SKKN Một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Nga Thắng
Như chúng ta đã biết giáo dục kĩ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ. Các em chính là những chủ nhân tương lai của đất nước, là những người quyết định sự phát triển của đất nước trong tương lai.
Bậc học tiểu học là bậc học nền tảng tạo cơ sở cho HS phát triển học tiếp các bậc học tiếp theo, vì vậy bên cạnh việc trang bị cho học sinh những vốn kiến thức kỹ năng cơ bản trong học tập, lao động còn cần phải chú ý đến việc rèn kỹ năng sống cho học sinh, dạy học sinh cách “làm người”, để học sinh có thêm vốn kinh nghiệm thích ứng với môi trường mới, yêu cầu mới.
Giáo dục kỹ năng sống thúc đẩy quá trình phát triển của cá nhân và phát triển xã hội. Đối với học sinh việc được đào tạo kỹ năng sống là vô cùng quan trọng. Trong những năm trước đây giáo dục kỹ năng sống chỉ làm được tại gia đình, gia đình giáo dục tốt, trẻ sẽ có điểm xuất phát tốt và nền nếp tốt. Ngược lại, trẻ sẽ không có gì khi không được gia đình quan tâm giáo dục. Như vậy xuất phát điểm của trẻ là không giống nhau. Giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường sẽ xóa đi rào cản đó. Trước đòi hỏi “ Giáo dục phổ thông là giáo dục hình thành nhân cách công dân tốt của nước Việt Nam” thì đây là điểm hạn chế của các nhà trường chúng ta hiện nay. Qua nhiều năm triển khai phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, hạn chế này đã được khắc phục bước đầu. Rất nhiều tiết học đã được tích hợp, lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, rất nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp đã tạo môi trường để giáo dục đạo đức lối sống cho các em, rèn luyện cho các em những kỹ năng sống cần thiết.
Bằng nhiều hình thức, nhiều con đường, trong đó việc rèn kĩ năng sống chiếm một vị trí quan trọng. Qua việc rèn kĩ năng sống sẽ trang bị tri thức, hành vi cho trẻ. Đồng thời nó định hướng cho học sinh tiểu học rèn luyện hành vi và thói quen ứng xử tốt. Trong sự phát triển nhân cách của học sinh, việc rèn luyện kĩ năng sống là đảm bảo cho học sinh có được bản lĩnh rõ ràng về nhân cách toàn diện. Nếu không rèn kĩ năng sống thì không những sự ứng xử trong các tình huống sẽ phức tạp, gặp khó khăn, thậm chí mắc phải sai lầm, mà việc hình thành nhân cách toàn diện của trẻ bị hạn chế, phiến diện, việc xây dựng những thói quen hành vi dễ rơi vào chủ nghĩa hình thức máy móc, lí trí và tình cảm không thống nhất với nhau đó là lời nói không đi đôi với việc làm thì dẫn đến hiện tượng lệch lạc về nhân cách.
Theo bản thân tôi, kĩ năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết chúng ta phải biết để có thể thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kĩ năng sống được hình thành theo một quá trình, hình thành một cách tự nhiên qua những va chạm, những trải nghiệm trong cuộc sống và qua giáo dục mà có. Có nhiều nhóm kĩ năng sống như: nhóm kĩ năng nhận thức, nhóm kĩ năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân. Dù là kĩ năng nào cũng đều rất quan trọng và cần thiết với mỗi con người. Cho nên, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có một tầm rất quan trọng.
Nhận thức được vấn đề đó, bản thân tôi là hiệu trưởng luôn xác định: ý nghĩa và tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. Do đó công tác giáo dục kỹ năng sống là mắt xích chủ yếu và quan trọng nhất trong việc hình thành nhân cách con người. Làm thế nào để chỉ đạo: “ Một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Nga Thắng.” đạt kết quả tốt nhất ? Đó chính là lý do mà tôi chọn đề tài này.
MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 2 3. Đối tượng nghiên cứu 2 4. Phương pháp nghiên cứu 2 II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận 2 2. Thực trạng 3 3. Giải pháp và tổ chức thực hiện 6 4. Hiệu quả 18 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 17 2. Kiến nghị 19 I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Như chúng ta đã biết giáo dục kĩ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ. Các em chính là những chủ nhân tương lai của đất nước, là những người quyết định sự phát triển của đất nước trong tương lai. Bậc học tiểu học là bậc học nền tảng tạo cơ sở cho HS phát triển học tiếp các bậc học tiếp theo, vì vậy bên cạnh việc trang bị cho học sinh những vốn kiến thức kỹ năng cơ bản trong học tập, lao động còn cần phải chú ý đến việc rèn kỹ năng sống cho học sinh, dạy học sinh cách “làm người”, để học sinh có thêm vốn kinh nghiệm thích ứng với môi trường mới, yêu cầu mới. Giáo dục kỹ năng sống thúc đẩy quá trình phát triển của cá nhân và phát triển xã hội. Đối với học sinh việc được đào tạo kỹ năng sống là vô cùng quan trọng. Trong những năm trước đây giáo dục kỹ năng sống chỉ làm được tại gia đình, gia đình giáo dục tốt, trẻ sẽ có điểm xuất phát tốt và nền nếp tốt. Ngược lại, trẻ sẽ không có gì khi không được gia đình quan tâm giáo dục. Như vậy xuất phát điểm của trẻ là không giống nhau. Giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường sẽ xóa đi rào cản đó. Trước đòi hỏi “ Giáo dục phổ thông là giáo dục hình thành nhân cách công dân tốt của nước Việt Nam” thì đây là điểm hạn chế của các nhà trường chúng ta hiện nay. Qua nhiều năm triển khai phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, hạn chế này đã được khắc phục bước đầu. Rất nhiều tiết học đã được tích hợp, lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, rất nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp đã tạo môi trường để giáo dục đạo đức lối sống cho các em, rèn luyện cho các em những kỹ năng sống cần thiết. Bằng nhiều hình thức, nhiều con đường, trong đó việc rèn kĩ năng sống chiếm một vị trí quan trọng. Qua việc rèn kĩ năng sống sẽ trang bị tri thức, hành vi cho trẻ. Đồng thời nó định hướng cho học sinh tiểu học rèn luyện hành vi và thói quen ứng xử tốt. Trong sự phát triển nhân cách của học sinh, việc rèn luyện kĩ năng sống là đảm bảo cho học sinh có được bản lĩnh rõ ràng về nhân cách toàn diện. Nếu không rèn kĩ năng sống thì không những sự ứng xử trong các tình huống sẽ phức tạp, gặp khó khăn, thậm chí mắc phải sai lầm, mà việc hình thành nhân cách toàn diện của trẻ bị hạn chế, phiến diện, việc xây dựng những thói quen hành vi dễ rơi vào chủ nghĩa hình thức máy móc, lí trí và tình cảm không thống nhất với nhau đó là lời nói không đi đôi với việc làm thì dẫn đến hiện tượng lệch lạc về nhân cách. Theo bản thân tôi, kĩ năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết chúng ta phải biết để có thể thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kĩ năng sống được hình thành theo một quá trình, hình thành một cách tự nhiên qua những va chạm, những trải nghiệm trong cuộc sống và qua giáo dục mà có. Có nhiều nhóm kĩ năng sống như: nhóm kĩ năng nhận thức, nhóm kĩ năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân... Dù là kĩ năng nào cũng đều rất quan trọng và cần thiết với mỗi con người. Cho nên, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có một tầm rất quan trọng. Nhận thức được vấn đề đó, bản thân tôi là hiệu trưởng luôn xác định: ý nghĩa và tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. Do đó công tác giáo dục kỹ năng sống là mắt xích chủ yếu và quan trọng nhất trong việc hình thành nhân cách con người. Làm thế nào để chỉ đạo: “ Một số biện pháp giúp giáo viên rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Tiểu học Nga Thắng.” đạt kết quả tốt nhất ? Đó chính là lý do mà tôi chọn đề tài này. 2. Mục đích nghiên cứu: - Ở sáng kiến này tôi đi sâu vào nghiên cứu tìm hiểu kỹ năng sống cho học sinh ở trường Tiểu học Nga Thắng, trao đổi với giáo viên, học sinh, phụ huynh để chuyên sâu nghiên cứu vấn đề rèn kỹ năng sống cho học sinh . - Xác định một số nguyên nhân chủ yếu, từ đó tìm ra những biện pháp hữu hiệu trong khâu soạn giảng, lồng ghép rèn kỹ năng sống nhằm nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng sống cho học sinh. - Thông qua sáng kiến kinh nghiệm này, tôi mong muốn được góp phần vào việc dạy nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng rèn kỹ năng sống cho học sinh nói riêng, giúp các em có được những kỹ năng cơ bản để vận dụng vào trong cuộc sống. 3. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh tiểu học đạt hiệu quả. 4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lí luận: Đọc sách, văn bản để thu thập tư liệu, thông tin cần thiết cho đề tài. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: + Điều tra cơ bản, kết hợp quan sát, đàm thoại với giáo viên trong trường về biện pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh tiểu học. + Thực nghiệm sư phạm để nâng cao chất lượng rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường. - Phương pháp đối chiếu, so sánh: Tổ chức so sánh, đối chiếu kết quả trước và sau khi thực hiện giải pháp để thấy được kết quả cũng như hạn chế nhằm tìm hướng điều chỉnh, khắc phục hợp lí. II . NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận: Thực hiện quyết định của Bộ GD&ĐT, các Sở GD&ĐT trong cả nước đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục, các trường học tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, tăng cường nguồn lực trong và ngoài nhà trường cho giáo dục đạo đức, hình thành các chuẩn đạo đức, chú ý giáo dục giá trị gia đình, văn hóa gia đình bên cạnh giáo dục lòng yêu nước và truyền thống văn hóa dân tộc. Tập trung rèn luyện cho học sinh ý thức kỷ luật, tác phong nhanh nhẹn, gọn gàng, ngăn nắp, tăng cường giáo dục kỹ năng tự phục vụ, thói quen vệ sinh tốt, kỹ năng tự bảo vệ an toàn bản thân, mạnh dạn trong giao tiếp, thân thiện với bạn bè, lễ phép với người lớn Việc giáo dục kỹ năng sống cho HS được thể hiện qua các cách thức hoạt động như: -Tích hợp vào nội dung các bài học ở các môn học trên lớp; -Thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Có thể khẳng định: Kỹ năng sống là một bài học quan trọng, giúp các em học sinh tự tin khi bước vào cuộc sống tương lai. Dạy trẻ kĩ năng sống là điều rất cần thiết đặc biệt đối với trẻ tiểu học, khi bắt đầu đi học cũng là lúc trẻ bắt đầu tiếp xúc với xã hội, rất cần hoàn thiện và phát triển các kĩ năng sống cho riêng mình. Chính những kĩ năng sống các em tiếp nhận được những năm đầu tiên đi học sẽ theo các em suốt cả cuộc sống sau này. Nếu ngay từ tiểu học các em đã có được những kĩ năng tốt, cuộc sống sau này sẽ rộng mở với các em hơn. Nếu ngược lại sau này các em sẽ rất khó khăn để sửa chữa những kĩ năng không tốt và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Vì vậy việc dạy kỹ năng sống cho học sinh giúp các em biết làm chủ bản thân, thích ứng và biết cách ứng phó trước những tình huống khó khăn trong cuộc sống hàng ngày; Rèn cách sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình, đảm bảo mục tiêu giáo dục KNS cho học sinh trong cộng đồng; Mở ra cơ hội, hướng suy nghĩ tích cực và tự tin, tự quyết định và lựa chọn những hành vi đúng đắn. Việc giáo dục kỹ năng sống góp phần giải quyết tình trạng trẻ thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy cấp, không biết cách tự bảo vệ bản thân trước nguy hiểm, thậm chí không biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ... Bên cạnh đó, các bài học về kỹ năng sống sẽ giúp trẻ hình thành những kĩ năng tâm lý - xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống. Đó là những kỹ năng chúng ta phải biết để có được sự điều chỉnh, ứng xử phù hợp với những thay đổi diễn ra hằng ngày, hàng giờ. Qua học tập và rèn luyện các kỹ năng sống các em sẽ cảm nhận, thấu hiểu và trân trọng những giá trị căn bản của cuộc sống. Kỹ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc đáp ứng các nhu cầu cụ thể trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con người. Là những kỹ năng tâm lý – xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực tại hay nói ngắn gọn Kỹ năng sống đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kỹ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong não bộ của con người. Kỹ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người. 