SKKN Một số biện pháp sửa lỗi viết câu cho học sinh lớp 5A trường tiểu học Nga Nhân
Để đáp ứng được mục tiêu đào tạo của nhà trường xã hội chủ nghĩa nói chung và các trường Tiểu học nói riêng là đào tạo những con người phát triển toàn diện. Bậc Tiểu học là bậc học quan trọng nhất, nó là nền móng đầu tiên cho sự phát triển toàn diện ấy. Do vậy nền móng tri thức và nhóm nhân cách con người được vững chắc hay không chính là nhờ vào sự kiên cố của nền móng đó. Về mặt tâm lí ở cấp bậc tiểu học này, trẻ bắt đấu tiếp xúc với việc học tập. Hoạt động của chúng được chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập. Tâm hồn trong trắng của các em bắt đầu tiếp xúc với công việc mới mẻ và có thể nói cấp tiểu học sẽ viết những nét đầu tiên trên nền nhân cách trẻ.
Trong các môn học ở Tiểu học, môn Tiếng Việt giữ một trong những vị trí quan trọng nhất. Với nhiệm vụ là trang bị cho học sinh những tri thức về hệ thống Tiếng Việt chuẩn mực, rèn luyện cho học sinh những kĩ năng sử dụng thành thạo Tiếng Việt trong hoạt động tư duy và giao tiếp. Để học sinh có được điều đó trước hết phải giúp học sinh biết cách sắp xếp các từ ngữ thành câu văn hoàn chỉnh. Đó là công việc giúp học sinh viết được câu văn đúng về ngữ pháp hay đúng về mặt nội dung là một việc làm cấp thiết hơn bao giờ hết trong việc dạy Tiếng Việt. Đối với Tiếng Việt, câu chính là tế bào đầu tiên giúp các em đạt hiệu quả cao trong quá trình tư duy và giao tiếp, hay nói cách khác quá trình tư duy và giao tiếp của con người chỉ đầy đủ và trọn vẹn đạt hiệu quả cao khi được cung cấp ngữ pháp đầy đủ về câu.
Cùng với các môn học khác, môn Tiếng Việt lớp 5 có vị trí đặc biệt quan trọng ở bậc Tiểu học. Môn Tiếng Việt lớp 5 lấy nguyên tắc dạy giao tiếp làm định hướng cơ bản để hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt ( nghe, nói đọc, viết), để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GD&ĐT NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬA LỖI VIẾT CÂU CHO HỌC SINH LỚP 5A TRƯỜNG TIỂU HỌC NGA NHÂN Người thực hiện: Lê Thị Lan Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nga Nhân SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Tiếng Việt THANH HOÁ NĂM 2016 MỤC LỤC Nội dung Trang A . MỞ ĐẦU 1 I. Lí do chọn đề tài 1-2 II. Mục đích nghên cứu 2 III. Đối tượng nghiên cứu 3 IV. Phương pháp nghiên cứu 3 1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết. 3 2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 3 3. Phương pháp điều tra. 3 4. Phương pháp đàm thoại. 3 5. Phương pháp quan sát. 3 6. Phương pháp thực nghiệm. 3 7. Phương pháp tổ chức trò chơi. 3 8. Xử lí thông tin bằng phương pháp thống kê 3 B. NỘI DUNG 4 I. Cơ sở lí luận 4 II. Thực trạng 5-8 III. Các biện pháp thực hiện 9-16 IV. Kiểm nghiệm 17 C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 18 I. Kết luận 18 II. ý kiến đề xuất 19-20 TÀI LIỆU THAM KHẢO 21 A. MỞ ĐẦU I.Lí do chọn đề tài Để đáp ứng được mục tiêu đào tạo của nhà trường xã hội chủ nghĩa nói chung và các trường Tiểu học nói riêng là đào tạo những con người phát triển toàn diện. Bậc Tiểu học là bậc học quan trọng nhất, nó là nền móng đầu tiên cho sự phát triển toàn diện ấy. Do vậy nền móng