SKKN Nâng cao hiệu quả dạy học theo phương pháp tích hợp liên môn mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (Bài 14 – Lịch sử lớp 10) ở trường THPT

I. MỞ ĐẦU
 1.1. Lí do chọn đề tài:
Trong các bộ môn ở trường phổ thông thì môn Lịch sử có một vị trí vô cùng quan trọng. Bởi lịch sử giúp  học sinh có được những kiến thức cơ bản, cần thiết  về lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới, góp phần hình thành ở học sinh thế giới quan khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc, tình đoàn kết quốc tế. Đồng thời  học lịch sử còn bồi dưỡng năng lực tư duy, hành động và thái độ ứng xử đúng đắn trong cuộc sống cho các em Trong những năm gần đây, nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng đang thu hút sự quan tâm không chỉ của những người làm công tác dạy học mà ngay cả các cấp, các ngành ở Trung ương và địa phương. Thực tế đã cho thấy, việc đổi mới PPDH lịch sử ở các trường THPT là hết sức cần thiết tạo nên những chuyển biến quan trọng về chất lượng bộ môn. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai nội dung đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, trong đó việc thực hiện tích hợp, liên môn được Bộ quan tâm chỉ đạo thực hiện.
Thực hiện chủ trương của Đảng và chỉ đạo của Bộ Giáo dục, trong thời gian qua dạy học theo hướng tích hợp liên môn được đưa vào thực tế giảng dạy trong các nhà trường nhằm thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp dạy học đã được giáo viên hưởng hứng.
Thực tế cho thấy, dạy học tích hợp kiến thức liên môn trong trường THPT ở các môn học nói chung, môn Lịch sử nói riêng chưa đạt được kết quả như mong muốn. Nguyên nhân cơ bản đó là giáo viên chưa có các tài liệu nghiên cứu nào bàn sâu về vấn đề này nên hiểu về dạy học tích hợp kiến thức liên môn còn nhiều hạn chế, chưa hiệu quả. Hơn nữa, học sinh chưa yêu thích học sử vì các em cho đây là môn phụ nên không cần chú trọngVì thế, việc đổi mới PPDH trong đó có phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử đang gặp nhiều khó khăn. 
Là giáo viên có tâm huyết với nghề, nhiều năm trực tiếp giảng dạy môn Lịch sử ở trường THPT Yên Định 1, bản thân tôi cũng như bao đồng nghiệp khác luôn trăn trở, tìm tòi, trao đổi cùng đồng nghiệp, tiếp cận công nghệ thồng tin, thử nghiệm và đúc rút kinh nghiệm từ thực tế giảng dạy môn Lịch sử. Mỗi bài, phần học, hiệu quả của phương pháp dạy học tích hợp khác nhau, tùy thuộc vào nội dung bài học và sự sáng tạo trong phương pháp dạy học của giáo viên. Từ những thực trạng trên và nhiều năm giảng dạy bộ môn lịch sử tôi muốn chia sẻ với đồng nghiệp kinh nghiệm: “Nâng cao hiệu quả dạy học theo phương pháp tích hợp liên môn mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (Bài 14 – Lịch sử lớp 10) ở trường THPT ”. Mong các bạn đồng nghiệp tham khảo và góp ý kiến để sáng kiến của tôi được hoàn thiện và ứng dụng vào dạy học, nâng cao chất lượng bộ môn.
 1.2. Mục đích nghiên cứu: 
Dạy học theo hướng tích hợp tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh phát hiện, sử dụng kiến thức vào tình huống cụ thể, biết vận dụng kiến thức đã học của các bộ môn để áp dụng vào quá trình tìm hiểu nội dung bài học và liên hệ với thực tiễn trong cuộc sống. Qua đó, khơi dậy lòng yêu thích của học sinh với bộ môn lịch sử, nâng cao chất lượng học tập của học sinh, giúp học sinh có phương pháp học tập tốt phù hợp với yêu cầu hiện nay.
