SKKN Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giờ Đọc hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam - Ngữ văn 11

MỤC LỤC
Phần
Nội dung
Trang
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
2.4
3
3.1
3.2
Mở đầu	
Lí do chọn đề tài	 
Mục đích nghiên cứu	 
Đối tượng nghiên cứu	 	 
Phương pháp nghiên cứu	 	
Nội dung
Cơ sở lí luận	 	 
Thực trạng
Các giải pháp nâng cao hiệu quả giờ đọc - hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam. 
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị 
1
1
1
2
2
3
3
4
6
18
20
20 
20
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
	Giáo dục phổ thông nước ta đang chuyển từ chương trình định hướng nội dung sang tiếp cận năng lực của người học. Nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gì và làm như thế nào qua việc học. Để đạt được mục đích này, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học nặng về truyền thụ kiến thức sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành năng lực và phẩm chất. Đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức, giải quyết vấn đề, chú trọng kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học để có thể tác động kịp thời nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục.[1]
	Trong Báo cáo chính trị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI nhấn mạnh: "Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lí tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội".[2]
	Những năm gần đây, hệ thống giáo dục cả nước đã thực hiện công cuộc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá và đã đạt được những kết quả bước đầu khá thành công. Đây là tiền đề quan trọng để tiến tới việc dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của người học. Tuy nhiên, từ thực tế giảng dạy của bản thân và qua việc đi dự giờ đồng nghiệp, tôi nhận thấy rằng việc áp dụng đổi mới phương pháp dạy học để phát huy tính tích cực, tự giác của học sinh chưa hiệu quả. Các giờ dạy học vẫn còn nặng về truyền thụ kiến thức, việc rèn luyện kĩ năng và phát triển năng lực chưa được quan tâm đúng mức. Hoạt động kiểm tra, đánh giá chưa thực sự khách quan, chính xác còn nặng về tái hiện kiến thức. Vì vậy, dẫn tới học sinh học vẹt, thụ động, lúng túng khi gặp câu hỏi lắt léo, khó khăn khi giải quyết các tình huống tương tự trong học tập và thực tiễn.
	Xuất phát từ chủ trương đổi mới giáo dục toàn diện, trong đó đổi mới phương pháp dạy học là một khâu quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay. Đồng thời, trong quá trình dạy học tôi luôn trăn trở làm thế nào để có một giờ dạy tốt, để học sinh phát huy tối đa năng lực chủ động, sáng tạo, vận dụng kiến thức, kĩ năng vào giải quyết các bài tập và vận dụng vào thực tế cuộc sống. Từ đó, tôi xin đề xuất "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giờ Đọc hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam" - Ngữ văn 11.
1.2. Mục đích nghiên cứu
	Vận dụng các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo chủ đề để góp phần hình thành cho học sinh những năng lực cần hướng tới của môn Ngữ văn:
- Năng lực giải quyết vấn đề.
- Năng lực hợp tác.
- Năng lực giao tiếp.
- Năng lực sáng tạo.
- Năng lực thưởng thức văn học/cảm thụ thẩm mĩ.
Dạy học theo chủ đề nhằm định hướng phát triển năng lực học sinh là thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
	Đề tài tập trung nghiên cứu "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giờ Đọc - hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam" - Ngữ văn 11, để định hướng phát triển năng lực cho học sinh. Từ đó đưa ra những cách tiếp cận có hiệu quả đối với những văn bản cùng chủ đề trong chương trình Ngữ văn THPT.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
	Với đề tài "Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giờ Đọc - hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam" - Ngữ văn 11, tôi vận dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp phân tích, tổng kết kinh nghiệm.
- Phương pháp so sánh.
