SKKN Phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở trường THPT Sầm Sơn

SKKN Phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở trường THPT Sầm Sơn

Hẳn ai cũng nhớ câu danh ngôn bất hủ của Philoxène de Cythere:“Cha mẹ cho con sự sống, còn thầy cô cho con cách sống”.

Hay từ xưa ông cha ta đã đúc kết một cách sâu sắc kinh nghiệm về giáo dục: “Tiên học lễ, hậu học văn”. Ngày nay phương châm: “Dạy người, dạy chữ, dạy nghề” cũng thể hiện tầm quan trọng của hoạt động giáo dục đạo đức. Vai trò của người giáo viên trong nhà trường gắn liền với hai nhiệm vụ: Vừa giảng dạy, vừa làm công tác giáo dục mục đích là đào tạo ra những học sinh vừa có kiến thức văn hóa, vừa có nhân cách làm người.

Thế nhưng hiện nay nhiều trường luôn lấy thành tích và chạy đua theo thành tích học tập mà quên đi nhiệm vụ cao cả là giáo dục đạo đức cho học sinh cá biệt.

Trường THPT Sầm Sơn nơi tôi công tác là trường có bề dày thành tích của nghành giáo dục tỉnh Thanh Hóa và cũng là nơi đã giúp biết bao lớp lớp học sinh thành danh. Trong số đó không ít em đã từng là học sinh cá biệt của trường. Số học sinh cá biệt trong trường tuy không nhiều nhưng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục của nhà trường và là điều trăn trở của bao giáo viên, đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm.

Sầm Sơn là nơi đa số các hộ dân sống bằng nghề du lịch, dịch vụ, đánh cá Hiện nay tập đoàn FLC đang đầu tư nhiều dự án du lịch cần rất nhiều nhân lực làm việc. Chỉ cần các em có sức khỏe, có đạo đức tốt thì có thể tìm được việc làm phù hợp cho mình. Số các em học giỏi văn hóa có thể thi vào các trường Đại học, cao đẳng có uy tín sau này có thể tìm được việc làm. Trong khi đó một số em có kiến thức hạn chế nếu một số các trường chuyên nghiệp khác sau khi tốt nghiệp thậm chí không xin được viêc làm. Đặc biệt là các em học sinh cá biệt. Vì vậy tôi đưa ra đề tài “Phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở trường THPT Sầm Sơn” với mong muốn giáo dục các em học sinh cá biệt, giúp các em có hướng đi đúng đắn để các em không còn chơi bời, lêu lổng, ham chơi nữa .Làm sao để đạo đức của các em tốt lên hy vọng khi tốt nghiệp xong THPT dù không học các trường chuyên nghiệp các em vẫn có thể tìm cho mình một công việc làm phù hợp.

 

doc 20 trang thuychi01 8600
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở trường THPT Sầm Sơn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. MỞ ĐẦU:
 Lí do chọn đề tài:
Hẳn ai cũng nhớ câu danh ngôn bất hủ của Philoxène de Cythere:“Cha mẹ cho con sự sống, còn thầy cô cho con cách sống”.	
Hay từ xưa ông cha ta đã đúc kết một cách sâu sắc kinh nghiệm về giáo dục: “Tiên học lễ, hậu học văn”. Ngày nay phương châm: “Dạy người, dạy chữ, dạy nghề” cũng thể hiện tầm quan trọng của hoạt động giáo dục đạo đức. Vai trò của người giáo viên trong nhà trường gắn liền với hai nhiệm vụ: Vừa giảng dạy, vừa làm công tác giáo dục mục đích là đào tạo ra những học sinh vừa có kiến thức văn hóa, vừa có nhân cách làm người.
Thế nhưng hiện nay nhiều trường luôn lấy thành tích và chạy đua theo thành tích học tập mà quên đi nhiệm vụ cao cả là giáo dục đạo đức cho học sinh cá biệt.
