Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng sống cho học sinh THCS

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG THCS ĐỊNH MỸ
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 Định mỹ, ngày 15 tháng 11 năm 2018.
BÁO CÁO 
Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng 
I- Sơ lược lý lịch tác giả:
- Họ và tên: BÙI THỊ BẠCH HUỆ 	Nam, nữ: NỮ
- Ngày tháng năm sinh: //1986
- Nơi thường trú: Ấp: Tây Bình, Xã: Vĩnh Trạch, Huyện: Thoại Sơn
- Đơn vị công tác: Trường THCS ĐỊNH MỸ
- Chức vụ hiện nay: GIÁO VIÊN DẠY LỚP
- Lĩnh vực công tác: GIÁO VIÊN DẠY LỚP 
 II. Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị :
 Thuận lợi: 
 - Được sự quan tâm của Ngành, BGH, của Tổ chuyên môn.
 - Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho đặc thù bộ môn được phát huy tích cực.
 - BGH nhà trường luôn đôn đốc nhắc nhở về công tác giảng dạy ngày càng phát huy
 Khó khăn:
 - Hoàn cảnh gia đình khó khăn phải ở nhà phụ tiếp gia đình.
 - Do nhà xa và đường đi lại khó khăn nên một phần cũng ảnh hưởng đến việc học của học sinh.
Tên sáng kiến/đề tài giải pháp: Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng sống cho học sinh THCS
 Lĩnh vực: công tác chủ nhiệm 
 III. Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến: 
Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến: 
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Người có tài mà không có đức là người vô dụng; Người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Đối với lứa tuổi học sinh trong giai đoạn hiện nay thì “tài” – tri thức, kiến thức, kỹ năng học tập, kỹ năng làm việc và “đức” – đạo đức, nhân cách làm người luôn là hai yếu tố song hành, gắn chặt với nhau tạo nên con người hoàn thiện. Một nền giáo dục thành công cần chăm lo phát triển cả hai mặt tài – đức cho học sinh.
Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề giáo dục đạo đức cho các em học sinh đang thể hiện nhiều vấn đề gây nhức nhối trong dư luận xã hội. Sự thiếu hụt trong nhận thức đạo đức của học sinh vừa là hậu quả, vừa thể hiện vấn đề lớn: “Học sinh hiện nay không được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để ứng phó thích đáng với các biến cố đến từ các yếu tố ngoại cảnh cũng như các biến động xuất phát từ chính tâm sinh lý của các em”. Tức là các em thiếu Kỹ năng sống (KNS).
Biểu hiện của vấn đề thiếu kỹ năng sống của học sinh THCS thể hiện rất đa dạng ở nhiều vấn đề, có thể kể đến như sau:
Vấn đề trẻ vị thành niên nói chung và học sinh cấp THCS nói riêng thiếu kỹ năng sống, thiếu tính tự tin, tự lập, sống ích kỷ, vô  tâm,  thiếu trách nhiệm với gia đình và bản thân. 
Trẻ em thiếu tự tin, không biết cách xử lí các tình huống đơn giản trong cuộc sống như: không biết phản ứng thế nào khi bị trêu chọc, bắt nạt; không dám hỏi (yêu cầu) sự giúp đỡ khi gặp khó khăn
Tình trạng bạo lực học đường ngày một đáng báo động. Học sinh vi phạm pháp luật, học sinh đánh nhau, học sinh đánh giáo viên, các clip học sinh, nữ sinh đánh nhau xuất hiện ngày càng nhiều như một bệnh dịch. 
 - Nhiều học sinh sống khép kín, bị lôi cuốn vào thế giới ảo trên mạng Internet, nghiện game online. 
