SKKN Đổi mới phương pháp tập luyện, giúp học sinh Trung học cơ sở đặc biệt là học sinh lớp 8 phát huy năng lực, học tốt môn thể dục
Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, đồng thời là một bộ phận không thể tách rời của sự nghiệp giáo dục của Đảng và Nhà nước ta. Sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục thể chất nói riêng đã góp phần rất quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện, hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ và thể lực để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, giữ vững và tăng cường an ninh - quốc phòng.
Tầm quan trọng của thể dục – thể thao (TDTT) thể hiện rõ trong tư tưởng và việc làm của Chủ tịch Hồ Chí Minh – Người dạy “ Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần đến sức khỏe mới thành công”.
Đổi mới phương pháp dạy học là một vấn đề đã được đề cập và bàn luận sôi nổi từ nhiều thập kỷ qua. Toàn bộ giáo viên đã không ngừng nghiên cứu tiếp thu những thành tựu mới của lí luận dạy học hiện đại để đưa nền giáo dục nước ta ngày một hiện đại hơn, đáp ứng được yêu cầu học tập ngày càng cao của nhân dân. Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, phù hợp với từng đặc điểm lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh.
Trong thực tế việc giảng dạy thể dục cho học sinh Trung học cơ sở đặc biệt là lớp 8 còn gặp khó khăn, các em bước đầu làm quen học và tập luyện một số môn học mới như nhảy xa, nhảy cao các môn học này đòi hỏi các em phải tự tin phát huy năng lực bản thân tâp luyện mới đạt kết quả tốt nhưng các em còn nhút nhát, thiếu tự tin chưa phát huy được năng lực bản thân. Làm thế nào để các em tự tin, phát huy năng lực của bản thân trong tập luyện để học tốt môn học cũng như thích tham gia các môn thể dục phát triển thể lực mà không sao nhãng các môn học khác là điều băn khoăn đối với giáo viên thể dục.
Để giúp Trung học cơ sở đặc biệt là lớp 8 tự tin phát huy năng lực bản thân trong tâp luyện để học tốt môn thể dục thì ngay từ khi mới bắt đầu môn học, giáo viên đã phải suy nghĩ tìm tòi phương pháp tập luyện phù hợp để giúp học sinh tự tin phát huy năng lực tâp luyện học tốt môn học nhằm nâng cao sức khỏe phát triển tố chất thể lực và đạt thành tích cao. Tôi mạnh dạn suy nghĩ tìm tòi một số phương pháp tập luyện có hiệu quả phù hợp với lứa tuổi, đặc điểm tâm, sinh lý của các em, giúp các em tự tin phát huy năng lực học tốt môn thể dục. Qua việc giảng dạy và đúc kết được nhiều kinh nghiệm nên tôi chọn đề tài “Đổi mới phương pháp tập luyện, giúp học sinh Trung học cơ sở đặc biệt là học sinh lớp 8 phát huy năng lực, học tốt môn thể dục”.
