SKKN Một số kinh nghiệm thiết kế kỹ thuật dạy học theo dự án chương “cacbon - Silic” sách giáo khoa hóa học 11 – ban cơ bản nhằm hình thành và phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học sinh

SKKN Một số kinh nghiệm thiết kế kỹ thuật dạy học theo dự án chương “cacbon - Silic” sách giáo khoa hóa học 11 – ban cơ bản nhằm hình thành và phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học sinh

Từ năm 2013, Ban chấp hành TW Đảng đã ra nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục nước nhà. Trong nghị quyết có ghi rõ: Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Bảo đảm cho học sinh có trình độ trung học cơ sở có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở; trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng[1]. Thời gian qua, ngành giáo dục đã có những bước chuẩn bị cho sự nghiệp đổi mới. Các đợt tập huấn chuyên đề cho giáo viên về đối mới phương pháp, kỹ thuật dạy học, kỹ thuật ra đề thi, kiểm tra đánh giá, để chuẩn bị cho công cuộc đổi mới sẽ diễn ra vào năm 2018.

Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu định hướng đầu ra là hình thành, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh thì đa số các giáo viên tỏ ra lúng túng. Việc thiết kế và tổ chức các khâu trong giờ dạy hầu như chưa đáp ứng hết để phát triển các năng lực và phẩm chất toàn diện cho học sinh. Trong mỗi bài dạy chủ yếu chỉ hình thành và phát triển được một số ít các phẩm chất và năng lực trong số 6 phẩm chất và 9 năng lực mà học sinh cần đạt được. Loay hoay để tìm cách khắc phục điểm yếu này cũng là trăn trở của các nhà giáo có tâm với nghề trong khi thời gian ấn định cho sự nghiệp đổi mới đang đến dần.

Trong 3 năm học vừa qua, bản thân tôi đã nghiên cứu và áp dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực, đánh giá và bổ sung về mặt kinh nghiệm, thiết kế cũng như tổ chức khi sử dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học hiện đại. Kỹ thuật “Dạy học theo dự án” đã được tôi áp dụng trong các năm học vừa qua được bản thân đánh giá là có nhiều ưu điểm trong việc hình thành và phát triển toàn diện các năng lực và phẩm chất cho học sinh. Vì vậy tôi quyết định viết đề tài “Một số kinh nghiệm thiết kế kỹ thuật dạy học theo dự án chương cacbon-silic sách giáo khoa hóa học 11, ban cơ bản nhằm hình thành và phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học sinh” để chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân với đồng nghiệp.

 

doc 17 trang thuychi01 8102
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Một số kinh nghiệm thiết kế kỹ thuật dạy học theo dự án chương “cacbon - Silic” sách giáo khoa hóa học 11 – ban cơ bản nhằm hình thành và phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học sinh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ 
TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM THIẾT KẾ 
 KỸ THUẬT DẠY HỌC THEO DỰ ÁN 
CHƯƠNG “CACBON-SILIC” SÁCH GIÁO KHOA HÓA HỌC 11 – BAN CƠ BẢN NHẰM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC CHO HỌC SINH
Người thực hiện: Nguyễn Lê Minh
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Hóa học
THANH HOÁ NĂM 2017
 MỤC LỤC
 Nội dung
Trang
 1. Mở đầu
1
1.1. Lí do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
1
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
3
2.1. Cơ sở lý luận
3
2.1.1. Khái niệm và đặc điểm của dạy học theo dự án
3
2.1.2. Quy trình dạy học theo dự án
3
2.1.3. Ưu điểm và nhước điểm của dạy học theo dự án
3
2.1.4. Định hướng chuẩn đầu ra về phẩm chất và năng lực của chương trình giáo dục
4
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
4
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
5
2.3.1. Các giải pháp đối với bài học nghiên cứu đơn chất cacbon-silic
5
2.3.2. Các giải pháp đối với bài học nghiên cứu hợp chất cacbon-silic
8
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
11
2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục
11
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
13
 3. Kết luận, kiến nghị
14
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Từ năm 2013, Ban chấp hành TW Đảng đã ra nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục nước nhà. Trong nghị quyết có ghi rõ: Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Bảo đảm cho học sinh có trình độ trung học cơ sở có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở; trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng[1]. Thời gian qua, ngành giáo dục đã có những bước chuẩn bị cho sự nghiệp đổi mới. Các đợt tập huấn chuyên đề cho giáo viên về đối mới phương pháp, kỹ thuật dạy học, kỹ thuật ra đề thi, kiểm tra đánh giá, để chuẩn bị cho công cuộc đổi mới sẽ diễn ra vào năm 2018.
Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu định hướng đầu ra là hình thành, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh thì đa số các giáo viên tỏ ra lúng túng. Việc thiết kế và tổ chức các khâu trong giờ dạy hầu như chưa đáp ứng hết để phát triển các năng lực và phẩm chất toàn diện cho học sinh. Trong mỗi bài dạy chủ yếu chỉ hình thành và phát triển được một số ít các phẩm chất và năng lực trong số 6 phẩm chất và 9 năng lực mà học sinh cần đạt được. Loay hoay để tìm cách khắc phục điểm yếu này cũng là trăn trở của các nhà giáo có tâm với nghề trong khi thời gian ấn định cho sự nghiệp đổi mới đang đến dần.
Trong 3 năm học vừa qua, bản thân tôi đã nghiên cứu và áp dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực, đánh giá và bổ sung về mặt kinh nghiệm, thiết kế cũng như tổ chức khi sử dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học hiện đại. Kỹ thuật “Dạy học theo dự án” đã được tôi áp dụng trong các năm học vừa qua được bản thân đánh giá là có nhiều ưu điểm trong việc hình thành và phát triển toàn diện các năng lực và phẩm chất cho học sinh. Vì vậy tôi quyết định viết đề tài “Một số kinh nghiệm thiết kế kỹ thuật dạy học theo dự án chương cacbon-silic sách giáo khoa hóa học 11, ban cơ bản nhằm hình thành và phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực cho học sinh” để chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân với đồng nghiệp.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Đề tài có mục đích tìm hiểu một cách có hệ thống từ lý thuyết của kỹ thuật dạy học theo dự án cho đến cách thiết kế kỹ thuật này trong phạm vi bài học cụ thể của môn hóa học. Đánh giá các mức độ về kết quả hình thành phát triển các năng lực và phẩm chất mà học sinh đạt được sau khi áp dụng cũng như rút kinh nghiệm cho các năm học tiếp theo, đồng thời làm tư liệu tham khảo cho các đồng nghiệp.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Nghiên cứu hệ thống lý thuyết của kỹ thuật dạy học theo dự án.
- Nghiên cứu phương pháp thiết kế kỹ thuật dạy học theo dự án trong phạm vi chương cacbon-silic sách giáo khoa hóa học 11, ban cơ bản cho học sinh lớp 11A6 tại trường THPT Yên Định 3.
- Nghiên cứu các kết quả mà học sinh đạt được trong việc hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực so với chuẩn đầu ra về phẩm chất, năng lực theo tinh thần nghị quyết 29 của ban chấp hành TW Đảng. 
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để nghiên cứu được đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
 - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
 + Nghiên cứu các vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài từ nguồn tư liệu trên internet, thư viện nhà trường
 + Nghiên cứu các tài liệu về phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực môn hóa học.
 - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
 + Tham khảo ý kiến của giáo viên, trao đổi với giáo viên có kinh nghiệm về phương pháp dạy học tích cực.
 + Sử dụng kỹ thuật công não trong chia nhóm và giao nhiệm vụ
 + Sử dụng phiếu điều tra, chụp ảnh, phỏng vấn
 + Sử dụng các tiện ích của công nghệ thông tin như exel, power point, word để thu thập, xử lý thông tin và báo cáo kết quả.
