SKKN Kinh nghiệm tổ chức các trò chơi dân gian trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5
Ngày nay công nghệ thông tin phát triển, trò chơi điện tử đã xâm nhập vào từng gia đình khiến cho tuổi trẻ học đường có thể ngồi hàng giờ trên máy vi tính. Phần lớn là những trò chơi mang tính bạo lực cảm giác mạnh như đấm đá, võ thuật, khiến cho tâm hồn trẻ thơ trong trắng có thể trở nên hung hãn, liều lĩnh. Chính vì vậy mà nạn bạo lực học đường đã từng xuất hiện ở đâu đó làm cho không ít gia đình và nhà trường băn khoăn lo lắng.
Trước đây công nghệ thông tin chưa phát triển trò chơi điện tử chưa xâm nhập rộng rãi vào đất nước chúng ta, thế hệ học trò như chúng tôi ngày ấy mỗi khi đến trường hay giờ ra chơi thường tụ tập nhau lại chơi những trò chơi dân gian như: “Kéo co”, “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy dây”, “Đá cầu”, “Rồng rắn lên mây”, “Chơi ô ăn quan” Sao mà hồn nhiên đến thế. Những trò chơi dân gian không những mang tính lành mạnh mà còn rèn luyện thân thể, kỹ năng tính toán và có tính cộng đồng cao. Các em học sinh đều có thể tham gia và tham gia một cách nhiệt tình. Bởi chính trò chơi dân gian đã mang tính thân thiện vả lại không phải đầu tư tốn kém tiền của, không mang tính phân biệt giầu nghèo giữa các em. Thông qua những trò chơi dân gian mà các em rất dễ dàng làm thân và kết bạn với nhau. Đúng như PGS. TS Nguyễn Văn Huy, giám đốc bảo tàng dân tộc học Việt Nam đã nói:“ Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chấp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước - đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở cả các vùng quê. Vì thế, giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”.
MỤC LỤC TT Mục Trang 1 1. Mở đầu 1 2 1.1. Lí do chọn đề tài1 1 3 1.2. Mục đích nghiên cứu 2 4 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 5 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 6 1.5. Những điểm mới của SKKN 3 7 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 3 8 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 3 9 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 5 10 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 6 11 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường 13 12 3. Kết luận, kiến nghị 16 13 3.1. Kết luận 16 14 3.2. Kiến nghị 17 1. Mở đầu 1.1. Lí do chọn đề tài. Ngày nay công nghệ thông tin phát triển, trò chơi điện tử đã xâm nhập vào từng gia đình khiến cho tuổi trẻ học đường có thể ngồi hàng giờ trên máy vi tính. Phần lớn là những trò chơi mang tính bạo lực cảm giác mạnh như đấm đá, võ thuật, khiến cho tâm hồn trẻ thơ trong trắng có thể trở nên hung hãn, liều lĩnh. Chính vì vậy mà nạn bạo lực học đường đã từng xuất hiện ở đâu đó làm cho không ít gia đình và nhà trường băn khoăn lo lắng. Trước đây công nghệ thông tin chưa phát triển trò chơi điện tử chưa xâm nhập rộng rãi vào đất nước chúng ta, thế hệ học trò như chúng tôi ngày ấy mỗi khi đến trường hay giờ ra chơi thường tụ tập nhau lại chơi những trò chơi dân gian như: “Kéo co”, “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy dây”, “Đá cầu”, “Rồng rắn lên mây”, “Chơi ô ăn quan”Sao mà hồn nhiên đến thế. Những trò chơi dân gian không những mang tính lành mạnh mà còn rèn luyện thân thể, kỹ năng tính toán và có tính cộng đồng cao. Các em học sinh đều có thể tham gia và tham gia một cách nhiệt tình. Bởi chính trò chơi dân gian đã mang tính thân thiện vả lại không phải đầu tư tốn kém tiền của, không mang tính phân biệt giầu nghèo giữa các em. Thông qua những trò