SKKN Một số biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học ở lớp 11B3 tại trường THPT Lê Lai

 MỤC LỤC
 1. Mở đầu
 - Lí do chọn đề tài
 Những năm gần đây chúng ta đang tích cực thực hiện các cuộc vận động: Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Mỗi thầy cô giáo là tấm gương tự học và sáng tạo; Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực; Vì vậy, vai trò của người giáo viên nói chung và giáo viên chủ nhiệm lớp rất quan trọng. Bởi vì, người giáo viên chủ nhiệm lớp giống như người chỉ huy ngoài chiến trường, phải biết cách tổ chức, bao quát, xử lí các tình huống thì mới dành được thắng lợi. Nhưng đối với học sinh, nhận thức của các em còn non trẻ, tư duy chưa đạt đến đỉnh cao nên cần có người hướng dẫn, chỉ đạo, định hướng giỏi để các em trở thành người có ích trong xã hội. Muốn làm được điều này thì đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm lớp phải thực sự là người mẹ dịu dàng, người thầy nghiêm khắc, người bạn gần gũi, người trọng tài công minh. Có nghĩa là song song với việc “Dạy chữ” cho các em, chúng ta cần quan tâm đến việc: “Dạy người”. Vì sự nghiệp giáo dục là của toàn Đảng, toàn dân mà trong đó ngành sư phạm giữ vai trò then chốt. Như sinh thời, Bác Hồ đã dạy: “Có tài mà không có đức là người vô dụng - Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Đúng vậy, tài và đức có mối quan hệ hữu cơ với nhau nên việc giáo dục để các em vừa có tài, vừa có đức là trách nhiệm của tất cả thầy cô, đặc biệt là của những người thầy, người cô vừa dạy học vừa làm công tác chủ nhiệm để sau này các em thực sự là chủ nhân tương lai của đất nước.
Trong công tác chủ nhiệm, việc duy trì sĩ số học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng của mỗi người giáo viên. Duy trì tốt sĩ số không những nâng cao được hiệu quả giáo dục mà đặc biệt hơn là tránh được tình trạng các em bỏ học giữa chừng. Những học sinh thất học là một mối nguy hại lớn cho xã hội, các em dễ dàng dính vào các tệ nạn xã hội. Vậy làm thế nào để duy trì tốt sĩ số học sinh? 
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm và là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, bản thân tôi thấy rằng: để khắc phục được tình trạng học sinh bỏ học không phải là một việc làm đơn giản, không phải ngày một, ngày hai có được mà phải trải qua một thời gian lâu dài. Cho nên, để đảm nhận công việc này đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm lớp phải thật sự kiên trì, sáng tạo, chịu khó và phải tốn nhiều thời gian công sức thì mới làm được và mới mang lại hiệu quả cao. Chính vì những lí do trên mà năm học 2015 - 2016, tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học ở lớp 11B3 tại trường THPT Lê Lai” để nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong nhà trường và giảm tỷ lệ học sinh bỏ học hàng năm.
 - Mục đích nghiên cứu
+ Nhằm giảm tỷ lệ học sinh bỏ học hàng năm của nhà trường.
+ Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong nhà trường.
 - Đối tượng nghiên cứu 
 	Học sinh lớp 11B3 trường THPT Lê Lai năm học 2015 – 2016.
 - Phương pháp nghiên cứu
 + Phương pháp nghiên cứu lý luận 
 	Thu thập những thông tin lý luận của vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp trong công tác khắc phục tình trạng học sinh bỏ học trên các phương tiện thông tin đại chúng, các tài liệu tham khảo trên mạng.
 + Phương pháp quan sát, tiếp cận
 	Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của học sinh. Tiếp cận với các em để nắm bắt tâm lí thông qua thái độ, cử chỉ, hành động của học sinh.
 + Phương pháp điều tra
 	Trò chuyện, trao đổi với học sinh, giáo viên bộ môn, phụ huynh, ban giám hiệu nhà trường.
 + Phương pháp thực nghiệm
 	Thu thập thông tin thông qua trao đổi với các thầy cô giáo chủ nhiệm cũ, các giáo viên bộ môn, các em học sinh. 