 - Thăm dò ý kiến của học sinh: Thường xuyên trao đổi với học sinh để có giải pháp tháo gỡ các khó khăn.
 - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thống kê và xử lý số liệu kết quả học tập của học sinh trước và sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
 2.1.1. Khái niệm và đặc điểm của “dạy học theo dự án”
 - Khái niệm: Dạy học dự án được hiểu như là một kỹ thuật hay một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, có tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập, từ việc xác định mục đích, lập kế họach, đến việc thực hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá trình và kết quả thực hiện. Điểm cốt lõi của học tập dựa trên dự án là học qua làm (Learning by doing) tức là thông qua làm việc (hành động có chủ định) mà hiểu biết và lĩnh hội giá trị.
 .- Đặc điểm của “dạy học theo dự án”:  Điểm cốt lõi của dạy học theo dự án là định hướng học sinh, định hướng thực tiễn và định hướng sản phẩm, bao gồm các đặc điểm cụ thể sau:
 + Nội dung dạy học trong dạy học theo dự án mang tính tổng hợp hoặc liên môn. Vấn đề phải hấp dẫn, sát với thực tiễn để thiết kế được nhiều hoạt động
 + Mục tiêu dạy học trong dạy học theo dự án mang tính định hướng rõ ràng và được thiết kế dựa trên chuẩn chuẩn kiến thức và nhắm tới kĩ năng tư duy bậc cao của thế kỉ XXI.
 + Phương tiện dạy học trong dạy học theo dự án rất đa dạng và đặc biệt thuận lợi khi có sự hỗ trợ của các phương tiện, thiết bị dạy học hiện đại.
 + Kiểm tra, đánh giá trong dạy học theo dự án mang tính đa chiều: dựa trên việc đánh giá, tự đánh giá và cùng đánh giá. Việc kiểm tra đánh giá của giáo viên diễn ra trong toàn bộ quá trình hoàn thành nhiệm vụ của học sinh. Các tiêu chí đánh giá được công bố, thống nhất trước khi các em bắt tay vào làm việc.
 + Vai trò của giáo viên trong dạy học theo dự án là người định hướng (guide), một nhà tư vấn (advise), hướng dẫn viên và một học viên cộng tác (bạn cùng học).
 + Vai trò của học sinh là “tác giả tích cực” của quá trình học tập, nên: HS thực hiện dự án bằng thực hiện các vai được chỉ định và tự lực triển khai dự án và tập giải quyết  vấn đề có thật trong đời sống.
 2.1.2. Quy trình của “dạy học theo dự án” 
 Tiếp cận dạy học theo dự án theo chương trình dạy học của Intel, có thể chia các giai đoạn của dạy học theo dự án theo 5 giai đoạn chính. Cụ thể là:
- Giai đoạn 1: Sáng kiến về dự án (Giai đoạn chuẩn bị)
- Giai đoạn 2: Thiết kế dự án
- Giai đoạn 3: Thực hiện dự án
- Giai đoạn 4: Thu thập kết quả và báo cáo sản phẩm
- Giai đoạn 5: Đánh giá dự án
 2.1.3. Ưu điểm và nhược điểm của dạy học theo dự án
 - Ưu điểm của dạy học theo dự án:  
 + Về nội dung kiến thức: Kiến thức được mở rộng, phong phú hơn; gắn với thực tế và có tính liên môn. 
