SKKN Một số biện pháp tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh

SKKN Một số biện pháp tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh

Trong xu thế phát triển của xã hội ngày càng cao thì đời sống tinh thần của con người lại càng được quan tâm. Bởi vậy, trong tất cả các môn học ở bậc Tiểu học, môn Âm nhạc cũng được đánh giá ngang tầm với các môn học khác để các em được phát triển nhân cách một cách toàn diện, đó là về: đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm giúp học sinh phát triển toàn diện về các mặt: đức - trí - thể - mĩ. Ngoài ra, thông qua môn học nghệ thuật Âm nhạc còn giáo dục con người biết thưởng thức cái hay, cái đẹp, biết làm đẹp cho cuộc sống và làm đẹp cho mình. Đó là giáo dục thẩm mỹ. [1]

Âm nhạc là loại hình nghệ thuật sử dụng âm thanh để diễn tả cảm xúc, thái độ, nhận thức và tư tưởng của con người. Âm nhạc là một phần thiết yếu của các nền văn hóa, gắn bó và ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống xã hội. Âm nhạc làm phong phú những giá trị tinh thần của nhân loại, là phương tiện giúp con người khám phá thế giới, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Âm nhạc cũng là một bộ môn nghệ thuật gắn bó mật thiết với đời sống xã hội và nhà trường. Trong nhà trường, giáo dục âm nhạc góp phần giúp học sinh hình thành và phát triển toàn diện về nhân cách, hài hoà về thể chất và tinh thần. Thông qua nội dung các bài hát, các hoạt động âm nhạc và phương pháp giáo dục, giáo dục âm nhạc còn góp phần phát triển các phẩm chất như: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm, cùng những năng lực: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Âm nhạc là môn học thuộc lĩnh vực giáo dục nghệ thuật. Thông qua nội dung và hình thức học tập đa dạng, giáo dục âm nhạc tạo cơ hội cho HS được trải nghiệm và phát triển các năng lực thẩm mỹ đặc thù ở môn học này như: thể hiện âm nhạc, cảm thụ âm nhạc, ứng dụng và sáng tạo âm nhạc; đồng thời góp phần phát hiện, bồi dưỡng những em có năng khiếu âm nhạc. [2]

Bước vào cấp Tiểu học, kiến thức âm nhạc đã được sắp xếp thành hệ thống từ thấp đến cao theo độ tuổi, bậc học. Vì vậy, đòi hỏi các em phải có sự cảm nhận nhanh nhẹn, tư duy nhạy bén, óc sáng tạo, linh hoạt trong từng bài học cụ thể. Vậy, làm thế nào để giúp các em hình thành được những kỹ năng cơ bản? Đó là điều mà bản thân tôi luôn trăn trở.

Qua nhiều năm dạy học Âm nhạc ở trường Tiểu học Vĩnh Ninh, bản thân đã đúc rút : Một số biện pháp tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh.

