SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện

SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện

Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ: Ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác độc, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở trẻ, nhà trẻ thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp.

Ngay từ khi còn nằm trong nôi được tắm trong những lời ru của bà, của mẹ, trẻ được sống trong một thế giới tràn ngập những lời ru, điệu ngâm, để lại trong đầu óc non trẻ của các em những ấn tượng đầu tiên về nhạc điệu, nhịp điệu [3]

 Ba tuổi rời vòng tay mẹ đến trường mẫu giáo. Bước vào môi trường mới với bao nỗi hồi hộp, thắc mắc, truyện thơ giúp trẻ thoả mãn những âu lo ấy khi được nghe cô giáo kể chuyện, đọc thơ, hát ru. Tất cả những việc làm đó khiến cho trẻ có những cảm xúc, tình cảm thân thiết, chúng hân hoan đọc theo những vần thơ, những vần điệu của thơ làm thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ.

Trẻ ở lứa tuổi lên ba nói chung là nhỏ thì không nhỏ mà lớn thì cũng chưa hẳn là lớn. Vì thế việc phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ ở giai đoạn này rất là quan trọng. Trong quá trình dạy trẻ làm quen với văn học đòi hỏi người giáo viên phải giúp trẻ cảm nhận được giá trị nghệ thuật của bài thơ, câu chuyện có nghĩa ngữ nghệ thuật. Muốn thực hiện được những điều trên thì người giáo viên phải có một chất giọng hay thể hiện được sự lên, xuống nhấn mạnh tùy theo bài thơ và câu chuyện. Qua đó trẻ cảm nhận sâu sắc về bài thơ, câu chuyện một cách tích cực và trẻ sẽ thể hiện lại bằng tư duy và ngôn ngữ của chính mình.

 

doc 21 trang thuychi01 9756
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 1. MỞ ĐẦU 
 1.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ: Ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác độc, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở trẻ, nhà trẻ thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp.
Ngay từ khi còn nằm trong nôi được tắm trong những lời ru của bà, của mẹ, trẻ được sống trong một thế giới tràn ngập những lời ru, điệu ngâm, để lại trong đầu óc non trẻ của các em những ấn tượng đầu tiên về nhạc điệu, nhịp điệu[3]
	Ba tuổi rời vòng tay mẹ đến trường mẫu giáo. Bước vào môi trường mới với bao nỗi hồi hộp, thắc mắc, truyện thơ giúp trẻ thoả mãn những âu lo ấy khi được nghe cô giáo kể chuyện, đọc thơ, hát ru. Tất cả những việc làm đó khiến cho trẻ có những cảm xúc, tình cảm thân thiết, chúng hân hoan đọc theo những vần thơ, những vần điệu của thơ làm thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ.
Trẻ ở lứa tuổi lên ba nói chung là nhỏ thì không nhỏ mà lớn thì cũng chưa hẳn là lớn. Vì thế việc phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ ở giai đoạn này rất là quan trọng. Trong quá trình dạy trẻ làm quen với văn học đòi hỏi người giáo viên phải giúp trẻ cảm nhận được giá trị nghệ thuật của bài thơ, câu chuyện có nghĩa ngữ nghệ thuật. Muốn thực hiện được những điều trên thì người giáo viên phải có một chất giọng hay thể hiện được sự lên, xuống nhấn mạnh tùy theo bài thơ và câu chuyện. Qua đó trẻ cảm nhận sâu sắc về bài thơ, câu chuyện một cách tích cực và trẻ sẽ thể hiện lại bằng tư duy và ngôn ngữ của chính mình.
Chúng ta đang sống trong những năm của thế kỷ XXI – thế kỷ của khoa học công nghệ hiện đại. Việc giáo dục con người hoàn thiện để sánh kịp thời đại luôn là vấn đề cấp thiết không chỉ của riêng các nhà giáo dục mà của toàn xã hội. Để đạt được sự hoàn thiện đó chúng ta không thể bỏ qua “thời thơ ấu” của mỗi con người. Trẻ em chính là trang sách mở đầu của mỗi cuộc đời, là nơi đặt những viên gạch đầu tiên xây dựng nền móng nhân cách của con người.
 Đối với trẻ mầm non, trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ. Âm điệu, hình tượng của các bài hát ru, đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi vào tâm hồn tuổi thơ. Những câu chuyện cổ tích, thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ. Chính vì vậy cho trẻ tiếp xúc với văn học là con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu quả nhất.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở cỏ, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện được. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học: Làm quen với văn học bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện”.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Thông qua việc nghiên cứu, điều tra khảo sát thực tế tại lớp mẫu giáo 3 tuổi nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện.
