SKKN Một số kinh nghiệm giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong môn Lịch sử 6

1. MỞ ĐẦU.
1.1. Lí do chọn đề tài
 Là người giáo viên trực tiếp cầm phấn giảng dạy bộ môn Lịch sử,bản thân tôi rất băn khoăn về vấn đề học tập bộ môn này của các em. Làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy và học môn Lịch sử là cả một vấn đề rất nan giải.
 Từ đó đặt ra yêu cầu đối với cả người dạy và người học là: Trò thì hứng thú, say mê, Thầy thì thì phát huy được tính tích cực ở trò, phải khơi dậy được niềm đam mê ở trò... Trong quá trình giảng dạy tôi đã cố gắng học hỏi bạn bè, đồng nghiệp, đồng thời nghiên cứu về một số giải pháp nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở bộ môn Lịch sử.
Ngày nay giáo dục thế hệ trẻ là nhiệm vụ mà tất cả các quốc gia trên thế giới đều coi là chiến lược của dân tộc mình . Đảng cộng sản Việt Nam trong nghị quyết ghi rõ “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” - Đại hội IX
 Ngày nay, khi khoa học kĩ thuật phát triển mạnh thì giáo dục còn có sứ mệnh giúp học sinh vận dụng kiến thức khoa học vào cuộc sống, đào tạo ra những con người biết làm việc trong môi trường hợp tác, hòa nhập quốc tế và công nghệ cao; hướng tới đào tạo người công dân toàn cầu.
Vì vậy trong quá trình giảng dạy của mình, tôi đã đúc rút ra một số kinh nghiệm giúp các em biết làm việc tập thể, biết hợp tác theo nhóm qua đề tài “ Một số kinh nghiệm giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong môn lịch sử 6”.
1.2. Mục đích nghiên cứu 
 - Trong những năm gần đây, chương trình sách giáo khoa mới của bộ GD&ĐT đã có rất nhiều những thay đổi về nội dung của bài học, về số lượng câu hỏi, bài tập, bài thực hành, sơ đồ, biểu đồ, lược đồNhững sự thay đổi đó nhằm mục đích nâng cao chất lượng giáo dục ở đối tượng học sinh, mà chất lượng của học sinh phụ thuộc chủ yếu vào phương pháp dạy học của đội ngũ giáo viên đứng lớp.
- Nếu như trước đây việc truyền thụ kiến thức là nhiệm vụ quan trọng và đòi hỏi người dạy phải đóng vai trò chủ đạo tận dụng hết mọi năng lực của mình để giúp học sinh vấn đề bằng phương pháp thuyết giảng cho học sinh tiếp thu là chính. Thì nay phương pháp này không hợp lý nữa mà phương pháp dạy học mới ngày nay là lấy học sinh làm trung tâm, học sinh đóng vai trò chủ đạo trong tiến trình học thì người thầy, người giáo viên khi soạn bài giảng phải có những phương pháp dạy học mới, tích cực và phù hơp, tạo niềm đam mê và hứng thú học tập cho học sinh.
- Trong chuỗi những phương pháp mà tôi đã sử dụng và đổi mới trong phương pháp dạy học của mình thì tôi tâm đắc nhất là phương pháp thảo luận nhóm. Cho nên tôi quyết định chọn vấn đề“ Một số kinh nghiệm giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong môn lịch sử 6 ”
Trong trang này câu “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” trích dẫn trong nghị quyết Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ IX (tháng 4 năm 2001).
- Trong một lớp học thường có sự phân hóa đối tượng học sinh,có học sinh giỏi , khá , trung bình , yếu kém và trong nội dung bài học cũng có nội dung dễ nhận biết, có nội dung trừu tượng khó nhận biết, mà để phát huy tính tư duy của học sinh thì giáo viên là người hướng dẫn, giúp đỡ các em khai thác kiến thức, không nên tự giải thích, thuyết trình kiến thức cho các em. Để làm được việc này thì nên cho các em cùng nhau trong một tổ, nhóm đọc sách giáo khoa cùng bàn bạc , phân tích , mổ xẻ ,so sánh một nội dung khó trong bài. Người giáo viên soạn cho học sinh câu hỏi thảo luận rồi các em đánh giá, nhận xét và đưa ra câu trả lời cho nội dung trong đó.