 2. Nội dung
	Cơ sở lý luận của vấn đề
 	Trong tất cả các lĩnh vực, nhân tố con người sẽ quyết định cho mọi sự thành công hay thất bại. Và trong xu thế hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa ngày nay mỗi người cần ra sức phấn đấu học tập để trở thành chủ nhân tương lai của đất nước như Đảng đã xác định con người là tài sản quý giá, là nguồn lực lớn và cần thiết đối với quốc gia dân tộc. Trên cơ sở đó ngành giáo dục đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động và người thầy đóng vai trò quyết định cho sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ cho tương lai.
 	Ngày nay trong công cuộc đổi mới đất nước, tiếp cận với những tiến bộ về khoa học công nghệ đòi hỏi những người phục vụ công tác giáo dục phải xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình là sự nghiệp trồng người và những sản phẩm của mình tạo ra sẽ quyết định cho cả một thế hệ.
 	Thế nhưng, sự nghiệp giáo dục hiện nay tuy được tiến hành trong điều kiện có nhiều thuận lợi nhưng cũng gặp không ít khó khăn và thách thức đó là tình trạng học sinh bỏ học luôn tiếp diễn và ngày càng gia tăng. Vậy khi bỏ học thì các em sẽ làm gì và không biết tương lai sẽ như thế nào. Do đó, giáo viên khi làm công tác chủ nhiệm phải nắm rõ các đối tượng của lớp mình để có hướng giáo dục cho phù hợp, làm thay đổi thái độ học tập của học sinh từ  đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường và giảm tỷ lệ bỏ học hàng năm.
 2.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu 
 2.2.1. Thực trạng 
Trường THPT Lê Lai là một trường miền núi, đa số các em xuất thân từ nông dân, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, việc đầu tư cho con em trong quá trình học tập và quan tâm đến việc giáo dục các em còn nhiều hạn chế. Vì vậy, hiện tượng học sinh bỏ học giữa chừng là rất phổ biến. Điều này không những ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của các em mà đó còn là vấn đề trăn trở của giáo viên chủ nhiệm nói riêng và sự lo âu của nhà trường nói chung.
 	Vậy nguyên nhân vì sao dẫn đến hiện tượng các em bỏ học giữa chừng?
 2.2.3. Nguyên nhân 
 Nguyên nhân khách quan:
 - Ngoài những phụ huynh quan tâm đến việc học của con em thì vẫn còn nhiều phụ huynh xem nhẹ việc học. Những phụ huynh đó chưa thực sự hiểu rõ đường lối, chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước về công tác giáo dục. Cho nên, một số phụ huynh chỉ nghĩ mang con đến trường để được nhận phụ cấp hàng tháng. Đó là chưa kể đến nhiều phụ huynh thiếu quan tâm đến việc học tập và rèn luyện của con cái mà chỉ lo kiếm tiền còn việc học tập và rèn luyện của con cái phó mặc cho nhà trường. 
 - Việc đánh giá, xếp loại học sinh còn chưa thực hiện nghiêm túc theo quy chế; dẫn đến tình trạng một số học sinh học lực yếu “ngồi nhầm lớp”, tiếp thu kiến thức không được dẫn đến chán học rồi bỏ học.
 - Một số em có hoàn cảnh khó khăn: Mồ côi, nhiều em có bố mẹ đi làm ăn xa, bố mẹ li thân, li dị, nhiều em gia đình thuộc hộ nghèo không có khả năng theo học. Một số khác thì gặp khó khăn về phương tiện đi lại do nhà xa, đường đi học hiểm trở
Học sinh bỏ học để giúp gia đình vì hoàn cảnh khó khăn
 - Một số em gia đình có điều kiện khá giả, được bố mẹ nuông chiều nên ăn chơi, đua đòi, xa vào các tệ nạn xã hội, bỏ bê việc học tập.
 Nguyên nhân chủ quan:
 - Cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà trường còn thiếu thốn, chưa đáp ứng yêu cầu dạy và học. Các em không có nhiều tiết thực hành để làm quen và áp dụng những gì được học vào đời sống. 