 + Về năng lực tư duy và kĩ năng: Phát triển kĩ năng tự học, tự định hướng và xử lý các vấn đề phức tạp. Rèn các kĩ năng thu thập và xử lí thông tin; công nghệ thông tin và làm việc nhóm. Phát triển tư duy sáng tạo; giải quyết vấn đề và kĩ năng thuyết trình
 + Về môi trường học tập: Tạo ra bầu không khí học tập cởi mở, thoải mái và dân chủ
 - Nhược điểm của dạy học theo dự án
 + Dạy học theo dự án không phù hợp trong việc truyền thụ tri thức lý thuyết mang tính trừu tượng, hệ thống
 + Dạy học theo dự án cần nhiều thời gian và công sức chuẩn bị nên không thể tiến hành một cách thường xuyên trong chương trình môn học. Dạy học theo dự án đòi hỏi về cơ sở vật chất, tư liệu tham khảo nên ở những nơi còn thiếu và yếu về các phương tiện dạy học thì khó triển khai dạy học theo dự án.
 + Dạy học theo dự án yêu cầu phải thay đổi thói quen dạy và học theo lối cũ của cả giáo viên và học sinh.
2.1.4. Định hướng chuẩn đầu ra về phẩm chất và năng lực của chương trình giáo dục
- Về các năng lực chung, gồm có:
1. Năng lực tự học 
2. Năng lực giải quyết vấn đề 
3. Năng lực sáng tạo 
4. Năng lực tự quản lý 
5. Năng lực giao tiếp 
6. Năng lực hợp tác 
7. Năng lực sử dụng CNTT-TT 
8. Năng lực sử dụng ngôn ngữ 
9. Năng lực tính toán
- Về các phẩm chất chung, gồm có:
1. Yêu gia đình, quê hương, đất nước 
2. Nhân ái, khoan dung 
3. Trung thực, tự trọng, chí công vô tư 
4. Tự lập, tự tin, tự chủ và có tinh thần vượt khó 
5. Có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên 
6. Thực hiện nghĩa vụ đạo đức tôn trọng, chấp hành kỷ luật, pháp luật. 
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
 - Đối với giáo viên, trong những năm học vừa qua, bản thân gặp phải những khó khăn và mâu thuẫn sau:
 + Dù nắm vững các phương pháp và kỹ thuật dạy học hiện đại song khi áp dụng cho thấy hiệu quả của sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh chưa cao. Hầu như chỉ đáp ứng được vài phẩm chất và năng lực trong số 6 phẩm chất và 9 năng lực theo chuẩn đầu ra.
 + Thời gian dạy học theo tiết học (45phút) không đảm bảo để thiết kế các hoạt động dạy và học cho các chuyên đề dạy học có khối lượng kiến thức nhiều
 + Vẫn còn hiện tượng truyền thụ kiến thức một chiều hoặc áp đặt kiến thức, ít gây hứng thú cho người học
- Đối với học sinh, trong những năm học vừa qua đã gặp phải những khó khăn và mâu thuẫn sau:
 + Không gian bó hẹp của lớp học ảnh hưởng lớn đến quá trình tiếp cận thực tiễn, tiếp thu tri thức từ thực tiễn.
 + Đã được làm việc nhóm thông qua các phương pháp dạy học nhưng do bị hạn chế thời lượng trao đổi nên kết quả của việc hoạt động nhóm chưa cao. Chủ yếu là 1 học sinh làm việc thay cho cả nhóm.
 + Chưa hứng thú nhiều với những phương pháp học đang sử dụng. 
 + Chưa phát huy hết khả năng và sở trường trong học tập
 + Khả năng sử dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống thực tiễn còn hạn chế.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Thông qua dạy học theo dự án chương “Cacbon-silic” sách giáo khoa hóa học 11, ban cơ bản, giáo viên đã hình thành được các giải pháp sau:
2.3.1. Các giải pháp đối với bài học nghiên cứu đơn chất cacbon, silic
2.3.1.1. Đặc điểm bài học
 Đây là loại bài học có đặc điểm chung là nghiên cứu về cấu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học, trạng thái tự nhiên, ứng dụng và điều chế các đơn chất cacbon, silic dựa trên các kiến thức đã có như cấu tạo nguyên tử, phản ứng oxi hóa –khử. Các kỹ năng học sinh đã có gồm: kỹ năng nghiên cứu tài liệu, kỹ năng đặt câu hỏi nhỏ, kỹ năng phân tích thông tin, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình.