tri thức và nhóm nhân cách con người được vững chắc hay không chính là nhờ vào sự kiên cố của nền móng đó. Về mặt tâm lí ở cấp bậc tiểu học này, trẻ bắt đấu tiếp xúc với việc học tập. Hoạt động của chúng được chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập. Tâm hồn trong trắng của các em bắt đầu tiếp xúc với công việc mới mẻ và có thể nói cấp tiểu học sẽ viết những nét đầu tiên trên nền nhân cách trẻ. Trong các môn học ở Tiểu học, môn Tiếng Việt giữ một trong những vị trí quan trọng nhất. Với nhiệm vụ là trang bị cho học sinh những tri thức về hệ thống Tiếng Việt chuẩn mực, rèn luyện cho học sinh những kĩ năng sử dụng thành thạo Tiếng Việt trong hoạt động tư duy và giao tiếp. Để học sinh có được điều đó trước hết phải giúp học sinh biết cách sắp xếp các từ ngữ thành câu văn hoàn chỉnh. Đó là công việc giúp học sinh viết được câu văn đúng về ngữ pháp hay đúng về mặt nội dung là một việc làm cấp thiết hơn bao giờ hết trong việc dạy Tiếng Việt. Đối với Tiếng Việt, câu chính là tế bào đầu tiên giúp các em đạt hiệu quả cao trong quá trình tư duy và giao tiếp, hay nói cách khác quá trình tư duy và giao tiếp của con người chỉ đầy đủ và trọn vẹn đạt hiệu quả cao khi được cung cấp ngữ pháp đầy đủ về câu. Cùng với các môn học khác, môn Tiếng Việt lớp 5 có vị trí đặc biệt quan trọng ở bậc Tiểu học. Môn Tiếng Việt lớp 5 lấy nguyên tắc dạy giao tiếp làm định hướng cơ bản để hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt ( nghe, nói đọc, viết), để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Để học tốt, học sinh cần phải biết cách diễn đạt- nói, viết phải thành câu thì người đọc, người nghe mới hiểu được, Vì thế, ở mỗi môn học, đặc biệt là môn Tiếng Việt, trọng tâm là phân môn Luyện từ và câu đã rèn cho học sinh thực hành viết câu sao cho đúng cấu tạo ngữ pháp, đủ ý, trọn nghĩa, hợp lô gíc. Để viết được câu, đoạn văn hoặc bài văn cần có cách dùng từ, đặt câu sinh động. Việc nhận ra lỗi câu mình viết sai để đặt câu đúng và hay sẽ giúp cho các em tự tin hơn trong giao tiếp. Đồng thời, nó tạo điều kiện để học sinh phát huy hết khả năng ngôn ngữ vốn có của mình, giúp các em tham gia lĩnh hội kiến thức, rèn tư duy và giáo dục tính thẩm mĩ; giúp các em học tập tốt trong những cấp học trên. Việc dạy học sinh sử dụng “ câu” để học tập và giao tiếp trong nhà trường Tiểu học hiện nay, bên cạnh những thành công còn nhiều hạn chế. Hơn thế nữa, việc hướng dẫn học sinh đặt câu, xác định thành phần câu, chữa câu sai trong quá trình dạy học là một việc làm còn nhiều nan giải. Là giáo viên Tiểu học cũng đã nhiều năm dạy lớp 5, tôi nhận thấy: Số học sinh sử dụng câu đúng trong thực hành nói, viết văn bản là rất ít. Khả năng nhận thức và sử dụng Tiếng Việt của nhiều học sinh còn hạn chế. Phần lớn học sinh đặt câu không đúng về cấu tạo ngữ pháp, sai về trật tự, giáo viên cũng còn xem nhẹ việc dạy câu cũng như cách hướng dẫn học sinh sửa sai khi dùng câu chưa đúng - đặc biệt là ở các môn ít tiết. Vì thế, nếu giáo viên không tổ chức tốt quá trình dạy học thì học sinh không đặt được câu đúng ngữ pháp và sinh động để diễn đạt một vấn đề, viết một đoạn văn hợp nghĩa, đúng lô gíc...Do đó, việc làm sao để hướng dẫn