SKKN Tạo hứng thú học tập và rèn luyện kĩ năng tư duy cho học sinh qua sử dụng công nghệ thông tin, hình ảnh trực quan dạy học trong bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918 - 1939 (Lịch sử 11)
Ngày nay trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển như vũ bão, xu thế quốc tế hóa đang là xu thế chủ đạo trên thế giới, việc giáo dục Lịch sử càng được quan tâm đẩy mạnh hơn nữa nhằm giữ vững bản sắc dân tộc, không hòa tan vào thế giới.
Tuy nhiên có một thực trạng đáng buồn hiện nay là chất lượng giáo dục nói chung, bộ môn lịch sử nói riêng ngày càng bị giảm sút. Trong giai đoạn xã hội phát triển nhanh theo hướng hiện đại hóa, cơ chế thị trường đã làm xuất hiện lối sống thực dụng, một bộ phận không nhỏ học sinh ở trường phổ thông không còn coi trọng kiến thức lịch sử, dẫn đến việc học đối phó, học trước quên sau, có thái độ hời hợt khi học lịch sử. Bộ môn Lịch sử mất dần vị trí trong nhà trường, trở thành môn học phụ. Vì vậy việc tạo hứng thú học tập môn Lịch sử cho học sinh là một trong những biện pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn Lịch sử một cách có hiệu quả.
Trong quá trình dạy Lịch sử giáo viên là người đóng vai trò chủ đạo bởi giáo viên là người chủ động về nội dung kiến thức giảng dạy và lựa chọn phương pháp truyền đạt, tổ chức hoạt động của học sinh trong giờ học, điều khiển giờ học một cách linh hoạt, sinh động. Muốn quá trình dạy học đạt kết quả cao giáo viên cần nắm được đặc điểm tâm lý của học sinh diễn ra trong quá trình nhận thức để có những tác động phù hợp về mặt sư phạm nhằm kích thích hoạt động tư duy độc lập của học sinh, tạo ra hứng thú học tập, say mê môn học, kích thích hoạt động học tập độc lập, sáng tạo của học sinh.
Trong những năm gần đây, dạy và học Lịch sử đang thu hút sự quan tâm chú ý của toàn xã hội, đặc biệt khi Bộ giáo dục và Đào tạo có chủ trương tích hợp môn Lịch sử với môn Giáo dục công dân và Giáo dục quốc phòng- an ninh thành một môn học Công dân với Tổ Quốc. Dư luận xã hội phản đối và Quốc hội đã phải lên tiếng về vai trò của việc dạy và học môn Lịch sử trong tình hình hiện nay. Trước sự quan tâm ấy, chúng tôi- những giáo viên dạy bộ môn Lịch sử luôn luôn trăn trở về việc dạy của mình : Làm sao để nâng cao chất lượng dạy-học lịch sử, làm sao để học sinh yêu thích môn Lịch sử và học môn Lịch sử ngày càng có hiệu quả hơn.
