SKKN Kinh nghiệm tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Ngữ Văn 6 Trường THCS Nga Trung
Với môn Ngữ văn không chỉ cung cấp cho học sinh kiến thức về văn chương mà còn mang một sứ mạng cao cả là bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách học sinh. Do vậy môn Ngữ văn có vai trò đặc biệt trong việc hình thành những con người có trình độ học vấn phổ thông; có ý thức tự tu dưỡng, biết yêu thương quý trọng gia đình, bạn bè; có lòng yêu nước, yêu Chủ nghĩa xã hội; biết hướng tới những tình cảm tốt đẹp; có tư duy sáng tạo và bước đầu cảm nhận được chân - thiện - mỹ trong nghệ thuật.
Trong những năm vừa qua, thực hiện chương trình sách giáo khoa mới cùng với phong trào đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thông, môn văn đã mang tính cập nhật hơn, gắn với thực tế cuộc sống hơn. Cho nên vấn đề tích hợp nội dung cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là vô cùng thiết thực và cần phải có sự quan tâm đúng mức của mỗi giáo viên trong quá trình giảng dạy. Điều đó cũng thể hiện một cách rõ ràng sự tích cực và nghiêm túc của mỗi giáo viên trong việc tham gia hưởng ứng cuộc vận động manh tính xã hội rộng lớn, có ý nghĩa vô cùng quan trong và sâu sắc này. Bởi như chúng ta đều biết: “Mỗi bài nói, bài viết, một lời căn dặn, một buổi gặp gỡ, công tác của Người đều chứa đựng ý nghĩa tư tưởng, hành vi và quan hệ đạo đức cách mạng sáng ngời. Con người, cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người đều là tấm gương đạo đức cho toàn Đảng, toàn dân ta học tập suốt đời”. ( Tài liệu phục vụ cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí minh, nhà xuất bản chính trị quốc gia, năm 2007). Đặc biệt trong phiên họp lần thứ 24 tại Pari, tổ chức UNESCO đã tôn vinh: Hồ Chí Minh là một vị anh hùng giải phóng dân tộc và là một danh nhân văn hóa thế giới .
MỤC LỤC Trang I MỞ ĐẦU 1 1 Lý do chọn đề tài 1 2 Mục đích nghiên cứu 2 3 Đối tượng nghiên cứu 2 4 Phương pháp nghiên cứu 2 II NỘI DUNG 3 1 Cơ sở lý luận của SKKN 3 2 Thực trạng vấn đề 3 3 Các giải pháp giải quyết vấn đề 5 3.1 Hiểu được giá trị của tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh 5 3.2 Mục đích tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS 5 3.3 Ý nghĩa của việc tích hợp giáo dục tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS. 6 3.4 Vận dụng nguyên tắc tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS 6 3.5 Những chủ đề tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS 7 3.6 Áp dụng mức độ tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS 7 3.7 Những chủ đề, mức độ, nội dung tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở môn Ngữ Văn 6 8 3.8 Vận dụng tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các văn bản lớp 6 9 4 Hiệu quả SKKN 11 III KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 12 Tài liệu tham khảo 14 Danh mục các sáng kiến đã được đánh giá 15 I. MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1.1. Cơ sở lý luận Với môn Ngữ văn không chỉ cung cấp cho học sinh kiến thức về văn chương mà còn mang một sứ mạng cao cả là bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách học sinh. Do vậy môn Ngữ văn có vai trò đặc biệt trong việc hình thành những con người có trình độ học vấn phổ thông; có ý thức tự tu dưỡng, biết yêu thương quý trọng gia đình, bạn bè; có lòng yêu nước, yêu Chủ nghĩa xã hội; biết hướng tới những tình cảm tốt đẹp; có tư duy sáng tạo và bước đầu cảm nhận được chân - thiện - mỹ trong nghệ thuật. Trong những năm vừa qua, thực hiện chương trình sách giáo khoa mới cùng với phong trào đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thông, môn văn đã mang tính cập nhật hơn, gắn với thực tế cuộc sống hơn. Cho nên vấn đề tích hợp nội