SKKN Một số kinh nghiệm dạy trẻ 5 - 6 tuổi tham gia tích cực kể sáng tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền

SKKN Một số kinh nghiệm dạy trẻ 5 - 6 tuổi tham gia tích cực kể sáng tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền

 Bác Hồ kính yêu của chúng ta từng nói :

 “Trẻ em như búp trên cành

 Biết ăn, ngủ biết học hành là ngoan”

Từ khi mới sinh ra trẻ như một cái búp non mới chớm nở ở trên cành, nếu được sự quan tâm chăm sóc của mọi người, búp non sẽ cho ta bông hoa đẹp. Ở tuổi này chỉ cần trẻ biết ăn, biết ngủ, biết học thế là ngoan và cũng trong thời kỳ này trẻ luôn là trung tâm của mọi người trong gia đình. Mỗi chúng ta ai cũng muốn dành cho trẻ những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể.

 Thật vậy, đối với trẻ mầm non, tất cả thế giới xung quanh trẻ đều mới lạ, bất kể cái gì trẻ thấy cũng đáng yêu, đáng nhớ và mới mẻ lạ lùng. Từ những câu chuyện cổ tích diệu kỳ được bà, mẹ kể cho nghe giúp tuổi thơ lớn lên với bao nhiêu cảm nhận về cái đẹp, cái thiện trong cuộc sống.

Ở trường mầm non, chuyện cổ tích luôn là người bạn thân thiết, một món ăn tinh thần không thể thiếu với trẻ, bởi ở đó nó chứa những hình ảnh sinh động, bắt mắt và lôi cuốn. Trẻ luôn bị cuốn hút bởi cái đẹp, những điều kỳ diệu. Mở cuốn truyện, các em sẽ được hòa mình với điệu nhảy cùng nàng công chúa xinh đẹp, lộng lẫy, chàng hoàng tử tốt bụng, dễ mến hay đôi khi là những con vật quen thuộc có thể nói chuyện được với nhau, có tính cách ngộ nghĩnh thú vị như một con người. Chuyện cổ tích của bé mang đậm giá trị nhân văn, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc sẽ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ giúp các em phát triển tư duy lành mạnh và trong sáng nhất.[1]

Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng những câu chuyện cổ tích đặc biệt hấp dẫn trẻ, do đó khi cho trẻ được làm quen với văn học và đặc biệt là việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích là cách tốt nhất và mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Khi kể trẻ biết dùng ngôn ngữ của mình để thể hiện những suy nghĩ, những ý kiến từ đó vốn từ của trẻ được phong phú hơn.[6] Câu chuyện cổ tích với các nội dung gần gũi, đầy tính nhân văn như: Ở hiền gặp lành, kẻ ác sẽ bị trừng trị, dũng cảm đối mặt với những thử thách, dũng cảm đối mặt với những trở ngại, biết hy sinh quên mình để giúp đỡ người gặp cảnh hoạn nạn, khó khăn. Từ đó hình thành cho trẻ những ứng xử cần thiết trong sinh hoạt, vui chơi và học tập. Giúp trẻ học những điều hay, những việc làm đúng qua những câu chuyện cổ tích. [2]

 

doc 22 trang thuychi01 7131
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm dạy trẻ 5 - 6 tuổi tham gia tích cực kể sáng tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
 	 Bác Hồ kính yêu của chúng ta từng nói :
	 “Trẻ em như búp trên cành
	 Biết ăn, ngủ biết học hành là ngoan”
Từ khi mới sinh ra trẻ như một cái búp non mới chớm nở ở trên cành, nếu được sự quan tâm chăm sóc của mọi người, búp non sẽ cho ta bông hoa đẹp. Ở tuổi này chỉ cần trẻ biết ăn, biết ngủ, biết học thế là ngoan và cũng trong thời kỳ này trẻ luôn là trung tâm của mọi người trong gia đình. Mỗi chúng ta ai cũng muốn dành cho trẻ những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể.
