SKKN Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả cho học sinh lớp 5

MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
I. MỞ ĐẦU 
02
1. Lý do chọn đề tài
02
2. Mục đích nghiên cứu
02
3. Đối tượng nghiên cứu 
02
4. Phương pháp nghiên cứu
02
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
03
1. Cơ sở lí luận
03
2. Trực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
04
3. Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy học văn miêu tả cho HS lớp 5
05
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
16
III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
17
1. Kết luận
17
2.Đề xuất
18
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở bậc Tiểu học, môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hình thành và phát triển cho học sinh các kĩ năng sử dụng tiếng Việt như nghe, nói, đọc, viết để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động lứa tuổi, góp phần rèn luyện các thao tác tư duy. Môn Tiếng Việt còn cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về tiếng Việt. Học tiếng Việt, học sinh còn được bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt, hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong chương trình Tiểu học, môn Tiếng Việt được chia thành các phân môn, mỗi môn có nhiệm vụ rèn cho học sinh một số kĩ năng nhất định. Phân môn Tập làm văn là phân môn mang tính tổng hợp cao nhất. Phân môn Tập làm văn rèn cho học sinh cả bốn kĩ năng, trong đó chú trọng vào các kĩ năng nghe, nói, viết. Đối với phân môn này, học sinh phải được hình thành và rèn luyện năng lực trình bày văn bản (nói và viết) ở nhiều thể loại khác nhau. 
Qua thực tế làm công tác quản lý dự giờ thăm lớp, qua báo cáo chất lượng và cũng đã có thời gian trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy phân môn Tập làm văn là phân môn khó trong các phân môn của môn Tiếng Việt, giáo viên rất ngại khi thi giáo viên giỏi hoặc dự giờ “bị” vào các tiết Tập làm văn còn học sinh thì ngại học bởi để thực hiện được mục tiêu của phân môn Tập làm văn là xây dựng các văn bản (nói và viết), học sinh cần huy động tất cả các kiến thức tiếng Việt tiếp thu được qua việc học Tập đọc, Chính tả, Luyện từ và câu, Kể chuyện Trong khi đó, học sinh thì vốn từ nghèo nàn, khả năng diễn đạt và kiến thức thực tế đều hạn chế nên điểm môn Tập làm văn của các em thường không cao.
Với học sinh lớp Năm, việc rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh là cần thiết. Học tốt văn miêu tả sẽ là điều kiện thuận lợi để học sinh học tốt các môn học khác ở Tiểu học và học lên lớp trên. 
Nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường nói chung, dạy học sinh lớp Năm học tốt văn miêu tả nói riêng, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả cho học sinh lớp 5”
2.Mục đích nghiên cứu
	Nghiên cứu đề tài này tôi mong muốn được đóng góp một phần công sức của mình vào việc nâng cao chất lượng phân môn Tập làm văn của khối lớp 5 cũng như công tác nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt của trường Tiểu học Bắc Sơn.
	3.Đối tượng nghiên cứu 
	Kỹ năng viết văn miêu tả cho học sinh lớp 5.
	4.Phương pháp nghiên cứu
	-Điều tra phân loại đối tượng học sinh
	-Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
	-Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
	II.NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
	1.Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
	Tập làm văn là một phân môn mang tính tổng hợp và sáng tạo cao. Tổng hợp các kiến thức, kỹ năng từ Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Luyện từ và câu... để viết nên một bài Tập làm làm. tập làm văn là phân môn học sáng tạo chứ không phải sao chép... là phân môn học tổng hợp kiến thức của các môn học khác và kiến thức của cuộc sống, là phân môn tổng hợp các kỹ năng (kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sử dụng ngôn ngữ, kỹ năng trình bày và tạo lập văn bản...).
	Theo quan điểm tích hợp, các phân môn trong Tiếng Việt được tập hợp lại xoay quanh trục chủ điểm và các bài đọc. Nhiệm vụ cung cấp kiến thức và rèn luyện kỹ năng gắn bó chặt chẽ với nhau. Như vậy, muốn dạy – học có hiệu quả phân môn Tập làm văn dạng bài miêu tả (tả cảnh, tả người) nhất thiết người giáo viên phải dạy tốt Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Luyện từ và câu. Vì trong các bài đọc, trong câu chuyện, trong các bài tập luyện từ và câu thường xuất hiện các đoạn văn, khổ thơ có nội dung miêu tả rất rõ về cảnh vật, thiên nhiên, con người...