 

doc 22 trang thuychi01 10293
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong xu thế phát triển của xã hội ngày càng cao thì đời sống tinh thần của con người lại càng được quan tâm. Bởi vậy, trong tất cả các môn học ở bậc Tiểu học, môn Âm nhạc cũng được đánh giá ngang tầm với các môn học khác để các em được phát triển nhân cách một cách toàn diện, đó là về: đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm giúp học sinh phát triển toàn diện về các mặt: đức - trí - thể - mĩ. Ngoài ra, thông qua môn học nghệ thuật Âm nhạc còn giáo dục con người biết thưởng thức cái hay, cái đẹp, biết làm đẹp cho cuộc sống và làm đẹp cho mình. Đó là giáo dục thẩm mỹ. [1]
Âm nhạc là loại hình nghệ thuật sử dụng âm thanh để diễn tả cảm xúc, thái độ, nhận thức và tư tưởng của con người. Âm nhạc là một phần thiết yếu của các nền văn hóa, gắn bó và ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống xã hội. Âm nhạc làm phong phú những giá trị tinh thần của nhân loại, là phương tiện giúp con người khám phá thế giới, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Âm nhạc cũng là một bộ môn nghệ thuật gắn bó mật thiết với đời sống xã hội và nhà trường. Trong nhà trường, giáo dục âm nhạc góp phần giúp học sinh hình thành và phát triển toàn diện về nhân cách, hài hoà về thể chất và tinh thần. Thông qua nội dung các bài hát, các hoạt động âm nhạc và phương pháp giáo dục, giáo dục âm nhạc còn góp phần phát triển các phẩm chất như: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm, cùng những năng lực: tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo. Âm nhạc là môn học thuộc lĩnh vực giáo dục nghệ thuật. Thông qua nội dung và hình thức học tập đa dạng, giáo dục âm nhạc tạo cơ hội cho HS được trải nghiệm và phát triển các năng lực thẩm mỹ đặc thù ở môn học này như: thể hiện âm nhạc, cảm thụ âm nhạc, ứng dụng và sáng tạo âm nhạc; đồng thời góp phần phát hiện, bồi dưỡng những em có năng khiếu âm nhạc. [2]
Bước vào cấp Tiểu học, kiến thức âm nhạc đã được sắp xếp thành hệ thống từ thấp đến cao theo độ tuổi, bậc học. Vì vậy, đòi hỏi các em phải có sự cảm nhận nhanh nhẹn, tư duy nhạy bén, óc sáng tạo, linh hoạt trong từng bài học cụ thể. Vậy, làm thế nào để giúp các em hình thành được những kỹ năng cơ bản? Đó là điều mà bản thân tôi luôn trăn trở. 
Qua nhiều năm dạy học Âm nhạc ở trường Tiểu học Vĩnh Ninh, bản thân đã đúc rút : Một số biện pháp tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh.
- Vận dụng phương pháp dạy học này để rèn luyện các kỹ năng thực hành ở mức độ cao hơn như : kỹ năng sử dụng thành thạo các nhạc cụ gõ, biết vận động phụ hoạ một bài hát hoàn chỉnh...
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Tiểu học. 
- Dạy - học môn Âm nhạc Tiểu học.
- Kỹ năng biểu diễn của học sinh trường Tiểu học Vĩnh Ninh.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu khoa học chủ yếu sau :
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết : Đọc các tài liệu giáo trình có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Tham khảo kinh nghiệm của đồng nghiệp để
phục vụ cho việc nghiên cứu và trình bày cơ sở lý luận của đề tài.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin : được sử dụng để tìm hiểu thực trạng việc triển khai tích hợp dạy học nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh Trường Tiểu học Vĩnh Ninh trong quá trình dạy học.
- Phương pháp quan sát : Quan sát hoạt động học tập của học sinh; Quan sát hoạt động NGLL, thực hành và biểu diễn của học sinh qua phục vụ các hoạt động bề nổi của nhà trường, hoạt động phong trào trong và ngoài địa phương.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm : Kiểm nghiệm tính khả thi của đề tài, đánh giá hiệu quả biện pháp của SKKN.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu : So sánh đối chứng kiểm nghiệm kết quả trước và sau khi thực hiện SKKN.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN
- Kỹ năng: Gần đây chúng ta nghe nói rất nhiều về thuật ngữ"Kỹ năng" như là KNS, kỹ năng mềm, kỹ năng chuyên môn...và có nhiều cách định nghĩa khác nhau về kỹ năng. Những định nghĩa này thường bắt nguồn từ góc nhìn chuyên môn và quan niệm cá nhân của người viết. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta đều thừa nhận rằng kỹ năng được hình thành khi chúng ta áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Kỹ năng học được do quá trình lặp đi lặp lại một hoặc một nhóm hành động nhất định nào đó. Kỹ năng luôn có chủ đích và định hướng rõ ràng. Vậy, kỹ năng là năng lực hay khả năng của chủ thể thực hiện thuần thục hay một chuỗi hành động trên cơ sở hiểu biết(kiến thức hoặc kinh nghiệm) nhằm tạo ra kết quả mong đợi. [4] Ví dụ như: trong cuộc sống, con người cần có rất nhiều kỹ năng để sống hoà nhập với cộng đồng, đóng góp cho nền kinh tế hiện đại. Trong giáo dục, người ta coi kỹ năng là một phần của thực hành và hoạt động quản lý. Kỹ năng cùng với thái độ sẽ tạo ra khả năng thực hành. Còn trong âm nhạc kỹ năng sẽ tạo cơ hội cho học sinh được trải nghiệm và phát triển các năng lực thẩm mĩ. Từ đó sẽ giúp các em tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
1.1. Quan điểm tích hợp trong dạy học 
Hiện nay, dạy học tích hợp đang là một xu thế được các quốc gia trên thế giới quan tâm. Ở Việt Nam, hình thức dạy học này đang được ngành giáo dục triển khai thực hiện một cách toàn diện trong tất cả các cấp. Trong bối cảnh nước ta đang đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, hình thức dạy- học này phát huy được khả năng chủ động sáng tạo của cả thầy và trò, nhằm phát triển toàn diện năng lực học sinh. Đây cũng là hình thức giảng dạy được thực hiện ở tất cả các môn bởi tính tích hợp của nó. 
