SKKN Một số giải pháp dạy hát, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trung học cơ sở ở trường THCS và THPT Nghi Sơn huyện Tĩnh Gia
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật nhằm phản ánh hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh, nhịp điệu. Với học sinh THCS môn âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cho học sinh nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh theo mục tiêu đào tạo, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới. Tuy nhiên âm nhạc ở bậc THCS vớí tư cách là một môn học có mức độ nhất định về mục đích và nội dung, song mục đích của việc dạy và học môn âm nhạc ở bậc THCS là giáo dục văn hóa âm nhạc cho học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến thức sơ giản các kĩ năng nhằm tạo điều kiện cho khả năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu nghệ thuật và nhu cầu âm nhạc.
Thông qua những phương tiện của nghệ thuật âm nhạc để bồi dưỡng khả năng nhận thức, phát triển tư duy, óc sáng tạo góp phần cùng các môn học khác phát triển năng lực trí tuệ cho học sinh, bồi dưỡng những năng khiếu nghệ thuật, đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng làm cho không khí của nhà trường thêm vui tươi lành mạnh. Từ mục tiêu giáo dục và những lí do chung của môn âm nhạc nói trên, bản thân tôi nhận thấy đó là một hướng đi và là một phương pháp giáo dục đúng đắn mang tính đặc thù của việc giáo dục cái hay cái đẹp, giáo dục tình cảm, thẩm mĩ âm nhạc góp phần quan trọng vào việc hình thành nhân cách toàn diện của con người mới về “Đức - Trí - Thể - Mĩ”. Trong nghệ thuật âm nhạc, sự sáng tạo của mỗi cá nhân đóng vai trò cực kì quan trọng. Sáng tạo có nhiều mức độ, có thể phát triển từ những ý tưởng đã có, có thể là thay đổi hệ thống nguyên tắc. Học sinh bậc THCS đang trong thời kì phát triển nhanh về thể chất, tâm sinh lí, giai đoạn này các em có nhiều ước mơ, suy nghĩ về cuộc sống. Trong quá trình học âm nhạc, đây là giai đoạn rất thích hợp để phát huy tính sáng tạo của học sinh.
I. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài: Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật nhằm phản ánh hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh, nhịp điệu. Với học sinh THCS môn âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cho học sinh nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh theo mục tiêu đào tạo, tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới. Tuy nhiên âm nhạc ở bậc THCS vớí tư cách là một môn học có mức độ nhất định về mục đích và nội dung, song mục đích của việc dạy và học môn âm nhạc ở bậc THCS là giáo dục văn hóa âm nhạc cho học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến thức sơ giản các kĩ năng nhằm tạo điều kiện cho khả năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu nghệ thuật và nhu cầu âm nhạc. Thông qua những phương tiện của nghệ thuật âm nhạc để bồi dưỡng khả năng nhận thức, phát triển tư duy, óc sáng tạo góp phần cùng các môn học khác phát triển năng lực trí tuệ cho học sinh, bồi dưỡng những năng khiếu nghệ thuật, đẩy mạnh phong trào văn nghệ quần chúng làm cho không khí của nhà trường thêm vui tươi lành mạnh. Từ mục tiêu giáo dục và những lí do chung của môn âm nhạc nói trên, bản thân tôi nhận thấy đó là một hướng đi và là một phương pháp giáo dục đúng đắn mang tính đặc thù của việc giáo dục cái hay cái đẹp, giáo dục tình cảm, thẩm mĩ âm nhạc góp phần quan trọng vào việc hình thành nhân cách toàn diện của con người mới về “Đức - Trí - Thể - Mĩ”. Trong nghệ thuật âm nhạc, sự sáng tạo của mỗi cá nhân đóng vai trò cực kì quan trọng. Sáng tạo có nhiều mức độ, có thể phát triển từ những ý tưởng đã có, có thể là thay đổi hệ thống nguyên tắc. Học sinh bậc THCS đang trong thời kì phát triển nhanh về thể chất, tâm sinh lí, giai đoạn này các em có nhiều ước mơ, suy nghĩ về cuộc sống. Trong quá trình học âm nhạc, đây là giai đoạn rất thích hợp để phát huy tính sáng tạo của học sinh. Ba mức độ biểu hiện của học tập tích cực là bắt chước, tìm tòi, sáng tạo. Sẽ thiệt thòi cho các em về nghệ thuật âm nhạc, nếu giáo viên không tạo điều kiện để học sinh học tập, rèn luyện và thể hiện sự sáng tạo của mình. Dạy âm nhạc để phát huy tính sáng tạo có nhiều mức độ, từ dễ đến khó, từ sáng tạo ở mức độ thấp đến cao. Môn âm nhạc ở bậc THCS gồm 3 phân môn là: Học hát; Nhạc lí và Tập đọc nhạc; Âm nhạc thường thức. Vậy phải dạy như thế nào để phát huy tính sáng tạo của học sinh? Mỗi phân môn nó đều có một chức năng nhất định nhưng đều phối hợp với nhau để đạt được mục tiêu chung của môn học. Vì vậy khi học hát các em sẽ phát triển thêm văn hóa âm nhạc của mình không thuộc vào những người "Biết nhạc". Từ đó các em sẽ hay hát và hay tham gia vào các hoạt động xã hội. Xuất phát từ những lí do đó tôi mạnh dạn chọn tên đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số giải pháp dạy hát, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trung học cơ sở ở trường THCS và THPT Nghi Sơn huyện Tĩnh Gia” để nghiên cứu. 2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu đề tài và ứng dụng vào thực tiễn trong giảng dạy, qua đó nhằm mang lại cho các em niềm vui, sự hứng thú đối với môn học, kích thích và phát huy tiềm năng nghệ thuật, chủ động trong học tập của học sinh, bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lành mạnh, hướng tới cái tốt cái đẹp, làm cho đời sống của các em thêm phong phú. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Một số giải pháp dạy hát, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh trung học cơ sở ở trường THCS và THPT Nghi Sơn huyện Tĩnh Gia. Nghiên cứu đối với học sinh khối 7 bậc THCS ở trường THCS và THPT Nghi Sơn huyện Tĩnh Gia. 4. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp quan sát, phương pháp điều tra, phương pháp phân tích và tổng hợp lý thiết, phương pháp thực nghiệm khoa học, phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận: Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.[3] Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. .