MỤC LỤC Nội dung (tên mục) Trang Mục lục 1 1. MỞ ĐẦU 1 1.1. Lý do chọn đề tài 1 1.2. Mục đích nghiên cứu 1 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 3 2.1. Cơ sở lý luận 3 2.1.1 Mục tiêu TDTT trong trường Trung học sơ sở 3 2.1.2. Cơ sở khoa học của Giáo dục thể chất trong trường THCS 4 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng Sáng kiến kinh nghiệm. 5 2.3. Những kinh nghiệm và giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 5 2.3.1. Hoạt động chính khóa 6 2.3.2. Hoạt động ngoại khóa 11 2.4. Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm. 12 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 14 - Kết luận 14 - Kiến nghị 14 1. MỞ ĐẦU 1.1 Lí do chọn đề tài Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện, đồng thời là một bộ phận không thể tách rời của sự nghiệp giáo dục của Đảng và Nhà nước ta. Sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục thể chất nói riêng đã góp phần rất quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện, hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ và thể lực để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, giữ vững và tăng cường an ninh - quốc phòng. Tầm quan trọng của thể dục – thể thao (TDTT) thể hiện rõ trong tư tưởng và việc làm của Chủ tịch Hồ Chí Minh – Người dạy “ Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần đến sức khỏe mới thành công”. Đổi mới phương pháp dạy học là một vấn đề đã được đề cập và bàn luận sôi nổi từ nhiều thập kỷ qua. Toàn bộ giáo viên đã không ngừng nghiên cứu tiếp thu những thành tựu mới của lí luận dạy học hiện đại để đưa nền giáo dục nước ta ngày một hiện đại hơn, đáp ứng được yêu cầu học tập ngày càng cao của nhân dân. Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, phù hợp với từng đặc điểm lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh. Trong thực tế việc giảng dạy thể dục cho học sinh Trung học cơ sở đặc biệt là lớp 8 còn gặp khó khăn, các em bước đầu làm quen học và tập luyện một số môn học mới như nhảy xa, nhảy caocác môn học này đòi hỏi các em phải tự tin phát huy năng lực bản thân tâp luyện mới đạt kết quả tốt nhưng các em còn nhút nhát, thiếu tự tin chưa phát huy được năng lực bản thân. Làm thế nào để các em tự tin, phát huy năng lực của bản thân trong tập luyện để học tốt môn học cũng như thích tham gia các môn thể dục phát triển thể lực mà không sao nhãng các môn học khác là điều băn khoăn đối với giáo viên thể dục. Để giúp Trung học cơ sở đặc biệt là lớp 8 tự tin phát huy năng lực bản thân trong tâp luyện để học tốt môn thể dục thì ngay từ khi mới bắt đầu môn học, giáo viên đã phải suy nghĩ tìm tòi phương pháp tập luyện phù hợp để giúp học sinh tự tin phát huy năng lực tâp luyện học tốt môn học nhằm nâng cao sức khỏe phát triển tố chất thể lực và đạt thành tích cao. Tôi mạnh dạn suy nghĩ tìm tòi một số phương pháp tập luyện có hiệu quả phù hợp với lứa tuổi, đặc điểm tâm, sinh lý của các em, giúp các em tự tin phát huy năng lực học tốt môn thể dục. Qua việc giảng dạy và đúc kết được nhiều kinh nghiệm nên tôi chọn đề tài “Đổi mới phương pháp tập luyện, giúp học sinh Trung học cơ sở đặc biệt là học sinh lớp 8 phát huy năng lực, học tốt môn thể dục”. 