 Các kiến thức cần thu thập được và kỹ năng chuyên sâu ở loại bài này hầu như ở mức độ thấp, mang tính hàn lâm hơn là sáng tạo, phân tích. Nội dung bài học tương đối dài. Nhiều khái niệm và thuật ngữ mới, chưa được hình thành trước khi học sinh học 2 bài học này.
 Nhiều kiến thức thực tiễn gắn với cacbon và silic song học sinh sẽ không có điều kiện giải quyết hết được nó nếu chỉ được giáo viên dạy bằng các phương pháp khác.
 2.3.1.2. Mục tiêu bài học
 Giúp học sinh hiểu một số nội dung cấu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học, trạng thái tự nhiên, ứng dụng và điều chế các đơn chất cacbon, silic. 
 Giúp học sinh vận dụng các kiến thức sẵn có để giải quyết được một số vấn đề thực tiễn, các vấn đề cấp thiết đặt ra trong cuộc sống và nâng cao ý thức trách nhiệm của cá nhân với xã hội.
 Đảm bảo cá nhân trực tiếp tham gia bài học và kết hợp làm việc trên nền kiến thức thu thập được từ thực tiễn. Điều này cho thấy, với bài đơn chất cacbon-silic phải tạo cơ hội nhiều nhất cho học sinh tham gia nghiên cứu theo hướng tự tìm hiểu, thuyết minh tư liệu liên quan đến chủ đề bài học.
2.3.1.3. Khả năng vận dụng dạy học dự án vào bài học nghiên cứu đơn chất cacbon-silic.
 Từ những điều phân tích về đặc điểm và mục tiêu bài học nêu trên, việc áp dụng dạy học theo dự án ở loại bài học này là hoàn toàn có cơ sở. Hướng vận dụng dạy học theo dự án ở đây khá phong phú. Dựa trên hoàn cảnh thực tế và bằng khả năng tổ chức, giáo viên có thể vận dụng dạy học theo dự án trong giờ học trên lớp. Và khi cần, với những vấn đề có tính thời sự cấp thiết, có thể áp dụng dạy học theo dự án trong các hoạt động ngoại khóa để tiến hành khảo sát thực trạng, đề xuất giải pháp và tham gia.
 2.3.1.4. Tổ chức dạy học theo dự án ở bài học nghiên cứu đơn chất cacbon-silic.
Giai đoạn1: Hoạt động trước giờ học (Sáng kiến về dự án và thiết kế dự án)
Hoạt
động
của
giáo viên
 Hoạt động 1: Chuẩn bị dự án, định hướng bài học
- Xây dựng ý tưởng dự án và kịch bản dự án về 2 bài cacbon và silic: dự án nghiên cứu khai thác than – trữ lượng và an ninh năng lượng; dự án nghiên cứu silic và chất bán dẫn;.