 Thật vậy, đối với trẻ mầm non, tất cả thế giới xung quanh trẻ đều mới lạ, bất kể cái gì trẻ thấy cũng đáng yêu, đáng nhớ và mới mẻ lạ lùng. Từ những câu chuyện cổ tích diệu kỳ được bà, mẹ kể cho nghe giúp tuổi thơ lớn lên với bao nhiêu cảm nhận về cái đẹp, cái thiện trong cuộc sống.
Ở trường mầm non, chuyện cổ tích luôn là người bạn thân thiết, một món ăn tinh thần không thể thiếu với trẻ, bởi ở đó nó chứa những hình ảnh sinh động, bắt mắt và lôi cuốn. Trẻ luôn bị cuốn hút bởi cái đẹp, những điều kỳ diệu. Mở cuốn truyện, các em sẽ được hòa mình với điệu nhảy cùng nàng công chúa xinh đẹp, lộng lẫy, chàng hoàng tử tốt bụng, dễ mến hay đôi khi là những con vật quen thuộc có thể nói chuyện được với nhau, có tính cách ngộ nghĩnh thú vị như một con người. Chuyện cổ tích của bé mang đậm giá trị nhân văn, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc sẽ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ giúp các em phát triển tư duy lành mạnh và trong sáng nhất.[1]
Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng những câu chuyện cổ tích đặc biệt hấp dẫn trẻ, do đó khi cho trẻ được làm quen với văn học và đặc biệt là việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích là cách tốt nhất và mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Khi kể trẻ biết dùng ngôn ngữ của mình để thể hiện những suy nghĩ, những ý kiến từ đó vốn từ của trẻ được phong phú hơn.[6] Câu chuyện cổ tích với các nội dung gần gũi, đầy tính nhân văn như: Ở hiền gặp lành, kẻ ác sẽ bị trừng trị, dũng cảm đối mặt với những thử thách, dũng cảm đối mặt với những trở ngại, biết hy sinh quên mình để giúp đỡ người gặp cảnh hoạn nạn, khó khăn... Từ đó hình thành cho trẻ những ứng xử cần thiết trong sinh hoạt, vui chơi và học tập. Giúp trẻ học những điều hay, những việc làm đúng qua những câu chuyện cổ tích. [2]
Thông qua hoạt động dạy trẻ kể chuyện, đặc biệt là kể sáng tạo chuyện sẽ giúp trẻ phát triển tư duy, óc tưởng tượng bay bổng, phát triển khả năng mạnh dạn, tự tin, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng hơn. Kể chuyện sáng tạo giữ vai trò quyết định sự phát triển tâm lý của trẻ, là phương tiện phát triển năng lực tư duy, sáng tạo, biết yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp.[3]
 Nhưng làm thế nào để trẻ hiểu và dễ dàng nắm được cách kể sáng tạo? Làm thế nào để gây hứng thú đối với trẻ? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng kể chuyện sáng tạo cho học sinh mầm non nói chung và lớp mẫu giáo A3 nói riêng? Là giáo viên trực tiếp đứng lớp bản thân tôi luôn trăn trở cho chất lượng dạy tiết kể chuyện cho trẻ không chỉ đọc thuộc, nhớ nội dung câu chuyện mà còn biết nhập vai để thể hiện được giọng kể, cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với mỗi nhân vật trong câu chuyện kể. Vì vậy, việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ mẫu giáo là một nội dung cần được quan tâm đặc biệt.[4]
 Tuy nhiên trên thực tế việc dạy trẻ kể chuyện cổ tích, mục tiêu của giáo viên chỉ dừng lại ở việc dạy trẻ kể chuyện theo lời nói của nhân vật. Trẻ nắm được nội dung chuyện, tập kể lại câu chuyện, nắm được ý nghĩa câu chuyện, còn việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích chưa được quan tâm nhiều. Do đó chưa phát huy hết khả năng tư duy, sáng tạo, tính tích cực chủ động của trẻ.
 Hiểu được tầm quan trọng của việc kể sáng tạo chuyện cổ tích với trẻ mầm non là việc làm thiết thực, cấp bách để giải quyết những khó khăn, lúng túng trong việc dạy học kể sáng tạo chuyện hiện nay. Tôi đã tìm hiểu và lên kế hoạch cho bản thân, làm thế nào để đưa chuyện cổ tích đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, đơn giản và hiệu quả nhất. Xuất phát từ lí do trên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và áp dụng đề tài:"Một số kinh nghiệm dạy trẻ 5- 6 tuổi tham gia tích cực kể sáng tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền ".