 - Bản thân các em không ý thức được tầm quan trọng của việc học. Các em xem việc đi học như là một nhiệm vụ bắt buộc phải đi, lên lớp chỉ để “đối phó” sau đó trốn tiết, bỏ học vào các quán internet hoặc đi lang thang ở bên ngoài. 
 	 Học sinh bỏ học để chơi điện tử
Từ những thực trạng và nguyên nhân trên, sau khi nhận lớp tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và áp dụng một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm mà bản thân đúc rút từ nhiều năm làm công tác chủ nhiệm nhằm khắc phục tình trạng học sinh bỏ học và nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong nhà trường.
 2.3. Các giải pháp đã tổ chức thực hiện
 2.3.1. Giải pháp thứ nhất: Giáo viên chủ nhiệm cần trò chuyện, trao đổi, tâm sự với các em trong buổi đầu tiên nhận lớp 
 	Muốn giáo dục học sinh thì phải hiểu được tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của các em. Ngay trong buổi đầu tiên nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm cần tiếp xúc, trao đổi, tâm sự, trò chuyện ban đầu để các em thấy được vai trò của giáo viên chủ nhiệm cũng giống như người cha, người mẹ luôn dìu dắt, nâng đỡ các em khi vấp phải những khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống. Từ đó, trước “lạ sau quen” mỗi khi có chuyện gì xảy ra giáo viên chủ nhiệm luôn là chỗ dựa tin cậy nhất giúp các em chia sẻ và vững tin hơn để bước tiếp trên con đường học tập. 
 2.3.2. Giải pháp thứ hai: Giáo viên chủ nhiệm cần làm tốt công tác tổ chức lớp 
 	Trong công tác chủ nhiệm, nếu làm đúng vai trò trách nhiệm thì người giáo viên phải bỏ ra nhiều thời gian, rất vất vả trong việc theo dõi, quản lý lớp. Nếu gặp những lớp đa số là học sinh khá giỏi thì các em có ý thức học tập tốt, hạn chế tối thiểu học sinh nghỉ học, bỏ học, chưa ngoan giúp cho giáo viên chủ nhiệm bớt đi phần gánh nặng. Nhưng với những lớp phần lớn là học sinh trung bình, yếu kém, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt, học sinh lưu ban thì đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải tốn nhiều thời gian, công sức mới làm tốt nhiệm vụ được giao, vì học sinh bỏ học, chưa ngoan xuất phát từ những lớp đó. Do đó người giáo viên muốn làm tốt công tác của mình trước hết phải làm tốt công tác tổ chức lớp. Vì thế, sau khi nhận lớp tôi đã thực hiện một số công việc sau:
 	 Xếp chỗ ngồi:
 Giáo viên chủ nhiệm phải xem trước học bạ của từng học sinh trong năm học trước để nắm được học lực, hạnh kiểm của các em. Khi xếp chỗ ngồi nên chia đều những học sinh có học lực khá, giỏi ngồi xen lẫn với những học sinh có học lực trung bình, yếu kém... Nếu thấy trong lớp có những học sinh bị ghi trong học bạ là hạnh kiểm chưa tốt hoặc học sinh lưu ban nên xếp chỗ ngồi cho các em ở những dãy bàn đầu để tiện quan sát, theo dõi. Sau khi xếp chỗ ngồi xong giáo viên chủ nhiệm lập sơ đồ lớp và dán tại bàn giáo viên để giáo viên bộ môn tiện theo dõi.
 Bầu Ban cán sự lớp:
 	 Khi đã nắm được học lực, hạnh kiểm của học sinh thì giáo viên sẽ lựa chọn những học sinh có đủ phẩm chất đạo đức để bầu làm lớp trưởng, các lớp phó và các tổ trưởng, tổ phó. Đây là vấn đề rất cần thiết để giao trách nhiệm cho ban cán sự lớp thay mặt giáo viên chủ nhiệm điều hành, quản lý lớp. Trong quá trình giao nhiệm vụ, nếu thấy trong ban cán sự những học sinh nào làm không tốt sẽ thay bằng học sinh khác để tiếp tục quản lý lớp.
