SKKN Tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy sinh học lớp 11 – ban cơ bản
Hiện nay việc sử dụng các chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi, trồng trọt diễn ra phổ biến ở nước ta. Xuất phát từ nhận thức của một bộ phận người dân về vấn đề sản xuất thực phẩm sạch còn hạn chế nên một bộ phận không nhỏ người sản xuất đã lạm dụng chất kích thích sinh trưởng hoặc sử dụng chúng mà không quan tâm tới các quy định về liều lượng, thời gian sử dụng đã tạo ra những nguồn thực phẩm không an toàn cho người sử dụng, gây ô nhiễm môi trường, trở thành một vấn đề lớn được dư luận đặc biệt quan tâm. Do đó việc tăng cường giáo dục, tuyên truyền về nhận thức này cho học sinh THPT nói riêng ( là lực lượng lao động chính của XH trong những năm tới) và toàn xã hội nói chung cần được quan tâm hơn. Tuy nhiên, trong chương trình Sinh học THPT không có bài dạy riêng biệt về vấn đề này; việc lồng ghép kiến thức này vào các bài dạy của giáo viên môn Sinh học còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng, thiếu tính hệ thống. Vì vậy tôi mạnh dạn chọn viết SKKN với đề tài “ Tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản”.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ TRƯỜNG THPT NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÍCH HỢP GIÁO DỤC KIẾN THỨC SẢN XUẤT VÀ SỬ DỤNG THỰC PHẨM SẠCH TRONG MỘT SỐ TIẾT DẠY SINH HỌC LỚP 11 – BAN CƠ BẢN Người thực hiện: Hoàng Thanh Hà Chức vụ: Phó Hiệu trưởng SKKN thuộc môn: Sinh học THANH HOÁ NĂM 2016 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ TRƯỜNG THPT NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÍCH HỢP GIÁO DỤC KIẾN THỨC SẢN XUẤT VÀ SỬ DỤNG THỰC PHẨM SẠCH TRONG MỘT SỐ TIẾT DẠY SINH HỌC LỚP 11 – BAN CƠ BẢN Người thực hiện: Hoàng Thanh Hà Chức vụ: Phó Hiệu trưởng SKKN thuộc môn: Sinh học THANH HOÁ NĂM 2016 MỤC LỤC TT Nội dung tài liệu Trang 1. MỞ ĐẦU: Trang 2 1.1. Lý do chọn đề tài: Trang 2 1.2. Mục đích nghiên cứu: Trang 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Trang 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu: Trang 2 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Trang 3 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm: Trang 3 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Trang 3 2.3. Giải pháp thực hiện để giải quyết vấn đề: Trang 3 2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: Trang 15 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ: Trang 16 3.1. Kết luận: Trang 16 3.2. Kiến nghị: Trang 16 TÀI LIỆU THAM KHẢO : Trang 17 1. MỞ ĐẦU: 1.1. Lý do chọn đề tài: Hiện nay việc sử dụng các chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi, trồng trọt diễn ra phổ biến ở nước ta. Xuất phát từ nhận thức của một bộ phận người dân về vấn đề sản xuất thực phẩm sạch còn hạn chế nên một bộ phận không nhỏ người sản xuất đã lạm dụng chất kích thích sinh trưởng hoặc sử dụng chúng mà không quan tâm tới các quy định về liều lượng, thời gian sử dụng đã tạo ra những nguồn thực phẩm không an toàn cho người sử dụng, gây ô nhiễm môi trường, trở thành một vấn đề lớn được dư luận đặc biệt quan tâm. Do đó việc tăng cường giáo dục, tuyên truyền về nhận thức này cho học sinh THPT nói riêng ( là lực lượng lao động chính của XH trong những năm tới) và toàn xã hội nói chung cần được quan tâm hơn. Tuy nhiên, trong chương trình Sinh học THPT không có bài dạy riêng biệt về vấn đề này; việc lồng ghép kiến thức này vào các bài dạy của giáo viên môn Sinh học còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng, thiếu tính hệ thống. Vì vậy tôi mạnh dạn chọn viết SKKN với đề tài “ Tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản”. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Trong đề tài này, sau khi nghiên cứu bản thân tôi muốn làm rõ các vấn đề sau: - Việc tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản có đảm bảo tính hợp lý, khoa học về mặt lý luận và thực tiễn hay không? - Việc triển khai đề tài có làm thay đổi theo hướng tích cực về suy nghĩ, hành động của học sinh và nhân dân về vấn đề sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch hay không? - Việc ứng dụng và mở rộng phạm vi nghiên cứu với đề tài trong tương lai. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Sự hình thành kỹ năng sống thông qua nhận thức và hành động của học sinh lớp 11 – trường THPT Nga Sơn - về vấn đề sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch sau khi được giáo dục lồng ghép qua môn Sinh học. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp xây dựng cơ sở lý thuyết: Bản thân giáo viên cần lựa chọn, tìm hiểu kỹ về các đơn vị kiến thức cần tích hợp; tìm các bài dạy thích hợp để tích hợp kiến thức; tiến hành soạn các giáo án tích và lên lớp. - Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế: + Sử dụng hệ thống câu hỏi, tình huống để khảo sát nhận thức thực tiễn của học sinh về vấn đề sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trước khi tiến hành đề tài. + Giáo viên lên lớp với giáo án tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch ở một số lớp dạy; lên lớp ở một số lớp khác ( tương đương về chất lượng) bằng giáo án không tích hợp. Tiến hành đánh giá sự nhận thức và hành động thực tiễn của học sinh 2 nhóm lớp trên bằng cùng một hệ thống câu hỏi, tình huống. - Phương pháp thống kê xử lý số liệu: Thông qua việc khảo sát sẽ thống kê, xử lý số liệu của mỗi nhóm lớp. Từ đó đi đến kết luận cho vấn đề nghiên cứu. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm: Bộ môn Sinh học gắn liền với nghiên cứu đặc điểm cấu tạo cũng như các quá trình sinh học diễn ra bên trong cơ thể sinh vật. Trong quá trình sinh trưởng và phát triển thì vai trò của các hoocmon đóng vai trò đặc biệt quan trọng; việc sử dụng các hoocmon tự nhiên và nhân tạo tác động đến sự sinh trưởng của sinh vật hoàn toàn tuân theo các quy luật sinh học. Do đó, việc lồng ghép kiến thức sản xuất thực phẩm sạch khi dùng hoocmon sinh trưởng cũng như cách nhận biết một số thực phẩm sạch vào một số tiết dạy sinh học sẽ đảm bảo tính logic về tư duy, tính khoa học cũng như cơ sở về lý luận, thực tiễn. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Đối với người sản xuất thực phẩm, các chất kích thích sinh trưởng có nguồn gốc tự nhiên và nhân tạo được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi, trồng trọt. Ngoài những chất kích thích sinh trưởng có trong danh mục thuốc được phép sử dụng của Bộ NN&PTNT thì hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc kích thích sinh trưởng không rõ nguồn gốc, không có trong danh mục cho phép của Bộ đã dẫn tới tình trạng thực phẩm mất an toàn tràn lan trên thị trường, ảnh hưởng mạnh đến tâm lý người tiêu dùng. Đối với học sinh THPT Nga Sơn hiện nay nhận thức về sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch còn tương đối hạn chế; các em còn thiếu về cả kiến thức và kỹ năng để có thể đưa ra hành động đúng trong các vấn đề nói trên. Đối với giáo viên, việc tích hợp các kiến thức nói trên còn tỏ ra lúng túng, thiếu sự định hướng, thiếu tư liệu, thiếu sự đồng bộ nên hiệu quả tích hợp còn hạn chế. Đối với SGK, lượng kiến thức tích hợp đưa vào còn hạn chế, chưa cập nhật được nhiều thông tin, hình ảnh thực tiễn. Từ các thực