1.2. Mục đích nghiên cứu - Tổ chức tập luyện một cách hợp lí và khoa học sao cho giờ học làm nảy sinh sự tự tin, hứng thú trong hoạt động tập luyện của học sinh. Qua đó trang bị cho học sinh một số kiến thức kỹ năng cơ bản phổ thông nhất theo nội dung cơ bản của chương trình. Nhằm nâng cao năng lực tập luyện, giúp các em chủ động tự tin học tốt môn thể dục. - Góp phần bảo vệ, củng cố và tăng cường sức khỏe học sinh, nâng cao năng lực làm việc (học tập) trí óc cho các em. - Phát triển toàn diện các tố chất thể lực, trong đó đặc biệt chú ý phát triển sức nhanh, sức mạnh, sức bền và sự khéo léo để cho cơ thể các em phát triển nhanh, toàn diện. - Giáo dục và rèn luyện cho các em một số thói quen tốt như tập thể thao thường xuyên, đúng phương pháp khoa học. Biết vận dụng vào cuộc sống, biết giữ gìn vệ sinh và một số phẩm chất đạo đức như: tính kỷ luật, tính trung thực, lòng dũng cảm tự tin, trách nhiệm của cá nhân với tập thể. - Tạo cho các em sự tự tin, say mê, hứng thú trong môn học . - Giúp các em rèn luyện thân thể tốt, có sức khoẻ đảm bảo trong việc học tập. - Sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em đảm bảo tính vừa sức, hấp dẫn. - Thông qua việc tập luyện giúp học sinh thấy rõ mục đích của học thể dục, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. 1.3. Đối tượng nghiên cứu - Học sinh trường Trung học cơ sở Hoằng Châu (trọng tâm là học sinh khối lớp 8) 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Tham khảo tài liệu - Phương pháp thuyết trình, kể chuyện (kích thích các em tự tin, ham thích học môn thể dục) - Phương pháp trực quan (tranh ảnh, các dụng cụ học tập) - Phương pháp sử dụng “trò chơi”. - Phương pháp thi đấu - Hướng dẫn tập luyện, đúc kết kinh nghiệm - Kiểm tra kết quả chất lượng học sinh. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1 Mục tiêu TDTT trong trường Trung học sơ sở + Mục tiêu TDTT trong trường Trung học cơ sở (THCS) giúp học sinh biết được một số kiến thức, kĩ năng cơ bản để tập luyện giữ gìn sức khỏe, nâng cao thể lực. + Góp phần rèn luyện nếp sống lành mạnh, tác phong nhanh nhẹn, kỉ luật, thói quen tự giác tập luyện thể dục thể thao, giữ gìn vệ sinh. + Có sự tăng tiến về thể lực, đạt tiêu chuẩn rèn luyện thân thể và thể hiện khả năng – năng lực của bản thân về thể dục thể thao. + Biết vận dụng ở mức nhất định những điều đã học vào nếp sinh hoạt ở trường và ngoài nhà trường. Thông qua các hoạt động thể dục thể thao rèn luyện cho học sinh tác phong khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tính kỉ luật và một số phẩm chất đạo đức cần thiết chính là góp phần chuẩn bị cho thế hệ trẻ có nếp sống lành mạnh, tốt đẹp. Góp phần giáo dục đào tạo thế hệ trẻ trở thành những con người có ích cho xã hội, chuẩn bị về thể lực và nếp sống cho người lao động tương lai thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. - Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở Muốn giảng dạy được tốt trước hết người giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý phát triển thể chất của học sinh Trung học cơ sở nói chung và học sinh khối lớp 8 nói riêng. + Đặc điểm tâm lí Lứa tuổi học sinh THCS nói chung và học sinh lớp 8 nói riêng là lứa tuổi quá độ và là giai đoạn rất nhạy cảm, có sự phát triển đặc biệt mạnh mẽ, linh hoạt của các đặc tính nhân cách. Các em luôn mong muốn thử sức mình theo các phương hướng khác nhau, nên hành vi của các em phức tạp và mâu thuẫn. Vì vậy cần phải thường xuyên giám sát và giáo dục cho phù hợp trên cơ sở phát huy tính tích cực, sáng tạo, biết điều