dung cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là vô cùng thiết thực và cần phải có sự quan tâm đúng mức của mỗi giáo viên trong quá trình giảng dạy. Điều đó cũng thể hiện một cách rõ ràng sự tích cực và nghiêm túc của mỗi giáo viên trong việc tham gia hưởng ứng cuộc vận động manh tính xã hội rộng lớn, có ý nghĩa vô cùng quan trong và sâu sắc này. Bởi như chúng ta đều biết: “Mỗi bài nói, bài viết, một lời căn dặn, một buổi gặp gỡ, công tác của Người đều chứa đựng ý nghĩa tư tưởng, hành vi và quan hệ đạo đức cách mạng sáng ngời. Con người, cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người đều là tấm gương đạo đức cho toàn Đảng, toàn dân ta học tập suốt đời”. ( Tài liệu phục vụ cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí minh, nhà xuất bản chính trị quốc gia, năm 2007). Đặc biệt trong phiên họp lần thứ 24 tại Pari, tổ chức UNESCO đã tôn vinh: Hồ Chí Minh là một vị anh hùng giải phóng dân tộc và là một danh nhân văn hóa thế giới . Trực tiếp giảng dạy và phụ trách chuyên môn Trường THCS Nga Trung, tôi thấy nội dung giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh có vai trò, ý nghĩa quan trọng bởi đạo đức là nền tảng của người cách mạng. Việc tích hợp nội dung giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào một số môn học ở trường phổ thông góp phần rèn luyện đạo đức, tác phong cho các em học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, đáp ứng nhu cầu đào tạo thế hệ trẻ cho xã hội, trong đó bộ môn Ngữ văn có vai trò rất quan trọng. 1. 2. Cơ sở thực tiễn Tư tưởng Hồ Chí Minh được tích hợp trong môn học sẽ đem đến cho học sinh một niềm tin, sự nhận thức đúng đắn, tránh được những biểu hiện sai lệch do tác động của xã hội trong cơ chế thị trường và sự bùng nổ của công nghệ thông tin như hiện nay. Việc tích hợp nội dung giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Ngữ văn trong thời đại ngày nay là vô cùng cần thiết, là cấp bách bởi mục tiêu môn học chứa nội dung giáo dục nhân cách con người. Nội dung môn học có nhiều địa chỉ có thể giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh và đặc biệt đáp ứng nhu cầu đào tạo con người của xã hội Việt Nam hiện đại . Hơn nữa học sinh lớp 6 là lớp đầu cấp. Học sinh còn mới bước vào THCS chưa hình thành rõ nhân cách. Nên việc giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh để hoàn thiện nhân cách cho học sinh là điều rất cần thiết. Chính vì vậy, tôi chọn nội dung “Kinh nghiệm tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Ngữ Văn 6 Trường THCS Nga Trung” để thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Mục đích nghiên cứu của đề tài SKKN: “Kinh nghiệm tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Ngữ Văn 6 Trường THCS Nga Trung” được vận dụng trong giảng dạy một số văn bản trong chương trình Ngữ văn 6 nhằm củng cố kiến thức cơ bản, rèn kĩ năng cảm thụ thơ, văn cho học sinh về đề tài quê hương, đất nước, con người, tình yêu đối với Bác Hồ kính yêu... Nghiên cứu đề tài này, bản thân tôi có thêm kiến thức, kinh nghiệm để thực hành giảng dạy và chỉ đạo chuyên môn trong nhà trường. Ngoài ra, còn có mục đích mong muốn trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp để cùng nhau tìm ra giải pháp tối ưu nhất trong giảng dạy theo hướng đổi mới: tích hợp liên môn trong nhà trường THCS hiện nay. Từ đó, chúng ta đã tìm tòi nghiên cứu, áp dụng và đúc rút kinh nghiệm qua nhiều năm giảng dạy để tìm ra những giải pháp hữu hiệu giúp học sinh hiểu được tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thông qua các văn bản trong nhà trường THCS nói riêng và các tác phẩm văn thơ trong nước và ngoài nước nói chung. Góp phần mang lại cho chúng tôi hiệu quả cao trong việc “Nâng cao chất lượng dạy-học” và phong trào thi đua hai tốt “Dạy tốt – Học tốt” của ngành. Giúp học sinh tích cực, chủ động trong việc vận dụng kiến thức đã học vào đời sống thực tế để có thể giải quyết các tình huống ngoài ý muốn một cách thuận lợi theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh. 3. ĐỐI TƯỢNG Đối tượng nghiên cứu SKKN: Tích hợp nội dung "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong môn ngữ văn Lớp 6 trường THCS Nga Trung năm học 2016 – 2017 (đến tháng 4 năm 2017). 