Việc lồng ghép dạy học tích hợp vào các tiết học âm nhạc chính khóa, ngoại khóa đem lại được hiệu quả cho học sinh. Dạy học tích hợp không chỉ khích lệ tính độc lập sáng tạo mà còn giúp các em trở thành chủ thể của hoạt động học, phải tự học, tự nghiên cứu để tìm ra kiến thức bằng hành động của chính bản thân mình. Các nội dung dạy học âm nhạc gắn với cuộc sống hàng ngày, với các tình huống có ý nghĩa. Các em được đặt vào những tình huống của đời sống thực tế, phải trực tiếp quan sát, thảo luận, làm bài tập, giải quyết nhiệm vụ đặt ra theo cách nghĩ của mình, tự lực tìm kiếm nhằm khám phá những điều mình chưa rõ chứ không phải thụ động tiếp thu tri thức.
Dạy học tích hợp đã được triển khai đến hầu hết các môn học nói chung và môn Âm nhạc nói riêng. Tuy nhiên, mức độ sử dụng chưa được đồng đều và chưa đạt hiệu quả cao. Nguyên nhân thứ nhất là do nhận thức của giáo viên còn chưa đầy đủ sâu sắc về vai trò, ý nghĩa của dạy học tích hợp. Thứ hai, năng lực của giáo viên và cơ sở vật chất của nhiều trường còn chưa trang bị đầy đủ và chưa đồng đều. Thực tế, các giáo viên chủ yếu xây dựng bài giảng phụ thuộc vào sách giáo khoa âm nhạc, chưa  tích cực, sáng tạo lồng ghép các nội dung khác vào bài giảng dẫn đến các giờ học âm nhạc chưa được phong phú, hấp dẫn.
Xây dựng các chủ đề dạy học âm nhạc tự chọn thông qua hình thức dạy học tích hợp giúp cung cấp cho các em bài dạy mang tính chất kiến thức tổng hợp, các em học tập một cách chủ động. [3]
1.2. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh Tiểu học
Đối tượng của cấp tiểu học là trẻ em từ 6 đến 11 tuổi. Học sinh tiểu học là một thực thể hồn nhiên, ngây thơ và trong sáng. Ở mỗi trẻ em tiềm tàng khả năng phát triển về trí tuệ, lao động, rèn luyện và hoạt động xã hội để đạt một trình độ nhất định về lao động nghề nghiệp, về quan hệ giao lưu và chăm lo cuộc sống cá nhân, gia đình. 
* Thuận lợi: 
Đa số học sinh Tiểu học đều yêu thích môn học Âm nhạc, thích đến giờ học Âm nhạc được hoạt động múa hát, được cầm nhạc cụ gõ đệm và được hoà cùng những giai điệu, âm thanh, tiết tấu của bài hát để cho tinh thần được thoải mái.