 Xây dựng nội quy lớp học:
 	 Ngoài việc phổ biến cho học sinh biết về nội quy nhà trường, những quy định nhiệm vụ, điều lệ của học sinh trung học phổ thông bắt buộc các em phải thực hiện. Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm cần xây dựng nội quy riêng cho lớp để các em thực hiện tùy thuộc vào đặc điểm, tình hình của lớp.
 Sau khi xây dựng xong nội quy lớp, giáo viên chủ nhiệm phổ biến trước lớp cho tất cả học sinh đều biết, lấy ý kiến của các em và thống nhất thực hiện. Sau đó phát cho mỗi học sinh một bảng nội quy và yêu cầu các em phải giữ bảng nội quy, thường xuyên mang theo trong suốt năm học để làm cơ sở xử lý học sinh vi phạm. 
 Nội quy lớp là một công cụ hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm xử lý học sinh vi phạm. Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng thang điểm thi đua của lớp hàng tuần ứng với nội quy lớp, trong đó có hình thức biểu dương, khen thưởng và kỷ luật cụ thể từng trường hợp và được công khai vào buổi sinh hoạt cuối tuần.
 Phiếu khảo sát thông tin học sinh:
 	 Làm xong công tác tổ chức lớp, giáo viên tiến hành khảo sát để nắm được những thông tin có liên quan đến hoàn cảnh, đời sống gia đình của các em. Qua đó giúp giáo viên chủ nhiệm biết được hoàn cảnh từng đối tượng học sinh, trong số đó dễ dàng nhận ra được những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệtdẫn đến khả năng bỏ học cao để động viên, thông báo với nhà trường kịp thời giúp đỡ.
PHIẾU KHẢO SÁT THÔNG TIN HỌC SINH
1. Họ và tên học sinh: 
2. Chỗ ở hiện nay:  Số điện thoại của gia đình:
3. Họ tên cha: .., tuổi., nghề nghiệp: ..
4. Họ tên mẹ: ..., tuổi., nghề nghiệp: .
5. Gia đình có bao nhiêu anh, chị em; nghề nghiệp của anh, chị, em ..
6. Điều kiện kinh tế gia đình:. 
7. Năng khiếu:.. Sở thích:. 
8. Ước mơ của em sau này làm gì: 
9. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học 2015 - 2016:
 Học lực:..Hạnh kiểm:.
10. Ngoài giờ học em thường làm gì để giúp đỡ gia đình: 
.
11. Trong học tập và trong cuộc sống em gặp phải khó khăn gì: .
12. Những người bạn thân của em tên gì, học lớp nào: ..
.
13. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường: .................................................................................................................. 
 Sau khi nắm được những thông tin của các em, giáo viên chủ nhiệm sẽ phân luồng đối tượng học sinh, lập sổ để theo dõi dành riêng cho những đối tượng học sinh này.
 SỐ HỌC SINH ĐẶC BIỆT
TT
Họ và tên
Biểu hiện đặc biệt
Đặc điểm gia đình
Biện pháp giáo dục chính
1
2
3
SỐ HỌC SINH CHẬM TIẾN BỘ
Đầu năm
Giữa kì I
Học kì I
Giữa kì II
Cả năm
Nam
Nữ
SỔ THEO DÕI HỌC SINH BỎ HỌC
TT
Họ và tên
Bỏ học ngày
Các nguyên nhân học sinh bỏ học 
Hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn
Học lực yếu kém
Nguyên nhân khác
1
2
3
 2 3.3. Giải pháp thứ ba: Giáo viên chủ nhiệm cần tiếp xúc, trao đổi với phụ huynh học sinh qua phiên họp phụ huynh đầu năm
	Nếu ở trường các em là học sinh của giáo viên chủ nhiệm thì ở nhà các em là thành viên của một gia đình, là con của cha mẹ. Cả giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ các em đều là những người chịu trách nhiệm về kết quả giáo dục của học sinh. Tôi thiết nghĩ, để tránh được tình trạng học sinh bỏ học thì phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm phải đồng cảm, hiểu nhau: Ở nhà, cha mẹ nhắc nhở, dạy bảo động viên con em mình, ở trường thầy cô tận tình chỉ dạy thì chắc chắn học sinh ấy sẽ vâng lời.