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 4.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu Tìm hiểu bằng cách đọc, nghiên cứu tài liệu về phương pháp giảng dạy và các tài liệu về tấm gương đạo đức của Bác. 4.2. Phương pháp khảo sát, điều tra Khảo sát đầu năm, điều tra qua phiếu học tập, qua sinh hoạt ngoại khóa. 4.3. Phương pháp đàm thoại, thuyết trình Đàm thoại, thuyết trình trực tiếp trong giờ học, ra chơi, sinh hoạt đầu giờ, giữa giờ. 4.4. Phương pháp kiểm tra đánh giá Sau mỗi giờ học có kiểm tra đánh giá kết quả một cách nhẹ nhàng, trung thực. Sau tiết kiểm tra có đánh giá rút kinh nghiệm cụ thể, động viên những em thực hiện tốt, nhắc nhở những em thực hiện chưa tốt. Giáo viên rút kinh nghiệm cho giờ giảng, bài giảng sau được tốt hơn và hình thức kiểm tra sát hơn, thiết thực hơn. II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Ngữ văn là 1 môn học thuộc nhóm khoa học xã hội, nó có tầm quan trọng rất lớn trong việc giáo dục tư tưởng, quan điểm tình cảm cho học sinh. Đây cũng là môn học góp phần hình thành nên những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất hình thành nhân cách con người, chuẩn bị cho các em một hành trang để bước vào đời hoặc học lên những bậc cao hơn. Đó cũng là chiếc chìa khóa mở cửa cho tương lai. Chính vì thấy được tầm quan trọng trong việc dạy và học môn ngữ văn nói chung và môn ngữ văn cấp THCS nói riêng đồng thời phát huy cao hơn hiệu quả giảng dạy theo tinh thần đổi mới sách giáo khoa và quan điểm tích hợp là vấn đề được quan tâm nhất hiện nay. Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho Đảng và nhân dân Việt Nam trên con đường xây dựng đất nước vì mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Vì vậy, phải nghiêm túc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh để nâng cao tư duy lý luận, rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao đạo đức cách mạng, năng lực công tác, thực hiện tốt các nhiệm vụ cách mạng trọng đại của Đảng, của Nhà nước ta trên con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Vấn đề tích hợp trong dạy học ngữ văn trung học cơ sở là một trong những nội dung đổi mới về nội dung và phương pháp dạy học trong chương trình sách giáo khoa mới mà chúng ta đã thực hiện trong những năm qua. Tích hợp các nội dung giảng dạy đối với các bộ môn khoa học xã hội là mối liên hệ bên trong, mối liên hệ bản chất của nội dung – tư duy – tư tưởng, luôn tiềm ẩn và rất linh hoạt. Trong chương trình giảng dạy, giáo viên ngữ văn không chỉ cần có sự tích hợp nội dung kiến thức, kĩ năng của ba phân môn văn – tiếng Việt – tập làm văn mà còn phải tích hợp nội dung kiến thức, kĩ năng của các môn học khác có liên quan, các vấn đề trong thực tiễn đời sống và đặc biệt là các nội dung giáo dục thái độ tư tưởng cho học sinh một cách linh hoạt, uyển chuyển và tinh tế. 2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ 2.1. Thuận lợi Công cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của HCM” đã phát triển rộng khắp trong cả nước: trong các ngành nghề, các cơ quan đoàn thể, mọi tầng lớp nhân dân và đặc biệt là ngành giáo dục. Công cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của HCM” tại trường THCS Nga Trung đã được đưa vào kế hoạch dạy học trong nhiều năm