- Tìm ra biện pháp để tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Trẻ mẫu giáo 3 tuổi lớp Mầm 1 - Trường Mầm non Hà Lĩnh.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
a. Phương pháp nghiêm cứu lí luận: Bản thân tôi luôn đọc và sử dụng các tài liệu liên quan đến đề tài gồm các văn bản, chỉ thị, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học của ngành, của trường Mầm Non Hà Lĩnh. Ngoài ra tôi luôn tham khảo các tài liệu trên mạng internet, học hỏi đồng nghiệp trong trường cũng như ở các trường khác.
b. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: 
Giáo viên phải luôn gần gũi trẻ, nắm bắt được nhu cầu của trẻ để từ đó đưa ra những kiến thức và nhu cầu phù hợp với trẻ.
Luôn quan tâm đến nhu cầu và khả năng nhận thức của trẻ để đưa ra những phương pháp phù hợp với trẻ.
	c. Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện:
- Tổ chức dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi
	- Thực hiện chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ
	- Tổ chức cho trẻ hoạt động ngoài trời, đi dạo, tham quan
	- Tổ chức cho trẻ được kể chuyện, đóng kịch. Sân khấu hóa trong một số hoạt động của trẻ.
d. Phương pháp khảo sát thiết dạy: 
Đây là phương pháp thực hiện nhằm khảo sát diễn biến của nhiều mối quan hệ trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phâm văn học. Người nghiên cứu phải xác định mục đích đạt được một vài vấn đề nghiên cứu cụ thể, lựa chọn phương pháp khảo sát chất lượng.
1.5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
- Hiện nay việc dạy học luôn tập trung và chú trọng vào chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Chính vì thế trong sáng kiến kinh nghiệm lần này tôi luôn chú trọng đến mọi hoạt động của trẻ và luôn đặt trẻ làm trung tâm.
- Ngoài ra tôi chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt
động của trẻ.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ. Trẻ ở lứa tuổi mầm non sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc tích cực hoá vốn từ, ngôn ngữ của trẻ đã trở nên được mở rộng hơn, có trật tự hơn, mặc dù cấu trúc còn chưa hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu ngôn ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã bắt đầu phát triển. Bằng các hình tượng văn học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên nhiên, các mối quan hệ qua lại của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ nhận thức được tính rõ ràng, chính xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học. 
Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô giáo. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch; Cao hơn là tiến tới sáng tạo ra những vần thơ, câu chuyện theo tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Đặc điểm của trẻ mầm non là trẻ học bằng tai, bằng mắt. Đành rằng các giác quan đều được huy động cho nhu cầu khám phá thế giới của trẻ nhưng lớp học đầu tiên bên cái nôi và những tiếng ru hời của mẹ với âm thanh trầm bổng dịu ngọt rót vào tai trẻ, là bài học hấp dẫn mới lạ. 
Trẻ từ 3 đến 4 tuổi có thể sử dụng ngôn ngữ để thể hiện sự hiểu biết, cảm xúc, ấn tượng của mình. Sự phát triển ngôn ngữ gắn liền với sự mở rộng giao lưu của trẻ đối với thế giới xung quanh, với con người, với đồ vật và thiên nhiên. Vì vậy thời kỳ này, chúng ta cần tích cực cung cấp các từ mới cho trẻ, mở rộng phạm vi tiếp xúc của trẻ với thế giới xung quanh, tạo điều kiện cho trẻ có thể giao tiếp nhiều với nhau qua các trò chơi, câu chuyện, bài hát...[4]
Nhờ được nghe, tiếp xúc, có những hiểu biết sơ đẳng về văn học, bước đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, truyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng, nhà sư phạm còn cần giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, truyện, nhân vật, hình ảnh, giúp trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ. Khi cho trẻ làm quen với tác phẩn văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú “đọc sách”, kỹ năng đọc và kể tác phẩm. [4]
2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
a.Thưc trạng chung.
Trường mầm non và Hà Lĩnh luôn được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương luôn chăm lo cho công tác giáo dục xã nhà.
	Đội ngũ nhà trường trẻ, khỏe, nhiệt tình và luôn yên tâm công tác. Ban giám hiệu nhà trường luôn có kế hoạch chỉ đạo chuyên đề làm quen với văn học. Có kế hoạch thăm lớp, dự giờ, kiểm tra đánh giá giáo viên. Công tác phối kết hợp giữa ban giám hiệu với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường hoạt động chặt chẽ.
Lớp có phòng học rộng , thoáng mát, đảm bảo diện tích cho trẻ hoạt động, có đồ dùng đồ chơi, tài liệu cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. 
