SKKN Giải pháp giúp học sinh Tiểu học học tốt môn Âm nhạc

ĐẶT VẤN ĐỂ:
1. Mở đầu: 
1.1. Lý do chọn đề tài: 
Giáo dục thẩm mỹ cho con người không thể thiếu được trong mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta. Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, sẵn sàng lao động mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống. Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó có môn Âm nhạc.
 Âm nhạc có vai trò tích cực trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học. Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Do đó, từ việc nghe hát, tập hát và biết được một số kiến thức về âm nhạc sẽ góp phần giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật, làm cho đời sống tinh thần của trẻ thêm phong phú, lành mạnh, tạo điều kiện để các em bộc lộ và phát triển năng khiếu âm nhạc.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn của nhà trường ngay từ đầu năm học 2017 – 2018 tôi đã áp dụng đề tài: “Giải pháp giúp học sinh Tiểu học học tốt môn Âm nhạc” vào việc giảng dạy với mong muốn giúp học sinh có thể phát huy những điểm tốt đã đạt được và khắc phục được những lỗi chưa tốt trong quá trình học âm nhạc ở mỗi giờ học trên lớp. 
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Trình bày những kinh nghiệm thu được trong quá trình giảng dạy môn Âm nhạc.
Trình bày hiệu quả thu được khi áp dụng đề tài
Đề xuất một số kiến nghị với cấp trên
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
 - Đối tượng nghiên cứu là học sinh từ khối 1 đến khối 5 vể thực trạng dạy và học phân môn học hát ở trường Tiểu học Minh Khai 1 Thành phố Thanh Hoá.
1.4. Phương pháp nghiện cứu:
 - Các phương pháp nghiên cứu khoa học như:
 + Phương pháp quan sát tổng hợp
 + Phương pháp quan sát sư phạm 
 + Phương pháp thống kê toán học
 + Phương pháp điều tra giáo dục
 + Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm
Các phương pháp nghiên cứu trên tôi đã vận dụng chặt chẽ trong quá trình nghiên cứu và trình bày đề tài.
1.5. Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm:
- Sử dụng một số thủ pháp vào giảng dạy: 
+ Thủ pháp “Trò chơi”
+ Thủ pháp “Phiên âm”
+ Thủ pháp “Thêm bớt dấu thanh”
+ Thủ pháp “Gõ đệm theo phách”
+ Thủ pháp “Sử dụng bản nhạc” 
+ Thủ pháp “Đếm phách”
+ Thủ pháp “Chỉ huy” 
+ Thủ pháp “Sáng tạo”
+ Thủ pháp “Tập đọc nhạc”
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc là môn nghệ thuật tác động rất mạnh đến cảm xúc con người. Nó đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, sự đam mê và có một chút “năng khiếu”. Thông qua những câu hát, lời ca, cử chỉ, điệu bộ, giúp các em nhận thức những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai điệu đẹp qua từng bài hát, từng câu nhạc. 
Ở độ tuổi 6, 7, 8 hoạt động học tập chưa có đối tượng cụ thể các em lĩnh hội kiến thức chủ yếu dựa vào trực quan và thực hành. Học sinh rất hiếu động, dễ nhớ đồng thời cũng rất mau quên. Sang độ tuổi 9, 10 hoạt động học tập là có đối tượng, có chủ đề, đối tượng là hoạt động khoa học, là tri thức, là mối qua hệ xã hội và các kĩ năng, kĩ xảo Nhu cầu nhận thức của học sinh Tiểu học đang phát triển. Hành vi và thói quen đạo đức đang hình thành. Các em giàu cảm xúc, sống bằng tình cảm, thích sinh hoạt tập thể và múa hát. Xét về mặt tình cảm, các em rất dễ xúc động trước những cái hay, cái đẹp biểu hiện trong cuộc sống 
Giáo viên Tiểu học là người hình thành ở các em những cơ sở ban đầu cho sự tiếp thu nghệ thuật âm nhạc và phát hiện những mầm non có năng khiếu âm nhạc để sớm có điều kiện bồi dưỡng các em thành nhân tài của đất nước. Muốn vậy, giáo viên dạy bộ môn Âm nhạc phải có hiểu biết cơ bản về lý thuyết âm nhạc, phải rèn luyện để có những kĩ năng thực hành giúp các em hát kết hợp gõ đệm đúng với tất cả sắc thái biểu cảm và hình thành ở các em cảm xúc và thị hiếu lành mạnh. 
