SKKN Một số biện pháp thực hiện có hiệu quả công tác xã hội hóa giáo dục ở trường tiểu học Định Hưng

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀOTẠO YÊN ĐỊNH 
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP 
THỰC HIỆN CÓ HIỆU QUẢ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA
 GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG
Người thực hiện: Trịnh Văn Tuấn
Chức vụ: Hiệu trưởng 
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Định Hưng 
SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Quản lý
YÊN ĐỊNH, NĂM 2016
ĐỊNH HƯNG, NĂM 2015
A. PHẦN MỞ ĐẦU
	I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
	 	Hội nghị lần thứ II Ban chấp hành Trung Ương Đảng khóa VIII đã khẳng định: “ Phát triển giáo dục là sự nghiệp của toàn xã hội, của nhà nước và của mỗi cộng đồng, của từng gia đình và của mỗi công dân”. Cũng vậy, Xã hội hoá công tác giáo dục là một tư tưởng lớn của Đảng và Nhà nước ta. Tư tưởng đó là một sự đúc kết truyền thống hiếu học, đề cao sự học và chăm lo sự học hành của nhân dân ta từ nghìn năm lịch sử, là bài học kinh nghiệm lớn của lịch sử hơn 70 năm xây dựng nền giáo dục Xã hội chủ nghĩa của nước nhà, nhất là trong những năm gần đây. Tư tưởng đó mang tính chất thời đại, nó thể hiện trong cách làm giáo dục của các nước trên thế giới và khu vực, kể cả những nước công nghiệp hiện đại, có nền kinh tế phát triển cao.
 	 Thực hiện Xã hội hóa giáo dục không chỉ là những đóng góp vật chất mà còn là những ý kiến đóng góp của toàn xã hội trong quá trình đổi mới giáo dục. Đẩy mạnh công tác Xã hội hóa là biện pháp hữu hiệu để thực hiện mục tiêu quản lý giáo dục, đem lại nguồn sức mạnh tổng hợp giúp cho nhà trường đào tạo cho xã hội nguồn nhân lực phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, lao động... làm nên sức mạnh nội sinh góp phần hiện đại hóa giáo dục, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 
	Thực tế, trong những năm gần đây, trường Tiểu học Định Hưng được sự quan tâm đầu tư của chính quyền địa phương đã khang trang hơn với dãy nhà 2 tầng với 12 phòng học, 4 phòng học cấp 4 và khu Hiệu bộ mới được đưa vào sử dụng năm 2013. Song, ngoài phòng học, phòng làm việc nhà trường còn thiếu các phòng chức năng, sân chơi, bãi tập, bồn hoa cây cảnh, đầu tư trang thiết bị cơ sở vật chất, cảnh quan sư phạm là một trong những yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh. Tuy nhiên, huy động sức mạnh của toàn xã hội hướng về giáo dục là cả một vấn đề hết sức khó khăn, đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục phải biết cách thức tổ chức các hoạt động như công tác tuyên truyền, tham mưu cho lãnh đạo các cấp, huy động được đông đảo lực lượng xã hội tham gia Xã hội hóa giáo dục. Trong khi sự đầu tư của nhà nước thì có hạn, muốn xây dựng và phát triển nhà trường nói chung, phát triển về cơ sở vật chất, trang thiết bị nói riêng, ngoài sự đầu tư của nhà nước nếu không có sự hỗ trợ của cha mẹ học sinh, sự đóng góp của cả cộng đồng thì khó có thể thành công được. Bởi ngoài sự lãnh đạo, giúp đỡ của cơ quan chủ quản cấp trên, chỉ có chủ trương Xã hội hóa giáo dục mới khắc phục nhanh những khó khăn trước mắt. Với trách nhiệm của người Hiệu trưởng, đứng trước lộ trình xây dựng trường chuẩn Quốc Gia mức độ II vào tháng 9 năm 2017, đối chiếu với nhu cầu công tác dạy và học của nhà trường, đối chiếu với tiêu chuẩn của trường chuẩn Quốc Gia mức độ II, nhà trường còn thiếu nhiều hạng mục công trình. Chính vì vậy, trong quá trình quản lí, tôi trăn trở tìm những giải pháp để không những cha mẹ học sinh, mà các tổ chức xã hội đều hướng về nhà trường bằng cả tâm huyết để tạo cho con em có môi trường học tập tốt nhất, Đảng ủy, chính quyền, các đoàn thể địa phương quan tâm nhiều hơn đến sự phát triển của nhà trường. Từ những trăn trở ấy, bản thân tôi đã có những cách làm để thu hút được các bậc cha mẹ học sinh và các tổ chức chính trị xã hội, các nhà hảo tâm cùng với nhà trường đẩy mạnh công tác Xã hội hóa giáo dục, đã thay đổi cảnh quan sư phạm nhà trường và trang bị được các thiết bị cần thiết cho việc dạy và học, làm cho nhà trường thực sự là trung tâm văn hóa của địa phương ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều người. Phần lớn các phụ huynh học sinh đều có chung quyết tâm đầu tư đóng góp với mong muốn con em có môi trường học tập tốt hơn. Tôi tìm những biện pháp tích cực nhất phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị, địa phương. Từ đó, có kế hoạch chiến lược không phải trước mắt mà còn lâu dài, với những giải pháp thật cụ thể, thiết thực, khoa học. Qua ba năm, tích cực huy động Xã hội hóa để xây dựng và phát triển nhà trường, bản thân tôi rút ra được: “Một số biện pháp thực hiện có hiệu quả công tác Xã hội hóa giáo dục ở trường Tiểu học Định Hưng”.