trạng trên có thể nói rằng việc tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong giảng dạy môn Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản - hiện nay là chưa có tính thống nhất đồng bộ, còn lúng túng, hiệu quả chưa cao. 2.3. Giải pháp thực hiện để giải quyết vấn đề: Để nghiên giải quyết vấn đề trên tôi đã đưa ra giải pháp và tổ chức thực hiện như sau: * Nghiên cứu kỹ các bài dạy để xây dựng kế hoạch tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch theo từng mục, từng tiết học. Tìm kiếm các kiến thức tích hợp phù hợp cho bài dạy qua nhiều kênh khác nhau: Thực tế địa phương; qua sách báo; qua mạng internettrong đó chú trọng các tư liệu sát thực ở địa phương. Soạn giáo án và thực hiện bài giảng có tích hợp theo hướng mới này ở một số lớp nghiên cứu; dạy giáo án tích hợp theo hướng cũ ở các lớp đối chứng. Một số ví dụ cụ thể về giáo án tích hợp: Trích giáo án số 1: Tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch vào tiết 35 ( Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản ): Hoocmôn thực vật – phần II. Hoocmôn kích thích và phần III. Hoocmôn ức chế Hoạt động dạy và học của thầy, trò Nội dung kiến thức GV: Cung cấp thêm các thông tin về Auxin và hướng dẫn học sinh khai thác kênh chữ trong sách giáo khoa để tìm hiểu kiến thức. CH1: Loại Auxin phổ biến nhất ở thực vật là loại nào? CH2 : Auxin được sinh ra chủ yếu ở đâu trên cơ thể thực vật? CH3 : Tác dụng sinh lý của AIA đến sự sinh trưởng của thực vật? CH4 : Nêu các loại Auxin nhân tạo? GV: Cung cấp hình ảnh (dùng máy chiếu) về nguồn gốc một số loại kích thích (Auxin nhân tạo) nông dân đang dùng: Loại hoá chất không rõ nguồn gốc dùng để kích thích ở Tiền Phong, Ân Thi, Hưng Yên Vỏ thuốc đã sử dụng tại bờ ruộng (Nguồn báo KhoaHoc.tv) CH5 : Có nhận xét gì về chủng loại, nguồn gốc các chất kích thích sinh trưởng đang dùng hiện nay? GV: ( Theo Nguoiduatin) “Trung tâm Đào tạo và Phát triển sắc ký TP HCM phát hiện 7 mẫu có Methamidophos. Đó là, rau muống, khoai tây Trung Quốc, đậu cô ve, cải ngọt, dưa leo, rau ngót, cà rốt Trung Quốc. Khảo sát mới nhất của Hội Khoa học và Công nghệ lương thực thực phẩm Việt Nam cũng cho kết quả đáng lo ngại: Tại các vùng trồng táo, trồng nho, người ta có thói quen phun nhiều lần trong mùa vụ cho đến sát thời điểm thu hoạch. Cách phun thuốc này đã để lại một dư lượng monnocrotophos và cypermethhrin trong quả táo ở thị trường TP HCM lớn hơn mức độ cho phép nhiều lần” Các loại rau được "tắm" thuốc kích thích CH6 : Việc sử dụng kích thích sinh trưởng đã tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật chưa? CH7 : Cơ thể sinh vật có phân giải được các hoocmon sinh trưởng nhân tạo không? Hậu quả lâu dài của việc sử dụng thức ăn có nguồn hoocmon này? CH8 : Sử dụng kích thích sinh trưởng trong nuôi trồng như thế nào để đảm bảo an toàn khi sử dụng sản phẩm? GV: Cung cấp các thông tin có đối chứng về cánh nhận biết các sản phẩm rau quả có sử dụng khích thích sinh trưởng. CH9 : Qua sát các hình ảnh sau và so sánh về hình thức giữa rau sử dụng và rau không sử dụng kích thích sinh trưởng? Mướp đắng sạch (phải) màu đậm và gai sù sì hơn Cải sạch (phải) rất khó tránh sâu và lá thường đậm màu hơn cải được bón kích thích Đậu tự trồng quả ít khi thuôn dài đều tăm tắp và có vết sâu (phải) Giá đỗ sạch dễ phân biệt bằng mắt thường GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh chữ và kênh hình (Hình 35.2) để tìm hiểu kiến thức về Gibêrelin: CH10 : Gibêrelin được tạo ra ở cơ quan nào của thực vật? CH11 : Gibêrelin có tác động như thế nào đến sự sinh trưởng của cây? GV: Cung cấp thêm kết quả thử nghiệm của