Kinh nghiệm sử dụng một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực hiệu quả trong môn Lịch Sử lớp 10 THPT
Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, giáo dục luôn được xem là một hoạt động đặc biệt. Bởi lẽ, giáo dục thực hiện chức năng truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm, lịch sử xã hội, giúp cá nhân tích lũy kiến thức, phát triển trí tuệ, hình thành văn hóa, đạo đức; giúp cho xã hội bảo tồn và phát triển nền văn minh nhân loại. Giáo dục tham gia đào tạo nguồn nhân lực, tái sản xuất sức lao động xã hội, phát triển tiềm năng trí tuệ và khả năng sáng tạo của con người.
Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục, Đảng ta luôn xác định: “Giáo dục-đào tạo là quốc sách hàng đầu”, “Giáo dục đóng vai trò then chốt trong toàn bộ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc”.
Trong những năm qua, việc thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã thu được những kết quả đáng khích lệ, góp phần thực hiện mục tiêu chung của sự nghiệp giáo dục là “đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện”. Tuy nhiên , bên cạnh đó vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần phải tiếp tục đổi mới, bổ sung. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 BCH TW Đảng khóa VIII đã chỉ rõ con đường đổi mới giáo dục và đào tạo phải bằng: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học”.
Điều đó đặt ra yêu cầu cho việc dạy học cần phải tăng cường nhiều hơn nữa việc đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học, cần phải nghiên cứu và triển khai việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực tự giải quyết vấn đề.
Lịch Sử là một môn học ở trường phổ thông nên việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, sáng tạo, lấy học sinh trung tâm là một yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với các nhà làm công tác giáo dục nói chung với giáo viên giảng dạy môn Lịch Sử nói riêng. Thực trạng việc dạy học môn Lịch Sử ở trường phổ thông hiện nay đang còn gặp nhiều khó khăn:
1. MỞ ĐẦU 1.1. LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, giáo dục luôn được xem là một hoạt động đặc biệt. Bởi lẽ, giáo dục thực hiện chức năng truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm, lịch sử xã hội, giúp cá nhân tích lũy kiến thức, phát triển trí tuệ, hình thành văn hóa, đạo đức; giúp cho xã hội bảo tồn và phát triển nền văn minh nhân loại. Giáo dục tham gia đào tạo nguồn nhân lực, tái sản xuất sức lao động xã hội, phát triển tiềm năng trí tuệ và khả năng sáng tạo của con người. Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục, Đảng ta luôn xác định: “Giáo dục-đào tạo là quốc sách hàng đầu”, “Giáo dục đóng vai trò then chốt trong toàn bộ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc”. Trong những năm qua, việc thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã thu được những kết quả đáng khích lệ, góp phần thực hiện mục tiêu chung của sự nghiệp giáo dục là “đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện”. Tuy nhiên , bên cạnh đó vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần phải tiếp tục đổi mới, bổ sung. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 BCH TW Đảng khóa VIII đã chỉ rõ con đường đổi mới giáo dục và đào tạo phải bằng: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học”. Điều đó đặt ra yêu cầu cho việc dạy học cần phải tăng cường nhiều hơn nữa việc đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học, cần phải nghiên cứu và triển khai việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực tự giải quyết vấn đề. Lịch Sử là một môn học ở trường phổ thông nên việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, sáng tạo, lấy học sinh