1. Mở đầu. 1.1. Lí do chọn đề tài. Ngày nay trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển như vũ bão, xu thế quốc tế hóa đang là xu thế chủ đạo trên thế giới, việc giáo dục Lịch sử càng được quan tâm đẩy mạnh hơn nữa nhằm giữ vững bản sắc dân tộc, không hòa tan vào thế giới.. Tuy nhiên có một thực trạng đáng buồn hiện nay là chất lượng giáo dục nói chung, bộ môn lịch sử nói riêng ngày càng bị giảm sút. Trong giai đoạn xã hội phát triển nhanh theo hướng hiện đại hóa, cơ chế thị trường đã làm xuất hiện lối sống thực dụng, một bộ phận không nhỏ học sinh ở trường phổ thông không còn coi trọng kiến thức lịch sử, dẫn đến việc học đối phó, học trước quên sau, có thái độ hời hợt khi học lịch sử. Bộ môn Lịch sử mất dần vị trí trong nhà trường, trở thành môn học phụ. Vì vậy việc tạo hứng thú học tập môn Lịch sử cho học sinh là một trong những biện pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn Lịch sử một cách có hiệu quả. Trong quá trình dạy Lịch sử giáo viên là người đóng vai trò chủ đạo bởi giáo viên là người chủ động về nội dung kiến thức giảng dạy và lựa chọn phương pháp truyền đạt, tổ chức hoạt động của học sinh trong giờ học, điều khiển giờ học một cách linh hoạt, sinh động. Muốn quá trình dạy học đạt kết quả cao giáo viên cần nắm được đặc điểm tâm lý của học sinh diễn ra trong quá trình nhận thức để có những tác động phù hợp về mặt sư phạm nhằm kích thích hoạt động tư duy độc lập của học sinh, tạo ra hứng thú học tập, say mê môn học, kích thích hoạt động học tập độc lập, sáng tạo của học sinh. Trong những năm gần đây, dạy và học Lịch sử đang thu hút sự quan tâm chú ý của toàn xã hội, đặc biệt khi Bộ giáo dục và Đào tạo có chủ trương tích hợp môn Lịch sử với môn Giáo dục công dân và Giáo dục quốc phòng- an ninh thành một môn học Công dân với Tổ Quốc. Dư luận xã hội phản đối và Quốc hội đã phải lên tiếng về vai trò của việc dạy và học môn Lịch sử trong tình hình hiện nay. Trước sự quan tâm ấy, chúng tôi- những giáo viên dạy bộ môn Lịch sử luôn luôn trăn trở về việc dạy của mình : Làm sao để nâng cao chất lượng dạy-học lịch sử, làm sao để học sinh yêu thích môn Lịch sử và học môn Lịch sử ngày càng có hiệu quả hơn. Phương pháp dạy học theo mô hình, sơ đồ, sử dụng công nghệ thông tin thuộc nhóm phương pháp dạy học trực quan. Sử dụng phương pháp này phối hợp với phương pháp thuyết trình hoặc vấn đáp sẽ giúp học sinh hiểu sâu sắc và vận dụng tri thức một cách có hiệu quả. [1] Sử dụng hình ảnh trực quan sinh động là hướng đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập phù hợp tính đặc thù đối với môn học và phù hợp đối tượng học sinh hiện nay.[1] 1.2. Mục đích nghiên cứu. Việc nghiên cứu đề tài nhằm tạo ra một cái nhìn mới về sự thay đổi phương pháp giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh, đồng thời tạo ra sự hứng thú, tích cực trong quá trình học tập bộ môn lịch sử, cũng như đem lại những hiệu quả tốt cho công tác giảng dạy của giáo viên trong thời kì mới. Nghiên cứu đề tài còn nhằm thúc đẩy sự phát triển tư duy, trí tuệ của học sinh trong quá trình tự vận động để tiếp cận, tìm tòi và khám phá tri thức một cách chủ động, tích cực nhất. Thông qua việc tiến hành đề tài này ở một số lớp 11 tại trường THPT Vĩnh Lộc, để thấy được việc sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong các bài giảng đem lại hiệu quả như thế nào trong quá trình dạy và học. Vì vậy, tôi xin trình bày một số vấn đề về: “Tạo hứng thú học tập và rèn luyện kĩ năng tư duy cho học sinh qua sử dụng công nghệ thông tin, hình ảnh trực quan dạy học trong bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939.