Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng tổ chức trò chơi cho đội ngũ chỉ huy Đội ở tiểu học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
________________________________________ 
 Phú Thuận, ngày 28 tháng 10 năm 2019.
BÁO CÁO
SÁNG KIẾN HOẶC ĐỀ TÀI, ĐỀ ÁN, GIẢI PHÁP CÔNG TÁC,
GIẢI PHÁP TÁC NGHIỆP . 
- Tên sáng kiến : Rèn luyện kĩ năng tổ chức trò chơi cho đội ngũ chỉ huy Đội ở tiểu học.
- Họ và tên: Nguyễn Trọng Hiếu
- Đơn vị công tác: Trường TH Phú Thuận 2, xã Phú Thuận, huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau.
- Cá nhân, tổ chức phối hợp (đối với sáng kiến về giải pháp tác nghiệp có từ 2 đến 3 thành viên tham gia vẫn nghi cụ thể từng thành viên).
- Thời gian đã được triển khai thực hiện: Từ ngày: 30/08/2017 đến 28/08/2019. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
1. Tên sáng kiến hoặc đề tài, đề án, giải pháp công tác, giải pháp tác nghiệp.
Tên sáng kiến: Rèn kĩ năng tổ chức trò chơi cho đội ngũ chỉ huy Đội ở tiểu học.
2. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến (lí do nghiên cứu):
Đội TNTP Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam. Còn nghi thức Đội là phương tiện giáo dục toàn diện của tổ chức Đội, đặc trưng nổi trội của nghi thức Đội thông qua các biểu trưng ngôn ngữ, lời nói và các nghi lễ, thủ tục để giáo dục các em. Trong sinh hoạt nghi thứ Đội, cần có nhiều kĩ năng, trong đó có kĩ năng tổ chức tổ chức trò chơi. Ta biết kĩ năng tổ chức trò chơi là khả năng của cá nhân về thao tác điều khiển, tập hợp, đưa ra các tình huống trò chơi để các cá nhân khác xuang quanh nhìn thấy, hiểu được để thực hiện trò chơi theo ý muốn của cá nhân đó. Mà việc thực hiện sinh hoạt trò chơi hiện nay cũng gập nhiều khó khăn do các vấn đề có liên quan tới thời gian được dự sinh hoạt của học sinh cũng như thời gian của giáo viên TPT Đội do thiếu tiết phải dạy thêm cho đủ tiết chuẩn.
Hoạt động của Đội THTP Hồ Chí Minh có hiệu quả hay không, thì người TPT Đội phải là người gương mẫu thực hiện tốt vai trò quan trọng của mình như việc tổ chức rèn nghi thức, coi nghi thức như là một sản phẩm của quá trình giáo dục quan trọng của Đội TNTP Hồ Chí Minh.
Trong sinh hoạt Đội trò chơi vừa là hình thức, mà còn là phương pháp hoạt động công tác Đội, bởi những tác dụng hữu ích mà nó đem lại. Việc vận dụng trò chơi vào hoạt động Đội được thể hiện nhiều hình thức đa dạng, phong phú và mang lại hiệu quả cao trong sinh hoạt nghi thức Đội.
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học hoạt động trò chơi để thu hút các em tham gia sinh hoạt, trò chơi còn tạo điều kiện cho các em phát triển cơ thể về sự phản ứng nhanh,... Từ những kiến thức đã học, các em vận dụng vào trong các trò chơi, đó chính là bài học thực hành của các em, nó còn giúp các em mở rộng, khắc sâu kiến thức đã được học.
Từ những lý do trên, bản thân tôi đã tìm tòi ra nhiều biện pháp nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác, tôi cũng đã rút ra được cách giáo dục cho đội viên trong việc tổ chức các trò chơi trong thực hành nghi thức. Và vì vậy tôi đã chọn đề tài "Rèn kĩ năng tổ chức trò chơi cho đội ngũ chỉ huy Đội ở tiểu học".