2. Thực trạng: 2.1. Tình hình giáo dục kỹ năng sống: Nước ta hiện nay chọn cách đưa kỹ năng sống vào một số môn học. Bộ sách hướng dẫn dạy kỹ năng sống dành cho giáo viên đã được đưa vào tập huấn và khuyến khích các trường giảng dạy trong năm học qua theo kiểu lồng ghép. Theo sự chỉ đạo của Bộ GD&ĐT hiện nay việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là lồng ghép tích hợp vào các môn học của chương trình. Hiện nay, có nhiều trường Tiểu học ở thành phố đưa giáo viên đi đào tạo tại các cơ sở giáo dục kỹ năng sống và trở về trường trực tiếp giảng dạy cho học sinh như một môn học bắt buộc trong thời khóa biểu. Trong thời gian nghỉ hè, nhiều lớp kỹ năng sống cũng mở ra cho các em học sinh như Học kỳ Quân đội, .trong nước và nước ngoài theo hình thức liên kết. Tuy nhiên chỉ mới có một bộ phận HS là con gia đình có điều kiện được tiếp cận nên việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào từng nhà trường là điều hết sức hợp lý. Qua tìm hiểu tại một số trường học trên địa bàn, chúng tôi nhận thấy thời gian qua việc thực hiện giáo dục kỹ năng sống đã được nhiều trường rất quan tâm thông qua việc thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động trong và ngoài giờ lên lớp, giúp hình thành những thói quen tốt cho học sinh, tuy nhiên tình trạng làm cho có hoặc qua loa chiếu lệ để gọi là thực hiện theo nội dung thi đua của phong trào Trường học thân thiện- học sinh tích cực vẫn còn đang rất phổ biến chưa thật sự xem giáo dục kỹ năng sống cho HS là một nhiệm vụ xuyên suốt nên trong thực hiện nội dung thì sơ sài với phương pháp giảng dạy chưa hấp dẫn, việc lồng ghép vào những tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần hay các buổi sinh hoạt chỉ đơn thuần là kể những câu chuyện hay, những hình ảnh đẹp từ đời thường cho học sinh, chứ chưa thể tổ chức các buổi dã ngoại hoặc những hoạt động lớn vì “thiếu kinh phí” và nhiều khó khăn khác Trường TH Nga Thắng với đặc điểm là trường vùng nông thôn, điều kiện kinh tế nhân dân địa phương khó khăn, rất nhiều HS là con em gia đình nghèo, nên việc tiếp cận với xu thế hiện đại hoặc môi trường xã hội tiên tiến còn rất hạn chế từ đó hình thành trong các em bản tính nhút nhát, rụt rè, ít thân thiện, thiếu sự linh hoạt, ít hòa đồng, ít tham gia; nhiều em nói chuyện thường cộc lốc, trống không vì thế nên rất khó khăn khi nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục ( cả trong giảng dạy và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ). Các buổi chào cờ đầu tuần thường chỉ có đánh giá , triển khai công tác tuần hoặc tuyên truyền giáo dục truyền thống nên rất tẻ nhạt, nhàm chán. Các hoạt động thường chỉ tập trung một số ít học sinh nồng cốt và sự tham gia của một số giáo viên. 2.2. Thuận lợi – khó khăn a. Thuận lợi: Bộ Giáo dục- Đào tạo đã phát động phong trào“ Xây dựng trường học thân thiện-học sinh tích cực” với những kế hoạch nhất quán từ trung ương đến địa phương, Phòng giáo dục- Đào tạo cũng đã có kế hoạch từng năm học với những biện pháp cụ thể để rèn kỹ năng sống cho học sinh một cách chung nhất cho các bậc học, đây chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện như: Rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm; rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kỹ năng phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác; rèn luyện kỹ năng ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội.. Đa số đội ngũ giáo viên nhiệt tình, năng động trong công tác, ý thức tổ chức kỷ luật cao.Thường xuyên dự các chuyên đề do nhà trường và phòng Giáo dục tổ chức. Cơ sở vật chất nhà trường cơ bản đủ để phục vụ cho dạy học 2 buổi/ngày. Trang thiết bị dạy