- Phương pháp điều tra thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận
Dạy học theo chủ đề là hình thức tìm tòi những khái niệm, tư tưởng, đơn vị kiến thức, nội dung bài học, chủ đề...có sự giao thoa, tương đồng, dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của môn học đó (tức là con đường tích hợp những nội dung từ một số đơn vị, bài học có liên hệ với nhau) làm thành nội dung trong một chủ đề có ý nghĩa hơn, thực tế hơn, nhờ đó học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn.[3]
Dạy học theo chủ đề là sự kết hợp giữa mô hình dạy học truyền thống và hiện đại, ở đó giáo viên không dạy học chỉ bằng cách truyền thụ kiến thức mà chủ yếu là hướng dẫn học sinh tự lực tìm kiếm thông tin, sử dụng kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ có ý nghĩa trong thực tiễn.
Dạy học theo chủ đề là một mô hình mới cho hoạt động lớp học thay thế cho lớp học truyền thống (với đặc trưng là những bài học ngắn, cô lập, những hoạt động lớp học mà giáo viên đóng vai trò trung tâm) bằng việc chú trọng những nội dung học tập có tính tổng quát, liên quan đến nhiều lĩnh vực, tập trung vào học sinh và nội dung tích hợp với những vấn đề thực hành gắn liến với thực tiễn. Với mô hình này học sinh có nhiều cơ hội làm việc theo nhóm để giải quyết những vấn đề xác thực, có hệ thống và liên quan đến nhiều kiến thức khác nhau. Việc học của học sinh thực sự giá trị vì nó kết nối với thực tế và rèn luyện cho học sinh năng lực giải quyết các tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp. 
Dạy học theo chủ đề mục đích là định hướng phát triển năng lực, nhấn mạnh vai trò của người học với tư cách chủ thể của quá trình nhận thức. Có thể mô tả như sau:
Các hoạt động
Nội dung
Cách tổ chức
Trải nghiệm/
Khởi động
- Huy động vốn kiến thức, kĩ năng để tiếp nhận kiến thức, kĩ năng mới.
- Tạo hứng thú.
- Câu hỏi/bài tập.
- Kể chuyện, quan sát tranh.
- Trò chơi.
Hình thành kiến thức mới
Học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức mới thông qua hệ thống bài tập/nhiêm vụ.
- Tổ chức các hoạt động đọc hiểu văn bản (cá nhân, nhóm...).
- Tích hợp Tiếng Việt, Làm văn.
Thực hành
Học sinh vận dụng kiến thức vừa học để giải quyết nhiệm vụ cụ thể.
- Tập trung hình thành kĩ năng.
- Thực hành theo tình huống giả định.
Ứng dụng
Học sinh sử dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết các vấn đề, nhiệm vụ trong thực tế.
- Học sinh đề xuất tình huống mới mang tính thực tiễn.
- Triển khai ở lớp, ở nhà, ở cộng đồng.
Bổ sung
Tiếp tục mở rộng kiến thức/kĩ năng từ các nguồn, kênh thông tin.
- Tìm đọc trên sách, báo, Internet.
- Tham quan thực tế.
- Trao đổi với người thân.
Tuy nhiên, đổi mới phương pháp dạy học không đồng nghĩa với việc loại bỏ hoàn toàn các phương pháp dạy học truyền thống mà cần bắt đầu bằng việc kế thừa, cải tiến và phát triển để nâng cao ưu điểm và hạn chế những nhược điểm của phương pháp cũ. Để nâng cao hiệu quả giờ Đọc hiểu Ngữ văn theo chủ đề, người dạy phải tiến hành linh hoạt, sáng tạo các kĩ thuật dạy học hiện đại để định hướng cho người học chủ động chiếm lĩnh kiến thức và qua đó phát triển năng lực.
2.2. Thực trạng
2.2.1. Thuận lợi
Dạy học theo chủ đề là một phương pháp dạy học đổi mới khá hiệu quả trong giờ Đọc hiểu văn bản để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người học, hình thành và phát triển năng lực tự học, trên cơ sở đó trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng tạo của tư duy. Phương pháp dạy học này đã góp phần đổi mới cách thức tổ chức giờ học của giáo viên, tùy theo mục tiêu, nội dung, đối tượng và điều kiện cụ thể mà có những hình thức tổ chức thích hợp như học cá nhân, học nhóm, học trải nghiệm, học sáng tạođảm bảo yêu cầu rèn luyện kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, nâng cao hứng thú cho người học.