( Lịch sử 11)”. Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ góp phần giúp giáo viên có một giờ dạy học có hiệu quả tốt hơn, học sinh lĩnh hội kiến thức tự giác, chủ động, ngày càng yêu thích môn học. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Để thực hiện được bài dạy theo thiết kế của mình, tôi chọn các lớp 11, tại Trường Trung học phổ thông Vĩnh Lộc, năm học 2017- 2018 mà tôi đang trực tiếp giảng dạy để thực nghiệm, đó là lớp 11A2 và 11A3. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp sưu tầm tài liệu, tranh ảnh, sơ đồ phục vụ bài giảng. - Phương pháp thống kê, xử lí số liệu, điều tra, khảo sát thực tế. - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết. - Phương pháp so sánh. - Phương pháp sử dụng phương tiện trực quan. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm. 2.1. Cơ sở lí luận. “Lịch sử như một câu chuyện dài với nhiều sự kiện, nhiều chương, hồi được liên kết logic với nhau theo trật tự thời gian và luôn có mối quan hệ nhân quả. Lịch sử đem lại cho chúng ta những suy ngẫm rất quý giá về cuộc sống. Nếu hiểu được điều ấy và biết học Sử một cách có phương pháp, các em học sinh sẽ không còn thấy đây là một môn học khô khan nữa”(TS. Nguyễn Quang Liệu - giảng viên Khoa Lịch sử, Trường ĐHKHXH&NV). Vì vậy, việc học tập lịch sử cũng như học tập bất cứ bộ môn nào ở nhà trường, nhất là ở nhà trường THPT nhằm cung cấp kiến thức khoa học, hình thành thế giới quan khoa học, phẩm chất đạo đức, chính trị cho học sinh. Dạy Lịch sử tốt sẽ giúp các em say mê với dân tộc, say mê và tự hào về những giá trị truyền thống của dân tộc. Để có thể giảng dạy và học tập bộ môn Lịch sử trong trường phổ thông có hiệu quả, thông qua việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực, thì cả giáo viên và học sinh cần phải hiểu phương pháp dạy học tích cực là phương pháp như thế nào, thực hiện ra sao, kết quả thu được là gì? Theo luật Giáo dục năm 2005 nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng tích cực. Trong việc đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng tích cực thì phương pháp học của học sinh là mối quan tâm hàng đầu. Phương pháp dạy và học tích cực là đề cập đến các hoạt động dạy và học nhằm tích cực hoá hoạt động học tập và phát triển tính sáng tạo của người học. Trong đó, các hoạt động học tập được tổ chức, được định hướng bởi giáo viên, người học không thụ động, chờ đợi mà tự lực, tích cực tham gia vào quá trình tìm kiếm, khám phá, phát hiện kiến thức, vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề trong thực tiễn, qua đó lĩnh hội nội dung học tập và phát triển năng lực sáng tạo [1]. Trong dạy và học tích cực, hoạt động học tập được thực hiện trên cơ sở hợp tác và giao tiếp ở mức độ cao. Phương pháp dạy và học tích cực không phải là một phương pháp dạy học cụ thể, mà là một khái niệm, bao gồm nhiều phương pháp, hình thức, kĩ thuật cụ thể khác nhau nhằm tích cực hoá, tăng cường sự tham gia của người học, tạo điều kiện cho người học phát triển tối đa khả năng học tập, năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề. Phương pháp dạy và học tích cực đem lại cho người học hứng thú, niềm vui trong học tập. Việc học đối với học sinh khi đã trở thành niềm hạnh