học sinh (đặc biệt là học sinh yếu) rèn kĩ năng sử dụng câu đúng, biết cách nhận biết lỗi câu và cách sửa là điều trăn trở của nhiều giáo viên Tiểu học nói chung và với bản thân tôi nói riêng. Xuất phát từ mục tiêu trên tôi chọn đề tài nghiên cứu: :“Một số biện pháp sửa lỗi viết câu cho học sinh lớp 5A trường Tiểu học Nga Nhân”. II. Mục đích nghiên cứu: “Một số biện pháp sửa lỗi viết câu cho học sinh lớp 5A trường Tiểu học Nga Nhân” nhằm đạt được những mục đích sau: Giúp học sinh lớp 5A thấy được nguyên nhân dẫn đến câu sai, từ đó giúp các em sửa chữa để có những câu văn hay, giàu hình ảnh, hướng các em biết vận dụng phần ngữ pháp vào việc đặt câu. Giúp học sinh biết trình bày một vấn đề trọn vẹn về ý, khả năng diễn đạt mạch lạc, lưu loát trước tập thể. Bên cạnh đó giúp các em thực hiện được yêu cầu, nhiệm vụ của bộ môn, là công cụ để tạo đà cho học sinh nhận thức tốt các môn học khác cũng như quá trình tư duy và giao tiếp hàng ngày. Đây là cơ sở để giáo dục lòng yêu quý tôn trọng Tiếng việt trong các em, ý thức giữ gìn, mở rộng sự phong phú trong sáng của Tiếng việt ngôn ngữ mẹ đẻ của dân tộc. Ngoài ra việc nghiên cứu này còn giúp tôi việc bồi dưỡng tay nghề, củng cố thêm vốn tri thức, hành trang sư phạm cho bản thân để vững bước trên con đường sự nghiệp. III. Đối tượng nghiên cứu: 1.Địa điểm: Khối lớp 5 TrườngTiểu học Nga Nhân - huyện Nga Sơn - tỉnh Thanh Hóa. 2. Phạm vi : *Giới hạn đối tượng nghiên cứu: “Một số biện pháp sửa lỗi viết câu cho học sinh lớp 5A trường Tiểu học Nga Nhân” * Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Trường Tiểu học Nga Nhân - Huyện Nga Sơn-Thanh Hóa. *Giới hạn khách thể khảo sát : Học sinh khối lớp 5 trường Tiểu học Nga Nhân - Huyện Nga Sơn-Thanh Hóa. Tìm hiểu về việc viết câu và cách sửa lỗi viết câu cho học sinh lớp 5A trường tiểu học Nga Nhân. - Về thực trạng viết câu của học sinh lớp 5 - Một số lỗi khi viết câu và đề ra một số biện pháp sửa lỗi câu cho học sinh lớp 5A do tôi trực tiếp giảng dạy tại trường Tiểu học Nga Nhân. IV. Phương pháp nghiên cứu: 1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: Khi nghiên cứu phương pháp này tôi đã nghiên cứu các tài liệu, giáo trình có liên quan như: SGK Tiếng Việt lớp 5, SGV T.Việt lớp 5, đổi mới PPDH Tiếng Việt, các tài liệu có liên quan về T. Việt. .Bằng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh mô hình hoá để rút ra những vấn đề lí luận có tính định hướng làm cơ sở để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu. 2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:Nghiên cứu điều tra thực tiễn qua dự giờ, phiếu điều tra, qua phỏng vấn học sinh và giáo viên để làm nền cho quá trình nghiên cứu, đề ra những giải pháp mang tính khả thi nhất. 3. Phương pháp điều tra: Thông qua việc trao đổi bàn bạc với giáo viên, với phụ huynh học sinh và học sinh nhằm nắm bắt thu thập tài liệu, các thông tin về tình hình thực tế có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Tìm hiểu thực trạng về những lỗi câu học sinh thường mắc phải, từ đó phát hiện các vấn đề cần nghiên cứu và chuẩn bị cho các bước nghiên cứu tiếp theo. 4. Phương pháp đàm thoại: Trao đổi với chị em đồng nghiệp về những thuận