* Thông qua tình huống này các em trong nhóm sẽ tự giải quyết được vấn đề. Từ đó các em sẽ tự tin, dạn dĩ và yêu mến bộ môn Lịch sử, ham học hỏi nhiều hơn.Đồng thời các em còn có được sự đoàn kết ,tương thân, tương ái giúp đỡ nhau trong học tập theo hướng tích cực.Về phía giáo viên sẽ hạn chế được phương pháp dạy học cũ như diễn giải, thuyết trình, mang tính áp đặt kiến thức.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
 - Trong đề tài này tôi chỉ tập trung nghiên cứu bộ môn lịch sử 6, đối tượng là học sinh khối 6, với mục đích nâng cao quá trình tiếp thu và tạo sự hưng phấn cho các em trong quá trình học tập lịch sử lớp 6. Từ đó tôi tiến hành nghiên cứu và đưa ra một số các kinh nghiệm nhỏ đó là “ Một số kinh nghiệm giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong môn lịch sử 6 ”, với nghiên cứu này có thể áp dụng cho các khối 7,8,9 học lịch sử và có một số điểm áp dụng cho các môn khoa học xã hội khác như :Ngữ văn hoặc Địa lí.
1.4. phương pháp nghiên cứu.
-Dựa vào nguồn tài liệu lịch sử có liên quan,các phương pháp luận lịch sử.
-Thông qua các tiết dạy học trên lớp.
-Nghiên cứu các phương pháp dạy học mới theo tài liệu đổi mới phương pháp dạy học tích cực.
-Học tập qua các đợt tập huấn đổi mới phương pháp dạy học.
-Hướng dẫn học sinh đọc tài liệu, cập nhật thông tin thời sự, qua báo, chí, ti vi, mang Đồng thời giáo viên hướng dẫn học sinh cập nhật, chon lọc những thông tin phù hợp.
 1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm:
 Vận dụng ,trải nghiệm thường xuyên ở các tiết dạy trên lớp, liên tục học hỏi trau dồi kiến thức từ đó rút ra kinh nghiệm, bài học để áp dụng phương pháp mình đang nghiên cứu có hiệu quả cao trong thực tế dạy học ở trường.
2. Nội dung sáng kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kinh nghiệm.
Như ta đã biết, Lịch sử là một bộ môn học khoa học xã hội quan trọng. Dạy học lịch sử là quá trình giáo viên cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về lịch sử , nhằm phục vụ cho việc giáo dưỡng, giáo dục và phát triển học sinh qua môn học. Lịch sử vốn tồn tại khách quan, là những vấn đề đã xảy ra trong quá khứ nên trong quá trình giảng dạy, ôn tập, giúp học sinh nắm bắt được những hình ảnh lịch sử cụ thể là rất khó, bên cạnh những lời nói sinh động đòi hỏi giáo viên phải cần phải lựa chọn các phương pháp giảng dạy phù hợp để đạt được hiệu quả cao trong việc truyền thụ kiến thức bộ môn.
Đặc thù học tập môn lịch sử của bậc Trung học cơ sở là các em phải tiếp cận với nhiều sự kiện lịch sử, với những vị anh hùng, những danh nhân lịch sử vĩ đại không chỉ của dân tộc mà cả của thế giới từ cổ chí kim, từ cận đại đến hiện đại... Khi học lịch sử thì yêu cầu các em phải nhớ sự kiện và hiểu nội dung bài học một cách chính xác, đầy đủ. Bởi vậy khi học, buộc các em phải cần cù, chịu khó lĩnh hội kiến thức, thì mới thực sự đạt được kết quả cao. Vì những lý do nêu trên mà môn lịch sử khó gây được hứng thú học tập cho các em. Căn cứ vào tài liệu học tập và mục đích truyền thụ, người dạy phải đề ra những phương pháp ôn tập phù hợp với đối tượng học sinh giúp các em nắm bắt nhanh và lưu giữ tốt kiến thức lịch sử, biết nhận xét, đánh giá một sự kiện, một chân dung, một giai đoạn lịch sử... Tạo nên hứng thú trong quá trình chủ động lĩnh hội kiến thức của học sinh. 
 Từ thực tiễn nêu trên, để học sinh tiếp thu nhanh, nhớ lâu, trong giảng dạy bộ môn lịch sử ở Trường Trung học cơ sở giáo viên phải phát huy được tính tích cực của học sinh. Từ đó tôi tiến hành nghiên cứu và đưa ra “ Một số kinh nghiệm giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong môn lịch sử 6 ”
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
 - Theo kinh nghiệm và trong thực tế cho thấy : khi hoạt động cả lớp, có một số em không chú ý, nói chuyện hoặc làm việc riêng khi giáo viên gọi đến tên thì không biết trả lời về vấn đề gì. Chỉ có những học sinh khá, giỏi, tập trung nghe giảng thì thường hay phát biểu và trả lời câu hỏi dạn dĩ, lưu loát và chính xác nội dung yêu cầu.
