Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tập có hiệu quả tập làm văn tả con vật

MỤC LỤC
Phần
Trang
1. MỞ ĐẦU
1
1.1. Lí do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.2.1. Giúp học sinh lớp 4
2
1.2.2. Giúp giáo viên
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
2
1.4.2. Phương pháp quan sát sư phạm
2
1.4.3. Phương pháp thống kê
2
2. NỘI DUNG 
3
2.1. Cơ sở lí luận
3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
3
2.3. Các biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học tập làm văn tả con vật cho học sinh lớp 4
5
2.3.1. Giáo viên cần hiểu được khái niệm đoạn văn, bài văn miêu tả
5
2.3.2. Giáo viên cần nắm vững nội dung chương trình phân môn Tập làm văn miêu tả con vật lớp 4
6
2.3.3. Giáo viên cần nắm vững trình tự dạy phân môn Tập làm văn miêu tả con vật lớp 4
7
2.3.4. Cung cấp cho học sinh phương pháp làm văn miêu tả
8
2.3.5. Hướng dẫn học sinh thực hành tốt các bước làm văn miêu tả
8
2.3.6. Phân loại các dạng bài trong phân môn Tập làm văn (Phần văn miêu tả con vật lớp 4)
14
a) Cách viết đoạn văn miêu tả con vật (Luyện viết phần thân bài)
14
b) Cách viết đoạn văn mở bài, kết bài trong bài văn miêu tả con vật
15
c) Cách liên kết đoạn văn
2.3.7. Trả bài và trả bài viết cho học sinh
18
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
19
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
20
3.1. Kết luận
20
3.2. Kiến nghị
20
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
 Trong chương trình Tiểu học, cùng với môn Toán thì môn Tiếng Việt chiếm thời lượng nhiều nhất, gần bằng một nửa tổng thời lượng của các môn học. Môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hình thành và phát triển cho học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi; thông qua việc dạy và học Tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác của tư duy. Môn Tiếng Việt cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học Việt Nam và nước ngoài. Ngoài ra, nó còn bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt; hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Môn Tiếng việt gồm nhiều phân môn khác nhau như Tập đọc, Luyện từ và câu, Kể chuyện, Chính tả, Tập làm văn. Song khó hơn cả đối với người dạy cũng như đối với người học là phân môn Tập làm văn.
 Tập làm văn là một phân môn rất quan trọng trong chương trình dạy học Tiểu học. Tập làm văn giúp học sinh tạo ra được các ngôn bản nói và viết theo các phong cách chức năng ngôn ngữ, hình thành và phát triển năng lực tạo lập ngôn bản - một năng lực được tổng hợp từ các kĩ năng bộ phận như: xác định mục đích nói, lập ý, triển khai ý thành lời (dạng nói, viết bằng câu, đoạn, bài). Nhiệm vụ cụ thể của phân môn Tập làm văn bao gồm: 
 - Cung cấp kiến thức và hình thành, phát triển các kĩ năng bộ phận, góp phần hình thành và phát triển năng lực tạo lập, sản sinh ngôn bản. 
 - Cung cấp tri thức về các dạng nghi thức lời nói, rèn kĩ năng nói theo các nghi thức đó. 
 - Rèn kĩ năng nói, viết các ngôn bản thông thường và một số văn bản nghệ thuật như kể chuyện, miêu tả. 
 - Rèn các kĩ năng đặc thù phù hợp với mỗi dạng bài, kiểu bài Tập làm văn (kĩ năng quan sát trong văn tả, kể; kĩ năng xây dựng cốt truyện, chi tiết, tình tiết trong văn kể chuyện...). 
 Ngoài ra, phân môn Tập làm văn cũng góp phần rèn luyện tư duy (tư duy hình tượng, tư duy logic, kĩ năng phân tích - tổng hợp - phân loại - lựa chọn) và hình thành nhân cách (lịch sự, khuôn mẫu trong giao tiếp; bồi dưỡng tình cảm đẹp và vốn sống...) cho học sinh tiểu học. 
 Dạy tập làm văn là dạy học sinh cách nhìn nhận cuộc sống xung quanh trong thực tế với cảm xúc thực của các em. Đồng thời cũng dạy các em cách ghi lại sự nhìn nhận ấy qua các văn bản - còn gọi là đoạn văn, bài văn một cách chính xác về đối tượng quan sát.
