SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái
Như chúng ta đã biết trẻ em là tương lai của đất nước, là hạnh phúc, niềm vui của mọi gia đình, cũng là niềm tự hào của toàn xã hội. Khi nghe câu hát “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”[1] chúng ta đều hiểu, trong bất kỳ thời đại nào, trẻ em luôn cần được chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục đúng đắn để phát triển một cách toàn diện.
Sự phát triển của trẻ phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố trong đó ngôn ngữ có vai trò vô cùng quan trọng đối với trẻ. Với trẻ 5-6 tuổi, việc hướng dẫn cho trẻ “Làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen chữ cái. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy, mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện. Chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng Việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1.
Trẻ mẫu giáo khi bước vào lớp 1 là một bước ngoặt lớn và việc học tốt, hình thành những kỹ năng làm quen với chữ cái không ai khác chính là các bậc phụ huynh, cô giáo và bản thân trẻ. Tình trạng chung hiện nay, cha mẹ thường bỏ bê, chưa thực sự quan tâm trực tiếp đến việc học tập của con em mình, thậm chí một số bậc phụ huynh đang còn theo lớp học phổ cập xóa mù. Đặc biệt đối với trẻ ở khu vực miền núi bố mẹ đi làm ăn xa, các con ở nhà với ông bà nên việc học tập của các con không có nhiều cơ hội học tốt môn chữ cái bằng các bạn miền xuôi, các bạn ở thành phố. Đôi khi ông bà dạy các cháu học còn phát âm chưa đúng các chữ cái theo chương trình quy định. Chính vì vậy mà các cháu khi học ở lớp còn phát âm sai các chữ cái, một số cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn nhiều, có cháu còn nói ngọng, nói lắp. Nhận thức của trẻ cùng một độ tuổi chênh lệch nhau nên việc truyền thụ kiến thức cho trẻ gặp rất nhiều khó khăn. Bên cạnh đó hiện nay trẻ thích chơi hơn thích học. Mỗi khi các cháu học tinh thần uể oải, không tập trung nhưng khi các cháu chơi những trò chơi hiện đại như chơi game trên các phương tiện như: tivi, điện thoại.thì rất hào hứng và trẻ không hứng thú với việc học chữ cái.
1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết trẻ em là tương lai của đất nước, là hạnh phúc, niềm vui của mọi gia đình, cũng là niềm tự hào của toàn xã hội. Khi nghe câu hát “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”[1] chúng ta đều hiểu, trong bất kỳ thời đại nào, trẻ em luôn cần được chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục đúng đắn để phát triển một cách toàn diện. Sự phát triển của trẻ phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố trong đó ngôn ngữ có vai trò vô cùng quan trọng đối với trẻ. Với trẻ 5-6 tuổi, việc hướng dẫn cho trẻ “Làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen chữ cái. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy, mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện. Chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng Việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1. Trẻ mẫu giáo khi bước vào lớp 1 là một bước ngoặt lớn và việc học tốt, hình thành những kỹ năng làm quen với chữ cái không ai khác chính là các bậc phụ huynh, cô giáo và bản thân trẻ. Tình trạng chung hiện nay, cha mẹ thường bỏ bê, chưa thực sự quan tâm trực tiếp đến việc học tập của con em mình, thậm chí một số bậc phụ huynh đang còn theo lớp học phổ cập xóa mù. Đặc biệt đối với trẻ ở khu vực miền núi bố mẹ đi làm ăn xa, các con ở nhà với ông bà nên việc học tập của các con không có nhiều cơ hội học tốt môn chữ cái bằng các bạn miền xuôi, các bạn ở thành phố. Đôi khi ông bà dạy các cháu học còn phát âm chưa đúng các chữ cái theo chương trình quy định. Chính vì vậy mà các cháu khi học ở lớp còn phát âm sai các chữ cái, một số cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn nhiều, có cháu còn nói ngọng, nói lắp. Nhận thức của trẻ cùng một độ tuổi chênh lệch nhau nên việc truyền thụ kiến thức cho trẻ gặp rất nhiều khó khăn. Bên cạnh đó hiện nay trẻ thích chơi hơn thích học. Mỗi khi các cháu học tinh thần uể oải, không tập trungnhưng khi các cháu chơi những trò chơi hiện đại như chơi game trên các phương tiện như: tivi, điện thoại...thì rất hào hứng và trẻ không hứng thú với việc học chữ cái. Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công giảng dạy trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng việc hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái không phải là việc dễ làm. Đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó biết vận dụng những kỹ năng một cách linh hoạt, sáng tạo trong quá trình dạy trẻ, để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức của môn làm quen chữ cái. Từ đó trẻ có sự tập trung chú ý và thực sự có hứng thú, thích thú trong học tập. Trong chương trình giáo dục mầm non mới, hoạt động nào cũng quan trọng, hoạt động này thúc đẩy và làm nền tảng cho hoạt động kia. Mỗi một hoạt động đều có tầm quan trọng riêng. Vì vậy đòi hỏi sự sáng tạo của cô trong tiết dạy, giúp trẻ dễ nhớ, khắc sâu kiến thức và phát triển trí tuệ, tư duy, óc sáng tạo đó là sự cốt yếu. Song song với các hoạt động khác, hoạt động làm quen chữ cái đã góp phần phát triển toàn diện cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi về nhận thức và nhân cách đặc biệt trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. - Ở mục 1.1: Đoạn “Như chúng tacâu hát” do tác giả tự viết ra; câu“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai” tác giả trích dẫn từ TLTK số 1; Đoạn tiếp theo do tác giả tự viết ra Mặt khác trẻ mẫu giáo “Học mà chơi, chơi mà học”[2]. Việc tạo ra môi trường gần gũi với cuộc sống hàng ngày lại hấp dẫn với những trò chơi, câu chuyện lý thú sẽ giúp trẻ lĩnh hội kiến thức mà cô giáo cung cấp đạt hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên một lớp học bất kỳ nào cũng có nhiều đối tượng nhận thức khác nhau có những trẻ tiếp thu nhanh, có những trẻ phải trải qua rất nhiều lần ôn luyện mới có thể nắm bắt được kiến thức mà cô giáo cung cấp. Vậy phải làm sao, làm như thế nào để tất cả trẻ đều có thể nhận biết và phát âm chuẩn, nhận biết được chính xác 29 chữ cái được làm quen trong các hoạt động đặc biệt là hoạt động học. Từ những lý do trên bản thân là một giáo viên nhiều năm được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi tôi luôn băn khoăn, trăn trở, suy nghĩ và mạnh dạn chọn đề tài để nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái”. 1.2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn nhằm mục đích tập trung nghiên cứu tìm ra “một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái”. Rèn cho trẻ phát âm đúng các âm và nhận biết được 29 chữ cái. Rèn kỹ năng cầm bút để tô chữ cái theo nét chấm mờ. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Tập trung nghiên cứu “Một số biện pháp số giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái” cho trẻ tại trường mầm non đồng thịnh. 1.4. Phương pháp nghiên cứu 1.4.1. Phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết. Thu thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu lý luận về sự phát triển của trẻ 5-6 tuổi qua các tài liệu, sách báo, chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. 1.4.2. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. Khảo sát tình hình thực tế trên trẻ, các biện pháp tác động trên trẻ, kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để từ đó lựa chon các biện pháp phù hợp. 1.4.3. Phương pháp thống kê xử lý số liệu. Lựa chọn các biện pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế. Đánh giá kết quả đạt được trước và sau khi áp dụng biện pháp. 1.4.4. Phương pháp thực hành. Vận dụng các biện pháp vào hoạt động thực tế của lớp . - Ở mục 1.1: Đoạn “Đòi hỏi... mẫu giáo” do tác giả tự viết ra; câu “học mà chơi, chơi mà học” tác giả trích dẫn từ TLTK số 2; Đoạn tiếp theo do tác giả tự viết ra 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm Như các nhà khoa học đã khẳng định“Chữ cái là một đơn vị của hệ thống viết theo bảng chữ cái, như bảng chữ cái Hy Lạp và các bảng chữ cái phát sinh từ nó. Mỗi chữ cái trong ngôn ngữ viết thường đại diện cho một âm vị (âm thanh) trong ngôn ngữ nói. Những ký hiệu viết trong các hệ thống viết khác đại diện cho cả âm tiết hoặc như trong chữ tượng hình, đại diện cho một từ”[3]. Tất cả chúng ta đang sống trong một xã hội khoa học - Công nghệ, hội nhập quốc tế và phát triển. Đảng nhận định rõ: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu của mỗi quốc gia” [4], giáo dục đóng vai trò quyết định trong việc hình thành và phát triển của mỗi con người, nhất là đối tượng trẻ mầm non. Mục tiêu đó được thể hiện trong các môn học hàng ngày, hàng tuần và đặc biệt bộ môn làm quen chữ cái trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non 5-6 tuổi. Do đó, quen chữ cái có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Quá trình trưởng thành của một đứa trẻ bên cạnh thể chất phần quan trọng không thể thiếu đó là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui chơi, ngôn ngữ là yếu tố quan trọng cho tất cả các hoạt động và ngược lại trẻ tham gia các hoạt động sẽ được trải nghiệm, khắc sâu vốn kiến thức. Tạo cơ hội cho ngôn ngữ phát triển. Vì vậy làm quen với chữ cái có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Làm quen với chữ cái là phát triển khả năng nghe, khả năng nghi nhớ, khả năng phát âm, khả năng hiểu ngôn ngữ tiếng việt. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như: Nghe, nói, đọc, viết mà còn giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm. Đó là bước khởi đầu cho trẻ có một nền tảng vững chắc trong quá trình học môn tiếng việt ở tiểu học mà ngôn ngữ là chiếc cầu nối giữa thế giới xung quanh với trẻ, giúp trẻ nói năng mạch lạc, mạnh dạn hơn trong giao tiếp, trẻ nhận biết và phát âm chuẩn các âm của 29 chữ cái. Từ đó trẻ sẵn sàng để bước vào lớp 1, đây là yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non. Chính vì vậy, hoạt động làm quen chữ cái được coi là phương tiện giáo dục, hình thành nhân cách cho trẻ. Thông qua đọc thơ, kế chuyện, tranh ảnh có gắn các chữ cái, các trò chơi động, tĩnh với làm quen chữ cái... để giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp. Có thể nói hoạt động làm quen chữ cái là nền tảng đưa trẻ đến hoạt động giao tiếp. Đó là mục đích hàng đầu của giáo dục mầm non. Ở mẫu giáo hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trò chủ đạo, nên việc cho trẻ làm quen với chữ cái, ở trẻ mẫu giáo không phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào dạy, mà ở đây trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi được sử dụng các yếu tố vui chơi và các nhiệm vụ học tập, sáng tạo thông qua các hoạt động học tập. Nhờ giáo viên biết linh hoạt, sáng tạo trong tiết dạy lấy trẻ làm trung tâm cho mọi hoạt động, biết khơi gợi lòng say mê, sự hứng thú của trẻ về bộ môn làm quen chữ cái. - Ở mục 2.1. Đoạn “Chữ cái một từ” tác giả trích dẫn từ TLTK số 3; Đoạn “Tất cả phát triển” do tác giả tự viết ra; Đoạn “Đảng quốc gia” tác giả trích dẫn từ TLTK số 4; Đoạn tiếp theo do tác giả tự viết ra Tôi nhận thấy nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi làm quen với chữ cái, hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ cái và tiếp nhận những tri thức mới một cách nhanh chóng và dễ dàng. Với hoạt động làm quen chữ cái không phải là vấn đề mới, nó là công việc thường xuyên của mỗi giáo viên đứng lớp. Ta thấy, đây là hoạt động khó, rất phức tạp, đa dạng. Trong quá trình hình thành, rèn luyện, củng cố các kỹ năng cho trẻ không thể tránh khỏi những khó khăn, sai lầm. Vì thế người giáo viên đóng vai trò quan trọng là cầu nối trẻ với những kiến thức mới của bài học, giúp trẻ học tốt, nắm vững kiến thức và biết cách thực hiện yêu cầu của bài học, của hoạt động. Qua đó tạo được một không khí hoạt động mà ở đó mọi trẻ đều hăng hái hứng thú tham gia. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Trong những năm gần đây, trường Mầm Non Đồng Thịnh luôn chú trọng đến việc nâng cao chất lượng trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Giáo viên được phụ trách các nhóm lớp có nhiều sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Đặc biệt nhà trường đã chú trọng đến việc rèn kĩ năng học chữ cái cho trẻ. Hiện nay trường là một trong những đơn vị đứng tốp đầu về chất lượng ngành giáo dục mầm non của Huyện. Trong thực hiện mục tiêu phát triển giáo dục của nhà trường nói chung và lớp mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng, có những thuận lợi và còn gặp một số khó khăn cơ bản như sau: 2.2.1. Thuận lợi. Lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát của nhà trường về tất cả các hoạt động. Lớp được bố trí 2 giáo viên có trình độ trên chuẩn, năng động, sáng tạo trong công việc. Tâm huyết với nghề, luôn chu đáo trong chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Lớp có 30 cháu đi học chuyên cần đạt trên 95%. Các cháu phát triển tốt cả về thể chất và trí tuệ. Phụ huynh nhiệt tình đưa đón con và thường xuyên trao đổi với giáo viên, phối hợp chặt chẽ việc chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ giữa gia đình và nhà trường. Trẻ đi học đúng độ tuổi nên thể chất và tâm lý của trẻ phát triển phù hợp với yêu cầu lứa tuổi. Giáo viên và phụ huynh luôn làm tốt công tác trao đổi hàng ngày, góp phần làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục và nâng cao chất lượng các môn học cho trẻ tại trường cũng như ở gia đình. Phần đa trẻ trong lớp tôi đều đã học qua lớp mẫu giáo bé và mẫu giáo nhỡ nên có nền nếp học tập tốt. 2.2.2. Khó khăn. Tuy những thuận lợi là cơ bản nhưng trong chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ nhà trường cũng như các nhóm lớp vẫn còn gặp một số khó khăn: Nhà trường đã mua sắm trang thiết bị cho lớp học nhưng vẫn còn thiếu và chưa đáp ứng được với chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay. Về trẻ chieems 97% là dân tộc mường (cả trường chỉ có 1 cháu dân tộc kinh) việc giao tiếp bằng Tiếng Việt của trẻ còn hạn chế, một số trẻ còn nói ngọng nói lắp, một số trẻ thường xuyên sử dụng tiếng địa phương (tiếng mường) vì vậy việc dạy chữ cái cho trẻ còn mất nhiều thời gian. Mặc dù rất quan tâm đến con nhưng đa số phụ huynh làm nghề nông; Đi làm ăn xa nên ít có thời gian dành cho con, phần lớn đều nhờ cậy ông bà và cô giáo, vì vậy việc thống nhất quan điểm, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn, ông bà phát âm chưa chuẩn tiếng việt dẫn đến dạy phát âm chữ cái cho trẻ chưa đúng. 2.2.3. Kết quả khảo sát thực trạng Năm học 2017-2018 lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi do tôi phụ trách có 30 cháu, quá trình khảo sát về nội dung để trẻ học tốt môn chữ cái của trẻ được tiến hành vào đầu tháng 9 năm học 2017-2018, với kết quả như sau: Kết quả khảo sát đầu năm Nội dung khảo sát Tổng số trẻ Khảo sát Khảo sát đầu năm Đạt Chưa đạt Số trẻ % Số trẻ % Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ cái. 30 13 43% 17 57% Trẻ phát âm đúng âm của các