SKKN Xây dựng và sử dụng một số kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia

SKKN Xây dựng và sử dụng một số kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia

Môn lịch sử trong trường THPT cũng như ở Trung tâm GDTX là môn học có ý nghĩa và vị trí vô cùng quan trọng đối với việc đào tạo thế hệ trẻ “ Bởi lịch sử giúp cho học sinh có được những kiến thức cơ bản, cần thiết về lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới, phần hình thành ở học sinh thế giới quan khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết quốc tế. Đồng thời học lịch sử còn bồi dưỡng năng lực tư duy hành động và có thái độ ứng xử đúng đắn trong cuộc sống của các em”. [1]

 Song đặc thù của bộ môn lịch sử là các em phải tiếp cận với nhiều các sự kiện, các niên đại, các anh hùng- những danh nhân lịch sử của dân tộc và cả thế giới từ cổ tới kim, từ cận đại đến hiện đại. Bởi vậy, khi học buộc các em phải thật cần cù, chịu khó và có phương pháp học phù hợp mới đạt kết quả cao trong các kì kiểm tra đánh giá. Vì vậy môn lịch sử chưa gây được hứng thú cho học sinh.

Đổi mới phương pháp dạy học là một yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động dạy và học. Đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi cần có giải pháp đồng bộ đổi mới từ nội dung sách giáo khoa, phương pháp dạy học cho đến kiểm tra đánh giá kết quả dạy học”. [2].Trong đó, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên là khâu quan trọng, không thể thiếu trong quá trình dạy và học, góp phần thiết thực để nâng cao chất lượng bộ môn.

 

doc 21 trang thuychi01 4250
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Xây dựng và sử dụng một số kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
	Trang
1/ MỞ ĐẦU 
1.1/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
	Môn lịch sử trong trường THPT cũng như ở Trung tâm GDTX là môn học có ý nghĩa và vị trí vô cùng quan trọng đối với việc đào tạo thế hệ trẻ “ Bởi lịch sử giúp cho học sinh có được những kiến thức cơ bản, cần thiết về lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới, phần hình thành ở học sinh thế giới quan khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết quốc tế. Đồng thời học lịch sử còn bồi dưỡng năng lực tư duy hành động và có thái độ ứng xử đúng đắn trong cuộc sống của các em”. [1]
 Song đặc thù của bộ môn lịch sử là các em phải tiếp cận với nhiều các sự kiện, các niên đại, các anh hùng- những danh nhân lịch sử của dân tộc và cả thế giới từ cổ tới kim, từ cận đại đến hiện đại. Bởi vậy, khi học buộc các em phải thật cần cù, chịu khó và có phương pháp học phù hợp mới đạt kết quả cao trong các kì kiểm tra đánh giá. Vì vậy môn lịch sử chưa gây được hứng thú cho học sinh.	 
Đổi mới phương pháp dạy học là một yêu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động dạy và học. Đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi cần có giải pháp đồng bộ đổi mới từ nội dung sách giáo khoa, phương pháp dạy học cho đến kiểm tra đánh giá kết quả dạy học”. [2].Trong đó, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên là khâu quan trọng, không thể thiếu trong quá trình dạy và học, góp phần thiết thực để nâng cao chất lượng bộ môn.
	]
	 Là giáo viên dạy môn lịch sử ở Trung tâm GDTX Tĩnh Gia, trong quá trình giảng dạy tôi đã nhận thấy việc xây dựng và sử dụng một số kỹ thuật kiểm tra, đánh giá vào dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX sẽ giúp cho giáo viên đánh giá được kết quả học tập của học viên, song quan trọng hơn cả việc kiểm tra, đánh giá còn giúp giáo viên điều chỉnh hoạt động dạy và tạo động lực học tập cho học sinh. Tuy nhiên, trong thực tế dạy học ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia hiện nay cho thấy, khâu kiểm tra, đánh giá chưa được chú ý nhiều. Hình thức kiểm tra thì đơn điệu, nội dung kiểm tra chỉ dừng lại ở việc kiểm tra kiến thức mà chưa hướng tới kiểm tra kỹ năng, thái độ, năng lực của người học. Nên kết quả chất lượng môn lịch sử chưa cao, chưa góp phần tích cực vào nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc giáo dục. 
