SKKN Giáo dục nâng cao hiểu biết và ý thức phòng chống ma túy đá trong trường THPT thông qua dạy học Sinh học 11 – cơ bản
“MA TÚY ĐÁ” - không được thử dù chỉ một lần! Bởi từ ma túy đá là nguyên nhân dẫn đến các hiện tượng “ngáo đá”, “phê đá”. “Ngáo đá” cụm từ không còn xa lạ gì đối với mỗi chúng ta. Bởi nó đang diễn ra ở khắp nơi từ thành thị đến nông thôn, từ miền núi đến miền xuôi và hằng ngày, hằng giờ ở đâu đó “ngáo đá” ngày càng gia tăng cả về số lượng cũng như mức độ nguy hiểm.
Trên mạng xã hội, trên các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin mà bất kể ai nghe thấy cũng không khỏi đau lòng. Vì ngáo đá con nghiện mất hết nhân tính: cướp của, giết người, thậm chí vì ngáo đá mà giết hại cả người thân kể cả cha hoặc mẹ, vì ngáo đá mà gây ra hàng loạt vụ tai nạn giao thông thảm khốc.
Dù mức độ nguy hiểm là vậy, thông tin truyền thông đưa tin rộng rãi là thế, nhưng thực tế số lượng con nghiện vẫn tăng lên mỗi ngày và độ tuổi ngày càng trẻ hóa (số liệu thống kê trong phần thực trạng). Trong số đó có không ít con nghiện là các học sinh, sinh viên chủ nhân tương lai của đất nước nhưng do có lối sống hưởng thụ cực đoan, thích tìm cảm giác mạnh, thích chứng tỏ bản thân để rồi dùng hàng đá và tự hủy hoại tương lai của chính bản thân mình, để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Thiết nghĩ để hạn chế tệ nạn ma túy nói chung và ma túy đá nói riêng thì việc giáo dục tự ý thức phòng chống tệ nạn tàng trữ, sử dụng ma túy đá đối với mỗi người trong xã hội là giải pháp quan trọng nhất. Trong đó giáo dục nâng cao nhận thức phòng chống ma túy đá của mỗi học sinh trong nhà trường là một trong những giải pháp giải quyết tận gốc tệ nạn và đem lại hiệu quả tối ưu nhất.
Trong những năm gần đây, mặc dù giáo dục ý thức phòng chống ma túy và chất gây nghiện trong trường học đã được chú trọng với nhiều hình thức và có sự phối kết hợp của nhiều môn học, bước đầu đã lại đem hiệu quả là những tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên do đặc thù của từng phân môn, do nội dung kiến thức khá nặng, thời lượng dành cho môn học không nhiều nên để có thể thiết kế các bài giảng có liên hệ, tích hợp giáo dục phòng chống ma túy đá gặp nhiều trở ngại.
Bản thân tôi là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy học sinh THPT và cụ thể bộ môn Sinh học. Do đó tôi có thuận lợi hơn là có được những hiểu biết và kiến thức ở lĩnh vực Sinh học vững chắc khi đề cập đến nguyên chân, cơ chế và hành vi tương ứng của những người nghiện ma túy đá. Chính vì vậy tôi thấy bản thân mình phải có trách nhiệm gióng lên hồi chuông góp phần thức tỉnh thế hệ trẻ tránh xa ma túy đá thông qua các bài dạy học thiết thực.
