SKKN Một số giải pháp nâng cao hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT môn Giáo dục công dân tại trường THPT Đô Lương 1

 SỞ GD & ĐT NGHỆ AN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 TÊN ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT 
 MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN TẠI TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 1”
 Môn: Giáo dục công dân
 Lĩnh vực: Phương pháp dạy học môn Giáo dục công dân
 Năm học 2022-2023 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Chữ cái viết tắt Chữ đầy đủ
 CĐ Cao đẳng
 ĐH Đại học
 HS Học sinh
 GV Giáo viên
 NL Năng lực
 GDCD Giáo dục công dân
 KHXH Khoa học xã hội
 KHTN Khoa học tự nhiên
 NXB Nhà xuất bản
 THPT Trung học phổ thông
 PPDH Phương pháp dạy học
 TN THPT Tốt nghiệp Trung học phổ thông 2.3.7. Cho học sinh làm đề theo cấu trúc đề minh họa, đề thi tốt nghiệp 
THPT của Bộ Giáo dục và Đào tạo .........................................................................37
 2.3.8. Giao bài tập về nhà cho học sinh.......................................................38
 2.4. Thực nghiệm sư phạm và đánh giá hiệu quả đề tài .................................38
 2.4.1. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất....38
 2.4.1.1. Mục đích khảo sát ......................................................................38
 2.4.1.2.Nội dung và phương pháp khảo sát.............................................38
 2.4.1.3. Đối tượng khảo sát .....................................................................40
 2.4.1.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp 
đã đề xuất. (kết quả cụ thể ở Phụ lục 3)..................................................................40
 2.4.2.Thực nghiệm sư phạm và đánh giá hiệu quả......................................42
 2.4.2.1.Thực nghiệm sư phạm.................................................................42
 2.4.2.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm....................................................43
 2.5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................48
 2.5.1. Ý nghĩa đề tài ....................................................................................48
 2.5.2. Khả năng mở rộng đề tài ...................................................................48
 2.5.3. Bài học kinh nghiệm và đề xuất ........................................................48
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO việc dạy ôn thi tốt môn Giáo dục công dân sẽ giúp các em đạt tổng số điểm cao để 
xét tốt nghiệp. Tuy nhiên, tâm lí của một số học sinh vẫn coi đây là môn phụ, có 
xét đại học nhưng đa số là những khối thi và ngành thi mà học sinh ít lựa chọn nên 
các em chưa có ý thức học, chưa tập trung nhiều thời gian cho việc ôn luyện. Điều 
đó cũng gây khó khăn cho giáo viên trong việc nâng cao chất lượng học tập và ôn 
thi bộ môn.
 Từ những lý do trên tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả ôn 
thi tốt nghiệp THPT môn Giáo dục công dân tại trường THPT Đô Lương 1” làm 
sáng kiến kinh nghiệm của mình với mong muốn sẽ góp một phần nhỏ vào việc đổi 
mới phương pháp dạy học bộ môn Giáo dục công dân và góp phần nâng cao hiệu 
quả ôn thi tốt nghiệp THPT hiện nay. Từ đó tạo ra những chuyển biến tích cực về 
chất lượng, điểm số của bài thi sẽ ngày càng được nâng cao.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận, phân tích thực trạng về ôn thi tốt nghiệp môn 
GDCD ở trường THPT.
 - Vận dụng một số PPDH tích cực vào giảng dạy ôn thi tốt nghiệp môn GDCD ở 
trường THPT.
- Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong lĩnh hội kiến thức, liên hệ thực 
tiễn cho HS, tạo hứng thú cho các em đối với môn học.
- Góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao hiệu quả giảng dạy và rèn 
luyện thêm kiến thức, kỹ năng cho giáo viên.
+ Tạo được nguồn tư liệu giúp các đồng nghiệp có thể nghiên cứu và áp dụng 
trong quả ôn thi tốt nghiệp môn GDCD ở trường THPT.
- Nghiên cứu và nêu ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả ôn thi tốt nghiệp 
môn GDCD ở trường THPT.