[3] Đổi mới chương trình nhằm phát triển năng lực và phẩm chất người học, hài hòa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ và dạy nghề. Đổi mới nội dung giáo dục theo hướng tinh giản, hiện đại, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi, trình độ và ngành nghề; tăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân. Tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền thống và đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. .[3] Dạy hát là tiếp xúc với âm nhạc có lời, nhằm phát triển năng lực nhận thức của học sinh, học mỗi bài hát giúp các em biết thêm về một vấn đề, về tác giả hoặc đặc điểm riêng của bài hát. Sự phong phú về mặt nội dung trong các bài hát giúp học sinh thêm hiểu biết về cuộc sống. Các hình tượng âm nhạc cũng giúp nâng cao khả năng nhận thức và hiểu biết của các em. Bên cạnh đó, dạy hát còn phát triển năng lực ngôn ngữ, lời ca của bài hát làm vốn từ của học sinh trở nên phong phú và sinh động hơn. .[1] Dạy hát nhằm phát triển năng lực âm nhạc của học sinh, giúp các em hát đúng giai điệu và lời ca, biết cách hát tự nhiên, biết lấy hơi, hát rõ lời và thể hiện được sắc thái, tình cảm của bài hát. Dạy hát còn giúp học sinh biết trình bày bài hát theo hình thức đơn ca, song ca, tốp ca, đồng ca, biết hát kết hợp các hoạt động như: gõ đệm, vận động theo nhạc, nhảy múa, biểu diễn hoặc trò chơi... .[1] 2. Thực trạng của vấn đề lựa chọn nghiên cứu: * Thuận lợi: Âm nhạc là một môn học độc lập trong chương trình THCS. Dạy và học nghiêm túc, có kiểm tra, thi đánh giá cuối năm và kết quả là một trong những tiêu chuẩn để xét lên lớp hay tốt nghiệp bậc học. Nhà trường và Ban giám hiệu quan tâm thường xuyên đến việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Có máy tính, máy chiếu, đàn phím điện tử (Óocgan) để phục vụ dạy và học. Nhà trường có kết nối mạng internet thuận lợi cho việc tìm kiếm thông tin phục vụ giảng dạy của giáo viên. Giáo viên nắm chắc về chuyên môn, tích cực tìm tòi, nghiên cứu những phương pháp mới để vận dụng trong quá trình giảng dạy. Học sinh ngoan, đa số các em rất yêu thích môn âm nhạc. Đặc biệt là phân môn học hát. Học sinh cảm nhận giai điệu các bài hát khá tốt. * Khó khăn: Cơ sở vật chất cho việc dạy và học âm nhạc của nhà trường còn thiếu thốn chưa đáp ứng được nhu cầu dạy và học, chưa có phòng học âm nhạc. Do đó chất lượng môn học chưa đạt được hiệu quả cao. Sách đọc thêm và các tài liệu tham khảo khác dành cho giáo viên rất ít. Giáo viên phải tự tìm tài liệu, sưu tầm đồ dùng dạy học là chủ yếu. Đối với học sinh bậc THCS đa phần các em là con em nông thôn, điều kiện khó khăn chưa được đáp ứng đầy đủ, việc học các môn văn hóa khác đôi khi các em còn chưa thật sự chú tâm. Chính vì thế việc học các môn đặc thù cụ thể là môn âm nhạc càng khó khăn hơn. Đa phần học sinh bị chi phối, ảnh hưởng về các môn chính, phần nào sao nhãng việc học môn âm nhạc. Một nguyên nhân khác nữa là gia đình còn thiếu quan tâm đến việc học tập của các em điều đó cũng đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng môn học. Từ thực trạng trên tôi nhận thấy cần phải hướng học sinh thay đổi cách nhìn nhận và thái độ học tập với bộ môn âm nhạc của học sinh bậc THCS. Để làm được điều đó giáo viên cần phải có các phương pháp giảng dạy phù hợp với từng vùng miền, tường đối tượng học sinh nhằm phát huy tính tích cực trong các em. 3. Các giải pháp tổ chức thực hiện của đề tài: 3.1. Giải pháp 1: Khuyến khích kĩ năng nghe và cảm thụ âm nhạc. Dạy hát nhằm phát triển năng lực âm nhạc của học sinh, giúp các em hát đúng giai điệu và lời ca, biết cách hát tự nhiên, biết lấy hơi, hát rõ lời và thể hiện được sắc thái, tình cảm của bài hát.