Với sáng kiến kinh nghiệm “Nâng cao hiệu quả dạy học theo phương pháp tích hợp liên môn mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (Bài 14 – Lịch sử lớp 10) ở trường THPT ” tôi sẽ đưa ra vài kinh nghiệm nhỏ dạy học tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử nói chung, dạy học mục 1, Bài 14 – Lịch sử 10 nói riêng để các bạn đồng nghiệp tham khảo và ứng dụng vào giảng dạy bộ môn đạt hiệu quả.
Mặt khác, với sáng kiến kinh nghiệm này, tôi muốn làm thay đổi cách nhìn nhận đánh giá sai lệch của học sinh đối với môn sử không phải là, khô khan, khó học, khó hiểu không cần thiết mà “Lịch sử là thầy dạy của cuộc sống” và học lịch sử để hiểu, biết về dân tộc mình như Bác Hồ từng nói “Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”... Qua sang kiến này, các em biết cách vận dụng các kiến thức Ngữ văn, Địa lí, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Mĩ thuật của mình để trả lời, giải quyết các tình huống, các nội dung lịch sử trong bài học và áp dụng kiến thức lịch sử giải quyết vấn đề trong cuộc sống một cách thông minh, có hiệu quả. 
 1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Trong phạm vi sáng kiến này, tôi chỉ tập trung đi sâu nghiên cứu kinh nghiệm dạy học tích hợp kiến thức liên môn dạy học mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc, Bài 14 – Lịch sử 10.
- Học sinh lớp thực nghiệm và lớp đối chứng: lớp 10A1 và lớp 10A2, trường THPT Yên Định 1, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa
 1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. 
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp nghiên cứu chính là phương pháp dạy học lịch sử, phương pháp tích hợp kiến thức liên môn. 
II. NỘI DUNG
 2.1. Cơ sở lí luận.
Lịch sử là những hiện tượng, sự kiện đã diến ra, có thật và tồn tại trong quá khứ. Chúng ta không thể phán đoán, suy luận hay tưởng tượng để nhận thức lịch sử mà phải thông qua những “dấu tích” của quá khứ, những chứng cứ và sự tồn tại của các sự việc đã diễn ra. Cho nên “Dạy lịch sử cũng như bất cứ dạy cái gì đòi hỏi người thầy phải khêu gợi cái thông minh chứ không phải bắt buộc các trí nhớ làm việc, bắt nó ghi chép rồi trả lại”- nhà giáo dục học Đa-ri - Liên Xô cũ. Để “ khêu gợi cái thông minh” và đáp ứng mục tiêu dạy học phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn và đặc trưng bộ môn lịch sử đề cập đến nhiều vấn đề của xã hội nên khi giải quyết một vấn đề trong thực tiễn, bao gồm cả tự nhiên và xã hội, đòi hỏi học sinh phải vận dụng kiến thức tổng hợp, liên quan đến nhiều môn học. Vì vậy, dạy học lịch sử rất cần phải tăng cường theo hướng tích hợp kiến thức liên môn.
Dạy học tích hợp kiến thức liên môn là một phương pháp dạy học tích cực hiện nay. Là giải pháp hiệu quả để thực hiện đề án “đổi mới căn bản toàn diện giáo dục” của Bộ Giáo dục và Đào tạo và chiến lược “ đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục Việt Nam” theo tinh thần Nghị Quyết 29-NQ/TƯ của Trung ương Đảng .
Tích hợp liên môn là phối hợp sự đóng góp của nhiều môn học để nghiên cứu và giải quyết một tình huống. 
Dạy học tích hợp liên môn là dạy học những nội dung kiến thức liên quan hai hay nhiều môn học. “Tích hợp” là nói đến phương pháp và mục tiêu của hoạt động dạy học còn “ liên môn” là đề cập đến nội dung dạy học. 
Dạy học tích hợp kiến thức liên môn trong bộ môn lịch sử là hình thức dạy học vận dụng các kiến thức Ngữ văn, Địa lí, Giáo dục công dân, Mĩ thuật, Âm nhạc, Toán học để khai thác làm rõ cho một nội dung, kiến thức lịch sử nào đó.
