SKKN Vận dụng trò chơi “rô bốt thông minh” để củng cố một số động tác khó trong bài tập phát triển chung - Bài tập rèn luyện tư thế cơ bản

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC THỌ XUÂN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG TRÒ CHƠI “RÔ BỐT THÔNG MINH” ĐỂ CỦNG CỐ MỘT SỐ ĐỘNG TÁC KHÓ TRONG BÀI TẬP PHÁT TRIỂN CHUNG - BÀI TẬP RÈN LUYỆN TƯ THẾ CƠ BẢN
Người thực hiện: Lê Văn Thắng 
Chức vụ: Giáo viên:
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Xuân Yên
SKKN lĩnh vực (môn): Thể dục
THANH HOÁ NĂM 2016
Môc lôc
Nội dung
Trang
1. Më ®Çu
- Lý do chän ®Ò tµi
3
- Môc ®Ých nghiªn cøu
4
- §èi t­îng nghiªn cøu
4
- Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu
4
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 
5
 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
5
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sang kiến kinh nghiệm
5
2.3. Giới thiệu trò chơi “Rô bốt thong minh” 
7
2.4.Vận dụng trò chơi “Rô bốt thong minh” để củng cố một số động tác của Bài tập thể dục phát triển chung và bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
8
25. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 
17
3. Kết luận, kiến nghị
18
- Kết luận.
18
- Kiến nghị
18
1. MỞ ĐẦU
- Lí do chọn đề tài:
 Từ khi thông tư 30 được ban hành và thực hiện đối với cấp Tiểu học đã thể hiện rõ quan điểm giảm áp lực học tập cho học sinh, đánh giá học sinh bằng nhận xét, khuyến khích động viên, phát huy những năng lực của học sinh. Từ đó hướng học sinh đến những việc chủ động hơn từ bản thân, học sinh phát huy được những năng lực, phẩm chất của mình để đạt được những yêu cầu, mục đích giáo dục.
 Mục đích giáo dục thể chất trong nhà trường Tiểu học nhằm bảo vệ sức khỏe, cung cấp những kiến thức cơ bản, hình thành thói quen tập luyện, biết thực hiện một số động tác cơ bản. Trò chơi vận động tạo nên môi trường phát triển tự nhiên của trẻ em, gây được không khí vui tươi lành mạnh, nhanh nhẹn, mạnh dạn, dũng cảm.
 	Giáo dục thể chất trong trường Tiểu học còn góp phần phát hiện, bồi dưỡng nhân tài thể dục thể thao cho đất nước.
Hoạt động vui chơi đối với học sinh Tiểu học là một yêu cầu hết sức cần thiết. Giáo viên cần tạo nên môi trường hoạt động vui chơi có hướng dẫn để đem lại niềm vui và sự thích thú cho trẻ. Ở lứa tuổi này, nhu cầu về hoạt động vui chơi tạo nên các hình thức hoạt động giáo dục tri thức, hoàn chỉnh sự phát triển cơ thể và các phẩm chất đạo đức cần thiết trong sinh hoạt, lao động và học tập. Mặt khác, hoạt động vui chơi giải toả cho các em căng thẳng dồn ép thời gian khá nhiều cho học tập, hồi phục khả năng làm việc, sức khoẻ, góp phần duy trì tính hăng say tích cực của học sinh.
Với mong muốn truyền thụ cho các em những kiến thức, những bài tập đơn giản mà hiệu quả. Giúp các em vận động đúng kĩ thuật, đúng khoa học, tôi đã quyết định nghiên cứu và giới thiệu trò chơi này giúp các em vận dụng những kĩ thuật trong trò chơi để thực hiện một số động tác khó trong bài tập thể dục phát triển chung và Rèn luyện tư thế cơ bản. Tôi luôn trăn trở, tìm tòi một số kĩ thuật đơn giản, phương pháp chơi phù hợp với lứa tuổi để làm sao thay đổi một số trò chơi mà các em ít hứng thú hơn.
- Mục đích nghiên cứu:
 Mục đích 1: Giới thiệu và nghiên cứu sâu hơn về trò chơi “Rô bốt thông minh”
 Mục đích 2: Từ trò chơi “Rô bốt thông minh” vận dụng vào những bài tập của nội dung Bài tập phát triển chung và Rèn luyện tư thế cơ bản.
