Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở trường Trung học Phổ thông Trần Hưng Đạo

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
TRƯỜNG THPT TRẦN HƯNG ĐẠO
BÁO CÁO KẾT QUẢ 
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG THPT TRẦN HƯNG ĐẠO
Tác giả sáng kiến: Phạm Thị Hòa
Mã sáng kiến: 09.68.01
Tam Dương, năm 2018
1. Lời giới thiệu
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đã chỉ rõ mục tiêu của giáo dục phổ thông: “tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. 
Trước yêu cầu đó đòi hỏi toàn ngành giáo dục hết sức nỗ lực, tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý giáo dục. Ở trường trung học phổ thông (THPT) hiện nay, giáo viên chủ nhiệm có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng. GVCN là thành viên của hội đồng sư phạm, là người thay mặt Hiệu trưởng, Hội đồng nhà trường và cha mẹ học sinh quản lý và chịu trách nhiệm về chất lượng giáo dục toàn diện học sinh lớp mình phụ trách; là người tổ chức thực hiện các chủ trương, kế hoạch của nhà trường ở lớp chủ nhiệm. GVCN còn là nhà giáo dục và là người lãnh đạo gần gũi nhất, người lãnh đạo, tổ chức, điều khiển, kiểm tra toàn diện mọi hoạt động và các mối quan hệ ứng xử thuộc phạm vi lớp mình phụ trách. GVCN còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, đồng thời là người bảo vệ quyền lợi chính đáng cho học sinh, phản ánh trung thực mọi nhu cầu, tâm tư nguyện vọng của học sinh với ban giám hiệu nhà trường, với giáo viên bộ môn, gia đình, cộng đồng và toàn xã hội. GVCN còn là người cố vấn cho học sinh tổ chức mọi hoạt động nhằm phát triển các năng lực và là điểm tựa về mọi mặt cho học sinh lớp mình chủ nhiệm.
2. Tên sáng kiến: 
Nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở trường THPT Trần Hưng Đạo.
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Phạm Thị Hòa
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường THPT Trần Hưng Đạo, Thị trấn Hợp Hòa, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Số điện thoại: 0983 023 269; E_mail: phamhoa.2276@gmail.com
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Phạm Thị Hòa
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Đề tài này, tôi tập trung đi sâu vào nghiên cứu một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm tại trường THPT.
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 15/10/2016
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục và đào tạo là bộ phận quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và của dân tộc Việt Nam. Mục tiêu tổng quát của Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2001-2010 do Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đề ra và Đại hội X kế thừa là: Để đạt được các yêu cầu về con người và nguồn nhân lực – nhân tố quyết định sự phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước – cần phải tạo chuyển biến cơ bản và toàn diện về giáo dục. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X trong báo cáo chính trị đã khẳng định một lần nữa: “Đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao” và “Đảm bảo đủ số lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở tất cả các cấp học, bậc học”. Nghị quyết hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X nhấn mạnh: “Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là trực tiếp nâng tầm trí tuệ của dân tộc, sức mạnh của đất nước, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị. Đầu tư xây dựng đội ngũ trí thức là đầu tư cho sự phát triển bền vững”.
Trong nhà trường phổ thông người Hiệu trưởng cần phải tác động đến đội ngũ nhà giáo nói chung và đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nói riêng để họ cùng có những chuyển đổi đúng đắn và phù hợp với công tác giảng dạy và chủ nhiệm hàng ngày. Với trách nhiệm của mình những người quản lý phải xây dựng cho mình một kế hoạch dài hơi trong việc tổ chức lãnh đạo.
Việc nhận thức về vai trò, nhiệm vụ của người GVCN; năng lực nghiệp vụ thực thi công tác chủ nhiệm lớp của các giáo viên; cách thức tổ chức, chỉ đạo, quản lý của Hiệu trưởng về công tác chủ nhiệm lớp của GV có những khoảng cách và bất cập nhất định giữa thực tiễn và yêu cầu về mặt quy chế và lí luận. Vì thế, cần phải tìm hiểu, nghiên cứu phương pháp quản lý, cách thức tổ chức, điều hành, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ GVCN, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của người GVCN, chỉ ra các biện pháp quản lý của Hiệu trưởng để nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp đáp ứng cho hoạt động GD-ĐT trong nhà trường hiện nay. Mặt khác, mặt trái của nền kinh tế thị trường và những tiêu cực ngoài xã hội đã có ảnh hưởng không tốt đến giáo dục. Do đó, ở mỗi trường THPT vẫn còn một bộ phận HS chưa có động cơ, thái độ học tập đúng đắn dẫn đến không tích cực học tập hoặc sa sút về đạo đức, lối sống. Việc nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động chủ nhiệm lớp của hiệu trưởng các trường THPT trong huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc nhằm đề ra các biện pháp quản lý đồng bộ có tính khả thi cao, phù hợp với sự phát triển của giáo dục trong thời kỳ đổi mới là vấn đề cấp thiết sớm được nghiên cứu và làm sáng tỏ.