	Bài tập làm văn nếu không sáng tạo sẽ trở thành một bài văn khô cứng, góp nhặt của người khác, nội dung bài văn sẽ không hồn nhiên, trong sáng, mới mẻ như tâm hồn của các tác giả nhỏ tuổi.
	Chất lượng phân môn Tập làm văn chất lượng của cảm thụ văn học, của các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết tiếng mẹ đẻ. Cho nên, thầy phải lập được kế hoạch bài học cụ thể và trò học tập chủ động, tích cực, nghiên cứu hiệu quả mới mong nâng cao một cách bền vững chất lượng phân môn Tập làm văn nói riêng và môn Tiếng Việt nói chung ở lớp cuối cấp tiểu học.
	Dạy Tập làm văn lớp 5 phải đảm bảo mục tiêu, yêu cầu cần đạt về kiến thức, kỹ năng của chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học, theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của từng môn (ban hành kèm theo Quyết định số 16 của Bộ GD-ĐT) và phù hợp với trình độ của từng học sinh trong lớp mà “Hướng dẫn số 896” của Bộ GD – ĐT đã đề ra.
	Tôi tin rằng, đề tài này nếu được áp dụng và vận dụng hợp lý sẽ đem lại hiệu quả cao cho phân môn Tập làm văn, góp phần nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt lớp 5.
2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
	a. Thuận lợi:
+ Cơ sở vật chất: Ở tất cả các khối lớp đều được trang bị đầy bàn ghế, bảng ..đảm bảo dạy học. Các điều kiện khác về cơ sở vật chất đều tương đối đảm bảo cho công tác dạy học.
+ Về giáo viên:
- Đội ngũ giáo viên của nhà trường đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. Riêng đối với giáo viên dạy khối 5 đều có trình độ trên chuẩn. Giáo viên nhiệt tình, năng động, trách nhiệm với công việc, tích cực trong công tác tự học tự bồi dưỡng, ham học hỏi và rất hứng thú với phương pháp dạy học mới.
- Mạng internet được phủ sóng cả ở trường và ở nhà riêng nên việc cập nhật các thông tin phục vụ môn học kịp thời.
- Có đủ các sách tham khảo tài liệu phục vụ môn học cho giáo viên.
+ Về học sinh: 
- Các em đều ngoan ngoãn, lễ phép, có ý thức học tập tương đối tốt.
- Nhiều học sinh mạnh dạn, tự nhiên trong giao tiếp.
+ Về phụ huynh:
- Hầu hết phụ huynh học sinh đều quan tâm đến việc học tập của con em mình, luôn chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập cho các em. Luôn đồng tình ủng hộ các hoạt động giáo dục của nhà trường.
b. Khó khăn:
+ Về cơ sở vật chất:
- Chưa đủ 1 máy chiếu/ lớp để giúp giáo viên và học sinh có những tiết học thực tế sinh động hơn.
- Chưa đủ 1 phòng / lớp vẫn còn phải học 2 ca.
+ Về giáo viên:
- Đối với việc dạy học phân môn Tập làm văn giáo viên vẫn thường lúng túng hơn các phân môn khác vì để hướng các em có cách nhận xét, cách miêu tả sao cho có sinh động, mang tính chất văn chương là điều không dễ dàng.
- Giáo viên lúng túng trong việc điều hành hoạt động giữa các cá nhân, các nhóm học sinh nhịp độ học tập chênh lệch nhau. Khả năng bao quát quán xuyến của giáo viên trong các nhóm , từng cá nhân còn những khó khăn.
+ Về học sinh: 
- Các em còn nghèo vốn từ, không biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật như biện pháp so sánh, nhân hóa.
	- Các em chưa biết vận dụng kết quả quan sát thực tế vào bài làm
	- Học sinh chưa xác định được trọng tâm đề bài cần miêu tải.
	- Nhiều em thường liệt kê, kể lể dài dòng, diễn đạt vụng về, lủng củng.