Khoa Nông học Trường Đại học Nông Lâm TP HCM: “Rau muống trồng bình thường đến ngày cắt chỉ cao chưa đến 30 cm. Còn rau thử nghiệm, có sử dụng "viên độc" và "viên mo" đến ngày cắt cao từ hai tới ba lần so với rau đối chứng vì dưới tác dụng kích thích của hoạt chất Gibberellic Acid (GA) rau có thể đạt tốc độ tăng trưởng 10cm/ngày bất chấp thời tiết không thuận lợi” CH12: Người ta đã lạm dụng Gibêrelin nhân tạo trong sản xuất thực phẩm như thế nào? GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh chữ và kênh hình (Hình 35.3) để tìm hiểu kiến thức về Gibêrelin: CH13 : Nêu một vài ví dụ về Xitôkinin tự nhiên và nhân tạo? CH14 : Vai trò sinh lý của Xitôkinin ? GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh chữ, kênh hình ( Hình 35.4) để tìm hiểu kiến thức về Eetilen. CH15: Ở cây trồng Êtilen được sản xuất ở đâu? CH16: Vai trò của Êtilen đối với cây trồng? GV: Cung cấp thêm thông tin để học sinh tìm hiểu về sự lạm dụng Êtilen trong sản xuất thực phẩm hiện nay. “Theo thông tin từ Bộ NN&PTNT, hiện tại, các loại thuốc thúc chín hoa quả vẫn chưa có trong danh mục thuốc được phép sử dụng của Bộ nên có thể nói việc sử dụng các loại thuốc thúc chín hoa quả như đu đủ, mít, xoài là bất hợp pháp. Trước đó, theo Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Bộ NN&PTNT, thuốc ép chín xuất hiện trên thị trường được nông dân trồng trái cây hay sử dụng để thúc chín còn gọi là thúc tố có thành phần chủ yếu là chất ethephon; với liều lượng ethrel 2.000mg/kg có thể tiêu diệt 50% các loài động vật thử nghiệm trong một thời gian nhất định (thường là 4 giờ). Ethrel có hại đối với da và mắt, rất dễ kích ứng làm đỏ mắt, xót mắt, ăn mòn da, gây sưng, đỏ da” Một trong các loại thuốc kích chín (Báo doisongphapluat) CH17: Nhận xét gì về nguồn gốc các thuôc kích chín hoa quả? Sử dụng chúng có hợp pháp không? GV: Cung cấp thêm thông tin về việc sử dụng kích chín hoa quả: Người nông dân đang bôi thuốc kích chín nhanh cho đu đủ (nguồn báo KhoaHoc.tv ) Tiêm kích chín cho mít (Nguồn Vietnamnet) Ngâm chuối vào hóa chất kích chín (Nguồn nguoivietodessa) CH18 : Thực trạng sử dụng Êtilen nhân tạo trong việc kích chín hoa quả? Ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe? GV: Cung cấp thêm thông tin để học sinh phân biệt hoa quả chín thường và hoa quả kích chín. (Nguồn báo Doisongphapluat) ( Nguồn báo Xaydung.com) ( Nguồn Dantri.com) CH19: Cách phân biệt trái chín cây và trái chín ép? GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh chữ SGK để tìm hiểu kiến thức về AAB. CH20 : Cơ quan nào của thực vật sinh ra AAB? CH21: Vai trò của AAB đối với thực vật? II – Hoocmôn kích thích. 1. Auxin: - Auxin phổ biến ở thực vật là Axit indol axetic (AIA). - Auxin sinh ra chủ yếu ở đỉnh của thân và cành. - Ở mức tế bào, AIA kích thích nguyên phân, sinh trưởng dãn dài của tế bào; ở mức độ cơ thể, AIA tham gia vào nhiều hoạt động sống như hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt. - Auxin nhân tạo gồm ANB, AIB. - Các chất kích thích đang dùng gồm nhiều chủng loại trong đó có những loại không rõ nguồn gốc. - Việc sử dụng các chất kích thích sinh trưởng còn mang tính bừa bãi chưa tuân thủ các quy định về chủng loại, liều lượng thời gian - Cơ thể người không có enzim phân giải các hoocmon này. Chúng tích lũy dần trong cơ thể và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. - Chỉ sử dụng các chất kích thích sinh trưởng trong danh mục cho phép của Bộ; sử dụng đúng liều lượng, đúng hướng dẫn. - Rau có sử dụng kích thích sinh trưởng thường có ngoại hình đẹp, sáng bóng, đồng đều một cách bất thường; 2) Gibêrelin (GA): - Gibêrelin được sinh ra chủ yếu ở lá, rễ. - Ở mức độ tế bào GA làm tăng số lần nguyên phân và tăng sinh trưởng dãn dài; ở mức độ cơ thể nó kích thích nảy mầm, kích tăng trưởng chiều cao, tạo quả không hạt. - Việc lạm dụng GA nhân tạo nhằm tăng tốc sinh trưởng, thu lợi về mặt kinh tế nhưng tạo ra các thực phẩm không an toàn cho sức khỏe con người. 