II NỘI DUNG SÁNG KIẾN HOẶC ĐỀ TÀI, ĐỀ ÁN, GIẢI PHÁP CÔNG TÁC, GIẢI PHÁP TÁC NGHIỆP :
1.Cơ sở khoa học và tình hình thực tế ở địa phương:
Ỏ các vùng nông thôn như huyện Phú Tân chúng ta có nhiều trường có những điểm lẻ cách xa hàng ki lô mét, đặc biệt ở trường TH Phú Thuận 2 có điểm lẻ lên đến 7 km, và việc đi lại là vô cùng bất tiện. Điều này làm cho đội nghi thức không thể di chuyển, và điều này cũng gây cho GV TPT Đội không ít khó khăn, đặc biệt là người làm Tổng phụ trách Đội trường loại 3 thiếu tới ½ số tiết chuẩn và phải dạy thêm đến ½ số tiết của tiết chuẩn đó mới đủ. Nên việc xây dựng một phương hướng sinh hoạt mới là điều cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Sáng kiến kinh nghiệm là phương pháp mới giúp cho Tổng phụ trách Đội rèn luyện cho các bộ phụ trách đội, ban chỉ huy chi đội và liên đội, đội ngũ phụ trách Sao nhi đồng và tất cả các đối tượng đội viên, dự bị đội viên có được những kĩ năng cần thiết trong sinh hoạt Đội. Kĩ năng tổ chức trò chơi trong thực hành nghi thức đạt hiệu quả cao thì sẽ góp phần cho việc hoàn thành tốt công tác Đội trong nhà trường. 
Nói tới nghi thức là phải nói tới sự thống thất trong toàn quốc, nhưng việc thực hiện rèn nghi thức lại dựa vào cách thức truyền đạc, rèn luyện khác nhau của các Tổng phụ trách. Như vậy việc rèn các kĩ năng sẽ mang tính chất thống nhất và còn tính đặc thù của địa phương. Nên cần có các tiêu chuẩn sau: 
- Điều kiện cần đối với giáo viên Tổng phụ trách đội: 
Phải có đạo đức lối sống gương mẫu, phải thể hiện mình là người luôn hòa đồng với các em, luôn xem các em là người bạn, người em của mình để có sự gần gũi và không có khoảng cách. 
Phải đảm bảo về trình độ và phải có các năng khiếu đứng trước đám đông, năng khiếu về tuyên truyền vận động, nhạy bén trong giao tiếp, linh hoạt trong các tình huống, về hát múa, TDTT, và đặc biệt phải có sức khỏe để đảm bảo cho công việc.
Thực chất các giáo viên TPT Đội là những giáo viên đứng lớp, chỉ tập huấn công tác Đội mà không học chuyên sâu nên việc tổ chức sinh hoạt cũng có khó khăn trong khâu tổ chức cũng như vui chơi giải trí. Vậy muốn có hiệu quả cao trong sinh hoạt Đội thì giáo viên TPT cần đi sâu nghiên cứu các cách truyền thụ nội dung mới, bên cạnh đó cũng cần nghiên cứu cách diễn đạt bằng lời, bằng cử chỉ, đối với việc thực hiện trò chơi nhằm để thu hút các em. Và trò chơi vừa mang tính phản ứng nhanh của cơ thể, vừa mang tính vui chơi và giải trí. Sự kết hợp các nội dung của buổi sinh hoạt tốt thì buổi sinh hoạt mới đạt hiệu quả cao.
- Điều kiện cần đạt đối với đội viên và học sinh:
Trong học tập và rèn luyện phải có được năng kiếu về nhịp, về giọng, về tác phong tốt. Phải chuyên cần, chăm chỉ, có thái độ đúng đắn, nghiêm túc, nhiệt tình trong vui chơi giải trí. Biết hát một số bài hát truyền thống, về Bác Hồ, về Đội. Trang phục gọn gàng, sạch sẽ, có đủ khăng quàng và măng non khi sinh hoạt Đội cũng như khi đi đến lớp. Phải biết và thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, phải chấp hành tốt các nội quy của trường lớp, phải thực hiện thao tác kĩ năng nhanh và chuẩn, phải thực hiện tốt các quy tắc về An toàn giao thông..
Đối với các em sao nhi đồng bỏ đi các yêu cầu của đội viên.
- Điều kiện dành cho người quản trò là học sinh:
Ngoài các điều kiện của học sinh, và đội viên ở trên, người quản trò là học sinh thì còn được rèn luyện thêm các điều kiện sau:
Năng động, cởi mở, hòa nhã để tạo sự gần gũi thoải mái với tập thể chơi.
Luôn có ý thức được mình nói sao cho đúng lúc, đúng chỗ, đúng đối tượng chơi và đúng mục đích giáo dục của trò chơi.
Biết kết hợp hài hòa giữa lời nói và hành động và tính cách cá nhân để đạt hiệu quả cao hơn.
2. Thực trạng vấn đề cần giải quyết:
Trong sinh hoạt Đội có rất nhiều loại trò chơi như trò chơi tịnh hay còn gọi là trò chơi nhỏ và cũng có thể gọi là trò chơi làm theo hiệu lệnh không làm theo hành động, trò chơi có tác dụng rèn luyện sự nhanh nhẹn, sự phản ứng nhanh cho các em. Trò chơi này có thể chơi ngoài sân bãi, có thể chơi trong hội trường và cũng có thể chơi trong phòng học, điển hình như trò chơi về An toàn giao thông, nụ nở tàn, ba tôi má tôi,.