Số trẻ trong lớp có chung một độ tuổi nên nhận thức của trẻ tương đối đồng đều, đa số trẻ đến lớp chuyên cần.
b. Thực trạng đối với giáo viên.
Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả năng đọc kể diễn cảm cho trẻ nghe và biết định hướng cho trẻ kể chuyện, đọc thơ có hiệu quả, tạo được môi trường hoạt động ở lớp tương đối phong phú.
Là giáo viên lâu năm bản thân luôn ý thức được việc học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của bản thân. Luôn học hỏi kinh nghiệm thông qua đồng nghiệp, sách báo, mạng internet.. để có những sáng tạo mới trong phương pháp dạy.
Bản thân tôi luôn thường xuyên luyện giọng đọc, kể để góp phần truyền đạt các tác phẩm văn học đến trẻ được cuốn hút hơn.
c. Thực trạng đối với phụ huynh.
Trường Mầm Non Hà Lĩnh đóng trên địa bàn nông thôn chủ yếu là làm nông nghiệp nên đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Trình độ dân trí trên địa bàn còn thấp do đó việc phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ còn gặp nhiều khó khăn.
Đa số phụ huynh đi làm ăn xa các cháu ở nhà với ông bà, nên việc chăm các cháu ở nhà phần nào còn hạn chế điều này có ảnh hưởng rất lớn đến công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở trường.
d. Thực trạng đối trẻ.
Số trẻ trong lớp là 25 cháu, trong khi đó trẻ mới đi học chưa có nề nếp học tập cũng như kiến thức của trẻ còn hạn chế, nên tôi còn gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Bên cạnh đó còn một số trẻ nói ngọng, nói lắp, phát âm không chuẩn, đa số trẻ còn nói tiếng địa phương nên ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc đối với trẻ.
Mặc dù đồ dùng, đồ chơi tương đối đầy đủ nhưng chưa phong phú đa dạng về chủng loại và màu sắc, đồ dùng đồ chơi tự làm nên có tính khoa học và thẩm mỹ chưa cao, chưa hấp dẫn trẻ.
Kết quả khảo sát thực trạng :
TT
Nội dung
Tổng số trẻ
Kết quả
Tốt, Khá
Trung Bình
TS
%
TS
%
1
Khả năng cảm thụ tác phẩm
25
17
68
8
32
2
Kĩ năng nghe
25
18
72
7
28
3
Kĩ năng đọc kể diễn cảm
25
15
60
10
40
Qua kết quả trên cho thấy chất lượng trên trẻ chưa cao, chưa đồng đều số cháu đạt trung bình còn nhiều. Giáo viên chủ yếu thực hiện tiết dạy theo phương pháp truyền thống, chưa linh hoạt, chưa sáng tạo trong việc đưa các thủ thuật để thu hút trẻ. Ngoài ra trong tiết dạy giáo viên chưa lấy được trẻ làm trung tâm, chưa phát huy hết khả năng vốn có của trẻ.
Từ thực tế giảng dạy, kết hợp với học tập nghiên cứu tài liệu và học tập chuyên đề do ngành chỉ đạo. Tôi đã rút ra được một số biện pháp đạt kết quả tốt trong việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua tiết kể chuyện.
2.3 . GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ 3 TUỔI LÀM QUEN VỚI TÁC PHẨM VĂN HỌC THÔNG QUA TIẾT KỂ CHUYỆN
 Các giải pháp thực hiện.
Để thực hiện tốt nội dung nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trong trường Mầm non chúng ta cần sử dụng linh hoạt các biện pháp cơ bản sau:
Giải pháp 1. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết trong chương trình đổi 
mới. Hiện nay, nếu cô giáo tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích
thích trẻ phát triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao. Vì thế ngay từ đầu năm học tôi đã đi sâu vào tạo môi trường bằng cách đưa hình ảnh nhân vật của các câu chuyện nổi bật vào góc văn học và một số góc trong và ngoài lớp học thể hiện trên các mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số bộ truyện tranh ngoài chương trình để đưa vào giảng dạy, vận động phụ huynh đóng góp truyện tranh đưa vào góc văn học cho trẻ hoạt động thường ngày. Những câu chuyện được thể hiện trên các mảng tường trong không gian to đã giúp trẻ dễ tri giác, trẻ được thảo luận, bàn bạc về câu chuyện đó.
Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, sa bàn, những tập truyện tranh chữ to tôi còn đi sâu làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động như: Một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những truyện tranh cũ, những sản phẩm vẽ của trẻ, cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ ghép tranh kể chuyện sáng tạo hoặc cắt dời các con vật cho trẻ tự chọn các con vật đó để kể chuyện sáng tạo theo ý tưởng của mình. 
