SKKN Một số kinh nghiệm dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh lớp 3

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Thực hiện chủ trương đổi mới công tác giáo dục mà Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung Ương Đảng đã thông qua về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và Đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiến hành chủ trương đổi mới chương trình giáo dục, mục tiêu giáo dục, tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp cho học sinh mà cụ thể là phát triển năng lực và phẩm chất người học. Cùng với việc đào tạo con người phát triển toàn diện là dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng, quy định trong chương trình giáo dục phổ thông về kiến thức của môn học, hoạt động giáo dục mà học sinh cần phải đạt được. Trong đó phân môn tập đọc góp phần rất quan trọng trong quá trình học tập và công tác đó là đọc và hiểu nội dung các văn bản. Mục tiêu của dạy tập đọc là hình thành và rèn luyện kĩ năng đọc cho học sinh, bước đầu học sinh tiếp xúc với ngôn ngữ văn học, ngôn ngữ nghệ thuật và hình thành ở học sinh năng lực cảm thụ. Đầu tiên trẻ em phải học đọc, sau đó phải đọc để học, thông qua đọc học sinh chiếm lĩnh được ngôn ngữ trong giao tiếp và học tập. Khi hiểu sâu sắc các văn bản thì các em mới có được công cụ hữu hiệu để lĩnh hội tri thức, tư tưởng, tình cảm của người khác chứa đựng trong văn bản, có công cụ lĩnh hội tri thức khoa học khi học các môn khác ở nhà trường. Kĩ năng đọc cần đạt là đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn cảm, đọc một cách có ý thức sẽ tác động tích cực đến trình độ ngôn ngữ cũng như tư duy của người đọc. Việc dạy đọc sẽ giúp các em hiểu biết hơn, bồi dưỡng ở các em lòng yêu cái thiện và cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ một cách lô gíc, tư duy tốt hơn, đồng thời giáo dục tư tưởng, đạo đức, tính cách, thẩm mĩ cho các em. Xuất phát từ những yêu cầu đó, bản thân tôi chọn đề tài “Một số kinh nghiệm dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh lớp 3”.
2. Mục đích nghiên cứu.
 Tìm ra biện pháp giúp học sinh lớp 3 nắm vững phương pháp đọc và cách đọc hiểu văn bản nhằm giúp học sinh có khả năng đọc và hiểu các loại văn bản một cách sâu sắc.
 Nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp đổi mới dạy đọc hiểu để tiến hành dạy đọc hiểu cho học sinh lớp 3.
 Tìm hiểu thực trạng dạy đọc hiểu thông qua thực tế công tác trường Tiểu học Trường Giang 1, thông qua dự giờ thăm lớp và chỉ đạo công tác chuyên môn.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
a. Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh lớp 3 trường Tiểu học Trường Giang 1- Nông Cống – Thanh Hóa
b. Phạm vi nghiên cứu. 	 
Dạy đọc hiểu cho học sinh lớp 3 trường Tiểu học Trường Giang 1
4. Phương pháp nghiên cứu.
a. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
b. Phương pháp dạy thực nghiệm. 
c. Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
d. Thu thập và xử lý các tài liệu dạy học Tiếng Việt có liên quan đến đề tài nghiên cứu nhằm tìm hiểu mục tiêu của môn Tiếng Việt ở Tiểu học và mục tiêu của môn tập đọc lớp 3.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận.
Như chúng ta đã biết hoạt động đọc giúp con người thu được lượng thông tin nhiều nhất, nhanh nhất, dễ dàng, thông dụng và tiện lợi nhất để không ngừng bổ sung và nâng cao vốn hiểu biết, vốn sống của mình. Trong nhà trường, thông qua hoạt động đọc, học sinh được mở rộng hiểu biết về thiên nhiên, đất nước, cuộc sống con người, các nền văn hóa, văn minh, phong tục tập quán của các dân tộc và các quốc gia trên thế giới. Mục đích của người đọc là làm rõ nghĩa các kí tự, làm rõ nội dung và mục đích thông báo của văn bản. Lúc này quá trình đọc không chỉ là sự vận động của cơ quan thị giác và cơ quan phát âm mà còn là sự vận động của trí tuệ. Đọc hiểu là tiếp nhận, đọc cho mình. Đọc thành tiếng khác đọc hiểu ở chỗ nó không chỉ là hoạt động tiếp nhận nhằm cho mình mà còn là hoạt động nhằm làm cho người khác cũng tiếp nhận được nội dung văn bản giống mình. Vì vậy, khi đọc thành tiếng người đọc đã tham gia vào quá trình tái sinh văn bản, tổng hợp, hoàn thiện và biểu cảm nội dung văn bản một cách khoa học và chính xác.