Trường THPT Sầm Sơn nơi tôi công tác là trường có bề dày thành tích của nghành giáo dục tỉnh Thanh Hóa và cũng là nơi đã giúp biết bao lớp lớp học sinh thành danh. Trong số đó không ít em đã từng là học sinh cá biệt của trường. Số học sinh cá biệt trong trường tuy không nhiều nhưng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục của nhà trường và là điều trăn trở của bao giáo viên, đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm. 
Sầm Sơn là nơi đa số các hộ dân sống bằng nghề du lịch, dịch vụ, đánh cáHiện nay tập đoàn FLC đang đầu tư nhiều dự án du lịch cần rất nhiều nhân lực làm việc. Chỉ cần các em có sức khỏe, có đạo đức tốt thì có thể tìm được việc làm phù hợp cho mình. Số các em học giỏi văn hóa có thể thi vào các trường Đại học, cao đẳng có uy tín sau này có thể tìm được việc làm. Trong khi đó một số em có kiến thức hạn chế nếu một số các trường chuyên nghiệp khác sau khi tốt nghiệp thậm chí không xin được viêc làm. Đặc biệt là các em học sinh cá biệt. Vì vậy tôi đưa ra đề tài “Phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở trường THPT Sầm Sơn” với mong muốn giáo dục các em học sinh cá biệt, giúp các em có hướng đi đúng đắn để các em không còn chơi bời, lêu lổng, ham chơi nữa.Làm sao để đạo đức của các em tốt lên hy vọng khi tốt nghiệp xong THPT dù không học các trường chuyên nghiệp các em vẫn có thể tìm cho mình một công việc làm phù hợp.
 Mục đích nghiên cứu: 
Đối với giáo viên:
Trong phạm vi đề tài này tôi xin được trao đổi một số phương pháp giáo dục học sinh cá biệt để các giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn tham khảo với hy vọng bạn bè, đồng nghiệp cùng chung tay, góp sức giáo dục có hiệu quả các học sinh cá biệt nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà trường và góp phần nâng cao hơn nữa thực chất chất lượng giáo dục hiện nay.. 
Đối với học sinh:
 Mặt khác mục đích chính trong đề tài này tôi mong muốn hạn chế được những đối tượng học sinh yếu về mặt đạo đức, biến các em học sinh cá biệt (các em hư hỏng, thường xuyên gây gỗ đánh nhau, bỏ học, nghiện điện tử, vi phạm nội quy của lớp của trường) – đối tượng được xem là đồ bỏ đi trở thành những học sinh ngoan, có thành tích trong học tập và sau này trở thành người có ích cho xã hội.
 Đối tượng nghiên cứu:
 Giáo dục đạo đức cho học sinh cá biệt là một trong những nhiệm vụ thiết yếu trong nhà trường THPT. Đặc biệt một trường ở thành phố du lịch phát triển như trường THPT Sầm Sơn có nhiều đối tượng học sinh cá biệt, mỗi em một vẻ cá biệt khác nhau đòi hỏi quá trình giáo dục phải có nhiều sáng tạo mới có hiệu quả được.
 Phương pháp nghiên cứu:
 Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
Phương pháp điều tra giáo dục.
Phương pháp khảo sát thực tế và thu thập thông tin.
Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp. 
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Bác Hồ đã từng nói: 
 “ Ngủ thì ai cũng như lương thiện 
	 Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền
	 Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
	 Phần nhiều do giáo dục mà nên"
 Theo quan điểm này bản chất con người - học sinh là lương thiện, các em hồn nhiên, trong sáng nhưng do những yếu tố khác nhau làm ảnh hưởng đến đời sống, tâm lý của học sinh nên các em có những biểu hiện khác nhau như vậy. 
