SKKN Một số kinh nghiệm gây hứng thú cho trẻ 4 - 5 tuổi khám phá khoa học nhằm phát triển nhận thức cho trẻ tại trường mầm non xã Nga Mỹ
Bậc học Mầm non là bậc học đầu tiên trong việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của con người, đặt nền tảng vững chắc cho giáo dục tiểu học, vì vậy để thực hiện tốt nhiệm vụ cơ bản của bậc học thì yếu tố quan trọng nhất đó là người giáo viên mầm non, Giáo viên mầm non luôn là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, luôn chăm sóc các cháu như con đẻ của mình, chăm sóc và dạy dỗ các cháu nên người.
"Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai”
Để ngày mai thế giới có những người chủ xứng đáng, xã hội có những người công dân tốt thì ngày hôm nay – khi trẻ em là những mầm non mới, thế hệ đi trước phải có trách nhiệm dạy dỗ, hướng dẫn trẻ em đi đúng hướng. Đúng như lời Bác Hồ dạy: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Thời thơ ấu rất quan trọng đối với sự phát triển nhân cách con người. Trẻ ngày hôm nay và sau này trở thành người như thế nào là tuỳ thuộc một phần quyết định ở chỗ các bé đã trải qua ngày thơ ấu như thế nào, ai là người dìu dắt các bé trong những ngày thơ bé, những gì của thế giới xung quanh đi vào trái tim của bé.
Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào thời đại của nền văn minh trí tuệ, thời đại của công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và mục đích chung của ngành giáo dục mầm non là phát triển tất cả các khả năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người, một mặt đáp ứng các nhu cầu phát triển tổng thể hài hòa của trẻ về 5 mặt: thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ và tình cảm- xã hội. Trong chương trình giáo dục mầm non, “Khám phá khoa học” là một trong những hoạt động học nhằm phát triển toàn diện cho trẻ, đặc biệt là lĩnh vực nhận thức. Thông qua hoạt động "Khám phá khoa học" trẻ được tìm tòi, khám phá, phát hiện. những điều mới lạ trong cuộc sống xung quanh, tư duy, trí tưởng tượng, kỹ năng quan sát, so sánh, phân biệt. của trẻ được phát triển mạnh mẽ. Vì vậy để đạt được hiệu quả cao khi tổ chức hoạt động "Khám phá khoa học" trẻ lĩnh hội tri thức một cách nhẹ nhàng, phát huy hết khả năng của trẻ thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải quan tâm đến việc nghiên cứu các cách thức, các giải pháp sáng tạo để thu hút trẻ tham gia hoạt động một cách hứng thú, tích cực.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ tôi luôn quan tâm đến việc làm thế nào để gây hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt động giáo dục trẻ nói chung và hoạt động khám phá khoa học nói riêng. Mục đích nhằm nâng cao chất lượng toàn diện để đáp ứng yêu cầu của chương trình mới của thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chính vì vậy trong năm học 2016 – 2017 tôi đã quyết định đi sâu nghiên cứu và chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm gây hứng thú cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học nhằm phát triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ tại Trường mầm non Nga Mỹ” làm đề tài nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM GÂY HỨNG THÚ CHO TRẺ 4 - 5 TUỔI KHÁM PHÁ KHOA HỌC NHẰM PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC CHO TRẺ TẠI TRƯỜNG MẦM NON XÃ NGA MỸ Người thực hiện: Mai Thị Huế Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Mỹ SKKN lĩnh vực: Chuyên môn THANH HÓA, NĂM 2017 MỤC LỤC DANH MỤC Trang 1. MỞ ĐẦU 1 1.1. Lý do chọn đề tài 1 1.2. Mục đích nghiên cứu 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm 2 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 3 a. Thuận lợi 3 b. Khó khăn 4 c. Kết quả thực trạng 4 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 5 Giải pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức, nghiệp vụ của giáo viên 5 Giải pháp 2: Tạo môi trường cho trẻ trải nghiệm khám phá khoa học 6 Giải pháp 3: Tổ chức một số thí nghiệm gây hứng thú cho trẻ giúp trẻ tích cực khám phá khoa học 7 Giải pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động khám phá khoa học 16 Giải pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh hỗ trợ cho trẻ KPKH 17 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 18 3. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ 19 3.1. Kết luận 19 3.2 Kiến nghị 19 1. MỞ ĐẦU 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Bậc học Mầm non là bậc học đầu tiên trong việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của con người, đặt nền tảng vững chắc cho giáo dục tiểu học, vì vậy để thực hiện tốt nhiệm vụ cơ bản của bậc học thì yếu tố quan trọng nhất đó là người giáo viên mầm non, Giáo viên mầm non luôn là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, luôn chăm sóc các cháu như con đẻ của mình, chăm sóc và dạy dỗ các cháu nên người. "Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai” Để ngày mai thế giới có những người chủ xứng đáng, xã hội có những người công dân tốt thì ngày hôm nay – khi trẻ em là những mầm non mới, thế hệ đi trước phải có trách nhiệm dạy dỗ, hướng dẫn trẻ em đi đúng hướng. Đúng như lời Bác Hồ dạy: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Thời thơ ấu rất quan trọng đối với sự phát triển nhân cách con người. Trẻ ngày hôm nay và sau này trở thành người như thế nào là tuỳ thuộc một phần quyết định ở chỗ các bé đã trải qua ngày thơ ấu như thế nào, ai là người dìu dắt các bé trong những ngày thơ bé, những gì của thế giới xung quanh đi vào trái tim của bé. Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào thời đại của nền văn minh trí tuệ, thời đại của công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và mục đích chung của ngành giáo dục mầm non là phát triển tất cả các khả năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người, một mặt đáp ứng các nhu cầu phát triển tổng thể hài hòa của trẻ về 5 mặt: thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ và tình cảm- xã hội. Trong chương trình giáo dục mầm non, “Khám phá khoa học” là một trong những hoạt động học nhằm phát triển toàn diện cho trẻ, đặc biệt là lĩnh vực nhận thức. Thông qua hoạt động "Khám phá khoa học" trẻ được tìm tòi, khám phá, phát hiện... những điều mới lạ trong cuộc sống xung quanh, tư duy, trí tưởng tượng, kỹ năng quan sát, so sánh, phân biệt... của trẻ được phát triển mạnh mẽ. Vì vậy để đạt được hiệu quả cao khi tổ chức hoạt động "Khám phá khoa học" trẻ lĩnh hội tri thức một cách nhẹ nhàng, phát huy hết khả năng của trẻ thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải quan tâm đến việc nghiên cứu các cách thức, các giải pháp sáng tạo để thu hút trẻ tham gia hoạt động một cách hứng thú, tích cực. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ tôi luôn quan tâm đến việc làm thế nào để gây hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt động giáo dục trẻ nói chung và hoạt động khám phá khoa học nói riêng. Mục đích nhằm nâng cao chất lượng toàn diện để đáp ứng yêu cầu của chương trình mới của thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chính vì vậy trong năm học 2016 – 2017 tôi đã quyết định đi sâu nghiên cứu và chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm gây hứng thú cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học nhằm phát triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ tại Trường mầm non Nga Mỹ” làm đề tài nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm. 1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU. Tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cho trẻ khám phá khoa học nhằm giáo dục phát triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ 4 - 5 tuổi tại Trường mầm non xã Nga Mỹ huyện Nga Sơn . 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU. - Trẻ Mẫu giáo 4 - 5 tuổi (Chồi non). Trường mầm non Nga Mỹ 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Phương pháp khảo sát thực trạng; - Phương pháp thực hành trải nghiệm; - Phương pháp tổng hợp kinh nghiệm giáo dục; - Phương pháp đề xuất các giải pháp. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm: Khám phá khoa học là một nội dung mới trong chương trình giáo dục mầm non. Khám phá khoa học là một quá trình tiếp xúc, tìm tòi tích cực từ phía trẻ nhằm phát hiện những cái mới, những cái ẩn dấu trong các sự vật, hiện tượng xung quanh. Nội dung của đề tài được căn cứ từ xuất phát tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo nhỡ (4 - 5 tuổi) với các đặc điểm cơ bản như: - Trẻ ghi nhớ có chủ định và có khả năng tập trung tốt, bền vững hơn. - Khả năng tư duy trực quan hình tượng của trẻ phát triển mạnh mẽ. - Ở tuổi này xuất hiện tư duy trực quan sơ đồ cụ thể là: + Trẻ có khă năng đi sâu tìm hiểu mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng và có nhu cầu tìm hiểu bản chất của chúng. + Trẻ đã bắt đầu lĩnh hội được tri thức ở trình độ khái quát cao và một số khái niệm sơ đẳng. + Ở trẻ phát triển chức năng ký hiệu của ý thức. - Trẻ đang ở bước đầu của quá trình tư duy trừu tượng nên rất dễ nhàm chán và không hào hứng nếu như không được trực tiếp trải nghiệm với vật thật, những hình ảnh thật sống động. Vẫn còn nhiều giáo viên năng lực tổ chức các hoạt động cho trẻ khám phá trải nghiệm còn hạn chế. Phương pháp mà giáo viên sử dụng để tổ chức cho trẻ khám phá khoa học chưa coi trọng vấn đề tạo cảm hứng cho trẻ từ môi trường xung quanh, chủ yếu là các phương pháp trực quan và dùng lời nên việc truyền thụ những kiến thức khoa học trừu tượng cho trẻ chưa đạt được kết quả mong đợi. - Tình hình thực tiễn của việc tổ chức các hoạt đông cho trẻ mẫu giáo khám phá khoa học của giáo viên còn nhiều vướng mắc chưa được giải quyết, đặc biệt là cách thức tổ chức các hoạt động khám phá khoa học để đạt được hiệu quả. Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra cho mỗi giáo viên là phải tạo ra sự hứng thú tích cực trong trẻ để trẻ vừa nắm được kiến thức, vừa hình thành và rèn luyện những kỹ năng cần thiết của môn học khám phá khoa học và phát huy được tính tích cực, độc lập, sáng tạo của trẻ và luôn lấy trẻ làm trung tâm của hoạt động mà cô tổ chức. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. a. Thuận lợi: - Trường mầm non Nga Mỹ là trường chuẩn quốc gia có điều kiện cơ sở vật chất đầy đủ để phục vụ cho công tác giảng dạy. Nhà trường có đủ trang thiết bị để luôn đáp ứng các yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm chỉ đạo sát sao về công tác chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân tôi luôn yêu nghề mến trẻ luôn tận tuỵ với công việc, luôn có tinh thần học hỏi, tham khảo sách báo tập san, thông tin đại chúng để tìm các phương pháp biện pháp tổ chức tốt các hoạt động gây hứng thú cho trẻ, giúp trẻ lĩnh hội tri thức một cách nhanh nhất. - Tôi luôn nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ phía phụ huynh, nhiều phụ huynh đã nhiệt tình ủng hộ nguyên vật liệu sẵn có tạo điều kiện cho giáo viên làm đồ dùng đồ chơi ở lớp đáp ứng nhu cầu tổ chức các hoạt động giảng dạy và vui chơi cho trẻ. - Cháu học sinh toàn trường nói chung và lớp học tôi phụ trách nói riêng đều ngoan, lễ phép và tự tin khi tham gia các hoạt động. b. Khó khăn: - Phần đa phụ huynh là công nhân của nhà máy may Tiên Sơn, Vi Na nên ít có thời gian quan tâm đến các hoạt động của trẻ tại trường. - Vẫn còn nhiều bậc phụ huynh nhận thức về các hoạt động của trẻ còn nhiều hạn chế như việc không coi trọng việc vui chơi trải nghiệm của trẻ để giúp trẻ phát triển mà thường nhận thức coi trọng việc trẻ phải học chữ sớm. c. Kết quả thực trạng Để công tác nghiên cứu được chính xác và hiệu quả, Tôi tiến hành khảo sát chất lượng ban đầu của lớp Tôi như sau: * Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm( Tháng 9/ 2016) STT Tiêu chí đánh giá Số lượng Kết quả trên trẻ Đạt Chưa đạt Tốt Khá TB Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % 1 Trẻ nắm kiến thức kĩ năng yêu cầu của hoạt động khám phá khoa học 36 14 39 6 17 4 11 12 33 2 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 36 18 50 5 14 3 8 10 28 3 Nâng cao kỹ năng tư duy của trẻ 36 13 36 7 19 5 14 11 31 - Từ kết quả trên, tôi nhận thấy kết quả còn thấp chưa đáp ứng được với chương trình và kế hoạch đề ra. Vì vậy tôi đã mạnh áp dụng một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 4 -5 tuổi khám phá khoa học nhằm phát triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ, hướng tới mục tiêu là phát triển toàn diện cho trẻ trong lớp học. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: Giải pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức, nghiệp vụ của bản thân Là một giáo viên chủ nhiệm lớp 4 - 5 tuổi, để đảm bảo cho việc thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ đòi hỏi không chỉ là sự cần cù chịu khó mà còn phải luôn tích cực tự học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ nắm vững kiến thức kỹ năng chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả, tiếp cận được những yêu cầu mới như: Nắm vững yêu cầu của giáo dục mầm non mới, ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp trong từng hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, nghiên cứu tìm tòi ra những phương pháp biện pháp dạy gây hứng thú cho trẻ, từ đó trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực và lĩnh hội tri thức tốt hơn. Tôi xác định rất rõ xã hội càng phát triển, giáo dục đào tạo cũng phát triển theo, đòi hỏi ngày càng cao hơn phẩm chất năng lực của đội ngũ giáo viên. Tự học, tự bồi dưỡng là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ nuôi dưỡng- chăm sóc- giáo dục đào được