- Đối tượng nghiên cứu:
 Sáng kiến này có thể áp dụng cho tất cả các khối học nhưng tôi chủ yếu nghiên cứu và áp dụng cho khối 2 và khối 3 vì ở khối 2, khối 3 hoạt động tâm lí của các em phát triển mạnh mẽ, luôn tìm tòi khám phá, thích được thể hiện mình, mong muốn mọi người để ý đến, quan tâm và thích được thể hiện mình trước mọi người. Các em còn ngây thơ nghĩ mình thích làm điều phi thường, tưởng tượng hoặc đôi khi thích xử sự giống như người lớn.
 Những thông tin mà các em thu thập được qua các kênh thông tin như gia đình, xã hội, nhà trường, phim ảnh,. Các em khao khát được làm những nhân vật nổi tiếng, những anh hùng, những “siêu nhân”, những việc làm tốt. Vì vậy, từ sáng kiến này tôi muốn các em thể hiện mình như những “Rô bốt” thông minh, thông thái, luôn nghĩ ra những động tác vui nhộn, thích thú dưới sự quản lí, nhắc nhở, định hướng của thầy để từ đó các em hình thành những bài tập củng cổ kiến thức thông qua những trò chơi vui nhộn nhằm giảm áp lực học tập, những yêu cầu đặt ra.
- Một số phương pháp được sử dụng:
+ Phương pháp thuyết trình
+ Phương pháp trực quan
+ Phương pháp thi đấu
+ Phương pháp so sánh
+ Phương pháp thống kê
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
 Từ Thông tư 30 về cách đánh giá học sinh, tôi luôn trăn trở rằng : Để cho một tiết học được sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn được học sinh, luôn tạo cho học sinh có cảm giác hứng thú, vui vẻ thể hiện được các phẩm chất, năng lực của mình từ giao tiếp, vận động, Từ đó tôi luôn tìm tòi những phương pháp tốt nhất để đạt được mục đích của mình khi dạy nội dung Bài tập phát triển chung và Bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
 Vì vậy, tôi đã lồng ghép nội dung trò chơi “Rô bốt thông minh” để phục vụ tốt hơn cho 2 nội dung giảng dạy Bài tập phát triển chung và Bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
Qua nhiều năm giảng dạy bộ môn Giáo dục thể chất trong nhà trường. Qua quá trình nghiên cứu nội dung chương trình và bằng thực tiễn dạy học, nghiên cứu tâm sinh lí học sinh Tiểu học, tôi đã lĩnh hội và áp dụng được nhiều phương pháp để truyền thụ cho các em. Không có phương pháp nào là tuyệt đối trong giảng dạy. Điều mà tôi say mê tìm tòi và nghiên cứu những phương pháp đổi mới để làm sao nhằm mục đích giúp các em tiếp cận những bài tập một cách đơn giản hơn, hiệu quả hơn và đặc biệt hướng các em đến phát triển thể lực hình thành tính kỉ luật, khoa học, phát triển toàn diện, để đáp ứng về nhu cầu con người trong xã hội ngày nay. Song, với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh Tiểu học nói chung, và đặc thù môn giáo dục thể chất nói riêng, tôi luôn định hướng cho các em những bài tập gần gũi với trò chơi theo quan điểm: Học mà chơi - chơi mà học.
 Với dân số của xã trên 5000 dân, trường tôi có số học sinh trên 300 em, khuôn viên trường rộng, có đủ diện tích cho các em tập luyện và vui chơi . Với số lượng học sinh đông, diện tích sân trường rộng, tôi có đủ điều kiện để phát triển trò chơi này. Bên cạnh đó tôi cũng đã trình đề tài với Hội đồng khoa học nhà trường, đã được các đồng chí đóng góp ý kiến và ủng hộ tôi trong quá trình nghiên cứu.
2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
 - Khó khăn: Ở lứa tuổi học sinh Tiểu học, các em thường hưng phấn thái 
quá dẫn đến sự mệt mỏi. Vì vậy, giáo viên cần có lượng thời gian nhất định, yêu cầu cụ thể cho từng nhóm, từng lứa tuổi.
- Thuận lợi: Trò chơi này đã có từ rất lâu, qua từng từng lứa tuổi các em đã biết cơ bản về cách chơi, trò chơi tạo được nhiều thích thú. Qua ba năm nghiên cứu về trò chơi, tôi thấy trò chơi này phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh Tiểu học. Tôi đã nghiên cứu và hiểu rõ về luật chơi và cách chơi trò chơi này.
- Với tính chất của trò chơi không mang tính đối kháng vì vậy mức an toàn trong khi chơi cao. Giáo viên có thể giao cho cán bộ lớp tổ chức chơi được. 
