SKKN Một số biện pháp trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen với chữ cái tại lớp Mẫu giáo 5 - 6 tuổi A3, Trường Mầm non Điền Lư, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa
“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”[1] trẻ em là niềm vui niềm hạnh phúc của gia đình – trẻ em là công dân của thế giới ngày mai, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của mỗi gia đình và toàn xã hội.
Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên đặt nền tảng cho việc giáo dục con người, trường mầm non là cái nôi nuôi dưỡng và phát triển những mầm non tương lai của đất nước.
Vì sự giáo dục của người lớn và nhất là vai trò của cô giáo mầm non sẽ giúp cho hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phương diện của việc hình thành nhân cách con người, giúp trẻ vững vàng bước vào trường tiểu học.
Hết độ tuổi học ở trường mầm non, là trẻ đứng trước một nền văn hoá đồ sộ của dân tộc mà đó là nhiệm vụ phải lĩnh hội. Một trong những thành tựu lớn lao nhất giáo dục mầm non là làm cho trẻ sử dụng được tiếng mẹ đẻ một cách thành thạo trong đời sống.
Chính vì vậy mà việc cho trẻ làm quen với môn chữ cái ở trường mầm non là việc làm vô cùng quan trọng và rất cần thiết.
Làm quen với chữ cái là một hoạt động rất hấp dẫn với trẻ mẫu giáo vì trẻ được biết những chữc cái đầu tiên hoạt động này là một nền tảng, là cơ sở cho việc học tiếng việt khi trẻ vào học lớp một. Đó là bước đầu trẻ làm quen cách phát âm một chữ cái nhờ phát âm được chữ cái đó mà luyện khả năng nghe, phân biệt âm thanh, đó là một quá trình tri giác có cảm xúc đòi hỏi trẻ chú ý để xác định từng âm thanh ngôn ngữ, phát hiện sự khác nhau giữa chúng. Sau khi làm quen với chữ cái trẻ được nhận biết chữ cái, phát âm, đọc từ, đọc câu thơ ngắn có hình vẽ minh hoạ. Trẻ biết tô chữ cái theo nét in mờ nhằm giúp trẻ thực hành khả năng phối hợp giữa mắt và tay.
1. Mở đầu: 1.1. Lý do chọn đề tài “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”[1] trẻ em là niềm vui niềm hạnh phúc của gia đình – trẻ em là công dân của thế giới ngày mai, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của mỗi gia đình và toàn xã hội. Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên đặt nền tảng cho việc giáo dục con người, trường mầm non là cái nôi nuôi dưỡng và phát triển những mầm non tương lai của đất nước. Vì sự giáo dục của người lớn và nhất là vai trò của cô giáo mầm non sẽ giúp cho hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phương diện của việc hình thành nhân cách con người, giúp trẻ vững vàng bước vào trường tiểu học. Hết độ tuổi học ở trường mầm non, là trẻ đứng trước một nền văn hoá đồ sộ của dân tộc mà đó là nhiệm vụ phải lĩnh hội. Một trong những thành tựu lớn lao nhất giáo dục mầm non là làm cho trẻ sử dụng được tiếng mẹ đẻ một cách thành thạo trong đời sống. Chính vì vậy mà việc cho trẻ làm quen với môn chữ cái ở trường mầm non là việc làm vô cùng quan trọng và rất cần thiết. Làm quen với chữ cái là một hoạt động rất hấp dẫn với trẻ mẫu giáo vì trẻ được biết những chữc cái đầu tiên hoạt động này là một nền tảng, là cơ sở cho việc học tiếng việt khi trẻ vào học lớp một. Đó là bước đầu trẻ làm quen cách phát âm một chữ cái nhờ phát âm được chữ cái đó mà luyện khả năng nghe, phân biệt âm thanh, đó là một quá trình tri giác có cảm xúc đòi hỏi trẻ chú ý để xác định từng âm thanh ngôn ngữ, phát hiện sự khác nhau giữa chúng. Sau khi làm quen với chữ cái trẻ được nhận biết chữ cái, phát âm, đọc từ, đọc câu thơ ngắn có hình vẽ minh hoạ. Trẻ biết tô chữ cái theo nét in mờ nhằm giúp trẻ thực hành khả năng phối hợp giữa mắt và tay. Tất cả những yêu cầu trên là rất khó đối với trẻ. Chính vì vậy mà tôi đã băn khoăn suy nghĩ tìm tòi và rút ra: “Một số biện pháp trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen với chữ cái tại lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi A3, Trường Mầm non Điền Lư, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa ”. 1.2. Mục đích nghiên cứu : Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen với chữ cái góp phần phát triển ngôn ngữ cũng như chuẩn bị tốt các điều kiện cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1 trường tiểu học. 1. 3. Đối tượng nghiên cứu:. Biện pháp trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen với chữ cái, tại lớp mẫu giáo 5-6 Tuổi A3 - trường mầm non Điền Lư - huyện Bá Thước - tỉnh Thanh Hóa. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Đọc và sử dụng các tài liệu, sách báo, tạp chí giáo dục mầm non có liên quan đến đề tài. - Phương pháp khảo sát thực tiễn: Khảo sát các hoạt động của trẻ trong lớp để nhận biết về khả năng tiếp thu, nhận thức và giáo tiếp của trẻ. - Phương pháp thu thập thông tin: Trao đổi với đồng nghiệp, với phụ huynh của trẻ để nắm bắt về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ và hoàn cảnh gia đình, điều kiện khách quan để từ đó cô giáo có những biện pháp phù hợp hiệu quả. - Phạm vi thực hành: Tổ chức các hoạt động vui chơi bằng nhiều hình thức khác nhau, trẻ được tham gia hoạt động trải nghiệm nhiều. 2. Nội dung: 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm: Do đặc diểm của tâm sinh lý trẻ mầm non luôn tò mò, hiếu động, ham học hỏi và tìm tòi khám phá những việc gì mới lạ. Mặt khác trẻ ở lứa tuổi này tâm lý thường là: “Học bằng chơi, chơi mà học”[2], không thể gò ép trẻ vào một khuôn khổ hay hình thức mang tính áp đặt nào, mà ở trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên theo sự hưng phấn của trẻ. Để hiệu quả trong thực tiễn thì giáo viên cần nắm vững đặc điểm tâm sinh lý, nhận thức của trẻ lớp mình phụ trách để vận dụng lồng ghép một cách sáng tạo, linh hoạt, mềm dẻo các hoạt động để giúp trẻ tham gia tích cực vào hoạt động vận động, trẻ hứng thú khi tham gia trải nghiệm bằng nhiều hình thức khác nhau, tạo nhiều môi trường và ở mọi lúc mọi nơi để trẻ được phát triển thể lực và trí tuệ tốt hơn. Chính vì vậy mà việc cho trẻ làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động giúp trẻ nhớ lâu và khắc sâu kiến thức hơn, vì thông qua môn học trẻ được phát âm bằng nhiều hình thức khác nhau chính vì vậy mà trẻ tiếp thu lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng và hiệu quả. Làm quen chữ cái theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, cần có sự thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường học và ngôn ngữ nói một cách phong phú. Do đó, để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được những mục tiêu như là phải nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái và biết thiết kế, tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái theo chủ điểm để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho trẻ việc đọc, viết, trước khi vào học lớp một. Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và thế nào là viết, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn góp phần kích thích phát triển tư duy và hình thành tính tích cực của trẻ, nó giúp trẻ định hướng trong không gian, giúp trẻ điều khiển những hoạt động của các giác quan. Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học. 2.2. Thực trạng của vấn đề. 2.2.1. Thuận lợi: Trường mầm non Điền Lư là trường ở khu vực chủ yếu là nông thôn, nhà trường luôn được sự chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục, được sự quan tâm của Đảng ủy, Uỷ ban nhân dân, các ban ngành đoàn thể trong xã và đặc biệt là sự phối kết hợp của các bậc phụ huynh học sinh đã tạo mọi điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất và tinh thần giúp nhà trường hoàn thành xuất sắc kế hoạch trong từng năm học. Ban giám hiệu nhà trường luôn sát sao và thực hiện nghiêm túc các chuyên đề mà phòng giáo dục và đào tạo tổ chức . Trường có đội ngũ giáo viên dày dạn kinh nghiệm trong việc thiết kế các chủng loại đồ dùng, đồ chơi. Ngay từ đầu năm học nhà trường đã có kế hoạch cụ thể giáo viên thực hiện theo quy chế chuyên môn nhà trường đề ra. Năm học 2017 – 2018. Tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi. 100% các cháu đã qua lớp mẫu giáo 4-5 tuổi nên đa số trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, phát âm chuẩn. Trẻ đi học chuyên cần đạt 98%, Cô giáo luôn phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để chăm sóc giáo dục các cháu. Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ. Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, khoẻ, nhiệt tình với công việc, luôn có tinh thần học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Sưu tầm các nguồn phế liệu sẵn có ở địa phương hấp dẫn và phù hợp với trẻ. Tham khảo thêm sách báo tạp chí có nội dung liên quan đến việc cho trẻ làm quen với chữ cái. Vận dụng thơ ca hò vè, ca giao, đồng dao, câu đố, để lồng ghép tích hợp vào trong quá trình cho trẻ làm quen chữ cái. 2.2.2. Khó khăn: Trong thực tế ở trường mầm non để thực hiện chương trình giáo dục mầm non thì hầu hết tất cả các giáo viên còn vướng mắc giữa cái mới và cái cũ, các hoạt động còn cứng nhắc, chưa khoa học. Do đó còn lúng túng trong cách lựa chọn các hình thức phù hợp, bên cạnh đó là cách sử dụng đồ dùng trực quan thì chưa phát huy được công dụng của đồ dùng sẵn có, công nghệ thông tin còn hạn chế, sử dụng giáo án điện tử vào bài dạy còn lúng túng, vì vậy nội dung tiết học còn nghèo nàn, chưa sinh động, giờ học khô khan, cứng nhắc. Do đó kiến thức, kĩ năng mà trẻ tiếp thu được qua tiết học chưa đáp ứng yêu cầu cô đặt ra. Các cháu ở lớp tôi đa số là con