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
*Thuận lợi: 
Nhìn chung, SGK đã xác lập được một hệ thống tri thức âm nhạc nhẹ nhàng, phong phú. Trong chương trình từng lớp và toàn cấp học các nội dung được sắp xếp đan xen một cách hài hòa hợp lý.Tạo cơ sở để học sinh rèn luyện kỹ năng hát đúng, hát hay, giúp phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lành mạnh, tạo điều kiện để các em bộc lộ và phát triển năng khiếu âm nhạc, hướng tới chân, thiện, mĩ góp phần làm thư giãn đầu óc, làm cân bằng các nội dung học tập khác ở Tiểu học. 
*Khó khăn: 
Với lịch học dày đặc các bộ môn văn hóa như Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh...các em học sinh không có nhiều thời gian để tham gia các hoạt động âm nhạc và chỉ được học bộ môn Âm nhạc theo đúng phân phối chương trình (1 tiết/ tuần). Đại bộ phận các em do ít được tiếp xúc với các loại hình nghệ thuật nên còn nhược điểm rất phổ biến là hát theo thói quen, hát tự do theo cảm tính... Do trang thiết bị cho môn học còn hạn chế, nên việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức Âm nhạc là hết sức khó khăn, thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu tượng, không tạo được sự thu hút, ít gây hứng thú học tập cho các em.
Số liệu thống kê: 
Đầu năm học 2017-2018, tôi đã tiến hành điều tra khảo sát chất lượng môn Âm nhạc của học sinh các khối trong trường Tiểu học Minh Khai 1. Kết quả đạt được như sau:
Khối
Tổng số HS
Hoàn thành tốt (A+)
Hoàn thành (A)
Chưa hoàn thành(B)
SL
%
SL
%
SL
%
Khối 1
265
210
79%
55
21%
/
/
Khối 2
270
210
78%
60
22%
/
/
Khối 3
259
215
83%
44
17%
/
/
Khối 4
222
195
87%
27
13%
/
/
Khối 5
243
205
84%
38
16%
/
/
Tổng
1259
1035
82%
224
18%
/
/
Từ kết quả khảo sát cho thấy, việc tiếp thu các kiến thức Âm nhạc và sự yêu thích học tập bộ môn của các em chưa cao lắm. Nên nhiều năm nay tôi luôn suy nghĩ tìm ra những biện pháp khác nhau trong phương pháp dạy học phân môn học hát để giúp các em có hứng thú với giờ học hát nói riêng và giờ nhạc nói chung. Vì vậy không những nâng cao chất lượng cho giờ học mà học sinh luôn đón đợi những tiết học nhạc đầy không khí háo hức, vui tươi.
2.3. Các giải pháp để giải quyết vấn đề:
Trong phân môn học hát bao gồm được chia thành hai phần rất rõ rệt: 
+ Phần thứ nhất (tiết thứ nhất): Học bài hát
+ Phần thứ hai (tiết thứ hai): Ôn bài hát
Qua quá trình nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy học trong nhiều năm giảng dạy tôi thấy: Tùy từng tiết học cụ thể tôi sẽ áp dụng các biện pháp tương ứng phù hợp với tiết học đó để phát huy được tính tích cực trong phân môn học hát.