 Tập làm văn lớp 4 gồm hai nội dung, một trong những nội dung chính của chương trình Tập làm văn lớp 4 là văn miêu tả. Tả con vật là một kiểu bài khó vì học sinh thiếu khả năng quan sát tinh tế. Mặt khác, mỗi con vật có hình dáng và hoạt động khác nhau nên đôi khi các em không thể quan sát hết những nét riêng biệt của nó, không cảm nhận được vẻ đẹp của con vật cũng như những thay đổi về hoạt động của con vật nên không biết dựa vào cảm xúc thật của mình để làm nó trở nên đẹp hơn, sinh động hơn, gần gũi hơn.
 Dạy tốt phân môn Tập làm văn nói chung và kiểu bài văn miêu tả nói riêng là vấn đề được nhiều giáo viên Tiểu học quan tâm. Là giáo viên, nhất là giáo viên dạy lớp 4 không ai tránh khỏi những trăn trở, băn khoăn là làm thế nào giúp học sinh rèn luyện tốt kỹ năng và làm bài tập làm văn miêu tả có hiệu quả. Đi tìm câu trả lời cho câu hỏi này là một quá trình và cũng là một lý do thúc đẩy tôi nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tập có hiệu quả tập làm văn tả con vật”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.2.1.Giúp học sinh lớp 4
- Nắm được bố cục ba phần (Mở bài, thân bài, kết bài) của bài văn miêu tả con vật; trọng tâm miêu tả của từng bài trong SGK; 
- Có kĩ năng quan sát, tìm ý, lập dàn ý.
- Biết dùng từ, đặt câu, viết đoạn, liên kết đoạn, diễn đạt lưu loát, mạch lạc.
- Bồi dưỡng tình cảm yêu mến, gắn bó, biết trân trọng những con vật thân quen, gần gũi hàng ngày với các em.
- Có cách nhìn sự vật theo hướng tích cực, ham thích quan sát, tìm tòi khám phá. 
- Có khả năng hoàn chỉnh một văn bản viết; yêu thích môn học.
1.2.2. Giúp giáo viên
- Tự tìm tòi, nâng cao tay nghề, đúc rút kinh nghiệm trong giảng dạy Tập làm văn nói chung và trong dạy học sinh viết văn miêu tả nói riêng.
- Nâng cao khả năng nghiên cứu khoa học.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Tìm hiểu nội dung, phương pháp dạy học văn miêu tả lớp 4.
- Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tập có hiệu quả Tập làm văn tả con vật (Học sinh lớp 4B trường Tiểu học Xuân Thắng, Thọ Xuân, Thanh Hóa).
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Đọc tài liệu liên quan đến đề tài
- Nghiên cứu nội dung chương trình Tập làm văn lớp 4, mạch kiến thức văn tả con vật lớp 4.
1.4.2. Phương pháp quan sát sư phạm
- Quan sát tinh thần, thái độ, ý thức học Tập làm văn của học sinh lớp 4B (lớp tôi chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy) và học sinh lớp 4A, 4C trong khi đi dự giờ.
1.4.3. Phương pháp thống kê
- Thống kê qua các bài kiểm tra của học sinh để đánh giá chất lượng làm bài văn miêu tả của học sinh.
2. NỘI DUNG 
2.1. Cơ sở lí luận 
 Tập làm văn là một phân môn mang tính tổng hợp và sáng tạo cao. Tổng hợp các kiến thức, kĩ năng từ phân môn Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Luyện từ và câu... để viết nên một bài Tập làm văn.
 Theo quan điểm tích hợp, các phân môn được tập hợp lại xung quanh trục chủ điểm và các bài đọc. Nhiệm vụ cung cấp kiến thức và rèn luyện kĩ năng gắn bó chặt chẽ với nhau. Như vậy, muốn giúp học sinh làm bài văn miêu tả có hiệu quả nhất thiết người giáo viên phải dạy tốt các phân môn Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Luyện từ và câu. Vì trong các bài đọc, trong các câu chuyện, trong các bài tập Luyện từ và câu thường xuất hiện các đoạn văn, khổ thơ có nội dung miêu tả rất rõ về cảnh vật, thiên nhiên, con người...Bài Tập làm văn nếu không sáng tạo sẽ trở thành một bài văn khô cứng, góp nhặt của người khác, nội dung bài văn sẽ không hồn nhiên, trong sáng, mới mẻ như tâm hồn của các tác giả nhỏ tuổi. Chất lượng Tập làm văn là chất lượng của cảm thụ văn học, của các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết Tiếng Việt.