 Ở lứa tuổi THPT - lứa tuổi các em không còn là trẻ con nhưng cũng chưa hoàn toàn là người lớn, trong khi các em chưa có sự hiểu biết tương ứng cộng với hoàn cảnh sống mỗi em một khác nhau, có em may mắn nhận được sự tư vấn kịp thời của cha mẹ khi ở trong trạng thái thiếu cân bằng ấy, có em không được sự quan tâm đúng mức, có em thì lại được quá chiều chuộng... Từ sự khác biệt trên nảy sinh ra những hiện tượng cá biệt trong học sinh và chính một bộ phận học sinh này đã gây không ít khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm lớp. Những biểu hiện cá biệt của học sinh lại rất khác nhau về mặt hình thức cũng như mức độ nên giáo viên chủ nhiệm lớp cũng rất khó trong việc phát hiện và có biện pháp xử lý thích hợp
Thông thường trong khi làm công tác chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệm thường quan tâm đến những đối tượng học sinh cá biệt nổi trội mà ai cũng nhìn thấy được, từ đó giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu tính cách cá biệt của các em do những nguyên nhân nào để có hướng giáo dục thích hợp. Có những trường hợp học sinh cá biệt nhưng không có biểu hiện rõ, khó phát hiện nhiều khi giáo viên chủ nhiệm cũng lầm tưởng nên chưa có được phương pháp giáo dục thích hợp.
Theo quan điểm triết học của chủ nghĩa Mác - Lê nin: "Bản chất con người là sự tổng hoà các mối quan hệ xã hội", như vậy những hiện tượng học sinh cá biệt được nêu trên đây không phải là một hiện tượng ngẫu nhiên hoặc tình cờ mà có, tất cả đều có những nguyên nhân nhất định. Nếu vì những nguyên nhân đó mà các em rơi vào trạng thái thiếu cân bằng thì chúng ta phải làm cho các em trở về trạng thái cũ vốn có của nó.
Không ít giáo viên chủ nhiệm lớp cho rằng việc giáo dục HS cá biệt quả là một việc vô cùng khó, có lúc cho rằng đó là bản chất của các em và nhiều giáo viên như muốn buông bỏ.
Tôi xin trích dẫn câu nói của ông Kim Woo-Choong - nhà sáng lập kiêm cựu Chủ tịch Tập đoàn Daewoo – tâm sự trong cuốn hồi ký của mình.
“Tôi muốn nói đôi lời với các bậc phụ huynh và thầy cô giáo vấn đề này. Không phải mọi học sinh đều là học sinh giỏi cả và một số trong họ là những kẻ gây rối. Và chính những học sinh đó mới cần đến sự quan tâm và săn sóc của các bậc phụ huynh và thầy cô” 2.
 Ở lứa tuổi này các em cần có sự hỗ trợ, tư vấn của người lớn hay nói cách khác các em cần có sự giáo dục và các em rất cần đến chúng ta, không việc gì bi quan về hiệu quả giáo dục của mình, muốn đạt được hiệu quả cao chúng ta cần có tâm huyết, năng động sáng tạo đồng thời có sự kiên trì, nhất định chúng ta sẽ thành công.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
2.2.1.Thuận lợi:
 Như tôi đã trình bày ở trên học sinh trường THPT Sầm Sơn đa số các em là học sinh ngoan. Những học sinh cá biệt tuy không nhiều nhưng lớp nào cũng có. Các em học sinh “đặc biệt” ấy tuy hư hỏng, ham chơi, không chịu học, đánh nhau trong trường học, không nghe lời bố mẹ, thầy cô, nghiện điện tử Nhưng chưa có em nào hư hỏng đến mức phải vào trại cai nghiện hay tiêm chích ma túy
2.2.2.Khó khăn:
 Tuy nhiên phần lớn các em học sinh cá biệt lại muôn hình muôn vẻ. Lớp tôi chủ nhiệm năm 2014-2015 là một lớp có lực học yếu nhất khối, số học sinh cá biệt lại đông (7 Học sinh). 
 Có em thường xuyên đánh lộn với bạn bè. Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
 Một số học sinh thường trốn học đi chơi Game. 
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Có học sinh không chú ý học tập, tiết nào cũng ngủ gật. 
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Nguyên nhân dẫn đến cá biệt của các em là khác nhau:
Nguyên nhân khách quan:
a.1. Nguyên nhân về phía gia đình:
“Gia đình là nền móng của xã hội”. Thời gian mà các em sống với gia đình là khoảng thời gian dài nhất, chính vì thế môi trường sống của gia đình có ảnh hưởng rất lớn đối với các em, những thái độ, hành vi, cách cư xử trong gia đình sẽ hình thành cho các em nền móng để các em tiếp xúc ngoài xã hội. Những em thiếu may mắn sinh ra trong gia đình cha mẹ bất hoà, cách cư xử của cha mẹ thô bạo, rượu chè bê bết... đã tạo cho các em một ấn tượng không tốt điều đó có thể dẫn đến tình trạng học sinh trở nên lầm lì ít nói, có em ảnh hưởng những thói quen không tốt đó cũng có những hành vi cử xử không tốt với mọi người, có em lại mặc cảm, tự ti .