	- Nhiều em chưa biết dừng lại để nói kỹ một vài chi tiết cụ thể nổi bật
	- Bài viết của học sinh còn mắc nhiều lỗi chính tả
* Qua dự giờ đánh giá giáo viên và khảo sát chất lượng học sinh đối với tiết Tập làm văn vào thời điểm đầu năm học được thống kê với kết quả như sau:
+ Kết quả giáo viên ở 2/4 đ/c dạy lớp 5:
- Giờ giỏi: 0 đ/c 
- Giờ khá : 2 đ/c 
+ Kết quả khảo sát học sinh ở 2/4 lớp 5:
LỚP 5A: 33 học sinh
LỚP 5B: 32 học sinh
Kết quả khảo sát 
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
Số lượng
Tỉ lệ
9
27.3
14
42.4
10
30.3
7
27.9
16
50
9
28.1
	3. Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng dạy văn miêu tả cho học sinh lớp 5:
Từ thực trạng trên, tôi đã trực tiếp chỉ đạo trực tiếp đến các đ/c PHT phụ trách chuyên môn, Tổ trưởng và giáo chuyên môn khối 5 áp dụng một số biện pháp dạy học để nâng cao chất lượng dạy học văn miêu tả, các biện pháp được trình bày cụ thể như sau:
	3.1. Bố trí sắp xếp đội ngũ giáo viên dạy lớp 5 phù hợp:
	Năm học 2017 – 2018, Ban giám hiệu căn cứ vào kết quả công tác của giáo viên trong các năm gần đây, chọn những giáo có trình độ năng lực chuyên môn thực sự vững vàng, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, dựa vào ý thức trách nhiệm của giáo viên, người có kinh nghiệm trong giảng dạy để đứng chủ nhiệm lớp 5.
	Phân công giáo viên dạy lớp 5 năm học 2017 – 2018 như sau:
STT
Họ và tên
Năm sinh
Trình độ CM
Danh hiệu
đã đạt
Ghi chú
1
Nguyễn thị Bích Hạnh
1972
Đại học
GVG cấp Tỉnh
2
Bùi Thị Thủy
1976
Đại học
GVG cấp Tỉnh
3
Nguyễn Thị Thư
1983
Đại học
GVG cấp Thị
4
Đặng Thị Min h Chính
1974
Đại học
GVG cấp huyện
Hà Trung
	3.2. Đổi mới về sinh hoạt tổ chuyên môn và vai trò của người quản lý chuyên môn:
	a. Nâng cao vai trò của Tổ chuyên môn:
	- Chỉ đạo đ/c tổ trưởng chuyên môn phải thường xuyên tổ chức các giờ dạy thực nghiệm về các dạng bài Tập làm văn trong tổ.
- Tổ trưởng chuyên môn dưới sự chỉ đạo của đ/c PHT phụ trách khối điều hành các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn thật sự có chất lượng, giảm bớt hình thức hội họp mà tập trung vào thống nhất phương pháp dạy các môn khó làm sao để tiết dạy thật sự có hiệu quả.
b. Nâng cao vai trò trách nhiệm của người quản lý:
- Chỉ đạo Các đ/c Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn phải thường xuyên dự họp với tổ chuyên môn, cùng với tổ tháo gỡ những khó khăn trong nội dung chương trình và tổ chức thực hiện. Cùng với tổ thống nhất phương pháp dạy học.
- PHT phụ trách khối dự giờ, góp ý cho giáo viên điều chỉnh ngay những bất cập hạn chế trong phương pháp dạy của giáo viên và các hình thức tổ chức dạy học đồng thời nắm bắt được phương pháp học của học sinh kịp thời uốn nắn.
- Chỉ đạo tổ chức chuyên đề cấp trường về đổi mới PPDH đối với phân môn TLV nói riêng để thống nhất cách dạy, quy trình của một tiết dạy đối với phân môn TLV nói chung và văn miêu tả nói riêng. 
3.3 Các biện pháp chỉ đạo giáo viên cần thực hiện: 
	3.3.1.Điều tra phân loại học sinh
	Chỉ đạo tổ chuyên môn tiến hành điều tra, phân loại, nắm chắc từng đối tượng học sinh : năng khiếu tiếp thu được, tiếp thu chậm. Nắm chắc được đối tượng học sinh, đề ra những biện pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đồng thời, tạo điều kiện tốt nhất góp phần giúp học sinh chưa biết làm văn miêu tả, có thể vận dụng làm được một bài văn hoàn chỉnh.