Vì vậy việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở lứa tuổi dậy thì rất quan trọng, là nhiệm vụ cấp thiết, ngoài việc quản lí việc học tập, việc giáo dục rèn luyện đao đức học sinh trong giai đoạn này rất khó khăn do sự chuyển biến phức tạp của tâm sinh lí tuổi dậy thì, giáo viên phải thường xuyên không ngừng học hỏi tìm hiểu để rút ra được những kinh nghiệm mới nhằm thúc đẩy và phát huy tốt vai trò giáo dục đạo đức học sinh cấp trung học cơ sở đang ở lứa tuổi dậy thì, mang lại hiệu quả cao nhất. Do đó trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay, mỗi giáo viên cần xác định nhiệm vụ chủ yếu của mình đối với học sinh là giáo dục và giáo dưỡng. Trong quá trình giảng dạy ta không nên xem thường hai nhiệm vụ đó, bởi giáo dục và giáo dưỡng mới đào tạo được một học sinh toàn diện theo yêu cầu của nền giáo dục mới.
Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến
Thế hệ học sinh hôm nay là mầm xanh của đất nước mai sau, là nguồn lực dồi dào góp phần xây dựng đất nước ngày thêm giàu mạnh, thực hiện tốt lời di ngôn của Bác để lại “ Non sông Việt nam có vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được sánh vai với các cường quốc năm châu hay không. Chính là nhờ một phần công học tập của các cháu.” Mà muốn việc học tập thành công, thì trước hết phải rèn thật tốt về mặc đạo đức, như Bác đã nói: “ Người có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó.” Với nội dung ta cần phải đạt được trong nghiên cứu này là đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức học sinh đang ở lứa tuổi dậy thì, qua đó đề ra được một số biện pháp giáo dục các em một cách có hiệu quả. Nhằm giúp các em từng bước tự cải thiện bản thân, rèn luyện nhân cách, có lối sống lành mạnh để hình thành con người có ích cho gia đình, nhà trường nói riêng, xã hội và đất nước nói chung.
Sáng kiến kinh nghiệm này tập trung vào việc đánh giá vai trò, trách nhiệm của người giáo viên trong việc giáo dục tâm sinh lí học sinh ở tuổi dậy thì trong tình hình thực tế xã hội hiện nay. Từ đó đưa ra một số giải pháp có hiệu quả nhất trong việc giáo dục, giáo dưỡng và có ý kiến đề xuất để thực hiện
Nội dung sáng kiến
 3.1 Đối tượng nghiên cứu
 Đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm nghiên cứu về “ Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng sống cho học sinh THCS .” nên đối tượng được đề cập đến là học sinh Trường THCS Định Mỹ. 
 3.2 Phạm vi nghiên cứu
 Sáng kiến kinh nghiệm sẽ tập trung nghiên cứu một số kinh nghiệm rèn kỹ năng sống tuổi THCS của học sinh Trường THCS Định Mỹ trong thời kì “ nóng bỏng” của xã hội công nghệ thông tin, lối sinh hoạt phóng khoáng của nhiều gia đình trong thời kì hội nhập và sự giao lưu bạn bè không giới hạn, chúng đang rơi vào thực trạng suy thoái về đạo đức và nhân cách sống của lứa tuổi vị thành niên này . 
 3.3 .Phương pháp nghiên cứu
 Thông qua những việc làm thiết thực cụ thể tác động đến học sinh cụ thể trong việc giúp các em về kỹ năng sống mà đúc rút kinh nghiệm đề xuất các giải pháp về rèn kĩ năng sống cho học sinh THCS với mong muốn việc rèn kĩ năng sống cho học sinh ngày càng có hiệu quả tốt hơn đáp ứng được trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh.
Với mục đích nghiên cứu các nhóm kĩ năng:
- Nhóm kĩ năng nhận thức:
+ Nhận thức bản thân.
+ Xác định điểm mạnh, điểm yếu cho bản thân.
+ Xây dựng kế hoạch cho bản thân.
+ Khắc phục khó khăn để đạt được mục tiêu.
+ Rèn kĩ năng tư duy tích cực và sáng tạo.
- Nhóm kĩ năng xã hội:
+ Kĩ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ.
+ Kĩ năng giao tiếp không lời.
+ Kĩ năng thuyết trình và nói trước đám đông.