 Mục tiêu của việc dạy học Tập làm văn ở lớp bốn là: Cung cấp, hướng dẫn cho học sinh biết lập dàn ý cho bài văn, viết được bài văn theo dàn ý đã lập có đủ 3 phần, lời văn trôi chảy, câu văn bước đầu có cảm xúc; biết nói, viết câu có dùng phép so sánh, nhân hóa; biết kiểm tra, rà soát lại bài viết về nội dung, cách diễn đạt, cách trình bày. (Theo chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt- QĐ số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5 tháng 5 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
 Văn miêu tả là thể loại văn các em được làm quen từ giữa học kì I, lớp 4. Như chúng ta đã biết, văn miêu tả là thể loại văn dùng lời nói có hình ảnh và cảm xúc làm cho người nghe, người đọc hình dung một các rõ rệt, cụ thể về người, vật, cảnh vật, sự việc như vốn có trong đời sống. Một bài văn miêu tả hay không những phải thể hiện rõ nét, chính xác, sinh động đối tượng miêu tả mà còn thể hiện được trí tưởng tượng, cảm xúc và đánh giá của người viết đối với đối tượng được miêu tả. Các bài văn miêu tả ở tiểu học chỉ yêu cầu tả những đối tượng mà các em yêu thích. Vì vậy, qua bài làm của mình các em phải gửi gắm được tình yêu thương của mình đối với những gì miêu tả.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
 Chúng ta đã tự hào Tiếng Việt ta phong phú, giàu hình ảnh, đa dạng về nghĩa, có sức biểu cảm sâu sắc. Nhưng một thực tế làm buồn đó là số học sinh làm văn hay lại rất ít. Khi chấm bài tập làm văn của các em, tôi nhận thấy nhiều học sinh không trình bày rõ bố cục bài văn miêu tả. Học sinh miêu tả hời hợt, chung chung, vốn từ còn nghèo nàn, bài văn trở thành một bảng liệt kê các đối tượng miêu tả, không làm nổi bật được đối tượng đang tả. Bài văn học sinh làm thường vay mượn, bắt chước các bài văn mẫu, các em thường sao chép những bài văn mẫu thành bài văn của mình không kể đầu bài quy định như thế nào. Với cách làm ấy, các em không cần biết đối tượng cần miêu tả gì, không chú ý tới đặc điểm nổi bật tạo nên nét riêng của cảnh (của người) cũng như không có cảm xúc về nó. 
 Mặt khác, nhiều giáo viên chỉ có một con đường duy nhất là hình thành các hiểu biết về lí thuyết, thể loại tập làm văn, và kĩ năng làm văn... qua phân tích các bài văn mẫu với lý thuyết khô khan, khó hiểu. Giáo viên chưa chủ động sáng tạo trong dạy học, chưa gây hứng thú cho học sinh khi học tập làm văn. Đặc biệt, khi học sinh đưa ra một câu văn dùng từ chưa chuẩn hay thiếu hình ảnh, chưa hợp lí ....thì chưa được giáo viên chỉnh sửa kịp thời.
 Dạy học Tập làm văn lớp 4 phần văn miêu tả con vật là sự tiếp nối của hai kiểu bài văn tả đồ vật và tả cây cối các em đã được học. Chính vì vậy, dựa vào kết quả kiểm tra cuối học kì I với đề bài nhà trường ra “Em hãy tả lại đồ vật mà em thích”, kết quả lớp tôi đang giảng dạy đạt được như sau.
Bảng kết quả bài làm môn Tập làm văn của học sinh lớp 4B cuối học kì I 
Nội dung nhận xét
Số học sinh khảo sát
Kết quả đạt được
Số lượng
Tỉ lệ
Bài viết đúng thể loại, bố cục ba phần rõ rệt; thể hiện rõ nội dung miêu tả, tả được những đặc điểm nổi bật; hành văn trôi chảy, chữ viết và trình bày sạch đẹp.
25
7
28%
Bài văn chưa thể hiện rõ rệt bố cục ba phần; mắc nhiều lỗi chính tả; thường kể, liệt kê, lặp từ, chưa biết dùng từ; hành văn lủng củng, rời rạc, chưa biết tả những đặc điểm nổi bật.