	3.3.2.Hướng dẫn học sinh đọc sách, nâng cao năng lực cảm thụ văn học, tích lũy tư liệu văn học.
	 Chỉ đạo chuyên môn thống nhất với giáo viên một số biện pháp như : 
- Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc sách không phải chỉ để biết cốt truyện mà phải ngẫm nghĩ nội dung, bố cục, ý nghĩa của tác phẩm, cách viết của tác giả để giúp các em cảm thụ sâu tác phẩm, tạo được cái gì trong cách viết của tác giả.
	- Hướng dẫn học sinh biết cách tích lũy dần các tư liệu văn học bằng cách có cuốn sổ tay văn học khi đọc những bài thơ, bài văn có đoạn miêu tả hay hoặc những từ ngữ gợi tả hay, hình ảnh sinh động thì ghi lại. Tích lũy vốn văn học, ghi chép các câu văn, câu thơ, câu ca dao hay không phải là để học vẹt, để bê nguyên xi vào bài văn mà là để tham khảo, làm giàu thêm vốn ngôn ngữ, vận dụng sáng tạo trong bài viết của mình. Việc hướng dẫn học sinh đọc sách, nâng cao năng lực cảm thụ văn học, tích lũy dần các tư liệu văn học đã đóng góp một phần vào việc viết văn hay của học sinh.
	3.3.3.Hướng dẫn các em làm giàu vốn từ ngữ
	Giáo viên cần có biện pháp làm giàu vốn từ ngữ cho học sinh qua từng bài đọc, từng bài tập ở các môn Tập đọc, Kể chuyện, Luyện từ, câu cùng chủ điểm. Tạo cho học sinh thói quen quan sát, đánh giá, nhìn nhận một sự vật, một cảnh vật hay một con người nào đó và thể hiện những điều đã quan sát và đánh giá được bằng vốn từ ngữ, ngôn ngữ của mình, kịp thời điều chỉnh những lối về dùng từ, viết câu, làm văn...
	Làm giàu vốn từ cho học sinh thông qua các phân môn Tiếng Việt. Phân môn Tập đọc giúp các em hiểu được nội dung của các đoạn văn, khổ thơ có ý nghĩa miêu tả (cảnh vật, con người...). Mỗi tiết dạy Tập đọc nên thêm một vài câu hỏi về thể loại, bố cục và trình tự miêu tả của tác giả để học sinh thấm dần về Tập làm văn miêu tả.
	Môn Luyện từ và câu là môn có thể giúp học sinh làm giàu vốn từ nhiều nhất khi dạy các tiết mở rộng vốn từ. Trong các tiết này có các bài tập mở rộng vốn từ rất cụ thể, thiết thực như tìm từ, ghép từ, phát hiện từ miêu tả, dùng từ đặt câu, sắp xếp các từ thành nhóm miêu tả như nhóm từ ngữ miêu tả ngoại hình, nhóm từ ngữ miêu tả đặc điểm cảnh vật, nhóm miêu tả hoạt động...
	Đặc biệt ở chính phân môn Tập làm văn, giáo viên có thể giúp học sinh làm giầu vốn từ theo các đề tài nhỏ :
	Ví dụ : Tìm từ láy gợi tả âm thanh trên dòng sông (bì bõm, ì oạp, ì ầm, xôn xao, ào ào...).
	Ví dụ 2 : Tìm những hình ảnh so sánh để so sánh với dòng sông : dòng sông như dải lụa, dòng sông như con trăn khổng lồ, dòng sông như người mẹ hiền ôm ấp đồng lúa chín vàng...
	Sau khi học sinh đã có một vốn từ nhất định, giáo viên giúp học sinh các cách sử dụng vốn từ trong miêu tả như : sử dụng từ láy, sử dụng tính từ tuyệt đối (đỏ mọng, đặc sệt, trong suốt ...), sử dụng các biện pháp nghệ thuật (so sánh, nhân hóa, ẩn dụ...).