Nhận thức rõ ưu thế của dạy học theo chủ đề, giáo viên tích cực vận dụng các kĩ thuật dạy học hiện đại vào quá trình dạy học để nâng cao hiệu quả giờ Đọc hiểu Ngữ văn theo chủ đề. Bởi thực tế chương trình sách giáo khoa hiện hành có rất nhiều văn bản được ra đời trong cùng một thời kì, một khuynh hướng sáng tác có thể tích hợp kiến thức và kĩ năng để tạo cho học sinh cái nhìn từ tổng quát đến cụ thể đối với một chủ đề Đọc hiểu. Qua đó, giáo viên định hướng cho học sinh những năng lực giải quyết các tình huống thực tiễn.
Thực tế cho thấy hiện nay học sinh ở trường phổ thường có tâm lí ngại học môn Ngữ văn hoặc học đối phó, học vẹt, học trước quên sau, học nhưng không có sự vận dụng thực tiễnMột phần vì học môn Ngữ văn phải ghi chép nhiều, khó học, khó nhớ do người học phải kết hợp hài hòa giữa tư duy và cảm xúc để cảm nhận hình tượng văn học. Một phần vì môn Ngữ văn không phải là môn ưu thế của xã hội hiện đại dẫn đến tâm lí xem nhẹ môn học ở học sinh. Như vậy, việc đổi mới phương pháp dạy học theo chủ đề sẽ giúp học sinh liên kết được kiến thức giữa các văn bản có cùng chủ đề, có sự liên hệ tri thức, giao thoa hoặc trùng lặp phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh; giúp học sinh ghi nhớ kiến thức theo hệ thống các cấp độ nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Từ đó, định hướng phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.
Dạy học theo chủ đề là phương pháp dạy học theo quan điểm phát triển năng lực, không chỉ chú ý tích cực hóa học sinh lĩnh hội tri thức mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với những tình huống cụ thể của đời sống "Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực"[4]
2.2.2. Khó khăn
Đọc hiểu Ngữ văn theo chủ đề là một phương pháp dạy học hiệu quả để đáp ứng mục tiêu đổi mới chương trình sách giáo khoa cũng là đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Phương pháp này đang được ứng dụng phổ biến trong các trường phổ thông nhưng để thành công cần sự nỗ lực hợp tác từ hai phía là người dạy và người học. Bởi trong tư duy cũ vẫn quen với lối truyền thụ một chiều những cảm nhận của giáo viên về văn bản, chưa hướng tới việc cung cấp cho học sinh cách học, cách tiếp cận, khám phá những vấn đề về nội dung và nghệ thuật của văn bản. Dạy học chú trọng đến nội dung tư tưởng của văn bản văn học, chú trọng đến dạy kiến thức hơn là hình thành kĩ năng.
Việc vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực trong giờ Đọc hiểu Ngữ văn đã được quan tâm, tuy nhiên vẫn mang tính khiên cưỡng, ví dụ như: phương pháp thảo luận nhóm được tổ chức nhưng chủ yếu vẫn dựa vào một vài cá nhân học sinh tích cực tham gia, các thành viên còn lại vẫn dựa dẫm, ỉ lại chưa thực sự chủ động. Mục đích của thảo luận nhóm chưa đạt được tính dân chủ - mọi cá nhân được tự do bày tỏ quan điểm, thói quen bình đẳng, biết đón nhận quan điểm bất đồng để hình thành quan điểm cá nhân; phương pháp đóng vai chưa thực sự được chú trọng, nếu có thực hiện chỉ là dạng bài viết (nhập vai nhân vật kể lại truyện), việc chuyển thể thành kịch bản, xử lí tình huống giả định, trình bày một vấn đề chưa được quan tâm đúng mức. Vì vậy học sinh ít có cơ hội bày tỏ thái độ, chưa hứng thú với giờ học, chưa hình thành các kĩ năng và năng lực cho người học.