Xuất phát từ những lý do trên, cùng với việc nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn những kinh nghiệm về đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đáp ứng chuẩn nghề nghiệp tại đơn vị công tác, tôi chọn đề tài nghiên cứu“Nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở trường THPT Trần Hưng Đạo”
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất các biện pháp tăng cường quản lý công tác chủ nhiệm lớp ở các trường THPT, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh..
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xác định cơ sở lý luận về quản lý công tác chủ nhiệm lớp của Hiệu trưởng các trường THPT.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác chủ nhiệm lớp và thực trạng các biện pháp quản lý của hiệu trưởng đối với công tác chủ nhiệm lớp ở các trường THPT huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc hiện nay.
- Đề xuất một số biện pháp các trường THPT nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
- Đề xuất một số biện pháp tăng cường quản lý công tác chủ nhiệm lớp của hiệu trưởng ở trường THPT Trần Hưng Đạo và các trường THPT trong tỉnh có điều kiện thực tế tương đương.
4. Đối tượng nghiên cứu:
Các thành tố quản lý công tác chủ nhiệm lớp của hiệu trưởng các trường THPT.
5. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý của hiệu trưởng các trường THPT đối với hoạt động chủ nhiệm lớp.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận:
Thu thập và đọc các tài liệu lý luận, các văn bản pháp qui, các công trình nghiên cứu khoa học về quản lý giáo dục, quản lý công tác chủ nhiệm lớp. Từ đó phân tích và tổng hợp các vấn đề lý luận liên quan đến luận văn.
Phân tích và tổng hợp các quan niệm về quản lý giáo dục, quản lý công tác chủ nhiệm lớp; công tác quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động chủ nhiệm lớp ở trường THPT; công tác chủ nhiệm lớp của GV.
6.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp điều tra (Phiếu hỏi)
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm
- Phương pháp tổng kết, đánh giá.
6.3. Nhóm các phương pháp nghiên cứu hỗ trợ:
- Thống kê toán học
- Bảng biểu.
7. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm:
Sáng kiến kinh nghiệm được cấu trúc 3 phần:
- Phần I: Mở đầu
- Phần II: Nội dung
- Phần III: Kết luận và kiến nghị
PHẦN II: NỘI DUNG
A. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
1. Khái niệm công tác chủ nhiệm lớp.
Trong trường học, lớp học là đơn vị cơ bản được thành lập để tổ chức giảng dạy và giáo dục học sinh. Để quản lý, giáo dục học sinh trong lớp, nhà trường phân công một trong những GV đang giảng dạy có năng lực chuyên môn tốt, có kinh nghiệm làm công tác quản lý, giáo dục học sinh, có tinh thần trách nhiệm cao và lòng nhiệt tình trong công tác, có uy tín với HS và đồng nghiệp làm chủ nhiệm lớp. Đó là giáo viên chủ nhiệm.
2. Vai trò, chức năng nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
* Vai trò, chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp
GVCN là người thay mặt hiệu trưởng QL lớp học. Vai trò QL đó được thể hiện trong việc xây dựng kế hoạch GD; tổ chức các hoạt động GD; đôn đốc, hướng dẫn việc thực hiện các hoạt động GD theo kế hoạch; kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, tu dưỡng của HS trong lớp. GVCN chịu trách nhiệm về kết quả học tập và rèn luyện của HS trong lớp trước hiệu trưởng, hội đồng nhà trường và cha mẹ HS. Do đó, có thể nói trách nhiệm của GVCN lớp rất nặng nề. Đồng thời GVCN là linh hồn của tập thể lớp, là người tập hợp HS thành một khối đoàn kết. GVCN là người tổ chức quản lý lớp học và dìu dắt các em nhỏ như con em mình trưởng thành qua từng năm tháng. 