Loại trò chơi thứ hai là các trò chơi lớn, trò chơi này mang tính di động nên cần phải có vị trí sân bãi cho phù hợp với điều kiện di chuyển cũng như khả năng bộc lộ năng khiếu của các em. Ngoài các yếu tố về sức khỏe, sự nhanh nhẹn, tư duy chiến thuật, trò chơi còn có tác dụng rèn luyện tinh thần hợp tác, sự đoàn kết của tập thể để dành chiến thắng. Điển hình như các trò chơi kéo co, ếch con đi học, cướp cờ.
Việc tổ chức thành công một trò chơi trong sinh hooạt nghi thức Đội thì người quản trò cần nắm được những kĩ năng, các bước chủ yếu cơ bản của trò chơi đó. Phải thể hiện được sự nhạy bén trong việc điều khiển những người khác thực hiện các tình huống trò chơi, phải chuẩn bị được các tình huống phạt những người được cho là chơi không đúng luật hoặc chơi sai. Điều này cần Tổng phụ trách Đội đọc và thường xuyên nghiên cứu tài liệu các trò chơi.
3. Mô tả, phân tích các giải pháp, các biện pháp để thực hiện:
Khi hướng dẫn thực hành thì trước hết giáo viên Tổng phụ trách Đội cần phải hướng dẫn lý thuyết hay còn gọi là cách chơi và luật chơi. Khi thực hành đặc biệt phải chính sát, khách quan. Giáo viên TPT Đội cần chú ý tới các em thực hiện chưa chính sát để hướng dẫn thêm đảm bảo các thao tác đúng. Đây cũng là yêu cầu mà GV-TPT Đội rèn luyện cho đội ngũ BCH Đội, đội nghi thức, Quy trình tổ chức trò chơi tùy theo nội dung trò chơi, đối tượng chơi và phải tuân theo những quy trình sau, cụ thể là:
- Chọn vị trí phù hợp với số lượng người chơi.
- Ổn định tổ chức, sắp xếp đội hình phù hợp với nội dung trò chơi.
- Tạo không khí vui tươi khi tổ chức trò chơi.
- Giới thiệu tên trò chơi, mục đích, ý nghĩa và phổ biến cách chơi, luật chơi.
- Chơi thử một vài lần để đội viên, nắm được cách chơi.
- Chơi thật để tìm người thắng, người thua, người chơi sai,
- Thưởng phạt sau khi chơi.
- Nhận xét quá trình chơi.
- Vận dụng trò chơi vào thực tiển.
Các bước này được áp dụng cho những trò chơi lớn, tuy nhiên những trò chơi nhỏ thì các yêu cầu sẽ ít hơn.
Để tổ chức thành công một trò chơi đều quan trọng là ở người quản trò như các bước hướng dẫn cách chơi và luật chơi, bước làm mẫu trò chơi. Ngoài ra người chơi cũng là phần quan trọng. Lực lượng nghi thức mẫu sẽ là nhân tố quan trọng nhất trong lực lượng học sinh, lực lượng này vừa là người chơi, vừa là người hổ trợ quá trình chơi và cũng vừa là người hướng dẫn người khác chơi. Vì vậy việc đào tạo cho đội ngũ này luôn luôn nhiều hơn các em học sinh khác kể cả trò chơi cũng như các kĩ năng về nghi thức Đội. Để các em có thể tự tổ chức một trò chơi cho các bạn trong nhóm, lớp tự quản của mình. Việc chia nhóm rèn luyện nghi thức cũng đồng nghĩa với việc chơi các trò chơi sau khi rèn nghi thức. Với đội ngũ Phụ trách Sao nhi đồng, do người chơi quá nhỏ nên cần phải chú ý theo dõi các hoạt động của người quản trò như tư thế chơi, khẩu lệnh,  và đặc biệt là phải nghe theo người điều khiển trò chơi. Không được đùa nghịch, chống đối người hướng dẫn, mà phải xem người hướng dẫn là người anh, người thầy đang hướng dẫn, và có như thế thì người dẫn trò chơi mới hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
Ban đầu thì GV – TPT Đội phải thực hiện các yêu cầu và kĩ năng đã có. Việc rèn luyện cho các đội nghi thức, phụ trách sao nhi đồng phải được thực hiện thường xuyên để khắc sâu cho các em những hiểu biết cũng như những kĩ năng cần có, và chúng ta sẽ rèn thêm cho các em những kĩ năng về cách phổ biến trò chơi sao cho thu hút các em khác, việc phổ biến sao cho vừa nhanh, vừa chuẩn vừa để các bạn khác nghe thấy rõ âm thanh của mình để trò chơi đảm bảo đạt hiệu quả cao trong sinh hoạt.
