SKKN Một số Giải pháp nâng cao hiệu quả việc sử dụng đồ dùng day học môn Âm nhạc ở Tiểu học

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỊNH BÌNH 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁPNÂNG CAO HIỆU QUẢ 
VIỆC SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 
MÔN ÂM NHẠC TIỂU HỌC
 Người thực hiện: Lê Thị Quý
 Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường TH Định Bình, huyện Yên Định
 SKKN môn: Âm nhạc
 YÊN ĐỊNH NĂM 2018
MÔN ÂM NHẠC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC.
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Âm nhạc có một khả năng vô cùng to lớn và kì diệu, có thể làm sống lại không khí của một thời đại, một giai đoạn lịch sử nhất định, âm nhạc có khả năng thống nhất hành động, ý chí của con người trở thành phương tiện giao tiếp của con người mà không cần đến ngôn ngữ. Đặc trưng của âm nhạc là âm thanh của giọng hát và các loại nhạc cụ, nó có tính truyền cảm trực tiếp, có tác động mạnh mẽ tới tình cảm, cảm xúc của con người.Vậy mục tiêu giáo dụ Âm nhạc trong Trường Tiểu học là cung cấp cho học sinh những kiến thức, kĩ năng cơ bản về Âm nhạc nhạc, học Âm nhạc giúp học sinh phát triển toàn diện, tự nhiên làm cân bằng trí tuệ, sáng tạo góp phần bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lòng yêu nhạc giúp phát triển hài hào nhân cách. Thông qua hoạt động Âm nhạc làm cho đời sống tinh thần học sinh thêm phong phú, đem đến cho học sinh tinh thần lạc quan, mạnh dạn trong giao tiếp . 
Trong thực tế của bộ môn âm nhạc người giáo viên muốn dạy tốt thì cần phải có kiến thức và kĩ năng ngoài ra còn rất cần đến các phương tiện dạy học để làm tiết dạy thêm sinh động và hiệu quả cụ thể ở đây đó là trong một tiết dạy Âm nhạc việc sử dụng đồ dùng day học là rất cần thiết vậy chúng ta sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào? Ứng dụng của việc sử dụng đồ dùng dạy học vào tiết dạy ra sao ? Cách sử dụng thế nào cho hợp lí, khai thác làm sao cho triệt để mang lại chất lượng và hiệu quả nhất trong một tiết dạ .Đây là những câu hỏi làm tôi băn khoăn, trăn trở rất nhiều, và với trách nhiệm của người giáo viên trực tiếp đứng lớp giảng dạy bộ môn Âm nhạc, tôi thấy mình cần phải có những biện pháp đổi mới trong cách sử dụng đồ dùng dạy học sao cho đảm bảo tính khoa học và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học mà các cấp quản lý đề ra. Chính vì vậy trong quá trình công tác và thực tiễn dạy học tôi đã rút ra một số kinh nghiệm cho bản thân, viết thành sáng kiến kinh nghiệm có tên: “ Một số Giải pháp nâng cao hiệu quả việc sử dụng đồ dùng day học môn Âm nhạc ở Tiểu học”.
1.2. Mục đích nghiên cứu: 
- Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc sử dụng đồ dùng dạy học môn Âm nhạc Tiểu học .
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
-Việc sử dụng Đồ dùng dạy học khi dạy - học giáo dục Âm nhạc trong Trường Tiểu học 
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra, khảo sát.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp kiểm tra, đánh giá trắc nghiệm.
- Phương pháp thực hành .
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lí luận:
Âm nhạc là một môn nghệ thuật có sức biểu cảm được tình cảm của con người với con người, của con người với thiên nhiên và của thiên nhiên với cuộc sống. Âm nhạc còn là món ăn tinh thần không thể thiếu của mỗi chúng ta.
