SKKN Tích hợp nội dung giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho học sinh THPT trong dạy - Học thơ văn Hồ Chí Minh ở lớp 11 và 12

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT LÊ LỢI 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÍCH HỢP NỘI DUNG GIÁO DỤC TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CHO HỌC SINH THPT TRONG DẠY - HỌC THƠ VĂN HỒ CHÍ MINH Ở LỚP 11 VÀ 12.
Người thực hiện: Đỗ Thị Huyền
Chức vụ: 	 Giáo viên
SKKN thuộc môn: Ngữ Văn
THANH HÓA, NĂM 2017
Mục lục
STT
NỘI DUNG
Trang
1 Mở đầu 
2
1.1 Lý do chọn đề tài
1.2 Mục đích nghiên cứu
1.3 Đối tượng nghiên cứu
1.4 Phương pháp nghiên cứu
1.5 Những điểm mới của SKKN
2
3
3
3
3
2
Nội dung 
2.1 Cơ sở lý luận
2.2 Thực trạng của vấn đề
2.3 Giải pháp và tổ chức thực hiện
2.3.1 Giải pháp
2.3.2 Tổ chức thực hiện
2.4 Hiệu quả của SKKN
2.4.1 Hiệu quả đạt được
2.4.2 Bài học kinh nghiệm
5
5
5
6
6
9
16
16
17
3
Kết luận và kiến nghị
19
4
Tài liệu tham khảo
1. Mở đầu 
1.1 Lý do chọn đề tài
Ngày nay dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động tiến lên xây dựng nước Việt Nam dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Hơn 80 năm qua tư tưởng Hồ Chí Minh đã soi đường thắng lợi cho cách mạng Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh là di sản tinh thần vô cùng quý báu của Đảng và dân tộc ta. Bước vào thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, sự vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ nghĩa Mác – Lênin càng trở nên quan trọng cần thiết hơn bao giờ hết.
Đối với trường học nói chung và trường THPT Lê Lợi nói riêng, nhà trường là nơi đào tạo bồi dưỡng nhân tài, chủ nhân tương lai của đất nước. Vì vậy, nhà trưởng phải chú trọng toàn diện các mặt: Đạo đức cách mạng, giác ngộ lý tưởng xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ thuật, lao động và sản xuất thành những người kế thừa xây dựng CNXH vừa hồng vừa chuyên. Đạo đức và tài năng là cả hai nội dung không thể thiếu được trong bồi dưỡng giáo dục, trong đó đạo đức là yếu tố gốc. Người nói “Dạy cũng như học phải biết chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc rất quan trọng. Trên nền tảng giáo dục chính trị và lãnh đạo tư tưởng tốt phải phấn đấu nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn nhằm thiết thực giải quyết các vấn đề do cách mạng nước ta đề ra, đạt những đỉnh cao của khoa học và kỹ thuật”.[2]
Hưởng ứng cuộc vận động “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và xuất phát từ đặc trưng của bộ môn Ngữ văn - môn học về khoa học xã hội và nhân văn rất phù hợp để tích hợp giáo dục cho học sinh các kĩ năng sống, bồi dưỡng tâm hồn, tinh thần yêu nước, tự hào những truyền thống quý báu của dân tộc, giáo dục, rèn luyện, hoàn thiện nhân cách đạo đức thông qua bài học được rút ra từ các tác phẩm văn học. Ngữ văn là môn học có khả năng cao trong việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh bởi mục tiêu môn học chứa đựng nội dung giáo dục nhân cách con người. Hơn nữa nội dung môn học có nhiều bài học giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh như các bài học viết về tác giả Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh; Các tác phẩm của chính Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Qua đó, giúp các em hiểu tác phẩm của một nhà cách mạng không giáo huấn, triết lý khô khan như các em vẫn tưởng mà ở đó vẫn thấm đẫm chất trữ tình sâu lắng, thể hiện một tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống và tràn đầy lạc quan, tin tưởng. [1]
Tạo điều kiện cho học sinh chủ động, tự giác, tích cực trong việc lĩnh hội kiến thức và phát huy năng lực từ văn chương đến áp dụng vào cuộc sống, tôi mạnh dạn chia sẻ một số giải pháp mà bản thân đã thực nghiệm trong quá trình dạy học: Tích hợp nội dung Giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho học sinh THPT trong dạy - học thơ văn Hồ Chí Minh ở lớp 11 và 12. 