chỉnh và tổ chức hoạt động, tạo điều kiện phát triển tốt các khả năng – năng lực cho các em. + Đặc điểm sinh lí * Hệ thần kinh: Não bộ đang thời kì hoàn chỉnh, hoạt động của thần kinh chưa ổn định, hưng phấn chiếm ưu thế. Do đó khi học tập các em dễ tập trung tư tưởng, nhưng nếu thời gian kéo dài, nội dung nghèo nàn, hình thức hoạt động đơn điệu, thì thần kinh sẽ chóng mệt mỏi và dễ phân tán sức chú ý. Vì vậy nội dung tập luyện phải phong phú, phương pháp dạy học, tổ chức giờ học phải linh hoạt, giảng giải và làm mẫu có trọng tâm, chính xác. Ngoài ra cần tăng cường tập luyện thể dục thể thao ngoài giờ và các hình thức vui chơi khác để làm phong phú khả năng hoạt động và phát triển các tố chất thể lực một cách toàn diện. * Hệ vận động: - Đối với hệ xương: Hệ xương đang trong giai đoạn phát triển mạnh về chiều dài. Hệ xương sụn tại các khớp đang đòi hỏi điều kiện tốt để phát triển và hoàn thiện. Giáo dục thể chất có tác dụng tốt đến sự phát triển của hệ xương nhưng phải chú ý đến tư thế, đến sự cân đối trong hoạt động để tránh phát triển sai lệch của hệ xương và kìm hãm sự phát triển về chiều dài. - Đối với hệ cơ: Hệ cơ của các em phát triển chậm hơn sự phát triển của hệ xương, chủ yếu là phát triển về chiều dài, thiết diện cơ chậm phát triển. Do sự phát triển không đồng bộ, thiếu cân đối nên các em không phát huy được sức mạnh và chóng mệt mỏi. Vì vậy cần chú ý tăng cường phát triển cơ bắp và phát triển toàn diện. * Hệ tuần hoàn: Tim phát triển chậm hơn so với sự phát triển mạch máu, sức co bóp yếu, khả năng điều hòa hoạt động của tim chưa ổn định nên khi hoạt động quá căng thẳng sẽ chóng mệt mỏi. Vì vậy tập luyện thể dục thể thao thường xuyên sẽ ảnh hưởng tốt đến hoạt động của hệ tuần hoàn, hoạt động của tim dần dần được thích ứng. Nhưng trong quá trình tập luyện cần phải đảm bảo nguyên tắc vừa sức và nguyên tắc tăng tiến trong giáo dục thể chất, tránh hoạt động quá sức và đột ngột. * Hệ hô hấp: Phổi của các em phát triển chưa hoàn thiện, phế nang còn nhỏ, các cơ hô hấp chưa phát triển, dung lượng phổi còn bé. Vì vậy khi hoạt động các em phải thở nhiều, thở nhanh nên chóng mệt mỏi. Rèn luyện thể chất cho các em phải toàn diện, phải chú ý phát triển đến các cơ hô hấp, hướng dẫn các em phải biết cách thở sâu, thở đúng và biết cách thở trong hoạt động, như vậy mới có thể làm việc, hoạt động được lâu và có hiệu quả. 2.1.2. Cơ sở khoa học của Giáo dục thể chất trong trường THCS Hệ quả của giáo dục thể chất gắn liền với đặc điểm giải phẫu sinh lí, tâm lí học và đặc điểm phát triển tố chất thể lực ở mỗi lứa tuổi con người, Tố chất thể lực bao gồm tố chất nhanh, tố chất mạnh, tố chất bền. Tố chất thể lực là sự biểu hiện tổng hợp của hệ thống chức năng các cơ quan cơ thể, tố chất thể lực tăng trưởng theo sự tăng trưởng của lứa tuổi. Sự tăng trưởng này có tốc độ nhanh, biên độ lớn trong thời kì dậy thì. Giai đoạn lứa tuổi khác thì tố chất thể lực phát triển khác, tức là trong cùng một lứa tuổi tố chất thể lực khác phát triển thay đổi cũng không giống nhau. Qua việc nắm rõ mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục thể chất, đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh người giáo viên thể dục phải tìm tòi sáng tạo đổi mới phương pháp giảng dạy giúp học sinh tự tin hứng thú học tập góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng Sáng kiến kinh nghiệm Trước