phúc sẽ giúp các em tự khẳng định mình và nuôi dưỡng lòng khát khao sáng tạo. Như vậy, dạy và học tích cực nhấn mạnh đến tính tích cực hoạt động của người học và tính nhân văn của giáo dục [1]. Từ thực tế trên cho thấy, việc sử dụng phương pháp dạy và học tích cực là rất cần thiết. Bởi thông qua mỗi bài học, học sinh có thể tự học, tự khai thác kiến thức theo sự hướng dẫn của giáo viên một cách chủ động nhất. Trong mỗi bài giảng, cần sử dụng các phương pháp dạy và học tích cực khác nhau. Tuy nhiên, phương pháp dạy học và giải quyết vấn đề, dạy học theo nhóm là được sử dụng hầu hết các bài. Và tôi đã áp dụng hai phương pháp dạy học tích cực này để dạy bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939.( Lịch sử 11), để giúp học sinh có thể tự học, tự khai thác kiến thức về lịch sử một cách hiệu quả. 2.2. Thực trạng của vấn đề. Trên thực tế, khi tôi dạy bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939 ở các lớp 11A7 và 11A9, vẫn còn áp dụng phương pháp truyền thống là lấy thầy làm trung tâm, tức là dạy học theo hình thức truyền thụ một chiều, giáo viên là chủ thể của hoạt động, người truyền đạt “mang” kiến thức, “đổ” kiến thức cho người học, hình thức dạy chủ yếu là đọc- chép, người học lĩnh hội kiến thức một cách thụ động. Qua quá trình giảng dạy của bản thân và dự giờ đồng nghiệp ở trường phổ thông nơi tôi công tác, tôi nhận thấy các giáo viên đã ý thức được việc nâng cao hứng thú học tập lịch sử cho học sinh. Tuy nhiên ở vấn đề này giáo viên cũng còn gặp một số khó khăn: tranh ảnh, lược đồ trong thư viện chưa đầy đủ, phòng máy chiếu ít,... Về phía học sinh: Đa số học sinh rất ngại học lịch sử vì quá dài, khó nhớ các sự kiện và nhàm chán khô khan. Mặt khác trong sự phát triển của xã hội, đa số học sinh coi lịch sử là môn học phụ, các em còn để dành thời gian cho các môn học chính, các môn dự thi vào đại học, cao đẳng. Học sinh có học cũng mang tính chất đối phó với các bài kiểm tra thường xuyên và kiểm tra định kỳ nên chất lượng không cao. Việc tạo hứng thú cho học sinh giáo viên phải kết hợp nhiều phương pháp trong giảng dạy như: sử dụng tranh ảnh, lược đồ, công nghệ thông tin, kiến thức về văn học, địa lý,... đòi hỏi giáo viên phải có thời gian chuẩn bị kỹ càng giáo án trước khi lên lớp. Từ thực trạng trên, bản thân tôi là một giáo viên dạy Lịch sử đã luôn cố gắng tìm tòi, nghiên cứu và thử nghiệm để đổi mới phương pháp dạy học nâng cao chất lượng giảng dạy. Tôi nhận thấy, việc nâng cao hứng thú học tập môn lịch sử cho học sinh là rất cần thiết, điều này có tác dụng không nhỏ đến quá trình tiếp thu tri thức, giáo dục tư tưởng, tình cảm đạo đức cũng như phát triển tư duy cho học sinh. Đã có quan niệm sai lầm cho rằng học Lịch sử chỉ cần học thuộc lòng sách giáo khoa, ghi nhớ các sự kiện, hiện tượng lịch sử là đạt, không cần phải tư duy, động não, không có bài tập thực hành,... Ngoài ra, do quan niệm sai lệch về vị trí, chức năng của môn Lịch sử trong đời sống xã hội. Một số học sinh và phụ huynh có thái độ xem thường bộ môn lịch sử, coi đó là" môn phụ", môn học thuộc lòng, không cần đầu tư công sức nhiều dẫn đến hậu quả học sinh không nắm được những sự kiện lịch sử cơ bản, nhớ sai, nhầm lẫn kiến thức lịch sử là hiện tượng khá phổ biến trong thực tế ở nhiều trường. Đây là một trong những nguyên nhân làm suy giảm chất lượng môn học. Trong điều kiện hiện nay, việc giảng dạy và học tập bộ môn lịch sử vẫn còn