3) Xitôkinin: - Ở thực vật có Xitôkinin tự nhiên như zeatin; Xitôkinin nhân tạo như kinetin. - Ở mức tế bào Xitôkinin kích thích phân bào làm chậm quá trình già; ở mức cơ thể ảnh hưởng đến sự hình thành chồi mô. III – Hoocmôn ức chế: 1) Êtilen: - Êtilen được tạo ra ở hầu hết các phần của thực vật và đặc biệt nhiều trong thời gian rụng lá, hoa già, mô tổn thương. - Có vai trò thúc quả chóng chín, rụng lá. - Các chất kích chín hoa quả đều không có nguồn gốc (chưa cấp phép); sử dụng thuốc kích chín là vi phạm pháp luật. - Việc sử dụng kích thích chín ở hoa quả diễn ra bừa; Tồn dư kích thích chín trong hoa quả khi vào cơ thể con người sẽ tích lũy và gây hại. - Trái chín cây thường có vỏ căng mọng, thịt chín mềm đều không bị sượng, có mùi thơm tự nhiên. 2) Axit abxixic (AAB): - AAB được tạo ra ở lục lạp, chóp rễ. - Tương quan AAB/GA điều tiết trạng thái ngủ và hoạt động của hạt. Trích giáo án số 2: Tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch vào tiết 38 ( Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản ): Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của ở Động vật – Phần I. Nhân tố bên trong; mục 1. Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống. Hoạt động dạy và học của thầy, trò Nội dung kiến thức GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh chữ, kênh hình (Hình 38.1) để tìm hiểu kiến thức. CH1: Hoocmôn sinh trưởng được tiết ra ở tuyến nào? Vai trò của hoocmon này? CH2: Hoocmôn Tirôxin được sinh ra từ tuyến nào? Vai trò của hoocmôn này? CH3: Hoocmôn sinh dục được sinh ra từ tuyến nào? Vai trò của hoocmôn này? GV: Cung cấp thêm thông tin về việc sử dụng kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi (Theo trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe – Sở y tế Sóc Trăng): “Trong những chất kể trên, Salbutamol, Clenbuterol và Ractopamine là ba chất đứng đầu trong danh mục 18 chất kháng sinh, hóa chất bị cấm sử dụng trong chăn nuôi ở nước ta do Bộ NN&PTNT ban hành năm 2002. Họ β- agonist là một trong những hợp chất dùng trong chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi heo để kích thích heo tăng trưởng và cho thịt siêu nạc. Với thuốc salbutamol (dùng ở người), các chuyên gia khuyến cáo phải thận trọng khi dùng cho người đang có bệnh tim mạch nhưtăng huyết áp, bệnhtiểu đườngvà phụ nữ đang mang thai. Để heo nhanh lớn, siêunạc, dễ bán, một số người chăn nuôi thường dùng các chất Clenbuterol và salbutamol. Hai chất này thuộc nhóm beta agonist có tác dụng làm giãnphế quản, được dùng làm thuốc chữa bệnh hen suyễn ở người. Tác dụng phụ của hai chất này làm cho heo nở nang, tăng trọng nhanh, nhất là tăng lượng nạc. khi heo được cho ăn các chất trên thì sẽ siêu nạc, tiêu lượng mỡ, và nếu không bán nhanh thì heo sẽ chết. Do vậy, thường người ta chỉ cho dùng các chất trên khi heo gần đến ngày xuất chuồng” Thức ăn trộn với hóa chất trước khi cho lợn ăn . Lợn ăn phải hóa chất thì mông vai căng tròn, chân yếu khó vận động thậm chí phải ngồi ăn. CH4: Việc sử dụng kích thích sinh trưởng ở vật nuôi đang diễn ra theo chiều hướng nào? GV: Tiếp tục cung cấp thông tin để học sinh tìm hiểu:“Việc ăn phải thịt lợn chứa chất Clenbuterol về lâu dài có thể gây biến chứngung thư,ngộ độccấp, run cơ,đau tim, tim đập nhanh,tăng