trung tâm là một yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với các nhà làm công tác giáo dục nói chung với giáo viên giảng dạy môn Lịch Sử nói riêng. Thực trạng việc dạy học môn Lịch Sử ở trường phổ thông hiện nay đang còn gặp nhiều khó khăn: Thứ nhất, các loại sách, tài liệu phục vụ cho việc dạy học bộ môn còn rất thiếu và không đa dạng. Thứ hai, đa số học sinh còn lơ là trong học tập, phụ huynh và xã hội chưa quan tâm nhiều và cho đây là “môn phụ” nên các em học một cách đối phó. Tất cả những điều đó thực sự là nỗi trăn trở lớn cho những người làm công tác giảng dạy bộ môn Lịch Sử. Bản thân tôi là giáo viên giảng dạy bộ môn Lịch Sử , nên tôi không ngừng tìm tòi, học hỏi nâng cao kiến thức, đổi mới phương pháp để tạo ra sự hứng thú , đam mê cho các em trong học tập và đạt được kết quả tốt nhất. Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã lựa chọn, nghiên cứu đề tài: “Kinh nghiệm sử dụng một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực hiệu quả trong môn Lịch Sử lớp 10 THPT”. 1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Thực hiện đề tài này, tôi mong muốn được gửi đến đồng nghiệp một vài kinh nghiệm nhỏ trong việc vận dụng phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực vào bộ môn Lịch sử để phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập của học sinh, nâng cao chất lượng học tập bộ môn.Từ đó, các em có tình cảm yêu mến thực sự đối với môn học, chủ động hơn trong việc tiếp nhận thông tin và có kĩ năng xử lý đúng đắn các tình huống, vấn đề nảy sinh trong thực tiễn cuộc sống. 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực được áp dụng với bộ môn Lịch sử lớp 10 trường THPT Trần Ân Chiêm và được vận dụng cụ thể vào tiết 15 – Bài 11: Tây Âu thời hậu kì trung đại. 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: Các Văn kiện, Chỉ thị của Đảng, Nhà nước về đổi mới phương pháp dạy học, Luật Giáo dục năm 2005 - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, dự giờ, trao đổi, đàm thoại, điều tra 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN Giáo dục phổ thông nước ta, đang thực hiện bước chuyển, từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung, sang tiếp cận năng lực của người học. Giáo dục định hướng năng lực nhằm đảm bảo chất lượng đầu ra của việc dạy học, thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện các phẩm chất nhân cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn nhằm chuẩn bị cho học sinh năng lực giải quyết các tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp. Chương trình này nhấn mạnh vai trò của người học với tư cách chủ thể của quá trình nhận thức. Trong một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học có: Cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống; Kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học; Vận dụng dạy học định hướng hành động; Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học và công nghệ thông tin hợp lí hỗ trợ dạy học; Sử dụng các kĩ thuật dạy học phát huy tính tích cực và sáng tạo Kĩ thuật dạy học là những cách thức hành động của giáo viên và học sinh trong các tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. Các kĩ thuật dạy học là đơn vị nhỏ nhất của phương pháp dạy học. Có những kĩ thuật dạy học chung, có những kĩ thuật đặc thù của từng phương pháp dạy học. Ngày nay người ta chú trọng phát triển và sử dụng các kĩ thuật dạy học phát huy tính tích cực.Một trong những kĩ thuật dạy học tích cực không quá khó để thực hiện và đạt được hiệu quả cao trong vận dụng là kĩ thuật mảnh ghép và kĩ thuật khăn phủ bàn 2.2.THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Xuất phát từ yêu cầu đổi mới nội dung chương trình giáo dục phổ thông và đổi