Để dạy đọc hiểu cho học sinh Tiểu học thì giáo viên cần phải nắm vững mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy tập đọc, sâu hơn nữa là hiểu rõ bản chất của quá trình dạy đọc hiểu. Bên cạnh đó giáo viên cần phải có cách nhìn nhận tổng thể chương trình ở tiểu học nói chung, chương trình Tiếng Việt lớp 3 và các văn bản đã đưa vào để dạy cho học sinh nói riêng. Các văn bản đã đề cập đến cuộc sống, nhiều lĩnh vực và được sắp xếp theo chủ điểm phù hợp với tâm lí lứa tuổi. Nhiều bài thơ thuộc kho tàng văn học trong và ngoài nước phù hợp với nhận thức của học sinh, đã gây được cảm xúc mạnh và để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn học sinh. 
Cùng với sự phát triển của xã hội hiện đại, trẻ em có một trí tuệ rất tốt, nhanh nhạy, nắm bắt cái hay, cái mới, nhớ lâu những gì các em cảm thấy hứng thú. Có rất nhiều học sinh tiểu học thích học thuộc lòng các câu, đoạn, bài tập đọc hay, đọc diễn cảm tốt, nhiều học sinh cảm nhận đúng nội dung và ý nghĩa của bài tập đọc. Từ đó, chúng ta hiểu sâu hơn về quá trình dạy tập đọc, đây cũng chính là đổi mới phương pháp dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh.
2. Thực trạng dạy đọc hiểu ở trường Tiểu học Trường Giang 1.
2.1. Tình hình địa phương và tình hình nhà trường.
a. Đặc điểm tình hình địa phương: Trường Giang là một xã thuần nông, nhân dân sống chủ yếu bằng nghề làm ruộng cộng thêm với nghề tiểu thủ công nghiệp là đan nón lá và buôn bán nhỏ nên đời sống của nhân dân tương đối ổn định. Phần lớn nhân dân có nhận thức đúng đắn về giáo dục, chính quyền địa phương luôn tin tưởng vào nhà trường, quan tâm, tạo điều kiện để nhà trường phát triển.
b. Đặc điểm tình hình nhà trường: Nhà trường có quy mô không lớn so với các trường trong huyện, nhà trường được công nhận trường chuẩn Quốc gia mức độ 2, đã nhiều năm đạt trường tiên tiến. Trường lớp được xây dựng kiên cố, có đầy đủ các phòng chức năng. Thư viện đạt chuẩn mức độ Tiên tiến, đội ngũ giáo viên trẻ, khỏe, cán bộ quản lý nhà trường có năng lực chuyên môn và năng lực quản lý tốt.
2.2. Thực trạng dạy đọc hiểu ở trường Tiểu học Trường Giang 1.
Trong những năm gần đây với việc đổi mới phương pháp dạy học, chất lượng học tập của học sinh đã được nâng lên rõ rệt. Kĩ năng đọc của học sinh được rèn luyện nhiều hơn, các em biết cách đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu, đọc diễn cảm một cách khá nhuần nhuyễn. Các em được đọc cho bạn, nhóm nghe, cùng nhau luyện đọc và cùng thảo luận tìm hiểu nội dung bài. Song chúng ta vẫn mạnh dạn nhận thấy rằng kết quả học đọc của các em chưa đáp ứng được nhu cầu của việc hình thành kĩ năng đọc nhất là việc đọc và hiểu văn bản của học sinh. Giáo viên còn lúng túng trong khi dạy tập đọc, cần đọc bài tập đọc cụ thể nào đó như thế nào, quá trình chỉ đạo công tác chuyên môn tôi nhận thấy có giáo viên đã thực hiện đảm bảo các yêu cầu đề ra của giờ dạy tập đọc nhất là dạy phần tìm hiểu nội dung bài vẫn có giáo viên chưa thực hiện được, làm thế nào đọc diễn cảm hơn, làm thế nào để phối hợp đọc thành tiếng và đọc hiểu trong tiết tập đọc. Từ đó, giúp các em hiểu văn bản được đọc, nó tác động trực tiếp đến quá trình nhận thức học tập của các em. Quá trình dạy học 2 tiết tập đọc ở lớp 3A, chỉ đạo các hoạt động chuyên môn, dự giờ thăm lớp bản thân tôi trực tiếp khảo sát kết quả hiểu văn bản sau giờ tập đọc.