nhiều bất cập như: Chương trình sách giáo khoa khá nặng nề, quá tải về kết cấu các nội dung, về thời lượng của chương trình. Chương trình còn nặng về lí thuyết, trong mỗi bài dạy lại có quá nhiều sự kiện làm cho học sinh ít hứng thú học Lịch sử vì khó nhớ, khó thuộc. tạo hứng thú học tập cho học sinh là sử dụng công nghệ thông tin kết hợp với các hình ảnh trực quan sinh động. Trên cơ sở đó, bản thân tôi đã lựa chọn đề tài nhỏ về Qua nhiều năm giảng dạy Lịch sử, bản thân tôi luôn trăn trở để tìm ra những phương pháp giúp học sinh hứng thú học tập bộ môn và đạt kết quả cao hơn. Một trong những phương pháp có hiệu quả tôi đã thực hiện đổi mới phương pháp dạy học: “Tạo hứng thú học tập và rèn luyện kĩ năng tư duy cho học sinh qua sử dụngcông nghệ thông tin, hình ảnh trực quan trong bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939 ( Lịch sử lớp 11). 2.3. Giải pháp và tổ chức thực hiện. 2.3.1. Một số kinh nghiệm chung khi “sử dụng phương pháp dạy học tích cực để hướng dẫn học sinh tự học, tự khai thác kiến thức và tạo hứng thú học tập, rèn luyện kỹ năng tư duy cho học sinh trong bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939 ( Lịch sử lớp 11). Trong số các phương pháp dạy và học tích cực như phương pháp dạy học đặt và giải quyết vấn đề, dạy học theo nhóm, dạy học theo hợp đồng, dạy học theo góc, dạy học theo dự án, dạy học vi mô, thì đối với bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939 tôi lựa chọn hai phương pháp chủ yếu: Dạy học đặt và giải quyết vấn đề, dạy học theo nhóm là phù hợp nhất và dễ dàng giúp học sinh có kĩ năng tự học, tự khai thác kiến thức qua bài học một cách đầy đủ và chính xác nhất. * Đối với phương pháp dạy học đặt và giải quyết vấn đề cần tiến hành theo các bước sau: Bước 1: Chọn nội dung để đặt vấn đề. Việc lựa chọn nội dung trong loại phương pháp đặt vấn đề là hết sức quan trọng, bởi vì: Nội dung được lựa chọn để đặt vấn đề phải bao hàm hai mặt của một vấn đề. Nội dung được lựa chọn thường phải là những phần trọng tâm của bài học mang tính chất nhận thức cao về bản chất của vấn đề cần nhận định. Bước 2: Đặt câu hỏi có vấn đề. Câu hỏi trong phương pháp đặt vấn đề đưa ra phải hàm chứa các nhận định mang chiều hướng trái ngược nhau, từ đó hình thành nên hai trường phái có quan điểm và nhận định khác nhau về cùng một vấn đề được đặt ra trước đó [4]. Bước 3: Kích thích và điều khiển học sinh giải quyết vấn đề. Khi câu hỏi được đặt ra, giáo viên phải là người đóng vai trò khởi sướng để kích thích tư duy của học sinh và khuyến khích học sinh nhận định vấn đề và bảo vệ quan điểm của vấn đề mà mình vừa nhận định. Lúc này lớp học sẽ tự động chia ra thành hai nhóm đối lập nhau về quan điểm nhìn nhận vấn đề, giáo viên phải đóng vai trò là trọng tài ở giữa để điều khiển sự tranh luận của các bên thông qua những ý kiến lập luận nhằm chứng minh và bảo vệ cho quan điểm của nhóm mình [4]. Bước 4: Kết luận vấn đề. Từ kết quả kiểm chứng các giả thuyết đã nêu, học sinh trao đổi để phân tích, đánh giá các kết quả thu được, khẳng định hay bác bỏ giả thuyết đã nêu, tìm được giả thuyết đúng trong các giả thuyết để rút ra kết luận, những vấn đề mới về kiến thức, kĩ năng, thái độ. * Đối với phương pháp dạy học theo nhóm cần tiến hành theo các bước sau: Bước 1: Chuẩn bị nội dung thảo luận. - Trước hết giáo viên cần chọn vấn đề thích hợp cho học sinh thảo luận. Những vấn đề thảo luận trong bài thường là