SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
Nhà soạn nhạc người Đức- Robert Schuman đã từng phát ngôn rằng “Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm trong trái tim mỗi con người”. Ngay từ khi mới lọt lòng, trẻ đã được nghe những lời ru thân thương của bà của mẹ, từ đó gieo vào lòng trẻ sự yêu mến đối với âm nhạc. Chính cái bắt đầu ấy đã vô hình dung đưa mỗi tâm hồn trẻ thơ hòa vào âm nhạc, âm nhạc với trẻ thơ như là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ thơ luôn luôn trong sáng, luôn luôn vui vẻ, cho nên việc tiếp xúc với âm nhạc là không thể thiếu với trẻ. Bởi âm nhạc được coi như là một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách tâm hồn trẻ thơ. Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lý, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ. Qua lời ca trong sáng với những giai điệu trầm bỗng, tiết tấu nhịp nhàng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc, từ đó trẻ trở nên linh hoạt, mạnh dạn và tự tin hơn, không những thế âm nhạc còn khám phá những điều bí ẩn của thế giới xung quanh đầy màu sắc, trẻ biết quê hương đất nước, con người.
````````` MỤC LỤC STT NỘI DUNG Trang 1 1.Mở đầu 1 2 1.1. Lý do chọn đề tài 1 3 1.2. Mục đích nghiên cứu 2 4 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 5 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 6 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 3 7 2.1. Cơ sở lí luận 3 8 2.2. Thực trạng vấn đề 5 9 2.2.1. Thực trạng 5 10 2.2.2. Kết quả 6 11 2.3.Các giải pháp sử dụng 7 12 2.3.1. Hát và vận động các tác phẩm âm nhạc phù hợp với lứa tuổi 7 13 2.3.2 . T¹o m«i trêng ©m nh¹c 16 14 2.3.3. øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo trong c¸c ho¹t ®éng ©m nh¹c 17 15 2.4. KÕt qu¶ nghiªn cøu: 17 16 3. KÕt luËn, kiÕn nghÞ 18 17 3.1. Kết luận 19 18 3.2. Kiến nghị 19 19 Tài liệu tham khảo 21 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chän ®Ò tµi Nhà soạn nhạc người Đức- Robert Schuman đã từng phát ngôn rằng “Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm trong trái tim mỗi con người”. Ngay từ khi mới lọt lòng, trẻ đã được nghe những lời ru thân thương của bà của mẹ, từ đó gieo vào lòng trẻ sự yêu mến đối với âm nhạc. Chính cái bắt đầu ấy đã vô hình dung đưa mỗi tâm hồn trẻ thơ hòa vào âm nhạc, âm nhạc với trẻ thơ như là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ thơ luôn luôn trong sáng, luôn luôn vui vẻ, cho nên việc tiếp xúc với âm nhạc là không thể thiếu với trẻ. Bởi âm nhạc được coi như là một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách tâm hồn trẻ thơ. Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lý, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ. Qua lời ca trong sáng với những giai điệu trầm bỗng, tiết tấu nhịp nhàng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và cảm xúc, từ đó trẻ trở nên linh hoạt, mạnh dạn và tự tin hơn, không những thế âm nhạc còn khám phá những điều bí ẩn của thế giới xung quanh đầy màu sắc, trẻ biết quê hương đất nước, con người. Trong chương trình giáo dục mầm non mới, hoạt động giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là một trong những hoạt động mà trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 tuổi nói riêng rất yêu thích. Âm nhạc là nguồn hứng thú để trẻ cảm thụ nghệ thuật và bộ môn này còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Như hoạt động “Phát triển ngôn ngữ” hay “Hoạt động Khám phá khoa học” Trẻ mẫu giáo rất thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Qua âm nhạc ta có thể giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ cho trẻ, hình thành ở trẻ thái độ yêu, ghét rõ ràng. Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể. Đó là tính kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trong giao tiếp, nâng cao khả năng phát triển trí tuệ, giúp trẻ học tốt các môn học khác, phát triển toàn diện nhân cách trẻ em. Tâm hồn trẻ thơ luôn luôn trong sáng, luôn luôn vui vẻ, cho nên việc tiếp xúc với âm nhạc là không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở nơi đây âm nhạc được coi như là một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách tâm hồn trẻ thơ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: ca hát, vận động theo nhạc, múa, nghe hát, vỗ tay theo lời ca, trò chơi âm nhạc Là một giáo viên mầm non, luôn tâm huyết với nghề dạy trẻ. Tôi nhận thấy trẻ em rất thông minh và linh hoạt. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển tốt những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Trong tất cả các môn học của trẻ tôi đặc biệt yêu thích hoạt động âm nhạc, có lẽ vì bản thân âm nhạc đã mang nhiều thế mạnh. Với tôi âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn tượng đẹp khi trẻ tới trường, tới lớp. Đặc biệt là đối với trẻ 5 - 6 tuổi, là lứa tuổi sắp bước sang một cấp học mới là cấp Tiểu học, tôi nhận thấy bộ môn âm nhạc với các bé là vô cùng quan trọng, âm nhạc giúp các em trưởng thành hơn về cả tâm hồn và thể chất. Nhận thức được tầm quan trọng của âm nhạc với việc chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng. Vì tất cả những lý do này, tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ. Chính vì thế để đạt được mục đích đã đề ra, tôi đã suy nghĩ, tìm ra một số phương pháp, biện pháp để tổ chức hoạt động âm nhạc thật tốt qua đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi”. 1.2. Mục đích nghiên cứu Thông qua quá trình nghiên cứu, tôi muốn tìm ra một số biện pháp giúp cho trẻ hứng thú trong hoạt động âm nhạc ở trường mầm non, qua đó giúp trẻ phát triển một cách toàn diện góp phần nâng cao chất lượng trong việc tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Ngoài ra, tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này nhằm mục đích giúp tôi mạnh dạn, sáng tạo hơn trong việc giảng dạy. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi”. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Đối với đề tài nghiên cứu này tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp trực quan thích giác: Đây là phương pháp đặc thù của giáo dục âm nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng, cảm xúc, tình cảm đa dạng, gần gũi trẻ. - Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn...): Hướng đến ý thức của trẻ, đối với trẻ, lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những phương tiện nhận thức đặc biệt gần gũi, dễ hiểu. - Phương pháp thực hành nghệ thuật: Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, vận động, sử dụng nhạc cụ hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên. - Phương pháp thống kê toán học: Để xử lý kết quả nghiên cứu, tăng mức độ tin cậy cho đề tài. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. 