khi chưa áp dụng phương pháp tập luyện như trên. Tôi thấy học sinh còn nhút nhát, sợ học thể dục (đặc biệt là môn nhảy cao), chưa phát huy được năng lực bản thân. Do các em còn thụ động khó tiếp thu và không hiểu được kỹ thuật một cách tường tận. Nên các em chưa tự tin, chưa thể hiện được năng lực bản thân khi tham gia tập luyện làm ảnh hưởng đến kết quả học tập cũng như chưa rèn luyện nâng cao được sức khỏe. Qua khảo sát, điều tra với 129 học sinh khối lớp 8 trường THCS Hoằng Châu, kết quả như sau: TT Lớp Học sinh Chưa tự tin phát huy năng lực bản thân Tự tin phát huy năng lực bản thân SL % SL % 1 8A 42 11 26,2 31 73,8 2 8B 42 10 23,8 32 76,2 3 8C 45 13 28,9 32 71,1 Sở dĩ có kết quả như trên vì học sinh lớp 8 bước đầu làm quen với việc học và tập luyện một số môn học mới như nhảy xa, nhảy cao , các môn học này đòi hỏi các em phải tự tin phát huy năng lực bản thân thì tâp luyện mới đạt kết quả tốt nhưng do các em còn bỡ ngỡ, nhút nhát, thiếu tự tin, học thụ động, chưa phát huy được năng lực bản thân nên kết quả học tập chưa cao 2.3. Những kinh nghiệm và giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề Đổi mới cách thực hiện phương pháp dạy học là vấn đề then chốt của chính sách đổi mới giáo dục. Và một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới theo hướng kết hợp một cách nhuần nhuyễn và sáng tạo các phương pháp dạy học khác nhau sao cho vừa đạt được mục tiêu dạy học vừa phù hợp với đối tượng và điều kiện thực tiễn. Đặc trưng chủ yếu của tập luyện thể dục thể thao là hình thành kỹ năng, kỹ xảo vận động và phát triển các phẩm chất thể lực nhằm đặt cơ sở cho năng lực làm việc về thể lực cũng như trí óc. Do vậy về phương pháp giảng dạy phải phối hợp chặt chẽ giữa giờ học thể dục với các hoạt động TDTT ngoài giờ học tại nhà trường và ở gia đình của học sinh. Có làm được như vậy mới làm nảy sinh sự ham muốn hoạt động tập luyện của học sinh đảm bảo khả năng bảo vệ và tăng cường thể chất cho các em. 2.3.1. Hoạt động chính khóa Trong môn thể dục, để có một tiết học đạt kết quả cao, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, tập luyện, nắm vững được nội dung bài học, không cần ghi lý thuyết, thực hiện động tác một cách chính xác, hoàn hảo, không có dấu hiệu mệt mỏi, chán nản tập luyện cho có, cho xong, phải đảm bảo tốt chất lượng môn học. Muốn đạt được những yêu cầu trên, cần phải có những phương pháp đổi mới thiết yếu sau: + Phương pháp soạn giáo án: Giáo án là tài liệu phục vụ giảng dạy trên lớp hoặc các giờ luyện tập TDTT. Giáo án phải thể hiện rõ mục đích, nhiệm vụ giáo dục, nội dung, phương pháp giảng dạy, tổ chức sư phạm và các điều kiện đảm bảo. Giáo án phải đảm bảo hệ thống nhằm thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục, thông qua giờ học để bồi dưỡng kiến thức kĩ năng, phát triển thể lực cho học sinh, tạo ra mối liên hệ giữa các kiến thức kĩ năng vận động của bài học trước và sau. Chính vì vậy người giáo viên phải đổi mới phương pháp soạn giáo án. Cụ thể: Giáo viên phải căn cứ vào nội dung theo phân phối chương trình để soạn giáo án. Khi soạn giáo án, người giáo viên phải nắm rất chắc và cân đối các phần, tiến hành phân tích các bước thực hiện, lựa chọn các phương pháp thích hợp để lên lớp. Có thể bổ sung bài tập hoặc đảo, sắp xếp lại nội dung tạo ra bài dạy sinh động, hấp dẫn học sinh hứng thú tập luyện. Khi soạn bài, người giáo