ĐIỀU TRA SƯ PHẠM
TT
Nội Dung
Thích chơi
Không thích
Hiểu trò chơi
Ghi chú
1
Phiếu hỏi ý kiến
60%
40%
10%
2
Trò chuyện
65%
35%
7%
3
Kiểm tra trắc nghiệm
70%
30%
5%
2.3. Giới thiệu trò chơi “Rô bốt thông minh”. 
 a. Tên trò chơi: “Rô bốt thông minh”.
b. Mục đích: Nhằm củng cố một số động tác khó trong bài tập phát triển chung và bài tập rèn luyện tư thế cơ bản, xử lí, phán đoán các tình huống nhanh, kịp thời, tăng phản xạ tự nhiên. 
c. Chuẩn bị: Có thể dùng cờ đuôi nheo hoặc chơi không cần dụng cụ.
 d. Chơi cả lớp: Chia học sinh từ 2 – 3 nhóm.
 - Đội hình chơi: Hàng ngang, vòng tròn, hình chữ U, ...
- Giáo viên hoặc cán bộ lớp sẽ tưởng tượng mình là chú “Rô bốt thông minh” và sáng tạo, yêu cầu các em trong lớp hoặc trong nhóm thực hiện theo những động tác mà chú rô bốt thông minh thực hiện. 
“Rô bốt thông minh” sẽ thực hiện một số động tác cơ bản trong bài tập thể dục phát triển chung hoặc bài tập rèn luyện tư thế cơ bản. Sau một số động tác cơ bản đó thì “Rô bốt thông minh” sẽ tự nghĩ ra những động tác hài hước, vui nhộn tránh các em thể hiện có những động tác nguy hiểm hoặc không chuẩn mực về đạo đức. 
“Rô bốt thông minh” sẽ yêu cầu các bạn thực hiện giống mình. Nếu bạn nào làm sai thì bị thua và phải thực hiện những yêu cầu đề ra. Ví dụ: lặc cò cò 10 m, bật nhảy 10 lần, ....
Những trường hợp phạm quy:
 + Làm sai động tác
 + Làm nhanh hoặc quá chậm so với các động tác mà “Rô bốt thông minh” đề ra.
- Đối tượng, thời gian. 
+ Đối tượng: các em học sinh lớp 2C, 2D: Nam 28 em; Nữ: 26 em.
Lớp đối chứng là lớp 2A, 2B.
+ Thời gian nghiên cứu: 
Thời gian thực nghiệm : Nửa đầu tháng 9 năm 2014 - tháng 5 năm 2015.
 Tháng 9 năm 2015 - tháng 3 năm 2016.
	- Thời gian tổ chức trò chơi: Vào những tiết có trò chơi được thay thế và một số buổi học sinh ra chơi 
2.4. Vận dụng trò chơi “Rô bốt thông minh” để củng cố một số động tác của Bài tập thể dục phát triển chung và bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
- Như ta đã nghiên cứu về trò chơi này. Trước hết vì lí do tâm lí của học sinh, các em luôn hiếu động, tò mò, đôi khi cũng thích thể hiện mình. Vì vậy, tôi đã lồng ghép giữa trò chơi sinh động và việc ôn lại một số động tác khó của Bài tập phát triển chung và Bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
- Điều quan trọng là giáo viên phải biết lồng ghép giữa các động tác với những động tác mang tính hài hước, vui nhộn, tạo cảm giác thích thú, mong mỏi có những động tác sáng tạo sau khi thực hiện xong những động tác ‘‘ khởi động’’
- Ở trò chơi này tôi chia thành hai loại động tác khác nhau.
+Những động tác đầu từ nhịp 1 đến nhịp 4 tôi gọi là động tác ‘‘ khởi động ’’. Những động tác này chủ yếu là những động tác được thực hiện từ Bài tập phát triển chung và Bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
+ Những động tác sau từ nhịp 5 đến nhịp 8 tôi gọi là những động tác ‘‘ sáng tạo ’’ , những động tác này do người chỉ huy sáng tạo ra nhằm mục đích gây cười, tạo niềm khuyến khích cho học sinh nhưng cũng để cho học sinh dễ bị phạm lỗi hoặc có sự khác nhau cả về năng lực thích ứng của các bạn trong lớp hoặc trong nhóm. 
Với những điều kiện giảng dạy trong một tiết học khác nhau, ta có thể đưa ra những động tác ‘‘ sáng tạo ’’ trước, động tác ‘‘khởi động ’’ sau, làm sao để học sinh được ôn lại những động tác khó nhưng rất hào hứng, chờ đợi những động tác vui nhộn.
Ví dụ 1 : 
-Vận dụng trò chơi “Rô bốt thông minh” củng cố động tác toàn thân
 (Bài thể dục phát triển chung lớp 2). 