18
72%
 Thực trạng học sinh còn nhiều hạn chế như vậy đã làm cho tiết Tập làm văn trở thành một gánh nặng, một thách thức đối với giáo viên Tiểu học. Ý nghĩ cho rằng Tập làm văn là một phân môn khó dạy, khó học và khó đạt hiệu quả cao đã là nhận thức chung của nhiều thầy, cô giáo dạy lớp 4. Qua quá trình giảng dạy lớp 4, tôi nhận thấy có các nguyên nhân sau:
 + Khi làm văn, học sinh chưa xác định được yêu cầu trọng tâm của đề bài.
 + Học sinh không được quan sát trực tiếp đối tượng miêu tả.
 + Không biết hình dung bằng hình ảnh, âm thanh, cảm giác về sự vật miêu tả khi quan sát.
 + Vốn từ đã nghèo nàn lại không biết sắp xếp như thế nào để bài viết mạch lạc, chưa diễn đạt được bằng vốn từ ngữ, ngôn ngữ của mình về một sự vật, cảnh vật, về một con người cụ thể nào đó.
 + Nguyên nhân cuối cùng là trách nhiệm của người giáo viên. Phân môn Tập làm văn là một môn học mang tính tổng hợp và sáng tạo nhưng lâu nay người giáo viên (nhất là giáo viên lớp 4) chưa có cách phát huy tối đa năng lực học tập và cảm thụ văn học của học sinh; chưa bồi dưỡng được cho các em lòng yêu quý Tiếng Việt, ham thích học Tiếng Việt.
 Đứng trước thực trạng dạy và học như trên yêu cầu đặt ra cấp thiết là phải đổi mới phương pháp dạy học để học sinh đến với phân môn Tập làm văn thể loại miêu tả một cách say mê, hứng thú để từ đó có cảm xúc viết văn. Để đạt được mục tiêu trên thì cần phải tiến hành giải quyết các vấn đề chính sau:
 + Cung cấp, khuyến khích học sinh tích lũy vốn từ ngữ, vốn sống, vốn hiểu biết khi học, đọc, viết các bài văn tả con vật hoặc khi tiếp xúc với một văn bản mới tả con vật.
 + Hướng dẫn học sinh dùng từ, đặt câu, viết đoạn và hoàn chỉnh bài văn. Chấm và chữa bài cho học sinh phải chu đáo, cẩn thận.
 + Các vấn đề được nêu ở trên cần được giải quyết đồng thời, xen lẫn vào nhau một cách nhịp nhàng và linh động thì hiệu quả sẽ cao hơn rất nhiều. 
 Xuất phát từ thực trạng và nguyên nhân trên, đồng thời thấy rõ vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên, tôi mạnh dạn đưa ra cách giúp học sinh lớp 4B, trường Tiểu học Xuân Thắng làm văn miêu tả có hiệu quả như sơ đồ sau:
Luyện tập viết câu, đoạn văn (Mở bài, thân bài, kết bài)
Quan sát, lập dàn ý chi tiết. (Theo đề bài)
Nắm được cấu tạo bài văn miêu tả
(Lý thuyết)
Hoàn thiện 
bài văn và
nhận xét bài 
2.3. Các biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học tập làm văn tả con vật cho học sinh lớp 4
 Từ kinh nghiệm dạy học của mình, tôi xin đưa ra một số biện pháp để giải quyết các vấn đề được nêu ở trên giúp học sinh làm tốt bài văn miêu tả như sau:
2.3.1. Giáo viên phải hiểu được khái niệm đoạn văn, bài văn miêu tả
 - Văn miêu tả bao gồm những chi tiết lôi cuốn với năm giác quan: thị giác, vị giác, xúc giác, khứu giác và thính giác. Trong một đoạn văn miêu tả, nhà văn phải truyền tải thông tin lôi cuốn tới tất cả các giác quan để mang lại sự miêu tả hấp dẫn nhất có thể tới độc giả. Văn miêu tả thường được sử dụng trong các cuốn tiểu thuyết và những tác phẩm về người thật việc thật, để giúp độc giả đắm chìm trong thế giới của nhà văn. 