 1.2. Mục đích nghiên cứu:
 Đánh giá thực trạng về kể sáng tạo chuyện cổ tích 5- 6 tuổi lớp A3 Trường Mầm non Dân Quyền. Từ đó có các giải pháp phù hợp giúp trẻ phát triển óc tưởng tượng nghệ thuật, hư cấu nghệ thuật, liên kết văn bản, ngôn ngữ mạch lạc, đồng thời phát triển ở trẻ tính tích cực cá nhân, tính độc lập sáng tạo. 
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Kinh nghiệm dạy trẻ 5- 6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động kể sáng tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
 Trong quá trình thực hiện, tôi chủ yếu thực hiện 3 nhóm phương pháp sau:
 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Thu thập tài liệu, tìm đọc sách báo, tập san.
 Nhóm phương pháp nghiên cứu khoa học thực tiễn: Khảo sát thực tế các cháu tại trường, lớp thu thập thông tin.
 Nhóm phương pháp xử lý: Phân tích, tổng hợp, so sánh 
 2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm: 
Sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta luôn quan tâm đến sự nghiệp trồng người. Với Bác, trẻ em là những mầm non, những người chủ tương lai của đất nước. Bác nói: “cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập”. Đặt niềm tin và xác định rõ vai trò, trách nhiệm của trẻ em là những người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc: “Bác mong các cháu chăm ngoan. Mai sau gìn giữ giang san Lạc Hồng”.
Thấm nhuần lời dạy của Bác, trong những năm qua, thực hiện đường lốí, chủ trương, chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước, Bộ Giáo dục Đào tạo. Ngành học mầm non tỉnh Thanh Hóa đã triển khai thực hiện chương trình giáo dục mầm non với quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm”, giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt nhằm hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa.
	Việc xây dựng kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ không gì hơn là cho trẻ cơ hội để trải nghiệm, thích nghi và hướng dẫn cho trẻ cách tự thể hiện mình. Tăng cường sự tự tin, phát triển kỹ năng sáng tạo trong các hoạt động hàng ngày, đặc biệt là chuyện cổ tích.
 Nhà giáo dục của Nga đã từng đề cao vài trò của chuyện cổ tích đối với việc nuôi dưỡng nhân cách cho trẻ thơ “ Chuyện cổ tích là môi trường nuôi dưỡng tâm hồn trẻ, là ngọn gió tươi mát thổi bùng lên ngọn lửa tư duy và ngôn ngữ của trẻ”.[5]
 Quả thật như vậy, những câu chuyện cổ tích đóng vai trò quan trọng với sự phát triển nhân cách của trẻ nhỏ, bởi nhân vật chính trong các câu chuyện cổ tích như một hình tượng mô phỏng khả năng vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống. Những nhân vật họ sống chân thành, tốt bụng với những người xung quanh, giúp đỡ kẻ yếu, quan tâm đến những người nghèo khó sẽ được in hằn trong tâm trí trẻ, để quyết định đến việc hình thành cảm xúc và lòng nhân ái của trẻ sau này, mang lại thông điệp tình thương giữa người với người. Các bé sẽ biết trân trọng hơn tình cảm gia đình, tình yêu thương của cha mẹ, lòng hiếu thảo đối với ông bà - tình cảm thiêng liêng và cao quý.
Những câu chuyện cổ tích được lặp đi lặp lại, cái thiện luôn luôn chiến thắng cái ác. Qua những câu chuyện, các bé sẽ biết được thêm nhiều sự tích thú vị về con người, sự vật, sự việc thường xuất hiện trong các áng văn thơ văn của dân tộc ta. Tất cả sẽ làm giàu thêm trí tưởng tượng vốn rất phong phú của các bé, bồi dưỡng tâm hồn và giúp các bé thêm yêu, thêm tin vào cổ tích.[1]
 	Ở lứa tuổi mẫu giáo lớn, tư duy trực quan hình tượng phát triển mạnh đó là điều kiện thuận lợi nhất để giúp trẻ cảm thụ tốt những hình tượng nghệ thuật được xây dựng trong các tác phẩm văn học. Những câu chuyện với những tình tiết ly kỳ, hấp dẫn, những nhân vật với đầy đủ những tính cách khác nhau đã có sức hấp dẫn, lôi cuốn trẻ làm trẻ say mê, hứng thú. Qua việc cảm thụ các tác phẩm văn học vốn biểu tượng của trẻ mẫu giáo có thêm nhiều, lòng ham hiểu biết và nhận thức tăng lên rõ rệt. Vì vậy đề ra một số biện pháp dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích xuất phát từ vấn đề này. 