em dân tộc, bố mẹ đi làm ăn xa ở nhà với ông bà nội , ngoại, điều kiện kinh tế khó khăn, cha mẹ chưa quan tâm tới việc học của con cái. Một số trẻ còn sử dụng tiếng địa phương, khi phát âm cßn ngọng rất khó cho việc dạy và học. Trẻ chưa mạnh dạn trong giờ học, ít phát biểu nên ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giảng dạy của giáo viên. Để biết được khả năng học tập của trẻ về hoạt động làm quen chữ cái tôi đã tiến hành khảo sát trẻ ở lớp tôi gồm 31 cháu và kết quả như sau: 2.2.3. Kết quả khảo sát đầu năm. Nội dung đánh giá Tổng số trẻ Đạt Chưa đạt Tốt Khá Trung bình SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ SL Tỷ lệ Trẻ nhận biết đúng 29 chữ cái 31 5 16% 6 19,4% 10 32,3% 10 32,3% Trẻ phát âm rõ ràng 29 chữ cái 31 6 19,4% 6 19,4% 10 32,3% 9 28,9 % Tô viết trùng khít lên nét chấm mờ . 31 6 19,4% 7 22,8 % 9 28,9% 9 28,9 % Nhận biết các chữ cái trong tranh kèm từ. 31 5 16% 6 19,4% 10 32,3% 10 32,3% Sau khi khảo sát tôi thấy kết quả rất thấp, mặc dù mình cũng đã cố gắng để truyền đạt kiến thức cho trẻ, nhưng kết quả vẫn không cao. Cho nên tôi đã quyết tâm điều chỉnh lại phương pháp giáo dục của mình bằng cách thường xuyên học hỏi bạn bè đồng nghiệp, không những ở trường mình mà còn ở các trường bạn và đặc biệt tôi luôn xin ý kiến rút kinh nghiệm của ban giám hiệu nhà trường và tham khảo tài liệu sách vở để tìm ra những biện pháp truyền thụ kiến thức cho trẻ một cách có hiệu quả nhất. Chính vì thế, mà tôi đã rút ra được một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ để mong muốn trẻ đạt được kết quả cao. 2.3. Các biện pháp thực hiện: 2.3.1. Biện pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức bản thân: Sau khi được nhà trường phân công đứng lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi bản thân tôi chăn chở vì đây là độ tuổi cần phải trang bị cho các cháu có kiến thức bước vào lớp 1. Mà hoạt động làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động cần thiết để trẻ biết ghép vần, ghép chữ ở tiểu học. Qua thực tế chăm sóc giảng dạy trong nhiều năm và thường xuyên tham khảo tài liệu, được trực tiếp đi thăm lớp, dự giờ đồng nghiệp tôi nhận thấy trẻ mẫu giáo 5 tuổi các cháu đều có nhu cầu ý thức học tập, thích khám phá những điều mới lạ, ham hiểu biết đặc biệt thích vui chơi. Chính vì vậy các hoạt động học tập của trẻ phải được tổ chức dưới dạng vui chơi mà vẫn đảm bảo kiến thức cho trẻ mới thu hút, hấp dẫn trẻ tham gia vào giờ học đạt kết quả cao. Với tình hình thực tế khả năng nhận thức của trẻ tôi đã đi sâu vào sưu tầm những tài liệu có liên quan đến môn học, học tập nghiên cứu về chương trình giảng dạy môn làm quen chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Tôi luôn suy nghĩ và đặt ra câu hỏi mình phải làm gì? Làm như thế nào? để nâng cao nghệ thuật giảng dạy, gây hứng thú, phát huy được tính tích cực của trẻ và giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng sâu sắc, đạt hiệu quả cao. Bản thân tôi luôn được sự quan tâm giúp đỡ của nhà trường và các giáo viên tạo điều kiện cho tôi dự giờ học tập ở trường bạn, các tiết chuyên đề, thường xuyên thăm lớp dự giờ đồng nghiệp, các tiết mẫu