SKKN Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập- Huyện Bá Thước – Tỉnh Thanh Hóa
Như chúng ta đã biết: Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là bậc học mở đầu và làm cơ sở cho sự phát triển toàn diện của trẻ, do vậy giáo viên Tiểu học có một vị trí, vai trò quan trọng. Giáo viên Tiểu học là người góp phần quyết định trong việc thực hiện hoạt động dạy và học có chất lượng, thực hiện phổ cập giáo dục, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhằm đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện [1]. Vì thế, việc bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên là một yêu cầu hết sức cần thiết và phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp. Trong đó, việc tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt của các tổ chuyên môn là một giải pháp đặc biệt quan trọng và có hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy cho mỗi giáo viên.
Như vậy, công tác chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn trong trường Tiểu học chiếm vị trí đặc biệt quan trọng, trong đó tổ chuyên môn là tổ chức đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Một nhà trường chỉ có thể thay đổi bằng chính nội lực của mình khi tổ chức tốt các hoạt động chuyên môn. Động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là mối quan hệ, sự tương tác, giúp đỡ lẫn nhau trong khối đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của mỗi cá nhân [1].
Thực tế hiện nay, hoạt động của các tổ chuyên môn trong trường Tiểu học nói chung đã được các nhà trường quan tâm, song thực sự để các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn có ý nghĩa thiết thực, chất lượng và phát huy được hiệu quả, đó là một vấn đề mà đội ngũ quản lý của các trường Tiểu học còn nhiều băn khoăn trăn trở.
Năm học 2014-2015 BGD&ĐT ban hành thông tư số 30 ngày 28 tháng 8 năm 2014 quy định đánh giá học sinh Tiểu học [2]; Năm học 2016-2017, BGD&ĐT Ban hành thông tư số 22 ngày 22 tháng 9 năm 2016 [3]; Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh Tiểu học ban hành kèm theo thông tư số 30/2014/TT-BGD ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ GD ĐT) về đánh giá học sinh tiểu học, đây là vấn đề mới đối với không những giáo viên mà còn với cả phụ huynh, học sinh. Để việc sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường đi đúng hướng, đạt được mục tiêu thì cần thiết phải quản lí, chỉ đạo nội dung này một cách khoa học, chặt chẽ và có những biện pháp khả thi nhất, phù hợp điều kiện thực tế về đội ngũ giáo viên, tình hình học sinh trong môi trường sư phạm của nhà trường. Để khắc phục những khó khăn trên, nhằm từng bước nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại nhà trường. Bắt nguồn từ những thực tế đó, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến: “ Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập- huyện Bá Thước – Tỉnh Thanh Hóa”. Với sáng kiến này tôi mong muốn chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại nhà trường đạt kết quả cao hơn.
MỤC LỤC 1 Mở đầu 1 1.1 Lí do chọn đề tài 1 1.2 Mục đích nghiên cứu 2 1.3 Đối tượng nghiên cứu 2 1.4 Phương pháp nghiên cứu 2 2 Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2 2.1 Cơ sở lí luận của vấn đề 2 2.2 Thực trạng vấn đề 2 2.2.1 Đặc điểm nhà trường 2 2.2.2 Thực trạng 3 2.3 Các giải pháp đã sử dụng 5 2.3.1 Biện pháp 1: Tiếp tục nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL và giáo viên về vai trò, vị trí, hoạt động của Tổ chuyên môn trong nhà trường. 5 2.3.2 Biện pháp 2: Nâng cao ý thức, trách nhiệm các thành viên trong tổ chuyên môn. 7 2.3.3 Biện pháp 3: Tham mưu với Hiệu trưởng bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn và bồi dưỡng nghiệp vụ cho tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. 