 - Khái niệm: Miêu tả con vật là một thể loại văn bản mà trong đó, người viết dùng ngôn ngữ có tính chất nghệ thuật của mình để tái hiện, sao chụp lại hình ảnh con vật với những đặc điểm nổi bật cả về hình dáng bên ngoài lẫn những hoạt động và thói quen sinh hoạt nhằm giúp người đọc, người nghe hình dung, tưởng tượng ra con vật ấy thông qua các giác quan của mình.
 - Đoạn văn, bài văn hay theo quan niệm của người viết là những đoạn văn, bài văn hay, đúng, phong phú về nội dung và có cách diễn đạt phù hợp, sinh động thể hiện được tình cảm của người viết. Nếu như viết đoạn văn, bài văn tả con vật mà chính mình không trực tiếp quan sát con vật để có được cảm thụ thì nội dung bài viết không những sai mà còn khiến người đọc không xúc cảm. Để câu chữ chứa đựng tình cảm, người viết phải quan sát kĩ con vật bằng tình cảm, yêu quý thực sự như vậy mới nhận biết được đặc điểm của nó rồi dung lời lẽ sinh động để tả, sao cho có sự giao hoà tình cảm giữa người viết với con vật miêu tả như tâm tình giữa con người với con người.
2.3.2. Giáo viên cần nắm vững nội dung chương trình phân môn Tập làm văn miêu tả con vật lớp 4
a) Nội dung chương trình Tập làm văn tả con vật lớp 4 
TT
Nội dung
Số tiết quy định
Ghi chú
Lí thuyết
Luyện tập
1
Cấu tạo của bài văn miêu tả con vật
1
Tuần 29
2
Luyện tập quan sát con vật
1
Tuần 30
3
Luyện tập miêu tả các bộ phận của con vật
1
Tuần 31
4
Luyện tập xây dựng đoạn văn miêu tả con vật
2
Tuần 31, 32
5
Luyện tập xây dựng mở bài, kết bài trong bài văn miêu tả con vật
1
Tuần 32
6
Kiểm tra miêu tả con vật
1
Tuần 33
7
Trả bài văn miêu tả con vật
1
Tuần 34
b) Về nội dung bài tập sách Tiếng Việt 4
 - Nhìn chung các bài tập trong mỗi bài học của phân môn Tập làm văn là phù hợp, vừa sức đối với học sinh. Trước hết, học sinh được trang bị những kiến thức về văn miêu tả. Đó là một số hiểu biết ban đầu về đặc điểm chính của văn miêu tả. Các kiến thức được cung cấp cho học sinh một cách có hệ thống và chỉ dừng lại ở mức độ đơn giản. Các kiến thức được xây dựng từ hệ thống câu hỏi bài tập học sinh thực hiện các hoạt động nhằm chiếm lĩnh kiến thức và phát triển kĩ năng. Sau đó các kiến thức sẽ được củng cố và vận dụng ngay vào các bài tập thực hành. Có thể nói việc chương trình đưa kiến thức lí luận về văn miêu tả vào dạy cho học sinh là đúng đắn, cần thiết. Bởi vì đây là chỗ dựa, là điểm tựa giúp học sinh làm đúng, làm tốt bài văn miêu tả.
 - Sách Tiếng Việt 4 rèn luyện kĩ năng viết văn miêu tả cho học sinh trên cơ sở, quy trình sản sinh ngôn bản. Mặt khác, nó tập trung rèn luyện kĩ năng viết đoạn văn miêu tả cho học sinh tuỳ theo đối tượng miêu tả giúp học sinh chủ động, tự tin khi tạo lập bài văn miêu tả hoàn chỉnh tránh tình trạng viết văn sơ sài, viết theo cảm tính hoặc sao chép của người khác. 
 - Tiếng Việt 4 tiến hành luyện tập các kĩ năng viết văn miêu tả thông qua hệ thống bài tập, các bài tập được sắp xếp từ dễ đến khó, từ thấp đến cao, cách giao nhiệm vụ rõ ràng: Ví dụ: Khi dạy bài “Luyện tập quan sát con vật” (Sách Tiếng Việt 4, Tập hai, trang 119), hệ thống bài tập được biên soạn như sau:
+ Bài 1: Đọc bài văn “Đàn ngan mới nở” (Tô Hoài)
+ Bài 2: Để miêu tả đàn ngan, tác giả đã quan sát những bộ phận nào ? Ghi lại những câu miêu tả mà em cho là hay.