+ Kĩ năng từ chối.
+ Kĩ năng diễn đạt cảm xúc và phản hồi.
+ Kĩ năng hợp tác.
+ Kĩ năng làm việc nhóm.
+ Kĩ năng vận động và gây ảnh hưởng.
+ Kĩ năng ra quyết định.
- Nhóm kĩ năng quản lí bản thân:
+ Kĩ năng làm chủ cảm xúc.
+ Kĩ năng vượt qua lo lắng, sợ hãi.
+ Kĩ năng khắc phục tức giận.
+ Kĩ năng quản lý thời gian, nghỉ ngơi tích cực, giải trí lành mạnh.
Với sự chia nhóm các kĩ năng trên mà chúng ta đưa ra những giải pháp thiết thực phù hợp với thực tiễn, đặc điểm học sinh của từng địa phương, mà tiến hành việc rèn kĩ năng sống cho các em mới đạt được kết quả cao.
 	Rèn kĩ năng sống cho học sinh, đây là một vấn đề mới với thời gian thực hiện nghiên cứu đề tài không nhiều chắc chắn cần được bổ sung nhiều hơn nữa thì đề tài mới mang lại hiệu quả cao. 
IV . Hiệu quả đạt được
 - Đối với học sinh: Các em đã bổ sung cho bản thân được các kỹ năng sống tối thiểu mà trước đây các em không để ý tới như các xưng hô, lễ phép với thầy cô, với khách, với người lớn tuổi; các em biết ứng xử thân thiện hơn trong mọi tình huống, đã biết kiềm chế bản thân, biết làm việc theo nhóm, bước đầu có kỹ năng về hoạt động xã hội. Các em đã biết giữ gìn sức khỏe, có ý thức bảo vệ bản thân. Thông qua việc rèn kỹ năng sống các em đã có ý thức tốt hơn trong học tập trên lớp và ý thức tự học của các em có tiến bộ rõ nét. Các em đã thể hiện được bản thân dám đấu tranh với thói hư tật xấu và mạnh dạn lên án thói hư tật xấu, biết phân biệt đúng sai và dám chịu trách nhiệm việc mình làm.
- Đối phụ huynh học sinh: Đã được nhà trường tư vấn về kỹ năng sống theo lứa tuổi học sinh từ đó đã có nhận thức đầy đủ, quan tâm đến chuyện học tâp, rèn luyện của con em mình. Đồng thời đã ôn hòa hơn khi con em mắc lỗi và có cách dạy bảo khoa học hơn, giảm được các trận đòn lên học sinh khi các em mắc khuyết điểm. Đã có lý lẽ phân tích cho con nhiều hơn để trẻ thấy được lỗi đã mắc và hướng phấn đấu vươn lên.
Giúp cho học sinh có được kỹ năng sống tốt hơn là việc làm không thể thiếu được của các thầy, cô giáo mà nó còn thể hiện lương tâm trách nhiệm của các nhà giáo. không còn hiện tượng học sinh bất hòa, gây gổ đánh nhau, không còn học sinh mang quà vào lớp học, không có học sinh trốn học, nghỉ học không lý do, việc thực hiện đồng phục, mang khăn quàng được các em thực hiện tự giác, ý thức trách nhiệm và sự cố gắng hoàn thành công việc được giao của các em được nâng lên rõ rệt... Ý thức học tập, tự học tập đã có nhiều chuyển biến tích cực. Phong trào “xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” được củng cố và phát triển. Có thể nói thông qua việc quan tâm giúp đỡ học sinh rèn các kỹ năng sống đã góp phần tích cực trong việc hoàn thành nhiệm vụ năm học và có tác dụng rất lớn trong việc giáo dục toàn diện của nhà trường. 
Rèn kỹ năng sống cho học sinh là trách nhiệm của các thầy giáo, cô giáo, hãy bắt đầu từ kỹ năng đơn giản, với “các bước đi nhỏ” kỹ năng sống của các em dần thay đổi bổ sung, điều chỉnh các kỹ năng sống đã có trong con người các em. Hãy quan tâm đến các em từ những điều nhỏ nhất chắc chắn chúng ta có được những thành công không nhỏ trong công giáo dục.