 	Vậy làm thế nào để nâng cao hiệu quả học tập bộ môn lịch sử? Đó là vấn đề mà những giáo viên dạy môn lịch sử chúng tôi luôn trăn trở và xuất phát từ lý do trên tôi đã nghiên cứu đề tài “ Xây dựng và sử dụng một số kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia”
1.2/ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
 Đề tài này đi vào nghiên cứu một số kỹ thuật kiểm tra, đánh giá có thể vận dụng hiệu quả vào dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia. Từ đó khắc phục tình trạng học thụ động, học tập theo kiểu chép lại bài giảng, học thuộc lòng kiến thức mà không biết vận dụng, đồng thời thay đổi cách thức học bài trên lớp và học bài ở nhà của học sinh loại bỏ dần lối học lệch, học tủ, học không “tư duy” của học sinh, giúp các em chủ động hơn trong việc nắm kiến thức trên lớp và làm bài tập ở nhà.
Ngoài ra một số kỹ thuật kiểm tra, đánh giá còn góp phần đánh giá toàn diện về kiến thức, kỹ năng, năng lực, ý thức, thái độ của học sinh trong khi học. Đánh giá đúng thực chất trình độ năng lực của cả thầy và trò. 
1.3/ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
 Qua các lần dự giờ của các đồng nghiệp, bản thân tôi nhận thấy, khâu kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử chưa được quan tâm đúng mức. Môn Lịch sử thường rất nhiều sự kiện, mốc thời gian, khối lượng kiến thức tương đối nhiều.Nếu giáo viên không có kỹ thuật sư phạm tốt, hình thức kiểm tra, đánh giá phù hợp, giờ học trở nặng nề, không gây được hứng thú học tập cho học sinh.
 Xuất phát từ thực tế trên, tôi không ngừng đổi mới phương pháp dạy học, nhất là đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá. 
 Trong bài viết này, tôi chủ yếu khai thác và chia sẻ một số kỹ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia.
1.4/ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Để nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng rất nhiều phương pháp, nhưng trong đó có các phương pháp được ứng dụng chủ yếu là:
 - Đọc sách giáo khoa và các tài liệu hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức chuẩn kỹ năng môn lịch sử lớp 10,11,12.
 - Nghiên cứu các tài liệu về đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá.
 - Nghiên cứu các dạng câu hỏi trong Sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo.
 - Phân tích và hệ thống hóa các tài liệu có liên quan đến đề tài trên báo chí và nhiều tài liệu khác,
 - Tiến hành thao giảng, dự giờ các đồng nghiệp.
 - Trực tiếp tiến hành các hoạt động dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học viên tại trung tâm GDTX Tĩnh Gia.
2/ NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1/ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
Việc kiểm tra, đánh giá kiến thức và kỹ năng của học sinh có vai trò rất quan trọng trong quá trình dạy học nói chung và dạy học lịch sử nói riêng. “Vừa giữ vai trò động lực thúc đẩy quá trình dạy học vừa có vi trò “ bánh lái” giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp dạy học và giúp học sinh thay đổi phương pháp học tập để phù hợp với hình thức, phương pháp kiểm tra nhằm đạt kết quả cao”. [3]
 Đánh giá chất lượng giáo dục gồm nhiều vấn đề, trong đó có hai vấn đề cơ bản là đánh giá chất lượng dạy của thầy và đánh giá chất lượng học của trò. Đánh giá thực chất sẽ tạo động lực nâng cao chất lượng dạy và học. Vì vậy trong quá trình dạy học giáo viên phải đặt ra kế hoạch kiểm tra học sinh để đạt được những yêu cầu về các mặt mức độ kiến thức và kỹ năng mà mục tiêu giáo dục đề ra.