GVCN giữ vai trò chủ động trong việc phối hợp các lực lượng GD: Gia đình, nhà trường, xã hội là ba lực lượng GD, trong đó nhà trường là lực lượng GD có tính chất chuyên nghiệp. GVCN là người giữ vai trò chủ động trong việc phối hợp các lực lượng GD. Do vậy, GVCN phải là người đứng ra điều phối và kết hợp cùng các lực lượng GD để tổ chức các hoạt động GD một cách có hiệu quả nhất.
Năng lực chuyên môn, đạo đức, uy tín và kinh nghiệm công tác của GVCN là điều kiện quan trọng nhất cho việc tổ chức, phối hợp thành công các hoạt động GD học sinh của lớp.
* Nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm lớp
Trước hết GVCN phải là giáo viên giảng dạy bộ môn, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ của một người giáo viên đứng lớp đó là: Dạy học và GD theo chương trình, kế hoạch GD, kế hoạch dạy học của nhà trường theo chế độ làm việc của GV do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định; Quản lý HS trong các hoạt động GD do nhà trường tổ chức; Tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả GD; Tham gia nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng; Tham gia công tác phổ cập GD ở địa phương; Rèn luyện đạo đức, học tập văn hóa, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và GD; Vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo đồng thời rèn luyện phương pháp tự học của HS; Thực hiện điều lệ nhà trường; Thực hiện quyết định của Giám đốc, chịu sự kiểm tra, đánh giá của hiệu trưởng và các cấp QLGD; Giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước HS; Thương yêu, tôn trọng HS, đối xử công bằng với HS, bảo vệ các quyền lợi chính đáng của HS; Đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp, tạo dựng môi trường học tập và làm việc dân chủ, thân thiện, hợp tác, an toàn và lành mạnh.
Phối hợp với các GV khác, gia đình HS, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong dạy học và GD học sinh; Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
3.Quản lý công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
Quản lý công tác chủ nhiệm lớp là hoạt động tổ chức, điều hành đội ngũ các GVCN và các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Quản lý công tác chủ nhiệm lớp là một mảng trong hệ thống công tác quản lý nhà trường của hiệu trưởng, đây là một công việc mang tính chiến lược lâu dài, thường xuyên. Để làm tốt công tác này người hiệu trưởng phải căn cứ vào tình hình GD thực tiễn của nhà trung tâm như số lượng HS, địa bàn trung tâm, số lượng GVCN, đặc diểm của đội ngũ GVCN... để lên kế hoạch cho từng công việc cụ thể, thời gian thực hiện những công việc này, rồi tiến hành tổ chức, chỉ đạo đội ngũ GVCN thực hiện từng công việc hoặc thực hiện đồng thời các công việc theo đặc trưng từng khối lớp, tiếp theo đó là đánh giá, kiểm tra việc thực hiện các công việc này của đội ngũ GVCN nhằm phát hiện kịp thời các sai lệch, yếu kém để từ đó người hiệu trưởng có các biện pháp tư vấn, thúc đẩy, giúp đỡ GVCN khắc phục, giải quyết các tồn tại nhằm hoàn thiện, đồng bộ công tác chủ nhiệm lớp góp phần nâng cao hiệu quả GD toàn diện HS trong nhà trường.
4. Nội dung của công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
4.1. Tìm hiểu và nắm vững đối tượng học sinh
Để giáo dục học sinh, giáo viên phải hiểu chúng một cách toàn diện và cụ thể, từ đó mới có thể có những tác động sư phạm thích hợp. GVCN phải tìm hiểu và nắm được các đặc điểm cơ bản về tâm lý, tư tưởng, chính tri, đạo đức, về năng lực nhận thức, về thể lực, về khả năng và ý thức lao động, về hoàn cảnh sống và các mối quan hệ với tập thể, với những người chung quanh. Qua đó, thấy được những mặt mạnh, những mặt yếu cơ bản của từng học sinh cũng như của cả lớp. ở đây điều quan trọng là phải hình dung được rõ nét quá trình phát triển nhân cách, phát triển tập thể với những yếu tố mới, những mầm mống mới tích cực.
* Nội dung tìm hiểu:
- Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm của lớp chủ nhiệm:
- Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm của từng HS
Tóm lại, GVCN cần hiểu rõ toàn bộ cuộc sống tâm hồn, tình cảm của HS kể cả những thay đổi trong đời sống nội tâm của từng HS. Đặc biệt, đối với HS cá biệt cần tìm hiểu kỹ những nguyên nhân dẫn đến cá biệt để có giải pháp tác động phù hợp, kịp thời.