 	Trong phiên họp phụ huynh đầu năm tôi yêu cầu toàn thể phụ huynh đều có mặt bằng cách gửi giấy mời trước một tuần. Nếu ngày đó phụ huynh có việc không đến được thì sáng hôm sau phải đến gặp giáo viên chủ nhiệm tại trường bởi một lí do thật đơn giản: Phụ huynh không biết được giáo viên chủ nhiệm là ai và như thế nào thì không thể nắm được kết quả học tập của con em mình.
	Cuộc họp đầu năm tôi thường thống nhất với phụ huynh là: nếu các em nghỉ học vì một lí do nào đó thì phụ huynh phải có trách nhiệm gọi điện, nhắn tin, hay ghi vào một mảnh giấy thông báo kịp thời cho giáo viên biết lí do hôm đó em không tới trường. Còn về phía giáo viên tôi cũng phải có trách nhiệm thông báo tới phụ huynh khi các em vắng mặt vô lí do.	
 	Và trong cuộc họp đầu năm giáo viên chủ nhiệm phải cố gắng nắm được số điện thoại liên lạc của gia đình, đây là điều kiện thuận lợi giúp giáo viên chủ nhiệm trao đổi gián tiếp với cha mẹ học sinh khi cần thiết. Ngoài ra, cần phải tiếp xúc riêng để trao đổi thông tin với cha mẹ của những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt đây là điều rất cần thiết, không thể thiếu đối với giáo viên làm công tác chủ nhiệm. Thông qua công việc này giúp giáo viên biết được các thói quen, sở thích, thái độ của học sinh thường biểu hiện ở gia đình. Qua đó giúp cha mẹ nắm được tình hình học tập, những dấu hiệu sa sút của các em và thấy được sự quan tâm của nhà trường đối với gia đình từ đó tạo được niềm tin đối với phụ huynh trong việc giáo dục con cái. Mối quan hệ có tác động hai chiều này nhằm hạn chế tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng.
 2.3.4. Giải pháp thứ tư: Giáo viên chủ nhiệm cần “có tài và có tâm” 
 	Để lớp thực sự đi vào nề nếp, học sinh không nghỉ học, bỏ học và chăm chú học tập, tham gia hoạt động tốt tôi đã bám sát kế hoạch giảng dạy từng học kì, kế hoạch của Đoàn trường, Nhà trường để đề ra kế hoạch hoạt động cho lớp chủ nhiệm. Lớp tiến hành hoạt động theo sự quản lí và theo dõi của Ban Cán sự lớp có sự kiểm tra đôn đốc, nhắc nhở của giáo viên chủ nhiệm. Ở mỗi tuần, mỗi tháng tôi đều có lời khen đúng lúc cũng như kịp thời uốn nắn những hành vi sai trái, đặc biệt đối với những học sinh trốn tiết, nghỉ học. 
Đối với học sinh thường xuyên bỏ tiết, nghỉ học, chưa ngoan tôi tìm hiểu nguyên nhân, đặt ra câu hỏi cho mình. Vì sao học sinh lại hành động như vậy và gần gũi các em nhiều hơn. Phải biết lắng nghe, thấu hiểu điều các em nói bằng trái tim của mình rồi tìm cách tháo gỡ, gần gũi, thân thiện, bao dung, vị tha với các em hơn. 
Thuyết phục bằng lời nói rõ ràng, dứt khoát, có lý, bằng tình cảm và nguyên tắc tác động lên nhận thức và tình cảm của học sinh như: dành thời gian trò chuyện nói về học tập, về cuộc sống, nêu gương người tốt việc tốt cụ thể trong nhà trường, bằng các câu chuyện giáo dục về đạo đức, hoặc tới tận nhà tìm hiểu nguyên nhân. Theo tôi, đây là hình thức giáo dục có hiệu quả cao bởi lẽ qua việc đến thăm gia đình học sinh sẽ tạo được sự đồng cảm, thân thiện giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm. Chính mối thiện cảm này giúp học sinh phải tự ý thức được hành vi của mình để xứng đáng với sự quan tâm dạy dỗ của thầy cô. 