- Đội hình : Sử dụng đội hình hàng ngang, vòng tròn hoặc đội hình chữ U.
- Phương pháp sử dụng : phương pháp trực quan và lời nói 
Nhịp 1 : Bước chân trái theo chiều bàn chân chếch ra trước một bước, hai chân chạm đất bằng cả bàn chân, đồng thời khuỵu gối, hai tay chống hông, thân thẳng, trọng tâm dồn nhiều vào chân trước.
Nhịp 2 : Đưa chân trái về với chân phải, gối thẳng đồng thời gập thân, hai tay hướng vào hai bàn chân, mắt nhìn theo tay.
Nhịp 3 : Đứng lên, hai tay dang ngang, bàn tay ngửa, mặt hướng ra trước.
Nhịp 4 : Ta giải quyết động tác này ở nhịp 3, sau đó yêu cầu các em từ từ co chân trái lên.
Nhịp 5 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu các em đưa chân trái từ từ ra trước.
Nhịp 6 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu học sinh đưa cao chân trái lên một chút, tất yếu sẽ có một số em mất thăng bằng, loạng choạng và đặt chân trái xuống đất.
 Những em nào đặt chân trái xuống đất trước thì em đó bị phạm quy đầu tiên
Trò chơi lại tiếp tục như vậy đối với chân phải.
Mấu chốt ở ví dụ này là sau khi giáo viên thực hiện « Ôn » xong động tác toàn thân sẽ nghĩ làm sao cho các em mất thăng bằng khi đưa chân ra trước và lên cao.
Có thể áp dụng cho tất cả các động tác.
Ví dụ 2 : Vận dụng trò chơi “Rô bốt thông minh” để củng cố động tác kiễng gót. Đưa một chân ra trước. (sau) 
(Bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản lớp 1)
Nhịp 1 : Hai chân đứng rộng bằng vai, tay phải hoặc tay trái xoa bụng (Cảm giác như đang đói) 
Nhịp 2 : Tay phải hoặc tay trái xoa lên đầu (Cảm giác như đang suy nghĩ điều gì đó) 
Nhịp 3 : Hai tay đan chéo vào nhau, xoay các khớp cổ tay
(cảm giác như đang khởi động)
Nhịp 4 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu hai tay chống hông.
Nhịp 5 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu kiễng gót
Nhịp 6 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy )yêu cầu hạ gót, đưa chân trái ra trước
Nhip 7 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy ) yêu cầu các em đưa cao chân lên một chút. Ở nhịp này, tất yếu sẽ có một số em chưa kịp đưa chân cao lên. Thi đã mất thăng băng chân trái đã bị chống xuống đất.
Em nào chống chân trái xuống đất trước coi như phạm quy.
Trò chơi :được chơi lại từ đầu bên chân phải và giáo viên hoặc người chỉ huy nghĩ ra những động tác sáng tạo khác nhau.
ĐIỀU TRA SƯ PHẠM
TT
Nội Dung
Thích chơi
Không thích
Hiểu trò chơi
Ghi chú
1
Phiếu hỏi ý kiến
70%
30%
75%
2
Trò chuyện
75%
25%
70%
3
Kiểm tra trắc nghiệm
80%
20%
65%
Ví dụ 3 : Vận dụng trò chơi “Rô bốt thông minh” để củng cố động tác toàn thân (Bài tập phát triển chung lớp 3)
Nhịp 1 : Bước chân trái ra trước một bước, trọng tâm dồn vào chân trước, chân sau thẳng kiễng gót, hai tay đưa ra trước – lên cao thẳng hướng, lòng bàn tay hướng vào nhau, mắt nhìn theo tay.
Nhịp 2 : Đưa chân trái về với chân phải, đồng thời gập thân trên về trước- xuống thấp, hai chân và tay thẳng, hai bàn tay chạm mu bàn chân, mắt nhìn theo tay.
Nhịp 3 : Khuỵu gối (hai đầu gối sát nhau), lưng thẳng, hai tay dang ngang, bàn tay ngửa, mắt nhìn phía trước.
Nhịp 4 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu các em khuỵu sâu hơn một chút.
Nhịp 5 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu các em từ từ đưa chân trái ra trước.
Nhịp 6 : Giáo viên ( hoặc người chỉ huy) yêu cầu các em đưa chân trái lên cao. Ở nhịp này tất yếu sẽ có một số em mất thăng bằng, chống tay hoặc chạm chân trái xuống đất. 
Những em nào chạm tay hoặc chạm chân trước, coi như phạm quy. 