Nội dung, biện pháp giúp học sinh học tốt môn âm nhạc:
Nội dung:
* Cấu trúc chương trình của môn Âm nhạc: 
Âm nhạc ở Tiểu học gồm các mạch nội dung như: Học hát, phát triển khả năng âm nhạc, Tập đọc nhạc. Ở lớp 1, 2, 3 Học hát và Phát triển khả năng âm nhạc. Qua học hát, học sinh được rèn luyện về tai nghe, trí nhớ âm nhạc, phát triển nhạc cảm và làm quen với việc thể hiện chính xác về cao độ, trường độ. Cuối lớp 3 học sinh được tiếp cận bước đầu với một vài kí hiệu ghi chép nhạc. Đến lớp 4, 5 bổ sung thêm nội dung Tập đọc nhạc. Âm nhạc được tách riêng thành một môn học có sách giáo khoa cho học sinh và sách hướng dẫn giảng dạy cho giáo viên.
* Học hát:
Học sinh Tiểu học được học từ 10 đến 12 bài hát trong một năm học. HS cần hát đúng cao độ, trường độ và phát âm rõ lời, chính xác. Tiếng hát phải có sức biểu cảm với những trạng thái khác nhau như: vui vẻ, hồn nhiên, nhí nhảnh
Dạy hát gồm các bước sau: giới thiệu bài, hát mẫu, đọc lời ca, dạy hát từng câu, hát cả bài, tập gõ đệm bằng nhạc cụ, tập vận động theo nhạc. 
Phát triển khả năng nghe nhạc:
Học sinh được nghe Quốc ca, dân ca, bài hát thiếu nhi chọn lọc hoặc nhạc không lời. Nghe kể chuyện Âm nhạc. Được nghe, xem giới thiệu hình dáng một vài nhạc cụ trong và ngoài nước. Nghe âm sắc qua băng đĩa các trích đoạn nhạc được diễn tấu bằng các loại nhạc cụ này.
* Tập đọc nhạc:
Ở lớp 4, 5 các em được làm quen với 8 bài tập đọc nhạc, giọng Đô trưởng, nhịp 2/4 gồm 5 âm Đô-Rê-Mi- Son-La hoặc 7 âm: Đô-Rê-Mi-Pha-Son-La-Si với các hình nốt đen, trắng, móc đơn, trắng chấm dôi và dấu lặng đen.
Khi dạy tập đọc nhạc, giáo viên cho các em nhận biết nốt nhạc, tập lần lượt cao độ, tiết tấu riêng. Sau đó đàn giai điệu vài lần cho các em đọc theo từng câu ngắn. Khi đã đọc đúng giai điệu thì cho học sinh ghép lời. Trong khi đọc giáo viên nhắc các em gõ phách đều đặn, nhịp nhàng.
Biện pháp rèn kỹ năng học âm nhạc:
Giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên như: xác định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc, tư thế ngồi hát, kỹ năng phát âm, nhả tiếng, quan sát, lắng nghe và cảm nhận âm sắc, giai điệu.
Biện pháp 1: Luyện hát đúng giai điệu
Giới thiệu bài hát một cách sinh động, gây sự chú ý, tò mò cho học sinh. Các em nghe hát mẫu và đọc lời ca, giải nghĩa những từ khó để giúp các em hiểu được ý nghĩa của lời ca. 
Ví dụ: Trong bài “Lớp chúng ta đoàn kết” (Nhạc và lời của Mộng Lân). 
Khi đọc lời ca phải hướng dẫn các em đọc theo tiết tấu và ngắt ở cụm từ như sau: Lớp chúng mình / rất rất vui,/ anh em ta chan hòa tình thân./
Để các em đọc đúng tiết tấu, giáo viên chỉ bảng phụ và hướng dẫn các em đọc câu theo mẫu. Sau khi giúp học sinh đọc đúng lời ca giáo viên phải hướng dẫn các em khởi động giọng. Ví dụ: 
Khi tập hát cần sự đồng đều hoà giọng chính xác và diễn cảm với những trạng thái khác nhau. Để các em cảm nhận giai điệu của từng câu hát, giáo viên đàn, hát mẫu. Việc tập hát từng câu và kết nối theo lối móc xích sẽ giúp các em mau nhớ lời ca và hát chuẩn xác giai điệu hơn. Việc củng cố luyện tập từng đoạn của bài hát giúp các em cảm nhận giai điệu và lời ca, tự tin. Đặc biệt là giúp các em loại bỏ sự chán nản khi chưa thực hiện được bài tập.