lợi, khó khăn trong dạy học và cách sử dụng phương pháp hiện nay. 5. Phương pháp quan sát: Thông qua các tiết dự giờ, thao giảng trên lớp có thể quan sát trực tiếp tình hình học tập của học sinh trong một tiết học qua đó biết được khả năng tiếp thu bài, nắm bắt kiến thức qua bài làm của học sinh. Bên cạnh đó học hỏi đồng nghiệp và chỉ ra những hạn chế trong giảng dạy của giáo viên. 6. Phương pháp thực nghiệm: Để kiểm nghiệm tính khả thi và tác dụng của các bài đã thiết kế qua các bài điều chỉnh cho hợp lí nhằm đạt kết quả cao trong dạy và học cũng như trong sửa lỗi câu cho học sinh. 7. Phương pháp tổ chức trò chơi: Thông qua hình thức trò chơi đánh giá được kết quả học tập của học sinh một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn 8. Xử lí tài liệu bằng PP thống kê. B. NỘI DUNG I. Cơ sở lí luận: Ngôn ngữ dưới dạng viết giữ vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của xã hội. Chính vì vậy, hướng dẫn cho học sinh viết đúng câu và đủ câu là hết sức cần thiết. Nhiệm đó phần lớn phụ thuộc vào việc giảng dạy môn Tiếng Việt chung phân môn Luyện từ và câu nói riêng. Vấn đề đặt ra là người giáo viên phải dạy như thế nào để đạt hiệu quả như mong muốn. Vậy nên khi giảng dạy GV cần tích cực đổi mới PPDH cho phù hợp với đặc điểm nhận thức của lứa tuổi học sinh để có tác động tích cực đến quá trình lĩnh hội tri thức của trẻ. Tri giác của học sinh lớp 5 thường gắn với hoạt động. Về tư duy thì tư duy trực quan bằng hành động. Do vậy GV thường xuyên có biện pháp kích thích HS học tập như: khen ngợi, động viên...tạo hứng thú cho HS ghi nhớ các kĩ năng, từ đó giúp HS tiếp thu tri thức, hiểu bài, khắc sâu, nhớ lâu kiến thức bài học. Như chúng ta đã biết môn Tiếng Việt nói chung, phân môn Luyện từ và câu nói riêng là môn khoa học về ngôn từ. Nó cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản của Tiếng Việt, tạo cơ sở cho học sinh trau dồi và phát triển ngôn ngữ, rèn luyện cho học sinh những kỹ năng sử dụng tiếng mẹ đẻ. Từ đó, tạo cho các em có điều kiện cảm nhận tốt văn chương và tiếp thu tri thức nhân loại nói chung. Ở trường tiểu học, phân môn Luyện từ và câu được dạy với tư cách là một phân môn độc lập. Hệ thống từ ngữ cung cấp cho học sinh chủ yếu là những từ ngữ thông dụng, tối thiểu và thế giới xung quanh như công việc của học sinh ở nhà, ở trường, tình cảm gia đình, vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người , cộng đồngmở rộng vốn từ theo chủ điểm, chủ đề. Đồng thời cung cấp cho học sinh những hiểu biết về câu, các kiểu câu, thành phần câu, kĩ năng dùng từ đặt câu Nói đến “câu”, trước hết ta biết: Câu là một đoạn lời, diến đạt một ý trọn vẹn, là cấp độ nhỏ nhất của đơn vị giao tiếp bằng ngôn ngữ ( sau đoạn và văn bản). Về hình thức, câu ứng với một kiểu cấu tạo nhất định. Trên chữ viết, câu được mở đầu bằng một chữ viết hoa và kết thúc bằng một dấu chấm câu. Câu được học sinh tiếp nhận qua từng giờ học. Như vậy, dạy Luyện từ và câu cũng như dạy các môn học khác, giáo viên cũng cần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá các hoạt động của học sinh. Lấy cơ sở của mỗi hoạt động là những việc làm của học sinh dưới sự hướng dẫn gợi mở của thầy giáo, cô