Trò chơi bắt đầu lại từ đầu
Trò chơi này có thể áp dụng cho tất cả các động tác của bài tập thể dục phát triển chung lớp 3.
Ví dụ 4 : Vận Vận dụng trò chơi “Rô bốt thông minh”để củng cố động tác Đứng đưa một chân ra sau, hai tay giơ cao thẳng đứng 
(Bài tập rèn luyện tư thế cơ bản lớp 1)
Nhịp 1 : Hai tay vỗ đều vào nhau, chân giậm theo nhịp.
Nhịp 2 : Hai tay cầm hai tai lắc lắc.
Nhịp 3 : Chùng hai tay, xoa hai đầu gối.
Nhịp 4 : Hai tay đan chéo vào nhau, xoay các khớp.
Nhịp 5 : Giáo viên (hoặc người chỉ huy) yêu cầu hai tay giơ cao thẳng hướng.
Nhịp 6 : Giáo viên (hoặc người chỉ huy) yêu cầu đưa chân trái ra sau, lên cao.
Nhịp 7 : Giáo viên (hoặc người chỉ huy) yêu cầu gập người về trước, thẳng chân trái ra sau, lên cao. Ở nhịp này tất yếu sẽ có một số em mất thăng bằng, loạng choạng, chạm tay xuống đất hoặc để chân trái chạm đất.
 Những em nào chạm đất trước thì phạm quy. Trò chơi bắt đầu lại từ đầu với chân phải.
ĐIỀU TRA SƯ PHẠM
TT
Nội Dung
Thích chơi
Không thích
Hiểu trò chơi
Ghi chú
1
Phiếu hỏi ý kiến
85%
15%
90%
2
Trò chuyện
80%
20%
87%
3
Kiểm tra trắc nghiệm
90%
10%
75%
2.5. Hiệu quả của sáng kiến :
 Trong 2 năm tôi nghiên cứu và thực nghiệm trên 2 lớp 2C và 2D năm 2014-2015  và lớp 3C, 3D năm học 2015-2016 tôi đã đúc rút và truyền thụ cho các em trò chơi mang tính vui nhộn, thích thú, sáng tạo thích hợp với tâm sinh lí học sinh tiểu học.
Về hiệu quả :
 + Các em đã biết chơi, tự tổ chức trò chơi, phát huy được tinh thần đoàn kết, sáng tạo, tạo tính chủ động của từng em. Mỗi em có cách phát huy tính sáng tạo riêng cho mình, chủ động trong từng động tác.
 + Các em đã chủ động hơn, mạnh dạn hơn trong các công việc của tập thể, của nhóm khi được giao nhiệm vụ. Biết suy nghĩ sáng tạo, vận dụng những kiến thức đã học để tự thiết lập được những động tác mình thực hiện.
 + Thông qua trò chơi, các em thêm một lần nữa được củng cố và thực hiện kĩ hơn những động tác khó, những bài tập khó để từ đó hình thành trong các em những kĩ năng vận động phục vụ tốt hơn cho những năm học tiếp theo.
 + Từ trò chơi này đã động viên, khuyến khích các em tự do sáng tạo động tác, tự do suy nghĩ, tự chủ động về điều khiển lớp, nhóm, tự mình hoàn thiện những động tác khó trong Bài tập phát triển chung và bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản.
3. KẾT LUẬN
+ Kết luận :
 Sau 2 năm nghiên cứu và thực nghiệm tôi rút ra được một số kinh nghiệm sau :
- Trò chơi này phù hợp với tâm sinh lí của học sinh tiểu học, phù hợp với lứa tuổi, đặc biệt phù hợp với học sinh khối 2, khối 3.
- Thông qua trò chơi, các em được ôn lại những động tác khó trong Bài tập phát triển chung và bài tập Rèn luyện tư thế cơ bản để củng cố thêm kĩ năng cho các em, tạo điều kiện cho các em học tốt những năm tiếp theo.
- Trò chơi này đã động viên, khuyến khích, tạo cơ hội sáng tạo, vận dụng những kiến thức của các em để các em chủ động trong suy nghĩ và sáng tạo hơn trong trò chơi, phù hợp với việc thực hiện Thông tư 30.
+ Kiến nghị : 
- Đối với nhà trường : Đây là một sáng kiến mang tính chất giới thiệu trò chơi và vận dụng trò chơi để củng cố những động tác khó. Vì vậy, rất mong Hội đồng khoa học nhà trường nghiên cứu, định hướng và tạo điều kiện để tôi có thể phát huy, vận dụng vào các tiết có thể thay thế trò chơi cho cả khối 2,3.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
 Tháng 3 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.