[1] Thông thường giáo viên áp đặt học sinh nghe luôn tiết điệu của bài hát hoặc tốc độ phù hợp với bài hát. Để học sinh không bị thụ động trong cách lựa chọn tiết tấu cho bài hát giáo viên khuyến khích kỹ năng nghe và cảm thụ âm nhạc của học sinh bằng cách như sau: Giáo viên thay đổi tiết tấu, tốc độ (Tempo) của bài hát để học sinh nhận biết và thực hành. * Ví dụ 1: Bài hát: “Chúng em cần hòa bình”. Giáo viên đàn cho học sinh hát với tiết tấu Polka rồi lần lượt chuyển tiết điệu Cha Cha, Disco... yêu cầu học sinh nghe và hát theo tiết tấu của đàn. Giáo viên đặt câu hỏi: Các em hãy cho biết sự thay đổi tiết tấu mà các em vừa trình bày có phù hợp với bài hát không? Học sinh nêu ý kiến dựa vào kỹ năng nghe của bản thân. * Ví dụ 2: Bài hát: “Tiếng ve gọi hè”. Giáo viên thay đổi tốc độ của bài hát: Từ tốc độ (Tempo) 115 xuống 90 hoặc thay đổi tiết tấu từ Disco sang Beat bal lat. Giáo viên đặt câu hỏi: ? Em có nhận xét gì nếu thay đổi tốc độ cũng như tiết cho bài hát như chúng ta vừa trình bày? Học sinh trả lời: Bài hát: “Tiếng ve gọi hè” nếu hát ở tốc độ chậm cũng như tiết tấu nhẹ nhàng, mềm mại sẽ không phù hợp với sấc thái của bài hát vì bài hát có tính chất vui tươi, rộn ràng, trong sáng. Giáo viên giải thích: Cơ bản một bài hát có thể sử dụng nhiều tiết tấu và tốc độ (Tempo) khác nhau. Tuy nhiên dựa vào tính chất của bài hát để lựa chọn tiết và tốc độ (Tempo) phù hợp, như thế mới truyền tải được sắc thái cũng như ý tưởng của tác giả. Với cách trình bày như vậy chắc chắn từng ngày học sinh sẽ có những cảm nhận mới trong những mỗi lần hát và nghe hát. 3.2.Giải pháp 2: Hướng dẫn học sinh biểu diễn bài hát. Dạy hát còn giúp học sinh biết trình bày bài hát theo hình thức đơn ca, song ca, tốp ca, đồng ca, biết hát kết hợp các hoạt động như: Gõ đệm, vận động theo nhạc, nhảy múa, biểu diễn hoặc trò chơi.[1] Thông thường mỗi bài hát giáo viên đều hướng dẫn học sinh hát kết hợp vận động giúp cho các em tự nhiên khi hát. Tuy nhiên, ở một số bài hát giáo viên có thể dạy học sinh một vài động tác tay hoặc múa đơn giản, phù hợp để các em có thêm những lựa chọn khi biểu diễn bài hát. Giáo viên nên bắt đầu từ việc khuyến khích các học sinh thể hiện những động tác múa tự nhiên khi nghe nhạc như: (Đung đưa, lắc lư, nhún nhảy, gõ nhịp), tiếp đến là học sinh lựa chọn động tác múa (do giáo viên gợi ý) phù hợp với tính chất, nội dung và lời ca bài hát mà các em đã được học, cuối cùng là các em tự sáng tạo động tác phụ họa hoặc nhảy múa cho bài hát.