7 2.3.4 Biện pháp 4: Sắp xếp tổ chuyên môn. 8 2.3.5 Biện pháp 5: Tăng cường sự quản lý của Ban giám hiệu đối với hoạt động của tổ chuyên môn. 9 2.3.6 Biện pháp 6: Chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn. 10 2.3.7 Biện pháp 7: Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn linh hoạt trong việc xây dựng các nội dung trong buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. 11 2.3.8 Biện pháp 8: Tổ chức mẫu một buổi sinh hoạt chuyên môn. 13 2.3.9 Biện pháp 9: Đổi mới hình thức sinh hoạt tổ chuyên môn. 17 2.3.10 Biện pháp 10: Tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn và đánh giá sinh hoạt tổ chuyên môn hàng tháng, hàng kì. 17 2.3.11 Biện pháp 11: Tăng cường phối, kết hợp chặt chẽ giữa các tổ chuyên môn và các đoàn thể. 17 2.4 Hiệu quả của SKKN 18 3 Kết luận, kiến nghị 20 3.1 Kết luận 20 3.2 Kiến nghị 20 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Như chúng ta đã biết: Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là bậc học mở đầu và làm cơ sở cho sự phát triển toàn diện của trẻ, do vậy giáo viên Tiểu học có một vị trí, vai trò quan trọng. Giáo viên Tiểu học là người góp phần quyết định trong việc thực hiện hoạt động dạy và học có chất lượng, thực hiện phổ cập giáo dục, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhằm đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển toàn diện [1]. Vì thế, việc bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên là một yêu cầu hết sức cần thiết và phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp. Trong đó, việc tăng cường chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt của các tổ chuyên môn là một giải pháp đặc biệt quan trọng và có hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy cho mỗi giáo viên. Như vậy, công tác chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn trong trường Tiểu học chiếm vị trí đặc biệt quan trọng, trong đó tổ chuyên môn là tổ chức đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Một nhà trường chỉ có thể thay đổi bằng chính nội lực của mình khi tổ chức tốt các hoạt động chuyên môn. Động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là mối quan hệ, sự tương tác, giúp đỡ lẫn nhau trong khối đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của mỗi cá nhân [1]. Thực tế hiện nay, hoạt động của các tổ chuyên môn trong trường Tiểu học nói chung đã được các nhà trường quan tâm, song thực sự để các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn có ý nghĩa thiết thực, chất lượng và phát huy được hiệu quả, đó là một vấn đề mà đội ngũ quản lý của các trường Tiểu học còn nhiều băn khoăn trăn trở. Năm học 2014-2015 BGD&ĐT ban hành thông tư số 30 ngày 28 tháng 8 năm 2014 quy định đánh giá học sinh Tiểu học [2]; Năm học 2016-2017, BGD&ĐT Ban hành thông tư số 22 ngày 22 tháng 9 năm 2016 [3]; Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh Tiểu học ban hành kèm theo thông tư số 30/2014/TT-BGD ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ GD ĐT) về đánh giá học sinh tiểu học, đây là vấn đề mới đối với không những giáo viên mà còn với cả phụ huynh, học sinh. Để việc sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường đi đúng hướng, đạt được mục tiêu thì cần thiết phải quản lí, chỉ đạo nội dung này một cách khoa học, chặt chẽ và có những biện pháp khả thi nhất, phù hợp điều kiện thực tế về đội ngũ giáo viên, tình hình học sinh trong môi trường sư phạm của nhà trường. Để khắc phục những khó khăn trên, nhằm từng bước nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại nhà trường. Bắt nguồn từ những thực tế đó, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến: “ Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập- huyện Bá Thước – Tỉnh Thanh Hóa”. Với sáng kiến này tôi mong muốn chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại nhà trường đạt kết quả cao hơn. 1.2 Mục đích nghiên cứu: Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập- huyện Bá Thước – Tỉnh Thanh Hóa. 1.3 Đối tượng nghiên cứu Việc chỉ đạo nâng cao chất lượng Sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập – huyện Bá Thước – tỉnh Thanh Hóa đáp ứng mục tiêu giáo dục hiện nay. 