Dạy học tích hợp kiến thức liện môn có ưu điểm lớn làm cho nội dung bài học lịch sử vốn trừu tượng, khô khan, khó hiểu trở nên cụ thể hơn, sinh động, hấp dẫn hơn qua các hình ảnh, âm thanh, câu chuyện kể, thơ ca... tạo ra động cơ, hứng thú học tập của học sinh; khuyến khích các em tích cực tham gia các hoạt động học tập, phát triển được năng lực tư duy, khả năng vận dụng các kiến thức tổng hợp hợp để giải quyết các vấn đề thực tiễn, ít phải nhớ kiến thức một cách máy móc. Các em hiểu bài nhanh hơn, sâu hơn, không những thế còn củng cố kiến thức của các môn học liên quan. Từ đó, làm cho các em yêu thích bộ môn lịch sử hơn.
Dạy học tích hợp kiến thức liên môn sẽ tránh được tình trạng “đọc – chép”, giúp cho giáo viên nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, góp phần đổi mới hình thức, phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập đáp ứng mục tiêu giáo dục hiện nay[7]. 
Với học sinh lớp 10, là lớp đầu cấp mặc dù các em đã được tiếp cận môn khoa học lịch sử ở trương trình cấp THCS nhưng chưa chuyên sâu, lên cấp THPT các em được tìm hiểu về: phần lịch sử thế giới thời nguyên thủy và cổ đại và phần lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thủy đến đầu thế kỉ X một cách tổng quát và chuyên sâu hơn. 
Ở mục 2.1: đoạn “ lịch sử là những hiện tượng...rõ cho một nội dung...” do bản thân tự viết; đoạn tiếp theo: “Dạy học tích hợp...đáp ứng mục tiêu giáo dục hiện nay” tham khảo nguyên văn từ tài liệu số 7, tiếp theo tôi tự viết.
Đây là những kiến thức lịch sử khái quát, trừu tượng, khó và rất xa với thực tiễn hiện nay nên các em tiếp thu còn rất khó khăn. Song với ưu điểm nổi bật của của phương pháp dạy học tích hợp kiến thức liên môn như vậy, nên tôi đã tích cực tìm hiểu nghiên cứu, ứng dụng vào thực tế giảng dạy lịch sử 10 rất hiệu quả. Đúng như lời nói của nhà giáo dục học W. B. Yeats “Giáo dục không nhằm mục tiêu nhồi nhét kiến thức mà là thắp sáng niềm tin”. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu, vận dụng để “Nâng cao hiệu quả dạy học theo phương pháp tích hợp liên môn mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (Bài 14 – Lịch sử lớp 10) ở trường THPT ”.
 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến ở trường THPT Yên Định 1.
 * Chương trình: thiết kế nặng, không liên thông giữa các môn học, cấp học, dẫn đến sự trùng lặp một số kiến thức giữa các cấp học. 
 * Sách giáo khoa:
 	- Biên soạn theo hướng nặng về cung cấp kiến thức để thi cử, ít chú trọng vấn đề bồi dưỡng năng lực cho học sinh.
 	- Thể hiện dưới hình thức một môn khoa học, nên một số kiến thức hàn lâm không thực sự cần thiết cho thực tế vẫn được đưa vào.
 	- Nội dung nhiều bài rất khô khan về kiến thức, thiên về nhiều sự kiện lịch sử, chiến tranh cách mạng, ít đề cập về lịch sử văn hóa, nghệ thuật, chưa xen kẽ với văn học, khoa học
 * Giáo viên: 
- Coi nặng việc truyền thụ kiến thức có trong SGK (lối dạy nhồi nhét kiến thức để thi cử).
- Ít vận dụng kiến thức liên môn, chủ đề tích hợp giáo dục (xem nhẹ việc dạy để giúp HS phát triển những năng lực cần thiết nhằm giải quyết những vấn đề trong thực tiển). Từ đó dẫn đến tiết dạy khô khan, kém hấp dẫn, nặng về cung cấp kiến thức, liệt kê sự kiện. Điều này làm cho giáo viên dễ sa vào lối dạy đọc chép.
 * Học sinh: 
- Ghi nhớ bài học một cách rời rạc, máy móc.
- Không nắm được mối quan hệ giữa các tri thức thuộc lĩnh vực đời sống xã hội, về kiến thức liên môn. Học sinh nhàm chán, không yêu thích bộ môn Lịch Sử.