Bảng 1:	Khảo sát kết quả đọc hiểu của học sinh lớp 3.
Lớp
Số HS
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
3A
31
13
42,8%
10
32,2%
8
25%
3B
31
12
38,8%
12
38,7%
7
22,5%
Kết quả khảo sát chất lượng đọc hiểu của học sinh cho thấy chất lượng dạy đọc hiểu cần tiếp tục được chú trọng. Vai trò quyết định chất lượng dạy đọc hiểu nói chung cơ bản vẫn thuộc về giáo viên trực tiếp giảng dạy. Qua thực tế giảng dạy, dự giờ, tôi nhận thấy nguyên nhân quan trọng nhất làm cho chất lượng dạy đọc hiểu cho học sinh chưa tốt, hạn chế của giáo viên là nhiều. Nhìn chung, hiện nay giáo viên vẫn còn thiếu hụt các kĩ năng đọc vì vậy không làm chủ hoặc thiếu tự tin về các nội dung dạy tập đọc, nhiều giáo viên đọc không hay, cảm thụ văn bản còn yếu, thậm chí chưa hiểu hết được các nội dung mà tác giả đã lồng ghép trong văn bản, giáo viên có biện pháp luyện đọc cho học sinh nhưng còn yếu, cách tổ chức cho học sinh hoạt động chiếm lĩnh nội dung văn bản đọc chưa phù hợp với từng dạng bài, một số tiết dạy còn quá sa vào giảng văn, lúng túng trong tìm hiểu bài, chưa linh hoạt trong quá trình tìm hiểu bài, giải nghĩa các từ, cụm từ, rút ra ý nghĩa, nội dung của mỗi bài đọc sau giờ học.
Về phía học sinh, khả năng đọc hiểu các bài thơ, các bài văn xuôi còn rất kém. Trong quá trình dạy học, khi giáo viên đưa ra các câu hỏi học sinh trả lời còn chậm, sai nhiều và thường là đọc lại cả đoạn dài, chưa chọn lọc được ý trả lời cho câu hỏi, khi hỏi về ý nghĩa của bài thì ít học sinh trả lời được, vì vậy nên chất lượng đọc hiểu còn thấp so với yêu cầu, nhất là sau mối kì thi kiểm tra định kì, nhiều học sinh đã mắc phải những sai lầm trong quá trình thực hiện tìm hiểu nội dung văn bản, những sai lầm đó có thể giúp các em khắc phục được.
3. Các giải pháp chủ yếu.
Như chúng ta đã biết, trong giờ tập đọc gồm nhiều phần trong đó có hai phần cơ bản đó là luyện đọc và tìm hiểu bài, tức là có đọc văn bản thì mới hiểu được nội dung và ngược lại hiểu nội dung thì mới đọc đúng, đọc hay để cảm nhận được cái hay cái đẹp của văn chương, ở phạm vi này tôi chỉ đề cập một lĩnh vực đọc hiểu. 
3.1. Giải pháp 1: Nghiên cứu các tài liệu, mục tiêu, nội dung chương trình để nắm bắt cơ sở dạy đọc hiểu cho học sinh lớp 3
Đổi mới phương pháp dạy đọc hiểu: Trước hết giáo viên trực tiếp giảng dạy cần hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa của dạy đọc hiểu, văn bản với vấn đề đọc hiểu. Nâng cao ý thức của dạy đọc hiểu, tự bồi dưỡng kiến thức về cuộc sống. Từ đó, hình thành thói quen, hứng thú với việc đọc sách, với việc tự đọc. Đích cuối cùng của dạy học là dạy cho học sinh có kĩ năng làm việc với văn bản, chiếm lĩnh được văn bản. Biết đọc cũng là biết tiếp nhận, xử lí thông tin. Chính vì vậy, dạy đọc hiểu có vai trò đặc biệt trong dạy học đọc nói riêng, trong dạy học ở tiểu học nói chung.
Nắm vững mục tiêu, nội dung dạy học của giờ tập đọc: Mục tiêu của giờ học là cái đích mà thầy và trò cần đạt được sau giờ học, nó sẽ được cụ thể hóa thành các nội dung dạy học. Để tiến hành dạy một giờ tập đọc, giáo viên cần có kỹ năng đầu tiên vô cùng quan trọng đó là kỹ năng xác định mục tiêu của giờ học. Giờ học chỉ hoàn tất chừng nào học sinh chiếm lĩnh được các nội dung dạy học.