2.2/ THỰC TRẠNG VỀ VIỆC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRUNG TÂM GDTX TĨNH GIA.
2.2.1/ Thuận lợi:
	Trong những năm qua, việc đổi mới kiểm tra đánh giá nói chung và kiểm tra đánh giá môn lịch sử nói riêng đã có nhiều thay đổi cả về quan điểm chỉ đạo và nhận thức. Nội dung này đã được triển khai sâu rộng trong các trường THPT cũng như các trung tâm GDTX trong cả nước. Vì vậy khi tiến hành nghiên cứu xây dựng và sử dụng một số kỹ thuật kiểm tra đánh giá trong dạy học lịch sử tại trung tâm GDTX Tĩnh Gia, tôi đã nhận được sự ủng hộ, tạo điều kiện từ Ban giám đốc Trung tâm, các đồng nghiệp và sự hưởng ứng của đông đảo các học viên.
2.2.2/ Khó khăn:
	Thực tế hiện nay, trong quá trình dạy học lịch sử vấn đề kiểm tra, đánh gía vẫn chưa được nhiều giáo viên quan tâm. Cách thức kiểm tra đánh giá ít nhiều mang yếu tố cảm tính, hình thức kiểm tra vẫn là kiểm tra 15 phút, kiểm tra 1 tiết và kiểm tra học kỳ. Vì vậy, việc kiểm tra trở nên cứng nhắc, nặng nề.
	Bên cạnh đó, các em học viên vẫn chưa thực sự yêu thích môn lịch sử, chưa chủ động trong quá trình học tập mà học chỉ mang tính chất đối phó với các kỳ thi cử.
2.2.3. Nguyên nhân
2.2.3.1/ Về phía giáo viên:
 Kiểm tra đánh giá là vấn đề quan trọng và phần lớn giáo viên đã nhận thức được vai trò, ý nghĩa to lớn của vấn đề này nên đã có sự cải tiến trong khâu kiểm tra đánh giá song nhìn chung hiệu quả chưa cao,chưa phát huy được tính độc lập suy nghĩ của học sinh.
Trong quá trình giảng dạy một số giáo viên vẫn chưa mạnh dạn đổi mới về phương pháp dạy học đặc biệt là khâu kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên. 
Giáo viên thường chỉ chú ý đến việc kiểm tra định kỳ mà chưa chú ý đến việc kiểm tra thường xuyên trong từng tiết học cũng như trong toàn bộ quá trình dạy học. 
Nội dung kiểm tra, đánh giá chỉ chủ yếu hướng đến kiểm tra kiến thức mà chưa chú ý đến kiểm tra kỹ năng, thái độ, năng lực của người học.
" Khi tiến hành kiểm tra đánh giá, nhiều giáo viên thường dựa vào kinh nghiệm của bản thân mà ít khi để ý đến cơ sở khoa học, tính quy chuẩn của việc thiết kế đề thi hay kiểm tra”.[4]
 Các hình thức kiểm tra kết quả học tập của học viên còn lạc hậu, chủ yếu là đánh giá việc ghi nhớ mà chưa đánh giá được khả năng vận dụng sáng tạo, kỹ năng thực hành và năng lực giải quyết vấn đề của học viên.
Thậm chí giáo viên chỉ quan tâm kiểm tra đánh giá để có điểm nhằm hoàn thiện yêu cầu theo quy chế và quên mất kiểm tra đánh giá còn có nhiều chức năng khác...
2.2.3.2/ Về phía học sinh :
 Học sinh trung tâm GDTX Tĩnh Gia có điểm xuất phát thấp: Đối tượng học viên đăng kí vào trường hầu hết là những em có học lực trung bình và yếu, hầu hết các em ở xa trường, kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn...
 Mặt khác ý thức học tập chưa cao, đa phần các em chưa xác định mục tiêu học tập, chưa thực sự cố gắng trong các tiết học, làm bài tập ở nhà
 Đa phần các em đều cho rằng môn lịch sử có nhiều sự kiện nên khó học, khó nhớ nên các em học chủ yếu học là để đối phó với các kỳ thi cử. 