Hình ảnh 1: Sa bàn kể chuyện
Điều đặc biệt hơn nữa tôi đầu tư suy nghĩ và làm ra các loại rối tay cho trẻ hoạt động. Thực tế tôi nhận thấy đồ dùng làm bằng rối tay hầu như ở các lớp không có cho trẻ hoạt động, qua nghiên cứu tìm tòi tôi đã vận dụng làm từ các quả bóng, chổi rơm, đĩa nhựa đồ chơi để làm mặt con rối sau đó dùng vải hoặc len móc làm váy, thân, tay để khi trẻ sử dụng không bị thô và cứng. Các khuôn mặt có thể thay đổi tuỳ theo nội dung, nhân vật của câu chuyện trẻ kể.
Qua cách nghĩ và làm như vậy tôi đã tạo ra một góc văn học với nhiều chủng loại về đồ dùng trực quan đa dạng phong phú, giúp trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động. Vì vậy đòi hỏi cô giáo phải biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các con vật ngộ nghĩnh đáng yêu, đồng thời biết gợi mở cho trẻ có cảm xúc tích cực tham gia hoạt động làm quen với văn học nói chung và kể chuyện nói riêng.
Giải pháp 2. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
Ở mỗi giai đoạn phát triển của trẻ đều có những đặc điểm tâm lý giống nhau để giúp giáo viên và cha mẹ giao tiếp tốt với trẻ. Khi hiểu rõ được những đặc điểm tâm lý này của trẻ giúp tôi dễ dàng lựa chọn phương pháp giảng dạy, định hướng và giúp trẻ phát triển đúng theo từng giai đoạn.
Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu hình thành khả năng giao tiếp và hào hứng với việc giao tiếp với mọi người. Trẻ quan sát những gì đang diễn ra xung quanh cha mẹ, người thân và giáo viên để học theo. Vì thế tôi luôn chú ý trong ngôn ngữ giao tiếp trên lớp sao cho chuẩn mực sư phạm, luôn đưa ra những câu chuyện,
các tình huống, trò chơi phát huy tích cực khả năng giao tiếp của trẻ.[2]
Vào đầu năm học tôi thường xuyên gần gũi trò chuyện, gợi mở nắm bắt những cá tính riêng của trẻ, động viên thu hút trẻ tham gia vào các nhóm bạn. Tôi đã phát hiện ra trẻ rất hiếu động, thích khám phá, tìm tòi, trẻ dễ nhớ chóng quên, sự chú ý có chủ định phụ thuộc vào sự hứng thú và điều kiện mới lạ, trẻ thích nghe động viên, thích nghe đọc thơ, kể chuyện, thích chơi các trò chơi, qua trò chơi trẻ tiếp thu bài một cách thoải mái, chủ động và kết quả cao, tôi đã cho trẻ chọn nhóm học và chơi để tìm hiểu những sở thích, khả năng của trẻ. Nếu trẻ có khả năng về đọc thơ, kể chuyện tốt thì tôi có kế hoạch bồi dưỡng cho trẻ để trẻ phát triển năng khiếu của mình và ngược lại trẻ phát âm chưa chuẩn, nói ngọng, nói lắp nhiều thì tôi cã kế hoạch bồi dưỡng bố trí cho những trẻ đó tiếp xúc nhiều hơn với những bạn có năng khiếu nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và phát triển toàn diện hơn về mọi mặt. Vì thế khi nắm bắt được tâm lý của trẻ, tôi tự tìm tòi cho mình nhiều giải pháp khác nhau để đưa chất lượng giảng dạy tốt hơn.
Giải pháp 3: Làm quen với văn học ở mọi lúc mọi nơi
Thực hiện tích hợp trong tổ chức hoạt động giáo dục trẻ ở trường mầm non đòi hỏi phải thiết kế nội dung và triển khai hoạt động giáo dục thành một thể thống nhất trong khung cảnh có ý nghĩa để trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động tạo nên tác động đồng bộ đến đứa trẻ như một chỉnh thể trọn vẹn.[2]
Các hoạt động ngoài giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Việc làm quen với tác phẩm văn học ở đây nhằm thỏa mãn nhu cầu giải trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt của các tiết trên lớp, giúp trẻ hiểu sâu và nhớ lâu tác phẩm, biết cách đọc diễn cảm các tác phẩm văn học. Từ đó nâng cao năng lực cảm thụ tác phẩm, nâng cao năng khiếu nghệ thuật cho trẻ. Đồng thời phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ sử dụng từ chính xác, diễn đạt biểu cảm và mạch lạc.