Thực trạng kết quả khảo sát trước khi áp dụng sáng kiến “ Một số kinh nghiệm giúp học sinh thảo luận nhóm có hiệu quả trong môn lịch sử 6 ”,chất lượng như sau:
Lớp
Số lượng học sinh
Chất lượng
Giỏi
Khá
TB
Yếu
Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A
36
8
22,2
12
33,3
13
35,2
2
5,6
1
2,8
6B
36
7
20,4
10
27,8
13
35,2
3
8,3
3
8,3
6C
36
6
16,7
9
25
12
33,4
5
13,8
4
11,1
-Từ thực trạng nêu trên, tôi đã quyết định đưa ra phương pháp thảo luận nhóm trong một họăc hai tiểu mục của một tiết dạy, nhằm mục đích trong thảo luận tất cả các đối tượng học sinh đều có điều kiện tiếp thu kiến thức, nắm được kiến thức, thuộc bài tại lớp (học sinh ở dạng khá, giỏi )
 - Dạy học theo phương pháp thảo luận nhóm là hình thức tổ chức dạy học đề cao vai trò của sự hợp tác thông qua trao đổi giữa các thành viên trong nhóm trong các hoạt động tập thể , đề cao vai trò, tinh thần trách nhiệm , sự phối hợp của cá nhân đối với tập thể để đạt mục tiêu chung
 - Phương pháp thảo luận nhóm trong bài dạy lich sử trên lớp rất đa dạng :
	+ Thảo luận một vấn đề học tập
 	+ Tranh luận về một nội dung học tập
	+ Ôn tập, tổng kết kiến thức sau một số bài, chương 
	+ Thực hiện một bài tập, một nhiệm vụ học tập với bản đồ, tranh ảnh , hiện vật, sự kiện lịch sử 
	+ Tổng kết một hoạt động 
 2.3. Những nội dung cơ bản của phương pháp thảo luận nhóm mà giáo viên cần trang bị:
a. Bản chất
 Phương pháp thảo luận là phương pháp, trong đó giáo viên tổ chức đối thoại giữa học sinh và giáo viên hoặc giữa học sinh và học sinh nhằm huy động trí tuệ của tập thể để giải quyết một vấn đề do môn học đặt ra hoặc một vấn đề do thực tế cuộc sống đòi hỏi nhằm tìm hiểu hoặc đưa ra những giải pháp, những kiến nghị, những quan niệm mới
 Trong quá trình dạy học, giáo viên thường sử dụng cả 2 hình thức thaỏ luận sau:
- Thảo luận theo nhóm: Học sinh làm việc thành từng nhóm khoảng từ 4-6 người một nhóm. Các nhóm có thể thảo luận những vấn đề khác nhau. Khi thảo luận trong nhóm, tất cả mọi người đều phải tham gia kể cả các em vốn ít nói, dè dặt đều có cơ hội trình bày ý kiến của mình. Sau khi đại diện các nhóm lên báo cáo, giáo viên sẽ là người tổng kết thảo luận.
- Thảo luận cả lớp: được tiến hành để tăng số lượng học sinh tham gia, tăng giá trị nhận thức, thúc đẩy việc suy nghĩ có phê phán. Áp dụng hình thức này, giáo viên phải bao quát được toàn bộ lớp học, tránh tình trạng một số em ngồi chơi, gây mất trật tự trong lớp.
b. Quy trình chung:
 Bước 1: Chuẩn bị nội dung thảo luận
 Chọn nội dung thảo luận thích hợp với học sinh. Trước khi đưa ra vấn đề  thảo luận, giáo viên phải nghiên cứu xem học sinh đã biết gì, cảm thấy gì, sẽ suy nghĩ gì về vấn đề này. Nếu có thể, giáo viên giao nhiệm vụ trước cho học sinh chuẩn bị ở nhà. Những nhiệm vụ này phải cụ thể, sát với nội dung thảo luận.
 Bước 2: Tiến hành thảo luận
- Mở đầu thảo luận, giáo viên thông báo về vấn đề cần thảo luận, hình thức và cách thức thảo luận.
- Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận theo nhóm. Mỗi nhóm làm việc độc lập.