của trường để học tập nâng cao nghiệp vụ chuyên môn. Với lòng ham hiểu biết suy nghĩ tìm tòi, học tập kinh nghiệm và quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn trong trường tôi đã đi sâu vào tìm tòi, suy nghĩ mạnh dạn cải tiến đưa ra một số trò chơi vào các tiết làm quen chữ cái và làm một số đồ chơi đẹp, phong phú phục vụ các trẻ chơi để hấp dẫn trẻ tham gia vào trò chơi. Các trò chơi đưa vào các tiết học phải phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ, với chủ đề. Mỗi tiết học phải thay đổi các trò chơi khác nhau, thường xuyên không lặp đi lặp lại nhiều lần để trẻ không nhàm chán. Bên cạnh đó khi giới thiệu trò chơi tôi lại phải suy nghĩ đưa ra những thủ thuật, lời nói nhẹ nhàng hấp dẫn gây được hứng thú đối với trẻ phát huy tính tích cực của trẻ vào hoạt động làm quen với chữ cái. 2.3.2. Biện pháp 2: Tìm hình thức vào bài hấp dẫn tạo hứng thú cho trẻ: Như chúng ta đã biết để tìm được cách giới thiệu bài hấp dẫn gây sự chú ý của trẻ đòi hỏi người giáo viên ngoài lòng yêu ngề mến trẻ còn phải có năng lực sư phạm, trình độ chuyên môn, sự am hiểu tâm lý trẻ. Để đạt được các yếu tố đó, bản thân tôi đã chịu khó say mê nghiên cứu, để nâng cao năng lực chuyên môn của mình, để tạo bầu không khí thân thiện giữa cô và trẻ. Muốn gây hứng thú giúp trẻ hoạt động tích cực tự nhiên, cô giáo cần phải tích hợp nhiều hình thức khác nhau và tôi đã suy nghĩ tìm tòi thực hiện một số hình thức giới thiệu bài để gây sự chú ý đối với trẻ và đặc biệt đối với trẻ mầm non là trẻ nhận thức bằng trực quan cho nên tôi luôn tranh thủ thời gian tìm tòi tận dụng phế liệu thải bỏ để làm đồ dùng, đồ chơi, phục vụ cho việc dạy trẻ, các hoạt động nói chung, môn học chữ cái nói riêng tôi không bao giờ dạy chay. Ví dụ: với nhóm chữ b,d,đ “ chủ điểm thế giới động vật” có rất nhiều cách giới thiệu như: Đầu tiên tôi cho trẻ đi vòng quanh lớp quan sát một số con vật gần gũi và làm động tác minh hoạ của các con vật, cùng trò chuyện nhận xét về đặc điểm của các con vật sau đó tôi đọc câu đố: Con gì lông vàng Đôi sừng cong cong Lúc ra cánh đồng Cày bừa rất giỏi Trẻ nghe xong sẽ đoán ngay là “Con bò” Khi trẻ vận động tôi muốn giới thiệu tên truyện, tên nhân vật thì tôi sử dụng kể một đoạn truyện trong câu truyện “ Dê con nhanh trí”, “Con ở nhà cho ngoan, nếu có ai gõ cữa kẻo con sói nó vào ăn thịt con đấy”. Tôi hỏi trẻ. đó là lời nói của ai? Trong câu truyện gì? Trẻ trả lời: của Dê mẹ, trong câu truyện “Dê con nhanh trí” ạ. Qua cách giới thiệu bài cho trẻ đi thăm quan. Câu đố, bài hát bài thơ truyện kể như trên đã có tác dụng giúp trẻ khắc sâu những biểu tượng phong phú vào hoạt động một cách tích cực có hiệu quả. Trẻ sẽ cảm giác thoải mái, tự nhiên khi được làm quen tiếp xúc với chữ mới trẻ có sự liên tưởng chặt chẽ các chữ cái với tranh ảnh, câu truyện, bài hát,, từ đó kích thích sự tò mò khao khát được làm quen với chữ cái, được đọc và được viết của trẻ. 2.3.3. Biện pháp 3: Tổ chức tốt các trò chơi: Đối với trẻ mầm non “ Học bằng chơi, chơi mà học”, từ đó giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tự nhiên, thoải mái. Thực tế cho thấy trò chơi có một vai trò quan trọng