giao. Là một giáo viên Mầm non thì công tác tự học, tự bồi dưỡng nên gặp không ít khó khăn, vì cả ngày nuôi dưỡng- chăm sóc và giáo dục trẻ ở Trường cho nên việc bố trí, sắp xếp quỹ thời gian để tự học, tự bồi dưỡng không nhiều. Vì vậy Tôi luôn xác định là một giáo viên chủ nhiệm trước hết phải nhận thức được vị trí, vai trò, trách nhiệm về tự học, tự bồi dưỡng là cần thiết, ngay từ đầu năm học, bản thân Tôi đã xây dựng cho mình kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng Tôi lựa chọn, thống kê các phần công việc cần làm, những yêu cầu cụ thể cần đạt được, mốc thời gian và mức độ hoàn thành phù hợp với điều kiện và năng lực bản thân. Sau khi lập được kế hoạch phải có quyết tâm, có ý thức trách nhiệm, có tinh thần chủ động, kiên trì vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành mục tiêu đặt ra. Tôi luôn sắp xếp thời gian tự học, tự bồi dưỡng cho phù hợp với đặc trưng công việc của mình. Thời gian tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên Mầm non rất hạn chế do vậy Tôi phải sắp xếp thời gian tự học qua sinh hoạt chuyên môn ở tổ, nhóm, qua dự giờ thăm lớp, qua tham dự các buổi chuyên đề, tập huấn, hội thảo do trường, Phòng giáo dục đào tạo tổ chức vào hè hoặc trong năm học Vào các ngày nghỉ Tôi tự học, tự bồi dưỡng thông qua tài liệu, sách báo, tập san, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua mạng internet, qua sinh hoạt chuyên môn Tôi luôn bổ sung kịp thời những kiến thức về tin học, đổi mới về phương pháp dạy học, trang bị cho mình những kiến thức cần thiết. Kết quả đạt được: Qua việc tự học, tự bồi dưỡng Tôi tự kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng của bản thân, tự nhìn nhận lại những việc đã làm và chưa làm được trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng, từ đó kịp thời điều chỉnh, bổ sung kế hoạch nhằm đạt mục tiêu là có kiến thức sâu hơn về chương trình giáo dục mầm non, sáng tạo ra các phương pháp, biện pháp dạy gây hứng thú cho trẻ giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động cùng cô cùng bạn. Giải pháp 2: Tạo môi trường cho trẻ trải nghiệm khám phá khoa học Môi trường là điều kiện tốt để trẻ học tập quyết định sự thành công việc tổ chức hoạt động cho trẻ của giáo viên và hiệu quả giáo dục. Với hoạt động khám phá khoa học thì lại càng đòi hỏi về yêu cầu điều kiện thực hiện nhiều hơn. Với điều kiện hiện có ở lớp tôi chưa thể đáp ứng cho việc tổ chức cho trẻ khám phá khoa học đạt hiệu quả. Vì vậy việc “Tạo môi trường cho trẻ khám phá khoa học” là hết sức cần thiết. * Tạo môi trường trong lớp: Tôi xây dựng góc khám phá khoa học các nội dung xây dựng phù hợp với mỗi nội dung hoạt động tìm hiểu khám phá cụ thể theo chủ đề, thường xuyên thay đổi để tạo sự mới lạ thu hút sự chú ý của trẻ. Góc khám phá khoa học bao gồm các hình ảnh lô tô, các dụng cụ học tập thí nghiệm phù hợp với nội dung khám phá. Ví dụ: Chủ đề "thế giới thực vật" khám phá sự phát triển của cây. Tôi chuẩn bị hình ảnh lô tô quy trình phát triển của cây, cho trẻ gắn lô tô theo quy trình qua đó trẻ biết được sự phát triển của cây từ: Gieo hạt- nảy mầm- cây... Ngoài ra tôi chuẩn bị hột hạt, đồ dùng thí nghiệm liên quan đến các hoạt động tìm hiểu sự phát triển của cây để sau khi trẻ chơi ở góc mở trẻ về góc kín thực hành trải nghiệm và khám phá. *Môi trường ngoài lớp: Tôi tận dụng sân, vườn trường tạo nên góc cho trẻ thực hành, thí