 Trẻ mẫu giáo rất giàu xúc cảm- tình cảm, mọi hoạt động và tư duy của trẻ 
đều chi phối bởi tình cảm. Trẻ mẫu giáo luôn có nhu cầu đòi hỏi mọi người xung quanh thể hiện tình cảm tốt đẹp đối với trẻ. Ngược lại trẻ cũng muốn thể hiện tình cảm tốt đẹp của mình với mọi người xung quanh. Trẻ có cảm xúc với những cái mới, những sự vật- hiện tượng xung quanh trẻ, nhất là đối với những nhân vật trong chuyện. Trẻ rất yêu thương anh nông dân hiền lành thật thà trong câu chuyện “ Cây tre trăm đốt” trẻ muốn bảo vệ cô Tấm khỏi bị dì ghẻ đối xử tệ trong chuyện “ Tấm Cám” Trẻ còn có tình cảm tốt đẹp và chân thành đối với các sự vật hiện tượng mà trẻ tiếp xúc hàng ngày.[6] 
 Ngôn ngữ văn học nhất là những câu chuyện gần gũi trẻ, nó có một sức 
mạnh lôi cuốn trẻ ghê gớm tạo cho trẻ những cảm xúc mãnh liệt trước những nhân vật trong chuyện. Đây là thời điểm thuận lợi để giáo dục thẩm mỹ và tình cảm đạo đức cho trẻ. Sự phát triển mạnh những xúc cảm thẩm mỹ kết hợp với sự ghi nhớ máy móc vốn có khiến cho trẻ ở lứa tuổi này tiếp nhận và học thuộc rất nhanh những lời của các nhân vật trong chuyện. Trẻ hòa nhập nhanh chóng với tình cảm của nhân vật trong chuyện đó là sự hòa đồng giữa trẻ với thế giới nghệ thuật và hiện thực cuộc sống. Cho trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích cũng là làm giàu nhân cách của trẻ. Trẻ được hòa nhập vào nhân vật các câu chuyện: vui, buồn, lo lắng và hồi hộp trải qua mọi cung bậc tình cảm một cách tự nhiên. Trẻ sẽ được sống đúng với tuổi thơ của mình trong thế giới cổ tích với những bà tiên tốt bụng, Thạch Sanh hiền lành, chú Cuội đáng yêu
 Qua mỗi câu chuyện sẽ bồi dưỡng lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho các bé. Từ đó, trẻ sẽ ý thức phấn đấu, trau dồi kỹ năng sống, tích lũy kiến thức để trở thành người công dân có ích cho xã hội.[5]
	 Đối với trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi hoạt động sáng tạo được thể hiện trong mọi hoạt động đặc biệt qua hoạt động vui chơi và hoạt động học tập, vì vậy cô dùng biện pháp trao đổi, gợi mở, sử dụng các phương tiện đồ dùng trực quan, giúp trẻ sáng tạo chuyện cổ tích làm cho câu chuyện thêm phong phú về hình thức, sâu sắc về nội dung và nâng cao hiệu quả giáo dục.[3]
 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
	* Thực trạng:
	a. Thuận lợi: 
 Trường Mầm non Dân Quyền nằm cách trung tâm huyện Triệu Sơn 6 km. Nhà trường có bề dày trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, nhiều năm liền đạt trường tiên tiến cấp huyện, năm học 2014-2015 đã được tặng giấy khen đạt trường tiên tiến cấp tỉnh. Trường đã hoàn thành trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia năm 2016.
 Năm học 2018 - 2019 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi chủ nhiệm lớp 5 - 6 tuổi. Sĩ số 35 cháu, độ tuổi đồng đều là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức cho trẻ.