trong việc giáo dục mầm non. Để giải quyết việc học tập thông qua trò chơi, đạt hiệu quả cao nhất, bản thân người giáo viên phải biết hướng dẫn sao cho trẻ chơi trở thành một hoạt động mà trẻ thích thú, trẻ cảm thấy gần gũi, chính vì vậy phải xen kẽ trò chơi động và trò chơi tĩnh để giúp cho trẻ cũng cố khắc sâu chữ cái vừa học vừa được làm quen. Tôi đã tổ chức cho trẻ chơi trò chơi như sau: *Ví dụ 1: Trò chơi: "Hái hoa chữ cái" - Cách chơi: cô có cây hoa chữ cái, trên mỗi bông hoa là có những chữ cái đã học, cô sẽ cho các bạn lên chơi và hái hoa có chữ cái mà cô yêu cầu. Mỗi lần chơi cô sẽ cho 3 bạn lên chơi. - Luật chơi: Nếu bạn nào lên hái hoa chữ cái không đúng yêu cầu của cô thì bạn ấy phải lặc cò cò một vòng. * Ví dụ 2: khi học nhóm chữ a,ă,â ở chủ điểm “gia đình” tôi tổ chức chơi trò chơi “Đố và giải đố” là trò chơi tĩnh trong trò chơi này có nhiều bưu thiếp về các hình về các đồ dùng trong gia đình như: hình vẽ cái quạt, cái bàn, cái ấm, cái đài, cái bát, lần lượt từng trẻ lên chọn một bưu thiếp tuỳ ý và nhìn vào hình vẽ đưa câu hỏi phù hợp để hỏi bạn trong những từ có chữ cái nào vừa được làm quen. Cô mời một trẻ chọn bưu thiếp và đưa ra câu đố 3 cánh mà chẳng bay xa Đậu dưới trần nhà, thổi gió mát ghê Đố các bạn là cái gì?: Khi nghe xong câu đố của bạn, một trẻ xung phong trả lời “ quạt trần”. - Trẻ hỏi tiếp: Trong từ “Quạt trần” có chữ cái gì mình được làm quen, (trẻ trả lời chữ “a” và chữ “â”) với trò chơi “đố và giải đố” sẽ thu hút sự tập chung tư duy của trẻ, trẻ phải suy nghĩ để đưa câu trả lời thật đúng với câu hỏi của bạn, và còn biết được các chữ cái có chứa trong một từ. Trò chơi này giúp trẻ làm quen với hình vẽ làm quen với nhiều từ ngữ mới như đồ dùng, đồ chơi qua cách tổ chức các trò chơi như trên yếu tố chủ yếu đối với bản thân trẻ là những hành động chơi và đạt tới mục đích chơi .đồng thời trẻ cũng đã thực hiện được nhiệm vụ học tập, nắm được những tri thức mới, nhận dạng, phát âm nhớ mặt chữ cái mà mình đang được làm quen. * Ví dụ 3: Ở chủ đề thế giới động vật khi cho trẻ làm quen với chữ cái tôi làm mũ có in hình con vật ( ví dụ con mèo) trên đó có gắn chữ cái, khi các bạn mèo đi ra sẽ giới thiệu “ Tôi là chú mèo chữ i xin chào các bạn” trẻ sẽ đáp lại “ chúng tôi chào bạn mèo chữ i” lần lượt như vậy trẻ sẽ được gọi tên chữ cái và được nhắc lại giúp trẻ nhanh nhớ, dễ nhớ và khắc sâu hơn nhóm chữ cái mình đang học. 2.3.4. Biện pháp 4: Hướng dẫn tích hợp chữ cái vào các hoạt động chung: Để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với chữ cái áp dụng tích hợp các chữ cái vào các hoạt động chung của các ngày trong tuần, các tiết học của các môn học đều có thể vận dụng được vậy đòi hỏi người giáo viên phải có sự lựa chọn phù hợp lô gíc của tiết học. Ví dụ: Môn làm quen với văn học ở chủ điểm trường mầm non tôi muốn tích hợp các chữ cái o, ô ,ơ qua bài thơ “bàn tay cô giáo” Bàn tay cô giáo Tết tóc cho em Về nhà mẹ khen Tay cô đến khéo Bàn tay cô giáo Vá áo cho em Như tay chị cả Như tay mẹ hiền Để trước khi giới thiệu cho trẻ tên bài thơ tôi cho 1 trẻ chơi trò chơi ghép tranh đó là: cô có những mảnh tranh rời có chữ cái o, ô, ơ và