[2] * Ví dụ: Với bài hát: “Đi cắt lúa” Giáo viên hướng dẫn một số động tác múa Tây Nguyên. Như vậy sẽ không chỉ giúp cho cách trình bày bài hát thêm sinh động mà các em còn được tìm hiểu về những điệu múa mang tính chất đặc trưng vùng miền. Sau đó giáo viên đưa ra yêu cầu hoc sinh tự chọn nhóm 3 - 4 học sinh lên biểu diễn bài hát có động tác phụ họa phù hợp với nội dung và lời ca của bài hát. Giáo viên không nên áp đặt các em vào từng nhóm, để các em tự chọn sẽ làm học sinh phấn khởi, vui thích khi được làm việc trong nhóm phù hợp. Học sinh tự chọn cách trình bày bài hát: Các em có thể trình bày bài hát một hoặc hai lần có mở đầu có kết thúc, mỗi câu hát sẽ do em nào đảm nhiệm hay cả nhóm cùng hát. Bài hát gồm mấy đoạn, tính chất như thế nào? (Giáo viên có thể gợi ý trước). Ngoài ra, học sinh có thể chọn các cách hát như lĩnh xướng, hòa giọng, đối đáp... Làm thế nào để phù hợp với nội dung cũng như cấu trúc bài hát. Như vậy hình thức trinh bày bài hát của mỗi nhóm sẽ rất đa dạng, phong phú, giàu tính sáng tạo. Học sinh tự chọn động tác phụ họa cho bài hát: Học sinh có thể nghĩ ra động tác phù hợp với nội dung bài hát và tập trình bày cho đều, đẹp (Hát kết hợp với vận động hoặc múa, hát kết hợp với vài động tác diễn xuất). Tuy nhiên để sự sáng tạo đạt kết quả cao, giáo viên cần tạo điều kiện về thời gian cho học sinh chuẩn bị. Thông thường giáo viên thông báo trước một tuần để học sinh chọn nhóm và tập cách trình bày, biểu diễn bài hát. ( Không thể vừa luyện tập vừa thể hiện trong một tiết học). 3.3. Giải pháp 3: Chơi trò chơi: Thông thường sau khi học xong một bài hát, giáo viên hướng dẫn học sinh gõ phách rồi dặn dò về nhà. Nhưng để thay đổi không khí học tập giáo viên sẽ cho học sinh chơi trò chơi “Ai nhanh tai hơn” hoặc trò chơi: Hát theo kí hiệu các chữ cái A, U, I. * Ví dụ 1: Bài hát “Ca-chiu-sa” - Câu 1 và 2 giáo viên đưa tay kí hiệu chữ A, HS hát “A” theo giai điệu của câu 1 và 2. - Câu 3 và 4 giáo viên đưa tay kí hiệu chữ U, HS hát “U” theo giai điệu của câu 3 và 4. * Ví dụ 2: Bài hát “Khúc ca bốn mùa” Sau khi học xong bài hát giáo viên sử dụng đàn đánh giai điệu một tiết nhạc bất kì cho học sinh nghe và nhận biết, sau đó yêu cầu các em hát lại lời ca câu nhạc đó. Trò chơi này giúp học sinh mau thuộc lời ca, phát triển tai nghe. (Thường áp dụng ở phần củng cố bài và có thể áp dụng với tất cả các bài hát). Việc kết hợp tổ chức một trò chơi trong giờ học hát vừa giúp học sinh nắm kiến thức chắc hơn, sâu hơn, nhanh hơn vừa tạo ra không khí sôi nổi cho học sinh, tạo hứng thú cho học sinh học môn âm nhạc. 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: 4.1. Tiến trình thực nghiệm. Ứng dụng các giải pháp trên vào quá trình giảng dạy của môn học ở các lớp 7A, 7B, 7C, 7D, 7E. Sau khi áp dụng song tôi tiến hành phân tích, đánh giá khả năng hoạt động học tập và tiếp thu kiến thức của các em học sinh. Đánh giá năng lực của từng học sinh, so sánh kiến thức, kĩ năng trước khi chưa áp dụng và sau khi áp dụng đề tài. 4.2. Phân tích kết quả thực nghiệm của đề tài. Qua thực tế ứng dụng đề tài, kết quả điều tra cơ bản ban đầu cho thấy. Nếu như trước đây chưa áp dụng đề tài vẫn còn có một số học sinh coi môn học âm nhạc chỉ là môn phụ không cần thiết trong chương trình đào tạo, các em hay e thẹn, chưa mạnh dạn trong các hoạt động tập thể, đặc biệt là các hoạt động ngoại khóa như VHVN – TDTT. Sau khi áp dung và thực hiện các em học sinh