viên cần dự đoán các tình huống, từ đó chuẩn bị các biện pháp phòng ngừa hợp lí để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh. Cần dựa vào thực tế của địa phương nhà trường và tình trạng học sinh để nêu ra mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung bài học cho phù hợp và sát với thực tế. Cần đổi mới bài soạn, khi soạn giáo viên cần soạn các bài dạy theo ý tưởng mới, sau đó mạnh dạn áp dụng thử nghiệm. Có thể có bài thành công cũng có bài chưa thành công nhưng từ đó người giáo viên sẽ rút ra được kinh nghiệm và dần dần hình thành được phương pháp dạy học mới. + Phương pháp tổ chức tập luyện: Tổ chức tập luyện thể dục là biện pháp quan trọng để tiến hành tâp luyện đạt hiệu quả cao và có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Tổ chức giờ thể dục được bắt đầu từ di chuyển học sinh từ lớp ra sân tập luyện, được thể hiện dưới nhiều hình thức. Tổ chức giờ học là cách sắp xếp đội hình tập trung, đội hình tập luyện, phân chia tổ nhóm, tìm cán sự chỉ huy. Tổ chức giờ học thể dục phải phát huy được tính lao động tự phục vụ của học sinh, học sinh càng lớn thì yêu cầu càng cao để thể hiện rõ năng lực của bản thân. Thông thường mỗi lớp học chỉ có một cán sự môn thể dục (thường là em lớp trưởng). Cán sự có nhiệm vụ tập trung lớp, điều khiển, chỉ huy tập luyện hỗ trợ giúp giáo viên trong tiết học. Cán sự môn là em có tính nhanh nhẹn, tháo vát, năng động và đặc biệt là rất tự tin chỉ huy các bạn. Còn các em khác thụ động tuân theo, nhiều em quá nhút nhát tay chân còn vụng về trong khi tập. Nếu tiết học nào cũng chỉ có em cán sự đó chỉ huy thì em rất mệt, còn các em khác lại thụ động nên tôi thay đổi phương pháp tổ chức tiết dạy. Đó là: Cách đổi mới: Để rèn luyện sự tự tin, năng động cho từng em thì mỗi lớp không chỉ có một em làm cán sự mà trong từng tiết học theo số thứ tự mỗi em sẽ làm cán sự một giờ học. Phương pháp tiến hành: Những tiết đầu giáo viên làm mẫu, hướng dẫn cách chỉ huy, điều khiển tiết học một cách chuẩn mực, học sinh cả lớp quan sát ghi nhớ. Tiết sau đó đến em lớp trưởng làm cán sự chỉ huy, các em khác quan sát ghi nhớ. Các tiết tiếp theo cứ theo thứ tự các em khác lần lượt làm cán sự. Lúc đầu nhiều em nhút nhát không làm được và không dám làm nhưng được sự động viên của cô giáo và sự giúp đỡ của các bạn trong lớp các em đã mạnh dạn tự tin làm chỉ huy rất tốt. Cho đến hiện giờ học sinh nào trong các lớp tôi dạy đều có khả năng chỉ huy. Qua việc được làm cán sự các em thấy mình đươc đặt vào vị trì cao hơn, có sự ảnh hưởng liên quan đến các bạn trong lớp, vì vậy các em phải tự rèn luyện, tu dưỡng, gương mẫu để cho hình ảnh của mình đẹp hơn, chỉ huy các bạn mới có uy hơn. Sau mỗi tiết học các em còn trao đổi góp ý cho nhau xem bạn chỉ huy đã đúng và tốt chưa, cần thay đổi hay làm thế nào cho tốt hơn. Từ đó tạo nên sự gắn kết, đoàn kết trong học sinh. Chính vì vậy học sinh những lớp tôi dạy đều ngoan, phát huy được năng lực bản thân, tự tin hứng thú say mê tập luyện. Đổi mới phương pháp giảng dạy: Việc lựa chọn phương pháp giảng dạy cần xuất phát từ tính chất, nội dung chương trình môn học, trình độ vận động và vốn tri thức đã có của học sinh, đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi và tình hình cơ sở vật chất, sân bãi dụng cụ phương tiện hiện có của nhà trường. Để đảm bảo chất lượng học tập và gây hứng thú kích thích học sinh