mới phương pháp dạy học do Bộ, Sở giáo dục và đào tạo triển khai thực hiện. Trong những năm qua, bản thân tôi luôn tìm tòi, suy nghĩ vận dụng những kinh nghiệm từ thực tiễn, phương pháp, cách thức để công việc giảng dạy đạt kết quả cao nhất, đem lại hứng thú học tập cho học sinh nhằm giúp các em khắc sâu kiến thức đã học và biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.Môn lịch sử là một môn học vô cùng quan trọng trong việc trang bị cho học sinh những tri thức cần thiết, hữu ích về đời sống xã hội qua các thời kì lịch sử, qua đó góp phần không nhỏ vào việc hình thành nhân cách cho người học. Tuy vậy, việc giảng dạy và học tập môn học này trong nhà trường phổ thông trung học hiện nay còn nhiều vấn đề cần suy ngẫm. Thực tế hiện nay, nhiều học sinh ngại học, thậm chí là chán học lịch sử, nhiều giáo viên dạy lịch sử ngại đổi mới phương pháp. Vì vậy mà một trong những vấn đề nổi cộm là làm thế nào đưa môn lịch sử về đúng vị trí và vai trò của nó- là một môn học khoa học xã hội và nhân văn hấp dẫn. Qua thực tế quá trình giảng dạy của bản thân và dự giờ một số đồng nghiệp, tôi thấy rằng, với các tiết học chỉ sử dụng các phương pháp dạy học truyền thống và đồ dùng dạy học thông thường, có rất nhiều học sinh tỏ ra không mấy hứng thú với bài học, từ đó các em thiếu sự tập trung, tìm tòi, sáng tạo và hiệu quả học tập không cao, nội dung bài học đơn điệu, giáo viên ít quan tâm đến phát triển năng lực cá nhân. Đầu năm học 2017 – 2018 tôi đã tiến hành khảo sát tình trạng học tập của học sinh lớp 10B3 và thu được kết quả như sau: Kết quả khảo sát của lớp 10B3 (Sĩ số:39) Nội dung Thường xuyên Đôi khi Không Chú ý tập trung nghe giảng 19 18 2 Tích cực tham gia trả lời câu hỏi 15 20 4 Đưa ra nhận xét ý kiến của bạn 14 15 10 Từ kết quả kiểm tra trên cho thấy: Mức độ chú ý nghe giảng còn hạn chế. Học sinh tham gia trả lời câu hỏi, nhận xét ý kiến của bạn còn ít. Đồng thời, ở nhiều học sinh, kỹ năng giao tiếp còn hạn chế, chưa mạnh dạn nêu chính kiến của mình, không dám tranh luận nhất là với thầy cô giáo, chưa có thói quen hợp tác tích cực trong các hoạt động học tậpCó nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên nhưng nguyên nhân chủ yếu vẫn là do phương pháp dạy học. Vì vậy, việc “làm mới” tiết học và tạo hứng thú cho học sinh là rất cần thiết. 2.3. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 2.3.1. Phương pháp dạy học Luật Giáo dục – Điều 28 chỉ rõ: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”. Có thể nói, cốt lõi của đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng tích cực là hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động. Đối với học sinh lớp 10, là năm học đầu tiên của cấp THPT, học sinh phải làm quen với những kiến thức hết sức mới mẻ.Vì vậy, việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong giờ học Lịch sử là cần thiết hơn bao giờ hết. Qua đó, giúp học sinh giải quyết vấn đề đặt ra theo suy nghĩ của bản thân các em; giúp các em nắm được kiến thức, kĩ năng mới đồng thời nắm được phương pháp “làm ra” kiến thức, kĩ năng đó; không dập khuôn theo những khuôn mẫu sẵn có, học sinh được bộc lộ và phát huy tính sáng tạo trong học tập. Những phương pháp dạy học tích cực được sử dụng có hiệu quả trong môn Lịch sử lớp 10: Phương pháp vấn đáp, động não, thảo luận nhóm, đóng vai, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề, dự án Lưu ý: Trong quá trình giảng dạy, giáo viên không nên tuyệt đối hóa một phương pháp nào. Vì mỗi phương pháp dạy học đều có những mặt tích cực và hạn chế riêng. Mặt khác, đổi mới phương pháp dạy học không có nghĩa là loại trừ những phương pháp dạy học truyền thống ra khỏi giờ học, mà cần phải kế thừa những yếu tố tích cực của phương pháp dạy học truyền