* Cách thức tìm hiểu đối tượng GD:
- Nghiên cứu hồ sơ học sinh: Gồm học bạ, sơ yếu lí lịch, sổ liên lạc, các bản nhận xét đánh giá học sinh của các GV cũ, sổ điểm... Đây là bước tiếp cận đầu tiên nhằm tìm hiểu sơ bộ những nét cơ bản nhất ở mỗi học sinh.
- Đàm thoại, trò chuyện trực tiếp với học sinh, GV bộ môn, GVCN cũ, cha mẹ HS, bạn bè..., những người có liên quan khác với HS để tìm hiểu những vấn đề cá nhân HS đó.
- Quan sát: Theo dõi trực tiếp, thường xuyên một cách khách quan những biểu hiện về thái độ, hành vi của trong mọi hoạt động học tập, lao động, sinh hoạt tập thể, trong cuộc sống ở trong lớp, ngoài lớp, trong trường, ngoài trường...
- Thông qua các sản phẩm do HS làm ra như bài kiểm tra, sáng tác, làm đồ dùng học tập, các sản phẩm lao động khác
- Thông qua một số phương pháp nghiên cứu Tâm lý học, Giáo dục học như điều tra bằng Ankét, Test.
* Thu thập và xử lý thông tin:
- Những thông tin thu thập được qua quá trình tìm hiểu cần được ghi vào Sổ chủ nhiệm hay Nhật ký GVCN.
- Phối hợp các cách thức tìm hiểu để có “bức tranh chung” có hệ thống về đối tượng.
- Dùng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, phân loại để rút ra kết luận chính xác, khách quan, khoa học, tránh hời hợt, chủ quan, thiên vị, cảm tính trong đánh giá đối tượng giáo dục.
Tóm lại, tìm hiểu học sinh là một quá trình khó khăn, lâu dài, phức tạp, đòi hỏi GVCN phải kiên trì, thận trọng, có tinh thần trách nhiệm cao và lòng thương yêu học sinh sâu sắc. Ngược lại, GVCN lại phải là người có đạo đức và tri thức, một người thầy có nhân cách để học sinh tôn trọng và nể phục, nhưng cũng là người dễ chia sẻ và thông cảm với học sinh, sao cho học sinh sẵn sàng cởi mở, chia sẻ với GVCN.
4.2. Lập kế hoạch chủ nhiệm
Lập kế hoạch năm học và các kế hoạch giáo dục ngắn hạn khác để thực hiện có hiệu quả các mục tiêu giáo dục, các chủ trương, nhiệm vụ nhà trường giao cho.
Kế hoạch chủ nhiệm là chương trình hoạt động của GVCN được vạch ra một cách có hệ thống về những công việc dự định làm trong thời gian một năm học với cách thức và trình tự tiến hành nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Bản kế hoạch chủ nhiệm là văn bản trong đó thiết kế cụ thể toàn bộ nội dung công tác chủ nhiệm lớp, là chương trình hành động của lớp trong một thời gian cụ thể. Đó là kết quả sáng tạo của GVCN, phản ánh năng lực dự đoán và thiết kế của GVCN. Kế hoạch chủ nhiệm thường được xây dựng theo trục thời gian của năm học như kế hoạch năm học, kế hoạch học kỳ, kế hoạch tháng, kế hoạch tuần và theo nội dung của các hoạt động GD như kế hoạch luyện tập văn nghệ, kế hoạch lao động
* Mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch
- Mục đích: Xây dựng kế hoạch nhằm đảm bảo việc đạt được mục tiêu đề ra một cách khoa học và hiệu quả. GVCN lập kế hoạch sẽ luôn nắm vững mục tiêu và thực hiện một cách khoa học để đạt mục tiêu trong công tác chủ nhiệm.
- Ý nghĩa:
+ Giúp GVCN và học sinh luôn nắm vững mục tiêu phấn đấu.
+ Tác động đến sự nỗ lực của GVCN và học sinh có tính phối hợp hướng đến mục tiêu.
+ Làm cho các hoạt động được thực hiện theo chương trình định trước cụ thể và thống nhất, giảm thiểu hoạt động trùng lặp, dư thừa, tránh gây áp lực cho học sinh, tăng hiệu quả hoạt động.
+ Giúp GVCN chủ động, tự tin trong công việc của mình.
+ Là công cụ cho việc kiểm tra đánh giá và tự kiểm tra đánh giá kết quả họat động của mình.