-  Xác định  mục tiêu cần đạt khi thực hiện dự án
-  Xác định các nguồn hỗ trợ dạy học
Hoạt động 2: Thiết kế dự án
-  Lập kế hoạch bài dạy và soạn giáo án
-  Chuẩn bị các tài liệu có liên quan đến dự án
-  Chia nhóm học sinh và phân công nhiệm vụ cho các nhóm
-  Cung cấp bộ công cụ đánh giá và tài liệu hỗ trợ dự án
-  Chuẩn bị trang thiết bị và cơ sở vật chất để thực hiện tốt dự án
Hoạt
động
của
học
sinh
Hoạt động cá nhân
- Tự nghiên cứu các nội dung bài học; thu thập các tài liệu
-  Đóng góp ý tưởng và cách giải quyết nhiệm vụ
Hoạt động nhóm
- Chia nhóm, bầu nhóm trưởng, thư  kí nhóm
- Nhận nhiệm vụ nhóm; chia nhiệm vụ nhóm thành nhiệm vụ nhỏ hơn
-  Họp nhóm, bàn bạc lên kế hoạch thực hiện dự án
Giai đoạn 2: Hoạt động trong giờ học (Thực hiện dự án, báo cáo sản phẩm và đánh giá dự án)
Hoạt động
1-Tổ chức
thực
hiện
dự án
Giáo viên
Học sinh
– Nêu lại ý tưởng dự án và  nhiệm vụ đã bàn giao
– Chỉ dẫn cách thực hiện và hạn định thời gian
– Kiểm tra tiến độ và hỗ trợ kịp thời khi HS gặp vướng mắc
 – Họp nhóm, tập hợp lại tài liệu
– Nhóm trưởng thiết lập các vai, giao nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm và tiến hành thực hiện dự án
– Hoàn thiện sản phẩm; thống nhất cách thức trình bày sản phẩm
Hoạt động 2-
Tổ chức
báo cáo
sản phẩm
– Chỉ dẫn cách thức; thời gian trình bày sản phẩm
– Phát phiếu tham vấn, phiếu tự đánh giá
– Định hướng kiến thức bài học
– Bốc thăm thứ tự trình bày
– Trình diễn sản phẩm và thảo luận
– Học sinh điền vào các phiếu
– Các nhóm điều chỉnh sản phẩm nhóm
– Học sinh tự rút ra và bổ sung kiến thức
Hoạt
động 3-Tổ chức
đánh giá
dự án
– Giáo viên nhắc lại tiêu chí đánh giá
 – Giáo viên tập hợp các kết quả kết hợp để xem xét tính điểm cho tổng điểm toàn nhóm
– Căn cứ trên tiêu chí này, học sinh điền vào các phiếu mà giáo viên đã phát
-Học sinh phân chia điểm hợp lý trong nhóm rồi báo cáo lại cho giáo viên.
Giai đoạn 3: Hoạt động sau giờ học
Hoạt động của giáo viên
-  Bàn giao nhiệm vụ mới cho các nhóm (có chỉ dẫn cụ thể)
Hoạt
động
của học sinh
-  Nhận nhiệm vụ mới và hoàn thiện sản phẩm nhóm
-  Các nhóm rút kinh nghiệm, chia sẻ kiến thức về bài học
2.3.2. Các giải pháp đối với bài học nghiên cứu các hợp chất của cacbon và silic
2.3.2.1. Đặc điểm bài học
 Đây là loại bài học có đặc điểm chung là nghiên cứu về cấu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học, trạng thái tự nhiên, ứng dụng và điều chế các hợp chất của cacbon, silic dựa trên các kiến thức đã có như cấu tạo nguyên tử, phản ứng oxi hóa –khử. Các kỹ năng học sinh đã có gồm: kỹ năng nghiên cứu tài liệu, kỹ năng đặt câu hỏi nhỏ, kỹ năng phân tích thông tin, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình.
 Các kiến thức cần thu thập được và kỹ năng chuyên sâu ở loại bài này hầu như ở mức độ cao, mang tính chất nghiên cứu, sáng tạo và phân tích. Nội dung bài học tương đối dài. Nhiều khái niệm và thuật ngữ mới, chưa được hình thành trước khi học sinh học 2 bài học này.
 Nhiều kiến thức thực tiễn gắn với các hợp chất cacbon và silic như CO2, CaCO3, CO, SiO2 song học sinh sẽ không có điều kiện giải quyết hết được nó nếu chỉ được giáo viên dạy bằng các phương pháp thông thường khác.
 2.3.2.2. Mục tiêu bài học
 Giúp học sinh hiểu một số nội dung cấu tạo, tính chất vật lý, tính chất hóa học, trạng thái tự nhiên, ứng dụng và điều chế các hợp chất của cacbon, silic. 
 Giúp học sinh vận dụng các kiến thức sẵn có để giải quyết được một số vấn đề thực tiễn, các vấn đề cấp thiết đặt ra trong cuộc sống và nâng cao ý thức trách nhiệm của cá nhân với xã hội.