Biện pháp 2: Hướng dẫn học sinh hát kết hợp gõ đệm. 
Việc sử dụng các nhạc cụ để gõ đệm theo khi hát làm cho bài hát sinh động, gây hứng thú, giúp các em giữ được nhịp độ của bài mà không bị cuốn nhanh. 
Thông thường, có 3 cách gõ đệm để luyện tập củng cố bài hát đó là: Hát gõ đệm theo nhịp, phách, tiết tấu. Tuy nhiên tuỳ theo từng bài hát cụ thể mà vận dụng cho phù hợp. 
Ví dụ: Bài " Quê hương tươi đẹp" dân ca Nùng.
Sử dụng cách gõ đệm theo phách và gõ đệm theo tiết tấu đã được viết sẵn vào bảng phụ trên khuông nhạc chia làm 2 cách gõ đệm khác nhau.
*Gõ theo tiết tấu:
	 X	 X X	 X	X	 X	 X
*Gõ đệm theo phách:
	 X	 X X	 	 X	 
Mỗi nốt trên khuông nhạc giáo viên đã đánh dấu (x) tương ứng với tiếng được gõ trong ô nhịp. Không giải thích vì sao chỉ nhận xét về hai cách gõ. Sau đó hướng dẫn học sinh cách tự xác định tiết tấu, phách ở những câu còn lại trong bài hát.
Để phân biệt hai cách gõ trên giáo viên chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm thực hiện gõ một cách, khi đã được gõ và được nghe các em sẽ nhận biết được điểm khác của hai cách gõ trên. 
Ví dụ: Bài hát : "Gà gáy" lớp 3, dân ca Cống, lời mới nhạc sĩ Huy Trân. 
Để các em hát và gõ đúng nhịp, phách, tiết tấu thì lần lượt cho học sinh nêu 3 cách gõ đệm với câu hát 1.
*Gõ đệm theo tiết tấu:
 x x x x x	 x x x x x
*Gõ đệm theo phách:
 x x x	 x xx x x
*Gõ đệm theo nhịp 2:
 x x x x	
Để củng cố kĩ năng gõ đệm giáo viên tổ chức trò chơi thi đua trong các nhóm. Bằng cách chia lớp thành 3 nhóm, mỗi nhóm chịu trách nhiệm một cách gõ. Hát theo kiểu nối tiếp đến câu hát nào ở nhóm đó sẽ có cách gõ riêng về nhịp, tiết tấu hay phách. Nhằm tạo một không khí sôi động khi các em hát và tạo điều kiện cho học sinh nắm vững giai điệu của bài hơn.
Không phải bài hát nào cũng có tiết tấu đơn giản và giống nhau mà còn có những bài hát viết ở dạng đảo phách trong ô nhịp.
Ví dụ: bài "Tập tầm vông" ở lớp 1. Có đảo phách chỗ tiếng “vó, tay”.
 x x x x x x xx x x xx
Những bài hát có sử dụng đảo phách thuộc loại bài khó. Để dạy cho học sinh nắm chắc được tiết tấu, nhịp, phách trong bài hát, giáo viên phải tạo cho học sinh tư thế chủ động, hướng dẫn học sinh biết cách xác định nhịp, phách trong bài. 