 Các em phải học nhiều môn nên thời gian dành cho môn lịch sử không nhiều, chủ yếu học sinh thi khối C mới học sử còn không chỉ học đối phó.
2.2.3.3/ Yếu tố khác:
	 Do quan niệm xã hội không coi trọng các môn khối C, chỉ chú trọng các môn khoa học tự nhiên với câu nói cửa miệng “ chuột chạy cùng sào mới vào ban C”. [5].
 Do phụ huynh thờ ơ, xem nhẹ với môn Lịch sử thường hướng các em vào các môn học tự nhiên.
 Ở nhiều trường, môn sử chỉ được coi là môn phụ nên không được các nhà quản lí nhà trường chú ý, quan tâm đúng mức.
 Xuất phát từ thực trạng trên tôi đã mạnh dạn xây dựng và sử dụng một số kỹ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX Tĩnh Gia.
2.3/ GIẢI PHÁP:
 2.3.1/ Mục tiêu của giải pháp :
 Trong quá trình ứng dụng một số kỹ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học lịch sử ở trung tâm GDTX giáo viên cần đảm bảo các mục tiêu sau.
 - Đảm bảo tính toàn diện: Đánh giá được các mặt kiến thức kỹ năng, năng lực, thái độ, hành vi của học sinh.
 - Đảm bảo tính khả thi : Nội dung, hình thức kiểm tra, đánh giá phải phù hợp với tính chất, nội dung của từng bài, từng chương.
 - Đảm bảo độ phân hóa: Phân loại được chính xác trình độ, năng lực học sinh, dải phân hóa càng rộng càng tốt.
 - Đảm bảo tính hiệu quả : Đánh giá được tất cả các lĩnh vực cần đánh giá
2.3.2/ Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:
2.3.2.1/ Kỹ thuật kiểm tra kiến thức nền:
 Kiểm tra kiến thức nền có nghĩa là kiểm tra những kiến thức, khái niệm mà học sinh đã được học từ trước nhằm làm cơ sở cho việc tiếp thu kiến thức mới; qua đó giáo viên đánh giá được khả năng nhớ các kiến thức mà học sinh đã thu nhận được. 
	Kỹ thuật kiểm tra kiến thức nền giúp giáo viên xác định điểm bắt đầu hiệu quả nhất của bài học với trình độ phù hợp nhất và cũng cung cấp cho giáo viên sự chuẩn bị của học sinh cho bài học. Đối với học sinh, bài kiểm tra kiến thức nền giúp các em tập trung vào nội dung quan trọng nhất, nhìn lại những gì đã biết về bài học trước và các vấn đề sẽ học.
 Việc kiểm tra kiến thức nền được thực hiện một cách linh hoạt trong suốt tiến trình dạy học. Giáo viên có thể áp dụng kỹ thuật kiểm tra này khi bắt đầu môn học, mỗi bài học trong chương trình hoặc trước khi giới thiệu kiến thức mới để biết học sinh đã có những gì, từ đó có thể điều chỉnh hoạt động giảng dạy của mình cho phù hợp với từng đối tượng học sinh,
 Yêu cầu của hình thức kiểm tra này là kiểm tra những kiến thức học sinh đã biết, kỹ thuật kiểm tra này không chỉ cho điểm mà còn tạo nên sự liên kết giữa những kiến thức cũ với kiến thức mới.
 Trong thực tế, giáo viên thường tiến hành kiểm tra bài cũ vào đầu giờ học thông qua việc hỏi và trả lời giữa giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, nêú luôn tiến hành kiểm tra như vậy sẽ làm cho việc kiểm tra, đánh giá trở nên nhàm chán và không tạo hứng thú học tập cho học sinh. Để khắc phục điều này, giáo viên có thể xây dựng và sử dụng kỹ thuật kiểm tra kiến thức nền theo các bước sau. 