 Có những gia đình lại quá chiều chuộng con cái do hiếm con hoặc phân biệt giới tính con muốn gì được nấy, con có hành vi chưa ngoan nhưng không răn đe từ đầu, dạy dỗ con chưa đúng cách.
 Ngày nay do công việc quá bận rộn, nhiều gia đình lo đi làm ăn nên không có thời gian quan tâm để ý gì tới việc học của con cái, mọi việc học của con phó mặc cho nhà trường, ngoài ra còn có những có những học sinh phải ở nhà với ông bà, thậm chí là ở nhà một mình vì bố mẹ đi làm xa.
Lúc vui buồn không có người chia sẻ, chúng hay tìm đến tụ tập với bạn bè xấu, không có người uốn nắn kịp thời. Hình thành nên tính cách cá biệt trong học sinh.
a.2. Nguyên nhân về phía nhà trường:
Đây là ngôi nhà thứ hai của các em, nơi để phụ huynh gởi gắm niềm tin vào việc giáo dục con em của họ, từ đây các em được học tập, được hiểu biết, được lớn lên về mọi mặt. Nhưng để đạt được đúng như điều vừa nêu cũng không phải là dễ, trong thực tế cũng có một vài trường chưa thực hiện được chức năng là ngôi nhà thứ hai của các em, bởi vẫn còn đâu đó có những thầy cô giáo chưa nhiệt tình, chưa thật sự yêu nghề, chưa có tâm huyết với sự nghiệp giáo dục nên chưa nhiệt tình với các em, chưa thật sự là nơi đáng tin cậy. Cũng có một vài thầy cô giáo do cách cư xử chưa phù hợp nên đâu đó cũng xúc phạm học sinh, đối xử thiếu công bằng với các em, ngại khó khi phải giáo dục những em cá biệt, cáu giận, sĩ nhục học sinh... đã làm mất lòng tin ở các em, tạo ra một khoảng cách không đáng có giữa thầy và trò và chính điều này đã dẫn đến biểu hiện chống đối lại từ phía học sinh.
a.3. Nguyên nhân về phía môi trường xã hội:
Ngoài môi trường gia đình và nhà trường ra, học sinh còn phụ thuộc rất lớn vào môi trường xã hội. Hiện nay do sự phát triển kinh tế - xã hội, sự phát triển của mạng lưới thông tin hiện đại, sự du nhập của nhiều loại hình văn hoá khác nhau đã ảnh hưởng không ít đến tầng lớp thanh niên. Các loại hình dịch vụ như Internet, bi da, caraoke... đã lôi kéo không ít học sinh vào đam mê những trò chơi vô bổ. Hiện tượng học sinh trốn học để chơi điện tử, bi da, đánh bạc... là chuyện thường ngày, có cả em hết tiền nảy sinh hành vi trộm cắp, cướp giật.
Sầm Sơn là thị xã du lịch lâu đời, từ nhỏ các em đã chứng kiến những cảnh bố mẹ làm ra tiền khá dễ dàng từ điều kiện thiên nhiên mang lại. Có những học sinh ngay từ nhỏ đã có thể làm ra tiền bằng cách làm thêm vào mùa du lịch. Hàng ngày các em chứng kiến cảnh những đôi trai gái yêu nhau., tệ nạn xã hội cũng nhiều. Có em lại nghĩ rằng mình không cần phải học sau này cũng có thể làm ra tiền. Vì vậy các em dễ bị lôi cuốn bởi những thói hư, tật xấu của môi trường xã hội chung quanh là điều tất yếu.
Nguyên nhân chủ quan về phía bản thân các em:
Trong thực tế có những học sinh chưa nhận thức được: Học để làm gì? Vì cái gì mà học? Hoặc chưa biết cách hòa quyện giữa quyền và bổn phận của mình trong cuộc sống.