Sau đây tôi xin trình bày những biện pháp đã thực hiện và đã mang lại kết quả theo mong muốn nêu trên
1. Giải pháp thứ nhất
	Nghiên cứu lí luận: thu thập những tài liệu liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu để nắm chắc cơ sở lí luận cho việc rèn kĩ năng sống đối với học sinh THCS về các mặt tâm lí, tình hình xã hội và sự thực hiện nghĩa vụ, quyền lợi đối với học sinh THCS.
	Nghiên cứu thực tiễn tình hình địa phương, việc rèn luyện kĩ năng sống học sinh THCS trong các giờ học, giờ chơi, các buổi hoạt động ngoại khóa, đi thực tế, sinh hoạt ngoài giờ, tổ chức các trò chơi dân gian... để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em hình thành các nhóm nhận thức.
2. Giải pháp thứ hai: Điều tra kĩ năng sống của học sinh THCS 
	- Bằng những câu hỏi trắc nghiệm về các hành vi và chỉ yêu cầu nhận thức đánh dấu các hành vi cho là đúng, sai thông qua đó giúp các em hình thành những kỹ năng tối thiểu trong nhận thức phạm trù đạo đức , từ đó hình thành cho các em những thói quen cần thiết hằng ngày như thói quen thực hiện nề nếp, chào hỏi, giúp bạn ...Việc làm này chúng ta có thể tiến hành ngay trong các tiết dạy trên lớp , giờ sinh hoạt lớp với các câu hỏi phù hợp, 
	- Bằng giao tiếp nói chuyện xem các em nhận thức các nhóm kĩ năng sống đã nêu ở trên. Từ đó tìm giải pháp thích hợp giúp các em có được kĩ năng sống tốt hơn.
	- Dùng phiếu điều tra để tổng hợp, đánh giá, so sánh việc xử lí các tình huống của học sinh THCS Định Mỹ. Từ đó phân ra các nhóm đối tượng và đưa ra giải pháp cho từng nhóm một cách thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng sống cho các nhóm đối tượng.
	3. Giải pháp thứ 3: Quan sát, tiếp xúc, giúp đỡ, tư vấn học sinh rèn kỹ năng sống
	Qua quá trình quan sát học sinh ngoại khóa ngoài giờ lên lớp, trong các tiết học đặc biệt giờ ra chơi và các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ... giáo dục giới tính để tìm ra các kĩ năng sống còn thiếu hoặc chưa đầy đủ sai lệch của học sinh. Từ đó giúp các em điều chỉnh lại hành vi sửa chữa thói quen không tốt, giải quyết các tình huống nảy sinh một cách đúng đắn. Với phương pháp này các thầy, cô phải tạo ra được uy tín, tình cảm thân thiện với học sinh , tạo cho em niềm tin, và trở thành người tư vấn tin cậy của các em qua đó giúp các em khẳng định bản thân dám nghĩ, dám làm , dám đấu tranh với sai trái của các bạn và có kỹ năng chia sẻ niền vui, nỗi buồn , sự thành công của mình và của bạn. 
 4. Giải pháp thứ tư: Trải nghiệm
	Tổ chức cho các em hoạt động cộng đồng, sinh hoạt và làm việc theo nhóm, đi thực tiễn tìm hiểu cuộc sống của người lao động để hình thành và rèn kĩ năng sống cho học sinh biết kết hợp trong làm việc, nhận thức đầy đủ về lao động, yêu quí người lao động. Từ đó có đạo đức tốt trong cộng đồng dân cư. Các em được trực tiếp tham gia các buổi lao động công ích, Vệ sinh trường lớp, thấy được ý nghĩa của việc mình làm cho lớp, cho khu dân cư từ đó hình thành cho các em kỹ năng lao động nhóm, sự cố gắng vươn lên hoàn thành công việc một cách có trách nhiệm với tập thể, với nhóm. Giúp các em có kỹ năng về làm việc, kỹ năng hợp tác làm việc, kỹ năng làm việc nhóm được nâng lên. Việc tổ chức cho học sinh trải nghiệm cuộc sống, về vùng nông thôn, thăm làng nghề đã tạo điều kiện cho các em rèn kỹ năng về mặt xã hội. Với việc tổ chức cho học sinh các trò chơi, thăm quan, đi dã ngoại,thi thể dục thể thao trong nhà trường, trong đó các em được giữ vai trò chủ đạo đã giúp các em phát huy được tính tích cực , tự chủ, tự giác và phát biểu những ý kiến của riêng mình mà các em qua tâm.