 Đảm bảo cá nhân trực tiếp tham gia bài học và kết hợp làm việc trên nền kiến thức thu thập được từ thực tiễn. Điều này cho thấy, với bài hợp chất của cacbon-silic phải tạo cơ hội nhiều nhất cho học sinh tham gia nghiên cứu theo hướng tự tìm hiểu, thuyết minh tư liệu liên quan đến chủ đề bài học.
2.3.1.3. Khả năng vận dụng dạy học dự án vào bài học nghiên cứu đơn chất cacbon-silic.
 Từ những điều phân tích về đặc điểm và mục tiêu bài học nêu trên, việc áp dụng dạy học theo dự án ở loại bài học này là hoàn toàn có cơ sở. Hướng vận dụng dạy học theo dự án ở đây khá phong phú. Dựa trên hoàn cảnh thực tế và bằng khả năng tổ chức, giáo viên có thể vận dụng dạy học theo dự án kết hợp cả trong và ngoài giờ học trên lớp. Và khi cần, với những vấn đề có tính thời sự cấp thiết, có thể áp dụng dạy học theo dự án trong các hoạt động ngoại khóa để tiến hành khảo sát thực trạng, đề xuất giải pháp và tham gia.
 2.3.2.4. Tổ chức dạy học theo dự án ở bài học nghiên cứu các hợp chất cacbon-silic.
Giai đoạn1: Hoạt động trước giờ học (Sáng kiến về dự án và thiết kế dự án)
Hoạt
động
của
giáo viên
 Hoạt động 1: Chuẩn bị dự án, định hướng bài học
- Xây dựng ý tưởng dự án và kịch bản dự án của chương cacbon-silic: Dự án về khí thải CO2 ở nhà máy gạch tuy-nen Phú Lợi, dự án về khai thác và chế tác đá vôi trên địa bàn xã Yên Lâm, dự án nghiên cứu về khai thác cát và hậu quả ở sông Mã, dự án về gạch không nung ở xã Yên Trung,
-  Xác định  mục tiêu cần đạt khi thực hiện dự án
-  Xác định các nguồn hỗ trợ dạy học
Hoạt động 2: Thiết kế dự án
-  Lập kế hoạch bài dạy và soạn giáo án
-  Chuẩn bị các tài liệu có liên quan đến dự án
-  Chia nhóm học sinh và phân công nhiệm vụ cho các nhóm
-  Cung cấp bộ công cụ đánh giá và tài liệu hỗ trợ dự án
-  Chuẩn bị trang thiết bị và cơ sở vật chất để thực hiện tốt dự án
Hoạt
động
của
học
sinh
Hoạt động cá nhân
- Tự nghiên cứu các nội dung bài học; thu thập các tài liệu
-  Đóng góp ý tưởng và cách giải quyết nhiệm vụ
Hoạt động nhóm
- Chia nhóm, bầu nhóm trưởng, thư  kí nhóm
- Nhận nhiệm vụ nhóm; chia nhiệm vụ nhóm thành nhiệm vụ nhỏ hơn
-  Họp nhóm, bàn bạc lên kế hoạch thực hiện dự án
Giai đoạn 2: Hoạt động trong giờ học (Thực hiện dự án, báo cáo sản phẩm và đánh giá dự án)
Hoạt động
1-Tổ chức
thực
hiện
dự án
Giáo viên
Học sinh
– Nêu lại ý tưởng dự án và  nhiệm vụ đã bàn giao
– Chỉ dẫn cách thực hiện và hạn định thời gian
– Kiểm tra tiến độ và hỗ trợ kịp thời khi HS gặp vướng mắc
 – Họp nhóm, tập hợp lại tài liệu
– Nhóm trưởng thiết lập các vai, giao nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm và tiến hành thực hiện dự án
– Hoàn thiện sản phẩm; thống nhất

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_kinh_nghiem_thiet_ke_ky_thuat_day_hoc_theo_du_an.doc