1.2 Mục đích nghiên cứu:
Trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết, cơ bản về đạo đức Hồ Chí Minh, để làm theo tấm gương của Người; giáo dục ý thức quan tâm tới việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành thói quen và nếp sống của các em để trở thành những công dân tốt biết sống và làm việc cống hiến cho đất nước 
1.3 Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh khối 11, 12 THPT.
- Mộ (Chiều tối) - Trích Nhật kí trong tù - Hồ Chí Minh
- Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh - Phần I - Tác giả.
- Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh - Phần II - Tác phẩm.
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
+ PP nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: nghiên cứu và khảo lược các tài liệu trên sách, báo, mạng internet
+ Phương pháp thu thập thông tin; PP thống kê, xử lý số liệu: Phương pháp thống kê, mô tả thực trạng môi trường tại trường THPT và ý thức của học sinh phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành tư tưởng đạo đức của học sinh.
1.5 Những điểm mới của SKKN
Nhận thức được tính cấp thiết của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong tiết dạy thơ văn Hồ Chí Minh là điều vô cùng cần thiết bởi vì nó sẽ góp phần giảm bớt số lượng học sinh yếu kém trong nhà trường về mặt đạo đức, giúp các em hiểu sâu hơn về tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Điểm mới của đề tài lần này phát triển nội dung của SKKN, bổ xung và đưa thêm phần thơ trong chương trình ngữ văn 11, góp phần giáo dục đạo đức cho HS THPT toàn diện và sâu sắc hơn. 
- Mở rộng đối tượng nghiên cứu là bài thơ "Chiều tối" của Hồ Chí Minh trong chương trình ngữ văn 11.
- Đối tượng tác động để giáo dục tư tưởng đạo đưc Hồ Chí Minh là cả học sinh 11.
- Phần phụ lục là giáo án minh họa cụ thể bài học 
+ Tiết 5 - 6: Tuyên ngôn độc lập - Phần 2 - Tác phẩm.
+ Tiết 89: Chiều tối - Hồ Chí Minh.
2. Nội dung
2.1 Cơ sở lý luận
Ngữ văn là môn học có tầm quan trọng đặc biệt trong việc giáo dục tư tưởng, quan điểm, tình cảm cho học sinh. Đây cũng là môn học góp phần hình thành nên những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất, hình thành nhân cách con người, chuẩn bị cho các em một hành trang để bước vào đời hoặc học lên những bậc cao hơn. Đó là những con người có ý thức tự tu dưỡng, biết thương yêu, quý trọng gia đình, bạn bè, có lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội; biết hướng tới những tư tưởng, tình cảm như lòng nhân ái, tinh thần tôn trọng lẽ phải, công bằng, ghét cái xấu, cái ác. Đó là những con người có ham muốn đem tài trí của mình cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đó cũng là chiếc chìa khóa mở cửa cho tương lai của các em.[5]
Dạy học theo quan điểm tích hợp phát huy cao hơn hiệu quả giảng dạy theo tinh thần đổi mới sách giáo khoa và chủ truong mới của Bộ giáo dục, phát triển năng lực người học... là vấn đề được quan tâm nhất hiện nay. Tích hợp các nội dung giảng dạy đối với bộ môn khoa học xã hội là mối liên hệ bên trong, mối liên hệ bản chất của nội dung - tư duy - tư tưởng, tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên Ngữ văn không chỉ tích hợp nội dung kiến thức, kỹ năng của 3 phân môn: Văn học – Tiếng việt – Làm văn mà phải tích hợp với các môn học khác như: Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân,... hay các vấn đề của đời sống như: tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường, tình yêu biển đảo quê hương, tích hợp giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh.v.v. giúp học sinh có kĩ năng của các môn học khác có liên quan, các vấn đề trong thực tiễn đời sống và đặc biệt là các nội dung giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh một cách linh hoạt, uyển chuyển và tinh tế. [1]
2.2 Thực trạng của vấn đề
Công cuộc vận động “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được Đảng và nhà nước phát động và triển khai rộng khắp trong toàn xã hội, ngành giáo dục cũng đã đưa nội dung thực hiện cuộc vận động này là một trong những nhiệm vụ giáo dục cấp thiết trong tất cả các bậc học. Công cuộc vận động “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tại trường THPT Lê Lợi đã được đưa vào kế hoạch dạy học trong nhiều năm nay ở tất cả các bộ môn. Ngoài những hoạt động ngoại khóa của Đoàn trường, Công đoàn thì mỗi giáo viên cũng luôn tìm tòi, vận dụng tích hợp, lồng ghép vào trong bài dạy của mình đặc biệt là ở bộ môn Ngữ văn. 