 Bước 1. Trước khi giới thiệu sự kiện, khái niệm mới giáo viên cần quan tâm đến những sự kiện, khái niệm liên quan mà học sinh đã học đã biết.
 Bước 2. Giáo viên chuẩn bị các câu hỏi theo các hình thức như: “Câu hỏi mở, câu hỏi nhiều lựa chọn” để kiểm tra kiến thức học sinh đã biết có liên quan đến kiến thức học sinh sẽ học tiếp theo.
 Bước 3 Giáoviên nêu câu hỏi cho học sinh, hướng dẫn học sinh trả lời một cách thật ngắn gọn; hoặc giáo viên có thể phát phiếu học tập cho học sinh, hướng dẫn học sinh đánh dấu vào các câu trả lời của các câu hỏi nhiều lựa chọn.
 Bước 4. Tìm ra ít nhất một điểm mà phần lớn học sinh đều biết để từ đó dẫn dắt học sinh tìm hiểu những kiến thức mới khác.
 Ví dụ 1: Trước khi học bài “ Cuộc cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVII”( Chương trình lớp 10 cơ bản), giáo viên có thể chuẩn bị các câu hỏi sau:
Câu 1: Hãy kể tên các cuộc cách mạng tư sản mà em đã được học ở các bài trước?
Câu 2: Em hãy chỉ ra điểm hạn chế chung nhất của các cuộc cách mạng tư sản đã học trước đó?
Mục tiêu của câu hỏi thứ nhất là nhằm giúp học sinh tái hiện lại các cuộc cách mạng trước đó.Câu hỏi thứ hai khi học sinh chỉ ra được điểm hạn chạn chế chung là tính không triệt để của các cuộc cách mạng này. Từ đó giáo viên sẽ dẫn dắt bài mới giới thiệu về cuộc cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất, điển hình nhất trong các cuộc cách mạng tư sản thời cận đại.
 Ví dụ 2: Trước khi dạy bài “Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỷ XIX ” (chương trình lớp 11 cơ bản), giáo viên có thể chuẩn bị câu hỏi để kiểm tra kiến thức học sinh về phần trước như sau:
 Câu 1: Kể tên các hiệp ước mà triều Nguyễn đã kí với thực dân Pháp từ 1858- 1884? Nêu hệ quả của việc triều Nguyễn đã kí các hiệp ước đó?
 Câu 2: Nêu tình hình Việt Nam sau hiệp ước Patơnôt(1884)?
 Mục tiêu của câu hỏi 1 nhằm giúp học sinh tái hiện lại những hiệp ước mà Triều đình Nguyễn đã kí với thực dân Pháp, giúp học sinh nhận thức được quá trình từng bước đi từ nhượng bộ, thỏa hiệp đến đầu hàng thực dân Pháp của triều Nguyễn. Bằng việc kiểm tra kiến thức nền như vậy, giáo viên đã hướng dẫn học sinh kết nối được kiến thức đã học đến nội dung kiến thức mới của bài tiếp theo. Ở câu hỏi 2, khi học sinh trả lời được câu hỏi giáo viên có thể dẫn dắt làm nội dung dạy bài mới.
	Ví dụ 3: Trước khi dạy bài “Khôi phục và phát triển kinh tế xã hội ở miền Bắc, giải phóng hoàn toàn miền Nam(1973-1975)”,(chương trình lớp 12 cơ bản), giáo viên có thể chuẩn bị câu hỏi để kiểm tra kiến thức học sinh về phần trước như sau:
 Câu 1: Trình bày những nội dung cơ bản của hiệp định Pa ri (1973)?
 Câu 2: Theo em trong những nội dung đó, nội dung nào là quan trọng nhất ? Vì sao?
2.3.2.2/ Kỹ thuật kiểm tra điểm nhấn:
 Kỹ thuật kiểm tra này giúp học sinh tập trung sự chú ý vào một khái niệm trong bài học và rèn luyện được kỹ năng ghi nhớ, tổng hợp, phân tích một vấn đề.