- Học sinh hiểu bài, nắm vững kiến thức và có kĩ năng vận dụng tốt kiến thức trong 
làm bài thi.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
 Học sinh khối 12 trường THPT Đô Lương 1, trong đó chúng tôi chọn lớp 12 
D4 (lớp thực nghiệm) và lớp 12 D1 (lớp đối chứng) để nghiên cứu.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
- Trong phạm vi của đề tài,chúng tôi tập trung đưa ra một số giải pháp nâng cao 
hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT môn Giáo dục công dân tại trường THPT Đô 
Lương 1.
- Sơ đồ tư duy, 4 cấp độ nhận thức của một số bài học trong chương trình môn 
Giáo dục công dân lớp 11, 12.
- Thời gian nghiên cứu: Với đề tài này,chúng tôi đã tập trung thực hiện và hoàn
 2 + Một số giải pháp nâng cao hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT môn Giáo dục 
công dân đã được kiểm chứng qua kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021- 2022 tại 
trường THPT Đô Lương 1.
 Vì vậy nếu vận dụng được một số giải pháp nhằm đổi mới phương pháp dạy 
học và ôn thi sẽ góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT 
môn Giáo dục công dân, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà 
trường.
 4 bài 1 đến bài 9.
 Phần công dân với kinh tế (Từ bài 1 đến bài 5) trong chương trình Giáo dục 
công dân lớp 11 và tất cả nội dung chương trình lớp 12 đều nằm trong nội dung thi 
tốt nghiệp THPT trừ những phần giảm tải và khuyến khích học sinh tự đọc theo 
phân phối chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đề thi tốt nghiệp THPT môn 
Giáo dục công dân gồm 40 câu hỏi trắc nghiệm chủ yếu tập trung trong chương 
trình Giáo dục công dân lớp 12 với 36 câu hỏi (chiếm tỉ lệ 90%). Chương trình 
Giáo dục công dân lớp 11 chỉ có 4 câu hỏi ở cấp độ nhận biết và thông hiểu (chiếm 
tỉ lệ 10%). Tuy nhiên trong những năm tổ chức thi, số câu hỏi trong chương trình 
Giáo dục công dân lớp 12, đặc biệt là câu hỏi vận dụng cao chủ yếu tập trung vào 
các chủ đề: Thực hiện pháp luật, Quyền bình đẳng của công dân trong một số lĩnh 
vực của đời sống xã hội, Công dân với các quyền tự do cơ bản, Công dân với các 
quyền dân chủ. Nhưng không vì thế mà giáo viên ôn tủ cho học sinh, để đảm bảo 
cho học sinh đạt kết quả tốt, giáo viên phải giúp các em nắm được kiến thức cơ bản 
tất cả các nội dung đã học và có kĩ năng vận dụng trong làm bài thi, đồng thời tập 
trung nhiều thời gian hơn vào những chủ đề có nhiều câu hỏi trong đề thi.
 Ngoài kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa, nội dung thi tốt nghiệp THPT 
môn Giáo dục công dân còn có những câu hỏi vận dụng liên quan đến thực tiễn 
cuộc sống và kiến thức pháp luật cơ bản hiện hành. Vì vậy đòi hỏi học sinh phải 
nắm chắc kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa và các quy định của pháp luật hiện 
hành. Đồng thời tích cực sưu tầm các đề thi trên mạng và tìm hiểu những tình 
huống pháp luật qua sách, báo, mạng internet...để giải quyết tốt những câu hỏi vận 
dụng và vận dụng cao.