Thực hiện Nghị quyết 29 - NQ/TƯ của Trung ương Đảng và đề án “đổi mới căn bản toàn diện giáo dục” của Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy “tích hợp, liên môn” làm trọng tâm.., trong những năm học từ 2013 – 2014, phương pháp dạy học theo hướng tích hợp kiến thức liên môn mới bắt đầu được phổ biến trong ngành giáo dục tỉnh nhà với cuộc thi “Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề thực tiễn” dành cho học sinh và “Dạy học theo chủ đề tích hợp kiến thức liên môn dành cho giáo viên THPT” và đã được giáo viên, học sinh trường THPT Yên Định 1 hưởng ứng nhằm học hỏi nâng cao trình độ, đổi mới phương pháp, vận dụng quan điểm dạy học liên môn vào giảng dạy các bộ môn để nâng cao hơn nữa hiệu quả giáo dục. 
 Qua thực tiễn vận dụng kiến thức liên môn trong các môn học nói chung, ở môn Lịch sử 10 ở trường THPT Yên Định 1 nói riêng vẫn còn gặp nhiều khó khăn: 
Thứ nhất, phương pháp giảng dạy của một số giáo viên lịch sử vẫn còn thiếu chiều sâu, chưa hấp dẫn đối với học sinh trong cách truyền đạt kiến thức, vẫn nặng về “quá chú trọng đến việc truyền thụ kiến thức” nên chưa gây được hứng thú học tập.
Thứ hai, phương pháp tích hợp kiến thức liên môn tuy không phải là mới nhưng tài liệu nghiên cứu còn hạn chế, đến nay đa số giáo viên chưa hiểu đúng đắn về tích hợp kiến thức liên môn, chưa có phương pháp dạy học tích hợp kiến thức liên môn phù hợp nên tích hợp chưa hiệu quả
Thứ ba, tích hợp kiến thức liên môn, đòi hỏi giáo viên phải có sự đầu tư cho tiết dạy, tìm hiểu các kiến thức bộ môn của các môn học khác, biết sử dụng công nghệ thông tinnên nhiều đồng chí còn có tư tưởng ỷ lại, chậm đổi mới, chưa tích cực học tập, áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. 
Thứ tư, cơ sở vật chất nhà trường chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới.
Thứ năm, học sinh luôn có tư tưởng coi môn sử là môn phụ, không thi vào cấp THPT, kiến thức khô khan, nặng nề, khó học nên không chú trọng, thiếu đầu tư, học tập một cách đối phó, không hứng thú... 
Từ thực tế đó, bản thân đã chăn trở nghiên cứu và vận dụng kiến thức liên môn vào dạy học trong năm học 2016 – 2017 đã cho kết quả cao.
 2.3. Giải pháp vận dụng tích hợp kiến thức liên môn dạy học mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (bài 14 – Lịch sử lớp 10).
Dạy học tích hợp, liên môn xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu bài học phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. PGS.TS Mai Văn Hưng - Chủ nhiệm bộ môn Khoa học tự nhiên, Trường ĐH Giáo dục (ĐHQG Hà Nội) - cho rằng: “Để dạy học tích hợp liên môn có hiệu quả cần hiểu rõ bản chất của liên môn và tích hợp; những điều kiện cần và đủ, những yếu tố liên quan đến quá trình tương tác giữa các môn học cũng như tính độc lập tương đối của chúng trong một chỉnh thể thống nhất”[8]. Vì thế, để giải quyết được thực trạng dạy học tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THPT Yên Định 1 nói chung, ở mục 1: Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (Bài 14 – Lịch sử lớp 10) nói riêng, bản thân tôi đã nghiên cứu tài liệu bồi dưỡng thường xuyên – Xây dựng kế hoạch dạy học theo hướng tích hợp, các chuyên đề tích hợp kiến thức liên môn, sách giáo khoa, sách giáo viên môn lịch sử 10 và các tài liệu khác liên quan đến tiết học vào thực tế giảng dạy đạt hiệu quả cao. 
Ở mục 2.3: đoạn “Để dạy học tích hợp.... trong một chỉnh thể thống nhất” tham khảo nguyên văn từ tài liệu số 8, đoạn tiếp theo tôi tự viết.