 	 Đưa các em vào hoạt động tập thể trong và ngoài trường với những nhiệm vụ cụ thể. Khuyến khích khen chê đúng mục đích, đúng việc, đúng lúc, đúng chỗ, tế nhị và có hiệu quả. Kiên trì quan tâm, tạo sự tin tưởng của học sinh, tạo niềm tin để các em cởi mở, nói những tâm sự, trăn trở của mình cho giáo viên chủ nhiệm biết, từ đó tôi sẽ nhận định được vì sao em lại có ý định bỏ học và có những hành động như vậy, để có biện pháp giáo dục hợp lý. Mỗi học sinh đều có đặc điểm về tâm sinh lý, về mức độ nhận thức, về vốn sống, cách cư xử hoàn cảnh khác nhau. Vì thế, khi giáo dục những học sinh này không nên quá máy móc, rập khuôn một cách hình thức làm vậy sẽ không bền vững trong giáo dục các em.
	Và việc làm này được thực hiện thường xuyên liên tục, kiên trì không bỏ qua dù bất cứ lí do nào. Tôi luôn luôn giữ uy tín đối với học sinh, nói đi đôi với làm, việc làm phải tới nơi tới chốn. Là giáo viên chủ nhiệm cũng là giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn Ngữ Văn ở lớp, tôi luôn ứng dụng phương pháp mới, sử dụng thường xuyên đồ dùng dạy học trực quan để thu hút, tạo hứng thú học tập cho các em. Bởi giáo viên không có trình độ cao kiến thức rộng thì khó mà thành công trong công tác giáo dục.
 	Ngoài ra, tôi còn sắp xếp thời gian để đọc nhiều tài liệu, thường xuyên theo dõi thời sự, tin tức nhằm làm phong phú kiến thức cho bản thân từ đó giúp cho việc giáo dục học sinh đạt hiệu quả cao hơn.
 	Như vậy, giáo viên chủ nhiệm phải là một người tận tâm, yêu nghề, khéo léo, ứng xử và giao tiếp tốt. Nghĩa là, giáo viên phải có nghệ thuật sư phạm trong mọi tình huống, phải nhẹ nhàng, tế nhị, phải tôn trọng danh dự của học sinh. Đến lớp giáo viên luôn tạo sự vui vẻ, lạc quan, nhiệt tình, trách nhiệm, không nên chán nản, buồn rầu nhất là những chuyện buồn của cá nhân. Khi đến trường lớp phải ăn mặc gọn gàng, lịch sự nhằm tạo ấn tượng tốt đẹp cho các em cũng như phụ huynh vì muốn người khác tôn trọng mình thì trước hết mình phải tôn trọng người, đặc biệt phải tôn trọng chính mình.
 	Tóm lại, giáo viên chủ nhiệm phải là một tấm gương sáng để học sinh noi theo, không chỉ cần có cái “Tài” mà còn phải có một cái “Tâm” rất lớn. Chỉ có như thế mới đáp ứng và thực hiện tốt yêu cầu mà xã hội đã tín nhiệm giao phó.
 2.3.5. Giải pháp thứ năm: Giáo viên chủ nhiệm cần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
 	Kĩ năng sống của con người nói chung đó là sự tự ý thức vai trò trách nhiệm của bản thân mình trong việc ứng xử với mọi người xung quanh và môi trường tự nhiên trong đó con người đang tồn tại. Từ những ngày học đầu tiên ở trường học sinh đã được bồi dưỡng cả hai mặt đức và tài. Sự phát triển của mỗi người nói chung và học sinh nói riêng được hình thành thông qua việc tiếp thu tri thức hằng ngày trong cuộc sống như kĩ năng làm việc hợp tác, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng thích nghi, kĩ năng xử lí tình huống, kĩ năng giữ gìn bảo vệ môi trường Những kĩ năng này không chỉ đòi hỏi cho một giai đoạn nào đó mà nó cần thiết cho cả đời người đặc biệt là chuỗi ngày đi học. Khẩu