	Ví dụ 1: Cho các từ (ríu rít, líu lo, liếp chiếp, rộn ràng, tấp nập, là là, từ từ...).
Hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau : (Tiếng chim ... báo hiệu một ngày mới bắt đầu. Ông mặt trời .... nhô lên sau lũy tre xanh. Khói bếp nhà ai ... bay trong gió. Đàn gà con... gọi nhau, .... theo chân mẹ. Đường làng đã ... người qua lại). 
Học sinh có thể điền như sau : : Tiếng chim líu lo báo hiệu một ngày mới bắt đầu. Ông mặt trời từ từ nhô lên sau lũy tre xanh. Khói bếp nhà ai là là bay trong gió. Đàn gà con liếp chiếp gọi nhau, ríu rít theo chân mẹ. Đường làng đã tấp nập người qua lại). 
	Ví dụ : Hãy chọn từ ngữ thích hợp trong ngoặc điền vào chỗ trống để được các câu văn có hình ảnh so sánh phù hợp nhất (tiếng chuông, chùm sao, thủy tinh, dải lụa, giọng bà tiên).
	-Hoa xoan nở từng chùm trông giống như ... (những chùm sao)
	-Nắng cứ như ... xối xuống mặt đất.	 (thủy tinh)
	-Giọng bà trầm ấm ngân nga như...	 (tiếng chuông) 
	Ở ví dụ 1 và ví dụ 2, cho số từ nhiều hơn số chỗ trống cần điền, buộc học sinh phải suy nghĩ kỹ hơn khi chọn từ.
	3.3.4.Bồi dưỡng tình cảm, mĩ cảm
	Việc bồi dưỡng tình cảm, mỹ cảm rất cần thiết để học sinh viết được bài văn hay, nếu không có tình cảm đúng thì khó có thể viết được bài văn hay. Tả một hàng cây bên đường, nếu học sinh không yêu hàng cây ấy, chưa thấy đó là kết quả của bao nhiêu sức thì bài văn tả hàng cây không có hồn. Nếu các em yêu hàng cây ấy thì khi quan sát các em sẽ thấy nhiều nét đẹp. Các em về vui mừng khi thấy hàng cây này nhiều chồi non, cành lá xum xuê... Đối với giáo viên khi dạy các bài văn, bài thơ miêu tả về cảnh đẹp quê hương, đất nước và con người cần phải hướng dẫn, phân tích tỉ mỉ cách tả, cách sử dụng tả ngữ, hình ảnh... để tăng vốn hiểu biết cho các em ; để các em biết nhìn cái đẹp, các em sẽ thêm yêu quê hương, đất nước, yêu những danh lam thắng cảnh.
	3.3.5.Cá thể hóa hoạt động dạy học
	- Giáo viên luôn quan tâm đến đối tượng học sinh tiếp thu chậm, đồng thời vẫn đảm bảo phát triển năng lực cảm thụ văn học đối với học sinh có năng khiếu.
	Ví dụ : Khi học sinh đặt câu nêu cảm nghĩ của mình ở phần kết bài, giáo viên phải quan tâm đến từng em. Đối với học sinh tiếp thu chậm, giáo viên phải hướng dẫn cụ thể cho các em bằng những gợi ý như :
	+Em hãy nói tình cảm của mình đối với ngôi trường (yêu, ghét) ? (em rất yêu ngôi trường).
	+Em thể hiện tình yêu đó bằng những việc làm như thế nào ? Em trồng cây, chăm sóc bồn hoa để trường em ngày càng đẹp hơn hay em không bao giờ bẻ cành, hái hoa trong bồn hoa của nhà trường).
	-Tuyệt đối không được hướng dẫn HS một cách đồng loạt để các em có những câu văn nghĩa chung chung như : (Cô giáo em có mái tóc đen huyền, mượt như nhung. Đôi mắt cô đen trong và sáng long lanh. Nước da của cô trắng mịn màng). Hay (Trường em mái tôn đỏ tươi. Cột cờ cao chót vót. Trên đỉnh cột cờ, lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới. Giờ ra chơi, các bạn ùa ra khỏi lớp như bầy ong vỡ tổ).
	Phải hướng dẫn để HS tìm ra những nét đặc sắc của cảnh. Những nét đặc sắc đó giúp người đọc hình dung được cảnh vật cụ thể mà không lẫn lộn với cảnh vật khác.