III. ĐÁNH GÍA VỀ TÍNH MỚI, TÍNH HIỆU QUẢ VÀ KHẢ THI, PHẠM VI ÁP DỤNG:
1. Tính mới:
 Điểm mới của quá trình nghiên cứu là đưa ra các phương pháp, cách làm hiệu quả hơn trong việc tập luyện nghi thức cho đội ngũ ban chỉ huy nghi thức và Phụ trách sao nhi đồng, để đội ngũ này phổ biến và thực hành nghi thức, tổ chức trò chơi cho đội viên trong nhóm, nhi đồng trong sao tự quản, của mình. Những đội viên này sẽ là lực lượng thực hiện tiếp Giáo viên Tổng phụ trách những nội dung thực hành nghi thức Đội mà các em có khả năng thực hiện. Ngoài ra khi hướng dẫn các bạn thực hiện nghi thức và trò chơi thì bản than các em đội viên này cũng nâng cao thêm kĩ năng cho bản than mình.
2. Tính hiệu quả và khả thi:
Trong 2 năm học vừa qua. Ngoài sự quan tâm của các ngành, các cấp, các tổ chức, Sự nổ lực của tập thể các đội nghi thức mẫu, đội Phụ trách sao nhi đồng, các cán bội ban chỉ huy chi đội cũng như liên đội. Kết quả qua bảng số liệu các chỉ số phần trăm sau 2 năm áp dụng thì đội viên đạt các chuyên hiệu (CH) trong năm cao hơn những năm học trước:
Trước khi áp dụng sáng kiến:
TTT
Năm học
Tổng số ĐV
Công nhận chuyên hiệu
Từ 3 - 4 CH
Từ 5 CH trở lên
SL
TL
SL
TL
1
2015 - 2016
93
75
80,64%
18
19,35%
2
2016 - 2017
87
70
80,45%
17
19,54%
Sau khi áp dụng sáng kiến:
TT
Năm học
Tổng số ĐV
Công nhận chuyên hiệu
Từ 3 - 4 CH
Từ 5 CH trở lên
SL
TL
SL
TL
01
2017 - 2018
88
67
76,13%
22
25%
02
2018 - 2019
77
56
72,72%
21
27,27%
Từ 2 bảng số liệu trên cho ta thấy:
Trong các năm học 2015-2016, 2016-2017 thì tỉ lệ phần trăm học sinh đạt từ 3 đến 4 chuyên hiệu chiếm 80,64%, 80,45 và số đội viên đạt từ 5 chuyên hiệu trở lên lần lược đạt chỉ 19,35% và 19,54%
Tuy nhiên từ các năm học 2017-2018, 2018-2019 sau khi áp dụng sáng kiến thì số học sinh đạt từ 3 đến 4 chuyên hiệu giảm xuống và số học sinh đạt từ 5 chuyên hiệu trở lên tăng lên 25%, và năm tiếp theo tăng lên 27,27%.
Ngoài các tác dụng như trên, việc sinh hoạt nhóm nhỏ còn đem lại các lợi ích khác như sân bãi nhỏ hẹp ở các điểm trường lẽ, các em nghịch ngộm sẽ không có điều kiện liên kết với nhau chống đối người chỉ huy là bạn cùng lứa.
3. Phạm vi áp dụng:
Áp dụng cho TPT Đội, đội viên là những em trong đội nghi thức, đội phụ trách sao nhi đồng tự quản trong trường TH loại 2 và loại 3 và những trường có nhiều điểm trường lẽ nằm cách xa điểm chính.
IV. KẾT LUẬN:
Hiện nay do quy định của ngành giáo dục thì GV-TPT Đội các trường loại 2 và 3 thiếu quá nhiều tiết. Và điều này không thể đủ để thực hiện hết các nội dung sinh hoạt, tổ chức rèn luyện nghi thức, tổ chức các phong trào, thì phương pháp dùng thêm các em trong đội nghi thức, các em trong BCH Đội, vào sinh hoạt nghi thức, cùng với đó là quá trình tổ chức các trò chơi sinh động để thu hút các em thì hiệu quả tăng lên thấy rõ. Đây là những biện pháp nhằm khắc phục những điều kiện bất lợi cho GV – TPT Đội do thiếu nhiều tiết. Biện pháp này hoàn toàn có thể triển khai và áp dụng rộng rãi cho các trường có điều kiện như điều kiện trên, và vì không cần tới điều kiện kinh phí để hổ trợ./.
Xác nhận của thủ trưởng Người báo cáo
đơn vị trực tiếp 
 Nguyễn Trọng Hiếu