+ Là phương tiện để GVCN nhận được sự tư vấn, hướng dẫn của cấp trên và giao tiếp với đồng nghiệp, cha mẹ HS, các tổ chức đoàn thể và HS một cách thân thiện trên tinh thần hợp tác.
* Phương pháp xây dựng kế hoạch:
- Phương pháp phân tích: giúp GVCN có cái nhìn theo hệ thống từ bao quát đến cụ thể khi xác lập mục tiêu và các biện pháp thực hiện. Phương pháp phân tích thường được GVCN sử dụng để phân tích đánh giá tình hình HS, tập thể lớp ở trong và ngoài nhà trường.
- Phương pháp so sánh:
GVCN nên so sánh tình hình lớp với lớp khác, lực học của HS với lực học của HS trong khốitừ đó xác định mục tiêu, biện pháp phù hợp.
- Phương pháp chuyên gia: GVCN sử dụng phương pháp này để xác định đúng mục tiêu, các biện pháp khi dự báo thiếu thông tin tin cậy.
- Phương pháp cân đối: Cân đối là trạng thái thống nhất tạm thời về sự phát triển của sự vật hiện tượng. Cân đối là sự tương xứng giữa nhu cầu và khả năng hoặc phương hướng phát triển, nhịp độ phát triển. GVCN sẽ căn cứ vào các điều kiện, thế mạnh, khả năng của tập thể HS để đưa ra những chỉ tiêu hợp lý, từ đó xác định các nhiệm vụ, giải pháp để phân phối tiềm lực cho loại hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu.
* Qui trình xây dựng kế hoạch:
- Phân tích môi trường;
- Xây dựng định hướng chiến lược phát triển;
- Xác định mục tiêu;
- Xác định các giải pháp;
- Xác định các đề xuất tổ chức thực hiện;
- Viết văn bản và phê chuẩn văn bản kế hoạch.
* Cấu trúc, nội dung của kế hoạch chủ nhiệm:
+ Thể hiện được nhiệm vụ năm học của ngành, của nhà trường và phù hợp với hoàn cảnh, đặc điểm của địa phương và hoàn cảnh sống của HS.
+ Thể hiện tính toàn diện, cân đối của các nhiệm vụ, nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm, cân đối giữa nhu cầu và khả năng, giữa nội dung công việc và biện pháp thực hiện.
+ Các biện pháp đưa ra cần cụ thể, hệ thống, có tính khả thi cao
+ Trình bày gọn, rõ.
5. Phương pháp và hình thức của công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
5.1. Phương pháp của công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT:
Phương pháp của công tác GVCN là hệ thống đa dạng, bao gồm:
a. Phương pháp vận động quần chúng: 
b. Phương pháp giáo dục cá biệt: 
c. Phương pháp tổ chức sinh hoạt tập thể: 
d. Phương pháp tổ chức các hoạt động: 
5.2. Hình thức của công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT.
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, người GVCN phải thực hiện các nhiệm vụ bằng các hình thức sau đây:
- Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh của lớp nhằm xây dựng mục tiêu, chương trình, kế hoạch năm học để xác định nội dung, phương pháp và các hình thức tổ chức giáo dục phù hợp với đặc điểm của lớp.
Công tác nghiên cứu của GVCN lớp thường tập trung vào các nội dung sau đây:
+ Nghiên cứu tình hình địa phương về vị trí, kinh tế chính trị, xã hội, mức sống, nguồn sống, ngành nghề sản xuất, trình độ văn hóa, tôn giáo, truyền thống học tập và phong trào xã hội hóa giáo dục...
+ Nghiên cứu tình hình gia đình học sinh như trình độ học vấn, nghề nghiệp của cha mẹ học sinh, số con, hoàn cảnh, mức sống, phương pháp giáo dục...
+ Nghiên cứu về học sinh : số lượng, chất lượng học tập, đặc điểm lứa tuổi, đặc điểm cá biệt, quá trình học tập, phương pháp, kết quả học tập ...Từ kết quả này để phân loại học sinh theo trình độ,năng lực, ý thức học tập, thói quen hành vi... để có biện pháp giáo dục thích hợp.
+ Nghiên cứu tình hình chung của lớp như bầu không khí tâm lí, thực trạng học tập, tu dưỡng đạo đức, tinh thần đoàn kết, phong trào thi đua, truyền thống, ưu nhược điểm, mặt mạnh, mặt yếu của lớp...
Tất cả những tài liệu đó sẽ rất hữu ích giúp cho giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh một cách có hiệu quả.
- Xây dựng bộ máy tổ chức tự quản của lớp: Phân lớp thành các tổ