 Kỹ thuật này giáo viên có thể hướng dẫn học sinh liệt kê những nội dung quan trọng liên quan đến khái niệm. Ban đầu học sinh sẽ liệt kê những nội dung khái quát, sau đó sẽ tái hiện lại những nội dung chi tiết hơn.
 Kỹ thuật này giúp cho giáo viên đánh giá xem học viên có thể miêu tả và nắm bắt được điểm quan trọng nhất trong bài học. Kỹ thuật này còn giúp học sinh rèn tính tập trung chú ý và hoàn thiện khả năng tái hiện. Kỹ thuật này thường được sử dụng trong các bài học với mục tiêu chủ yếu là cung cấp nhiều thông tin mới.
Giáo viên có thể xây dựng và sử dụng kỹ thuật kiểm tra điểm nhấn theo các bước sau:
 Bước 1: Lựa chọn một chủ đề hoặc một khái niệm quan trọng mà học sinh đã học hoặc sẽ học.
Bước 2: Yêu cầu học sinh tìm hiểu những nội dung liên quan đến khái niệm.
Bước 3: Giáo viên hướng dẫn học sinh rút ra định nghĩa của khái niệm.
Ví dụ 1: Khi học về các quốc gia phong kiến ở Trung Quốc, Ấn Độ, Đông Nam Á (chương trình lịch sử lớp 10 cơ bản” giáo viên có thể đưa ra khái niệm “Chế độ quân chủ chuyên chế” và yêu cầu học viên tìm hiểu những nộ dung liên quan đến khái niệm, hoặc giáo viên có thể đưa ra các nội dung liên quan, như: “Thời gian xuất hiện các nhà nước quân chủ chuyên chế, thể chế chính trị, Quyền lực của người đứng đầu nhà nước...”
Mục đích của các câu hỏi này để học sinh tự rút ra và nắm vững đặc điểm cơ bản về thể chế chính trị chung của các quốc gia phong kiến này. 
 Ví dụ 2: Khi học về các cuộc “cách mạng tư sản” (chương trình lớp 10 cơ bản), giáo viên có thể đưa ra các nội dung liên quan một cách khái quát nhất, như “ Nguyên nhân nổ ra, thời gian, giai cấp lãnh đạo,mục tiêu đấu tranh, hình thức đấu tranh, động lực cách mạng, kết quả, ý nghĩa”. Trên cơ sở hoàn thiện những nội dung trên sẽ giúp học viên hình thành khái niệm cách mạng tư sản. 
 Kỹ thuật này có thể dùng trước, trong hoặc sau giờ học. Kỹ thuật kiểm tra này được coi là công cụ xác định nhanh khả năng tái hiện những vấn đề quan trọng liên quan đến kiến thức đã học hoặc sẽ học của học sinh . Tùy mục đích kiểm tra mà giáo viên lựa chọn thời điểm tiến hành.
2.3.2.3/ Kỹ thuật tóm tắt một câu.
Kỹ thuật này thường yêu câu học sinh trả lời câu hỏi “ ai làm gì, cho ai, khi nào, như thế nào và tại sao..” về chủ đề đã cho sau đó tổng hợp thành một câu có đủ thông tin, đúng ngữ pháp.
Đây là kỹ thuật nhằm kiểm tra kỹ năng tổng hợp kiến thức của học sinh về nội dung được học trong bài; rèn luyện cho học sinh cách tóm tắt bài cho dễ học, dễ nhớ, tránh lối học vẹt, học thuộc lòng theo kiểu chép lại bài giảng, học không “ tư duy”. 
Với kỹ thuật kiểm tra này cho phép giáo viên thu thập và so sánh các câu trả lời một cách nhanh chóng và dễ dàng. Nó rèn cho học sinh kỹ thuật nén thông tin thành một câu học vừa dễ nhớ.
Giáo viên có thể xây dựng và sử dụng kỹ thuật tóm tắt một câu theo các bước sau:
 Bước 1: Giáo viên chọn một khái niệm hoặc một chủ đềSmà học sinh đã được học, được nghiên cứu kỹ.