	II. MỤC ĐÍNH NGHIÊN CỨU
- Xác định cơ sở lý luận, cơ sở pháp lí và cơ sở thực tiễn của công tác Xã hội hóa giáo dục trong các trường học nói chung và trường Tiểu học Định Hưng nói riêng.
- Tiến hành đánh giá, điều tra thực trạng của công tác Xã hội hóa giáo dục trong nhà trường, phân tích nguyên nhân, tìm những yếu tố liên quan đến công tác Xã hội hóa giáo dục ở trường Tiểu học Định Hưng.
- Đề xuất một số biện pháp thực hiện có hiệu quả công tác Xã hội hóa giáo dục ở trường Tiểu học Định Hưng trong giai đoạn hiện nay.
	III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
	- Nghiên cứu về cơ chế Xã hội hóa giáo dục trong các nhà trường.
	- Nhu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc Gia.
- Đặc điểm tình hình, tâm tư nguyện vọng của nhân dân, các tổ chức chính trị, các nhà hảo tâm, các cơ quan doanh nghiệp đóng trên địa bàn xã Định Hưng, Hội cha mẹ học sinh và tập thể giáo viên, học sinh nhà trường về vấn đề Xã hội hóa giáo dục.
	- Tổng kết các biện pháp tối ưu để thực hiện có hiệu quả công tác Xã hội hóa giáo dục trường Tiểu học Định Hưng để bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
	IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
	- Nghiên cứu tài liệu của Đảng, Quốc Hội về Giáo dục, các Quyết định, quy định, các văn bản hướng dẫn của Bộ; Sở; Phòng giáo dục và Đào tạo, các ngành có liên quan về công tác Xã hội hóa giáo dục.
	- Nghiên cứu các tài liệu, các kinh nghiệm thực tiễn về công tác Xã hội hóa giáo dục.
	- Điều tra tình hình thực tế ở địa phương và công ty doanh nghiệp đóng trong địa bàn cũng như con em địa phương thành đạt. Tìm hiểu tâm lý của cán bộ giáo viên, nhân viên và phụ huynh học sinh trong toàn trường. 
	- Phương pháp thuyết trình, phân tích, vận động...
B. PHẦN NỘI DUNG
	I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
	 Xã hội hóa giáo dục là “ Huy động toàn xã hội làm giáo dục, động viên các tầng lớp nhân dân góp sức xây dựng nền giáo dục quốc dân dưới sự quản lý của nhà nước”
	Cuộc vận động Xã hội hóa có 3 nội dung chủ yếu:
	Một là: Phổ biến, tuyên truyền, tạo ra phong trào học tập sâu rộng trong toàn xã hội theo nhiều hình thức, vận động toàn dân, trước hết là những người trong độ tuổi lao động thực hiện học tập suốt đời để làm việc tốt hơn, thu nhập cao hơn và có cuộc sống tốt đẹp hơn, làm cho xã hội ta trở thành xã hội học tập.