Trong hoạt động giảng dạy, chúng tôi có những thuận lợi như được sự hỗ trợ của Đảng ủy, Ban giám hiệu nhà trường, sự hưởng ứng của học sinh và sự đồng thuận cao của phụ huynh. Song, có một thực tế người dạy gặp không ít những khó khăn như: Học sinh lớp 11, 12 THPT tuổi đời còn trẻ nên có hiểu biết về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng Hồ Chí Minh nhưng chưa sâu sắc. Một số không nhiệt tình trong việc tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp Hồ Chí Minh, mà chỉ học một cách đối phó. Một số ít học sinh chưa thực sự chú tâm tìm hiểu trao đổi, tham gia các cuộc thi tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh. Về phía người dạy, tuy rất tâm huyết và tích cực nhưng còn lúng túng trong việc lồng ghép, tích hợp kiến thức. Về nội dung và phương pháp tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh phần lớn giáo viên phải tự nghiên cứu, nghiền ngẫm, thử nghiệm mà chưa có nhiều tài liệu hướng dẫnPhương pháp tích hợp đôi khi khiên cưỡng, áp đặt mang tính lý thuyết, giáo điều không gây hứng thú cho học sinh.[1]
2.3 Giải pháp và tổ chức thực hiện
2.3.1. Giải pháp.
a. Nêu cao nhận thức, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho học sinh.
Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ tư khóa XI về công tác xây dựng Đảng; Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.[1]
Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, quan trọng, đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư thích đáng. Đầu tư cho giáo dục, trong đó có giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ là đầu tư cho tương lai của đất nước. Đây là nhiệm vụ của toàn Đảng, của các cấp, các ngành, đoàn thể, gia đình và toàn xã hội; tạo điều kiện tối đa cho thế hệ trẻ học tập, lao động, cống hiến, kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.[1]
b. Xây dựng môi trường học đường lành mạnh, tạo điều kiện để học sinh học tập, rèn luyện, phấn đấu, trưởng thành.
Nhà trường tăng cường định hướng, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Xây dựng trường học thực sự trở thành trung tâm văn hóa, giáo dục, rèn luyện thanh thiếu nhi; kết hợp hài hòa giữa học chính khóa và ngoại khóa, qua đó góp phần hình thành lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa lành mạnh cho thế hệ trẻ. Tạo điều kiện để các tổ chức Đoàn, Hội trong trường học phát huy vai trò, ảnh hưởng và tích cực tham gia quá trình giáo dục toàn diện học sinh. Nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", các phong trào thi đua yêu nước; tạo điều kiện thuận lợi để học sinh tham gia các hoạt động thực tiễn, qua đó rèn luyện, cống hiến, trưởng thành.