Từ những lí do trên tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Giáo dục nâng cao hiểu biết và ý thức phòng chống ma túy đá trong trường THPT thông qua dạy học Sinh học 11 – cơ bản”
MỤC LỤC Mục PHẦN Trang Phần A. Mở đầu........................................................................ 1 1. Lí do chọn đề tài.... 1 2. Mục đích nghiên cứu................................................................ 2 3. Đối tượng nghiên cứu................................................................... 2 4. Phương pháp nghiên cứu 2 B. Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm 3-16 1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 3-4 1.1 Một số hiểu biết về ma túy đá. 3 1.2 Thực tạng sử dụng ma túy đá của giới trẻ hiện nay 3-4 2 Thực trạng hiểu biết về ma túy và ma túy đá của học sinh trường THPT Lê Hoàn 4-6 2.1 Thuận lợi. 4-5 2.1 Khó khăn. 5-6 3 Các giải pháp giải quyết vấn đề.. 6-16 4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục phòng chống ma túy đá ở trường THPT Lê Hoàn 17 C. Kết luận và kiến nghị............................................................... 18 1 Kết luận.......................................................................................... 18 2 Đề nghị 18 A. MỞ ĐẦU. 1. Lí do chọn đề tài: “MA TÚY ĐÁ” - không được thử dù chỉ một lần! Bởi từ ma túy đá là nguyên nhân dẫn đến các hiện tượng “ngáo đá”, “phê đá”... “Ngáo đá” cụm từ không còn xa lạ gì đối với mỗi chúng ta. Bởi nó đang diễn ra ở khắp nơi từ thành thị đến nông thôn, từ miền núi đến miền xuôi và hằng ngày, hằng giờ ở đâu đó “ngáo đá” ngày càng gia tăng cả về số lượng cũng như mức độ nguy hiểm. Trên mạng xã hội, trên các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin mà bất kể ai nghe thấy cũng không khỏi đau lòng. Vì ngáo đá con nghiện mất hết nhân tính: cướp của, giết người, thậm chí vì ngáo đá mà giết hại cả người thân kể cả cha hoặc mẹ, vì ngáo đá mà gây ra hàng loạt vụ tai nạn giao thông thảm khốc. Dù mức độ nguy hiểm là vậy, thông tin truyền thông đưa tin rộng rãi là thế, nhưng thực tế số lượng con nghiện vẫn tăng lên mỗi ngày và độ tuổi ngày càng trẻ hóa (số liệu thống kê trong phần thực trạng). Trong số đó có không ít con nghiện là các học sinh, sinh viên chủ nhân tương lai của đất nước nhưng do có lối sống hưởng thụ cực đoan, thích tìm cảm giác mạnh, thích chứng tỏ bản thân để rồi dùng hàng đá và tự hủy hoại tương lai của chính bản thân mình, để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Thiết nghĩ để hạn chế tệ nạn ma túy nói chung và ma túy đá nói riêng thì việc giáo dục tự ý thức phòng chống tệ nạn tàng trữ, sử dụng ma túy đá đối với mỗi người trong xã hội là giải pháp quan trọng nhất. Trong đó giáo dục nâng cao nhận thức phòng chống ma túy đá của mỗi học sinh trong nhà trường là một trong những giải pháp giải quyết tận gốc tệ nạn và đem lại hiệu quả tối ưu nhất. Trong những năm gần đây, mặc dù giáo dục ý thức phòng chống ma túy và chất gây nghiện trong trường học đã được chú trọng với nhiều hình thức và có sự phối kết hợp của nhiều môn học, bước đầu đã lại đem hiệu quả là những tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên do đặc thù của từng phân môn, do nội dung kiến thức khá nặng, thời lượng dành cho môn học không nhiều nên để có thể thiết kế các bài giảng có liên hệ, tích hợp giáo dục phòng chống ma túy đá gặp nhiều trở ngại. Bản thân tôi