	Hai là: Vận động toàn dân chăm lo thế hệ trẻ, tạo môi trường giáo dục tốt lành, phối hợp chặt chẽ giữa giáo dục nhà trường với giáo dục ở gia đình và ngoài xã hội; tăng cường trách nhiệm của cấp ủy Đảng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, các đoàn thể quần chúng, các doanh nghiệp ... đối với sự nghiệp giáo dục.
	Ba là: Nâng cao ý thức trách nhiệm và sự tham gia của toàn dân, của mỗi người đối với giáo dục nhằm củng cố, tăng cường hiệu quả của hệ thống giáo dục để phục vụ tốt việc học tập của nhân dân.
	Như vậy, Xã hội hóa giáo dục không chỉ là công việc của ngành giáo dục mà là sự nghiệp của toàn dân, của mọi tổ chức kinh tế xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước. Xã hội hóa giáo dục không là một giải pháp ngắn hạn trong lúc ngân sách nhà nước dành cho giáo dục còn hạn hẹp mà là một giải pháp lâu dài, mang tính chiến lược. Xã hội hóa giáo dục nhằm đến việc thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, làm cho không chỉ thế hệ trẻ mà là mọi người dân được hưởng các quyền lợi mà giáo dục đem đến, đồng thời kích thích và tạo điều kiện cho mọi người dân, mọi tổ chức chính trị – kinh tế - văn hóa, xã hội phát huy cao nhất trách nhiệm và năng lực của mình đóng góp cho sự nghiệp giáo dục. Xã hội hóa giáo dục còn nhằm đến mục tiêu xây dựng xã hội học tập trên đất nước, hình thành thói quen học tập suốt đời trong từng người dù là trí thức hay lao động chân tay, dù là già hay trẻ...
	Trong Nghị quyết Hội Nghị lần thứ hai Ban chấp hành TW Đảng khóa VIII đã chỉ rõ: “ Mọi người chăm lo cho giáo dục, các cấp ủy và tổ chức Đảng, các cấp chính quyền, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức kinh tế – xã hội, các gia đình và các cá nhân đều có trách nhiệm tích cực góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục – đào tạo, đóng góp trí tuệ, nhân lực, vật lực, tài lực cho giáo dục - đào tạo. Kết hợp giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội, tạo nên môi trường giáo dục lành mạnh ở mọi nơi trong cộng đồng, từng tập thể ”.
	Điều 12 Luật giáo dục 2005 có nêu: “ Phát triển giáo dục, xây dựng xã hội học tập là sự nghiệp của Nhà nước và của toàn dân. Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong phát triển sự nghiệp giáo dục; thực hiện đa dạng hóa các loại hình trường và hình thức giáo dục, khuyến khích, huy động và tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân tham gia phát triển giáo dục. Mọi tổ chức, gia đình và công dân có trách nhiệm chăm lo sự nghiệp giáo dục, phối hợp với nhà trường thực hiện mục tiêu giáo dục, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh an toàn”.
	Điều 94 chương VI Luật Giáo dục sửa đổi, bổ sung năm 2009 qui định về trách nhiệm của gia đình: “ ...Mọi người trong gia đình có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hóa, tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất ...”. Trong chương VII điều 47 Quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội qui định “ Nhà trường phối hợp với chính quyền, đoàn thể địa phương, Ban đại diện cha mẹ học sinh, các tổ chức chính trị – xã hội và cá nhân có liên quan nhằm ... Huy động mọi lực lượng và nguồn lực chăm lo cho sự nghiệp giáo dục, góp phần xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục của nhà trường; xây dựng phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, ngăn chặn những hoạt động có ảnh hưởng đến xấu đến học sinh; tạo điều kiện cho học sinh được vui chơi, hoạt động văn hóa, thể dục thể thao lành mạnh phù hợp với lứa tuổi”
	Trong điều 20. Điều lệ trường Tiểu học mục 5.i có nêu nhiệm vụ vủa Hiệu trưởng trường Tiểu học: “Thực hiện xã hội hóa giáo dục, phối hợp tổ chức, huy động các lực lượng xã hội cùng tham gia hoạt động giáo dục, phát huy vai trò của nhà trường đối với cộng đồng”.