đã thay đổi tham gia một cách chủ động và tích cực vào các hoạt động chung của nhà trường, quá trình tiếp thu kiến thức của các em được cải thiện bằng chính sự nỗ lực của bản thân. Tiết học sôi nổi, sinh động, học sinh nắm vững nội dung bài học. Sau đây tôi xin trình bày một giáo án thể hiện một trong các giải pháp tổ chức tôi vừa đưa ra ở trên: GIÁO ÁN ÂM NHẠC 7 Tiết 22 HỌC HÁT: BÀI KHÚC CA BỐN MÙA BÀI ĐỌC THÊM: TIẾNG SÁO VIỆT NAM I. MỤC TIÊU: + Kiến thức: - Nhằm phát triển năng lực nhận thức của học sinh, học mỗi bài hát giúp các em biết thêm về tác giả, tác phẩm, đặc điểm riêng của bài hát. Sự phong phú về mặt nội dung trong các bài hát giúp học sinh thêm hiểu biết về cuộc sống. + Kỹ năng: - Hát đúng giai điệu, hát hòa giọng, hát diễn cảm bài hát, biết các hình thức gõ đệm khi hát, luyện nghe và cảm nhận âm nhạc. + Thái độ: - Bồi dưỡng học sinh có tình cảm trong sáng, lành mạnh, tình yêu ca hát và nghệ thuật âm nhạc. Thông qua học âm nhạc làm cho đời sống tinh thần của học sinh thêm phong phú, vui vẻ, phấn khởi, lạc quan, mạnh dạn và tự tin, nhiệt tình tham gia các hoạt động âm nhạc trong và ngoài nhà trường. + Năng lực hướng tới: - Học sinh biểu diễn tốt bài hát và biết cách thể hiện đúng sắc thái tình cảm bài hát. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Kiến thức: Chuẩn bị tốt nội dung bài giảng, đàn, hát chính xác lời ca và biểu diễn tốt bài hát. - Phương pháp: Truyền khẩu, móc xích, phát vấn. - Phương tiện dạy học: Kế hoạch bài giảng, nhạc cụ quen dùng (Đàn phím điện tử Óocgan), bảng phụ chép sẵn bài hát. 2. Học sinh: - Sách giáo khoa: Sách giáo khoa âm nhạc lớp 7. - Đồ dùng học tập: Bút, thước và các đồ dùng học tập khác, hoàn thành nhiệm vụ học tập ở nhà. III - TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức lớp: - Kiểm tra sĩ số, ổn định lớp học, giới thiệu giáo viên dự giờ (Nếu có). 2. Kiểm tra bài cũ: - Không kiểm tra. 3. Giảng bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA HS GV ghi bảng GV thuyết trình GV đặt câu hỏi GV trình bày GV hướng dẫn GV hướng dẫn GV yêu cầu GV hướng dẫn GV yêu cầu GV điều khiển Giáo viên đàn và đặt câu hỏi GV hướng dẫn GV chỉ định GV ghi bảng GV giới thiệu HOẠT ĐỘNG 1 Học hát bài: Khúc ca bốn mùa 1. Giới thiệu về bài hát và tác giả:(2 phút) + Tác giả: Tác giả Nguyễn Hải (Nguyễn Văn Hải), sinh 15/01/1958 (Quảng Bình), làm việc ở thành phố Hồ Chí Minh. + Tác phẩm: - Nếu như bài Tia nắng hạt mưa là sự so sánh ví von, dí dỏm và hồn nhiên thì trong “ khúc ca bốn mùa” của nhạc sĩ Nguyễn Hải đã hình tượng hóa tia nắng hạt mưa ấy, để rồi liên hệ với mẹ, với bạn nhỏ, với thiên nhiên vạn vật. - Trên nền nhạc nhịp 3/8 cùng giai điệu nhịp nhàng, mềm mại, bài hát sẽ cho ta một cách nhìn về thiên nhiên thật thú vị và gần gũi. 2. Tìm hiểu bài hát: (4 phút) ? Bài hát được viết ở nhịp gì? ? Trong bài có những kí hiệu âm nhạc nào? ? Theo em bài hát này có mấy đoạn mỗi đoạn gồm mấy câu? (2 đoạn cấu trúc a-b. Đoạn a gồm 3 câu. Đoạn b gồm 4 câu). 