+ Bài 3: Quan sát và miêu tả các đặc điểm ngoại hình của con mèo (hoặc con chó) của nhà em hoặc của nhà hàng xóm.
+ Bài 4: Quan sát và miêu tả hoạt động thường xuyên của con mèo (hoặc con chó) nói trên.
 - Bên cạnh đó, đề văn miêu tả trong SGK cũng rất phong phú, gắn bó với vốn sống, vốn hiểu biết của học sinh, gần gũi với các em. Nhiều đề bài còn mở ra cho học sinh những khả năng lựa chọn tuỳ theo ý thích của mỗi em giúp các em chủ động, sáng tạo, bộc lộ, thể hiện mình. Sản phẩm mà các em tạo ra sẽ là những bài văn miêu tả chân thực, sinh động của chính các em. Ngoài ra rất nhiều bài tập luyện từ và câu đã tạo cho học sinh ý thức sử dụng ngôn ngữ khi viết văn miêu tả. Ví dụ: Viết một đoạn văn ngắn tả con vật mà em yêu thích, trong đó có ít nhất một câu có trạng ngữ chỉ phương tiện. (Sách Tiếng Việt 4, Tập hai, trang 160)
c) Văn miêu tả được bố trí dạy theo nguyên tắc đồng tâm, mục đích giúp học sinh tạo lập những văn bản miêu tả hoàn chỉnh mang đậm dấu ấn cá nhân
 Nội dung Tập làm văn trong sách giáo khoa lớp 4 đã kế thừa và mở rộng nội dung, kĩ năng quan sát, miêu tả, viết câu văn, đoạn văn ở lớp 2, 3 tiến đến làm bài văn hoàn chỉnh theo một trình tự hợp lý, bố cục rõ ràng, diễn đạt trôi chảy, có hình ảnh và sinh động, cảm xúc chân thực. Đây cũng chính là những kiến thức, kĩ năng chuẩn bị cho học sinh lên bậc trung học cơ sở học tốt các kiểu bài trong thể loại văn miêu tả. Tuy nhiên trong các bài học, kĩ năng lập dàn bài, viết đoạn văn đã được quan tâm đúng mức song kĩ năng viết bài văn hoàn chỉnh và sửa lỗi thì lượng bài tập còn hạn chế (kể cả số tiết dành cho các dạng kĩ năng này cũng còn ít).
2.3.3. Giáo viên cần nắm vững trình tự dạy phân môn Tập làm văn miêu tả con vật lớp 4
 Trong phần dạy bài mới, giáo viên phải nắm vững trình tự dạy đối với hai loại bài Tập làm văn: loại bài dạy lý thuyết và loại bài dạy thực hành. Khi dạy từng loại bài, giáo viên cần chú ý đến các đối tượng học sinh của lớp: có nội dung, yêu cầu cho học sinh có năng khiếu và có nội dung, yêu cầu cụ thể cho những học sinh còn hạn chế khi viết văn miêu tả.
a) Loại bài lý thuyết
 Sau khi dạy bài lý thuyết, học sinh phải nắm được cấu tạo bài văn miêu tả gồm ba phần (mở bài, thân bài và kết bài) 
 Hướng dẫn học sinh nắm cấu tạo (dàn ý bài văn): Xác định bố cục một bài văn miêu tả cụ thể từ đó luyện tập xây dựng dàn ý chi tiết của một bài văn mới. 
b) Loại bài thực hành
 - Viết đoạn mở bài (trực tiếp, gián tiếp); viết đoạn kết bài (không mở rộng, mở rộng).
 - Về phần thân bài (làm trên thực tế bài cho sẵn để nhận ra và vận dụng viết bài văn miêu tả theo từng đề bài):
 + Xác định đối tượng miêu tả. 
 + Xác định trình tự miêu tả.
 + Tìm những chi tiết nổi bật, sự liên tưởng thú vị sẽ nêu trong đoạn theo cảm nhận của người viết.
 + Tìm cách thể hiện tình cảm, cảm xúc.
 + Xác định nội dung/ý của câu mở đầu đoạn, câu kết đoạn. 
2.3.4. Cung cấp cho học sinh phương pháp làm văn miêu tả
 Việc cung cấp cho học sinh phương pháp làm văn miêu tả là giúp học sinh có con đường đi đến bài văn đúng hướng, kh