Trong công văn số 267/GDYĐ ngày 5 tháng 9 năm 2015 của Phòng giáo dục và đào tạo Huyện Yên Định về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học cấp Tiểu học có nêu: Yêu cầu các nhà trường “động viên phụ huynh, cộng đồng, đầu tư, đóng góp nhân lực, trí lực, tài lực để thực hiện giáo dục toàn diện cho học sinh trong hoạt động tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Tham mưu quy hoạch xây dựng các trường Tiểu học tại địa phương, từng bước khắc phục tình trạng số lượng học sinh trên lớp cao hơn so với quy định. Tích cực tham mưu với các cấp ủy Đảng, chính quyền về công tác giáo dục để các cấp ủy Đảng, chính quyền tạo điều kiện và cùng phối hợp chăm lo, giáo dục học sinh”.
Có thể nói rằng công tác Xã hội hóa giáo dục có vai trò rất lớn, ảnh hưởng rất nhiều đến các hoạt động cũng như thành tựu của ngành giáo dục.
	II. THỰC TRẠNG.
Một số nét chính về trường Tiểu học Định Hưng.
 	Trường Tiểu học Định Hưng nằm ở trung tâm xã Định Hưng, cách trung tâm Huyện Yên Định 4 km về phía Đông Bắc. Định Hưng là một xã thuần nông, người dân ở xã thu nhập chính bằng nghề nông, nên điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn. Trường được thành lập tháng 8 năm 1954, trải qua hơn 60 năm xây dựng phát triển và trưởng thành, thầy và trò đã kế thừa và phát huy truyền thống của lớp lớp cha anh đi trước tạo cho mình những thành tích mới trong mọi lĩnh vực. Năm 
1998 nhà trường được Chính quyền địa phương xây dựng khu phòng học 2 tầng với 12 phòng học và 2 phòng chức năng, nâng cấp 4 phòng học cấp 4. Năm 2013 nhà trường được Chính quyền địa phương xây dựng khu hiệu bộ 2 tầng gồm phòng làm việc của Ban giám hiệu, phòng học tin, Văn phòng và 2 phòng chức năng.
	Năm học 2015-2016 nhà trường có tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên là 30 đồng chí. Trong đó: cán bộ quản lý 3 đồng chí; giáo viên trực tiếp đứng lớp 24 đồng chí (Giáo viên văn hóa 18 đồng chí; giáo viên đặc thù 4 đồng chí; giáo viên tự chọn 2 đồng chí), 1 đồng chí làm tổng phụ trách Đội; 2 nhân viên hành chính. Cán bộ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn đạt tỷ lệ 100%, trên chuẩn chiếm 93%. Tỷ lệ giáo viên trên lớp tương đương với 1,7.
	Hiện tại nhà trường có 16 phòng học trên 14 lớp với 361 học sinh, 14 trên 14 lớp học 2 buổi trên ngày. Nhà trường có thư viện đạt chuẩn, trang thiết bị, đồ dùng dạy học tương đối đầy đủ, hệ thống sân tập đáp ứng cho nhu cầu dạy và học, đảm bảo yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học. Nhà trường có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn tương đối vững vàng, có giáo viên giỏi cấp Huyện, cấp Tỉnh. Kết quả giáo dục của nhà trường luôn đứng trong tốp đầu các trường cùng bậc học trong huyện. Ba năm học gần đây, nhà trường luôn được Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh tặng Bằng khen và công nhận: “ Tập thể lao động xuất sắc”.
	Có được kết quả trên, bên cạnh sự đoàn kết nỗ lực hết mình trong công tác giảng dạy, giáo dục của tập thể thầy và trò nhà trường còn là do Ban giám hiệu luôn tích cực trong công tác tham mưu với cấp ủy Đảng và các cấp lãnh đạo địa phương, tìm hiểu, tuyên truyền, vận động các tổ chức, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, đặc biệt là Hội phụ huynh học sinh làm tốt công tác Xã hội hóa giáo dục, để huy động tối đa các nguồn lực, vật lực thường xuyên, định kỳ quan tâm cho hoạt động giáo dục. Với điều kiện nhà trường có nhiều biện pháp tích cực trong quản lý, xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện công tác giáo dục trong nhà trường để đảm bảo chất lượng giáo dục cho học sinh của nhà trường luôn đạt kết quả tốt nhất theo đánh giá của Phòng Giáo dục nói riêng, của ngành nói chung, tạo nên “thương hiệu” - uy tín - chất lượng giáo dục của nhà trường đối với lãnh đạo, nhân dân, phụ huynh cũng như các tổ chức chính trị, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm luôn có niềm tin phấn khởi về nhà trường.