Biện pháp 3: Luyện hát thể hiện tính chất nhạc điệu, kết hợp vận động: 
Tiết 2 trọng tâm là luyện tập, cho HS nghe bài hát qua băng để nhớ lại giai điệu của bài. Giáo viên dạo đàn, học sinh hát lại bài hát. Phát hiện những câu, từ trong bài các em hát chưa đúng để sửa. Giáo viên đàn đúng theo bản nhạc khoảng 2 lần, hát mẫu lại câu hát đó và bắt nhịp cho tập lại theo. 
Thực hiện hát gõ đệm theo tiết tấu, thể hiện tính chất nhạc điệu của bài. Hát ôn dưới dạng trò chơi: hát đuổi, hát đối đáp, bên hát lời, bên gõ đệm theo phách, nhịp, hát kết hợp vận động. 
Ví dụ: Giáo viên đàn lại bài hát, yêu cầu học sinh gõ đệm theo nhịp, theo phách hoặc tiết tấu. Giáo viên yêu cầu học sinh hát câu 1, nhẩm và gõ theo phách câu 2 rồi lại hát câu 3, gõ đệm câu 4... cũng có thể chỉ cho các em gõ theo tiết tấu của bài.
* Các hình thức luyện tập này vừa hiệu quả lại vừa thu hút học sinh tham gia.
- Hơn thế nữa, trong khi dạy tôi luôn mở rộng hiểu biết xung quanh bài hát như giới thiệu về tác giả, về nội dung, liên hệ với các lĩnh vực văn học, lịch sử, địa lý, giới thiệu các bài hát khác viết cùng chủ đềĐặc biệt, tôi luôn chú trọng đến nội dung của bài hát nhằm liên hệ thực tế để giáo dục tình yêu quê hương, yêu ông bà cha mẹ, yêu thầy cô, yêu bạn bè, đoàn kết giúp bạn
Ví dụ: Khi dạy bài: “Những bông hoa những bài ca”, Nhạc và lời: Hoàng Long. Tôi sẽ giới thiệu cho các em biết ý nghĩa ngày Nhà giáo Việt Nam, qua giai điệu và ca từ của bài hát, tôi giáo dục lòng kính yêu và lòng biết ơn đối với những người dạy dỗ, chăm lo cho các em. Ngoài ra tôi còn giới thiệu những bài hát cùng chủ đề lòng biết ơn dối với thầy cô giáo như: Bông hồng tặng cô, Bụi phấn, 
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng khi dạy âm nhạc trong những năm học qua và đã thành công. Song trong quá trình thực hiện tôi khám phá ra rằng các biện pháp trên chưa đủ nên đã bổ sung nhiều thủ pháp khác không kém phần tâm đắc như sau:
* Một số giải pháp dạy học sinh hát chuẩn xác một bài hát.
Nhiều năm học trước, vì là giáo viên đứng lớp, dạy tất cả các môn nên hầu hết chúng tôi chỉ thực hiện yêu cầu tối thiểu và hướng dẫn các em hát thuộc, đúng các bài hát của chương trình quy định. Các em chưa có ý thức về nhịp, phách, tiết tấu, cao độ, trường độ.
a) Thủ pháp “Trò chơi”: Tôi đã linh hoạt sử dụng Trò chơi âm nhạc tuỳ vào từng bài học, mục tiêu tiết học, cảm nhận của học sinh. Học sinh rất hưng phấn khi học tiết âm nhạc và còn giúp các em thư giãn giữa các tiết học.
Ví dụ: Trong tiết ôn tập bài hát Đếm sao tôi sử dụng trò chơi hát bằng nguyên âm (O, A, U, I). Tôi dùng kí hiệu tay cho các em nhìn và hát nhằm củng cố về tiết tấu và nhịp cho học sinh...
b) Thủ pháp “ phiên âm”: (cho những tiếng hát có âm láy, luyến)
- Giáo viên chỉ ra những tiếng hát có âm luyến, láy trong câu hát. Vừa giải thích cách luyến, láy vừa phiên âm trên bảng cho học sinh nhận biết. 