 Trong năm học Phòng Giáo dục mở các lớp chuyên đề để bồi dưỡng cho giáo viên nâng cao năng lực truyền thụ kiến thức cho trẻ.
 Về phía nhà trường: Đã xây dựng các tiết dạy mẫu để chị em dự giờ để học hỏi thêm kinh nghiệm. Có cơ sở vật chất khang trang, bàn ghế ngồi học vừa tầm với trẻ, sân chơi sạch sẽ có đồ chơi ngoài trời. Lớp học rộng rãi, thoáng mát đảm bảo cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ theo mùa, lớp học có ti vi có thể kết nối với máy tính xách tay, lớp được trang bị các tài liệu, sách chuyện để làm tài liệu dạy - học kể chuyện cổ tích.
Về giáo viên: Bản thân cũng đã tìm tòi thêm đồ dùng đồ chơi có tính thẩm mỹ và khoa học, khi truyền thụ kiến thức cho trẻ nhẹ nhàng, sáng tạo. Là giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn với năng lực chuyên môn vững vàng, với lòng say mê, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Có khả năng đọc, kể diễn cảm cho trẻ nghe và biết hướng dẫn cho trẻ kể chuyện sáng tạo. Luôn nhận được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh, được trẻ tin yêu, được đồng nghiệp gần gũi, chia sẻ.  
	b. Khó khăn. 
 Tuy nhiên bên cạnh những điểm mạnh trên, để dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích thì còn một số khó khăn sau:
 Trường mầm non Dân Quyền là trường ở vùng nông thôn, gia đình các cháu nói tiếng địa phương nhiều nên ảnh hưởng không ít đến sự phát âm chính xác.
 Đối với phụ huynh đa số là nông thôn nên điều kiện để dạy dỗ thêm cho các cháu còn ít hầu như các cháu chỉ tiếp thu kiến thức trên lớp là chủ yếu.
 Một số bậc phụ huynh do bận rộn công việc, thiếu kinh nghiệm và khả năng hỗ trợ giáo dục trẻ ở nhà nên chưa quan tâm đến việc tạo cơ hội cho trẻ rèn luyện và được kể chuyện cho mọi người trong gia đình nghe.
 	Đối với giáo viên: Trao đổi với phụ huynh về chủ đề để sưu tầm thêm tranh ảnh, đồ dùng, đồ chơi sẵn có ở địa phương còn hạn chế.
 Đồ dùng trực quan dành cho nội dung kể chuyện cổ tích còn ít chưa đa dạng phong phú. Đặc biệt là đồ đùng cho trẻ hoạt động còn rất ít, do chưa có kế hoạch bổ sung đồ dùng dành cho kể chuyện theo từng chủ đề, việc sưu tầm đồ dùng còn thiếu yếu tố thẩm mỹ.
 	Các tiết dạy kỹ năng kể chuyện sáng tạo cho trẻ chưa được chú trọng hoặc có thì tiết dạy còn đơn điệu, nhàm chán, mang nặng tính hình thức.
 	(Xem phụ lục 1). 
Với thực tế khảo sát, số trẻ đạt còn rất thấp, chưa đạt còn nhiều, tôi thấy làm quen với kể sáng tạo chuyện chưa thực sự lôi cuốn tâm hồn trẻ thơ.
 Từ những vấn đề trên việc tìm ra các giải pháp, phương pháp tốt để hình thành và phát triển kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ 5 - 6 tuổi một cách chính xác, bền vững, khắc phục những khó khăn của địa phương, phát huy được tính tích cực của trẻ là thiết thực và cấp bách. Bản thân là một giáo viên mầm non tôi luôn xác định nhiệm vụ chuyên môn rất quan trọng và cần thiết nên tôi đã nghiên cứu tìm tòi, sáng tạo tìm hiểu thêm trong các tài liệu sách, báo, ti vi, qua đồng nghiệp, những người có kinh nghiệm và đã áp dụng đưa ra một số giải pháp, cách thức mới.
2.3. Các giải pháp tổ chức thực hiện.
 Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch- môi trường hoạt động cho trẻ phát triển kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ trong trường mầm non.