Mục tiêu, nội dung dạy học của giờ tập đọc sẽ được dùng để kiểm tra, đánh giá chất lượng giờ dạy: Để chất lượng giờ tập đọc được nâng cao giáo viên cần có kỹ năng “đọc” thành thục. Kĩ năng là mục đích cuối cùng chúng ta muốn có ở học sinh sau mỗi giờ học. Những kĩ năng này trước hết phải có ở giáo viên. Đọc văn bản là giải mã âm thanh và giải mã nghĩa, ý của văn bản đó, giải mã được nội dung bài tập đọc từ việc biết cách xác định từ quan trọng đến việc hiểu được nghĩa, ý, của văn bản. Trong dạy học, chúng ta không có quyền đòi hỏi học sinh làm những gì mà bản thân chúng ta không làm được, giáo viên không thể luyện cho học sinh đọc hay, đọc diễn cảm, hiểu được nội dung bài khi chúng ta chưa có khả năng đó. Chính vì vậy mà chúng ta cần phải hiểu sâu sắc văn bản, giải mã được văn bản thì chúng ta mới có các biện pháp rèn để học sinh hiểu được văn bản. Bên cạnh đó, do vốn từ của học sinh còn ít, năng lực liên kết thành câu, thành ý còn hạn chế nên việc hiểu và nhớ nội dung còn gặp khó khăn.
Quá trình dạy học, giáo viên cần hiểu rằng dạy đọc hiểu văn bản nghệ thuật gồm công việc làm cho học sinh nắm nội dung của văn bản, mục tiêu của văn bản. Đồng thời dạy cho học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của ngôn từ, hình tượng văn chương làm nên nội dung văn bản. Với ý nghĩa đó, dạy đọc hiểu văn bản nghệ thuật là dạy tiếp nhận văn học hay còn gọi là dạy cảm thụ văn học.
Bảng 2: Mức độ cần thiết phải “Đổi mới phương pháp dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh lớp 3”.
Tổng số GV(được Khảo sát) 
Rất cần đổi mới PP dạy đọc hiểu cho HS
Cần đổi mới PP dạy đọc hiểu cho HS
Không cần đổi mới PP dạy đọc hiểu cho HS
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
18
15
83,4%
2
11,1%
1
5,5%
3.2. Giải pháp 2: Mục tiêu “Đổi mới phương pháp dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh lớp 3”.
Học sinh học ở lớp 3 được tiếp cận với các văn bản dài hơn lớp 2, có tốc độ đọc thầm nhanh hơn ở lớp 2, học sinh biết cách đọc với các loại văn bản khác nhau, văn bản nghệ thuật, hành chính, báo chí, biết đọc thầm không mấp máy môi. 
Về đọc hiểu: Nắm được ý chính của đoạn văn, biết đặt đầu đề cho đoạn văn, biết nhận xét về một hình ảnh, nhân vật hoặc chi tiết trong bài đọc. Hiểu được nghĩa các từ ngữ trong văn bản, nội dung các câu, ý chính của bài.
Làm giàu và tích cực hóa vốn từ, vốn diễn đạt. Bồi dưỡng vốn văn học ban đầu, mở rộng hiểu biết về cuộc sống, hình thành kỹ năng phục vụ đời sống và việc học tập của bản thân. Phát triển một số thao tác tư duy cơ bản (phân tích, tổng hợp, phán đoán...). Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, kính trọng, biết ơn và trách nhiệm đối với ông bà, cha mẹ, thầy cô, yêu trường lớp, đoàn kết, giúp đỡ bạn bè, vị tha, nhân hậu. Xây dựng ý thức và năng lực thực hiện những phép xã giao tối thiểu. Từ những mẫu chuyện, bài văn, bài thơ hấp dẫn hình thành ham muốn đọc sách, khả năng cảm thụ văn bản văn học, cảm thụ vẻ đẹp của tiếng việt và tình yêu tiếng việt.
3.3. Giải pháp 3: Nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa môn Tiếng việt 3 tìm biện pháp nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh.