giáo. Nghĩa là trong giờ học, giáo viên cần lưu ý đến các hình thức tổ chức dạy hấp dẫn phù hợp với nội dung bài và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh nhằm phát huy tính độc lập, tự giác của học sinh, giúp các em lĩnh hội kiến thức một cách vui vẻ, nhẹ nhàng và hiệu quả. Trong giờ học các em phải được tham gia luyện tập thực hành nhiều và bộc lộ năng lực của bản thân, làm sao tiết Luyện từ và câu thực sự là một tiết "học luyện từ và câu". II.Thực trạng dạy- học của giáo viên và học sinh lớp 5A trường Tiểu học Nga Nhân. 1.Giáo viên: Ưu điểm: GV đã nắm được yêu cầu của việc đổi mới phương pháp một cách cơ bản, việc sử dụng đồ dùng tương đối có hiệu quả. Sự chỉ đạo chuyên môn của phòng giáo dục, BGH, Tổ chuyên môn có vai trò tích cực giúp GV đi đúng nội dung, chương trình phân môn Luyện từ và câu. - Bản thân tôi đã nhiều năm liền dạy lớp 5, ít nhiều cũng đúc rút được chút kinh nghiệm trong giảng dạy. Qua hội thi văn hoá được huyện tổ chức hàng năm đã khuấy động nên phong trào văn hoá văn nghệ cho giáo viên và HS các trường tham gia một cách tích cực. Bản thân tôi luôn có ý thức rèn cho các em cách diễn đạt trong giao tiếp thông qua các cuộc thi: thi kể chuyện, các giờ sinh hoạt tập thể... Nhiều năm nay, ở trường Tiểu học Nga Nhân, chất lượng dạy học phân môn Luyện từ và câu nói chung và cách sửa lỗi viết câu nói riêng đã được nâng lên. Bởi dưới sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường, đội ngũ giáo viên đã đổi mới phương pháp giảng dạy đó là phát huy tính tích cực tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập. Đa số giáo viên đều tận tâm trong giảng dạy, chăm lo đến chất lượng học sinh, song vẫn còn một bộ phận giáo viên coi nhẹ tầm quan trọng của việc sửa lỗi viết câu. Qua dự giờ đồng nghiệp ở trường và qua việc trao đổi với giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 5, tôi nhận thấy có nhiều vấn đề hạn chế về phía giáo viên như sau: Tồn tại: Trong thực tế, việc sửa lỗi câu cho học sinh ở bậc Tiểu học nói chung và ở lớp 5 nói riêng: bên cạnh nhiều cố gắng nỗ lực của giáo viên nhằm nâng cao chất lượng viết đúng câu thì vẫn còn một số ít giáo viên chưa thực sự coi trọng việc sửa lỗi câu. Tình trạng này vẫn tồn tại, thiết nghĩ do sự nhận thức của một bộ phận giáo viên còn hạn chế cứ dạy viết câu là cho HS viết vào vở là xong, còn viết câu như thế nào, có đúng câu, đủ các bộ phận trong câu hay không thì chưa thực sự chú ý đến. Do vậy mà hiện tượng học sinh viết câu, nói câu không đúng, thiếu các thành phần trong câu ( thiếu chủ ngữ hoặc thiếu vị ngữ ) còn phổ biến. Mục tiêu chính trong giảng dạy môn Tiếng việt lớp 5 nói chung và trong môn Luỵên từ và câu nói riêng là sau khi học hết chương trình lớp 5, học sinh cần đạt một trong những yêu cầu cơ bản: Viết đúng và viết đầu đủ các bộ phận trong câu. Nên việc rèn cho học sinh kĩ năng viết đúng, đủ các bộ phận của câu đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, nhẫn nại. Bên cạnh những ưu điểm thì việc dạy học phân môn Luyện từ và câu ở lớp 5 nói chung và việc sửa lỗi viết câu cho học sinh còn nhiều hạn chế. Cụ thể như sau: Giáo viên đều cho rằng việc dạy phân môn Luyện từ và câu nói chung