Để có kết quả tốt thì trước hết tôi phải xây dựng kế hoạch riêng cho từng nội dung, mỗi nội dung, mỗi đề tài có một cách thức truyền thụ khác nhau. Có kế hoạch cụ thể chi tiết về nội dung. Phải nắm bắt được đặc điểm từng trẻ trong lớp sau đó đề ra mục đích yêu cầu, thiết kế bài soạn, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi và phương pháp truyền thụ đến cho trẻ.
Ví dụ: Với câu chuyện "Cây khế" tôi đặt câu hỏi: Dựa vào nội dung câu chuyện con hãy tự đặt tên khác cho câu chuyện. Trẻ sáng tạo về tên chuyện như: Phượng Hoàng tốt bụng; Cây khế và chim thần; Hai anh em. 
 	 Môi trường để trẻ hoạt động cũng là yếu tố trực quan trực tiếp, tác động hàng ngày đến trẻ. Vì vậy việc xây dựng cảnh quan môi trường xung quanh tôi đặc biệt quan tâm. Môi trường lớp học cho trẻ hoạt động ở đây là tất cả các yếu tố xung quanh tác động trực tiếp đến quá trình tìm hểu, nắm bắt, kể, kể sáng tạo chuyện với các yếu tố như: Không gian lớp học, đồ dùng trực quan; sự thân thiện giữa cô và trẻ, trẻ với trẻ...Môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ, tích cực tham gia vào các hoạt động và đạt được kết quả cao. Bên cạnh đó với nhận thức của trẻ là trực quan hình tượng nên các đồ dùng trực quan đặc biệt là tranh ảnh, con rối...sẽ thu hút sự chú ý, tạo tâm thế mong muốn được tham gia kể chuyện, có cảm xúc với câu chuyện sắp kể. 
Ví dụ: Các hình ảnh trên internet, tranh ảnh từ sách chuyện, phục trang và đạo cụ kèm theo cho câu chuyện 
Khai thác tốt đồ dùng dạy học sẽ giúp trẻ bước vào thế giới sinh động của các nhân vật trong câu chuyện, khiến trẻ thích thú, say mê với câu chuyện. 
      	Để trẻ có thể kể sáng tạo chuyện cổ tích tôi đã cung cấp cho trẻ biết nhiều chuyện cổ tích trong và ngoài chương trình, tích cực tổ chức các hoạt động trên lớp cho trẻ tham gia như: Tổ chức kể chuyện, đọc chuyện cho trẻ nghe. Tôi luôn động viên, khuyến khích để giúp trẻ kể sáng tạo chuyện trước lớp.
Ví dụ: Dạy trẻ kể lại chuyện cổ tích đã nghe theo ý thích của mình, đặt tên mới cho chuyện, kể lại chuyện dưới các vai khác nhau và cuối cùng là dạy trẻ sáng tạo chuyện cổ tích. Có như vậy, vốn hiểu biết về cổ tích của trẻ mới trở nên phong phú và trẻ mới có thể sáng tạo cổ tích. 
 Hình ảnh góc kể chuyện sáng tạo lớp A3 trường Mầm non Dân Quyền
Về nhịp điệu trong khi kể: Tôi xác định cho từng nội dung chuyện, đoạn chuyện, tình huống chuyện để rèn nhịp điệu. Như nhịp điệu chậm rãi thường phù hợp để mô tả hình tượng thần thoại hay điều nghi ngại... 
Ví dụ: Trong chuyện “ Tấm Cám ” khi thể hiện giọng kể của ông tiên cần phải thể hiện giọng chậm rãi. Nhưng cũng có những câu chuyện, đoạn chuyện cần nhịp điệu vui vẻ, hân hoan tươi tỉnh, sôi nổi được truyền đạt với nhịp điệu khẩn trương.
 	Về cường độ của giọng khi kể chuyện: Tôi hướng dẫn trẻ làm thế nào để điều chỉnh giọng có độ vang, từ to sang nhỏ, từ nhỏ sang to của từng nhân vật.
Ví dụ: Trong chuyện “Tích Chu” có đoạn “bà tiên nói vọng: đường đến suối tiên xa lắm, cháu có đi được không? ”. Ở đoạn này thì tôi phải sử dụng độ vang để thể hiện cường độ của giọng thể hiện được tính cách và hành vi của nhân vật. lúc chân thật, hồn nhiên ở đoạn kết giọng Tích Chu hối lỗi.