 5. Giải pháp thứ năm: Tổ chức cho học sinh thực hành kĩ năng sống 
	Thông qua các tiết học trên lớp với chương trình giáo dục trong nhà trường THCS tùy theo từng môn, từng bài mà tổ chức cho các em hoạt động ngay tại trong lớp, ngay trong tiết học giải quyết tình huống giúp các em tự nêu lên kĩ năng để xử lý các kiến thức trên lớp. Thông qua đó mà liên hệ các tình huống tương tự mà các em đã gặp ở cuộc sống hằng ngày. Qua việc lồng ghép giáo dục kĩ năng sống trong các tiết dạy, ý thức học tập của các em có chuyển biến rõ rệt. Kĩ năng ghi chép, đọc, phân tích, giải quyết kiến thức một cách chủ động, sáng tạo đã được phát triển.
Những thuận lợi và khó khăn trong việc rèn kỹ năng sống cho học sinh THCS.
 6.1. Những thuận lợi :
- Trường THCS Định Mỹ là một trong những ngôi trường được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo.
- Được sự quan tâm nhiệt tình và tạo mọi điều kiện thuận lợi trong việc giáo dục và giáo dưỡng học sinh từ phía hội cha me học sinh nói chung và phụ huynh học sinh nói riêng. 
- Có đội ngũ CB – GV – NV đầy lòng nhiệt huyết, có trình độ và năng lực vững vàng, có tinh thần trách nhiệm cao trong mọi công tác.
- Trường đã xã hội hóa về mặt công nghệ thông tin, tạo mọi điều kiện cho giáo viên nghiên cứu, học tập và giảng dạy, hướng dẫn các em học sinh tiếp cận với những thông tin truy cập internet một cách đúng đắn.
- Đoàn – đội tổ chức rất tốt các hoạt động giáo dục ngoại khóa mang đậm tính giáo dục rèn luyện đạo đức cho học sinh, tạo được nhiều sân chơi bổ ích.
- Là một ngôi trường có truyền thống tốt đẹp về ý thức chấp hành kỉ luật và giữ vững nề nếp, chất lượng giáo dục cao.
6.2. Những khó khăn :
- Sự thay đổi lớn về tâm sinh lí của học sinh THCS, trong thời kì này có sự chuyển biến lớn về sự phát dục của cơ thể đã ảnh hưởng lớn đến những tính cách tiêu cực như : ích kỷ, vô kỷ luật, thích phá phách, chống đối, thậm chí là tuổi “ điên loạn”, “ thô bạo”, “vô chính phủ” 
- Phần lớn các phụ huynh chưa hiểu hết được con em của mình nên dẫn đến những mâu thuẫn gia đình giữa người lớn và trẻ dậy thì. Bên cạnh đó cũng có nhiều bậc phụ huynh vô trách nhiệm với việc giáo dục con ở gia đình Chính sự giáo dục từ gia đình đối với trẻ đang ở tuổi dậy thì bị sai lệch nên đã kéo theo sự giáo dục từ phía nhà trường cũng gặp nhiều khó khăn.
- Một số ít giáo viên chưa hiểu được tâm lí của các em ở lứa tuổi này nên đã vô tình đẩy các em xa dần với sự giáo dục của nhà trường và một bộ phận không ít giáo viên bộ môn cứ xem trách nhiệm giáo dục, giáo dưỡng học sinh là trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm, của đoàn – đội.