thống. Thực hiện kết hợp giữa phương pháp dạy học hiện đại (thảo luận nhóm, đóng vai, tình huống) với phương pháp dạy học truyền thống (thuyết trình, phân tích, diễn giải) sẽ làm cho giờ học đạt hiệu quả tốt. Đồng thời để những phương pháp dạy học tích cực đạt kết quả tốt thì giáo viên cần sử dụng giáo án điện tử vào giờ dạy của mình. 2.3.2. Kĩ thuật dạy học Kĩ thuật dạy học là biện pháp, cách thức tiến hành các hoạt động dạy học dựa vào các phương tiện thiết bị nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả giảng dạy và giáo dưỡng hay có thể nói cách khác đó là cách thức hoạt động dạy học, tổ chức hoạt động giáo dưỡng để bảo đảm hiệu quả, chất lượng giảng dạy. Các kỹ thuật dạy học chưa phải là các phương pháp dạy học độc lập, chúng là những thành phần của phương pháp dạy học. Kỹ thuật dạy học là đơn vị nhỏ nhất của phương pháp dạy học. Trong mỗi phương pháp dạy học có nhiều kĩ thuật dạy học khác nhau, kĩ thuật dạy học khác với phương pháp dạy học. Tuy nhiên, vì đều là cách thức hành động của giáo viên và học sinh, nên kỹ thuật dạy học và phương pháp dạy học có những điểm tương tự nhau, khó phân biệt rõ ràng. Kĩ thuật dạy học tích cực là những kỹ thuật dạy học có ý nghĩa đặc biệt trong việc phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào quá trình dạy học, kích thích tư duy, sự sáng tạo và sự cộng tác làm việc của học sinh. Có rất nhiều kĩ thuật dạy học khác nhau mà người giáo viên có thể sử dụng trong quá trình giảng dạy để phát huy tính tích cực của học sinh. Và trong phạm vi đề tài này, tôi chỉ đề cập đến một số kỹ thuật dạy học tích cực thường xuyên được sử dụng trong giảng dạy môn Lịch sử lớp 10, bao gồm các kĩ thuật: Kĩ thuật các mảnh ghép, kĩ thuật khăn phủ bàn. *Kĩ thuật các mảnh ghép: -Khái niệm: Kỹ thuật mảnh ghép là kỹ thuật tổ chức học tập hợp tác kết hợp giữ cá nhân, nhóm và liên kết các nhóm. - Mục tiêu: + Giải quyết một nhiệm vụ phức hợp. +Kích thích sự tham gia tích cực của HS trong hoạt động nhóm. +Nâng cao vai trò của cá nhân trong quá trình hợp tác (không chỉ nhận thức hoàn thành nhiệm vụ học tập cá nhân mà còn phải trình bày truyền đạt lại kết quả và thực hiện nhiệm vụ ở mức độ cao hơn). + Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm học tập của mỗi cá nhân. - Tác dụng đối với HS: + HS hiểu rõ nội dung kiến thức. + HS được phát triển kỹ năng trình bày, giao tiếp, hợp tác. + Thể hiện khả năng, năng lực cá nhân. +Tăng cường hiệu quả học tập. -.Cách tiến hành: Sơ đồ kỹ thuật “Mảnh ghép” Giai đoạn 1: “Nhóm chuyên gia” + Lớp học được chia thành các nhóm (khoảng từ 3-6 HS). Mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ tìm hiểu, nghiên cứu sâu một nội dung học tập khác nhau nhưng có sự liên quan chặt chẽ với nhau. Các nhóm này được được gọi là “nhóm chuyên sâu”. + Các nhóm nhận nhiệm vụ, nghiên cứu, thảo luận, đảm bảo mỗi thành viên trong nhóm đều nắm vững và có khả năng trình bày lại được các nội dung trong nhệm vụ được giao cho các bạn ở nhóm khác. Mỗi HS trở thành “chuyên gia” của lĩnh vực đã tìm hiểu trong nhóm mới ở giai đoạn tiếp theo. Giai đoạn 2: “Nhóm mảnh ghép” + Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ở giai đoạn 1, mỗi HS từ các nhóm “chuyên gia” khác nhau hợp lại thành các nhóm mới: “nhóm mảnh ghép”. Mỗi HS “chuyên gia” trở thành “mảnh ghép” trong “nhóm mảnh ghép”. + Từng HS từ các nhóm “chuyên gia” trong nhóm “mảnh ghép” lần lượt trình bày lại nội dung tìm hiểu của nhóm mình. Đảm bảo tất cả các thành viên trong nhóm “mảnh ghép” nắm bắt được đầy đủ toàn bộ nội dung của các nhóm chuyên gia giống như nhìn thấy một “bức tranh” tổng thể. + Sau đó nhiệm vụ mới được giao cho các nhóm “mảnh ghép”. Nhiệm vụ này mang tính khái quát, tổng hợp toàn bộ nội dung