Một số em lại có niềm tin sai về giá trị của con người và cuộc sống. Các em cho rằng tiền bạc, quyền uy làm nên giá trị của con người.
Ngày nay do xu thế chung các em chỉ cần nghĩ rằng mình chẳng cần phải học nhiều, chỉ cần học hết tốt nghiệp sau đó tìm một việc gì đó để làm. Việc hạn chế trong tiếp thu kiến thức của các em cũng dẫn đến sự lười biếng, chán nản, muốn phá phách, nhất là đối với học sinh nam. Xét ở một khía cạnh khác thì cũng có thể các em vì tự ái về sự chê cười của thầy cô và bè bạn, các em muốn chứng minh cho mọi người thấy rằng mình học không tốt nhưng mình có thể nổi trội hơn về mặt khác, hoặc các em muốn thầy cô chú ý mình hơn chẳng hạn, chính vì thế mà các em có những hành động vượt ra khỏi những quy định chung.
Từ việc nghiên cứu các dạng học sinh cá biệt và những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ấy, tôi tìm ra những phương pháp tối ưu để từng bước cảm hoá giáo dục các em. Sau đây là một vài kinh nghiệm của bản thân trong việc giáo dục học sinh cá biệt mà tôi muốn trao đổi cùng đồng nghiệp qua đề tài này:
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Ngoài việc đẩy mạnh các hoạt động giáo dục thông qua các tiết sinh hoạt lớp, 15 phút đầu buổi, các hoạt động ngoại khoá... để giáo dục hạnh kiểm học sinh. Tuy vậy đối với học sinh cá biệt ngoài những biện pháp giáo dục chung, GVCN cũng cần có biện pháp giáo dục đặc thù.
Việc giáo dục các đối tượng học sinh cá biệt không đơn thuần là nhìn nhận những biểu hiện bên ngoài của các em mà cần phải tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến các hành động thiếu chuẩn xác, khi đã xác định được nguyên nhân chúng ta mới tìm ra biện pháp giáo dục phù hợp. 
2.3.1. Những điều nên tránh.
Không cô lập, tách rời học sinh cá biệt với tập thể lớp.
Không xúc phạm và làm tổn thương danh dự của học sinh trước tập thể lớp. Mỗi lời nói cũng cần phải thận trọng.
Không quá khắt khe xử lí mạnh tay bằng những hình thức kỉ luật nặng nề, đe dọa, thành kiến, không dùng lời lẽ nặng nề, đao to búa lớn: 
Không bỏ mặc và phủ nhận những chuyển biến của học sinh cá biệt, những thay đổi theo chiều hướng tích cực – dù nhỏ cũng đáng trân trọng và phải ghi nhận.
2.3.2. Các biện pháp giáo dục.
a. Giáo dục bằng biện pháp tâm lí.
a.1. Người giáo viên chủ nhiệm phải dùng tình cảm để cảm hóa các em.
Đối với học sinh các biệt người giáo viên chủ nhiệm phải biết nhìn bằng con mắt của tình thương và sự cảm thông thật sự, xem học sinh như người thân của mình. Ta nên có cái hiền từ bao dung của người mẹ, người cha, cái gần gũi cảm thông của người anh, người chị, và cái thân thiết của một người bạn.
Hơn nữa quan hệ thầy trò vốn là mối quan hệ tách biệt từ ngàn xưa. Trong nền giáo dục hiện tại, quan hệ đó đã được thay đổi, thầy trò ngày nay có tình cảm thân mật gắn bó hơn, có như vậy thì chúng ta mới thực hiện tốt được nhiệm vụ giáo dục toàn diện được. Bởi có quan hệ gần gũi thì mới biết được những tâm tư nguyện vọng của các em chúng ta mới có những biện pháp giáo dục thích hợp được.