2.1. Cơ sở lí luận. Hoạt động âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật, một nội dung quan trọng không thể thiếu được trong chương trình chăm sóc - giáo dục mầm non. Cho trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc nhằm giáo dục tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Đó là sự vận dụng kỹ năng, kỹ xảo, sử dụng dụng cụ và các phương tiện âm nhạc, trí nhớ, sáng tạo thông qua các hoạt động âm nhạc phát triển toàn diện cho trẻ. *Âm nhạc tác động đến sự phát triển sinh lý của trẻ. Nhà sinh học Nga I.MDoghen và IR Tackhanốp đã xác nhận “Âm nhạc rõ ràng ảnh hưởng đến hô hấp, đến tuần hoàn máu và các quá trình sinh lí khác”, bởi thực tế cho ta thấy trẻ hát liên quan trực tiếp tới sự phát triển thể lực của trẻ, giúp trẻ củng cố phát âm, thở sâu, tránh nói lắp, khi nghe vận động theo nhạc giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi chạy nhảy, chính xác, tạo cho trẻ sự mềm dẻo nhịp nhàng có ảnh hưởng đến tim mạch và phát triển của cơ thể, có thể nói giáo dục âm nhạc là một trong những con đường hoàn thiện đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể lực cho trẻ điều đó cho ta thấy tầm quan trọng của âm nhạc đối với lứa tuổi mầm non. *Âm nhạc là phương tiện giáo dục đạo đức. Đại văn hào M Gorow – Ki nhận xét: “Âm nhạc tác động một cách kỳ diệu đến tận đáy lòng, nó khám phá ra cái phẩm chất cao quý ở con người”. Lời ca âm nhạc giàu tính biểu hiện và chất chữ tình. Nội dung lời ca phong phú giúp trẻ phát hiện vẻ đẹp trong thiên nhiên như bài hát “Màu hoa”, sự ngộ nghĩnh đáng yêu của các con vật như bài “Ai cũng yêu chú mèo”, về tình cảm gia đình như bài “Cả nhà thương nhau”. Từ đó gợi mở cho trẻ về cách ứng xử, giáo dục trẻ cách làm người. * Âm nhạc là phượng tiện giáo dục trí tuệ Âm nhạc không chỉ đơn thuần là để vui chơi, giải trí mà còn thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ. Âm nhạc giúp trẻ phát triển trí nhớ, trí nhớ âm nhạc là khả năng thu nhận và ghi nhớ lại. Đặc điểm của trẻ 5 - 6 tuổi là ghi nhớ âm nhạc bằng tai nghe dựa vào nhạc cảm. Trong quá trình hoạt động học tập, trí nhớ không có khả năng nhắc lại toàn bộ ngay mà phải qua quá trình luyện dần. Khi trẻ hát là cùng lúc ghi nhớ lời ca, giai điệu, tiết tấu, trẻ yêu ca hát bao nhiêu thì càng thuộc nhanh, nhớ chính xác và nhớ lâu bài hát. * Âm nhạc là phương tiện giáo dục thể lực. Đối với trẻ Mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động được hình thành dễ dàng. Vận động theo nhạc giúp trẻ phát triển cảm giác, nhịp điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ấn tượng nghe được trong âm nhạc. Ngoài ra còn làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè. * Âm nhạc là phượng tiện giáo dục thẩm mĩ Âm nhạc có sức lay động tâm hồn mạnh mẽ, không có gì có thể đánh thức tâm hồn con người bằng âm nhạc, âm nhạc chân chính có giá trị nghệ thuật cảm hóa mọi người, cùng hướng tới cái đẹp, những hình ảnh mang biểu trưng về cái đẹp được thể hiện trong bài: “Con cò, Búp bê, Sắp đến tết rồi, Cháu yêu bà, Cá vàng bơi, Con gà trống”. Những hình ảnh đó nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ những nhận thức về cái đẹp. Vì vậy, giáo dục thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động âm nhạc trong trường mầm non làm phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ, giúp trẻ cảm thụ cái đẹp, tạo niềm tin tưởng trong trẻ. * Âm nhạc là phương tiện giáo dục tình cảm xã hội. Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi bước vào tuổi mẫu giáo, nhất là từ 5 tuổi trở lên trẻ đã cảm nhận được những bài hát và những điệu nhạc. Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc ở các con lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ. 2.2.Thực trạng vấn ®Ò 2.2.1. Thực trạng Được Ban gi¸m hiÖu nhµ trêng ph©n c«ng trùc tiÕp gi¶ng d¹y lớp mẫu giáo lớn (5 - 6 tuæi) víi tæng sè ch¸u lµ 36 ch¸u trong ®ã cã 16 ch¸u n÷ vµ 20 ch¸u nam. Bíc vµo thùc hiÖn t«i thÊy cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n sau. a. Thuận lợi: - Nhà trường đầu tư về cơ sở vật chất như mua sắm dụng cụ âm nhạc cho trẻ, tạo điều kiện cho lớp được sử dụng đồ dùng hiện đại như đàn Oocgan, ti vi, máy vi tính, máy chiếu - Giáo viên được đi học nâng cao trình độ chuyên môn, học bồi dưỡng chuyên đề của phòng, chuyên đề của trường, dự giờ đồng nghiệp tạo điều kiện tôi được học tập, củng cố kiến thức nghiệp vụ. - Được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường bản thân cũng đã được và đang trực tiếp đứng lớp 5 - 6 tuổi nên cũng tích góp được một số kinh nghiệm của bộ môn. - Lứa tuổi trẻ tương đối đồng đều, phát triển tốt về thể chất, trẻ rất thích tham gia hoạt động âm nhạc. - Phụ huynh luôn quan tâm và thích con mình được tham gia hoạt động âm nhạc nên đã góp những nguyên vật liệu sẵn có để cô giáo làm dụng cụ âm nhạc cho trẻ biểu diễn. b. Khó khăn: Do đặc thù của địa phương, nhiều hộ gia đình phần lớn là buôn bán nhỏ, điều kiện thu nhập thấp đến tuổi mẫu giáo lớn mới cho con ra lớp cho nên cảm thụ âm nhạc chưa được cao, chưa hứng thú trong giờ hoạt động âm nhạc. Có một số cháu rất hiếu động, bên cạnh đó một số cháu có sự nhút nhát nên ảnh hưởng đến việc giáo dục âm nhạc cho trẻ. 2.2.2. Kết quả: - Để khảo sát và đánh giá được kỹ năng vận động theo nhạc của trẻ. Tôi ra 3 bài tập cho 36 cháu Mẫu giáo sinh năm 2011 thực hiện. *Bài tập 1: Tổ chức cả lớp hát và vỗ tay theo nhịp bài “Nhà của tôi”của nhạc sĩ Phan Văn Minh *Bài tập 2: Tổ chức cả lớp hát múa bài “Cháu yêu bà” của nhạc sĩ Xuân Giao. *Bài tập 3: Cho từng nhóm trẻ tham gia hoạt động âm nhạc tự chọn. Qua việc đưa ra 3 bài tập tôi có đánh giá như sau: ChØ tiªu Bài tập 1 Bài tập 2 Bài tập 3 T K TB Y T K TB Y T K TB Y Sè lîng trÎ 6/ 36 8/ 36 14/36 8/ 36 8/ 36 13/36 10/36 5/ 36 9/ 36 9/ 36 13/36 5/ 36 Tû lÖ ( %) 17 22 39 22 22 36 28 14 25 25 36 14 Nhận xét: *Bài tập 1: Các cháu thường mắc lỗi sau: - Trẻ vỗ tay theo phách. - Vỗ tay lúc theo nhịp, lúc theo phách. - Vỗ tay vào phách nhẹ, đưa tay ra vào phách mạnh. - Trẻ không tự thực hiện. *Bài tập 2: Các cháu thường mắc lỗi sau: - Nhiều trẻ múa còn lẫn lộn, không thuộc động tác. Thao tác và kỹ năng múa của trẻ còn rất chậm. - Nhiều trẻ không hứng thú trong khi hoạt động. Chưa biết phối hợp cùng nhau trong khi hoạt động. * Bài tập 3: Các cháu thường mắc lỗi sau: - Nhiều trẻ không tự thực hiện hoạt động, mà phải có sự trợ giúp của cô. Chưa biết múa (hát) với nhau trong nhóm nhỏ (3 - 4 trẻ). - Trẻ chưa biết sử dụng đồ dùng, đồ chơi âm nhạc theo đúng nghĩa Tõ thùc tÕ kÕt qu¶ trªn, qua hoạt động âm nhạc, t«i quyÕt t©m nghiªn cøu t×m ra nh÷ng ph¬ng ph¸p, h×nh thøc tèt nhÊt, dÔ tiÕp thu cho trÎ nhÊt ®Ó tæ chøc cho trÎ các hình thức hoạt động âm nhạc ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. 