	Ví dụ : Để hướng dẫn học sinh tả ngôi trường thân yêu, giáo viên cho học sinh quan sát, tìm ý và chọn những chi tiết mà chỉ trường tôi mới có : Ngôi trường của em không giống bất cứ một ngôi trường tiểu học nào. Đó là một ngôi trường cao tầng kiên cố, cảnh quan môi trường mùa nào ngôi trường cũng đẹp, nhưng ngôi trường đẹp nhất vào mỗi độ thu về. Đây là ngôi trường được xây dựng với sự giúp đỡ của hội Hữu nghị Việt Nhật từ rất lâu rồi.
	3.3.6.Xác định yêu cầu trọng tâm đề bài
	Bài văn của HS được viết theo một đề bài cụ thể, cho nên yêu cầu hàng đầu là các em phải viết đúng đề bài. Một đề bài đưa ra cho học sinh viết thường ẩn chứa đến 3 yêu cầu : yêu cầu về thể loại (kiểu bài), yêu cầu về nội dung, yêu cầu về trọng tâm.
	Ví dụ : Đề bài ở tuần 4, lớp 5
	Tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong một vườn cây (hay trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy.
	Khi xác định yêu cầu trọng tâm của đề bài, giáo viên phải làm sao giúp học sinh hiểu được rằng việc viết đúng yêu cầu của đề bài là yếu tố quyết định nội dung bài viết :
	Với đề bài tren, ẩn chứa 3 yêu cầu sau :
	a.Yêu cầu về thể loại của đề là : Miêu tả (thể hiện ở từ ‘tả’ ).
	b.Yêu cầu về nội dung là : Buổi sáng (hoặc trưa, chiều) thể hiện ở cụm từ (Cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) .
	c.Yêu cầu về trọng tâm là : Ở trong một vườn cây (hay trong công viên...).
	Trong thực tế, không phải đề bài nào cũng xác định đủ 3 yêu cầu. Như đề bài (Tả một cơn mưa), chỉ có yêu cầu về thể loại và nội dung. Với đề bài này, giáo viên cần giúp học sinh tự xác định theo yêu cầu về trọng tâm của bài viết. Chẳng hạn (Tả một cơn mưa khi em đang trên đường đi học)....
	Việc xác định đúng trọng tâm của đề sẽ giúp cho bài viết được thu hẹp nên các em có được ý cụ thể, chính xác, tránh việc viết tràn lan, chung chung...
	3.3.7.Hướng dẫn HS biết cách quan sát, tìm ý, sắp xếp, diễn đạt ý
	Miêu tả là vẽ lại bằng lời những đặc điểm nổi bật của cảnh, của người để giúp người nghe, người đọc hình dung được các đối tượng ấy (Tiếng Việt 4 tập 1, trang 140), tức là lấy câu văn để biểu hiện các đặc tính, chân tướng sự vật, giúp người đọc như được nhìn tận mắt, sờ tận tay vào sự vật miêu tả. Vì vậy, khi dạy văn miêu tả, giáo viên cần chú ý hướng dẫn học sinh quan sát và miêu tả theo các trình tự hợp lý.
	a.Tả theo trình tự không gian
	Quan sát toàn bộ trước rồi đến quan sát từng bộ phận, tả từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ trái qua phải.... (hoặc ngược lại). Ở lớp 4, lớp 5 trình tự này được vận dụng khi miêu tả loài vật, đồ vật, cảnh vật...
	Ví dụ 1: Tả từ ngoài vào trong “Đến Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt, xòe hoa. Trong đền dòng chữ vàng Nam Quốc Sơn Hà uy nghiêm để ở bức hoành phi treo chính giữa”.
	Ví dụ 2: Tả từ dưới lên trên “Cây hồi thẳng, cao, tròn xoe. Cành hồi giòn, dễ gãy hơn cành khế. Quả hồi phơi mình xòe trên mặt lá đầu cành” (Rừng hồi xứ Lạng).
	b.Tả theo trình tự thời gian
	Cái gì xảy ra trước (có trước) thì miêu tả trước. Cái gì xảy ra sau (có sau) thì miêu tả sau. Trình tự này thườn