đã được tìm hiểu từ các “nhóm chuyên gia”. -Vận dụng trong giảng dạy môn Lịch sử lớp 10: Trong chương trình Lịch sử lớp 10 có thể vận dụng kĩ thuật các mảnh ghép vào các bài sau: Tiết theo PPCT Bài số Tên bài Tên mục sử dụng kĩ thuật các mảnh ghép Tiết 1 Bài 1 Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy Mục 2: Người tinh khôn và óc sang tạo Tiết 3 Bài 3 Các quốc gia cổ đại Phương Đông. Mục 5: Văn hóa cổ đại Phương Đông Tiết 5 Bài 4 Các quốc gia cổ đạiphương tây Hi Lạp- Rô Ma Mục 3: Văn hóa cổ đại Hi Lạp- Rô Ma Tiết 15 Bài 11 Tây Âu thời hậu kì Ttrung đại Mục 1: Các cuộc phát kiến địa lý . Ví dụ: Bài 11: Tây Âu thời hậu kì Ttrung đại Mục 1. Những cuộc phát kiến địa lý Giai đoạn 1: “Nhóm chuyên gia” Chia lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm 3 bàn. Yêu cầu mỗi nhóm làm nhiệm vụ: Nhóm 1: Các em hãy tìm hiểu nguyên nhân và điều kiện dẫn đến các cuộc phát kiến địa lí ? Nhóm 2: Các em hãy lập bảng thống kê các cuộc phát kiến địa lí lớn ( Thời gian của chuyến đi; người chỉ huy; kết quả của chuyến đi ) Nhóm 3: Các em hãy phân tích hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí ? HS các nhóm làm việc trong 5 phút, sau đó thống nhất đưa ra kết luận chung và trở thành các “chuyên gia” Giai đoạn 2: “Nhóm mảnh ghép” - GV: Thông báo chia nhóm thành 4 nhóm mới:Mỗi nhóm mới sẽ có đầy đủ các “ Chuyên gia” về các nội dung: - GV: Thông báo thời gian làm việc nhóm mới: 5 phút - HS: Các “chuyên gia trình bày ý kiến của nhóm ở vòng 1 cho các thành viên còn lại biết. - GV nêu nhiệm vụ mới Nhóm 1: Trình bày những nét chính về các cuộc phát kiến địa lí (Nguyên nhân và điều kiện; Các cuộc phát kiến địa lý lớn; Hệ quả ) Nhóm 2: Hãy suy nghĩ và trình bày các nội dung sau: + Thế nào là: “Phát kiến địa lí ” +Vì sao Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha là những nước tiên phong trong phát kiến địa lí ? +Thời gian thảo luận là 3 phút +Sau khi hết thời gian thảo luận, giáo viên sẽ gọi bất kì học sinh trong nhóm trình bày kết quả. Các nhóm khác bổ sung. Giáo viên sẽ nhận xét và đưa ra kết luận. -Kết luận: Qua áp dụng kỹ thuật mảnh ghép trong giảng dạy lịch sử 10 có thể thấy rõ kỹ thuật này tạo ra hoạt động đa dạng, phong phú, học sinh được tham gia vào các nhiệm vụ khác nhau và các mức độ yêu cầu khác nhau. Trong kỹ thuật mảnh ghép đòi hỏi học sinh phải tích cực nỗ lực tham gia và bị cuốn hút vào các hoạt động để hoàn thành vai trò, trách nhiệm của mỗi cá nhân. Thông qua hoạt động này hình thành ở học sinh tính chủ động, năng động, linh hoạt, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm cao trong học tập. Đồng thời hình thành ở học sinh các kỹ năng giao tiếp, trình bày, hợp tác, giải quyết vấn đề Tuy nhiên để hoạt động nhóm có hiệu quả giáo viên cần hình thành ở học sinh thói quen học tập hợp tác và những kỹ năng xã hội, tính chủ động, tinh thần trách nhiệm trong học tập. Cần lựa chọn nội dung,chủ đề phù hợp. Từ đó xác định một nhiệm vụ phức hợp để giải quyết ở vòng 2 dựa trên kết quả các nhiệm vụ khác nhau đã được thực hiện ở vòng 1. Đồng thời giáo viên cần theo dõi quá trình hoạt động của các nhóm để đảm bảo tất cả mọi học sinh ở các nhóm đều hiểu nhiệm vụ và hoàn thành nhiệm vụ được giao. *. Kĩ thuật khăn trải bàn - Khái niệm: Là kĩ thuật tổ chức hoạt động học tập mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân và nhóm nhằm: Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của cá nhân học sinh Phát triển mô hình có sự tương tác giữa học sinh với học sinh -Cách tiến hành +Chia học sinh thành các nhóm và phát cho mỗi nhóm một tờ giấy A0 +Trên giấy A0 chia thành các phần gồm phần chính giữa và các phần xung quanh. Phần xung quanh được chia theo số thành viên của nhóm. Mỗi người ngồi vào