Sau quá trình nghiên cứu, giảng dạy, tôi rút ra một số kinh nghiệm dạy học tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THPT Yên Định 1 như sau.
2.3.1. Một số kinh nghiệm dạy học tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử ở trường THPT.
Thứ nhất, trong dạy học Lịch sử có thể tích hợp liên môn kiến thức của nhiều môn học: Điều này xuất phát từ đặc trưng của bộ môn Lịch sử, đây là môn học nghiên cứu về quá khứ đồng thời đây cũng là môn học bao hàm nhiều nội dung kiến thức phong phú đa dạng. Vì vậy, để tái hiện quá khứ khách quan một cách sinh động, chân thực, khách quan nhất, giáo viên phải kết hợp kiến thức của nhiều môn học khác nhau như : Địa lí, Văn học, Giáo dục công dân, Âm nhạc, Mĩ thuật, Lịch sử địa phương, kiến thức môi trường, Toán học, Lí học, Sinh học
Thứ hai, cần phải xác định đúng đơn vị kiến thức có thể thực hiện tích hợp liên môn trong bài học lịch sử: Việc thực hiện tích hợp, liên môn phải đúng lúc, đúng chỗ, không được khiên cưỡng, gò ép, trong chương trình Lịch sử THPT nói chung, từng phần học, bài học lịch sử nói riêng không phải bất cứ nội dung nào cũng có thể thực hiện tích hợp liên môn. Khi xây dựng kế hoạch dạy học, giáo viên cần xác định chính xác những nội dung nào của bài học có thể tích hợp, tích hợp kiến thức môn học nào và phương pháp thực hiện tích hợp liên môn như thế nào. Làm tốt được việc này, sẽ giúp giáo viên không làm mất thời gian trong dạy học, hiệu quả của việc tích hợp liên môn sẽ tăng lên rất nhiều.
Thứ ba, kiến thức liên môn được chọn để thực hiện tích hợp phải được lựa chọn, cô đọng, chính xác: Trong quá trình dạy học lịch sử, khi sử dụng kiến thức thức các môn học khác, giáo viên cần phải có sự lựa chọn, hết sức cô đọng, có hiệu quả nhất, vì huy động những kiến thức thuộc các môn học khác mục đích cuối cùng cũng là để soi sáng, làm nổi bật kiến thức trong bài học lịch sử. Vì vậy, việc làm này giúp giờ học bám sát được mục tiêu bài học, tiết kiệm thời gian, tiết học không bị rời rạc, nặng nề đối với học sinh, giúp nội dung bài giảng trở nên sâu sắc
Thứ tư, việc thực hiện tích hợp liên môn trong dạy học lịch sử cần tiến hành một cách linh hoạt, sáng tạo dưới nhiều hình thức dạy học: Trong một tiết học trên lớp có nhiều bước, việc thực hiện tích hợp liên môn không chỉ thực hiện trong quá trình cung cấp kiến thức mới và còn có thể thực hiện trong lúc kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới hay kiểm tra đánh giá. Ngoài việc thực hiện tích hợp trong 1 tiết học, việc tích hợp liên môn còn được tiến hành trong tất cả các hình thức dạy học khác như giờ học thực hành, hoạt động ngoại khóa theo chủ đề, hoạt động học tập (dự án học tập) của học sinh theo những chủ đề cụ thể, xây dựng hệ thống bài tập mở, bài tập gắn liền thực tiễn, bài tập có nội dung vận dụng kiến thức liên môn.
Thứ năm, việc thực hiện tích hợp liên môn phải được thực hiện bằng những phương pháp, biện pháp dạy học sáng tạo, hiệu quả: Khi dạy học lịch sử, việc đưa kiến thức của các môn học khác vào bài học là nhằm giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn nội dung lịch sử, muốn vậy giáo viên cần phải thực hiện việc tích hợp liên môn bằng những phương pháp, biện pháp dạy học sáng tạo, linh hoạt. Muốn vậy, giáo viên cần phải xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp hay, hợp lí. Các câu hỏi này sẽ góp phần phát huy vai trò làm chủ, tính tích cực, sáng tạo của học sinh, làm rõ những tri thức, kĩ năng đặc thù của môn lịch sử, vừa khai thác những yếu tố chung  giữa các môn học khác để hình thành những tri thức tổng hợp cho học sinh. 