* Khó khăn: 
- Lứa tuổi học sinh Tiểu học là thực thể đang hình thành và phát triển cả về thể chất và tinh thần sinh lí, tâm lí. Chính vì vậy mà các em chưa đủ ý thức cũng như chưa đủ phẩm chất và năng lực để có thể hiểu và chịu trách nhiệm với những hành vi của mình.
	- Học sinh Tiểu học dễ thích nghi và tiếp cận cái mới, nhưng thiếu sự tập trung cao độ cũng như tính hiếu động và dễ xúc động.
	- Khả năng ghi nhớ và chú ý có chủ định chưa được phát triển mạnh nên các em nhớ rất nhanh và quên cũng rất nhanh.
1.3. Mục tiêu của dạy học Âm nhạc
Môn Âm nhạc giúp học sinh: Nuôi dưỡng cảm xúc thẩm mĩ và tình yêu âm nhạc, có đời sống tinh thần phong phú, hình thành và phát triển những phẩm chất cao đẹp; trải nghiệm và khám phá nghệ thuật âm nhạc thông qua nhiều hình thức hoạt động, phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác; hình thành và phát triển các năng lực âm nhạc đặc thù dựa trên nền tảng kiến thức và kĩ năng âm nhạc phổ thông, qua đó phát triển năng lực tự chủ và tự học; nhận thức được sự đa dạng của thế giới âm nhạc và mối liên hệ giữa âm nhạc với văn hoá, lịch sử, xã hội cùng các loại hình nghệ thuật khác, hình thành ý thức bảo vệ và phổ biến các giá trị âm nhạc truyền thống; phát huy tiềm năng hoạt động âm nhạc, phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. [2]
2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SKKN
2.1. Đặc điểm tình hình
* Về nhà trường : 
Ban giám hiệu luôn quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy - học, nhà trường cũng đã quan tâm và tạo điều kiện về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ. Tuy nhiên các trang thiết bị hiện đại như: Tài liệu giáo dục âm nhạc, máy nghe, nhìn, các nhạc cụ phục vụ cho việc học tập và giảng dạy, giáo dục âm nhạc còn hạn chế. Vì vậy việc lựa chọn nội dung, phương pháp và kĩ thuật dạy học đối với giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. 
* Về giáo viên :
- Giáo viên dạy Âm nhạc được đào tạo chuyên sâu và được tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học và tập huấn dạy học âm nhạc ở Tiểu học theo định hướng phát triển năng lực. Vì vậy, luôn xác định đúng vai trò và trách nhiệm của mình đối với học sinh nên rất nhiệt tình, tâm huyết trong việc truyền tải những kiến thức cơ bản cho các em. Tuy nhiên, trong dạy học vẫn còn một số hạn chế sau :
- Việc xây dựng kế hoạch bài học chưa mạnh dạn để xây dựng bài học theo định hướng phát triển năng lực.
- Phương pháp dạy học, hình thức tổ chức còn dập khuôn, máy móc, chưa có nhiều sáng tạo và chưa thực sự phong phú.
- Giáo viên chưa thực sự mạnh dạn xây dựng giáo án điện tử để áp dụng vào dạy học thường xuyên.
- Trong giờ học chưa tạo được sự thoải mái cho học sinh nên dẫn đến giờ học còn căng thẳng
- Việc dạy học lồng ghép các kỹ năng dạy học tích hợp cho học sinh thông qua các giờ học chính khoá, cũng như việc áp dụng các kỹ năng hoạt động ngoài giờ lên lớp hiệu quả chưa cao. 
* Về học sinh : 
- Năm học 2018 - 2019 tôi được phân công dạy Âm nhạc từ khối lớp 1 đến khối lớp 5. Trong quá trình dạy học bản thân tôi nhận thấy phần đa các em đều thích học giờ Âm nhạc, thích được hoạt động múa hát, gõ đệm khi giáo viên hướng dẫn. Tuy nhiên, các em là học sinh Tiểu học sự tập trung cao độ, khả năng ghi nhớ và chú ý có chủ định chưa được phát triển mạnh, tính hiếu động, dễ xúc động còn bộc lộ rõ nét, nhớ rất nhanh nhưng quên cũng rất nhanh. Chính vì vậy mà trong các giờ học âm nhạc các em tiếp thu bài vẫn còn mang tính dập khuôn máy móc theo kiểu trí nhớ, không có sáng tạo.