Ví dụ: Bài Em yêu hoà bình- Nhạc và lời: Nguyễn Đức Toàn- lớp 4“ ... yêu từng gốc đa, bờ tre đường làng” tiếng hát “tre” và “đường” là hai âm luyến giáo viên phiên âm giải thích như sau:
“ Tre”= tre...è (son-pha) “ đường”= đường...ương ( rề-la).
GV hát mẫu vài lần, tập riêng các tiếng hát có âm luyến vài lần rồi mới chuyển sang dạy cả câu hát. 
c) Thủ pháp “ thêm bớt dấu thanh”: (sử dụng cho những câu hát có âm vực trầm, cao, nửa cung nhằm giúp cho học sinh hát đúng cao độ):
- Sau khi đàn giai điệu và hát mẫu câu hát cần tập, giáo viên chỉ ra những tiếng hát cần thêm bớt dấu thanh.
- Dùng phấn màu thêm hoặc bỏ dấu thanh những tiếng hát khó hát. Ví dụ: Dạy bài “Chị Ong Nâu và Em bé” Nhạc và lời Tân Huyền ( lớp 3) có các câu hát “Chị Ong Nâu nâu nâu nâu” (đồ,pha,pha,pha,pha) ta dùng thanh huyền thêm vào tiếng “ Chị” = chì .Câu “ Ông mặt trời mới dậy” ( pha, rê-đồ, rê-pha, rê) ta thêm bớt dấu thanh như sau: “ Mới dậy” = mơi dầy ( bỏ thanh sắc ở tiếng “mới”, thêm thanh huyền ở tiếng “ dậy”.
* Giáo viên đàn giai điệu và hát mẫu câu hát đó rồi bắt giọng cho học sinh tập hát.
d) Thủ pháp “gõ đệm theo phách”:
Những chỗ có đảo phách, nghịch phách trường hợp rất khó dạy cho HS hát đúng vì trọng âm của tiết tấu không trùng với trọng âm của nhịp như bài “Tiếng hát bạn bè mình” Nhạc và lời Lê Hoàng Minh (lớp 3). Bài “Em yêu hoà bình”. Nhạc và lời Nguyễn Đức Toàn (lớp 4). Với trường hợp này GV cần phân tích rõ cách gõ phách và dùng mũi tên (à) ghi vào bên dưới các tiếng hát. Phân tích cho HS nắm được tiếng hát nào rơi vào lúc động tác gõ phách xuống, tiếng hát nào rơi vào lúc động tác đưa phách lên, tiếng hát nào ngân dài cả 2 động tác gõ xuống và đưa lên.
- GV hát mẫu kết hợp dùng thước đánh theo mũi tên đã ghi vài lần.
- Bắt giọng cho HS tập hát từ tốc độ chậm đến nhanh cho thật thuần thục rồi mới chuyển sang câu hát khác.
đ) Thủ pháp: Tôi thường sử dụng bản nhạc để giới thiệu giúp các em nhận biết nhịp và các tiếng cần luyến, ngân dài bao nhiêu phách rồi chia câu hát như thường lệ.
Đặc biệt, tôi không yêu cầu học sinh hát khi chưa được hướng dẫn hay nghe hát mẫu. Bởi vì khi các em đã thuộc với cách hát sai thì việc sửa sai là điều rất khó và mất nhiều thời gian. 
Ví dụ: Em Dương lớp 5D thường học thuộc lòng lời ca, thậm chí còn tự tập hát thử để lên xung phong hát mẫu. Kết quả là Dương hát sai nhạc khi hướng dẫn cho lớp hát thì em Dương là đối tượng hát sai khó sửa nhất. 
Ngoài ra, khi bắt nhịp phải đếm dự lệnh chính xác và quy định với học sinh cách hát vào từng câu. Phụ thuộc vào chỉ số nhịp của từng bài hát và nhịp mở đầu đủ hay thiếu phách. 
e) Thủ pháp “đếm phách”: 
Có những tiếng hát phải ngân dài 3 phách trở lên, các em thường ngân dài không đủ phách nên vào hát câu hát tiếp sau thường bị sai nhịp.