nay ở tất cả các bộ môn. Ngoài những hoạt động ngoại khóa của Liên Đội thì giáo viên cũng cũng đã tìm tòi vận dụng tích hợp vào trong bài dạy của mình đặc biệt là ở bộ môn ngữ văn. Nhà trường phối kết hợp với các tổ chức đoàn thể: Đoàn, Đội, Công đoàn tổ chức các chuyên đề, hoạt động ngoại khóa tập thể vui tươi lành mạnh theo chủ điểm của tháng, giáo dục cho các em kỹ năng sống khiến cho học sinh yêu trường, yêu lớp, điều đó giúp giáo viên dễ tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đối với học sinh. Đối với học sinh lớp 6, các em mới vào đầu cấp, còn non nớt, ngây thơ có tư tưởng đạo đức ngoan, có ý thức học tập nên việc giảng dạy và việc tích hợp liên môn và các bài giảng được tiến hành thuận lợi. Đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Tiếp nhận những giá trị tác phẩm viết về Hồ Chí Minh và do Hồ Chí Minh sáng tác càng thấy rõ hơn tầm vóc tư tưởng và chiều sâu tình cảm của nhà yêu nước, nhà văn hóa Hồ Chí Minh. Bản thân là giáo viên giảng dạy và chỉ đạo chuyên môn lâu năm, có kinh nghiệm, nhiệt tình trong giảng dạy, yêu nghề, mến trẻ, luôn học hỏi và tự học để nâng cao trình độ, hiểu biết xã hội, đọc, thuộc các câu chuyện, câu thơ, câu văn về Bác nên được học sinh tin tưởng, yêu mến, kính trọng. Từ đó, học sinh thích học, thích nghe và thích được làm theo lời thầy giáo hướng dẫn để thể hiện mình là học sinh đã học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Trong nhà trường, với đặc trưng của môn KHXH & NV và với tính giáo dục thẩm mỹ, môn Ngữ văn giúp học sinh bồi dưỡng năng lực tư duy, làm giàu xúc cảm thẩm mỹ và định hướng thị hiếu lành mạnh để hoàn thiện nhân cách cho học sinh. Nội dung SGK cấp THCS có rất nhiều văn bản có nhiều nội dung nói lên vẻ đẹp tâm hồn, tình cảm và nhân cách của Người. 2.2. Khó khăn Học sinh lớp 6 nói riêng và học sinh THCS nói chung có hiểu biết cuộc đời, hoạt động, tư tưởng Hồ Chí Minh chưa có nhiều, một số còn nhầm lẫn, sai lầm về sự kiện. Một phần nhỏ không nhiệt tình trong việc tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh, mà chỉ học thuộc để trả bài. Hiểu biết của học sinh phổ thông về Hồ Chí Minh và tư tưởng của Người còn đơn giản, nặng về cảm tính, tác động của tư tưởng HCM đến suy nghĩ, hành động của học sinh chưa mạnh mẽ, hiệu quả chưa cao. Về mặt lý tưởng, tình cảm cách mạng, học sinh đã “Sống, học tập, lao động theo gương Bác Hồ vĩ đại”, nhưng chưa hiểu gì nhiều về tư tưởng của Bác. Kết quả khảo sát: (Khảo sát trong tháng 8 năm 2016) : Nội dung khảo sát Có hiểu biết về cuộc đời của Bác Không hiểu biết về cuộc đời của Bác Có vận dụng học tập và làm theo Không vận dụng Mức độ 11/42(26%) 31/42 (74%) 6/42(14%) 36/42(86%) Về phía giáo viên, tuy giáo viên rất tâm huyết và tích cực nhưng còn lúng túng về nội dung và phương pháp tích hợp nội dung này bởi tài liệu hướng dẫn giảng dạy việc tích hợp này không nhiều mà lại mang tính hàn lâm, phần lớn giáo viên phải tự mày mò, nghiền ngẫm, thử nghiệm Phương pháp tích hợp đôi khi khiên cưỡng, áp đặt mang tính thuyết giáo không gây hứng thú cho học sinh. 3. CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hiện nay đang có giá trị to lớn trong xã hội, đặc biệt là đối với giáo dục. Ðể thực hiện tốt nội dung học tập và làm theo Bác theo hướng tích hợp phân môn Ngữ văn, giáo viên cần quán triệt và thực hiện tốt các giải pháp cơ bản sau đây: 3.1. Hiểu được Giá trị của tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh 3.1.1.Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Trọn đời phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người và nhân loại - Ý chí và nghị lực tinh thần to lớn, vượt qua mọi thử thách, khó khăn để đạt mục đích - Tuyệt đối tin tưởng vào sức mạnh của nhân dân, kính trọng nhân dân, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân - Nhân ái, vị tha, khoan dung, nhân hậu, hết mực vì con người - Cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư, đời riêng trong sáng, lối sống thực sự giản dị và khiêm tốn 3.1.1. Vai trò của tư tưởng Hồ Chí Minh - Là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của Đảng và nhân dân ta vì đó là: + Trí tuệ của nhân loại, tính cách mạng triệt để của giai cấp công nhân, truyền thống văn hoá và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. + Tài sản vô giá: làm nên sức mạnh Việt Nam, chiến thắng mọi kẻ thù xây dựng và chấn hưng đất nước hôm nay. - “Tư tưởng của người đã và đang soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi, trở thành những giá trị bền vững của dân tộc Việt Nam và lan toả ra thế giới”. 3.2. Mục đích tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS - Trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết, cơ bản về đạo đức Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó các em có được nhận thức, thái độ và hành vi tích cực theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. - Giáo dục ý thức quan tâm đến việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; làm cho việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh thành thói quen và nếp sống của học sinh. - Phát triển kỹ năng thực hành, kỹ năng phát hiện và ứng xử tích cực trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. - Góp phần giáo dục cho học sinh trở thành người công dân tốt, biết sống và làm việc theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và có trách nhiệm với đất nước. 3.3. Ý nghĩa của việc tích hợp giáo dục tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn THCS. - Tư tưởng và đạo đức cách mạng của Hồ Chí Minh là sự phản ánh, phát triển những phẩm chất tốt đẹp của nhân dân lao động từ xưa đến nay phù hợp với quy luật phát triển của xã hội. - Hồ Chí Minh là anh hùng dân tộc Việt Nam, là một nhà văn hóa lớn. Tác phong đạo đức đã hun đúc nên những giá trị mới của đời sống và hình thành những chuẩn mực đạo đức cho dân tộc. - Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh góp phần làm nên những giá trị mới về đạo đức và văn hóa, tư tưởng cho Việt Nam và thế giới. - Hồ Chí Minh là người luôn chú ý đến việc bồi dưỡng giáo dục thế hệ trẻ để họ trở thành những con người có phẩm chất "vừa hồng, vừa chuyên". - Tiếp nhận những giá trị tác phẩm viết về Hồ Chí Minh và do Hồ Chí Minh sáng tác càng thấy rõ hơn tầm vóc tư tưởng và chiều sâu tình cảm của nhà yêu nước, nhà văn hóa Hồ Chí Minh. - Trong nhà trường với đặc trưng của môn Khoa học xã hội và nhân văn, với tính giáo dục thẩm mỹ, môn Ngữ văn giúp học sinh bồi dưỡng năng lực tư duy, làm giàu xúc cảm thẩm mỹ và định hướng thị hiếu lành mạnh để hoàn thiện nhân cách cho học sinh. 3.4. Vận dụng nguyên tắc tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Với giáo viên dạy ngữ văn THCS, nội dung tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành nội dung bắt buộc trong chương trình, điều đó thể hiện trong kế hoạch dạy học bộ môn ở nhà trường. - Mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở các cấp học, bậc học phải phù hợp với mục tiêu giáo dục của các cấp học, bậc học tương ứng, góp phần thực hiện mục tiêu của giáo dục phổ thông nói chung, bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng của môn học. - Giáo dục về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, được triển khai theo hướng tích hợp vào các môn học và các hoạt động giáo dục chính khóa, ngoại khóa phù hợp với đặc trưng môn học, không làm thay đổi mục tiêu và nội dung của môn học, bài học, đảm bảo tự nhiên, nhẹ nhàng, tránh gây nặng nề, góp phần vào việc tạo nên sự gắn bó nội dung