	Môn Âm nhạc là một trong 9 môn học ở Trường tiểu học, học Âm nhạc giúp học sinh biết được kiến thức cơ bản đơn giản nhất ngoài ra còn giúp học sinh phát triển toàn diện, đem đến cho các em những giây phút thoải mái, tạo điều kiện cho các em có thể học tốt các môn học khác.
Việc sử dụng đồ dùng dạy học môn Âm trong các tiết học trên lớp, có tác dụng giúp người học dễ nắm bắt kiến thức, giúp người dạy dễ truyền thụ kiến thức. Vì thế việc sử dụng các phương tiện dạy học trong quá trình giảng dạy tất cả các môn học nói chung và môn Âm nhạc nói riêng là một yêu cầu hết sức quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Ở lứa tuổi của học sinh tiểu học là từ trực quan sinh động tới tư duy trừu tượng, học sinh thích quan sát các sự vật hình ảnh rực rỡ bắt mắt, tìm hiểu những điều mới lạ, âm thanh phong phú. Chính vì vậy trước mỗi tiết dạy bao giờ người giáo viên cũng phải xác định mục tiêu tiết dạy từ đó chuẩn bị các điều kiện, phương tiện dạy học phù hợp để tiết dạy đạt hiệu quả cao nhất. Điều này càng quan trọng hơn đối với môn học Âm nhạc, một giờ dạy Âm nhạc nếu như giáo viên không dùng các phương tiện để hỗ trợ cho giờ học thì kết quả sẽ không cao, không đạt được như mong muốn của giáo viên và học sinh. Bởi vì những đồ dùng và phương tiện dạy học như : Đàn oóc gan sẽ giúp các em hát đúng cao độ phù hợp với tầm cữ giọng của các em, nhịp độ, sắc thái .... Còn song loan, thanh phách, trống con, tranh ảnh, bảng phụ,.... sẽ làm cho giờ học sinh động, vui nhộn hơn, tạo cho các em có thêm nhiều hứng thú với môn học âm nhạc và qua việc học sinh sử dụng đồ dùng dạy học giáo viên dễ phát hiện những học sinh gõ đệm sai, hát sai cao độ và tiết tấu... Sử dụng đồ dùng dạy học trong tiết dạy giúp học sinh hứng thú trong dạy học môn âm nhạc và tạo sự thoải mái để các em học tốt hơn ở những môn học khác. 
2.2. Thực trạng: 
2.2. 1. Khi sử dụng đồ dùng dạy học để dạy giáo dục Âm nhạc đôi khi giáo viên còn sử dụng chưa hiệu quả.
 - Nguyên nhân: 
+ Giáo viên sử dụng còn mang tính chất đối phó, sử dụng chưa phù hợp với bài dạy, chưa phân loại được đồ dùng để ứng dụng vào các bài dạy ngoài ra một số giáo viên chưa nắm vững được tác dụng của một số loại đồ dùng dạy học đôi khi còn ngại sử dụng vì mất công mất thời gian.
2.2. 2. Giáo viên chưa đầu tư phân các dạng bài trong giáo dục Âm nhạc để đưa ra mục tiêu, yêu cầu cần đạt phù hợp ,chưa sử dụng triệt để đồ dùng trong các tiết dạy .
- Nguyên nhân : 
+ Một số giáo viên chưa nghiên cứu sâu về mục tiêu, yêu cầu, nội dung tiết day dẫn đến việc lựa chọn đồ dùng chưa thực sự phù hợp ngoài ra giáo viên có năng lực sử sụng nhạc cụ còn hạn chế vì vậy việc chưa khai thác triệt để tác dụng của đồ dùng khi đưa vào tiết dạy.
2.2.3.Giáo viên chưa mạnh dạn đưa công nghệ thông tin vào tiết dạy .
- Nguyên nhân:
+ Do hiểu biết về công nghệ thông tin còn hạn chế , một số giáo viên có tuổi ngại tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm, tâm lí còn lo sợ khi đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy sẽ không làm được .
2.2.4. Giáo viên chưa quan tâm đến việc đồ dùng tự làm, chưa phổ biến cho học sinh tự làm đồ dùng .
- Nguyên nhân :
 + Giáo viên chưa đầu tư thời gian, công sức vào việc làm đồ dùng tự làm của giáo viên còn ít, chưa khích lệ cho học sinh tự làm đồ dùng .
+ Do một số giáo viên giáo viên chưa thật sự tâm huyết với nghề chưa tìm hiểu về tác dụng của các loại nhạc cụ tự làm có sức ảnh hưởng tới học sinh như thế nào .
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề :
2.3. 1. Giải pháp 1: Giáo viên cần nắm vững tác dụng và cách sử dụng của các loại đồ dùng dạy học trong Âm nhạc .
Việc tìm hiểu kĩ các loại đồ dùng dạy học để hiểu rõ tác dụng của chúng giúp mỗi giáo viên chúng ta lựa chọn đúng các loại đồ dùng cho mỗi giờ lên lớp và sử dụng triệt để các đồ dùng đó sao cho mỗi đồ dùng dạy học phát huy hết tác dụng trong từng tiết dạy. Từ đó giúp giáo viên làm chủ tiết dạy, không bị lúng túng khi sử dụng đồ dùng dạy học, phân bố thời gian các hoạt động được hợp lý. Sử dụng hợp lí các đồ dùng dạy học giúp nâng cao hiệu quả giờ học.
Trong môn âm nhạc ở tiểu học thường có các loại đồ dùng dạy học cơ bản sau:
a. Loại đồ dùng dạy học thông thường: 
Tranh ảnh, bảng phụ, thanh phách, song loan, trống nhỏ, sênh tiền, chũm chọe, mô hình các loại nhạc cụ....
- Tranh ảnh, bảng phụ giúp giáo viên có thể giới thiệu bài hát, bài tập đọc nhạc ( về tác giả, xuất xứ , hoàn cảnh ra đời, tổ chức trò chơi cho học sinh..) hay các tiết Âm nhạc thưởng thức, các tiết giới thiệu các loai nhạc cụ, hỗ trợ trong quá trình học của học sinh. 
- Song loan, trống nhỏ, thanh phách, sênh tiền, thanh la....giúp giáo viên phát hiện dễ dàng việc tiếp thu bài của học sinh, giúp học sinh có thể sử dụng trực tiếp tạo hứng thú trong tiết học đồng thời giúp các em nắm vững các cách gõ đệm từ đó hát đúng tiết tấu của bài hát.Ngoài ra giáo viên ở một số tiết học giáo viên có thể dùng các loại nhạc cụ này để tổ chức trò chơi.
b. Loại đồ dùng dạy học hiện đại: 
Đàn Oóc gan, đàn piano kĩ thuật số, máy chiếu, đài, đầu video, máy vi tính, loa điện tử.
- Với máy chiếu, đầu video và băng hình là những phương tiện dạy học khá hiện đại và nó có khả năng phát huy được nhiều ưu điểm. Điểm mạnh của những phương tiện dạy học này là giúp cho giáo viên không mất nhiều thời gian chép lời bài hát và kẻ khuông nhạc, đồng thời nó cũng giúp cho học sinh thích thú hơn trong học tập. Ngoài rất nhiều ưu điểm máy vi tính còn có thể giúp giáo viên lấy các bài hát, hình ảnh, video trên mạng internet làm phong phú thêm tiết dạy.Máy chiếu có ưu điểm là thể hiện được sắc màu một cách trung thực, thay đổi được các nội dung một cách dễ dàng và nhanh chóng cho phù hợp với tiến trình của giờ dạy.
- Còn với phương tiện là đầu video- băng hình thì có khả năng giúp học sinh được quan sát những hình ảnh sinh động, gắn với thực tiễn sẽ gây được sự chú ý tập trung đối với học sinh, giúp học sinh dễ hình dung ra bài hát, tưởng tượng tốt được các điệu múa trong video hướng dẫn. 