	2. Thực trạng công tác Xã hội hóa giáo dục trường Tiểu học Định Hưng.
	 	Từ năm học 2013 về trước công tác Xã hội hóa trong nhà trường gặp nhiều khó khăn, hạn chế về công tác tuyên truyền, quán triệt chủ trương Xã hội hóa chưa được thực hiện đúng mức dẫn đến quần chúng, nhân dân, phụ huynh chưa nhận thức đúng đắn quan điểm của Đảng, Nhà nước về Xã hội hóa giáo dục. Đảng ủy, chính quyền địa phương chưa có những văn bản cụ thể về phát triển giáo dục, sức lan toả yếu. Vì vậy, các tổ chức đoàn thể và nhân dân trên địa bàn chưa có đóng góp lớn cho việc xây dựng và phát triển nhà trường. Đồng thời, trong những năm đó, Ban giám hiệu nhà trường chưa quan tâm nhiều đến lĩnh vực này mà chủ yếu tập trung vào công tác dạy học, về cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học chủ yếu nhờ vào hiệu quả của công tác tham mưu đối với Chính quyền địa phương và sự trang cấp từ cấp trên.
Kết quả của thực trạng công tác Xã hội hóa giáo dục.
	Trường Tiểu học Định Hưng đạt trường chuẩn Quốc gia mức độ I năm 2008. Đến tháng 8 năm 2013 Ban chỉ đạo trường chuẩn Quốc gia mức độ I kiểm tra để công nhận trường Chuẩn Quốc Gia mức độ I sau 5 năm, nhà trường không đạt yêu cầu của tiêu chuẩn 3 về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Nhà trường thiếu các phòng chức năng, tường rào bao quanh, cổng trường, sân chơi bãi tập, nhà xe học sinh, kè ao làm lan can chống đuối nước cho học sinh, hệ thống ánh sáng, quạt mát chưa đảm bảo, phòng tin chưa được nâng cấp, máy tính hỏng nhiều, máy chiếu chưa có để phục vụ cho giảng dạy và sinh hoạt tập thể, trang thiết bị cho khu nhà hiệu bộ mới phục vụ cho công tác quản lý, giảng dạy, hội họp chưa có .... dẫn đến chất lượng toàn diện của cũng như kỹ năng sống của học sinh còn nhiều hạn chế, phong trào thi đua xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” chưa phát triển toàn diện.
	Trước tình hình đó, bản thân tôi với trách nhiệm của người Hiệu trưởng, tôi thấy việc trông chờ vào Nhà nước và địa phương là vô cùng khó khăn ở một xã thuần nông, việc thực hiện các biện pháp làm tốt công tác Xã hội hóa giáo dục là việc làm tôi đặc biệt quan tâm với mong muốn duy trì ổn định và triển giáo dục của nhà trường.
	Trên cơ sở thực trạng trên, tôi chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể về công tác Xã hội hóa giáo dục trình ý kiến chỉ đạo của Thường vụ Đảng ủy. Họp trao đổi thống nhất với Hội cha mẹ học sinh trong nhà trường. Được sự nhất trí, ủng hộ của Chính quyền địa phương, Hội cha mẹ học sinh. Từ năm học 2013-2014, tôi đã triển khai thực hiện công tác Xã hội hóa giáo dục với những giải pháp cụ thể và bước đầu đạt được kết quả đáng khích lệ tạo điều kiện tốt nhất cho hoạt động dạy và học trong nhà trường cũng như góp phần tích cực trong phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ trưởng Bộ giáo dục phát động và góp phần vào tiến độ Xây dựng trường chuẩn Quốc Gia mức độ II vào tháng 9 năm 2017.
	III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH HƯNG.
 1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về công tác xã hội hóa giáo dục.
	Như phần trên đã trình bày, bản chất Xã hội hóa giáo dục là quá trình vận động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của nhân dân, của mọi người cùng làm giáo dục để giáo dục phục vụ cho mọi người. Trách nhiệm của ngành giáo dục nói chung và trường Tiểu học Định Hưng nói riêng là phải làm cho mọi người thấy rõ vai trò, lợi ích của giáo dục đối với đời sống cộng đồng. Thực tế chứng minh rằng, một trong những nguyên nhân thành công hoặc chưa thành công trong việc tổ chức thực hiện Xã hội hóa giáo dục chính là vấn đề nhận thức. Mọi ngườ