học tập với thực tiễn cuộc sống. Tức là dựa trên cơ sở đổi mới phương pháp dạy học để giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh. Đa dạng hóa các hình thức hoạt động của học sinh, tạo hứng thú, chủ động, tích cực của học sinh. - Tăng cường sử dụng các phương tiện dạy học, sưu tầm tư liệu, hình ảnh để tiết dạy có hiệu quả giáo dục cao. 3.5. Những chủ đề có thể tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong môn Ngữ văn THCS - Tấm gương đạo đức Hồ Chỉ Minh về trung thực, trách nhiệm. - Tư tưởng Hồ Chí Minh về tuyệt đối tin tưởng vào sức mạnh của nhân dân và tẩm gương đạo đức Hồ Chí Minh về suốt đời gắn bó với nhân dân. - Tấm gương của một con người nhân ái, vị tha, khoan dung, nhân hậu hết mực vì con người. - Tấm gương cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư, đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị và đức khiêm tốn phi thường. - Tư tưởng tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về đoàn kết. Tùy theo lứa tuổi học sinh ở các lớp, các cấp học, bậc học mà nội dung giáo dục ở các mức độ khác nhau, thông qua môn học và hoạt động giáo dục khác nhau. 3.6. Áp dụng mức độ tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào bài giảng Ngữ văn THCS - Tùy theo nội dung từng bài, đặc điểm môn học để lựa chọn mức độ tích hợp thích hợp. Không thể lấy việc dạy học nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh hay kể chuyện Hồ Chí Minh thay thế cho bài học Ngữ văn. Do vậy giáo viên cần đảm bảo tính tích hợp theo các mức độ sau: + Tích hợp giáo dục toàn phần (cả bài) mức độ cao nhất + Tích hợp giáo dục bộ phận (một phần của bài học) + Tích hợp giáo dục bằng liên hệ vào nội dung bài học. - Đối với các tiết dạy có nội dung tích hợp bộ phận thì GV có thể vào lớp trước giờ dạy trong giờ nghỉ giữa hai tiết học chuẩn bị phương tiện dạy học và trình chiếu một số hình ảnh, mở một bài hát, kể một câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh như một nội dung giao lưu bình thường giữa giáo viên và học sinh, nhằm tạo ra tâm lí thoải mái cho HS tiếp nhận những nội dung giáo dục tích hợp sẽ thực hiện trong bài đồng thời định hướng cho HS tự giác liên hệ so sánh đối chiếu với tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh khi học những nội dung bài học có liên quan. Như vậy khi giáo viên có câu hỏi gợi ý, gợi mở liên hệ học sinh sẽ tự liên hệ và rút ra bài học cần thiết cho mình mà giáo viên không cần phải thuyết giáo suông mang tính áp đặt khiên cưỡng. - Với các tiết dạy mà nội dung tích hợp chỉ ở mức liên hệ, giáo viên có thể gợi mở cho học sinh liên hệ tới các câu chuyện mà các em biết hoặc những hiểu biết của các em về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để HS tự liên hệ và rèn luyện kĩ năng thực hành, kĩ năng phát hiện và ứng xử tích cực trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, giáo viên cũng có thể trình chiếu một số hình ảnh có tính so sánh đối chiếu để HS tự nhìn nhận đánh giá và có nhận thức sâu sắc về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. - Từ những cách làm trên, giáo viên có thể đạt được mục tiêu tích hợp của mình, vừa trang bị cho HS những hiểu biết cần thiết, cơ bản về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đồng thời với việc phát triển kĩ năng thực hành, phát hiện của HS về những giá trị đạo đức tốt đẹp trong tấm gương đạo đức của Bác Hồ, từ đó hoàn thành mục tiêu giáo dục thái độ đạo đức dự kiến tích hợp trong bài . 3.7. Những chủ đề và mức độ, nội dung tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở môn Ngữ Văn 6 Trong chương trình Ngữ văn THCS có nhiều địa chỉ tích hợp, song trong chuyên đề này tôi chỉ
Tài liệu đính kèm:
- skkn_kinh_nghiem_tich_hop_noi_dung_hoc_tap_va_lam_theo_tam_g.doc