- Loa điện tử giúp giáo viên có thể cắm USB có bài hát là có thể hát được hay cắm vào máy tính cũng có thể sử dụng được.
-Về phương tiện dạy học là đàn piano kĩ thuật số và đàn oóc gan thì đây là những phương tiện vô cùng quan trọng, và đây cũng là một phương tiện dạy học đã được thông dụng trong các nhà trường từ tiểu học đến chuyên nghiệp. Trong tiết âm nhạc, nếu giáo viên không có đàn hoặc không có ý thức sử dụng phương tiện này thì khó có thể nói là tiết dạy đạt hiệu quả.Các loại nhạc cụ này giúp học sinh hát chuẩn xác bài hát, đọc chuẩn xác cao độ, tiết tấu của các bài tập đọc nhạc, giúp bài hát trở nên sinh động hơn, học sinh được phát triển tai nghe nhạc.Đây là những phương tiện mà hầu như các tiết dạy âm nhạc nào cũng cần phải sử dụng.
Ngoài ra phương tiện này còn giúp cho giáo viên có thể sử dụng để cung cấp cho học sinh biết về những tư liệu có liên quan đến bài học như: Giới thiệu về nhạc sĩ đã sáng tác ra bài hát, giới thiệu các loại nhạc cụ dân tộc, nhạc cụ nước ngoài và những tư liệu lịch sử ( nếu có). 
c. Loại đồ dùng tự làm: 
Tranh ảnh, bảng phụ, thanh phách, mõ,...
Trong thư viện của nhà trường đôi khi không có đủ các đồ dùng dạy và học vì vậy giáo viên cũng cần phải tự làm các đồ dùng dạy học như vẽ tranh minh họa bài hát, làm bảng phụ có bài hát hay bài tập đọc nhạc, tự làm nhạc cụ gõ như thanh phách hay đĩa mềm ...Tuy các đồ dùng tự làm không đáp ứng đủ yêu cầu của đồ dùng dạy học trong tiết dạy nhưng nó phát huy được tính độc lập, sáng tạo của giáo viên học sinh cũng hứng thú hơn khi tự làm được đồ dùng học tập
2.3.2. Giải pháp 2: Giáo viên cần xác định đúng mục tiêu, yêu cầu, nội dung của từng tiết dạy Âm nhạc để lựa chọn đồ dùng dạy học phù hợp ,khai thác triệt để các loại đồ dùng sao cho tiết dạy mang lại hiệu quả cao nhất .
- Giáo viên phải nắm được chuẩn kiến thức kĩ năng và điều chỉnh nội dung dạy học của chương trình phân môn âm nhạc mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành đồng thời giáo viên phải hiểu sâu, hiểu rõ nội dung bài dạy. Điều này giúp cho giáo viên xác định được định lượng kiến thức, kiến thức trọng tâm nổi bật của bài dạy để từ đó lựa chọn và sử dụng đồ dùng dạy học đúng mục tiêu của bài dạy.
* Ví dụ: Tiết dạy Học hát bài “ Cộc cách tùng cheng”
Mục tiêu của tiết học là: 
- HS Biết tên một số nhạc cụ gõ dân tộc: Sênh, thanh la, mõ, trống.
- Biết hát theo giai điệu và lời ca.
- Biết gõ đệm theo tiết tấu lời ca.
- Tham gia trò chơi.
+ Dựa vào mục tiêu của tiết dạy ở những trường chưa có các thiết bị hiện đại thì giáo viên cần lựa chọn các loại đồ dùng dạy học như sau:
Tranh ảnh về 4 loại nhạc cụ: Sênh tiền, thanh la, mõ, trống.
Bảng phụ giới thiệu về bài hát.
Đàn Oócgan để hướng dẫn học sinh hát đúng giai điệu.