những vấn đề không khó về mặt nội dung, nhưng được nhiều người quan tâm, có nhiều cách giải quyết khác nhau, đặc biệt phải gần gũi với học sinh. Nhất thiết không nên chọn những vấn đề mà cách giải quyết đã rõ. Việc thảo luận trong trường hợp này, sẽ biến thành một cuộc tham gia minh họa, làm rõ thêm vấn đề. Vấn đề thứ hai cần lưu ý khi chọn nội dung thảo luận là phải nghiên cứu xem học sinh đã biết gì, cảm thấy gì, sẽ suy nghĩ gì về chủ đề sẽ nêu ra. Khi đã chọn được vấn đề thảo luận đúng yêu cầu, giáo viên cần báo cho học sinh chuẩn bị, ý kiến phát biểu của học sinh phải được ghi ra giấy. Từ đó, học sinh sẽ ý thức được yêu cầu, nội dung của đề tài, các nguồn tài liệu chính, phương pháp tiến hành, kế hoạch thực hiện và nhiệm vụ của tập thể cũng như của từng cá nhân. Học sinh cần nghiên cứu sách báo và tài liệu có liên quan, nếu cần thì phải tiến hành quan sát, tham quan các đối tượng cần thiết, phải thí nghiệm, phải đàm thoại với những người có thể cung cấp những thông tin có ích, phải thu thập hiện vật có thể minh họa khi thảo luận. Trước khi tiến hành thảo luận, giáo viên phải kiểm tra tới từng chi tiết: Học sinh chuẩn bị nội dung như thế nào? Tâm, thế đã sẵn sàng tham gia thảo luận hay chưa? Các điều kiện khác đã được chuẩn bị ra sao? Ví dụ: Việc kê bàn ghế, ánh sáng... [1]. Bước 2: Tiến hành thảo luận. - Khi tiến hành thảo luận, giáo viên nên thông báo về chủ đề, nội dung cần thảo luận, quy trình và thủ tục thảo luận. - Giáo viên phân công nhóm học tập và bố trí vị trí hoạt động của nhóm phù hợp theo thiết kế: Nhóm trưởng, thư kí và các thành viên. Tùy theo nhiệm vụ có thể có các cách tổ chức khác nhau: Cặp hai học sinh, nhóm 3 học sinh hoặc nhóm đông hơn 6- 10 học sinh. Trong hoạt động nhóm, học sinh ngồi đối diện nhau để tạo ra sự tương tác trong quá trình học tập, tránh trường hợp chia 2 dãy bàn một nhóm, học sinh bàn sau chỉ nhìn vào lưng của học sinh bàn trước. Nên chú ý tạo điều kiện cho tất cả học sinh đều có thể tham gia vai trò là nhóm trưởng, thư kí qua các hoạt động, để tạo cơ hội phát triển kĩ năng học tập và kĩ năng lãnh đạo, điều khiển cho tất cả học sinh. - Giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm học sinh: có thể giao cho mỗi nhóm học sinh một nhiệm vụ riêng biệt trong gói nhiệm vụ chung hoặc tất cả các nhóm cùng thực hiện một nhiệm vụ. Giáo viên cần nêu rõ thời gian thực hiện và yêu cầu rõ sản phẩm của mỗi nhóm. - Hướng dẫn hoạt động của nhóm học sinh: Nhóm trưởng điều khiển hoạt động nhóm. Học sinh hoạt động cá nhân, theo cặp, chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận, thống nhất kết quả chung của nhóm, thư kí ghi kết quả của nhóm, phân công đại diện trình bày kết quả trước lớp [4]. - Trong quá trình học sinh thảo luận, giáo viên cần phải chú ý: + Làm nhiệm vụ quan sát, theo dõi mà không tham gia ý kiến thảo luận, không cắt ngang lời học sinh, không phản ứng nếu câu trả lời, tranh luận không đúng với ý mình. Tuy nhiên, để nhằm tăng thêm hứng thú của cuộc thảo luận, giáo viên cũng có thể đưa ra các câu hỏi hoặc nêu ra cách thảo luận để tạo không khí sôi nổi cho buổi thảo luận (nếu cần). + Nên tiếp xúc với học sinh bằng ánh mắt, nụ cười và có cử chỉ thân mật với những học sinh đang trả lời hoặc với học sinh nêu câu hỏi để khuyến khích học sinh. Nhạy cảm đối với thái độ của lớp học, tạo sự thích nghi dễ dàng với buổi thảo luận đó. + Khuyến khích sự tham gia của mỗi cá nhân học