c. Xây dựng nội dung lồng ghép tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đối với những bài dạy liên quan đến việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh thì giáo viên phải xác định nội dung cần lồng ghép, thời điểm lồng ghép, cách thức lồng ghép phù hợp với bài dạydùng hình ảnh tư liệu, nội dung tài liệu liên quan đến chủ tịch Hồ Chí Minh. Tư tưởng đạo đức của Bác rộng, để lại nhiều bài học, có chiều sâu và tính triết lý trên nhiều lĩnh vực Bởi vậy, cần phải chọn lọc, linh hoạt vận dụng một tư tưởng nào đó để lồng ghép vào bài dạy. Khi áp dụng phải chú ý đến thời gian phân bố trong tiết học. Tránh ôm đồm kiến thức, sa đà, biến giờ dạy Ngữ văn thành tiết kể chuyện đạo đức Hồ Chí Minh.
d. Tăng cường vận dụng phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực.
Trong quá trình dạy - học giáo viên cần kết hợp nhiều phương pháp trong một bài học. Với môn Ngữ văn, áp dụng phương pháp giảng giải, thuyết trình, thảo luận, liên hệ, nêu vấn đề cho học sinh tham gia. Tuy nhiên, tích hợp tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh gắn với kể chuyện, nêu sự kiện, hay nhưng câu nói, lời huấn thị của Bác mang tính đúc kết. Lồng ghép tư tưởng đạo đức của Bác vào giảng giải là phương pháp tối ưu. Giáo viên khéo léo trong việc tích hợp việc giáo dục tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào các bài học mà vẫn đảm bảo tính chính xác, khoa học, khắc sâu được kiến thức trọng tâm. Những thước phim tư liệu, hình ảnh minh họa về con người, cuộc đời giản dị của Bác lồng với những lời bình sâu sắclàm cho bài học trở nên nhẹ nhàng, xúc động, giúp học sinh hiểu sâu hơn về tư tưởng của Người, giúp các em nhanh chóng và hứng thú khi tiếp cận và góp phần sáng tỏ vấn đề cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng đạo đức cách mạng. Dẫn dắt nêu vấn đề gây hứng thú từ đầu về môn học. Đặc biệt, cách dùng câu từ nhẹ nhàng, bình thường, dễ hiểu thay thế những cụm từ mang tính “hàn lâm” để cho các em dễ tiếp thu. Khắc phục lối truyền thụ một chiều còn khá phổ biến hiện nay, chuyển sang dạy học phát huy tính tích cực của học sinh, bồi dưỡng năng lực tư duy sáng tạo của người học, khả năng vận dụng kiến thức đã biết vào các tình huống mới. Tạo không khí thoải mái, dân chủ, khuyến khích học sinh trình bày ý kiến riêng, chú trọng phát triển năng lực, tự lập luận, trình bày vấn đề cho học sinh. Nắm bắt những hiểu biết kinh nghiệm đã có của học sinh, những điều học sinh đang quan tâm, ham thích, tận dụng những điều đó trong quá trình hình thành kiến thức, kỹ năng mới.
Soạn giáo án có tích hợp một số kĩ thuật dạy học tích cực:
Kĩ thuật chia nhóm
Kĩ thuật đặt câu hỏi
Kĩ thuật khăn phủ bàn
Kĩ thuật phân vai
- GV hướng dẫn học sinh:
 	+ Chia nhóm: hai bàn sẽ là một nhóm. Một lớp sẽ có 6 nhóm tương ứng với 12 bàn học.
 	+ GV chia phần việc cho mỗi nhóm: các nhóm sẽ tìm hiểu trước về cuộc đời, tư tưởng, sự nghiệp văn chương (quan điểm nghệ thuật, phong cách nghệ thuật, tác phẩm tiêu biểu và soạn bài “Tuyên ngôn độc lập”) của Bác. 
+ GV giới thiệu cho HS một số tài liệu liên quan: Sách giáo khoa lớp 12 tập 1 (bài tác giả Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh); Tác phẩm Nhật kí trong tù, một số những câu chuyện kể về Bác
 	+ Dặn dò học sinh xem bài trước ở nhà và mỗi nhóm chuẩn bị một tờ giấy A4.