huyết áp, choáng váng Clenbuterol sẽ gây tổn hại cho hệ thần kinh, hệ tuần hoàn, thậm chí gây chết người Salbutamol được hấp thụ dễ dàng qua đường tiêu hóa, là loại thuốc dùng cắt cơn hen, giãn phế quản, giãn cơ trơn. Salbutamol có thể gây nhược cơ, làm giảm vận động của cơ, khớp, khiến cơ thể phát triển không bình thường. Khi ăn thịt lợn có Salbutamol cũng giống như uống thuốc này. Lượng Salbutamol còn tồn dư trong thịt bao nhiêu sẽ được cơ thể người hấp thu bấy nhiêu” CH5: Người ăn thịt gia súc có sử dụng chất kích thích sinh trưởng có hại như thế nào? GV: Cung cấp thông tin về cách phát hiện thịt có chất cấm: “- Xem lớp mỡ bên dưới da miếng thịt, nếu lớp mỡ mỏng và lỏng lẻo nên tránh. - Màu sắc: Thịt lợn có chứa các độc chất thuộc nhóm β- agonist thường có màu đỏ khác thường, sáng và bóng và có những quầng đỏ thâm dưới da. Trong khi đó, thịt heo giống siêu nạc nuôi theo kỹ thuật thông thường sẽ có màu hồng tươi, khối thịt rắn chắc, có độ đàn hồi cao, các thớ thịt đều, khi chế biến có mùi thơm, không bị ra nước. - Những con heo dùng một số loại chất cấm (tạo nạc, tăng trọng), khi giết thịt thì thịt thường có màu đỏ sậm ngả sang đen, thịt mất đi tính hấp dẫn vốn có. Hoặc trên bề mặt da, đặc biệt ở các vị trí khớp, khuỷu có những quầng chấm đỏ lan rộng, pha lẫn sậm đen..” ( Nguồn báo vusta.vn) ( Nguồn snnptnt.thanhhoa.gov.vn) CH6: Khi mua thịt cần chú ý đến các yếu tố nào để tránh thịt có chất cấm? I – Nhân tố bên trong. 1. Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống. - Hoocmôn sinh trưởng được tuyến yên sản xuất. Hoocmôn này có vai trò kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước tế bào; kích thích phát triển xương. - Tirôxin do tuyến giáp sản xuất; nó có chức năng kích thích chuyển hóa tế bào và kích thích quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể. - Hooc môn sinh dục do tuyến sinh dục tiết ra (ở nữ là Ơstrôgen ở nam là Testostêrôn). Vai trò của hooc môn sinh dục tăng phát triển xương; kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp; riêng Testostêrôn còn làm tăng phát triển cơ bắp ở nam. - Việc sử dụng kích thích sinh trưởng ở vật nuôi đang diễn ra bừa bãi với nhiều loại thuốc không được phép sử dụng. - Sử dụng thịt có chất kích thích sinh trưởng sẽ ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, gây nhiều bệnh thậm chí tử vong. - Cần chú ý đến màu sắc, cấu trúc, độ đàn hồi và mùi vị của thịt để tránh thịt có sử dụng chất cấm. 2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. Trong quá trình trao đổi, thảo luận về SKKN với đồng nghiệp cũng như khi bảo vệ, đánh giá SKKN trong hội đồng KH nhà trường thì vấn đề tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch cũng đã lan tỏa đến các giáo viên khác, tạo ra một phong trào tích cực trong việc lồng ghép giáo dục kiến thức này đến học sinh. Để đánh giá tác động của việc “tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy Sinh học lớp 11” đến chất lượng giáo dục cũng như sự hình thành ý thức, thái độ thực tiễn của học sinh tôi đã sử dụng các câu hỏi đánh giá nhận thức, thái độ, hành động đối với học sinh hai nhóm lớp (2 nhóm lớp này tương đối đồng đều về năng lực, hành vi, số lượng học sinh): Lớp 11A và lớp 11C (dạy theo giáo án tích hợp); lớp 11D và lớp 11E (dạy theo giáo án bình thường). Câu hỏi 1: Thực trạng sử dụng chất kích thích trong chăn nuôi hiện nay báo động như thế nào? Nhận thức đúng: Việc sử dụng chất kích thích trong chăn nuôi đang rất phổ biến với nhiều loại thuốc không rõ nguồn gốc, sử dụng bừa
Tài liệu đính kèm:
- skkn_tich_hop_giao_duc_kien_thuc_san_xuat_va_su_dung_thuc_ph.doc