- Đại diện nhóm đưa ra ý kiến của nhóm mình để thảo luận trước cả lớp.
Trong quá trình học sinh thảo luận, giáo viên làm nhiệm vụ quan sát theo dõi, giúp đỡ khi cần thiếtvà khuyến khích sự tham gia của mỗi cá nhân học sinh.
 Bước 3: Tổng kết và đánh giá thảo luận.
- Giáo viên hoặc học sinh tổng kết thảo luận và trình bày những ý kiến đã được thống nhất của tập thể học sinh. Sau cuộc thảo luận có thể kết thúc mở, tức là không nhất thiết phải đi tới việc xác định đúng hoặc sai.
- Giáo viên đánh giá các ý kiến phát biểu, nhận xét về tinh thần thái độ làm việc chung của các nhóm, của cá nhân.
c. Một số lưu ý
- Đối với học sinh lớp 6, giáo viên cần chọn vấn đề thảo luận hấp dẫn, gần gũi với cuộc sống của học sinh và cũng có thể có nhiều cách giải quyết khác nhau.
- Giáo viên phải xác định rõ mục đích thảo luận để từ đó xác định nội dung, hình thức và thời điểm thảo luận cho phù hợp.
- Khi thảo luận, không nên gò ép, áp đặt học sinh nói theo ý của giáo viên. Cần động viên các em mạnh dạn trình bày ý kiến, quan điểm riêng. Ý kiến của các em dù chưa đúng vẫn nên trân trọng và phân tích góp ý để các em đi tới được nhận thức đúng.
2.4. Một số giải pháp cụ thể :
a. Chuẩn bị :
- Theo tôi đặc thù khối 6 ở Trường Trung học cơ sở Dân Lý thì mỗi lớp có 36 bạn nên chia thành 6 nhóm, mỗi nhóm 2 bàn là 6 bạn học sinh (để tránh di chuyển nhiều tốn thời gian và ồn ào mất trật tự, chỉ 2 bàn quay mặt lại là được).
- Mỗi nhóm phải có 2 bảng phụ, kích thuớc không nhỏ và cũng không quá to, quy định cỡ 60cm -80cm là vừa + bút lông xóa được, 1 cây màu đỏ và 1 cây màu xanh hoặc đen.
- Giáo viên phân nhóm và có nhóm trưởng để điều hành chung và chuẩn bị dụng cụ cho tốt.
b. Cách thức hoạt động :
* Đối với giáo viên.
- Nghiên cứu bài học và lựa chọn nội thảo luận nhóm thường là nội dung có nhiều ý, nội dung trọng tâm, có tính tư duy mà học sinh nếu giải quyết độc lập sẽ gặp khó khăn.
- Thiết kế hệ thống câu hỏi phù hợp mà sau khi trả lời hết hệ thống câu hỏi, học sinh sẽ giải quyết được vấn đề đặt ra. Chú ý câu hỏi phải từ dễ đến khó, các nội dung đặt ra phải gắn liền với học sinh mà học sinh bằng vốn kiến hức của mình hoặc dựa vào tài liệu, sách giáo khoa có thể trả lời được.
- Để thảo luận có hiệu quả thì học sinh nên được chuẩn bị trước, nhưng để chuẩn bị thì có thể cho 2 đến 3 nội dung và có thể 2 nhóm hoặc 3 nhóm chuẩn bị một nội dung không nên đưa ra nhiều nội dung thảo luận quá (4) hoặc ít quá (1), nên chọn sao cho hợp lí tùy nội dung và thời gian trong tiết dạy.
*Đối với học sinh :
- Phải chuẩn bị nội dung trước ở nhà
- Khi đến lớp có lệnh thảo luận phải nhanh chóng vào vị trí, phải biết dựa vào sách giáo khoa, kiến thức cũ đã học, lược đồ, biểu đồ, bài tập, câu hỏi để bàn bạc thảo luận.
- Nhóm trưởng phải tôn trọng tất cả các ý kiến của các thành viên trong nhóm, phải làm sao ( giảng giải, phân tích) cho các học sinh trung bình, yếu trong nhóm hiểu được vấn đề và có thể thay mặt nhóm lên trình bày trước lớp.
- HS thảo luận nhỏ đủ nghe trong nhóm, không cãi và ồn ào, đi lại trong lớp, khi có hiệu lệnh hết thời gian thảo luận nhanh chóng quay về vị trí và tiếp tục chú ý theo dõi để tiếp thu kiến thức hoặc bổ sung thêm ý kiến
* Trước khi thảo luận nhóm về một vấn đề (một nội dung cần phân tích,giải thích) nên cho mỗi cá nhân trong nhóm tự ghi ý kiến riêng vào phiếu học tập (hoặc giấy nháp riêng) rồi đưa ra thảo luận thống nhất ý kiến đúng.