- Học sinh đa phần là con em thuộc vùng nông thôn nên ít được tham gia các hoạt động xã hội, bởi vậy các kĩ năng hoạt động sáng tạo của các em còn nhiều hạn chế, khi biểu diễn còn e dè, thiếu tự tin nên chưa phát huy được khả năng của mình...
* Phụ huynh học sinh :
- Đa phần phụ huynh học sinh chỉ quan tâm khuyến khích con em mình tìm hiểu kiến thức Toán, Tiếng Việt mà quên hướng cho con em mình tham gia tốt các hoạt động phong trào đoàn thể, xã hội trong đó có hoạt động âm nhạc. Bởi qua hoạt động giáo dục âm nhạc trong nhà trường sẽ là cơ sở hình thành, nuôi dưỡng tâm hồn, sự sáng tạo, óc tưởng tượng để giúp các em học tốt hơn các môn học khác.
2.2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng
Để nắm bắt được thực trạng cụ thể về các kĩ năng hoạt động của học sinh tôi đã tiến hành tìm hiểu qua việc quan sát học tập của các em ngay trong các giờ học, quan sát qua các hoạt động học tập và biểu diễn của học sinh như phục vụ các phong trào của nhà trường, các giờ hoạt động ngoài giờ lên lớp, phục vụ các dịp lễ kỷ niệm trong và ngoài địa phương. Kết quả điều tra việc dạy môn Âm nhạc của học sinh 5 khối lớp đầu năm như sau : 
 - Tổng số học sinh toàn trường : 395 HS.
- Thời điểm thống kê kết quả : Tuần thứ 5 của năm học (Ngày 1/10/2018)
* Bảng1 : Tổng hợp kết quả khảo sát Kĩ năng ca hát của học sinh toàn trường.
STT
Các biểu hiện của kỹ năng ca hát
Mức độ đạt được
TỐT
HT
CHT
SL
%
SL
%
SL
%
1
HS hát đúng lời ca và hát tròn lời, rõ chữ.
85
21,5
194
49,2
116
29,3
2
HS hát kết hợp với các hoạt động: Gõ đệm hoặc vận động phụ hoạ thành thạo.
89
22,6
151
38,2
155
39,2
3
HS hát chuẩn cao độ, tiết tấu các bài hát đã học.
46
11,6
176
44,6
173
43,8
4
HS mạnh dạn, tự tin khi hát trước lớp.
92
23,3
186
47,1
117
29,6
5
HS hát tốt, có biểu cảm và biểu diễn tự nhiên trước lớp.
15
3,8
189
47,9
191
48,3
Qua thống kê kết quả trên cho thấy : tỉ lệ học sinh hát đúng lời ca, hát tròn lời, rõ chữ cũng như tỉ lệ học sinh biết hát kết hợp với các hoạt động, hát chuẩn cao độ hay thể hiện một bài hát có biểu cảm và biểu diễn tự nhiên trước lớp còn rất là thấp. Bên cạnh đó, tỉ lệ học sinh hát không đúng lời ca, hát chưa rõ lời, tròn tiếng, giọng hát thì chưa có sự đồng đều, có em thì hát quá cao, em thì lại hát quá thấp, em lại hát rất nhanh, em thì hát quá chậm, phần đa các em hát còn chênh phô không đúng cao độ và hát theo hưng phấn như là hát gào thét...hay khi hát kết hợp vỗ tay hoặc gõ đệm một trong các cách còn lẫn lộn giữa gõ đệm theo nhịp, tiết tấu lời ca, theo phách, cũng như khi hát kết hợp vận động phụ hoạ động tác không rõ ràng, dứt khoát, chưa có sự mềm mại, tự nhiên và chưa có sự sáng tạo của riêng mình... thì còn rất là nhiều. Từ những sự lệch lạc trên dẫn đến các em rất rụt rè, e thẹn và thiếu tự tin khi được giáo viên gọi lên hát và biểu diễn trước lớp, đặc biệt là đối với những em hạn chế về năng khiếu, chậm phát triển, việc tiếp thu kiến thức của các em chủ yếu là theo bản năng và cảm tính.