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Tham khảo, nghiên cứu Điều lệ, Thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. - Phương pháp quan sát: Quan sát thái độ, mức độ làm việc của tổ chuyên môn. - Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm: Kiểm tra, dự các cuộc sinh hoạt của tổ chuyên môn. - Phương pháp thực nghiệm: Lựa chọn tổ chuyên môn áp dụng thử nghiệm. - Phương pháp phân tích: So sánh chất lượng giờ dạy của giáo viên khi chưa áp dụng SKKN với khi đã áp dụng SKKN. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. Theo Điều 18, Điều lệ Trường Tiểu học được ban hành kèm theo Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT, ngày 30/ 12/ 2010 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định: “1. Tổ chuyên môn bao gồm giáo viên, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục. Mỗi tổ có ít nhất 3 thành viên. Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 7 thành viên trở lên thì có một tổ phó. 2. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn: a) Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục; b) Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lý sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; c) Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó. 3. Tổ chuyên môn sinh hoạt định kỳ hai lần/tháng và các sinh hoạt khác khi có nhu cầu công việc.” [1] 2.2. Thực trạng việc chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập- huyện Bá Thước – Tỉnh Thanh Hóa. 2.2.1 Đặc điểm nhà trường: * Đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên. - Cơ cấu, số lượng: Tổng số CBGV, CNV: 17 đ/c (Biên chế 16 đ/c; hợp đồng trường theo đề án của UBND huyện 1 đ/c) + BGH : 1 đ/c + GV văn hoá : 12đ/c (có 1giáo viên Sử từ TTHTCĐ về ) + GV thể dục : 1 đ/c + GV âm nhạc : 1 đ/c + GV Ngoại ngữ : 1 đ/c (Do nhà trường hợp đồng) + Dân tộc thiểu số: 3đ/c ( 1CBQL và 2 GV văn hóa) - Trình độ đào tạo : 100% đạt chuẩn và trên chuẩn, trong đó: + Đại học : 5 chiếm 29.4 % + Cao đẳng : 4 chiếm 23.5% + Trung cấp, THHC : 8 chiếm 47,1 %. 2.2.2 Thực trạng của việc chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại trường Tiểu học Tân Lập- huyện Bá Thước – Tỉnh Thanh Hóa. + Ưu điểm: -Tổ chuyên môn trường Tiểu học Tân Lập đã tổ chức sinh hoạt định kì 2lần/tháng. - Ban giám hiệu nhà trường luôn đầu tư quan tâm đến chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn, các tổ chuyên môn hoạt động đúng nhiệm vụ chức năng của mình. + Nhược điểm: - Sự nhận thức của một bộ phận giáo viên trong nhà trường về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của việc sinh hoạt tổ chuyên môn chưa đúng đắn. Có ý kiến cho rằng: việc sinh hoạt chuyên môn chỉ mang tính hình thức, không giúp gì cho việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường cũng như việc bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ. - Một số giáo viên được bổ nhiệm làm công tác Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn chưa thực sự phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp. Chưa thực hiện tốt vai trò của người tổ trưởng như: phân công nhiệm vụ cho giáo viên chưa theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. - Năng lực của tổ trưởng chuyên môn về công tác tổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt tổ chuyên môn còn hạn chế. Do đội ngũ tổ trưởng, tổ phó làm kiêm nhiệm, mặt khác chưa được bồi dưỡng. - Việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn còn hạn chế: Kế hoạch còn mang tính chất chung chung, có những nội dung chỉ sao chép lại nội dung triển khai công tác tuần, tháng của nhà trường, chưa cụ thể hóa nội dung kế hoạch của nhà trường thành kế hoạch của tổ chuyên môn để phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của tổ. - Do việc xây dựng kế hoạch chưa phù hợp với thực tiễn nên nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn còn rất sơ sài, chủ yếu chỉ dự giờ của đồng nghiệp sau đó đánh giá giờ dạy; đôi khi nội dung sinh hoạt còn mang tính gò bó, dập khuôn theo một khuôn mẫu: dự giờ -> góp ý; chưa có sự sáng tạo, nội dung chưa đa dạng, chưa phong phú, - Mặt khác, giáo viên dạy học 2 buổi/ngày nên thời lượng dành cho buổi sinh hoạt chuyên môn thường không đảm bảo theo quy định hoặc là bị cắt xén; Nội dung sinh hoạt chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào vấn đề trọng tâm, thông thường là Tổ trưởng nhận xét đánh giá hoạt động trong tuần và đề ra kế hoạch tuần tới, giáo viên trong tổ phát biểu vài ý kiến chung chung thế là kết thúc buổi họp Vì vậy, giáo viên khi gặp khó khăn trong công tác chuyên môn thường không được giúp đỡ kịp thời; các văn bản chỉ đạo không được tiếp thu, thảo luận một cách kỹ càng, chu đáo nên dẫn đến việc thực hiện không tốt, ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy của giáo viên cũng như ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh. Một số giáo viên chưa thông thạo máy tính, tin học, sử dụng gmail nên khó khăn trong việc làm báo cáo, ra đề thi....và việc tổng hợp của chuyên môn nhà trường. Bên cạnh đó, năm học 2016-2017 là năm thứ 3 thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tư 30 và là năm thứ 2 thực hiện đánh giá học sinh theo thông tư 22 sửa đổi bổ sung nên nhiều giáo viên còn lúng túng trong việc đánh giá học sinh,... Như vậy, tất cả những thực trạng đó ảnh hưởng đến việc sinh hoạt tổ chuyên môn nói chung và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học của giáo viên, học sinh trong nhà trường nói riêng. Trong thực tế, kết quả giảng dạy của giáo viên năm học 2016-2017, trước khi áp dụng sáng kiến này là: Bảng 1: Kết quả xếp loại chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên Tổng số Năm học Xếp loại chuyên môn Giỏi Khá TB Yếu SL TL SL TL SL TL SL TL 17 2016-2017 7 41,2 8 47,1 2 11,7 0 0 Bảng 2: Thống kê kết quả Kiểm tra chuyên môn và đạt giáo viên Giỏi các cấp: Năm học Tổng số GV được Kiểm tra toàn diện Trong đó: Xếp loại Số lượng giáo viên giỏi cấp Tốt Khá TB Yếu Huyện Tỉnh 2016 - 2017 9 3 6 0 0 01 0 * Kết quả học tập và rèn luyện cuối năm học 2016-2017. - Các môn đánh giá bằng điểm số: Xếp loại Môn Tiếng Việt Môn Toán Môn Khoa học Môn Lịch sử + Địa lí SL TL % SL TL % SL TL % SL TL % HTT 20 11.4 18 10.3 17 28.3 16 26.2 HT 155 88.6 157 89.7 43 72.1 42 73.8 CHT 0 0 0 0 0 0 0 0 Tổng 175 175 60 60 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: Căn cứ vào tình hình thực tế của nhà trường, địa phương; căn cứ vào nhiệm vụ và chủ đề của năm học 2017-2018 và đặc biệt là thực trạng về công tác sinh hoạt tổ chuyên môn của Trường tiểu học Tân Lập, tôi đã chỉ đạo thực hiện một số giải pháp trong năm học 2017 - 2018, chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường như sau: 2.3.1 Biện pháp 1: Tiếp tục nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL và giáo viên về vai trò, vị trí, hoạt động của Tổ chuyên môn trong nhà trường. Để cho việc sinh hoạt tổ chuyên môn là một hoạt động thường xuyên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường thì trước hết đội ngũ CBQL và giáo viên nhà trường phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vị trí, vai trò, hoạt động của tổ chuyên môn. Để làm được điều đó, trước hết lãnh đạo nhà trường cần làm rõ để đội ngũ giáo viên nhận thấy rằng: “Giáo viên là nhân tố quyết định đến chất lượng dạy và học trong nhà trường”, mà mỗi giáo viên là một thành viên của tổ chuyên môn. Sinh hoạt tổ chuyên môn là một hoạt động nhằm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho người giáo viên nói chung và giáo viên Tiểu học nói riêng, để góp phần tháo gỡ khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ của năm học; nhằm bồi dưỡng giáo viên Tiểu học theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học. Mặt khác, chúng ta biết rằng: hoạt động dạy và học là một hoạt động mang tính đặc trưng, cơ bản của một nhà trường. Do vậy, sinh hoạt tổ chuyên môn chiếm vị trí vô cùng quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, công tác tự học tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho mỗi giáo viên. Chính vì vậy, lãnh đạo nhà trường đã tăng cường quán triệt để mỗi giáo viên nhận thức đúng vị trí, vai trò và tầm quan trọng của các buổi sinh hoạt chuyên môn như việc triển khai Điều lệ trường Tiểu học, Luật Giáo dục, Nghị quuyết của Đảng, các văn bản quy phạm pháp luật của ngành, của đơn vị một cách triệt để thông qua các hội nghị, hội thảo, để từ đó mỗi giáo viên cũng có ý thức trách nhiệm, nghiêm túc góp ý kiến, xây dựng để nâng cao nhận thức của bản thân về vị trí, vai trò hoạt động của sinh hoạt tổ chuyên môn, để các buổi sinh hoạt đi vào chiều sâu và có ý nghĩa thiết thực, sát tình hình thực tế. Theo đó, việc sinh hoạt tổ chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học cần được thực hiện theo chu trình 4 bước như sau: Bước 1: Xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch bài học nghiên cứu. Giáo viên cần xác định mục tiêu kiến thức và kỹ năng mà học sinh cần đạt được khi tiến hành nghiên cứu (theo chuẩn kiến thức, kỹ năng ở từng môn học), đảm bảo phù hợp với trình độ của HS, năng lực chuyên môn của GV. Các GV trong tổ thảo luận chi tiết về thể loại bài học, nội dung bài học, các phương pháp, phương tiện dạy học đạt hiệu quả cao, cách tổ chức dạy học phân hóa theo năng lực của học sinh, cách rèn kỹ năng, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tiễn... Dự kiến những thuận lợi, khó khăn của HS khi tham gia các hoạt động học tập và các tình huống xảy ra và cách xử lý (nếu có) Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) giao cho GV trong nhóm soạn giáo án của bài học nghiên cứu, trao đổi với các thành viên trong tổ để chỉnh sửa lại giáo án. Các thành viên khác có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc quan sát và thảo luận sau khi tiến hành bài học nghiên cứu. Bước 2. Tiến hành bài giảng minh họa (BGMH) và dự giờ. Sau khi hoàn thành giáo án của bài học nghiên cứu chi tiết, một GV sẽ dạy minh họa bài học nghiên cứu ở một lớp học cụ thể, các GV còn lại trong nhóm tiến hành dự giờ và ghi chép thu thập dữ kiện về bài học. GV dự giờ phải đảm bảo nguyên tắc: Không làm ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh; không gây khó khăn cho giáo viên dạy minh họa; khi dự giờ phải tập trung vào việc học của học sinh, cách phản ứng của học sinh trong giờ học, cách làm việc nhóm HS, những khó khăn vướng mắc, thái độ tình cảm của học sinh... Quan sát tất cả đối tượng học sinh, không được “bỏ rơi” một HS nào. GV cần từ bỏ thói quen đánh giá giờ qua hoạt động của GV dạy, người dự cần học tập, hiểu và thông cảm với khó khăn của người dạy. Đặt mình vào vị trí của người dạy để phát hiện những khó khăn trong việc học của HS để tìm cách giải quyết. Luyện tập cách quan sát và suy nghĩ về việc học của HS trong giờ học, có khả năng phán đoán nhanh nhạy, chính xác để điều chỉnh việc dạy phù hợp, việc học của HS. Thay đổi cách nhìn, cách nghĩ và cảm nhận của GV về HS trong từng hoàn cảnh khác nhau. Hình thành thói quen lắng nghe lẫn nhau; rèn luyện cách chia sẻ ý kiến, từ đó hoàn thành mối quan hệ đồng nghiệp thân thiện, cộng tác và học tập lẫn nhau. Bước 3: Suy ngẫm, thảo luận về bài dạy minh họa. Đây là công việc có ý nghĩa quan trọng trong sinh hoạt chuyên môn (SHCM), là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả của sinh hoạt chuyên môn, cần phát huy được vai trò, năng lực của người chủ trì, động viên toàn bộ giáo viên trong tổ tham gia đóng góp ý kiến cho BGMH, cần