nghiệm như: Thí nghiệm sự phát triển của cây, tạo góc thí nghiệm vật chìm nổi, chơi với nước, với cátkhám phá theo dõi sự thay đổi thời tiết. Kết quả trên trẻ: Môi trường cho trẻ trải nghiệm khám phá do tôi xây dựng thực sự là nơi có nguồn thông tin phong phú phát huy được khả năng quan sát, so sánh, phán đoán của trẻ, từ đó trẻ tích cực tham gia vào hoạt động khám phá. Giải pháp 3: Tổ chức một số thí nghiệm gây hứng thú cho trẻ giúp trẻ tích cực khám phá khoa học. Sử dụng các phương tiện trực quan trong quá trình giảng dạy như: Tranh ảnh, đồ chơi, vật thật, hình ảnh kết hợp với lời giảng giải, giải thích để cung cấp cho trẻ những kiến thức cần thiết là phương pháp mà giáo viên nào cũng áp dụng vào quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ. Tuy nhiên đây cũng chỉ là phương pháp nhất thời bởi lẽ nó chưa giúp trẻ khám phá được mối liên hệ giữa các sự vật hiện tượng hay giải thích các hiện tượng khoa học một cách dễ dàng. Tôi muốn trong môn khám phá khoa học được đổi mới về phương pháp, trẻ được hứng thú hơn, tích cực hơn khi tham gia vào hoạt động cùng cô cùng bạn. Do vậy tôi đã sưu tầm và sáng tạo ra được một số trò chơi thực nghiệm bổ sung vào hoạt động khám phá khoa học theo hướng tiếp cận mầm non mới bước đầu đã đem lại nhiều hiệu quả và trẻ luôn là trung tâm của quá trình hoạt động. * Các trò chơi với cây và hạt + Cây cần gì để lớn - Mục đích: Cho trẻ thấy cây cần thức ăn và nước để mọc thành cây non và trưởng thành. - Chuẩn bị: + Một ít củ hành + 1 cái khay nhỏ. - Cách tiến hành: + Ngâm hành vào trong nước ấm khoảng 2 đến 3 tiếng rồi lấy ra. Đặt củ vào đất để trong khay, mỗi củ để vào một khay. + Hàng ngày cho trẻ quan sát và tưới nước vào chỉ một khay và tại khay này củ và lớn dần. Còn khay kia không tưới nước củ sẽ không nẩy mầm. + Cho trẻ đoán và giải thích tại sao củ trên đất tưới ẩm có nước có thể nẩy mầm và mọc lên cây non, còn củ trồng trên miếng bông khô lại không nẩy mầm được. Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tôi có thể cho trẻ tự làm thực nghiệm và nói về kết quả thực nghiệm của mình. Hình ảnh quan sát thí nghiệm sự nảy mầm của củ hành - Giải thích và kết luận: Tôi giải thích cụ thể cho trẻ hiểu trong hạt có thức ăn và trong miếng bông có nước uống cho cây non nên hạt đã nảy mầm. Còn khay không tưới nước hạt không có nước uống nên hạt không thể nẩy mầm. * Ví dụ: Sự phát triển của cây từ hạt: - Mục đích: + Giúp trẻ biết được quá trình phát triển của cây. + Tạo sự hứng thú cho trẻ trong việc gieo trồng, theo dõi, chăm sóc sự phát triển của cây. - Chuẩn bị: + Hạt lạc + Khay và bông thấm nướcvà đất . Một chậu đất nhỏ và dụng cụ làm đất. Hình ảnh sự phát triển của cây lạc (hạt nảy mầm ,cây non cây trưởng thành) - Cách tiến hành: + Tiến hành cho hạt nẩy mầm như trong phần thực nghiệm “gieo hạt”. + Tôi cùng trẻ làm đất cho vào chậu cây, gieo hạt đã nảy mầm vào chậu cây, đặt chậu nơi có ánh sáng. + Hàng ngày tôi dẫn trẻ theo dõi và tưới nước cho chậu cây. Tôi hướng dẫn trẻ ghi nhật ký hình ảnh theo năm quá trình phát triển của cây. - Giải thích và kết luận: Tôi cho trẻ tự khái quát lại 5 quá trình phát triển của cây theo nhật ký của trẻ ghi được. Tôi khẳng định lại. * Để trẻ hiểu: Cây cần gì để lớn. - Chuẩn bị: Hai chậu cây một cây được tưới nước và một chậu cây không được tưới nước *Giúp trẻ hiểu được về tác dụng của cây cần nước, ánh sáng và không