 2.5. Một số ví dụ minh họa.
Ví dụ 1: Tiết 13 Bài 12. Nước Văn Lang
Mục 3: Nhà nước Văn Lang được tổ chức như thế nào
Bước 1: Giáo viên cho học sinh quan sát sơ đồ bộ máy nhà nước –Hình 37 Sách giáo khoa.
Bước 2: Chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm 2 bàn (tùy theo số lượng học sinh).
Bước 3: Giáo viên cung cấp nội dung thảo luận cho học sinh (cứ hai nhóm 1 nội dung): 
+ Nội dung 1: Nhóm 1,2: Em hãy cho biết đứng đầu nhà nước Văn Lang là ai? Địa vị và quyền lực của người này như thế nào?
+Nội dung 2: Nhóm 3,4: Bộ máy nhà nước Văn Lang được tổ chức như thế nào?
+Nội dung 3: Nhóm 5,6: Em có nhận xét gì về tổ chức của nhà nước đầu tiên này?
Sau khi kết thúc thời gian thảo luận, giáo viên mời đại diện nhóm báo cáo kết quả và cho nhận xét chéo. Cụ thể:
Trong trang này Ví dụ số 1 là của chính tác giả biên soạn dựa theo tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.
Nhóm 1,2: trình bày nội dung 1: Đứng đầu nhà nước Văn Lang là Hùng Vương. Sau khi lên ngôi vua nắm giữ mọi quyền hành, có địa vị và quyền lực cao nhất, giải quyết mọi vấn đề từ lớn đến bé trog nước. Thực hiện chế độ tập quyền tức là: Cha truyền con nối từ đời này sang đời khác và đều gọi là Hùng Vương.
Nhóm 3,4: trình bày nội dung 2: - Ở trung ương đứng đầu là Hùng Vương rồi đến Lạc Hầu, Lạc Tướng. Cả nước được chia làm 15 bộ, đứng đầu các bộ là Lạc Tướng.
- Ở địa phương: Có các Chiềng Chạ, đứng đầu các Chiềng Chạ là một vị Bồ Chính chuyên giải quyết việc sản xuất, chia ruộng đất cày cấy và các bất hòa của dân làng.
Nhóm 5,6: trình bày nội dung 3: - Bộ máy nhà nước Văn Lang còn rất đơn giản.
- Chưa có luật pháp và quân đội. Tuy nhiên sự ra đời của bộ máy nhà nước Văn Lang chứng tỏ thời đại dựng nước của cha ông ta diễn ra rất sớm (thế kỉ VIII – VII trước công nguyên).
Bước 4: Sau khi các nhóm trình bày xong, giáo viên cho nhận xét chéo. Cuối cùng giáo viên chốt lại vấn đề và cho học sinh vẽ sơ đồ vào vở ghi và nội dung ghi chú từ đó nắm vững bộ máy hà nước thời Văn Lang.
Ví dụ 2: Tiết 6 Bài 6: Văn hóa cổ đại
Bước 1: Giáo viên cho học sinh đọc mục 1 và 2 sách giáo khoa.
Bước 2: Giáo viên kết hợp hai mục thành một bài tập theo nội dung câu hỏi thảo luận.
Bước 3: Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm (6-8 em) cứ hai nhóm thực hiện một nội dung câu hỏi:
Nhóm 1,2: Câu hỏi 1: Nêu các thành tựu văn hóa các quốc gia cỏ đại phương Đông.
Nhóm 3,4: Nêu các thành tựu văn hóa các quốc gia cỏ đại phương Tây.
Bước 4: Sau thời gian thảo luận, gọi đại diện nhóm trình bày kết quả. Các nhóm khác nhận xét.
Bước 5: Giáo viên lập bảng thống kê về những nội dung chính cần nắm theo tiết học:
Nội dung các thành tựu
Phương Đông
Phương Tây
Lịch
Sáng tạo ra lịch âm. Một năm có 12 tháng, mỗi tháng tư 29-30 ngày. Biết làm đồng hồ để đo thời gian.
Sáng tạo ra lịch dương. Một năm có 365 ngày 6 giờ, chia làm 12 tháng. Một tháng có 30-31 ngày, riêng tháng 2 ó 28,29 ngày.