Bước 2: Giáo viên yêu cầu học sinh viết lại chủ đề này theo như mục đích, yêu cầu của mình.
Bước 3: Giáo viên hướng dẫn cho học sinh và cùng hoàn thiện câu hỏi.
Ví dụ 1 : Giáo viên chọn chủ đề: “ Chủ trương của Đảng đối với quân Pháp và quân Trung Hoa dân quốc” (chương trình Lịch sử lớp 12 cơ bản).
 Giáo viên hướng dẫn học viên tóm tắt: Chủ trương của Đảng ta đối với quân Pháp và quân Trung Hoa dân quốc từ tháng 9/1945 đến tháng 12/1946 có thể chia làm 2 giai đoạn: 
+ Giai đoạn từ tháng 9/1945 đến trước ngày 6/3/1946: Đảng ta chủ trương hòa hoãn với quân Trung Hoa dân quốc để tập trung lực lượng chống Pháp. 
+Giai đoạn từ ngày 6/3/1946 đến đầu tháng 9/1946: Đảng ta chủ trương hòa hoãn với Pháp để đẩy nhanh quân Trung Hoa dân quốc về nước. 
Ví dụ 2: Giáo viên chọn đề tài: Thái độ của triều đình nhà Nguyễn đối thực dân Pháp từ 1858-1884( Chương trình lịch sử lớp 10 cơ bản).
Giáo viên hướng dẫn học viên trình bày: Thái độ của triều đình Nguyễn với thực dân Pháp có thể chia thành 2 giai đoạn:
+Từ năm 1858 đến năm1863: Quyết tâm chống pháp.
+Từ năm 1863 đến năm1884: Thỏa hiệp rồi từng bước đầu hàng Pháp 
2.2.2.4/ Kỹ thuật làm bài tập nhanh.
 Kiểm tra để thu được thông tin phản hồi về việc học của học sinh là rất quan trọng trong quá trình dạy học. Thông tin phản hồi sẽ rất hữu ích trong việc tìm ra các biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học, đặc biệt là điều chỉnh kịp thời khi việc học của học sinh không đạt được kết quả như mong đợi.
 Đây là kỹ thuật đơn giản và nhanh nhất để thu thập các thông tin phản hồi về việc học của học sinh. Bài tập này có thể tiến hành vào khoảng 3 hoặc 4 phút cuối giờ học hoặc sau khi thảo luận nhóm. Kỹ thuật này cũng có thể thực hiện ngay ở đầu giờ học khi mà giáo viên muốn kiểm tra việc làm bài tập ở nhà của học sinh.
Lợi thế cơ bản của kỹ thuật này là cung cấp một thông tin phản hồi hữu ích, quản lí được sự đầu tư tối thiểu về thời gian và công sức. Hỏi học sinh điều có ý nghĩa nhất mà họ học được và câu hỏi quan trọng nhất của họ. Qua phần trả lời của học sinh, giáo viên có thể đánh giá được những kiến thức mà học sinh đã thu nhận được, những nội dung mà học sinh còn chưa rõ; từ đó giáo viên sẽ có những biện pháp để giúp các em thành công hơn trong việc học của mình. Kỹ thuật kiểm tra này còn giúp giáo viên biết được thái độ, các kỹ năng chú ý, tập trung, kỹ năng phân biệt các vấn đề chủ yếu với các chi tiết phụ trong bài học của học sinh. 
Giáo viên có thể xây dựng và sử dụng kỹ thuật tóm tắt một câu theo các bước sau:
Bước 1: Giáo viên phải xác định trước vấn đề và thời gian làm bài tập nhanh.
Bước 2: Giáo viên nêu câu hỏi cho học sinh và yêu cầu các em thực hiện trong khoảng thời gian nhất định.
Bước 3: Dành thời gian thích hợp để học sinh tìm câu

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_xay_dung_va_su_dung_mot_so_ki_thuat_kiem_tra_danh_gia_t.doc