là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy học sinh THPT và cụ thể bộ môn Sinh học. Do đó tôi có thuận lợi hơn là có được những hiểu biết và kiến thức ở lĩnh vực Sinh học vững chắc khi đề cập đến nguyên chân, cơ chế và hành vi tương ứng của những người nghiện ma túy đá. Chính vì vậy tôi thấy bản thân mình phải có trách nhiệm gióng lên hồi chuông góp phần thức tỉnh thế hệ trẻ tránh xa ma túy đá thông qua các bài dạy học thiết thực. Từ những lí do trên tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Giáo dục nâng cao hiểu biết và ý thức phòng chống ma túy đá trong trường THPT thông qua dạy học Sinh học 11 – cơ bản” 2. Mục đích nghiên cứu: - Đề xuất một số biện pháp giúp HS 11 nói riêng, HS THPT nói chung có nhận thức đúng đắn về nguyên nhân, cơ chế gây nghiện ma túy đá cũng như hậu quả ma túy đá gây ra từ đó chung tay cùng cộng đồng nói không với ma túy đá nói riêng và các loại chất gây nghiện nói chung. - Góp phần thực hiện vai trò của giáo dục nhà trường là giáo dục toàn diện cho các em HS. Giáo dục không chỉ trang bị kiến thức mà còn cả kĩ năng, không chỉ nhận thức mà còn cả thái độ, hành vi và đạo đức lối sống. - Mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp cho sán kiến để tôi không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. - Mong được HĐKH các cấp nhận xét, đánh giá, ghi nhận kết quả nỗ lực của bản thân giúp tôi có thêm động lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. 3. Đối tượng nghiên cứu. - SGK Sinh học cơ bản, nâng cao 11. - HS khối 11 trường THPT Lê Hoàn. 4. Phương pháp nghiên cứu. Do đặc trưng của bộ môn, tôi sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau đây: - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Tham khảo các tài liệu chính thống (SGK, sách bài tập, sách dùng cho Giáo viên) do nhà xuất bản giáo dục ấn hành làm nền tảng cơ bản để xây dựng cơ sở lí luận cho vấn đề. - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế thu thập thông tin: Để đề tài mang tính thực tiễn và có khả năng vận dụng cao tôi sử dụng phương pháp này thông qua lập các phiếu điều tra để thu thập thông tin từ đối tượng nghiên cứu. - Phương pháp thống kê, xử lí số liệu: Sử dụng toán xác suất để xử lí số liệu. B. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. 1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. 1.1 Một số hiểu biết về ma túy đá. * Khái niệm ma túy: ma túy có thể được hiểu là các chất có nguồn g ốc tự nhiên, bán tổng hợp hoặc tổng hợp khi được đưa vào cơ thể (tiêm, chích, hút, hít, nhai, nuốt) sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lí của người sử dụng[2]3. * Ma túy đá là gì? Ma túy đá hay còn gọi là hàng đá”; chấm đá là tên chỉ chung cho các loại ma túy tổng hợp có chứa chất Methamphetamine (meth) và Amphethamine (amph) thậm chí là Niketamid được phối trộn phức tạp từ các nguyên liệu hóa học khác nhau trong đó thành phần chính phổ biến là Methamphetamine[2]1. Hình dạng bên ngoài của ma túy đá trông giống đá: là tinh thể kết tinh thành các mảnh vụn li ti gần giống với hạt mì chính, hạt muối và óng ánh giống đá. Ngoài ra nó còn dạng cục, bột, viên nén... tồn tại ở dạng tinh thể[2]1. * Nghiện ma túy nói chung, nghiện ma túy đá nói riêng là gì? Theo tổ chức y tế thê giới (WHO) thì nghiện ma tuý là tình trạng lệ thuộc về mặt tâm thần hoặc thể chất hoặc cả hai khi một người sử dụng ma tuý lặp đi lặp lại theo chu kỳ hoặc dùng kéo dài