Trong thực tế giảng dạy, khó khăn nhất của giáo viên bộ môn chính là việc định hình quy trình xây dựng và tiến hành soạn giảng một chủ đề. Vì chưa có một sự thống nhất để đưa ra hướng dẫn cụ thể cho sự tích hợp và xây dựng chủ đề, giáo viên vừa tìm tòi vừa thử nghiệm vừa rút kinh nghiệm. Đồng thời, để tiến hành một chủ đề dạy học đòi hỏi sự chuẩn bị kĩ lưỡng từ phía người dạy và người học về thời gian, công sức, chủ động, sáng tạo trong hoạt động dạy và học vì dạy học theo chủ đề phải gắn với nhiệm vụ học tập, gắn với giải quyết các vấn đề thực tiễn nên khâu chuẩn bị phải tiến hành trước tiết dạy nhiều thời gian. Các dự án dạy học cần có kế hoạch theo dõi tiến trình thực hiện để có cơ sở kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh ngay trong quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập. Điều này thực sự khó khăn với dung lượng chương trình Ngữ văn hiện hành còn nặng và dàn trải, với thói quen thụ động tiếp nhận tri thức của học sinh và sự chủ động của giáo viên trong quá trình dạy học. Trong khuôn khổ của sáng kiến kinh nghiệm, tôi muốn tập trung vào "Một số giải pháp để nâng cao hiệu quả giờ Đọc hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam" - Ngữ văn 11. Mong muốn hình thành kĩ năng chủ động, sáng tạo trong việc tiếp thu tri thức và định hướng phát triển năng lực cho học sinh, góp phần vào công cuộc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và môn Ngữ văn nói riêng.
2.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả giờ Đọc - hiểu Ngữ văn theo chủ đề truyện ngắn lãng mạn Việt Nam - Ngữ văn 11
2.3.1. Đọc - hiểu chủ đề thông qua các hoạt động hình thành kiến thức, khơi dậy những tiềm năng sáng tạo
Trong phương pháp dạy học tích cực, giáo viên không giảng giải hay cung cấp kiến thức mà định hướng, khích lệ, hỗ trợ học sinh tự lực khám phá tri thức, hình thành kĩ năng. Nghĩa là học sinh được đặt vào tình huống cụ thể, trực tiếp quan sát, thảo luận, phát hiện, giải quyết vấn đề đặt ra theo suy nghĩ của mình. Đó là cơ sở giúp người học phát huy sức sáng tạo.
2.3.1.1. Hoạt động 1: Khởi động/ trải nghiệm/ tạo tình huống xuất phát.
Mục đích của hoạt động: giúp học sinh huy động vốn kiến thức và kĩ năng để chuẩn bị tiếp nhận kiến thức và kĩ năng mới; giúp học sinh tạo hứng thú để bước vào bài học; giúp giáo viên tìm hiểu xem học sinh có những hiểu biết như thế nào về những vấn đề trong cuộc sống có liên quan đến nội dung bài học.
Nội dung, hình thức khởi động: 
+ Sử dụng hệ thống câu hỏi và bài tập: quan sát tranh, ảnh để trao đổi với nhau về một vấn đề có liên quan đến bài học. 
Ví dụ như khi Đọc hiểu truyện ngắn "Chữ người tử tù" của nhà văn Nguyễn Tuân, giáo viên cho học sinh trải nghiệm tại các địa điểm viết thư pháp hoặc cho học sinh xem tranh minh họa về cảnh cho chữ để tạo tâm thế hứng khởi cho bài học mới.
Hình ảnh trải nghiệm nghệ thuật thư pháp
Hình ảnh minh họa về cảnh cho chữ
+ Sử dụng trò chơi: trong hoạt động khởi động, sử dụng trò chơi để tạo hứng thú cho học sinh trước khi vào bài mới. 
Ví dụ như khi Đọc hiểu chủ đề "Truyện ngắn lãng mạn", giáo viên cho học sinh tiếp cận bài học bằng hình thức giải ô chữ để tìm chủ đề "Truyện ngắn lãng mạn".