Chương trình môn Tiếng Việt lớp 3 được xây dựng theo các chủ điểm, các chủ điểm quen thuộc với học sinh, được mở rộng và nâng cao hơn so với lớp 2, từ tuần 7 đến cuối năm học các chủ điểm có tính chất tổng hợp so với các chủ điểm ban đầu và chia thành 14 chủ điểm nhỏ khác nhau, mỗi chủ điểm gồm 2 tuần học của học sinh, riêng chủ điểm ngôi nhà chung gồm 3 tuần học. Các chủ điểm đó là: Măng non; mái ấm; tới trường; cộng đồng; quê hương; bắc trung nam; anh em một nhà; thành thị và nông thôn; bảo vệ tổ quốc; sáng tạo; nghệ thuật; lễ hội; thể thao; bầu trời và mặt đất.
Đối với phân môn tập đọc rèn cho học sinh các kỹ năng đọc, nghe, nói cũng như ở lớp dưới, thông qua câu hỏi tìm hiểu bài, hệ thống bài tập đọc theo chủ điểm, phân môn tập đọc cung cấp cho học sinh những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội và con người, cung cấp vốn từ, tăng cường khả năng diễn đạt, trang bị một số hiểu biết ban đầu, trách nhiệm của các em như: Các bài tập đọc thuộc chủ điểm măng non gắn các em vào tổ chức chính trị xã hội. Chủ điểm mái ấm vừa trở lại với tình cảm gia đình, công ơn của ông bà, cha mẹ, vừa đề cập trách nhiệm của các em trong gia đình. Chủ điểm tới trường là sự tổng hợp nội dung của chủ điểm thầy cô, nhà trường đã học ở lớp 2, nó vừa khắc sâu tình cảm của học sinh với thầy cô, với nhà trường, vừa bồi dưỡng cho học sinh tính trung thực, ý nghĩa bảo vệ của công góp phần rèn luyện nhân cách cho học sinh. Tuy vậy, các bài tập đọc ở lớp 3 có số lượng từ nhiều hơn lớp 2, việc luyện đọc chú ý đến yêu cầu biểu cảm, câu hỏi tìm hiểu bài thường là tường minh bên cạnh đó có những câu hỏi nâng cao hơn, chú trọng khai thác hàm ý, nội dung bài và nghệ thuật, mỗi tuần bắt đầu bằng một truyện kể, nhưng truyện này chỉ được tập đọc 1,5 tiết, dành 0,5 tiết cho học sinh kể lại câu chuyện mới. Thơ được dạy mỗi tuần 1 bài, thông qua việc học các văn bản này cung cấp cho các em một số kiến thức và kỹ năng cần thiết trong đời sống, bước đầu xác lập mối liên hệ giữa học với hành, giữa nhà trường và xã hội.
3.4. Giải pháp 4: Các công việc cần làm để tổ chức quá trình đọc hiểu cho học sinh thông qua “Đổi mới phương pháp dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu”.
Nắm vững quy trình dạy đọc hiểu bao gồm các công việc: Nhận diện ngôn ngữ văn bản; Làm rõ nội dung văn bản, đích tác động của người viết; Đánh giá, bộc lộ thái độ của người đọc đối với văn bản. Giúp học sinh nắm vững tên bài, từ, câu, đoạn, với tư cách là sản phẩm của hoạt động ngôn ngữ, văn bản có đề tài, nội dung, đích tác động, để hiểu văn bản.
4. Các biện pháp dạy đọc hiểu cho học sinh lớp 3.
Để dạy đọc hiểu cho học sinh lớp 3 đạt kết quả cao thì trước hết chúng ta phải nói đến đọc thầm. Đọc thầm- hình thức đọc có nhiều lợi thế để hiểu văn bản. Đọc thầm là hình thức đọc không phát ra thành âm thanh mà chuyển trực tiếp từ kí tự sang nghĩa để hiểu văn bản. Lẽ tự nhiên đã nói đến đọc thành tiếng thì phải nói đến đọc thầm bởi xét về mặt hình thức, đọc thành tiếng nằm trong thế đối lập, sóng đôi với việc đọc thầm. Vì vậy, khi nói về dạy đọc hiểu cần phải nói đến việc tổ chức dạy đọc thầm. Do đó, giáo viên cần kiểm soát quá trình đọc thầm của học sinh bằng cách quy định thời gian đọc thầm cho từng bài và đoạn. Học sinh đọc xong thì báo cho giáo viên, từ đó giáo viên nắm được và điều chỉnh tốc độ đọc thầm. Mục đích của đọc thầm là để hiểu. Hiệu quả của đọc thầm được đo bằng khả năng thông hiểu nội dung văn bản đọc. Do đó, xét về bản chất, nội dung bên trong, dạy đọc thầm chính là dạy đọc hiểu, kết quả đọc thầm phải giúp học sinh hiểu nghĩa của từ, cụm từ, câu, đoạn, tức là toàn bộ những gì được đọc. Do đó giáo viên cần có biện pháp giúp học sinh hiểu bài, thông qua việc đổi mới phương pháp dạy tập đọc nhằm nâng cao hiệu quả đọc hiểu cho học sinh.