học của giáo tương đối đầy đủ . Môi trường giao dục xanh, sạch, đẹp và an toàn cho trẻ. Đa số phụ huynh học sinh quan tâm tới việc học tập và rèn luyện của con em mình. b. Khó khăn * Về phía chương trình : Chương trình học hiện nay đang gặp phải nhiều ý kiến trái chiều là quá nặng về kiến thức trong khi những tri thức vận dụng cho đời sống hàng ngày bị thiếu vắng. Hơn nữa, người học đang chịu nhiều áp lực về học tập khiến cho không còn nhiều thời gian cho các hoạt động ngoại khóa, hoạt động xã hội. Điều này dẫn đến sự “xung đột” giữa nhận thức, thái độ và hành vi với những vấn đề xảy ra trong cuộc sống. Mặc dù ở một số môn học, các hoạt động ngoại khóa, giáo dục kĩ năng sống đã được đề cập đến. Tuy nhiên, do nội dung, phương pháp, cách thức truyền tải chưa phù hợp với tâm sinh lí của đối tượng nên hiệu quả lồng ghép còn chưa cao. * Đối với giáo viên Trong thực tế hiện nay, việc nhận thức tầm quan trọng, cần thiết rèn kĩ năng sống cho học sinh ở một số giáo viên còn hạn chế. Qua dùng phiếu thăm dò, khảo sát thực tế cho thấy một số giáo viên lúng túng cả về nội dung, biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh. Nhận thức của nhiều giáo viên còn mơ hồ, chưa rõ, chưa đầy đủ rèn kĩ năng sống cho học sinh là rèn những kĩ năng gì; vì nhận thức chưa đủ, chưa rõ nên không thể tìm ra được biện pháp, hình thức tổ chức hữu hiệu để rèn kĩ năng sống cho học sinh. Phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” tập trung nhiều nội dung chung cho các bậc học, giáo viên chưa hiểu nhiều về nội dung phải dạy trẻ theo từng khối lớp những kĩ năng sống cơ bản nào, chưa biết vận dụng từ những kế hoạch định hướng chung để rèn luyện kĩ năng sống cho HS. * Về phía gia đình. Một bộ phận Phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng cho các em, trong việc học tập của con em còn phó thác cho nhà trường. Một số bậc phụ huynh vẫn còn quá coi nặng thành tích học tập của học sinh, của con em mình mà bỏ quên giáo dục kỹ năng sống, coi đó là điều thực sự chưa cần thiết. Nhiều phụ hunh còn đặt ra chỉ tiêu cho các em là phải thi đâu vào các trường đại học, điều này vô tình biến các em trở thành cứng nhắc, và rất dễ bị lôi kéo, sa ngã bởi những tác động xấu từ bên ngoài. * Về phía học sinh : học tập thụ động, chủ yếu chỉ nghe, suy nghĩ và làm theo thầy cô giáo, ít có sự sáng tạo, học sinh học tập đơn điệu, nặng nề. Những năm gần đây, nhiều trẻ em rất thiếu kĩ năng làm việc nhà, kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng giao tiếp với ông bà, cha mẹ. Nhiều em không tự dọn dẹp phòng ở của chính mình, không giúp đỡ bố mẹ bất kì việc gì ngoài việc học. Từ những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện rèn kĩ năng sống cho học sinh bậc tiểu học tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu tài liệu để tạo điều kiện thuận lợi giúp giáo viên, các bậc cha mẹ học sinh các kỹ năng sống qua đề tài: “ Một số biện pháp giúp giáo viên rèn kỹ năng sống cho học sinh trong trường tiểu học ” Qua tiến hành khảo sát ( lần 1) ở lớp 4B đầu năm học với chủ đề “ Kĩ năng của em”; kết quả như sau: Tổng số học sinh Kĩ năng tốt Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt SL % SL % SL % 24 3 12,5 10 41,6 11 45,9 Tổng số học sinh Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể Biết cách ứng xử hài hòa, khá phù hợp. Hay cãi nhau, xô đẩy bạn khi chơi. SL % SL % 24 13 54,1 11 45,9 Kết quả trên cho thấy, số học sinh có kĩ năng tốt còn ít và số học sinh có kĩ năng chưa tốt còn nhiều. Chính vì vậy mà việc rèn kĩ năng sống cho học sinh là vấn đề cần quan tâm. Muốn làm tốt công tác này chúng ta cần phải làm gì? Nhất là những người làm công tác giáo dục vì nhà trường là nơi tốt nhất để hình thành nhân cách cho học sinh. Đây cũng chính là câu hỏi mà bản thân cần phải tìm tòi nghiên cứu. 3. Giải pháp và tổ chức thực hiện. Tôi luôn nhận định rằng: “Giáo dục kỹ năng sống chỉ thật sự có hiệu quả khi người thầy người cô tâm huyết, sự kiên nhẫn và phải có thời gian. Giáo dục kỹ năng sống không phải chỉ là công việc của giáo