và việc sửa lỗi viết câu cho học sinh nói riêng là nội dung khó dạy. Khi lên lớp, giáo viên phải chuẩn bị công phu, yêu cầu đòi hỏi huy động kiến thức nhiều. Hầu hết, giáo viên quen dạy với cách dạy truyền thống. Nhiều giáo viên rất khó khăn trong đổi mới phương pháp dạy. Giáo viên quen dạy theo kiểu thầy làm mẫu, trò chép và học thuộc hoặc giáo viên hướng dẫn chung chung để học sinh tự mày mò, phương pháp dạy học đơn điệu thiếu sáng tạo, khả năng vận dụng tích hợp các kiến thức của các phân môn khác trong Tiếng Việt còn hạn chế. Các cách dạy trên của giáo viên đều dẫn đến học sinh không biết làm bài, ngại học Luyện từ và câu. Nhiều giáo viên chưa đánh giá đúng mức vị trí của môn Tiếng Việt đặc biệt là phân môn Luyện từ và câu trong chương trình Tiểu học. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong việc dạy học về cách sửa lỗi viết câu một phần là do trình độ, năng lực sư phạm của giáo viên, có thể chính giáo viên cũng thiếu những tri thức khoa học, thiếu vốn sống thực tế. Việc đầu tư nghiên cứu về nội dung, phương pháp dạy học chưa được chú trọng; việc xác định mục tiêu bài dạy chưa trọng tâm dẫn đến học sinh không tích cực trong giờ học. Trong mỗi tiết dạy, giáo viên cho các em xác định yêu cầu bài tập sau đó cho học sinh làm mẫu và các em làm tương tự các trường hợp còn lại. Sau khi hoàn thành bài tập, giáo viên chưa chú trọng khắc sâu về kiến thức chủ yếu của bài học gì. Để tìm hiểu về thực trạng của việc dạy sửa lỗi viết câu tôi đã tiến hành một số biện pháp thăm dò, tìm hiểu, dự giờ đồng nghiệp dạy lớp 5. Tiến hành dự giờ 2 tiết Luyện từ và câu lớp 5.Năm học:2014-2015 *Đ/c: Hoàng Kim Hoa - GV dạy lớp 5B với bài Tuần 13 - Tiết 2 “Luyện tập về quan hệ từ” Bài tập 2: Hãy chuyển mỗi cập câu trong đoạn a hoặc đoạn b dưới đây thành một câu sử dụng các cặp quan hệ từ vì...nên... hoặc chẳng những...mà... Giáo viên tiến hành như sau: Giáo viên cho học sinh xác định yêu cầu bài tập. Sau đó cho học sinh làm bài rồi nêu kết quả. Cuối cùng giáo viên chốt kết quả. Những tồn tại giáo viên chưa làm được: Giáo viên chưa củng cố chắc chắn về tác dụng của quan hệ từ và vì sao lại sử dụng cặp quan hệ từ đó... *Đ/c: Mai Thị Len - GV dạy lớp 5A với bài Tuần 17 - Tiết 2 “Ôn tập về câu” Bài tập 2: Phân loại các kiểu câu kể. Xác định các thành phần của từng câu. Tồn tại: Ở tiết này, giáo viên cũng tiến hành như trên. Giáo viên chưa cho học sinh phân tích để thấy rõ vì sao lại phân loại, xác định thành phần câu như vậy. Đồng thời, giáo viên chưa có câu hỏi gợi mở cũng như chưa khắc sâu về từng kiểu câu, từng thành phần câu.Theo tôi giáo viên dạy như thế là chưa được. 2. Học sinh: Do đặc điểm tình hình của địa phương là vùng nông thôn, tình hình của lớp và đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi HS nên trình độ nhận thức học sinh không đồng đều, còn nhiều hạn chế. Vì phải đi làm ăn xa nên một số phụ huynh không có điều kiện quan tâm đến việc học của con cái, làm ảnh hưởng đến việc dạy- học của cả thầy và trò. Các em tiếp thu bài thụ động, máy móc, chưa có thói quen phân tích đề. - Một số học sinh chưa biết cách sử dụng câu đúng: Do ảnh hưởng của phương ngữ, học sinh nói thế nào thì sẽ viết