Về nét mặt, cử chỉ, điệu bộ: Tôi khuyến khích trẻ dùng nét mặt,cử chỉ, điệu bộ phù hợp với nhân vật khi kể cũng hỗ trợ thêm cho người nghe hiểu hơn về câu chuyện.
 	Giải pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng trực quan, đồ chơi có tính sáng tạo thẩm mỹ, khoa học và tạo môi trường kể chuyện: 
 Đối với giờ hoạt động cho trẻ làm quen với kể chuyện sáng tạo, khâu chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi vô cùng quan trọng. Trẻ được “ Học mà chơi, chơi mà học”. Ở lứa tuổi mầm non tư duy trực quan phát triển mạnh và chiếm ưu thế. Nên khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trẻ phải được nhìn cụ thể vào nhân vật đó. Trước khi dạy tôi chuẩn bị đồ dùng cho mỗi tiết dạy khác nhau phù hợp với từng chủ đề, nội dung bài dạy. Trẻ có đủ đồ dùng hoạt động, không những thế mà đồ dùng còn được tôi lựa chọn cẩn thận, đảm bảo an toàn cho trẻ. 
Do đặc điểm của trẻ mầm non là trẻ thích những cái mới lạ, hấp dẫn, ngộ nghĩnh vì thế nếu cô giáo chỉ kể cho trẻ nghe những câu chuyện trong chương trình mà trẻ đã được nghe nhiều lần là điều thật nhàm chán, do đó để đáp ứng với phương pháp đổi mới hình thức tổ chức giáo dục trẻ ngày nay, đồng thời giúp trẻ hứng thú nghe cô kể chuyện tôi đã nghiên cứu, sưu tầm rất nhiều câu chuyện ở ngoài chương trình có nội dung hấp dẫn sinh động phù hợp với trẻ và phù hợp với chủ đề, chủ điểm. Là những chuyện phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi: Nhẹ nhàng, trong sáng.
 Những chuyện mang tính giáo dục, có thể giúp các bạn nhỏ rút ra bài học bổ ích về tình yêu thương, những đức tính tốt, những kiến thức về văn hoá, tín ngưỡng của dân tộc
 Những chuyện kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ.
 Cô Hằng đang kể chuyện Tấm Cám cho học sinh lớp a3
Để giờ kể chuyện phát huy được khả năng sáng tạo của trẻ và cá thể hóa hoạt động của mỗi trẻ, bên cạnh cách kể chuyện theo nội dung sách, tôi đã hướng dẫn trẻ cách kể chuyện sáng tạo: Thay lời nhân vật kể lại câu chuyện, sáng tạo một kết thúc khác cho câu chuyện.
	Sáng tạo về tình tiết trong diễn biến của câu chuyện: Trong một số câu chuyện cổ tích phần diễn biến được giải quyết một cách nặng nề, cái ác bị trừng trị quá khắt khe, tàn nhẫn. 
 	Ví dụ: Người anh trong câu chuyện "Cây khế" bị chim hất xuống biển chết; Lý Thông trong chuyện "Thạch Sanh" thì bị sét đánh chết...Trong những tình tiết như vậy tôi định hướng cho học sinh thay đổi bằng các tình tiết khác giảm nhẹ về mức độ trừng phạt kẻ xấu. 
 Giáo viên đặt câu hỏi: Con có thể đưa vào câu chuyện một cách trừng phạt khác đối với người anh?  
	Trẻ sáng tạo một số phương án như: 
	Sau khi bị chim hất xuống biển người anh bị dạt vào một đảo vắng và không bao giờ về đoàn tụ với gia đình được nữa.
 Khi bị chim hất xuống biển người anh đã được người em cứu vớt, người anh đã thấy xấu hổ, ân hận từ đó trở đi người anh hết lòng quan tâm, thương yêu người em.
 	Giải pháp 3: Kết hợp phương pháp trực quan, phương 

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_kinh_nghiem_day_tre_5_6_tuoi_tham_gia_tich_cuc_k.doc