+ Sau khi học xong phần “Tác giả Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh” GV yêu cầu các học sinh viết đoạn văn ngắn (10 câu) nêu cảm nhận chung về tác giả.
+ GV chọn 1 nhóm để giao thực hiện phương pháp phân vai: 
Chọn một học sinh có giọng đọc tốt.
Chọn một nhóm bạn có thể kể một vài mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác.
+ Học sinh soạn bài theo nhóm trước ở nhà theo phần việc được GV giao trước và chuẩn bị dụng cụ học tập (giấy A4), tinh thần làm việc theo nhóm.[1]
2.3.2 Tổ chức thực hiện.
a. Tìm hiểu khái quát về tác giả Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh.
Trong phần I. Vài nét tiểu sử việc liên kết nội dung bài học với nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh cần phải chú ý đến ba giai đoạn lớn trong cuộc đời của Hồ Chí Minh.
Giai đoạn thứ nhất (thời niên thiếu đến năm 1911): Ngay từ thủa nhỏ Nguyễn Sinh Cung, Nguyễn Tất Thành đã biểu hiện những phẩm chất đạo đức của người con ngoan trò giỏi. Có được điều ấy bởi ảnh hưởng của sự giáo dục gia đình, tác động điều kiện xã hội ở quê hương kết hợp với những điều cơ bản về đạo đức truyền thống của dân tộc và những nguyên tắc đạo đức của đạo Khổng. Lớn lên, tác động của xã hội làm phát triển mạnh mẽ hơn ở Nguyễn Tất Thành lòng yêu nước, nghĩa đồng bào.
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn thứ nhất chính là tìm hiểu nguồn gốc hình thành các phẩm chất đạo đức, nguồn gốc đầu tiên hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.
Giai đoạn thứ hai (1911-1941): Ra đi tìm đường cứu nước, trở thành người cộng sản, về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Giáo viên có thể mở rộng, liên hệ với lịch sử về các phong trào cách mạng yêu nước ở đầu thế kỉ XX Phong trào Đông Du, Đông kinh nghĩa thục, Duy tân, phong trào chống thuế ở Trung kìGiáo viên kết luận: Sau khi phong trào Cần Vương thất bại đến thế kỉ XX có nhiều xu hướng cứu nước. Nhưng tất cả các phong trào này đều bị thất bại. Cách mạng Việt Nam bị khủng hoảng về con đường cứu nước. Trong hoàn cảnh đó Nguyễn Tất Thành đã đáp ứng được yêu cầu của lịch sử. Nguyễn Tất Thành sinh ra trong gia đình trí thức yêu nước, quê hương có truyền thống cách mạng. Người rất khâm phục tinh thần yêu nước của các cụ Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh... nhưng Người không tán thành đường lối cứu nước của các cụ. Người quyết định tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc. Ngay từ nhỏ Người sớm có tinh thần yêu nước. Khi vào học trường quốc học ở Huế, Người tham gia phong trào chống thuế ở Trung kì bị buộc thôi học sau đó Người vào bến cảng nhà Rồng để ra nước ngoài tìm đường cứu nước.[3]
 Để giáo dục cho học sinh tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm tìm con đường cứu nước cho dân tộc. Giáo viên kể chuyện “Hai bàn tay”: Khi vào Sài Gòn Nguyễn Tất Thành gặp lại anh Tư Lê, người quen cũ lúc còn ở Phan Thiết. Người tâm sự với Tư Lê: 
- Tôi muốn ra các nước phương Tây xem họ làm như thế nào sau đó trở về giúp đồng bào chúng ta.