chơi dân gian mà các em rất dễ dàng làm thân và kết bạn với nhau. Đúng như PGS. TS Nguyễn Văn Huy, giám đốc bảo tàng dân tộc học Việt Nam đã nói:“ Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chấp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước - đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở cả các vùng quê. Vì thế, giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”. Trò chơi dân gian là một sinh hoạt văn hóa do nhân dân sáng tạo trong quá trình lao động, sản xuất và được lưu truyền tự nhiên, rộng rãi trong cộng đồng, trò chơi dân gian xưa được xem như là hình thức giáo dục đơn giản, giúp hình thành nhân cách cũng như phát triển thể chất cho trẻ nhỏ. Nó thường được thể hiện là các hành vi bắt chước của trẻ nhỏ từ các hành động của người lớn hay sự truyền dạy của người lớn cho trẻ nhỏ. Cứ thế các trò chơi dân gian được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một di sản văn hoá dân tộc. Là một giáo viên Tiểu học ,tôi luôn trăn trở và tìm các biện pháp để tổ chức các trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất qua đó nhằm nâng giáo dục và nâng cao kĩ năng sống cho các em. Sau đây tôi xin trình bầy sáng kiến kinh nghiệm của mình với đề tài: “Kinh nghiệm tổ chức các trò chơi dân gian trong giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5” 1.2. Mục đích nghiên cứu. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Qua các Trò chơi dân gian, giúp các em biết tự giáo dục, tự rèn luyện, tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp với các Trò chơi dân gian là xây dựng cho các em các mối quan hệ phong phú, đa dạng một cách có mục đích, có kế hoạch có nội dung và phương pháp nhất định, gắn giáo dục với cộng đồng, tạo sự thân thiện trong mọi tình huống. Biến các nhu cầu khách quan của xã hội thành những nhu cầu của bản thân học sinh. Thông qua việc tham gia các Trò chơi để giáo dục kỹ năng sống cần thiết cho trẻ, giúp trẻ biết làm chủ bản thân, thích ứng và biết cách ứng phó trước những tình huống khó khăn trong cuộc sống hàng ngày và có cuộc sống bình thường trong một xã hội hiện đại. Thực hiện được triết lý giáo dục: “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. - Các kĩ năng sống cần đạt của học sinh lớp 5 để vận dụng trong hoạt động sống hàng ngày. - Các trò chơi dân gian gần gũi, thực tế phù hợp với địa phương và tâm lí học sinh lớp 5. - Tác dụng của các trò chơi dân gian trong việc hình thành và phát triển kĩ nâng sống ở mỗi học sinh. - Cách thức tổ chức thực hiện và nhân rộng Kinh nghiệm trong toàn trường. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu phân tích tổng hợp tài liệu viết về trò chơi dân gian nói chung và trò chơi dân gian trong trường Tiểu học nói riêng. - Phương pháp quan sát: Quan sát thực tế việc tổ chức các trò chơi dân gian;nhu cầu và kĩ năng chơi trò chơi dân gian của học sinh gắn với giáo dục kĩ năng sống cho các em. - Phương pháp thực hành: Thực hành hướng dẫn cho học sinh chơi các trò chơi dân gian trong các buổi Hoạt động ngoài giờ lên lớp từ đó hình thành và khắc sâu những kĩ năng cần thiết cho học sinh. - Phương pháp tổng hợp thống kê để so sánh tác dụng và hiệu quả của sáng kiến được áp dụng trong nhà trường. 1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm. - Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn các trò chơi dân gian được tổ chức trong trường tiểu học, sáng kiến đề xuất được các biện pháp và cách thức tổ chức các trò chơi dân gian nhằm nâng cao hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5. - Giúp cho học sinh thấy được giá trị của những kĩ năng thu được khi chơi các trò chơi, qua đó bồi dưỡng thêm cho các em lòng yêu nước và văn hóa dân gian mà cha ông ta để lại. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. Trong kho tàng văn hóa Việt Nam, các trò chơi dân gian là một hình thức giải trí phản ánh phong tục tập quán của người Việt thuở xưa, được hình thành qua trí óc tưởng tượng tài tình của người lao động, nó được lưu truyền từ đời này sang đời khác chủ yếu do nhu cầu giải trí của người dân và mô tả lại đời sống tự nhiên và xã hội. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả một nền văn hóa dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi trẻ em Việt Nam thường bắt nguồn từ những bài đồng dao, một thể loại văn vần độc đáo của dân tộc. Đấy là những bài ca có nhịp điệu đơn giản gieo vần một cách thoải mái, có thể ngắn dài bất kỳ hoặc lặp đi lặp lại không dứt, trong sáng, nhẹ nhàng mà hóm hỉnh, dễ nhớ, dễ thuộc. Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với các sở thích, cá tính khác nhau của nhiều đối tượng người chơi như sôi nổi, điềm đạm hay trầm tĩnh. Mỗi trò lại có một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến trẻ em chơi suốt ngày mà không thấy chán. Hơn nữa, các trò chơi dân gian Việt Nam thường giản tiện, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ kiếm, dễ làm như cái gậy, hòn đá, hòn bi,các em thể nhặt trong vườn, dưới ruộng là có thể lập được một hội chơi. Xét về góc độ giáo dục, trò chơi dân gian có thể chia thành bốn nhóm: Loại trò chơi vận động như: Tập tầm vông, dung dăng dung dẻ, lò cò, bịt mắt bắt dê giúp tăng cường sức khỏe, thể chất cho học sinh; loại trò chơi học tập, điển hình là chơi cờ lá, cờ lật, chơi ô ăn quan giúp phát triển trí tuệ của trẻ em, dạy cho trẻ biết quan sát, tính toán; loại trò chơi sáng tạo là những trò chơi mà học sinh có thể tự làm nên những đồ vật bằng vật liệu trong thiên nhiên như làm chong chóng bằng lá dừa, nặn con trâu bằng đất sét, xếp lá dừa thành con châu chấu Những trò chơi này giúp trẻ khéo tay, phát huy sáng kiến, năng khiếu thẩm mỹ cần thiết cho hiện tại và cả tương lai sau này. Cuối cùng, loại trò chơi mô phỏng là những trò chơi mà trẻ bắt chước cách sinh hoạt của người lớn như làm nhà, nấu ăn, mua bán, Trong khi chơi, trẻ thi nhau xem ai làm đúng, làm đẹp, làm nhanh hơn và thật sự hóa thân, nhập vai. Nhờ đó, trẻ học được cách ứng xử của người lớn để chuẩn bị làm người sau này, Theo khoa học giáo dục học, nhân cách của con người là tổ hợp những đặc điểm của cá nhân, nó được quy định hành vi xã hội và giá trị xã hội của con người đó. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách là: Vai trò của yếu tố di truyền bẩm sinh, yếu tố môi trường, yếu tố giáo dục và vai trò của hoạt động cá nhân. Với cách hiểu đó thì việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi dân gian là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Bên cạnh đó, thực hiện quyết định của Bộ GD&ĐT, các Sở GD&ĐT trong cả nước đã chỉ đạo các trường học tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, tăng cường nguồn lực trong và ngoài nhà trường cho giáo dục đạo đức, hình thành các chuẩn đạo đức, chú ý giáo dục giá trị gia đình, văn hóa gia đình bên cạnh giáo dục lòng yêu nước và truyền thống văn hóa dân tộc. Tập trung rèn luyện cho học sinh ý thức kỷ luật, tác phong nhanh nhẹn, gọn gàng, ngăn nắp, tăng cường giáo dục kỹ năng tự phục vụ, thói quen vệ sinh tốt, kỹ năng tự bảo vệ an toàn bản thân, mạnh dạn trong giao tiếp, thân thiện với bạn bè, lễ phép với người lớnthì trò chơi dân gian đã đem đến cho chúng ta một chất liệu tốt để hoàn thành mục tiêu đó. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Qua tìm hiểu , tôi nhận thấy thời gian qua những trò chơi dân gian hồn nhiên hấp dẫn ngày nay đang bị mai một. Hiện nay trong nhà trường có dạy những trò chơi nhưng còn nặng về mục đích “học”, nhẹ về “chơi”, gia đình học sinh thì quá bận bịu với công việc khác nên thiếu quan tâm hướng dẫn các em chơi, còn học sinh thì lại bù đầu vào việc học nên ít có thời gian để chơi. Vì vậy chúng ta rất hiếm khi bắt gặp hình ảnh các em tụm năm, tụm bảy rồng rắn lên mây, bịt mắt bắt dê vào những đêm trăng sáng, những giờ ra chơi. Hơn nữa nền khoa học phát triển, trò chơi điện tử cuốn hút các em, các em mải chơi đã sao nhãng cả việc học. Chính vì vậy các trò chơi dân gian dường như đã bị lãng quên, có những em không biết gì về các trò chơi dân gian, các bài hát, bài đồng dao, các câu thành ngữ như: “Một đập ăn quan” ( Trò chơi Ô ăn quan). Bài đồng dao trò chơi “ Mèo đổi chuột”, trò chơi “ Rồng rắn lên mây”, “Thả đỉa ba ba”, “Bịt mắt bắt dê”... không được nhắc đến. Các nhà giáo dục băn khoăn, loay hoay đi tìm một phương pháp giáo dục trẻ em thật sự có hiệu quả trong thời đại mà thông tin bùng nổ và kỹ thuật điện tử xâm nhập đến từng mái trường, từng gia đình, đến từng trẻ em. Làm sao có thể yên tâm với con em mình khi chúng hàng ngày vòi vĩnh tiền bạc của cha mẹ để xúm xít bên những trò chơi điện tử, những trang web không hợp với lứa tuổi. Nhưng chúng ta đã quên đi một phương pháp giáo dục đầy hiệu quả mà chúng ta có sẵn đó là kho tàng đồng dao và trò chơi dân gian, về lĩnh vực giáo dục thì kho tàng này đã cung cấp nội dung và phương pháp giáo dục “không thầy, không sách” tương đối rõ ràng và đầy đủ hơn cả. Đối với trường tôi, đa số giáo viên đều có nhận thức đúng đắn về vai trò và tác dụng của trò chơi dân gian trong giáo dục. Song lại thiếu kinh nghiệm và vốn kiến thức cần thiết trong công tác tổ chức trò chơi dân gian nên chưa gây được nhiều hứng thú cho học sinh. Nội dung trò chơi chưa phong phú, đa dạng dễ tạo cho học sinh cảm giác nhàm chán bởi chỉ một số ít trò chơi cứ lặp đi lặp lại nhiều lần. Bên cạnh đó một số giáo viên chưa thực sự quan tâm và đầu tư đúng mức trong việc sưu tầm, lựa chọn trò chơi và chuẩn bị đồ dùng cho trò chơi. Nên trong quá trình thực hiện còn gặp nhiều lúng túng.Thời gian tổ chức cho học sinh chơi còn hạn hẹp. Công tác lập kế hoạch, kiểm tra, đánh giá của bộ phận chịu trách nhiệm chưa thường xuyên và kịp thời. Rất nhiều học sinh bản tính nhút nhát, rụt rè, ít thân thiện, thiếu sự linh hoạt, ít hòa đồng, ít tham gia; nhiều em nói chuyện thường cộc lốc, trống không vì thế nên rất khó khăn khi tổ chức các hoạt động tập thể trong đó có Trò chơi dân gian. Bên cạnh đó, giáo dục kỹ năng sống đã được quan tâm thông qua việc thường xuyên tổ chức các hoạt động trong và ngoài giờ lên lớp, giúp hình thành những thói quen tốt cho học sinh , tuy nhiên tình trạng làm cho có hoặc qua loa chiếu lệ để gọi là thực hiện theo nội dung thi đua của phong trào Trường học thân thiện - học sinh tích cực vẫn còn đang rất phổ biến chưa thật sự xem giáo dục kỹ năng sống cho HS là một nhiệm vụ xuyên suốt, nên trong thực hiện nội dung thì sơ sài với phương pháp giảng dạy chưa hấp dẫn, việc lồng ghép vào những tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần hay các buổi sinh hoạt chỉ đơn thuần là kể những câu chuyện hay, những hình ảnh đẹp từ đời thường cho học sinh, chứ chưa thể tổ chức các buổi dã ngoại hoặc những hoạt động lớn vì “thiếu kinh phí” và nhiều khó khăn khác. 2.3.Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 2.3.1. Các biện pháp đã thực hiện: a/ Sưu tầm các trò chơi dân gian; bổ sung vốn hiểu biết về các trò chơi dân gian cho giáo viên và học sinh. Biết nhiều trò chơi dân gian là một nhu cầu không thể thiếu được của người quản trò. Trong "bộ nhớ" của người quản trò cần phải có nhiều loại trò chơi. Theo tính chất, nội dung, theo độ tuổi, theo địa hình (vị trí chơi), theo yêu cầu, theo quy mô... để từ đó có thể sử dụng cho bất kỳ cuộc chơi nào, ở đâu, cho đối tượng nào. - Trước hết, quản trò cần nắm vững một số trò chơi hay nhất đã được người chơi hưởng ứng và đã được tổ chức thành công để khởi đầu cho những trò chơi tập thể tiếp theo. Muốn vậy người giáo viên cần phải tự sưu tầm, tìm hiểu các trò chơi dân gian, theo các nguồn sau: - Các loại trò chơi dân gian đã được in thành sách: Cuốn 100 Trò chơi Dân Gian cho thiếu nhi - Nhà xuất bản Kim Đồng. Một số trò chơi được giới thiệu trên internet. - Các trò chơi dân gian đã được in trên báo và giới thiệu trên truyển hình. Cụ thể Báo Tuổi trẻ, Tạp chí Giáo dục và Thời Đại, chuyên đề Giáo dục tiểu học, kênh VTV2 - Các trò chơi dân gian thường tổ chức trong sinh hoạt cộng đồng mà bản thân được tham dự, được tập huấn, được quan sát, sau đó ghi chép lại. - Các trò chơi dân gian được người khác phổ biến lại. Người quản trò cần biết ghi chép lại những câu đố dân gian, những mẩu chuyện vui để sử dụng khi cần thiết để làm thư giãn cuộc chơi hay khi chuyển sang trò chơi khác. Đồng thời giáo viên cần phải ghi lại những kinh nghiệm, tư liệu của người khác mà mình đã gặp đề tích luỹ thêm vốn trò chơi, kỹ năng tổ chức trò chơi. b/ Chọn trò chơi dân gian phù hợp với học sinh tiểu học. Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phong phú, mỗi trò chơi dân gian đều có quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau, chính vì thế người quản trò phải chọn những trò chơi phù hợp với học sinh về sức khoẻ, trình độ, hoàn cảnh điều kiện... Đặc điểm chung của trò chơi dân gian được triển khai trong trường học là đơn giản, dễ chơi, dễ hòa nhập. Dù bất cứ nơi đâu, trong gia đình, tại trường học hay trên đường làng đều có thể tổ chức được các trò chơi dân gian phù hợp. Nếu sân nhà nho nhỏ thì các em chơi: Ô ăn quan, chơi cờ, Đánh chuyền, Chặt cây dừa chừa cây mận, Bắt ve Nếu diện tích rộng hơn thì có thể chơi: Rồng rắn lên mây, Đá cầu, Trốn tìm, Bịt mắt bắt dê Ở những bãi cỏ lớn thì có thể tổ chức các trò Cướp cờ, Đánh đu, Đá gà, Chồng bông sen, Cờ chém, Kéo co Cần lưu ý chọn trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp, đồ dùng phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm, cần có sự tham gia của tập thể. Xét về chức năng giáo dục trò chơi dân gian có thể chia thành bốn nhóm: - Nhóm 1: Loại trò chơi vận động: Giúp tăng cường sức khoẻ, thể chất cho học sinh *Ví dụ: Như tập tầm vông; Dung dăng dung dẻ; Lò cò; Bịt mắt bắt dê; Mèo đuổi chuột; Thả đỉa ba ba... Chơi “ Rồng rắn lên mây” Chơi “ Mèo đuổi chuột” + Nhóm trò chơi này mang tính vận động cao, buộc người chơi phải tập trung cao, vận động nhanh. Qua đó giúp các em nâng cao kĩ năng phản xạ và phán đoán tình huống một cách chính xác và hiệu quả. - Nhóm 2: Loại trò chơi học tập: Giúp các em biết quan sát, tính toán, tính nhẩm. *Ví dụ: Trò chơi Ô ăn quan, chơi chuyền, cờ que... Chơi “ Ô ăn quan” Chơi “ Cờ đất” + Đối với nhóm trò chơi này đòi hỏi học sinh phải