vị trí tương ứng với phần xung quanh. +Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút, tập trung suy nghĩ trả lời câu hỏi theo cách hiểu riêng của mỗi cá nhân và viết vào phần giấy của mình trên tờ A0. +Trên cơ sở ý kiến của mỗi cá nhân học sinh thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến và viết vào phần chính giữa của tờ giấy A0 “khăn trải bàn” Viết ý kiến cá nhân Viết ý kiến cá nhân Viết ý kiến cá nhân Ý kiến chung -Vận dụng trong giảng dạy môn Lịch sử 10 Tiết học Bài số Tên bài Tên mục Nội dung thảo luận Tiết 15 Bài 11 Tây Âu thời hậu kì trung đại. Mục 3: Phong trào văn hóa phục hưng Nguyên nhân, thành tựu và ý nghĩa phong trào văn hóa phục hưng Tiết 24 Bài 19 Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm trong các thế kỉ X- XV Các cuộc kháng chiến chống xâm ngoại xâm Làm rõ nguyên nhân , diễn biến, kết quả và ý nghĩa Tiết 25 Bài 14 Tình hình chính trị ,kinh tế, văn hóa dưới triều Nguyễn Mục 2: Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn Hãy làm rõ nhữngchính sách của nhà Nguyễn về nông nghệp ? Giải thích về chính sách doanh điền Ví dụ:Bài 11: Tây Âu thời hậu kì Ttrung đại Mục 3: Phong trào văn hóa phục hưng Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm ( tương ứng với các tổ) và phát cho mỗi nhóm một tờ giấy A0. Trên tờ giấy được chia thành nhiều phần, trong đó có phần trung tâm dành ghi ý kiến thống nhất của cả tổ sau khi đã thảo luận và phần xung quanh ghi ý kiến của mối cá nhân. Nội dung thảo luận của các nhóm: Nhóm 1: Nguyên nhân của phong trào văn hóa phục hưng Nhóm 2: Những thành tựu của phong trào văn hóa phục hưng Nhóm 3: Nội dung phong trào văn hóa phục hưng Nhóm 4: Ý nghĩa phong trào văn hóa phục hưng Mỗi cá nhân trong nhóm sẽ làm việc độc lập trong 3 phút, tập trung suy nghĩ trả lời cho câu hỏi của nhóm theo cách nghĩ của cá nhân và ghi ý kiến của mình vào phần của mình trên tờ giấy A0. Nếu số lượng thành viên trong nhóm đông, không đủ chỗ trên tờ giấy A0, giáo viên có thể phát cho HS một tờ giấy A4 để HS ghi ý kiến của mình và gắn vào phần xung quanh. Sau đó nhóm thảo luận trong 3 phút để thống nhất ý kiến và ghi ý kiến chung vào phần chính giữa của tờ giấy. Hết thời gian thảo luận, giáo viên yêu cầu các nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm. Học sinh sẽ cử đại diện trình bày kết quả mà nhóm đã thống nhất. Học sinh các nhóm khác có thể bổ sung. Giáo viên nhận xét, kết luận, cho điểm các nhóm. -Kết luận Kỹ thuật “khăn trải bàn” là một kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện, có thể tổ chức trong tất cả các bài học. Kỹ thuật này khắc phục được những hạn chế của dạy học theo nhóm: trong dạy học theo nhóm nếu tổ chức không tốt đôi khi chỉ có các thành viên tích cực làm việc, các thành viên thụ động thường hay ỷ lại, trông chờ, không tích cực dẫn đến mất nhiều thời gian mà hiệu quả học tập không cao. Các câu hỏi trong kĩ thuật dạy học này đều là các câu hỏi dạng mở, mang tính chất tư duy, sáng tạo và đòi hỏi óc tò mò mà mong muốn tìm tòi, khám phá của học sinh. Trong kỹ thuật “khăn trải bàn” đòi hỏi tất cả các thành viên phải làm việc cá nhân, suy nghĩ, viết ra ý kiến của mình trước khi thảo luận nhóm. Như vậy, các cuộc thảo luận thường có sự tham gia của tất cả các thành viên và mỗi thành viên đều có thể điều chỉnh nhận thức của mình một cách tích cực. Nhờ vậy mà nâng cao hiệu quả học tập và phát triển các kỹ năng sống cho học sinh. Tuy nhiên với kỹ thuật này, giáo viên cần chú ý đôn đốc, nhắc nhở học sinh tích cực làm việ
Tài liệu đính kèm:
- kinh_nghiem_su_dung_mot_so_phuong_phap_va_ki_thuat_day_hoc_t.doc
- bia SKKN1.doc
- Cac SKKN đã đạt giải.doc
- Mau 1(2)-Danh muc de tai SKKN da duoc xep giai cua tac gia.doc
- MỤC LỤC SKKN.doc