khí: - Mục đích: + Thông qua thí nghiệm trẻ biết được cây sống được là nhờ có nước, ánh sáng và không khí. + Giáo dục trẻ cây xanh có tác dụng rất lớn với môi trường sống + Khuyến khích trẻ trồng cây xanh, yêu quý và bảo vệ cây xanh - Chuẩn bị: Hai chậu cây, nước - Tiến hành: + Tôi lấy 2 chậu cây xanh 1 chậu tôi cho trẻ tưới nước hàng ngày, một chậu 5 ngày không được tưới nước. + Sau 5 ngày tôi mang 2 chậu cây cho trẻ nhận xét, phán đoán: - Tôi hỏi trẻ vì sao một chậu cây xanh tốt (vì cây được tưới nước) - Vì sao một cây bị khô héo (vì cây không được tưới nước). Hình ảnh: Cô và trẻ làm thí nghiệm tác dụng của nước đối với cây - Cây sống được là nhờ cái gì? (nhờ nước) Muốn cho cây được xanh tốt thì chúng ta phải làm gì? (tưới nước, chăm sóc cây). Trò chơi: Nổi - chìm - Mục đích: + Trẻ nhận biết được tại sao vật chìm, vật nổi. Chuẩn bị: + Đồ dùng: Các mẩu gỗ hình chữ nhật mỏng, dày khác nhau. Bi sắt đường kính 3-4cm, thìa inox, sắt nam châm, một miếng xốp, giấy, chậu đựng nước sạch + Đồ chơi: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa. -Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẵn thả vào chậu nước và yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm? vật nào nổi tại sao? Hình ảnh cô và trẻ chơi trò chơi nổi - chìm Qua trò chơi này tôi giúp trẻ hiểu được những vật có tính chất kim loại như sắt dễ chìm những vật nhẹ, mỏng, xốp khó chìm trong nước. Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi trường xunh quanh trẻ tôi thấy nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt đa số trẻ thể hiện được tính tích cực chủ động khi quan sát đối tượng trong quá trình quan sát trẻ tỏ ra nhanh nhẹn linh hoạt và phát triển nhiều vốn kinh nghiệm và vốn từ của trẻ trở nên phong phú hơn khả năng diễn đạt tổt hơn. Cây cần đủ 4 yếu tố là nước, ánh sáng, không khí và đất để sống và phát triển. Thiếu một trong các yếu tố trên cây sẽ bị héo úa, vàng lá và chết. * Các trò chơi với nước, không khí và ánh sáng đất: * Sự bay hơi + Chuẩn bị - Tôi chuản bị một cốc nước và một đoạn băng dính + Cách chơi - Đổ nước vào cốc cho gần đây. Cho trẻ quan sát và dùng băng dính dán vào thành cốc để đánh dấu mực nước. - Đặt cốc vào một chỗ, cho trẻ quan sát, theo dõi hàng ngày và nhận xét hiện tượng gì xảy ra (mực nước trong cố hàng ngày càng thấp hơn so với mực nước ban đầu ). Thí nghiệm ngày thứ nhất, ngày thứ hai , ngày thứ ba (cốc nước bay hơi) - Tôi Giải thích và kết luận cho trẻ hiểu: - Tôi cho trẻ đoán và lý giải hiện tượng xảy ra theo cách hiểu của trẻ. Sau đó, tôi có thể giải thích thêm cho trẻ: Mực nước trong cốc thấp dần đi là do nước bay hơi. * Nhốt không khí vào túi - Chuẩn bị: Túi ni lông không thủng - Cách chơi - Cầm miệng túi phất mạnh, mở rộng miệng túi đi vẫy lại. - Giữ chặt miệng túi và dồn cho túi ni lông căng đét, buộc chặt miệng túi lại. Cho trẻ “Chơi tung bóng” với túi bóng vừa làm được * Có gì trong chai không? - Mục đích: Giúp trẻ biết không khí không có màu, không có mùi, bằng mắt thường ta không nhìn thấy được. - Chuẩn bị: + Một chai thủy tinh không đựng gì. + Một chậu hay một bể cá nhỏ đựng nước. + Cách tiến hành: + Tôi cho trẻ quan sát chai, nhìn, ngửi xem trong chai có chứa gì không. + Sau đó tôi hoặc trẻ cho chai nằm vào đáy chậu hoặc bể nước, sau đó cho trẻ quan sát và n
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_gay_hung_thu_cho_tre_4_5_tuoi_kham_p.doc