câu thế đó. Nga Nhân là một xã vùng nông thôn nên việc đọc, viết của học sinh mang nặng phương ngữ. Nhiều học sinh nói không chuẩn phổ thông nên trong câu thường dùng tiếng địa phương, làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng học tập. - Trong quá trình học phân môn LTVC việc nhận diện câu và sửa lỗi viết câu chưa đúng cũng là một yếu tố quan trọng dẫn đến kết quả chưa đạt yêu cầu. Do khả năng nhận thức của học sinh, nhiều học sinh không nhận diện được lỗi câu và cách sửa. Một số học sinh khác vốn Tiếng Việt và khả năng sử dụng Tiếng Việt trong giao tiếp còn hạn chế; nội dung câu trùng lặp; dùng từ sai với hoàn cảnh giao tiếp. Để nắm bắt được thực trạng của học sinh lớp 5 về việc sửa lỗi viết câu, tôi đã tiến hành kiểm tra, khảo sát chất lượng học sinh của lớp 5A năm học 2015 - 2016. Kết quả thu được như sau: Lớp Số HS HTT HT Chưa HT SL TL SL TL SL TL 5A 30 8 26,66% 12 40% 10 33,34% Qua kết quả khảo sát trên, tôi nhận thấy số học sinh Hoàn thành tốt còn thấp, số học sinh chưa hoàn thành còn cao. Tôi tiến hành phân tích kết quả bài làm của học sinh và nhận thấy: *Một là: Các em chưa hiểu một cách sâu sắc , cặn kẽ các thành phần chính trong câu, chưa nắm được đâu là chủ ngữ, đâu là vị ngữ. Do vậy các em còn nhầm sang thành phần phụ của câu, dẫn đến việc viết câu thiếu chủ ngữ, vị ngữ hoặc có khi thiếu cả chủ và vị ngữ. Ví dụ: Các em viết : “ Sáng nay chữa bài tập Tiếng Việt” và cho rằng đây là một câu vì có đủ hai bộ phận chủ và vị ngữ ở trong câu. để tìm chủ ngữ của câu trên các em đặt câu hỏi “ bao giờ chữa bài tập Tiếng Việt” và các em được câu trả lời “ sáng nay”nên “ sáng nay” là chủ ngữ. Để tìm được bộ phận vị ngữ cách đặt câu hỏi “ sáng nay làm gì” được câu trả lời là “Chữa bài tập Tiếng Việt” vậy “chữa bài tập Tiếng Việt là vị ngữ”. Câu các em viết ra như trường hợp trên là sai, hay nói cách khác là chưa đủ câu vì còn thiếu bộ phận chủ ngữ. Nguyên nhân dẫn đến việc sai sót này là do học sinh chưa nắm chắc được kiến thức về câu. Do vậy khi đọc bài làm của các em có những câu thiếu bộ phận chủ ngữ khiến người đọc rất khó hiểu em đang diễn đạt điều gì. Hơn nữa các em sử dụng những câu thiếu chủ ngữ trong giao tiếp với người lớn tuổi sẽ trở thành thiếu lễ độ. *Hai là: đối với các thành phần phụ trong câu các em còn mơ hồ về cách cấu tạo, vị trí và nhiệm vụ của các thành phần phụ trong câu. Do vậy khi vận dụng kiến thức về phần này để đặt câu hỏi có những thành phần phụ các em thường nhầm lẫn hoặc chưa biết cách đặt câu có các thành phần phụ. Ví dụ: các em viết: “Cô giáo chữa bài”. Câu này cũng là một câu vì nó có đủ cả hai bộ phận chính, chủ ngữ là “cô giáo” , vị ngữ là “chữa bài” và nếu ta thêm thành phận phụ vào câu và được viết là: “Sáng nay cô giáo chữa bài tập Tiếng Việt” . Câu này sẽ hay hơn và ý nghĩa hơn câu cũ vì thành phần phụ “sáng nay” bổ sung ý nghĩa cho cả khối chủ - vị, nó thông báo cho ta biết cô giáo chữa bài tập vào sáng nay ( chứ không phải chiều nay ). “ Bài tập” bổ sung ý nghĩa cho động từ “chữa” nó cho biết đối tượng của hoạt động là gì “ chữa bài tập chứ không phải
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_sua_loi_viet_cau_cho_hoc_sinh_lop_5a_t.doc