2.1.2.1. Thực trạng vấn đề
 Thực trạng dạy học vận dụng các biện pháp ôn thi tốt nghiệp THPT môn 
GDCD
 Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, để tìm hiểu thực trạng việc 
vận dụng và đổi mới phương pháp giảng dạy trong ôn thi tốt nghiệp ở trường 
THPT của GV và HS, chúng tôi đã tiến hành điều tra GV trong tổ Khoa học xã 
hội chúng tôi và 190 HS học sinh thuộc 4 lớp 12 ban khoa học xã hội trong 
trường tại trường THPT Đô Lương 1 về vấn đề này. Google forms khảo sát 
(link: https://forms.gle/L1ixx4PWxLM9JpiF9 ; Xem phụ lục 2). Kết quả khảo 
sát như sau:
 Kết quả khảo sát học sinh
Tiến hành điều tra, thu thập, phân tích xử và những kết quả được thể hiện qua bảng 
tổng hợp số liệu, biểu đồ và nhận xét kết quả
a) Về phương pháp học tập phát triển năng lực ôn thi tốt nghiệp THPT môn 
GDCD
 6 Theo kết quả điều tra thì phần lớn HS đánh giá việc việc đổi mới PPDH ôn thi tốt 
nghiệp THPT môn GDCD hiện nay tại trường THPT Đô Lương 1 rất cấp thiết 
(63/190 HS, chiếm tỉ lệ 32 %), cấp thiết 117/190 em HS, chiếm tỉ lệ 62 %, thế 
nhưng các em lại không hứng thú với PPDH của GV (4/190 HS, chiếm tỉ lệ 2 %), 
ít hứng thú( 6/190). Điều này đặt ra trách nhiệm đối với mỗi GV trong việc thực 
hiện đổi mới PPDH, phát huy năng lực cho HS. Đặc biệt ôn thi tốt nghiệp THPT 
môn Giáo dục công dân có hiệu quả cao.
 Như vậy theo kết quả điều tra thì phần lớn học sinh rất muốn được học các 
tiết ôn thi tốt nghiệp THPT môn Giáo dục công dân có sử dụng một số giải pháp 
nâng cao hiệu quả ôn thi tốt nghiệp THPT.
 8 Biểu đồ 1.2. Đánh giá kĩ năng tự chủ và tự học của học sinh trong ôn thi tốt 
nghiệp THPT môn Giáo dục công dân.
Kết quả khảo sát giáo viên:
 Để nắm bắt thực trạng về việc vận dụng phương pháp trong ôn thi tốt nghiệp 
THPT môn Giáo dục công dân ở trường THPT phát triển NL tự chủ và tự học cho 
học sinh (link khảo sát: https
 Kết quả cho thấy các GV đều cho rằng NL tự chủ và tự học trong ôn thi tốt nghiệp 
THPT môn Giáo dục công dân sẽ giúp cho HS có thêm hứng thú học tập, phát triển 
các năng lực mới. (Xem phiếu khảo sát - phụ lục 3)
 Khảo sát đánh giá mức độ năng lực tự chủ và tự học của học sinh ôn thi tốt 
nghiệp THPT môn Giáo dục công dân:
Bảng 1.2. Đánh giá mức độ năng lực tự chủ và tự học của học sinh
 Mức độ Số ý kiến Tỉ lệ %
 Rất tốt 0 0
 Khá 5 27,8
 Trung bình 8 44,4
 Kém 5 27,8
 Số liệu cũng cho thấy NL tự chủ và tự học của HS còn chưa tốt, đa số GV tự 
nhận xét HS còn khá lười và chưa chủ động trong học tập. Chỉ có 27,8% đánh giá 
mức độ đạt loại khá, 44,4% đạt loại TB và 27,8% đánh giá NL tự chủ và tự học của 
HS ở mức kém.
 Khảo sát mức độ sử dụng PPDH để phát triển năng lực ôn thi tốt nghiệp THPT 
môn Giáo dục công dân:
Bảng 1.3. Lựa chọn PPDH để phát triển năng lực ôn thi tốt nghiệp THPT môn 
Giáo dục công dân cho HS
 Phương án Số ý kiến Tỉ lệ %
 A PP vấn đáp 15/18 83,3
 B PP nêu và giải quyết vấn đề 14/18 77,8
 C PP dạy học dự án 11/18 61,1
 D PP trò chơi 12/18 66,7
 E PP thuyết trình 16/18 88,9
 F PP đóng vai 8/18 44,4
 10