nhấn mạnh những điểm nổi bật và không xếp loại giờ dạy. Bước 4: Áp dụng Trên cơ sở BGMH giáo viên nghiên cứu vận dụng, kiểm nghiệm những vấn đề đã được dự giờ và thảo luận, suy ngẫm áp dụng vào bài học hàng ngày cho phù hợp, đạt hiệu quả tốt. * Sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề Để tổ chức một hoạt động sinh hoạt chuyên đề có hiệu quả, Tổ chuyên môn yêu cầu bắt buộc phải thiết kế được các hoạt động một cách khoa học theo các bước. Bước công tác chuẩn bị gồm: Dự kiến nội dung công việc, tiến trình hoạt động; dự kiến những phương tiện, thiết bị cần cho hoạt động; dự kiến nhiệm vụ của từng thành viên và thời gian hoàn thành công việc. Bước điều hành buổi sinh hoạt chuyên đề: Lựa chọn thời gian và tiến hành đúng theo thời gian đã chọn; 2.3.2 Biện pháp 2: Nâng cao ý thức, trách nhiệm các thành viên trong tổ chuyên môn. Mỗi giáo viên như là một tế bào trong cơ thể sống trường học. Tế bào có tốt, có khoẻ thì cơ thể sống trường học mới khoẻ, mới phát triển được. Chất lượng học sinh có cao hay không sẽ nói rằng đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định trực tiếp. Đội ngũ giáo viên đang được tiếp thêm sức mạnh và niềm tin bởi các nghị quyết của Đảng về giáo dục, coi giáo dục thật sự là quốc sách hàng đầu. đời sống của giáo viên ngày càng được cải thiện hơn, cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học ngày được tăng cường và cung cấp khá đầy đủ, giúp ích cho nhiều giáo viên khi lên lớp dễ nâng cao hiệu quả giờ dạy. Tuy nhiên phải nhìn nhận giáo dục phải cực kỳ khó khăn, còn nhiều thiếu sót, yếu kém, tiêu cực. Đội ngũ giáo viên vẫn còn khập khiễng về chất. Chính vì vậy mỗi giáo viên Tiểu học cần nắm rõ các qui định về vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của người giáo viên Tiểu học theo điều lệ trường Tiểu học. Phải có kế hoạch cụ thể cho hoạt động cá nhân theo đúng tiến độ kế hoạch chung của tổ, của trường. Phải có ý thức tự rèn, tự bồi dưỡng về mọi mặt để đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu ngày càng cao trong công tác giáo dục. Mỗi giáo viên phải luôn ghi tâm: Giáo viên là người giáo dục thế hệ trẻ. Nên việc tự giáo dục, tự bảo vệ nâng cao uy tín của bản thân là điều hết sức cần thiết và cấp bách, đội ngũ giáo viên phải vươn lên ngang tầm yêu cầu ngày càng cao của xã hội và thời đại. 2.3.3 Biện pháp 3: Tham mưu với Hiệu trưởng bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn và bồi dưỡng nghiệp vụ cho tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. Hoạt động chuyên môn trong trường tiểu học chiếm vị trí đặc biệt quan trọng, trong đó tổ chuyên môn là một tổ chức đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Thế nên vai trò của tổ trưởng chuyên môn là người trực tiếp quản lí nhiều mặt hoạt động của giáo viên và cả khối lớp, là người chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng về chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh trong tổ của mình. Do vậy, một buổi sinh hoạt tổ chuyên môn thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào năng lực chuyên môn và khả năng điều hành của tổ trưởng, tổ phó. Vì thế, việc bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó các tổ chuyên môn là có vai trò quan trọng, có tính chất quyết định đến chất lượng của các buổi sinh hoạt. Vì vậy, chúng tôi đã lựa chọn bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn đảm bảo các yêu cầu sau: - Phải có phẩm chất đạo đức tốt, luôn gần gũi, tạo niềm tin cũng như tin tưởng các thành viên trong tổ khi thực hiện nhiệm vụ. - Phải có khả năng quản lý và năng lực chuyên môn. - Biết xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn trong năm học. - Nhiệt tình, năng động, sáng tạo. - Có khả năng tổ chức điều hành trước tập thể, đặc biệt phải có uy tín trước đồng nghiệp.
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_chi_dao_nham_nang_cao_chat_luong_sinh.doc