3. Nghe hát mẫu: (3 phút) - Giáo viên trình bày hoặc cho học sinh nghe bài hát qua băng mẫu. 4. Luyện giọng khởi động: (2 phút) - Giáo viên cho học sinh đứng dậy luyện giọng theo âm hình “Ma - Mô” 5. Tập hát từng câu: (20 phút) + Tập hát đoạn a: - Giáo viên đàn giai điệu từng câu, sau đó hát mẫu và bắt nhịp cho học sinh hát. - Mỗi câu tập từ 2 đến 3 lần. - Tập các câu theo lối móc xích cho đến hết đoạn. * Lưu ý: Ngân đủ phách ở các lời “ thêm xanh” để nối tiếp qua đoạn 2. - Giáo viên lấy tinh thần xung phong yêu cầu 1-2 em học sinh hát khá lên trình bày lại đoạn a cho cả lớp nghe (Giáo viên cho học sinh nhận xét phần trình bày của bạn). + Tiến hành tương tự với đoạn b: * Lưu ý: Trong đoạn 2 có bốn lần hát chữ “ bốn mùa” nhưng cao độ hoàn toàn khác nhau. Giáo viên hướng dẫn học sinh hát đúng cao độ. - Nối đoạn 1 với đoạn 2 thành bài hoàn chỉnh. 6. Hát đầy đủ cả bài: (3 phút) - Yêu cầu cả lớp cùng trình bày bài hát hai lần. + Lần 1: Hát đối đáp. + lần 2: Hát hòa giọng. 7. Củng cố, kiểm tra: (7 phút) - Hát nhẹ nhàng, thể hiện sự hồn nhiên trong sáng ( tiết điệu: Waltz ) + Giáo viên cho học sinh chơi trò chơi: “Ai nhanh tai hơn”. Giáo viên đàn giai điệu bất kì một câu trong bài, yêu cầu học sinh nghe và trả lời. + Hướng dẫn học sinh tìm động tác phụ họa cho bài hát. Sau đó giáo viên chia nhóm cho học sinh về nhà tự sáng tác thêm các động tác phụ họa để tiết ôn tập sau học sinh lên trình bày. - Kiểm tra 2 HS trình bày lại bài hát theo. hình thức song ca. HOẠT ĐỘNG 2 Bài đọc thêm: Tiếng sáo việt nam - Tìm hiểu nội dung bài đọc thêm trong (Sách giáo khoa). HS ghi bài HS lắng nghe HS trả lời HS lắng nghe HS thực hiện HS thực hiện HS lên bảng trình bày HS thực hiện HS thực hiện HS thực hiện HS lắng nghe và trả lời HS thực hiện HS lên bảng trình bày HS ghi bài HS lắng nghe và ghi nhớ IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1. Tổng kết: - Cả lớp hát lại cả bài một lần kết hợp vỗ tay theo nhịp của bài. 2. Hướng dẫn học tập: - Hướng dẫn học sinh làm bài tập trong . - Học sinh xem trước tiết 23 trong sách giáo khoa. + Kết quả đánh giá, nhận xét trước khi chưa áp dụng đề tài. Khối Lớp Số HS Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú 7 7A 34 10 HS = 29,4 % 15 HS = 44,1 % 9 HS = 26,5 % 7B 36 12 HS = 33,3 % 16 HS = 44,5 % 8 HS = 22,2 % 7C 32 11 HS = 34,4 % 12 HS = 37,5 % 9 HS = 28,1 % 7D 34 12 HS = 35,3 % 13 HS = 38,2 % 9 HS = 26,5 % 7E 31 7 HS = 22,6 % 17 HS = 54,8 % 7 HS = 22,6 % Tổng: 167 52 HS = 31,1 % 73 HS = 43,7 % 42 HS = 25,2 % + Kết quả đánh giá, nhận xét sau khi áp đề tài. Khối Lớp Số HS Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú 7 7A 34 21 HS = 61,7 % 13 HS = 38,3 % 0 HS = 0 % 7B 36 17 HS = 47,2 % 18 HS = 50,0 % 1 HS = 2,8 % 7C 32 15 HS = 46,8 % 17 HS = 53,2 % 0 HS = 0 % 7D 34 12 HS = 35,3 % 21 HS = 61,8 % 1 HS = 2,9 % 7E 31 9 HS = 57,7 % 21 HS = 40,2 % 1 HS = 2,1 % Tổng: 167 74 HS = 44,3 % 90 HS = 53,9 % 3 HS = 1,8 % Tuy nhiên, việc thực hiện đổi mới bất kì một vấn đền nào ban đầu cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy, trong quá trình thực hiện đòi hỏi mỗi giáo viên phải nắm v
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_giai_phap_day_hat_nham_phat_huy_tinh_tich_cuc_cu.doc
- BÌA.doc
- Danh mục tài liệu tham khảo.doc
- MỤC LỤC Trang.doc