4.1. Biện pháp 1: Khai thác nội dung bài học phù hợp với đối tượng học sinh.
Điều chỉnh câu hỏi khó, bài tập khó: Trong quá trình khai thác tìm hiểu nội dung câu, đoạn, ý và bài đọc giáo viên trực tiếp giảng dạy cần linh động trong quá trình nêu câu hỏi tìm hiểu nội dung bài để khai thác được các nội dung mà tác giả muốn gửi vào văn bản. Sau đây là một số cách điều chỉnh câu hỏi khó, bài tập khó, mục đích không rõ ràng, câu hỏi áp đặt trong quá trình dạy học tập đọc ở lớp 3.
+ Điều chỉnh những câu hỏi, bài tập khó, mục đích không rõ ràng, áp đặt.
Ví dụ: 1) Cảnh vật trong nhà, ngoài vườn như thế nào? 
(Quạt cho bà ngủ- trang 23- Tiếng Việt 3 - tập 1)
Sửa: Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh vật trong nhà và ngoài vườn?
2) Những hình ảnh nào gợi ra các hoạt động của học sinh vào mùa thu?
(Mùa thu của em - trang 42 – Tiếng Việt 3 – tập 1)
Sửa: Nêu một số hình ảnh chỉ các hoạt động của học sinh vào mùa thu?
3) Vì sao tác giả ví con sông quê mình như dòng sữa mẹ? 
 (Vàm Cỏ Đông - trang 106 – Tiếng Việt 3 - Tập 1)
Sửa: Tác giả ví con sông quê mình như dòng sữa mẹ? Vì sao?
4) Vì sao nghe ông nói, “ai cũng thấy cổ họng mình nghẹn lại?
 (Ở lại với chiến khu - trang 13 – TV3 -Tập 2)
Sửa: Vì sao khi nghe trung đoàn trưởng nói, các chiến sĩ nhỏ “ai cũng thấy cổ họng mình nghẹn lại” ?
5) Vì sao Ngựa Con không đạt kết quả trong hội thi? 
(Cuộc chạy đua trong rừng - trang 80 – TV3 - Tập 2) 
Sửa: Vì sao Ngựa Con đã thất bại trong hội thi ? Nguyên nhân nào dẫn đến Ngựa Con không đạt kết quả trong hội thi ?
+ Biến đổi câu hỏi khó thành các câu hỏi nhỏ: Nhiều câu hỏi và bài tập học sinh khó đưa ra câu trả lời, câu hỏi trừu tượng, trả lời nội dung quá dài, khó hiểu. Trong quá trình dạy đọc hiểu, giáo viên có thể tách thành các câu hỏi nhỏ nhưng vẫn đảm bảo nội dung bài học, vừa sức với học sinh. 
Ví dụ: 1) Tìm những hình ảnh nói lên sự bỡ ngỡ, rụt rè của đám học trò mới tựu trường ?	(Nhớ lại buổi đầu đi học – Trang 51 – Tiếng Việt 3 – tập 1)
Câu hỏi này vừa trừu tượng vừa khó trả lời với học sinh, một câu hỏi bao hàm nhiều nội dung khi trả lời, trong quá trình hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài giáo viên nên điều chỉnh thành hai câu như sau:
Hỏi: Những hình ảnh nào nói lên sự bỡ ngỡ của đám học trò mới tựu trường?
Hỏi: Những hình ảnh nào nói lên sự rụt rè của đám học trò mới tựu trường?
2) Đại hội tặng dân làng Kông Hoa những gì? Khi xem những vật đó, thái độ của mọi người ra sao?	 (Người con của Tây nguyên - trang 103 – TV3 – tập 1)
Với câu hỏi trên, giáo viên điều chỉnh bằng cách tách thành hai câu hỏi sau:
Hỏi: Đại hội tặng dân làng Kông Hoa những gì? 
Hỏi: Khi xem những vật đó, thái