say mê luyện tập TDTT thì giờ học thể dục phải được tiến hành một cách khoa học với phương pháp tập luyện cơ bản và hợp lý. Giáo viên cần sử dụng các phương pháp giảng dạy cụ thể như sau: Sử dụng các phương pháp dùng lời nói: + Phương pháp giảng giải: Không giảng giải phân tích nhiều, tốn thời gian ảnh hưởng đến việc tập luyện của học sinh, chỉ nói rõ yêu cầu cơ bản của động tác. + Kể chuyện, đàm thoại, trao đổi: yêu cầu phải được tăng cường sử dụng nhằm phát huy tính tích cực tập luyện của học sinh. + Chỉ thị và hiệu lệnh: tăng cường phương pháp này cho học sinh (nhất là các cán sự TDTT) tham gia điều khiển học sinh trong nhóm, tổ tập luyện. + Đánh giá bằng lời nói: Tăng cường cho học sinh tham gia đánh giá kết quả đạt đươc sau mỗi lần thực hiện động tác, mỗi buổi tập. Giáo viên chỉ giữ vai trò điều khiển và rút ra kết luận cuối cùng. + Báo cáo bằng miệng và giải thích lẫn nhau hay phương pháp tự nhủ, tự ra lệnh là những phương pháp rất cần được sử dụng trong giảng dạy hiện nay. Sử dụng các phương pháp trực quan: + Làm mẫu ít và chủ yếu mang tính biểu diễn tự nhiên kết hợp biểu diễn sư phạm (đảm bảo đẹp nhưng chính xác). + Làm mẫu toàn phần là chủ yếu. + Phương pháp “cảm giác qua” cần được tăng cường sử dụng. + Các phương pháp trực quan gián tiếp cần được tăng cường sử dụng. Sử dụng các phương pháp thực hiện bài dạy: + Ưu tiên sử dụng phương pháp tập luyện và các hình thức tập luyện. + Tăng cường sử dụng các bài tập bổ trợ, dẫn dắt khi thực hiện các động tác khó, phức tạp. + Tăng cường và phối hợp chặt chẽ phương pháp tập luyện lặp laị ổn định với phương pháp tập luyện thay đổi. + Các phương pháp tập luyện tổng hợp (đặc biệt là phương pháp quay vòng) + Tăng cường phương pháp trò chơi và phương pháp thi đấu vào việc củng cố kỹ thuật động tác và nhằm tăng hứng thú tập luyện cho học sinh. + Hạn chế sử dụng phương pháp tập luyện phân đoạn. Sử dụng phương pháp sửa động tác sai: + Phương pháp sửa động tác sai không nhất thiết phải sử dụng thường xuyên trong giờ học. + Sửa chữa động tác sai chỉ thực hiện với những lỗi cơ bản và mang tính chất phổ biến (với nhiều học sinh) + Cần phải cho học sinh tham gia vào đánh giá và có ý kiến tham gia vào việc sửa chữa động tác sai cho nhau. Muốn thực hiện được tốt, linh hoạt, nhuần nhuyễn các phương pháp trên người giáo viên cần phải: Trước hết giáo viên cần nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy, giáo viên phải tập làm mẫu từng động tác, thao tác nhuần nhuyễn, phân tích rõ ràng từng chi tiết, yếu lĩnh kỹ thuật động tác trước khi lên lớp để học sinh hiểu và nắm bắt ngay. Giáo viên làm mẫu thì động tác phải đạt yêu cầu chính xác, đẹp, đúng kỹ thuật. Vì những động tác ban đầu dễ gây ấn tượng sâu trong trí nhớ các em. Khi giảng giải phân tích kỹ thuật động tác nên phân tích gợi cảm, ngắn gọn, chính xác, xúc tích, dễ hiểu. Ngoài trời có thể sử dụng tranh ảnh, biểu đồ để minh hoạ kết hợp kiến thức của các môn học khác như (toán, lí, hóa, sinh) làm tăng sự chú ý cho các em. Do đặc điểm của học sinh Trung học cơ sở đặc biệt là lớp 8 có tính hiếu động, thiếu tập trung chú ý, nhất là khi lên lớp ngoài trời hay bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng. Do vậy trong phần mở đầu giáo viên nên sử dụng một số trò chơi thường được các em ưa thích
Tài liệu đính kèm:
- skkn_doi_moi_phuong_phap_tap_luyen_giup_hoc_sinh_trung_hoc_c.doc