sinh, biểu thị sự hài lòng hoặc thích thú với những câu trả lời hoặc bình luận chính xác, tập trung vào những đóng góp tích cực của học sinh. + Một số học sinh cố tình đưa ra những thông tin ngoài lề hoặc những sự kiện không thích hợp, hoặc hỏi những câu hỏi ngờ nghệch, giả vờ thú vị. Giáo viên nên nhanh chóng làm cho học sinh nhận thức được sự không phù hợp của những hành động đó mà không làm tổn thương đến cảm xúc của học sinh. + Khi thảo luận, giáo viên phải chú ý nghe những điều học sinh nói để họ hiểu họ định nói gì. Nếu không sẽ rất khó nhớ để tổng kết các ý kiến thảo luận của học sinh. Nên ghi chép lại những điểm cơ bản của mỗi ý kiến để phát hiện những mâu thuẫn trong các ý kiến phát biểu, kịp thời nêu vấn đề cho học sinh giải quyết, tránh được tình trạng thảo luận miên man ngoài lề. - Tổ chức học sinh báo cáo kết quả và đánh giá: Giáo viên yêu cầu mỗi nhóm sẽ hoàn thiện kết quả của nhóm và cử đại diện nhóm báo cáo kết quả chia sẻ kinh nghiệm với nhóm khác, yêu cầu học sinh khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung. Giáo viên hướng dẫn học sinh lắng nghe và phản hồi tích cực. - Tổng kết thảo luận: Sau khi học sinh nhận xét, phản hồi, giáo viên chốt lại kiến thức cơ bản, tránh tình trạng giáo viên giảng lại toàn bộ các vấn đề học sinh đã trình bày làm mất thời gian. Như vậy, việc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm có ý nghĩa rất to lớn. Muốn sử dụng có hiệu quả thì cần phải thực hiện đầy đủ các bước trên. Bởi tất cả các thao thao tác đó luôn luôn gắn bó với nhau, là những yếu tố quyết định cho sự thành công của buổi thảo luận. 2.3.2. Tổ chức thực hiện: Trong quá trình giảng dạy, để học sinh không bị nhàm chán, gò bó khi tiếp thu kiến thức, thì trong mỗi bài giảng giáo viên cần tìm ra các phương pháp dạy học tích cực, phù hợp. Ở mỗi bài lại phải lựa chọn từng phần, từng mục nên sử dụng phương pháp nào đem lại hiệu quả cao nhất. Với quan điểm, dạy học không phải là truyền thụ kiến thức một chiều, thiên về lí thuyết, xa rời thực tiễn, mà dạy học phải thực sự quan tâm đến việc hình thành thói quen tự học, tự khám phá kiến thức, phát triển tư duy, sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề cho người học. Trong mỗi bài giảng, giáo viên không chỉ là người mang kiến thức đến cho học sinh mà cần dạy cho học sinh cách tìm kiếm, chiếm lĩnh kiến thức để đảm bảo cho việc tự học suốt đời. Để minh chứng cho những điều nói trên, tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm về việc Tạo hứng thú học tập và rèn luyện kĩ năng tư duy cho học sinh qua sử dụngcông nghệ thông tin, hình ảnh trực quan trong bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới 1918- 1939 tại khối lớp 11, năm học 2017- 2018. Trước hết, giáo viên phải xác định được mục tiêu bài học, chuẩn bị của giáo viên và học sinh, các hình thức tổ chức học tập.[2], [5], [3],[6], [7]. CHƯƠNG II: CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHỦ NGHĨA GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI (1918-1939) Bài 11: TÌNH HÌNH CÁC NƯỚC TƯ BẢN GIỮAHAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI ( 1918-1939) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: - Nắm được quá
Tài liệu đính kèm:
- skkn_tao_hung_thu_hoc_tap_va_ren_luyen_ki_nang_tu_duy_cho_ho.doc
- DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.doc
- Mục lục.doc
- TÀI LIỆU THAM KHẢO.doc
- Trang bia sang kiến kinh nghiệm.doc