liên tục một thứ ma tuý và tình trạng lệ thuộc này làm thay đổi cách cư xử, bắt buộc đương sự luôn cảm thấy sự bức bách phải dùng ma tuý để có được những hiệu ứng ma tuý về mặt tâm thần của ma tuý và thoát khỏi sự khó chịu, vật vã do thiếu ma tuý[2]3. * Ma túy đá có thể được sản xuất như thế nào? Như trên đã nêu, ma túy đá là loại ma túy tổng hợp, nó được sản xuất từ các nguyên liệu hóa học mà cụ thể là một số loại thuốc chữ bệnh (cảm lạnh, giảm đau, an thần...). Methamphetamine có thể được sản xuất bởi nhiều phương pháp. Toàn bộ quá trình có thể cần đến 32 loại hóa chất khác nhau. Tuy nhiên tất cả các phương pháp đều liên quan đến một trong hai chất là Ephedrine hoặc Pseudo ephedrine. Do chúng không tồn tại ở dạng bột tinh khiết do đó nó được tách ra từ thành phần của một số viên thuốc chữa bệnh. Quy trình có thể được mô tả khái quát qua các bước như sau : Bước 1: Một lượng các viên thuốc là nguyên liệu được cho vào một lượng dung môi nhất định, sau đó được lọc và cho sấy ở nhiệt độ thấp để tách và loại bỏ các thành phần tạp chất. Bước 2: Pseudo ephedrine tinh sau khi được tách ra sẽ được phối trộn với photpho đỏ và Axit hyđriodic. Phốtpho đỏ sau đó được lọc ra và tái sử dụng lại, các axit còn dư được trung hòa bởi dung dịch kiềm. Bước 3: Một số hóa chất được thêm vào sẽ liên kết với nhau để tạo thành ma túy đá lỏng, sau đó làm khô. Khí Hyđroclorua nổi bọt, sau đó tạo thành tinh thể muối Hyđrochloride. Bước 4: Các tinh thể sẽ được đổ qua tấm vải lọc, ma túy đá là những gì còn lại trên vải sau đó được đem đi sấy khô. Sau đó được đóng gói, đem tiêu thụ[2]5. 1.2. Thực trạng sử dụng ma túy đá của giới trẻ hiện nay. Trong những năm gần đây số người nghiện ma túy liên tục tăng ở mức báo động. Theo báo báo tình hình nghiện ma túy, công tác cai nghiện ma túy và quản lí sau cai nghiện của chính phủ gửi đại biểu quốc hội đưa ra, đến cuối tháng 9 năm 2014 cả nước có khoảng 204.377 người nghiện ma túy. Số người nghiện ma túy có hồ sơ quản lí tăng lên 4 lần trong vòng 20 năm (năm 1994 là khoảng 55.445 người). Như vậy cứ mỗi năm số người nghiện tăng khoảng 7000 người. Trong thực tế con số này có lẽ còn cao hơn nhiều[2]7. Đáng báo động là: “theo thống kê rà soát của Bộ Công an, năm 2015, cả nước có khoảng 200.134 người nghiện. Người nghiện ma túy đã xuất hiện ở mọi thành phần xã hội, mọi lứa tuổi song chủ yếu ở lớp trẻ: 76% trong số người nghiện có độ tuổi dưới 35 tuổi; 60% số người sử dụng ma túy lần đầu ở độ tuổi dưới 25 tuổi, trong đó 8% sử dụng ma túy lần đầu ở độ tuổi dưới 18 tuổi”[2]7. Theo thống kê của Bộ Công an, có tới 72% người sử dụng ma túy tổng hợp là giới trẻ ở độ tuổi 18-30, độ tuổi trên 30 chiếm 26%, riêng độ tuổi dưới 18 ở mức 2% nhưng có xu hướng gia tăng.[2]8. Thực tế cho thấy trong khi các đối tượng buôn bán ma túy đang hướng tới thị trường tiêu thụ là giới trẻ bằng cách lợi dụng sống buông thả của các em thì bản thân các em HSSV hiện nay chưa có những hiểu biết đầy đủ về ma túy như khái niệm, các chất, các loại ma túy...