Thứ sáu, cần thực hiện hài hòa và đồng bộ hai hướng tích hợp dọc và tích hợp ngang: Trong dạy học lịch sử, có hai hướng tích hợp chính là tích hợp liên môn và tích hợp nội bộ môn học. Mỗi loại tích hợp có một đặc trưng và mang lại một hiệu quả riêng đối với quá trình dạy học. Cả hai hướng tích hợp này thường không tách biệt mà luôn đi liền với nhau và có mối liên hệ chặt chẽ, gắn bó mật thiết với nhau, hỗ trợ nhau cùng làm nổi bật nội dung của bài học, đồng thời giúp học sinh hoạt động tích cực hơn, liên tục vận dụng, củng cố kiến thức đã học.
2.3.2. Các biện pháp thực hiện khi tích hợp kiến thức liên môn trong day học mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu lạc (Bài 14 - Lịch sử lớp 10).
Để tích hợp kiến thức liên môn trong chương trình lịch sử 10, mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc, Bài 14 tôi đã tiến hành như sau:
 2.3.2.1. Nghiên cứu nội dung bài học để xác định nội dung cần tích hợp.
Nghiên cứu nội dung bài học là một biện pháp vô cùng quan trọng, là chìa khóa dẫn đến thành công một tiết giảng dạy của người giáo viên. Bởi có nghiên cứu nội dung bài học giáo viên mới xác định được kiến thức cần truyền đạt cho người học, mới định ra được kế hoạch, phương pháp thực hiện giảng dạy và xác định được nội dung cần tích hợp. Với mục 1: Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc (Bài 14 - Lịch sử lớp 10) cũng vậy, để thực hiện được tiết học tích hợp kiến thức liên môn thành công, bản thân tôi đã nghiên cứu kĩ nội dung phần học, bài học qua chuẩn kiến thức kĩ năng, sách giáo khoa, sách giáo viên, thiết kế bài giảng môn lịch sử 10 cùng các tài liệu có liên quan để xác định các đơn vị kiến thức trọng tâm, các nội dung giáo dục, giáo dưỡng, kỹ năng cần đạt được trong tiết học. Cụ thể: 
BÀI 14: CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM
 * Mục tiêu dạy học:
 a. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu
	- Sự ra đời của quốc gia Văn Lang - Âu Lạc là quá trình phát triển liên tục và dựa trên cơ sở của nền văn hóa Đông Sơn.
- Văn Lang – Âu Lạc là nước nông nghiệp có nghề đúc đồng rất phát triển và đạt đến trình độ kĩ thuật cao.
- Thời Văn Lang – Âu Lạc, người Việt đã xây dựng được một cuộc sống vật chất và tinh thần riêng vừa đầy đủ vừa phong phú tuy còn sơ khai.
 b.Tư tưởng, tình cảm:
- Giải thích cho học sinh hiểu: Những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta ngày nay như: bước đầu hình thành nhà nước, tinh thần cần cù lao động, sáng tạo đoàn kết gắn bó, sinh hoạt giản dị... đều có cơ sở bắt nguồn từ tình cảm và ý thức cộng đồng của tổ tiên ta.
- Giáo dục lòng yêu nước và ý thức về văn hóa dân tộc. 
- Có ý thức giữ gìn và phát huy những nét đẹp trong truyền thống văn hóa dân tộc.
 c. Kĩ năng: 	
- Bước đầu làm quen với phương pháp phân tích, so sánh, suy luận.
- Rèn luyện thêm những kĩ năng liên hệ thực tế, quan sát hình ảnh và nhận xét.
 2.3.2.2. Xác định kiến thức các môn học dùng để tích hợp trong phần học, bài học.
Qua nghiên cứu nội dung mục 1. Quốc gia Văn Lang – Âu Lạc, Bài 14- Lịch sử lớp 10 tôi đã xác định được các môn học có nội dung kiến thức tích hợp trong tiết học như sau:
 * Lịch sử: Cơ sở khoa học, các tư liệu lịch sử chữ viết và truyền miệng về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn Lan