2.3. Hạn chế, nguyên nhân của hạn chế 
a, Hạn chế :
- Về giáo viên : Qua thực tiễn giảng dạy cũng như qua trao đổi chuyên môn với đồng nghiệp, tôi nhận thấy : trong dạy học giáo viên chỉ dạy cho học sinh hát thuộc lời, hát được giai điệu, gõ được theo nhịp, theo phách..., mà ít quan tâm đến kỹ năng hát và gõ đệm theo nhịp, theo phách, theo tiết tấu lời ca như thế nào cho đúng? Khi biểu diễn một bài hát trước đông người cần khắc phục nhược điểm gì để được tự nhiên hơn? Các hình thức dạy học còn mang tính hình thức, chưa sinh động. Vì vậy, giờ học chưa mang lại hiệu quả cao.
+ Giáo viên ít có điều kiện và cơ hội cho học sinh tham gia các hoạt động trước đông người; chưa quan tâm dạy học âm nhạc tích hợp với các hoạt động khác như hoạt động vui chơi, hoạt động ca hát, hoạt động NGLL,.... 
- Về học sinh : Các em chưa nhận thức được thói quen tự học thuộc bài ở nhà, chưa mạnh dạn, thiếu tự tin khi được giáo viên kiểm tra bài, chưa có sự hợp tác với bạn khi hoạt động theo nhóm tìm những động tác phụ hoạ cho bài hát, chưa có kĩ năng để hát tốt và biểu diễn trước đông người, khi nhận xét về bạn thì còn nhiều lúng túng, rụt rè.
b, Nguyên nhân của hạn chế : 
- Giáo viên nhận thức chưa sâu về vị trí, vai trò của giáo dục âm nhạc đặc biệt là các kỹ năng hoạt động trong quá trình dạy học, hoặc việc tích hợp các kỹ năng dạy học kết hợp với các hoạt như vui chơi, ca hát và hoạt động NGL...hiệu quả chưa cao, ứng dụng CNTT vào tiết dạy còn hạn chế, chưa thường xuyên. 
- Việc dạy học theo phương pháp đổi mới, kỹ thuật dạy học chưa mang lại hiệu quả thiết thực mà mới dừng lại ở hình thức. 
- Phần đa là học sinh không có năng khiếu cho nên khi nghe tập thể lớp thực hiện một bài hát hoặc một bài TĐN cụ thể sẽ có nhiều giọng cao, thấp, chênh, phô hay gào thét khác nhau; ngân, nghỉ không đúng số phách, số nhịp, gõ đệm chưa đúng, chưa đều và khi gõ còn nhầm lẫn giữa gõ đệm theo nhịp, phách, tiết tấu lời ca, cũng như khi hát kết hợp vận động phụ hoạ các động tác còn lộn xộn, chưa đẹp, chưa nhịp nhàng, khi nhận xét bạn thục hiện thì thiếu tự tin vì chưa chắc chắn... 
- Việc rèn luyện kĩ năng học tập, hoạt động trong giờ học âm nhạc của các em còn nhiều hạn chế. Phần đa các em mới chỉ dừng lại ở sự tò mò cùng sự hiếu động để được nghe, được xem và được hát cho thoải mái tinh thần, giảm bớt căng thẳng sau những giờ học khác chứ chưa thực sự yêu thích và say mê môn học. 
- Học sinh ít có cơ hội được tham gia các sân chơi nghệ thuật.
- Nhiều phụ huynh còn xem nhẹ và bị chi phối bởi các môn chính, môn phụ của xã hội và nhà trường. Vì vây, chưa quan tâm để con em mình học tốt môn Âm nhạc. ..