trên bảng cô cũng có mảnh tranh liền có chữ cái o, ô, ơ 3 bạn sẽ lên tìm mảnh tranh rời ghép vào mảnh tranh trên bảng treo cho hai mảnh tranh đúng chữ cái khi trẻ ghép trong tranh cô giới thiệu và đọc tên bài thơ viết ở dưới tranh mời một trẻ lên tìm và gạch chân chữ cái mới được làm quen trong tên bài thơ đó là chữ cái o, ô. Cuối tiết học tôi cho trẻ đọc bài thơ chỉ bằng tranh có chữ ở phía dưới. Đối với truyện sáng tạo tôi cho trẻ làm quen với chữ viết thường và trẻ nhận biết được hướng đi của chữ. Ví dụ: Truyện sáng tạo “chàng thỏ út” ở chủ điểm “thế giới động vật” khi tôi kể cho trẻ nghe và trẻ sẽ tự đặt tên cho câu truyện như: “bạn thỏ tốt bụng”, “thỏ út hiếu thảo”, “thỏ út chăm chỉ”,những tên trẻ đặt cho tôi viết lên bảng và khi viết tôi đọc từng chữ trong một từ và nói cách viết từ trái sang phải. Thông qua môn làm quen với văn học giúp trẻ củng cố với các chữ cái và trẻ được làm quen với các từ đơn một cách hứng thú, từ đây trẻ nhìn vào những câu truyện tranh để phát hiện và đọc những chữ cái. Với môn thể dục ở chủ điểm “ Thế giới động vật”. Ví dụ: Với bài “Ném trúng đích nằm ngang” Tôi lồng ghép chữ cái i,t,c, tôi vẽ các đích vòng tròn bên trong mỗi vòng tròn là một chữ cái . Khi trẻ lên thực hiện trẻ ném vào đích và cô yêu cầu trẻ đọc tên chữ cái mà trẻ vừa ném vào. Như vậy thông qua môn thể dục tôi đã vận dụng tích hợp được nhóm chữ cái tạo được hứng thú cho trẻ vào môn học, vừa cũng cố khắc sâu các chữ cái mới được làm quen. 2.3.5. Biện pháp 5: Tạo môi trường chữ cái xung quanh lớp học: Trong hai năm học gần đây việc thực hiện chuyên đề nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen văn học và chữ viết. Nhằm chuẩn bị tốt cho trẻ chuận bị tốt các kiến thức để vào lớp 1. Hình thành ngôn ngữ trọn vẹn cho trẻ trong cách giao tiếp là tiêu đề nền nóng vững chắc cho trẻ tiến bộ trong việc học đọc và học viết. Muốn làm tốt được việc này thì phải tạo môi trường chữ cái xung quanh trẻ là rất cần thiết, trong một ngày của trẻ thời gian trẻ ở trường là chủ yếu. Trẻ được hoạt động, vui chơi và thường xuyên tiếp xúc với chữ cái sẽ tạo điều kiện tốt trong việc làm quen với chữ cái. Ở góc học tập tôi chọn một vị trí rộng để trang trí mảng chữ theo ba mẫu chữ chữ in hoa, chữ in thường, chỡ viết thường vào một thời điểm thời gian cho phép (hoạt động góc, hoạt động chiều) cô có thể gọi từng trẻ lên nhận biết và phát âm chữ cái theo đúng yêu cầu của cô. Bên cạnh đó tôi sưu tầm các bức tranh kèm từ có hình ảnh về chủ đề đang thực hiện, khi trẻ quan sát tranh trẻ sẽ lựa chọn chữ cái để ghép thành từ giống từ dưới tranh quá trình đó sẽ giúp trẻ ôn lại các chữ cái đã học đồng thời khám phá thêm các chữ cái mới. Ở các góc chơi đều có treo biển như “Góc học tập sách”, “Góc thiên nhiên”, “Góc nghệ thuật”, “Góc phân vai”, “Góc xây dựng”, trong lớp học tôi trang trí nhiều tranh ảnh treo từng chủ điểm, dưới mỗi bức tranh đều có dòng chữ “Gia đình của bé”, “Trường mầm non”,. Ở góc phân vai bán hàng tôi viết bảng đơn giá từng loại hàng bằng chữ viết thường treo lên. Tôi cũng có thể
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_trong_viec_giup_tre_hoc_tot_hoat_dong.doc