 Hệ thống câu hỏi:
1. Bút danh của Nguyễn Tường Vinh. (có 8 chữ cái)
2. Truyện ngắn Thạch Lam có đặc điểm gì nổi bật? (có 15 chữ cái)
3. Tên tập truyện ngắn đầu tay của nhà văn Thạch Lam. (có 9 chữ cái)
4. Không gian được nhà văn miêu tả trong "Hai đứa trẻ".( có 9 chữ cái)
5. Câu văn đặc biệt, trầm buồn, đậm chất thơ trong truyện ngắn "Hai đứa trẻ".(có 13 chữ cái)
6. "Hai đứa trẻ" được in trong tập truyện ngắn nào? (có 13 chữ cái)
7. Phân loại tình huống truyện "Hai đứa trẻ".(có 16 chữ cái)
8. Nét đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn "Hai đứa trẻ".(có 9 chữ cái)
9. Tập tùy bút đặc sắc viết về các thức quà của nhà văn Thạch Lam. (có 20 chữ cái)
10. Bút danh của Nguyễn Tuân có nghĩa là chàng trai số một. (có 8 chữ cái)
11. Một trong những đề tài tiêu biểu của Nguyễn Tuân trước Cách mạng tháng Tám 1945. (có 14 chữ cái)
12. Tính cách của Huấn Cao trong "Chữ người tử tù" được Nguyễn Tuân miêu tả trong một chữ. (có 6 chữ cái)
13. Tên gọi ban đầu của truyện ngắn "Chữ người tử tù". (có 15 chữ cái)
14. Cụm từ được Nguyễn Tuân sử dụng để ca ngợi phẩm chất của viên quản ngục. (có 16 chữ cái)
15. Lời khen ngợi về con chữ của Huấn Cao. (có 14 chữ cái)
16. Hành động của viên quản ngục trước lời khuyên của Huấn Cao. (có 7 chữ cái)
17. Ở truyện ngắn "Chữ người tử tù", Nguyễn Tuân muốn ca ngợi vẻ đẹp gì? (có 10 chữ cái)
Đáp án:
T
H
A
C
H
L
A
M
K
H
Ô
N
G
C
O
C
Ô
T
R
U
Y
Ê
N
G
I
O
Đ
Â
U
M
U
A
P
H
Ô
H
U
Y
Ê
N
C
H
I
Ê
U
C
H
I
Ê
U
R
Ô
I
N
Ă
N
G
T
R
O
N
G
V
Ư
Ơ
N
T
I
N
H
H
U
Ô
N
G
T
I
N
H
C
A
M
T
Ư
Ơ
N
G
P
H
A
N
H
A
N
Ô
I
B
Ă
M
S
A
U
P
H
Ô
P
H
Ư
Ơ
N
G
N
H
Â
T
L
A
N
G
Đ
Ơ
I
S
Ô
N
G
T
R
U
Y
L
A
C
K
H
O
A
N
H
D
O
N
G
C
H
Ư
C
U
Ô
I
C
U
N
G
T
H
A
N
H
Â
M
T
R
O
N
G
T
R
E
O
Đ
E
P
L
Ă
M
V
U
Ô
N
G
L
Ă
M
B
A
I
L
I
N
H
T
H
I
Ê
N
L
Ư
Ơ
N
G
2.3.1.2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức.
- Mục đích của hoạt động: giúp học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức thông qua hệ thống các bài tập/nhiệm vụ.
- Nội dung và hình thức bài tập/nhiệm vụ: các tri thức ở hoạt động này thuộc các phân môn Văn học, Tiếng Việt, Tập làm văn trong sách giáo khoa hiện hành, được tiến hành theo trình tự sau:
+ Đọc hiểu văn bản: đọc là hoạt động quan trọng, là bước đi đầu tiên khi tiếp xúc với văn bản, cũng là khâu đầu tiên của quá trình tìm hiểu văn bản. Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh trước ở nhà. Đến lớp chỉ đọc ví dụ một đoạn ngắn và một vài lưu ý trong phần chú thích. Sau đó, giáo viên thiết kế những hoạt động hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản bằng việc sử dụng một số câu hỏi tập hợp thành một bài tập/nhiệm vụ lớn hơn; thiết kế các bài tập trắc nghiệm, kết hợp tự luận; thiết kế các hoạt động kích thích sáng tạo Nội dung các bài tập/ nhiệm vụ trong mục này nêu lên các yêu cầu tìm hiểu về đặc điểm thể loại, nội dung, nghệ thuật của văn bản. 