- Tài liệu tham khảo cho giáo viên âm nhạc còn hạn chế, ĐDDH phục vụ cho môn học còn thiếu, chất lượng kém như: chưa có máy nghe, nhìn, các nhạc cụ gõ thiếu, chất lượng song loan, trống con... kém và không đạt yêu cầu.
Xuất phát từ những nguyên nhân và hạn chế như trên bản thân đã mạnh dạn đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hình thành và phát triển kỹ năng âm nhạc cho học sinh.
3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP TÍCH HỢP DẠY HỌC NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ÂM NHẠC CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC VĨNH NINH.
3.1. Biện pháp 1 : Tích hợp hình thành kỹ năng Âm nhạc cho học sinh thông qua dạy hát theo định hướng phát triển năng lực.
	Dạy học Âm nhạc theo định hướng phát triển năng lực vận dụng quan điểm lấy người học làm trung tâm, nhằm biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục; giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn hoạt động, tạo môi trường học tập thân thiện để học sinh có cơ hội giao tiếp, hợp tác, trải nghiệm, tìm tòi kiến thức và phát huy tiềm năng hoạt động âm nhạc. Đây là phần trọng tâm của các tiết học âm nhạc. Vì vậy, bản thân tôi đã áp dụng thực hiện đúng theo 4 đặc điểm của dạy học để dạy hát theo định hướng phát triển năng lực. Cụ thể :
- Dạy học phân hoá: khi tôi dạy một bài hát việc đầu tiên tôi muốn hướng đến là học sinh có năng khiếu âm nhạc có thể được hát mẫu thay cô giáo hoặc băng đĩa, dùng nhạc cụ chơi giai điệu hoặc đệm cho bài hát hoặc có thể được hát lĩnh xướng, đơn ca hoặc hỗ trợ các bạn...những học sinh chưa có năng khiếu thì chủ yếu tham gia hát đồng ca hoặc theo nhóm.
- Dạy học tích hợp: thì giáo viên có thể dùng tranh ảnh minh hoạ liên quan đến nội dung bài hát để giới thiệu bài, giới thiệu nội dung, giải thích những ca từ khó chưa hiểu ý nghĩa để học sinh hiểu, giới thiệu cho các em biết về xuất xứ của bài hát và hướng dẫn các em hát kết hợp vận động phụ hoạ, nhảy múa(thể chất)...
- Dạy học thông qua hoạt động : giáo viên giúp học sinh được học hát thông qua các hoạt động đặc thù như(nghe, đọc, tái hiện, phản ứng, trình diễn, phân tích, đánh giá, ứng dụng, sáng tạo). Điểm giáo viên cần chú ý là xác định được hoạt động trọng tâm(HS tập hát) và không nên quá lạm dụng việc thuyết trình, giải thích và đặt câu hỏi.
- Dạy học theo hướng mở : với cách dạy này nếu có thời gian, giáo viên cần cho học sinh được học hát kết hợp các nội dung và hoạt động khác(nghe nhạc, đọc nhạc, chơi nhạc cụ tiết tấu, các động tác gõ(vỗ, giậm, đập, búng) bằng cơ thể). Có thể dạy cách này kỹ hơn ở các tiết luyện buổi 2 hoặc học CLB Âm nhạc.
Ngoài ra, việc luyện thanh đúng trước khi học hát cũng mang lại hiệu quả trong quá trình dạy hát. Để giúp các em có một giọng hát tốt tôi đã hướng dẫn các em thực hiện theo các kỹ năng cơ bản, đó là :
- Nhắc các em đứng đúng tư thế : Khi đứng, các em phải đứng thẳng, thoải mái, không rụt vai, hai tay buông xuôi tự nhiên theo thân người, hai chân đứng thẳng không tỳ người hoặc dựa vào bàn ghế, mắt nhìn ngang tầm nhìn của mình.
- Khi ngồi, các em phải ngồi thẳng lưng, hai tay đặt nhẹ trên đùi hoặc để trên bà

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_tich_hop_day_hoc_nham_nang_cao_chat_lu.doc