viên , nhà trường mà của cả xã hội, cộng đồng. Phải kết hợp cả gia đình, nhà trường và xã hội mới mong đào tạo được những học sinh phát triển toàn diện”. Vì vậy cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, chính quyền địa phương trong quản lý giáo dục học sinh. Trên thực tế, có nhiều phương pháp, nhiều cách thức để thực hiện giáo dục KNS cho học sinh. Xác định vai trò quan trọng của hiệu trưởng nhà trường trong việc rèn kỹ năng sống cho học sinh nên trong năm học này đồng thời với việc áp dụng các hoạt động giáo dục trong các tiết học chính khóa còn chú trọng chuyên sâu vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Vì theo tâm sinh lý của học sinh tiểu học thì đây là con đường dễ tiếp cận và mau thích nghi nhất. Với kinh nghiệm thực tiễn áp dụng tôi nhận thấy một số biện pháp mà người hiệu trưởng nhà trường cần làm để thực hiện nhiệm vụ rèn kỹ năng sống cho học sinh như sau: 3.1. Nâng cao nhận thức và xác định rõ nhiệm vụ cơ bản của từng thành viên trong quá trình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh 3.1.1. Đối với nhà trường : Tuyên truyền chủ trương, quy định của ngành giáo dục, nội dung giáo dục của nhà trường đến mọi cán bộ giáo viên và phụ huynh học sinh. Thiết lập mối quan hệ chặt chẽ, phối hợp thường xuyên với phụ huynh, địa phương và các tổ chức xã hội để tạo được sự đồng thuận, chung sức trong quá trình giáo dục học sinh. Cần tuyên truyền để mọi cán bộ, giáo viên phải hiểu rõ trách nhiệm giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là trách nhiệm của toàn thể hội đồng sư phạm bao gồm đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường chứ không phải là trách nhiệm của một cá nhân, bộ phận nào. Vì thế, tập thể sư phạm phải nêu gương tốt cho học sinh về phẩm chất đạo đức, tác phong của nhà giáo; Phải có sự phối kết hợp giữa chặt chẽ giũa các đoàn thể trong nhà trường. Việc giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phải được thống nhất về nội dung, hình thức, được tiến hành thường xuyên, liên tục trong từng tiết dạy, ở mọi lúc, mọi nơi và có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường. Phải luôn quan tâm đến việc xây dựng môi trường sư phạm từ cơ sở vật chất đến tinh thần, không khí học tập, sinh hoạt, làm việc, đảm bảo tính giáo dục ngày càng cao. Xây dựng nề nếp kỷ luật, học tập quy củ, thưởng phạt nghiêm minh học sinh thực hiện tốt hoặc học sinh còn vi phạm. Xác định môi trường sư phạm là một trong những điều kiện tác động trực tiếp, thường xuyên đến việc giáo dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh nên nhà trường rất quan tâm đến việc xây dựng trường học có một môi trường sư phạm đảm bảo tính thẩm mỹ, tính giáo dục. Tập huấn cho giáo viên về các kỹ năng sống qua các tài liệu, trao đổi với cha mẹ các em về các hành vi kĩ năng sống, tạo cơ hội, tổ chức nhiều hoạt động nhằm giúp giáo viên tăng cường phối hợp nhất quán với gia đình để dạy các em kỹ năng sống đạt hiệu quả. Nhà trường xác định mục tiêu, tiêu chí về giáo dục kỹ năng sống của học sinh phù hợp với tiềm năng phát triển của học sinh lứa tuổi và xây dựng kế hoạch năm học cho phù hợp với từng độ tuổi ở từng khối lớp . Tạo điều kiện tốt nhất có thể cho giáo viên tổ chức tốt các họat động chăm sóc giáo dục học sinh theo thời gian biểu của nhà trường đã đưa ra. Tổ chức có hiệu quả các hình thức giáo dục ngoài lên lớp như: sinh hoạt đầu tuần, sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoại khóa, tham quan dã ngoại, hoạt động văn thể mỹ, công tác Đoàn Đội, công tác xã hội. Tổ chức báo cáo các chuyên đề về giáo dục pháp luật, giáo dục giới tính, tư vấn tâm lý học sinh... 3.1.2. Đối với gia đình: Mỗi gia đình đều phải hiểu rõ: Gia đình là cái nôi giáo dục đầu tiên của mỗi con người, môi trường giáo dục gia đình là rất quan trọng trong mối quan hệ phối hợp với nhà trường và xã hội. Gia đình là tế bào hạnh phúc suốt đời của mỗi con người. Giáo dục giá trị gia đình, văn hóa gia
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_giup_giao_vien_ren_ki_nang_song_cho_ho.doc