Đối với học sinh cá biệt việc gần gũi với các em quả là một vấn đề không đơn giản, nếu GVCN thiếu tế nhị một xíu thì khó mà có thể gần gũi với các em được, chẳng hạn thường xuyên phê bình, dùng nhiều lời xúc phạm đến các em ... đều có thể làm tổn thương đến mối quan hệ này. Hơn nữa vì các em thường xuyên vi phạm nên các em càng lẩn tránh tiếp xúc với giáo viên nhất là giáo viên chủ nhiệm lớp.
Để thấy được hết cá tính của học sinh, GVCN cần tạo được mối quan hệ gần gũi với các em, thật sự là chỗ dựa đáng tin cậy nhất sau cha mẹ của các em. Chú ý khi giao tiếp với các em ta phải luôn cởi mở, chân tình, vui vẻ để cảm hóa được các em, khi có được mối quan hệ tốt các em sẽ thổ lộ những tâm tư tình cảm với GVCN mà không một chút ngần ngại. Những lời khuyên răn dạy bảo của chúng ta sẽ có tác dụng lớn đối với các em.
Ví dụ: Em Nguyễn Văn Nghĩa ở lớp tôi chủ nhiệm năm 2014 - 2015 là một học sinh học rất yếu, em thường xuyên không thuộc bài cũ và điểm rất kém ở các bài kiểm tra, em thường xuyên vi phạm nội quy của lớp, của trường, em chán nản và có ý định bỏ học nhưng vì gia đình ép nên em đành phải đi học. Em tỏ ra lầm lì ít nói, mặc cảm với bạn bè, với thầy cô, xa lánh mọi người, nhất là đối với tôi em lại càng lẩn tránh hơn.
Khi gọi em ra ngoài tâm sự, tôi đã kể cho em nghe về sự thiếu may mắn trong tuổi thơ của mình và làm thế nào để tôi thoát ra khỏi sự ám ảnh không may mắn đó để vươn lên. Thoạt đầu em giả vờ như không quan tâm nhưng qua tìm hiểu tôi biết hoàn cảnh của em có sự tương tự. Không bỏ cuộc hôm sau tôi lại tìm cách nói chuyện với em. Lần nay em đã không thể kiềm chế được cảm xúc thật của mình. Em bắt đầu kể về gia đình thiếu may mắn của mình. Mẹ em mất sớm bố lấy gì hai, mấy năm sau bố mất,em sống với gì và hai em nhỏ. Gánh nặng đè lên vai gì mà em học hành không giỏi, hay bị phê bình và những nỗi bực dọc của gì đều trút hết lên đầu em khiến em cảm thấy mình vô tích sự. Và em bắt đầu phá phách, em bất cần không nghe lời bất cứ ai.
Biết được tâm tư, nguyện vọng của em, tôi động viên em học, trong các giờ học tôi thường xuyên quan tâm em nhiều hơn, trao đổi với giáo viên bộ môn tạo điều kiện tốt hơn để em tự tin trong học tập, phân công các em học sinh giỏi ở gần nhà đến giúp đỡ, ở lớp - tôi phân một em học sinh giỏi, nhiệt tình ngồi cạnh để quan tâm nhiều đến em hơn. Nhận ra vai trò của mình trong gia đình dần dần em tự tin hơn, em được nhiều người quan tâm, em nỗ lực cố gắng và đã có những tiến bộ rõ nét, học kỳ I vừa qua em đạt loại trung bình, học kỳ II tiếp tục rèn luyện chắc chắn em sẽ được lên lớp hẳn.
Để hiểu được học sinh cá biệt phải biết chấp nhận các em vô điều kiện, quan tâm đến những điều các em nghĩ và bàn về những đề tài mà các em thích. Đó là cách mạng để các em đến gần mình hơn. Khi mối quan hệ đủ thân thiết, khi niềm tin đủ lớn người thầy sẽ thuận lợi trong việc uốn nắn hành vi và định hướng nhận thức.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Trường hợp Em Nguyễn Văn Sơn lớp tôi năm nay là một HS nằm trong một hoàn cảnh đặc biệt, cha mất sớm, một mình mẹ nuôi em ăn học, vất vả vì công việc, thu nhập ít, đời sống vô cùng chật vật, không có thời giờ để quan tâm nhiều đến em. Sơn theo bạn, bỏ học, đánh lộn, chơi điện tử, bi a, có hôm lấy trộm tiền của các bạn trong lớp.