Chữ viết
Chữ tượng hình
Sáng tạo ra hệ chữ cái a,b,c. Ban đầu có 20 chữ, về sau có 26 chữ.
Trong trang này Ví dụ số 2 là của chính tác giả biên soạn dựa theo tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.
Các thành tựu khoa học
Toán học: Người Ai Cập nghĩ ra phép đếm đến 10, giỏi về hình học, tính được số pi = 3,14. Người Lưỡng Hà giỏi về số học, người Ấn Độ sáng tạo chữ số ta học ngày nay kể cả số 0.
Đạt trình độ cao trong nhiều lĩnh vực khoa học như: số học, hình học, thiên văn, vật lí, triết học, văn học, sử học, địa lí, triết học...
Các thành tựu kiến trúc
Kim tự tháp Ai Cập, Thành Ba-bi-lon ở Lưỡng Hà....
Đền Pác-tê-nôn ở Hi Lạp, đấu trường Cô-li-dê ở Rô Ma...
2.6. Kết quả
 Sau một năm thực hiện sáng kiến ở Trường Trung Học Cơ Sở Dân Lý, kết quả đạt được như sau:
Lớp
Số lượng học sinh
Chất lượng
Giỏi
Khá
TB
Yếu
Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
6A
36
13
36,1
13
36,1
10
27,8
0
0
0
0
6B
36
10
27,8
12
33,3
13
36,1
1
2,8
0
0
6C
36
10
27,8
11
30,6
14
38,8
1
2,8
0
0
=>Bản thân tôi và học sinh cảm thấy rất hài lòng với kết quả đạt được.chất lượng đại trà đạt 95%, Điều đó chứng tỏ hiệu ứng của phương pháp thảo luận nhóm là rất tốt.Thầy dạy khỏe ,Trò hứng thú ,đam mê môn học.
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận.
- Vận dụng phương pháp thảo luận trong dạy học các bộ môn ở trường Trung học cơ sở nhằm phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh trong học tập để nâng cao hiệu quả của phương pháp dạy học tích cực, giáo viên cần hiểu rõ ý nghĩa, yêu cầu và các đặc điểm cơ bản của mỗi phương pháp. Đặc biệt là biết vận dụng các phương pháp một cách sáng tạo vào bài giảng để phù hợp với đối tượng và điều kiện dạy học cụ thể.
 - Phương pháp thảo luận nhóm có thể vận dung cho tất cả các môn học ở trường Trường Trung học cơ sở cũng như đối với tất cả các cấp học ,tùy theo bộ môn của mình mà giáo viên có thể áp dụng những phương pháp khác nhau.
-Tuy nhiên như tôi đã nói: Trong dạy học không bao giờ tồn tại một phương pháp tối ưu mà bất kỳ phương pháp dạy học nào cũng tồn tại ở dạng hai mặt. Cho nên những vấn đề được trình bày ở trên cũng chỉ là một vài ý kiến của cá nhân tôi nhằm gúp phần vào việc cải tiến phương pháp trong dạy học lịch sử , chắc chắn sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự gúp ý của các bạn đồng nghiệp gần xa để chúng ta cùng nhau từng bước hoàn thiện việc cải tiến phương pháp dạy học này và sử dụng một cách có hiệu quả nhất trong dạy học môn lịch sử ở trường Trường Trung học cơ sở.
Từ thực tế đó cho phép tôi suy nghĩ rằng: Trong giai đoạn hiện nay với việc thực hiện phương châm giáo dục: Lấy học sinh làm trung tâm (thầy là người dẫn dắt, gợi mở; trò là người chủ động lĩnh hội tri thức) và đặc biệt là sự phổ biến của phương pháp học tập: Tự học trong học sinh, thì phương pháp thảo luận nhóm không chỉ giới hạn trong dạy học lịch sử khối 6 mà còn có thể sử dụng ở các khối lớp 7, 8, 9, hơn nữa phương pháp này không chỉ sử dụng trong dạy học môn lịch sử mà cũng có thể vận dụng được trong qúa trình giảng dạy nhiều môn học khác.
Và với suy nghĩ như vậy tôi hy vọng rằng việc sử dụng kết hợp phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học lịch sử với các phương pháp dạy học khác sẽ góp phần từng bước nâng cao chất lượng bộ môn ở trường học , qua đó giáo dục học sinh có thái độ đúng đắn với tầm quan trọng của môn học lịch sử, thực hiện tốt mục tiêu g