- Nhưng chúng ta lấy tiền đâu để đi - Tư Lê nói lại. Nguyễn Tất Thành giơ hai bàn tay nói:
- Đây tiền đây, tiền đây chúng ta làm bất cứ việc gì để sống và để đi. Tư Lê không giữ lời hứa, Bác một mình làm phụ bếp trên tàu La-tu-sơ-trơ-rê-vin ra nước ngoài tìm đường cứu nướcThông qua việc giáo viên kể chuyện học sinh thấy được ý chí và nghị lực, tinh thần vượt qua khó khăn và thử thách để đạt được khát vọng của mình, điều Bác hằng nung nấu bấy lâu nay là tìm thấy con đường cứu nước cho dân tộc, học sinh càng biết ơn, tự hào về Bác - Người đã tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc ta để có cuộc sống hòa bình, hạnh phúc hôm nay.[2]
Ngoài ra, nếu sử dụng máy chiếu làm công cụ hỗ trợ thì giáo viên có thể sử dụng những đoạn phim tư liệu về cuộc hành trình cứu nước của Bác sẽ khơi dậy thêm trong các em lòng khâm phục và kính yêu Bác Hồ trong cuộc hành trình đầy gian nan vì độc lập tự do cho Tổ quốc.
Tóm lại, qua các sự kiện trong cuộc đời của Hồ Chí Minh nhấn mạnh cho học sinh thấy được: lòng yêu nước thương dân và tư tưởng độc lập tự do của Bác. Tư tưởng này xuyên suốt trong cuộc đời hoạt động của Bác. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh ở giai đoạn này phải cho học sinh thấy được tư tưởng và tấm gương đạo đức của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là nguồn sức mạnh để bảo vệ và phát triển cách mạng Việt Nam đi tới sự phát triển thắng lợi trong sự phát triển của cách mạng thế giới.[1]
Giai đoạn thứ 3 (1941-1969): Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam, cống hiến hết mình cho sự nghiệp cách mạng cho đến khi qua đời.
Cần cho học sinh thấy được Hồ Chí Minh suốt đời trung với nước, hiếu với dân, yêu thương mọi người, sống có nghĩa có tình. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, có tinh thần quốc tế trong sáng.
Trong phần II. Sự nghiệp văn học ngoài việc hướng dẫn học sinh phải nắm được quan điểm sáng tác văn chương, di sản văn học, phong cách nghệ thuật cần chú ý thêm việc tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh qua cách viết các tác phẩm văn chương của Bác. Nhấn mạnh để học sinh thấy được thiên chức của người cầm bút sáng tác, ý thức được cái tâm của nhà văn. Văn học cần hướng đến tính dân tộc, đề cao sự sáng tạo của người nghệ sĩ và đặc biệt phải có tính chân thật. Vì vậy, tác phẩm văn học của Bác dù sáng tác trong nhiều thời gian khác nhau nhưng đều thể hiện vẻ đẹp tâm hồn phẩm chất tài năng của Hồ Chí Minh. Bác viết không chỉ bằng trí tuệ sắc sảo mà còn bằng cả tấm lòng yêu nước vĩ đại. Với văn chính luận lời lẽ thuyết phục, lập luận chặt chẽ, hành văn súc tích, giàu hình ảnh thấu tình đạt lý. Truyện và ký, bút pháp hiện đại, có tính chiến đấu mạnh mẽ văn phong đa dạng, dí dỏm và hài hước. Thơ ca có sự hoà hợp độc đáo giữa bút pháp cổ điển và bút pháp hiện đại, giữa chất trữ tình và chất thép, giữa sự trong sáng giản dị và sự hàm súc sâu sắc.[4]
Như vậy, chúng ta lồng ghép tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sau mục tiểu sử, quan điểm sáng tác và di sản văn học của Hồ Chí Minh. Thấy được tư tưởng độc lập dân tộc của Người cùng với những đóng góp lớn lao về văn chính luận. Quan điểm sáng tác và những đóng góp về văn học nghệ thuật, vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất đạo đức cách mạng của Bác qua các sáng tác văn học nghệ thuật của Người khiến ta khâm phục tinh thần đấu tranh Cách Mạng kiên cường, lòng y