để phòng và tránh xa nó. Điều đó dẫn các em tới thái độ thiếu cảnh giác, thiếu đề phòng với những loại ma túy trá hình đang sản xuất phổ biến, những loại ma túy tổng hợp và đặc biệt nguy hiểm là ma túy đá. Kẻ ngáo đá với những hành động mất nhân tính - một thảm trạng của giới trẻ hiện nay trong đó có HS – SV [2] 2. Thực trạng hiểu biết về ma túy và ma túy đá của học sinh trường THPT Lê Hoàn. 2.1. Thuận lợi : Đa phần HS trường THPT Lê Hoàn xuất thân từ gia đình có bố, mẹ làm nghề nông, do đó ngoài thời gian dành cho học tập các em còn phải phụ giúp cha mẹ chăm lo việc nhà nên các em không có nhiều thời gian tụ tập bạn bè. Thứ hai trường THPT Lê Hoàn là ngôi trường có nhiều HS có truyền thống hiếu học từ xưa cho đến nay. Chính vì điều này đã tạo nên phong trào thi đua học tập để nối tiếp truyền thống tốt đẹp đó. Chính vì vậy cũng đã góp phần hạn chế lối sống đua đòi và hưởng thụ cực đoan của một bộ phận các em. Thứ ba Trường THPT Lê hoàn có đội ngũ giáo viên trẻ giàu nhiệt huyết, tận tâm với HS không chỉ truyền thụ kiến thức cho các em mà còn là người bạn thấu hiểu, giúp đỡ các em vượt qua các cám dỗ ngoài xã hội. Thứ tư: hằng năm nhà trường và đoàn thanh niên luôn phát động các phong trào tìm hiểu về ma túy và phòng chống ma túy trang bị hiểu biết cho các em. Thứ năm giữa gia đình, nhà trường có sự phối hợp, thống nhất tạo môi trường giáo dục toàn diện cho các em. 2.2. Khó khăn : Bên cạnh những thuận lợi trên thì việc giáo dục phòng chống ma túy cho HS trường THPT lê Hoàn gặp phải rất nhiều khó khăn. Thứ nhất cũng vì xuất phát từ gia đình thuần nông nên các em không có điều kiện để tiếp nhận thông tin thông qua các hoạt động phong trào, cộng đồng chính thống nào ngoài luồng thông tin từ nhà trường. Thứ hai: Một số gia đình do hoàn cảnh khó khăn nên bố mẹ phải đi làm xa. Các em ở nhà thiếu sự quan tâm, chỉ bảo, uốn nắn của bố mẹ nên dễ sa vào tệ nạn xã hội (ma túy) Thứ ba: Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ các phương tiện thông tin như điện thoại thông minh trở nên phổ biến và là mối quan tâm lớn của một bộ phận không nhỏ các em học sinh. Các em trở thành con nghiện của mạng xã hội Face book. Thông qua các mạng xã hội đó các đối tượng buôn bán ma túy cũng tìm cách kết bạn, xâm nhập và dụ dỗ, lôi kéo các em vào con đường nghiện ngập lúc nào không hay. Thứ tư: trường THPT lê Hoàn đóng tại địa bàn xã Xuân Lai là địa bàn được coi là điểm nóng, rất phức tạp về trật tự an toàn xã hội. Nơi tập trung của cả 4 trường thuộc các cấp học từ mầm non đến THPT, nơi giao thương của nhiều xã trong cụm. Đây chính là cơ hội để các đối tượng kinh doanh các mặt hàng cấm (ma túy, lô đề, cờ bạc...) khai thác thị trường tiềm năng. Thứ năm: tồn tại mặc định một số sai lầm nghiêm trọng trong quan niệm của các em HS qua nhiều thế hệ khi tôi trao đổi về ma túy đá đó là : + Không ít em HS lầm tưởng rằng chơi ma túy đá (ma túy tổng hợp dạng kích thích) không gây nghiện, ma túy đá không tiêm chích nên không bị lây nhiễm HIV, hơn nữa chơi ma túy đá như là sự khẳng định đẳng cấp và sự sành điệu của dân chơi. + Một số ít HS đã có tìm hiểu về ma túy đá và tác hại của nó, nhưng lại chủ quan cho rằng mình hoàn toàn có thể tự chủ được bản thân nếu có dùng ma túy đá. Tuy nhiên, một thực tế mà các em không lường trước được là sau một thời gian sử dụng ma túy đá, tất cả những người sử dụng ma túy đá nhiều lần đều trở thành các con nghiện và không tránh khỏi có dấu hiệu tâm thần, dễ bị kích động, hoang tưởng, ảo thanh, ảo giác.... Để thấy rõ hơn yêu cầu bức thiết của việc triển khai đề tài trong dạy học, vào đầu năm học 2016-2017 tôi đã tiến hành điều tra hiểu biết về ma túy và ma túy đá đối với học sinh khối 11 Trường THPT Lê Hoàn bằng phiếu trắc nghiệm với một số câu hỏi (Phiếu điều tra xem phần phụ lục). Kết quả