Nhạc cụ gõ khác: Thanh phách, song loan, trống nhỏ
+ Ở những trường đã có đầy đủ cơ sở vật chất hiện đại giáo viên có thể lựa chọn các lọai đồ dùng dạy học sau:
- Giáo viên có thể chuẩn bị một số tranh ảnh về các loại nhạc cụ hoặc kết hợp tranh ảnh với các loại nhạc cụ: Sênh, thanh la, mõ, trống để giúp học sinh ghi nhớ tên và đặc điểm nhận biết của 4 loại nhạc cụ này.
- Đàn Oocgan hướng dẫn học sinh học hát đúng giai điệu, nhịp độ và sắc thái bài hát.
- Máy vi tính, máy chiếu, bảng , bút chỉ để soạn và dạy giáo án điện tử.
- Loa điện tử để phát nhạc beat bài hát khi giáo viên hát mẫu kết hợp biểu diễn, tổ chức trò chơi cho học sinh.
+ Đối với học sinh giáo viên nhắc học sinh chuẩn bị nhạc cụ gõ như: Thanh phách, song loan, trống nhỏ...Để hát kết hợp gõ đệm theo tiết tấu lời ca.
- Việc nắm vững và hiểu đúng đủ nội dung từng tiết dạy Âm nhạc là rất quan trọng. Bởi có nắm vững nội dung tiết dạy thì giáo viên mới có sự lựa chọn chính xác các đồ dùng dạy học, sử dụng hợp lí các đồ dùng dạy học đó. Từ đó tiết dạy âm nhạc đảm bảo đạt yêu cầu đúng trọng tâm và phát huy hiệu quả.
* Khai thác triệt các loại đồ dùng để sử dụng sao cho hiệu quả nhất trong các tiết dạy Âm nhạc .
- Nắm nội dung tiết dạy còn giúp sử dụng đồ dùng dạy học đúng lúc, đúng chỗ phù hợp với nội dung tiết dạy.
*Ví dụ: Với tiết dạy Học hát bài “ Đếm sao” (Lớp 2 - tuần 5)
 Nhạc và lời: Văn Chung
+ Mục tiêu của tiết dạy là: - Học sinh hát theo giai điệu và lời ca.
- Học sinh biết hát kết hợp gõ đệm theo phách.
+ Dựa vào mục tiêu của tiết dạy ở những trường chưa có các thiết bị hiện đại thì giáo viên cần sử dụng các loại đồ dùng dạy học như sau:
- Giáo viên cần giới thiệu bài học vì vậy đồ dùng dạy học cần có là : Tranh ảnh minh họa bài hát, bản nhạc bài hát để giới thiệu về bài hát. Thao tác này giúp cho mỗi học sinh có thể tự xác định được cho mình những thái độ, tình cảm thích ứng phù hợp với nội dung bài hát được học. Vì vậy giáo viên cũng không được xem nhẹ khâu này.
- Giáo viên cần đàn giai điệu cho Học sinh nghe, giáo viên hát mẫu và đệm đàn cho học sinh hát nên đồ dùng dạy học cần có là : Đàn oocgan hoặc đàn Piano kĩ thuật số.Giáo viên cũng có thể dùng các loại nhạc cụ khác như đàn ghita.
- Giáo viên và học sinh cần hát và gõ đệm theo phách nên giáo viên và học sinh cần chuẩn bị: Thanh phách,song loan,trống nhỏ, sênh tiền, mõ...
+ Ở những trường đã có đầy đủ cơ sở vật chất hiện đại giáo viên có thể lựa chọn các lọai đồ dùng dạy học sau:
- Máy tính, máy chiếu, bảng, bút chỉ giúp cho việc soạn và dạy giáo án điện tử.
- Đàn Oocgan hoặc đàn Piano để hướng dẫn học sinh hát theo giai điệu.
- Nhạc cụ gõ như thanh phách, song loan, trống nhỏ... để hướng dẫn học sinh hát kết hợp gõ đệm theo phách.