- Đa số giáo viên còn e dè, ngại ngùng trong việc giáo dục tâm sinh lí các em đang tuổi dậy thì, ở lứa tuổi này các em rất thích tìm hiểu, khám phá, tò mò, hay hỏi nhưng đa phần các em nhận được câu trả lời từ phía giáo viên là quá mập mờ, không rõ ràng, chính điều đó đã dẫn đến bản thân phải tự đi tìm hiểu, vô tình các em nhận thức sai về những gì mình tìm hiểu được từ đó dẫn đến hành động sai.
- Bên cạnh đó là môi trường giáo dục ngoài xã hội không lành mạnh, còn nhiều tệ nạn xảy ra, nhất là khu vực xung quanh trường đã ảnh hưởng lớn đến việc rèn luyện và tu dưỡng đạo đức của học sinh.
- Chưa tổ chức thường xuyên các lớp dạy kĩ năng sống dành riêng cho các em học sinh tuổi THCS.
 6.3 . Các biện pháp đã thực hiện để giải quyết những khó khăn trên .
Qua quá trình tìm hiểu và rút ra được những khó khăn trên, bản thân đã xây dựng được kế hoạch phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường đề ra biện pháp giáo dục rèn luyện đạo đức học sinh trong lứa tuổi dậy thì này, giúp các em nhận ra được giá trị thực sự của cuộc sống nhiệm vụ của bản thân trong thời đại hiện nay :
a. Đối với phụ huynh học sinh :
Tạo mối thân thiện, gần gủi với phụ huynh ngay từ phiên họp đầu tiên của năm học, sinh hoạt cụ thể về việc giáo dục đạo đức của trẻ đang trong thời kỳ biến đổi về mặt tâm sinh lí. Cụ thể như sau :
+ Phân tích rõ đặc điểm chuyển biến về tâm sinh lí của trẻ trong độ tuổi dậy thì cho các bậc phụ huynh nắm. Nếu thiếu hiểu biết về những kiến thức này thì vô tình phụ huynh đưa trẻ đến với những sai phạm gây nguy hại cho sức khỏe và tâm lí sau này.
+ Phụ huynh phải biết cách hướng dẫn và đáp ứng những nhu cầu hợp lý của con em.
+ Phải luôn lắng nghe ý kiến của con trẻ và thường xuyên tâm tình với chúng để kịp thời phát hiện những biểu hiện tiêu cực xuất hiện trong sự hình thành nhân cách của trẻ .
+ Cần phải tôn trọng trẻ, không được chủ quan xem rằng “ nó còn nhỏ”.
+ Xây dựng nếp sống gia đình chuẩn mực, làm gương cho con trẻ.
+ Tạo điều kiện cho các em tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt tập thể nhằm hình thành kĩ năng quan sát, tư duy, ý thức của trẻ trong mối quan hệ bè bạn trong sáng và lành mạnh. Kịp thời động viên khích lệ tinh thần của trẻ khi trẻ đạt được những thành tích tốt.
Thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh về quá trình giáo dục và giáo dưỡng các em ở trường nhằm tạo diều kiện phối hợp tốt giữa nhà trường và gia đình trong việc hình thành nhân cách của trẻ và kịp thời đề ra những biện pháp giáo dục tốt nhất khi trẻ có biểu hiện tiêu cực về hành vi đạo đức.
Phải phối hợp với giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí việc đi lại học tập của con em mình, xây dựng tốt nề nếp học tập ở nhà cũng như ở trường của các em, như : việc ghi chép bài vở ở lớp, việc học và làm bài tập ở nhà. Kịp thời phát hiện biểu hiện sa sút về việc rèn luyện học tập, từ đó có cơ sở giáo dục, động viên các em chỉnh đốn theo hướng có hiệu quả nhất .
b. Đối với giáo viên bộ môn dạy lớp :
Thường xuyên trao đổi, tìm hiểu tình hình học tập và thá