Ví dụ: sử dụng bảng xác định và mô tả mức độ yêu cầu của mỗi loại câu hỏi/bài tập sử dụng trong kiểm tra, đánh giá năng lực và phẩm chất học sinh trong dạy học chủ đề "Truyện ngắn lãng mạn Việt Nam" - Ngữ văn 11.
Mức độ nhận biết
Mức độ thông hiểu
Mức độ vân dụng và vận dụng cao
Những nét chính về tác giả.
Chỉ ra những biểu hiện về con người tác giả được thể hiện trong truyện ngắn.
Truyện ngắn giúp em hiểu thêm những gì về tác giả?
Nêu hoàn cảnh sáng tác của truyện ngắn.
Tác động của hoàn cảnh ra đời đến nội dung tư tưởng của truyện ngắn.
Nếu ở trong hoàn cảnh tương tự của tác giả em sẽ làm gì?
Nhan đề của truyện ngắn.
Giải thích ý nghĩa nhan đề.
Tại sao tác giả không lấy tên nhân vật chính đặt tên cho truyện ngắn?
Truyện ngắn được viết theo thể loại nào?
Chỉ ra những đặc điểm về kết cấu, bố cục, cốt truyệnvà cắt nghĩa những sự việc, chi tiết, hình ảnhtrong truyện ngắn.
Em thấy việc sử dụng thể loại truyện ngắn có hợp lí không? Vì sao?
Nhân vật trong truyện ngắn là ai? Kể tên các nhân vật đó?
Mối quan hệ giữa các nhân vật như thế nào?
Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa các nhân vật?
Chỉ ra dẫn chứng thể hiện tâm trạng, ngôn ngữ, cử chỉ và hành động của nhân vật?
Khái quát về phẩm cách, số phận các nhân vật.
Nhận xét về phẩm cách, số phận của các nhân vật ấy.
Truyện ngắn nhằm xây dựng hình tượng nghệ thuật nào?
Phân tích các đặc điểm của hình tượng nghệ thuật đó. 
Hình tượng nghệ thuật giúp nhà văn thể hiện cái nhìn về cuộc sống và con người như thế nào?
Theo em sức hấp dẫn của hình tượng nghệ thuật đó là gì?
Tư tưởng của nhà văn được thể hiện rõ nhất trong những câu văn, đoạn văn nào?
Lí giải tư tưởng của nhà văn qua các câu văn, đoạn văn đó.
Em hãy nhận xét về tư tưởng của tác giả thể hiện trong truyện ngắn?
+ Tích lũy kiến thức, kĩ năng Tiếng Việt: Tích hợp với nhiệm vụ tìm hiểu văn bản, giáo viên đưa ra một số bài tập/nhiệm vụ yêu cầu học sinh tìm hiểu các kiến thức Tiếng Việt. Các khái niệm thuộc ngôn ngữ học được giảm tải, chuyển hóa thành dạng kĩ năng, giúp học sinh dễ tiếp nhận hơn. Chẳng hạn như trong văn bản "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân, giáo viên có thể tích hợp với bài "Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân" với những bài tập như sau: Em hãy tìm những chi tiết thể hiện ngôn ngữ của Huấn Cao? Nội dung của những câu nói ấy có ý nghĩa gì? Nguyễn Tuân đã vận dụng vốn ngôn ngữ chung để cá thể hóa tính cách nhân vật Huấn Cao như thế nào?
+ Tích lũy kiến thức, kĩ năng Làm văn: các kiến thức làm văn cũng được dạy tích hợp với Đọc hiểu và Tiếng Việt. Cũng như phần kiến thức Tiếng Việt, những nội dung lí thuyết Là