Tất cả đều thể hiện qua các hoạt động:
+ Thông qua giờ đón, trả trẻ, chơi tự do, chuẩn bị cơm trưa....
Giáo viên đều có thể cho trẻ làm quen với văn học. Cô đọc, kể cho trẻ nghe những câu chuyện, bài thơ mới mà trẻ sắp được học trong giờ thơ chuyện, hoặc nghe những tác phẩm ngoài chương trình. Cô cũng có thể hướng dẫn trẻ ôn luyện các tác phẩm đã học bằng cách đó, hoặc chơi phân vai, đóng kịchđể việc ôn luyện hấp dẫn, linh hoạt, giáo viên nên tổ chức dưới hình thức trò chơi (như hái hoa, đoán tên).
Khi tiến hành ôn luyện cho trẻ qua hình thức này tôi đã chú ý rèn luyện nâng cao năng lực đọc, kể diễn cảm tác phẩm văn học cho trẻ. Tôi luôn khuyến khích sự sáng tạo của trẻ khi đọc, kể tác phẩm.
+ Thông qua hoạt động học của trẻ:
Ví dụ như: Khi kể/đọc những truyện tranh hấp dẫn để kể cho trẻ nghe nhằm giúp trẻ hiểu nội dung câu chuyện, nhớ được trình tự các sự kiện của truyện, hiểu và biết cách sự dụng các từ ngữ văn học nghệ thuật trong mỗi tác phẩm cần đàm thoại với trẻ theo hệ thống câu hỏi sát thực và dễ hiểu.
Với các bài thơ, ca dao tôi luôn lựa chọn những bài thơ có sắc thái khác nhau: êm dịu, nhẹ nhàng, vui vẻ, hóm hỉnh... nhằm giúp trẻ cảm nhận cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ tiếng Việt và trong cuộc sống. Để giúp trẻ cảm thụ tốt ngôn ngữ của thơ tôi cần đọc diễn cảm, thể hiện nhịp điệu, âm điệu và sắc thái của bài thơ. Để trẻ cảm thụ tốt nội dung của bài thơ, cần cho trẻ quan sát thiên nhiên, xem tranh ảnh, trò chuyện với trẻ về chủ đề của bài thơ trước khi cho trẻ đọc bài thơ.
+ Thông qua lúc dạo chơi, tham quan:
Bản thân tôi luôn tìm những bài thơ, câu đố phù hợp với hoàn cảnh khi trẻ đi dạo chơi, tham quan.
+ Thông qua hoạt động vui chơi:
Tôi luôn giúp trẻ đọc thuộc những bài thơ khó, dài, giúp trẻ đọc diễn cảm. Hay tôi giúp trẻ thuộc lời nhân vật trong các câu chuyện, thể hiện đúng giọng 
điệu của nhân vật.
+ Thông qua góc văn học:
Trong lớp giáo viên nên bố trí một góc đủ ánh sáng, kê bàn, giá sách để các loại truyện tranh, tranh minh hoạ các tác phẩm trong chương trình. Ngoài giờ học cô gợi ý để các cháu tự lấy truyện tranh ra kể cho nhau nghe.
Đối với truyện tranh mới, cô tiến hành kể cho từng nhóm nghe theo cách sau: Ban đầu cô cho trẻ tự tìm hiểu nội dung của các hình ảnh trong truyện tranh, sau đó cô dùng câu hỏi gợi ý để hướng sự chú ý của trẻ vào các hình ảnh của tranh vẽ rồi cô đọc đoạn chữ dưới tranh. Lần lượt đọc từng tranh, khi đọc xong chuyện cô cho trẻ xem tranh một lầm nữa. Xem tranh minh hoạ trong chương trình có tác dụng củng cố những điều trẻ đã được nghe, làm rõ những chỗ trẻ chưa hiểu kỹ.
Góc văn học sẽ thu hút trẻ, giúp trẻ tiếp xúc với văn học một cách tự giác nếu thường xuyên được cô giáo thay đổi các loại sách, tranh mới. vì vậy tôi luôn có kế hoạch bổ sung sách mới và hướng dẫn trẻ xem sách.
Hình ảnh 2: Trẻ được làm quen với sách truyện
+ Thông qua việc tổ chức ngày hội, ngày lễ:
Thông qua các ngày lễ: 8/3; 20/11 tôi luôn cố gắng lồng ghép để trẻ được đọc thơ diễn cảm, đóng kịch. Khi được tham gia hoạt động này trẻ học được cách diễn đạt sắc thái có biểu cảm, phát triển óc quan sát, trí tưởng tượng, đồng thời giúp trẻ có phong cách mạnh d

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_cho_tre_3_tuoi_lam.doc