Muốn khắc phục trường hợp này, giáo viên cần phải tập chính xác ngay từ đầu các câu hát đó: Khi HS hát tới chỗ có ngân dài, giáo viên và HS cùng đếm, gõ phách bằng những tiếng đếm “Hai-ba” hay “ Một- hai”, “ Hai-một” hoặc “hai-ba-bốn-năm” ( đếm thành tiếng những lần đầu sau đó tập đếm thầm)
Mỗi một học sinh phải đảm bảo có một Thanh phách nhằm luyện tập tốt khả năng phân biệt nhịp, phách và tiết tấu.
Ví dụ: Dạy bài hát “ Đếm sao” Nhạc và lời Văn Chung lớp 3...
Trước khi cho HS hát nối từ câu 1 sang câu 2, từ câu 2 sang câu 3, GV lưu ý các em phải ngân dài tiếng “sao” (son trắng chấm dôi) tiếng vàng (mi trắng chấm dôi) trong thời gian đếm “hai-ba” mới vào hát tiếp câu sau.
Hoặc bài “Tre ngà bên lăng Bác” Nhạc và lời Hàn Ngọc Bích-lớp 5.
Trong khi HS đang ngân dài tiếng “ hoa” cuối câu “đón nắng đâu về mà thêu hoa thêu hoa” giáo viên liền đếm “hai-ba-bốn-năm” giúp các em vào câu hát “rất trong là tiếng chim...” được đúng nhịp.
g) Thủ pháp “chỉ huy” (làm nhạc trưởng)
Một nhược điểm mà HS hay mắc phải trong bài hát tập thể là hát bị “cuốn nhịp” tức là các em không giữ được theo nhịp độ ban đầu và có xu thế hát nhanh dần lên do cảm thụ âm nhạc còn yếu cùng với sự ồ ạt khi hát tập thể nên việc này rất khó khắc phục. Muốn hạn chế tối đa nhược điểm này, giáo viên lưu ý ngay từ lúc bắt đầu dạy hát và thực hiện tốt các việc sau:
- Dạy chính xác về trường độ và cao độ.
- Cho các em vừa hát, vừa gõ đệm theo nhịp hoặc theo phách 
- GV có thể chia lớp thành các nhóm nhỏ để luyện về nhịp độ 
- Lần lượt hát với tốc độ hơi chậm, hơi nhanh, vừa phải. Mục tiêu là để học sinh có thể hát với mọi tốc độ mà vẫn làm chủ về nhịp độ.
- Hát theo chỉ huy, giáo viên đánh nhịp thật chắc chắn. Khi phát hiện ra những chỗ nào có xu thế nhanh dần, phải cho ngừng lại nhắc nhở, uốn nắn kịp thời.
Ví dụ: Khi dạy bài “Ước mơ” nhạc: Trung Quốc, tôi cần luyện tập và tạo cho các em gõ phách một cách chính xác, nhất là ở những chỗ nghỉ một phách rưỡi.
h) Thủ pháp “ Sáng tạo”: Chế tạo đồ dùng dạy học 
Tôi tự làm bộ nốt nhạc nam châm và các nhạc cụ gõ đệm, hoa, chiếc thẻ âm nhạc với những vật liệu đơn giản như: Vỏ chai nước suối, vỏ hộp thuốc hoặc vỏ lon bia, bi xe đạp cũ hoặc sỏi, đá nhỏ
Ví dụ: Khi dạy tập nhận biết nốt nhạc trên khuông (âm nhạc ở lớp 3). Dùng kí hiệu âm nhạc bằng nam châm gắn lên bảng để thực hiện các bài giới thiệu khuông nhạc, khóa son, hình nốt..
Khuông nhạc
Khóa Son
Hình nốt và các kí hiệu âm nhạc
Những nhạc cụ t