Sau khi theo dõi và tìm hiểu phân tích hoàn cảnh của Sơn, tôi gặp riêng em sau giờ học cuối cùng của ngày thứ bảy - cả lớp đã ra về tôi gọi em ở lại để khuyên nhủ em, trước mặt tôi em rất ngoan ngoãn không có biểu hiện gì. Tôi bắt đầu từ việc hỏi thăm gia đình em, mẹ em thế nào? Cô nghe nói vừa qua mẹ em bị ốm nặng bây giờ thế nào rồi... trước sự quan tâm chân tình của cô giáo chủ nhiệm với bản tính lương thiện của trẻ em- Sơn nói chuyện với tôi chân tình. Khi thấy em không ngần ngại gì trong tâm sự cùng tôi, tôi bắt đầu gợi ý nhắc nhở từng vi phạm của em, chú ý trong các vi phạm của em tôi đều đưa em vào thế bị lôi kéo theo bạn mà hư. Tôi dùng tình cảm của người mẹ để tâm sự cùng em: “ Em là niềm an ủi duy nhất đối với mẹ - mẹ là chỗ dựa duy nhất của em, mẹ tần tảo nuôi em ăn học là muốn em trở thành người tốt, bao vất vả nặng nhọc mẹ đều gánh chịu để em được có điều kiện tốt mà học tập bằng bạn bằng bè, thế mà vừa rồi cô nghe mẹ ngã bệnh là do biết em theo các bạn bỏ học, trộm cắp... em không thương mẹ sao?” Nói đến đây, tôi thấy đôi mắt em chớp chớp, rưng rưng... Tôi đã cảm hoá được em, từ đó tôi thường xuyên trao đổi với em, mỗi lần trao đổi riêng, tôi đều tìm cách khen ngợi những tiến bộ của em.
 Giáo viên tâm sự cùng học sinh cá biệt. 
 Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
a.2. Mặt khác người thầy còn phải kiên trì tạo niềm tin.
Phải hòa mình vào phong cách sống, vào hoàn cảnh của các em. Để điều hành được học sinh cá biệt người thầy phải sắm đủ các vai. Khi thì là nhà mô phạm nghiêm khắc, lúc lại là cái vai cho các em gục đầu, khi là nhà tâm lí, lúc lại là bác sĩ trị liệu, khi thì làm ông trọng tài có lúc lại là nhà cố vấn. Phải kiên trì cho đến khi cá em tự nhận ra tại sao mình phải thay đổi.
 Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
a.3. “Hãy tìm ra những năng lực đặc biệt ở những học sinh đặc biệt”
Các em học sinh cá biệt tuy học yếu nhưng bù lại lại có những năng khiếu như: văn nghệ, thể dục thể thao, vi tính.Nếu biết cách phát huy những năng khiếu này mang lại hiệu quả nhất định cho phong trào hoạt động của nhà trường.
Ví dụ: Em Cao Sỹ Dũng lớp tôi chủ nhiệm năm học 2014-2015 là một học sinh cá biệt. Năm lớp 10 và lớp 11 em là học sinh luôn gây gỗ đánh nhau trong nhà trường. Nhưng em lại có năng khiếu môn võ thuật, sau khi phát hiện ra điều này GVCN đã kết hợp với giáo viên bộ môn thể dục giáo dục ý thức cho em và xếp em vào đội tuyển học sinh giỏi môn võ thuật. Từ đó năm nào em cũng mang lại giải cho các cuộc thi đấu của trường. Được khích lệ đúng lúc và phát triển năng khiếu của mình em vui vẻ phấn đấu và không còn vi pham nội quy nhà trường nữa.
 Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Kim Woo-Choong viết trong cuốn sách của mình nhan đề “Thế giới quả là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm”:
 “Nếu chỉ chửi mắng và trách móc sẽ không có kết quả gì. Các bạn phải quan tâm tới họ và khám phá ra những khả năng độc đá

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_phuong_phap_giao_duc_hoc_sinh_ca_biet_o_truong_thpt_sam.doc
  • docbìa skkn 2017.doc