2.3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 2.3.1. Hát và vận động các tác phẩm âm nhạc phù hợp với lứa tuổi Có thể nói rằng đ©y lµ biÖn ph¸p chñ ®¹o của tôi. Hát và vận động các tác phẩm âm nhạc phù hợp với lứa tuổi cã s¸ng t¹o cña c¸ nh©n lµm cho bài hát vèn lµ nh÷ng ký hiÖu thÈm mü sèng dËy, cÊt tiÕng hát. C« cÇn sö dông mäi s¾c th¸i, giäng ®iÖu cña m×nh cïng c¸c h×nh thøc biÓu hiÖn kh¸c, t¹o cho bài hát mét bøc tranh ©m thanh mang màu sắc. Ph¶i hát ®óng lời, đúng nhạc và hát hay thì càng tốt. ViÖc phèi hîp giữa hát với những hình thức vận động kết hợp cùng những trang phục biểu diễn ... t¹o cho trÎ sù hứng thú, giúp trẻ thuộc bài hát nhanh hơn, nhớ bài hát lâu hơn, hiÓu râ h¬n ý nghÜa cña bài hát. Ở đây cô đóng vai trò lµ trung gian ®Ó nèi bài hát víi trÎ, ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái sù giao tiÕp gi÷a c« vµ trÎ. Tõ ph¬ng ph¸p c¬ b¶n trªn t«i ®· ®a ra c¸c biÖn ph¸p hát và vận động các tác phẩm âm nhạc phù hợp với lứa tuổi cho trÎ, cô thÓ sau: a. BiÖn ph¸p dạy hát các bài hát phù hợp với lứa tuổi. Với trẻ mầm non 5 - 6 tuổi, để khơi gợi sự hứng thú thích tham gia vào hoạt động âm nhạc ngay từ đầu tiên, thì việc dạy cho trẻ hát và hát thuộc bài hát, cũng là biện pháp rất cần thiết. Biện pháp này có hiệu quả nhằm phát triển ở trẻ cảm giác thích hát, muốn được hát, hứng thú tham gia vào hoạt động ca hát, biết cảm thụ và thể hiện qua giọng hát, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ minh hoạ bài hát. Vì vậy giáo viên cần giúp trẻ thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên và bộc lộ hết khả năng của mình. Tôi lựa chọn sử dụng biện pháp trực quan truyền cảm, biện pháp luyện tập kết hợp với biện pháp chỉ dẫn kỹ năng ca hát để biểu diễn hát trọn vẹn, hát đúng, hát rõ lời thu hút sự chú ý của trẻ tới hình tượng tạo cho trẻ tri giác bài hát trọn vẹn, lôi cuốn trẻ vào tâm trạng cảm xúc chung của bài hát, tìm cảm xúc của bài hát cho trẻ. Xác định phương pháp dạy hát chung cho lứa tuổi này là “truyền khẩu” cho nên đối với bài hát ngắn, các con đã được làm quen từ trước, tôi sẽ cho trẻ hát theo cô liên tục cả bài, không dạy thuộc câu này rồi mới sang câu khác làm gián đoạn tri giác. Tôi dạy trẻ hát bằng âm thanh vang tự nhiên, để trẻ hát thoải mái, tự nhiên, không bị ức chế hay căng thẳng giúp trẻ hát đúng, hát hay. Trong quá trình dạy hát với kỹ năng hát du dương tạo âm ngân dài, cô có hát mẫu kết hợp các động tác biểu cảm. Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non”: Tôi dạy trẻ hát các bài: Ngày vui của bé ; Trường chúng cháu là trường mầm non ... Chủ đề Bản thân : Tôi dạy trẻ hát các bài: §êng vµ ch©n; Cái mũi... Các bài hát phải có nội dung phù hợp với chủ đề giáo dục. Ngôn ngữ bài hát phải đơn giản, dễ hiểu, nhịp điệu vui tươi, nội dung bài hát phải gần gũi đối với trẻ thì trẻ sẽ dễ dàng cảm nhận một cách tốt nhất. Với trẻ mẫu giáo bé chúng ta chỉ nên dùng những bài hát ngắn gọn, có một lời như: Ví dụ: Chủ đề “Tết và mùa xuân”: Bài “Sắp đến tết rồi”. Hay ở chủ đề “Gia đình”: Bài “Cả nhà thương nhau”: Bài hát ngắn chỉ có 1 lời với 4 câu hát và ngôn ngữ của bài hát đơn giản dễ hiểu phù hợp với trẻ mẫu giáo lớn. Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay, hát thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ chưa hát đúng. Trong quá trình dạy trẻ hát, tôi chú ý sửa sai cho trẻ nếu trẻ hát sai, hát ngang. Dạy trẻ phát âm và giải nghĩa từ, giúp trẻ phân biệt từ đúng trong bài hát với từ trẻ hát nhầm. Ví dụ câu hát: trong bài hát “múa cho mẹ xem” của Xuân Giao thì trẻ lại hát nhầm thành “khi em giơ tay lên là bướm xinh bay mất”. Và để tránh sự nhàm chán cho trẻ tôi thay đổi hình thức cho trẻ thi đua hát giữa các tổ, nhóm, hát to - nhỏ, nối tiếp nhau xem tổ, nhóm nào hay nhất có như vậy mới kích thích sự tích cực, rèn luyện và hứng thú cho trẻ học. Tôi nghĩ rằng việc dạy hát phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài hát không chỉ đơn thuần là một nội dung tôi cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Trong khi dạy cho trẻ hát cũng có thể cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm. Trong khi dạy trẻ hát tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học hát trẻ có hoạt động không? Có thích thú không? Tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không hòa đồng cùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hoà nhập với bạn bè, dần dần tôi thấy trẻ lớp tôi rất thích học hát và thuộc rất nhiều bài hát. Đây có thể nói là một thành công bước đầu để tôi tiếp tục đưa ra các phương pháp biện pháp tiếp theo nhằm nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi lớp tôi. b. Hát kết hợp với vận động sáng tạo theo nhạc Giữa âm nhạc và vận động có mối liên hệ trực tiếp, xuất phát từ cơ sở sinh lý, đó là cơ quan thính giác và cơ quan cảm giác về chuyển động và thăng bằng. Đối với trẻ Mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động được hình thành dễ dàng. Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh, trẻ vận động phù hợp với đặc tính của âm nhạc. Ở đây âm nhạc giữ vai trò chủ đạo còn vận động là công cụ thể hiện hình tượng âm nhạc. Vận động theo nhạc là hoạt động phối hợp giữa âm nhạc và động tác nhảy múa hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc, gõ đệm theo lời hát tạo cho con người có được sự cảm nhận về nhịp điệu, góp phần tích cực vào việc phát triển toàn diện nhân cách. Vận động sáng tạo theo nhạc giúp trẻ phát triển cảm giác, nhịp điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ấn tượng nghe được trong âm nhạc. Ngoài ra còn làm thoả mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè. Vì vậy tôi đã áp dụng các biện pháp tiên tiến để dạy trẻ 5 - 6 tuổi vận động theo nhạc cụ thể như sau: * Lựa chọn loại hình vận động và xây dựng các động tác vận động phù hợp. Vận động là công cụ để giúp trẻ thể hiện bài hát do đó với mỗi bản nhạc hay bài hát mang đến cho trẻ, tôi cùng trẻ phân tích nội dung, giai điệu, cấu trúc của bài hát để lựa chọn loại hình vận động phù hợp. Với những bài hát rõ nhịp, phách, có giai điệu tươi vui, có cấu trúc cân đối tôi có thể lựa chọn hình thức vận động theo nhịp, phách, hoặc các loại hình tiết tấu. Ví dụ: Với bài hát “Cháu yêu cô chú công nhân” tôi chọn hình thức vận động theo tiết tấu chậm. Bài hát “ Chị ong nâu và em bé” tôi chọn hình thức vận động theo tiết tấu nhanh. Còn với những bài hát có hình tượng nghệ thuật đẹp, có giai điệu tình cảm tha thiết, tôi lựa chọn hình thức múa. Những đoạn nhạc, những bài hát sôi động tôi có thể cho trẻ tập những bài thể dục nhịp điệu hay các động tác Arobic khoẻ khoắn. Sau khi lựa chọn hình thức vận động, tôi cùng trẻ xây dựng các động tác cụ thể phù hợp. Việc lựa chọn loại hình vận động và các động tác phù hợp với tính chất âm nhạc sẽ giúp cho quá trình lĩnh hội các kỹ năng vận động của trẻ sẽ thuận lợi hơn, mang lại hiệu quả cao hơn. * Chính xác hoá các động tác vận động. Đây là biện pháp quan trọng giúp trẻ nắm vững kỹ năng vận động. Vận động theo nhạc
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_hoat_dong_am_nhac.doc