chữ cái một cách rõ ràng mạch lạc. 30 12 40% 18 60% Trẻ nhận biết đúng mặt chữ. 30 12 40% 18 60% Trẻ nhận biết và phát âm đúng âm của các chữ cái đã học qua các trò chơi. 30 14 47% 16 53% Từ thực trạng trên tôi đã đi sâu tìm hiểu nguyên nhân, tìm hiểu kỹ về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lớp, bàn bạc thỏa thuận với giáo viên cùng phụ trách lớp với mình, đưa ra nội dung kế hoạch để “Giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn chữ cái” với những biện pháp cụ thể như sau: 2.3. Một số biện pháp giú p trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái 2.3.1. Biện pháp 1: Tạo “môi trường chữ” trong và ngoài lớp đa dạng phong phú. Đối với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ, đẹp mắt gây được sự chú ý của trẻ là vô cùng quan trọng. Vì thế, việc tạo môi trường chữ để trẻ làm quen chữ cái trong và ngoài lớp học là rất cần thiết. Làm nổi bật nội dung hoạt động của chủ đề. Vì vậy tôi luôn quan tâm tạo môi trường học tập phong phú, đa dạng trong đó tôi trú trọng môi trường trong lớp học và môi trường ngoài lớp học để cho trẻ học tốt môn chữ cái như: Đối với môi trường trong lớp học tôi luôn trú trọng tạo môi trường mở cho trẻ, trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động. Ví dụ 1: Đối với khu học tập tôi trang trí những hình ảnh đẹp hấp dẫn như trò chơi “những ô chữ bí mật” tôi gắn trên tường theo chủ đề “Động vật”. Khi trẻ lên tìm và chọn hộp chữ ( theo nhóm chữ cô chuẩn bị trước), sau đó trẻ sờ vào hộp thì hộp chữ từ từ mở ra, khi chữ cái xuất hiện trẻ tỏ ra ngạc nhiên và rất thích thú. ( Hình ảnh trẻ chơi ở khu học tập với trò chơi những ô chữ bí mật) Ví dụ 2: Đối chủ đề thế giới động vật: Trong phần trang trí cho khu học tập tôi tạo một khoảng không gian để trẻ chơi trò chơi "Ong tìm chữ" và cho trẻ sưu tầm những tranh ảnh về con vật, cắt dán để làm nổi bật chủ đề như gắn các chữ cái (n, m) lên hình ảnh các con vật có trong chủ đề. Đối với khu phân vai tôi trang trí bằng cách tìm những hình ảnh phù hợp với chủ đề nhưng luôn luôn hấp đối với trẻ như đối với chủ đề “Thế giới thực vật” tôi cắt dán các hình ảnh về bác đầu bếp đang đeo tạp dề và mũ nấu ăn trong bếp; đến lớp hình ảnh bác sĩ đang khám bệnh kèm theo một số hình ảnh những cây hoa 3D tạo thành như một bức tranh đẹp phía dưới có những chữ cái ghép thành các từ như ẩm thực quán; phòng khám. Để trẻ thích thú tìm tòi những chữ cái mình đã học. Ngoài ra hàng ngày tôi và trẻ cắt, dán chữ cái và các hình ảnh phù hợp với chủ đề để trang trí trong lớp như: Trang trí bảng biểu bé đến lớp với hình ảnh là con hươu cao cổ to, bé ở nhà là hình ảnh con hươu cao cổ nhỏ, mỗi ký hiệu của trẻ sẽ tương ứng với các chữ cái. Cắt những bông hoa có gắn chữ cái dùng cho các ký hiệu cá nhân của trẻ như ghế, cốc ... Ví dụ: Cô làm bảng biểu bé đến lớp bé ở nhà tôi trang trí bằng cách cắt hai con hươu cao cổ, con hươu cao cổ to là ký hiệu của những trẻ đến lớp, con hươu cao cổ nhỏ là ký hiệu của trẻ ở nhà, tôi chuẩn bị 29 chữ cái in thường và một chữ cái in hoa. Mỗi khi trẻ đến lớp trẻ phải nhặt chữ cái của mình gắn lên bảng biểu thay cho điểm danh, cô cử đại diện một số bạn trong tổ lên gắn giúp ký hiệu cho những bạn nghỉ học. Các ký hiệu đồ dùng cá nhân của trẻ như ca cốc, khăn mặt, ghế tôi đều sử dụng hệ thống chữ cái cho trẻ nhận diện đồ dùng của mình. Mỗi lần trẻ đi lấy đồ dùng cá nhân và mỗi lần giúp những bạn nghỉ học chọn chữ cái gắn lên biểu bé ở nhà là mỗi lần trẻ lại nhớ thêm chữ cái mình đã học và chữ cái của bạn. Ở góc thư viện cô giáo cùng trẻ vẽ các hình ảnh về các loài hoa trong bài thơ "Hoa kết trái", những hình ảnh trẻ vẽ về các loài hoa tôi lấy gắn trang trí vào góc, mỗi bức tranh của trẻ tôi đều gắn ký hiệu chữ cái để khi các cháu quan sát tranh nhìn vào chữ cái trẻ nhận biết được tranh của mình. Ngoài ra để trẻ nhớ được chữ cái lâu hơn tôi chuẩn bị một bức tranh về bài thơ “Hoa kết trái” bằng chữ in thường to để trẻ nhận biết dễ dàng, những chữ cái cô định cho trẻ làm quen thì cô in màu sắc khác nổi bật để trẻ dễ nhận thấy và khi cô cùng trẻ quan sát ở góc đó trẻ được gạch chân các chữ cái mà trẻ làm quen. Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với các chủ đề. Không những ở góc bé cùng "Làm quen chữ cái" mà xung quanh lớp tôi đều gắn các từ tương ứng với các đồ dùng như: hộp đựng bút chì, hộp đựng kéo, rổ đựng keo, rổ đựng các hình học, hộp đựng hình khối; Tôi còn treo xung quanh lớp một cụm từ như: công trình của bé, ô số kỳ diệu, bé chăm ngoan, những nốt nhạc hồng, tên và ngày sinh của bé gắn lên góc mừng sinh nhật bé yêu, tất cả những cái đó đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. Làm như thế trẻ được sử dụng ngay trên hoạt động "Làm quen chữ cái", trẻ học đến nhóm chữ cái gì, cô cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó và những đồ dùng phục vụ nội dung hoạt động làm quen chữ cái, đồ dùng của cô và trẻ như bút chì, sáp màu, đất nặn hột hạt, ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ lô tô qua biện pháp này tôi nhận thấy mở rộng môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái qua các hoạt động này trẻ đã tích cực tham gia sôi nổi và hứng thú và rất tích cực trong hoạt động. Đối với môi trường ngoài lớp học tôi cùng trẻ cắt dán góc tuyên truyền với phụ huynh. Trong góc tuyên truyền tôi luôn trú trọng môi trường chữ đa dạng phong phú cho trẻ học và làm quen với các chữ cái quen thuộc. Ví dụ: Tôi làm một cây to trên cây những tán lá nhỏ tôi làm thành những chữ cái bên phía dưới tôi gắn gim để tôi treo bảng biểu mỗi khi giờ hoạt động ngoài trời kết thúc tôi thường cho trẻ quan sát những chữ mình yêu thích đồng thời trẻ phát âm chữ cái đó Ở góc thiên nhiên tôi tạo môi trường chữ cái rất đa dạng và phong phú. Dưới mỗi một loại cây xanh tôi đều có ký hiệu của các chữ cái như: Bình cây tiêu hồng môn thì tôi gắn tên cây vào bình cây, đối với một số cây khác tôi lại gắn ký hiệu bằng chữ cái khi trẻ ra quan sát ngoài trời tôi thấy trẻ rất tò mò và tìm hiểu chữ cái ở bình cây. Có cháu còn hỏi tôi cô ơi đây là chữ gì?... Ở trên sân trường tôi kết hợp cùng với nhà trường và đoàn thanh niên tạo môi trường chữ đa dạng phong phú. Đặc biệt là khu vận động bởi vì đặc điểm của trẻ là thích chơi nên mỗi lần trẻ hoạt động ngoài trời trẻ thích vào khu này chơi nhất, chính vì đặc điểm này tôi cùng các giáo viên đã trang trí những lẳng hoa buông từ cây suống có chữ cái kèm theo ngoài ra các cổng biển chúng tôi cũng sử dụng luồng để ghép chữ cái lại với nhau tạo thành chữ khu vận động, ở dưới các gốc cây chúng tôi trang trí bằng các hình ảnh to, bên trong hình ảnh là nội dung các bài thơ, đồng dao, ca dao... khi trẻ hoạt động ở góc này tôi thấy trẻ rất hứng thúvà hào hứng để khám phá môi trường chữ. 2.3.2. Biện pháp 2: Dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi Trong quá trình phụ trách lớp tôi thấy các cháu ở lớp khi học chữ cái sự tập trung chú ý chưa hứng thú mà trẻ thích những cái đẹp, mới lạ, hấp dẫn cao và trẻ thích những hoạt động vui nhộn, nên việc tạo hứng thú cho trẻ ở môn học này lại càng quan trọng hơn, bởi tính chất cứng nhắc và khô khan của việc học chữ cái đối với trẻ. Cô giáo ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sáng tạo, dập khuôn theo phương pháp cũ, dẫn đến trẻ uể oải trong hoạt động phân tán tư tưởng, nhàm chán. Khi cho trẻ làm quen chữ cái qua trò chơi tôi cho rằng: Đồ dùng trực quan là một yêu cầu rấ
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_giup_tre_5_6_tuoi_hoc_tot_mon_lam_quen.doc