- Loa điện tử kết hợp với máy chiếu, máy vi tính: Giáo viên có thể downloads bài hát mẫu kết hợp biểu diễn cho học sinh nghe hoặc downloads bài beat để khi hát mẫu giáo viên có thể kết hợp biểu diễn.
+ Giáo viên nhắc học sinh chuẩn bị nhạc cụ gõ để thực hiện hát kết hợp gõ đệm theo phách.
Sử dụng triệt để các đồ dùng dạy trong các tiết dạy là phát huy hết tác dụng của đồ dùng vì có như thế việc sử dụng đồ dùng dạy học mới có hiệu quả trong việc truyền thụ kiến thức của giáo viên và việc tiếp thu kiến thức của học sinh, từ đó giúp cho giờ dạy tốt hơn. Đôi khi trong các tiết dạy, giáo viên có sử dụng đồ dùng dạy học nhưng sử dụng chưa đúng lúc đúng chỗ hay chưa khai thác hết tác dụng của đồ dùng dạy học thì việc sử dụng đồ dùng đó coi như chưa hoàn thành. 
*Ví dụ: Ở tiết học hát bài “Đếm sao”
Với tiết học này, nếu sử dụng các loại đồ dùng dạy học đã có hoặc tự làm thông thường ( Đối với trường không có máy chiếu, máy tính,) thì cần có: tranh ảnh minh họa có bầu trời có những ngôi sao lấp lánh, bảng phụ có ghi bài hát, đàn oocgan, nhạc cụ gõ thanh phách, song loan, trống nhỏCòn nếu sử dụng các loại đồ dùng dạy học hiện đại (Đối với trường có thiết bị dạy học hiện đại) thì cần có máy tính, máy chiếu, bảng, bút chỉ, đàn oocgan, loa điện tử, nhạc cụ gõ thanh phách, song loan, trống nhỏ
a. Sử dụng thiết bị thông thường
* Sử dụng tranh ảnh: Bức tranh “Bầu trời sao” được sử dụng vào phần giới thiệu bài
+ Giáo viên hỏi học sinh quan sát bức tranh và cho biết bức tranh trên bảng có những gì? 
+ Học sinh trả lời, giáo viên nhận xét. Kết luận: Trên bức tranh có rất nhiều các ông sao trên nền trời ban đêm. Ở dưới có các bạn nhỏ đang cùng thi đếm sao và đó là nội dung của bài hát đếm sao mà hôm nay chúng ta sẽ được học.
* Sử dụng bảng phụ có ghi bản nhạc và lời ca của bài hát trình bày giống sách giáo khoa.
+ Giáo viên treo bảng phụ, giáo viên yêu cầu học sinh quan sát và nhận xét về bài hát. Giáo viên có thể đặt câu hỏi như: Bài hát là sáng tác của ai? Bài hát viết ở nhịp mấy? Trong bài hát có những chỗ nào ngân 2,3 phách?...
+ Giáo viên nhận xét và kết luận về bài hát: Bài hát Đếm sao là sáng tác của nhạc sĩ Văn Chung là nhạc sĩ đã dành tâm huyết sáng tác rất nhiều bài hát cho trẻ em và có những tác phẩm nổi tiếng như Lì và Sáo, lượn tròn lượn khéo.... bài hát viết ở nhịp 3 khi hát thể hiện sắc thái vui tươi nhịp nhàng, trong sáng. 4
- Giáo viên chỉ lên bảng phụ cho học sinh nhìn để nắm được trong bài hát có các từ ngân 2 và 3 phách. Giáo viên treo bảng phụ suốt buổi để học sinh dễ dàng học thuộc bài ngay trên lớp.
- Nếu trong bài học trên giáo viên chỉ đưa ra bức tranh rồi giới thiệu, treo bảng phụ rồi cất đi không yêu cầu học sinh quan sát và nhận xét, không để bảng phụ treo trên bảng thì rất ít học sinh khắc sâu được bài dạy vì vậy các đồ dùng dạy học trên không phát huy được hết tác dụng. 
b. Sử dụng thiết bị hiện đại
- Tương tự các bước dạy trên nhưng ta có thể thay thể tranh ảnh, bảng phụ bằng các hình ảnh rõ nét, sinh động bằng hình ảnh máy vi tính giúp học sinh hào hứng hơn trong giờ học.