tư duy, tính toán các nước đi phù hợp có lợi nhất cho quân của mình. Từ đó giúp các em hoàn thiện khả năng tư duy có chiều sâu, tính chắc chắn trước khi đư ra quyết định của mình. - Nhóm 3: Loại trò chơi sáng tạo: Giúp học sinh có thể tự làm nên những đồ vật bằng vật liệu trong thiên nhiên như chong chóng bằng lá dừa, nặn con trâu bằng đất sét, xếp lá dừa thành con châu chấu, làm tò he, làm con nghé bằng lá đa, làm con sâu bằng lá chuối,.... Những trò chơi này giúp trẻ khéo tay, phát huy sáng kiến, năng khiếu thẩm mỹ cần thiết cho hiện tại và tương lai sau này. *Ví dụ: Chơi diều; Xếp thuyền; làm chong chóng.... Chơi “ Làm chong chóng” Chơi diều + Ỏ nhóm trò chơi này đòi hỏi người chơi phải khéo léo, biết tưởng tượng và phối hợp với nhau sao cho nhịp nhàng và hiệu quả. Qua đó rèn cho các em kĩ năng hợp tác và làm việc nhóm. - Nhóm 4: Loại trò chơi mô phỏng: là những trò chơi mà học sinh bắt chước cách sinh hoạt của lớn như làm nhà, nấu ăn, mua bán, làm mẹ làm con. Trong khi chơi trẻ thi nhau xem ai làm đúng, làm đẹp, ai nhanh hơn... từ đó mà rèn kỹ năng sống cho các em sau này. *Ví dụ: Trò chơi Đi chợ mà các em còn đọc kèm bài đồng dao: “Bắt được cua bấy đem về nấu canh, băm tỏi bỏ hành, xương sông lá lốt. Hay Canh ốc thì ngọt, canh dứa thì chua”. Chơi “ Đi chợ” Chơi “ Làm mẹ làm con” + Nhóm trò chơi này sẽ giúp người chơi rèn luyện kĩ năng giao tiếp, trí tưởng tượng và khả năng tư duy. Lưu ý: Không nên đưa ra những trò chơi dân gian mà bản thân không nắm vững luật, chưa có sự chuẩn bị, những trò chơi dân gian nguy hiểm, như: Trò chơi đánh khăng, quay cù...vì những trò chơi này mang tính bạo lực và dễ gây thương tích chi người chơi. c/ Chuẩn bị đồ dùng, lời ca, địa điểm. - Đồ dùng để chơi trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang tính chất đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có thể không có đồ dùng: + Có trò chơi yêu cầu có một đồ dùng: *Ví dụ: Trò chơi Thả đỉa ba ba, Mèo đuổi chuột, Chi chi chành chành, Rồng rắn lên mây; Tập tầm vông.... + Có trò chơi yêu cầu có một đồ dùng: *Ví dụ: Bịt mắt bắt dê (một chiếc khăn bịt mắt); Cướp cờ (Một lá cờ); Nhảy dây (Một cái dây).... + Nhưng cũng có trò chơi cần phải nhiều đồ dùng: *Ví dụ: Trò chơi Chơi chuyền (Một bộ chuyến gồm mười cây chuyền dài bằng chiếc đũa ăn cơm, có thề nhỏ hơn hay ngắn hơn một chút và một quả bóng nhỏ bằng nắm tay học sinh), Ô ăn quan, Nhảy bao bố... Chơi “ Nhảy bao bố” Chơi “ Nhảy dây” Tuy nhiên những đồ dùng cho các trò chơi dân gian bao giờ cũng đơn giản và dễ kiếm, không cầu kỳ phức tạp, rất tiện lợi khi tổ chức chơi ở bất kỳ chỗ nào chỉ cần một không gian phù hợp, an toàn là được. - Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian là khi chơi không bao giờ chơi hùng hục thực hiện các vận động của mình mà chúng thường vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho không khí chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn và phù hợp với tư duy của học sinh. Nên người giáo viên muốn tổ chức các trò chơi dân gian có hiệu quả, thu hút học sinh tham gia bắt buộc phải thuộc các lời bài hát hoặc đồng dao của trò chơi đó. *Ví dụ: Trò chơi Thả đỉa ba ba – lời như sau: Thả đỉa / ba ba Chớ bắt / đàn bà Tha tội / đàn ông Cơm trắng như bông Gạo thuyền như nước Đổ mắm / đổ muối Đổ chuối / hạt tiêu Đổ niêu / nước chè Đổ phải nhà nào Nhà ấy ..... chịu * Trò chơi Chơi chuyền: Bắt đầu từ bàn một: “ Cái mốt, cái mai, cái trai, cái hến, con nhện,
Tài liệu đính kèm:
- skkn_kinh_nghiem_to_chuc_cac_tro_choi_dan_gian_trong_giao_du.doc