như sau: Lớp Sĩ số Đạt yêu cầu Không đạt yêu cầu Số lượng Tỉ lệ (%) Số lượng tỉ lệ (%) 11A1 45 7 15,56% 35 84,44% 11A2 44 5 11,36% 39 88,64% 11A6 45 6 13,33% 39 86,67% 11A7 42 4 9,52% 38 90,48% 11A8 40 3 7,5% 37 92,5% Như vậy tỉ lệ học sinh có hiểu biết cơ bản về ma túy đá đạt yêu cầu chiếm tỉ lệ rất thấp (không quá 16%) 3. Các giải pháp giải quyết vấn đề. Xuất phát từ thực trạng năm học 2016 -2017 nêu trên vấn đề cấp bách đặt ra là phải trang bị cho các em đầy đủ những hiểu biết về cơ chế gây nghiện của ma túy đá, hậu quả mà ma túy đá gây ra cho người nghiện để các em có ý thức tự giác phòng chống ma túy đá cho bản thân mình, đồng thời là tuyên truyền viên tích cực giúp người thân và cộng đồng tránh xa ma túy. Để thực hiện được mục tiêu này tôi đề ra một biện pháp giải quyết sau đây: Trước hết bản thân tôi phải là người hiểu rõ về các loại ma túy nói chung và ma túy đá nói riêng. * Khái niệm ma túy (cơ sở lí luận) * Khái niệm ma túy đá. (cơ sở lí luận) * Nguồn gốc sản xuất ma túy đá. (cơ sở lí luận) * Cơ chế tác động của ma túy đá đến cơ thể người dùng: Não Ma túy đá Mạch máu Phổi Trong vòng 10 – 15 giây + Khi hút, ma túy đá được hấp thụ vào cơ thể thông qua đường máu theo vòng tuần hoàn được đưa đến não chỉ khoảng 10 đến 15 giây[2]9. + Ma túy đá sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của não. - Bình thường các nơron thần kinh trong cơ thể nói chung và các nơron thần kinh của não bộ nói riêng sẽ tiết ra một lượng chất dẫn truyền xung thần kinh nhất định (chất giúp xung thần kinh được dẫn truyền khắp nơi trong cơ thể). Một trong những chất mà cơ thể tiết ra (nội sinh) để dẫn truyền xung thần kinh là Dopamin. Dopamin đóng vai trò là chất trung gian hóa học dẫn truyền xung thần kinh qua xinap theo cơ chế như sau: Bóng xinap chứa Dopamin Chất vận chuyển Dopamin Thụ thể màng sau Xung thần kinh 1, Xung thần kinh lan truyền đến chuỳ xináp ảnh hưởng đến các bóng xinap. 2, Các bóng xinap chứa Dopamin gắn vào màng trước vỡ ra, giải phóng chất Dopamin vào khe xináp 3, Dopamin gắn vào thụ thể ở màng sau làm làm xuất hiện điện thế hoạt động gửi tín hiệu đến trung ương thần kinh tạo ra những cảm giác hưng phấn. - Khi ma túy đá xâm nhập vào cơ thể theo nhiều cách khác nhau sẽ phá vỡ hoạt động bình thường của các xinap thần kinh trong não. Bóng xinap chứa Dopamin Xung thần kinh Thụ thể màng sau Ma túy đá 1, Đầu tiên ma túy đá kích thích hệ thần kinh giải phóng một lượng lớn Dopamin gấp 15 lần bình thường (trong khi Heroin chỉ tăng tối đa gấp 4 lần)[2]10 tạo cảm giác hưng phấn một cách mãnh liệt tức thì. 2, Sau đó ma túy đá sẽ tiếp cận các chất vận chuyến Dopamin, ngăn cản không cho quá trình thẩm thấu được thực hiện bình thường. 3, Hệ thần kinh sẽ không thể tự tiết ra Dopamin nữa, kể từ đó người nghiện phải dùng ma túy đá thường xuyên (liều lượng ngày một tăng) để có được trạng thái hưng phấn, nếu không sẽ bị trầm cảm, lo lắng, sợ hãi[2]9. * Quá trình sử dụng ma túy đá nhiều lần sẽ dẫn đến nghiện: Người sử dụng ma túy đá sẽ cảm thấy "phê" sau khi hút 3-5 phút, sau khi nuốt 15-20 phút và tác động kéo dài từ 6-8 tiếng.