- Giáo viên để bản nhạc và lời ca bài hát suốt buổi để học sinh dễ dàng học thuộc bài hát.
- Loa điện tử có các âm thanh sinh động giúp nâng cao tính sinh động của tiết dạy và học sinh hào hứng hơn với môn học.
Hay khi dạy bài hát : “ ƯỚC MƠ”
 Nhạc : Trung Quốc
 Lời việt : An Hoà
Và bài hát: “ HÁT MỪNG”
 Dân ca Hrê ( Tây Nguyên)
 Đặt lời mới : Lê Toàn Hùng
Giáo viên có thể dùng bản đồ bản đồ Thế giới và bản đồ Việt Nam
(phù hợp với nội dung từng bài) để chỉ cho học sinh biết địa danh cần nói đến trong từng bài học. 
Ngoài tranh đã có trong sách ra, Giáo viên và Học sinh có thể tự sưu tầm ảnh hoặc tượng của các nhạc sĩ đã sáng tác ra bài hát hoặc để giới thiệu cho nội dung các bài dạy kể chuyện về các danh nhân âm nhạc giúp cho học sinh không chỉ nhớ được tên mà còn nhớ được cả gương mặt của các nhạc sĩ, các danh nhân âm nhạc trong và ngoài nước. Ngoài bản đồ, tranh giáo viên có thể lấy trên mạng những hình ảnh, bản đồ để giới thiệu tới học sinh	.
Phối hợp sử dụng các loại phương tiện dạy học để đạt hiệu quả cao trong mỗi tiết dạy. Để tiết học thực sự đạt hiệu quả cao, ngoài việc thường xuyên phải sử dụng đồ dùng khi lên lớp, người giáo viên còn phải biết kết hợp làm sao cho thật hợp lí và hài hoà các loại đồ dùng trong một tiết học với nội dung của bài dạy để đạt được hiệu quả cao. 
Ở đây tôi xin được trình bày một ví dụ về việc phối hợp các loại đồ dùng cho một bài dạy hát ôn như sau : 
Tiết 20: - Lớp 2 - Ôn bài hát: Trên con đường đến trường 
 	 Nhạc và lời : Ngô Mạnh Thu
Nội dung hoạt động
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Đồ dùng dạy học
Hoạt động 1 : Ôn bài hát : Trên con đường đến trường
-Hát ôn kết hợp gõ đệm các loại nhạc cụ:
-Hát ôn theo tổ, nhóm, cá nhân
- Trước khi vào bài học, giáo viên đánh đàn oóc gan một lần toàn bộ giai điệu bài: Trên con đường đến trường, sau đó hỏi học sinh 
+ Giai điệu trên cô vừa đánh là giai điệu của bài hát nào? Nhạc và lời của ai?
- Giáo viên viết đầu bài lên bảng, nhắc học sinh những điểm cần lưu ý trong bài sau đó dạo nhạc đàn cho cả lớp hát ôn lại bài hát vài lần.
-Sau khi học sinh hát ôn theo đàn xong, giáo viên tiếp tục cho học sinh vừa hát vừa kết hợp với gõ đệm theo nhịp, phách bằng các loại nhạc cụ gõ . 
Hát:
Gõ nhịp :
Gõ phách:
- Giáo viên cho học sinh kết hợp gõ đệm theo tiết tấu bằng nhạc 
cụ và kết hợp nhún chân nhịp nhàng. 
- Giáo viên chia nhóm cho học sinh thực hiện 
- Giáo viên cho từng nhóm, cá nhân thực hiện 
- Giáo viên đánh giá nhận xét.
- Học sinh nghe giáo viên đàn để nhận biết