[2]11. Sự hưng phấn, sung mãn, tự tin của những người sử dụng loại “ma túy đá” này khiến người dùng không có cảm giác mệt mỏi, bị ảo giác có thể làm điều trước đây không dám làm, như: chạy xe điên cuồng; cắn vào chính cơ thể mình, chém giết người không ghê tay, quan hệ tình dục tập thể, nhảy, la hét Nếu thiếu ma túy đá (Methamphetamine) sẽ gây ra sự hoảng sợ, lo lắng, sợ ánh sáng, ảo giác có kiến bò dưới da dẫn đến cào cấu mặt, mũi, tay, chân cho đến khi rách hẳn Kể từ khi dùng ma túy đá, não không tự tiết ra Dopamine nữa nên, người nghiện buộc phải tiếp tục sử dụng nó, với liều dùng ngày một tăng nếu không sẽ bị trầm cảm, buồn bã, sợ hãi...[2]9 Thứ hai bằng hiểu biết Sinh học về sinh lí thần kinh của cơ thể người và hiểu biết về ma túy đá của mình tôi đưa ra cơ sở bác bỏ hoàn toàn quan niệm sai lầm của một bộ phận HS ngộ nhận rằng “ma túy đá là loại ma túy sạch và không gây nghiện” và khẳng định “ma túy đá là chất gây nghiện cực độc, gây nghiện và ảnh hường xấu đến thể chất và tinh thần của người nghiện gấp nhiều lần so vời ma túy thông thường”. Điều này dễ thấy qua bảng so sánh sau[2]: Ma túy thông thường (Heroin, thuốc phiện) Ma túy đá (Methamphetamine) Giống nhau - Đều là các chất kích thích, hướng thần khi sử dụng nhiều lần có thể gây nghiện. - Khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây tác động lên hệ thần kinh trung ương thay đổi trạng thái tâm sinh lí của con người. - Sử dụng nhiều lần sẽ bị lệ thuộc cả thể chất và tinh thần, phá hủy dần các cơ quan trong cơ thể, có thể lây nhiễm các loại bệnh: AIDSđể lại hậu quả nặng nề cho bản thân, gia đình và xã hội. Khác nhau - Có nguồn gốc tự nhiên hoặc bán tổng hợp. - Có nguồn gốc tổng hợp từ các loại nguyên liệu hóa học. - Tác động tức thì: có thể kéo dài vài giờ đồng hồ, và có thể làm cho người sử dụng: •Cảm thấy sảng khoái, sung sướng • Không còn đau đớn thực thể • Cảm thấy buồn nôn hoặc nôn • Đồng tử co nhỏ (đồng tử đinh ghim) • Thở nông • Gây táo bón- Khó đi ngoài, phân rắn • Buồn ngủ (gà gật) - Tác động tức thì: • Cảm thấy khoẻ khoắn, lâng lâng sung sướng • Tỉnh táo hơn và tràn đầy sinh lực • Tăng ham muốn tình dục • Tăng khả năng giao tiếp • Không cảm thấy đói • Thông thái hơn, tâm trạng tốt hơn • Nhịp tim và huyết áp tăng • Tăng thân nhiệt • Giãn đồng tử • Thở nhanh • Khô miệng và khó nuốt, nếu nặng có thể gây tình trạng mất nước và sốt cao Hậu quả lâu dài khi sử dụng : (heroin) • Sốc thuốc (do liều quá cao- sử dụng heroin càng lâu, nguy cơ bị sốc thuốc càng cao) • Táo bón kéo dài • Tổn thương tĩnh mạch do tiêm chích cùng một vị trí trong một thời gian dài • Chán ăn, hoặc ốm yếu do ăn uống thiếu chất • Rối loạn kinh nguyệt, hoặc mất linh (đối với phụ nữ) • Áp xe da (sưng có mủ) • Khó có khả năng thụ thai (phụ nữ) • Khó cường dương (nam giới) • Viêm phổi • Các bệnh lý về tim, phổi • Uốn ván (một số nhiễm trùng thông qua các vị trí tiêm chích trên cơ thể) • Ma túy đá gây rối loạn chức năng, tổn thương não mãn tính. • Không có ma túy đá trong máu vẫn tồn tại tình trạng loạn thần, hoang tưởng, ảo giác kéo dài, rối loạn cảm xúc, hành vi do ảo giác, hoang tưởng gây ra. • Tình trạng sau tác động của ma túy (xả đá), gây hưng phấn về mặt tình dục, họ có thể sống thác loạn như bầy đàn, dẫn đến việc quan hệ tình dục không có kiểm soát và bảo vệ dẫn đến nguy cơ cao lây nhiễm các bệnh tình dục như HIV, giang mai, lậu • Sử dụng thời gian càng dài làm phá hủy tất cả cơ quan trong cơ thể (thần kinh, hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, bài tiết) Cuối cùng suy kiệt về thể chất, tinh thần và nghười nghiện có nguy cơ tử vong rất cao. Chỉ khi nghiện m
Tài liệu đính kèm:
- skkn_giao_duc_nang_cao_hieu_biet_va_y_thuc_phong_chong_ma_tu.doc