Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen chữ cái tại trường Mầm non Hoa Phượng

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen chữ cái tại trường Mầm non Hoa Phượng

Cơ sở lí luận của vấn đề

Trong Modul MN 3 có viết :“Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết mà còn giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm. Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước vào thế giới đầy màu sắc của xã hội loài người. Trẻ có kỹ năng nói mạch lạc chuẩn bị sẵn sàng để vào lớp 1, là yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non”.

Chính vì vậy để chuẩn bị tốt cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 thì việc cho trẻ làm quen với chữ cái là hết sức cần thiết. Nội dung này chỉ có trong chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Từ đó phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

Như chúng ta đã biết trẻ mầm non sự tập trung chú ý chưa bền vững trẻ thích những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc và khô khan. Nếu như trong tiết dạy cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sự sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế.

Trẻ cần được hành động với các đối tượng, tác động vào các đối tượng, trải nghiệm trực tiếp và tiếp tục hành động cho đến khi trẻ hài lòng với kết quả thu được. Ở lứa tuổi này trẻ tích lũy được vốn từ khá lớn nên giáo viên thường xuyên động viên khuyến khích trẻ được giao tiếp để phát triển ngôn ngữ mạch lạc và nhận biết chữ cái xuyên suốt thông qua trò chơi chữ cái, các buổi tham quan, đọc thơ, kế chuyện, tranh ảnh có gắn các chữ cái, các trò chơi động, tĩnh với làm quen chữ cái.giúp trẻ dần hình thành trong tâm hồn trẻ về thị hiếu cảm nhận thơ, chuyện, chữ cái, qua đó giúp trẻ biết cách thể hiện, biểu diễn nhẹ nhàng đơn giản thông qua từng giai điệu, cách đối thoại trầm bổng trong thơ, chuyện. Có thể nói Làm quen với chữ cái là nền tảng đưa trẻ đến hoạt động giao tiếp trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.

 

doc 17 trang hoathepmc36 28/02/2022 12742
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen chữ cái tại trường Mầm non Hoa Phượng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI HỌC TỐT MÔN LÀM QUEN CHỮ CÁI
TẠI TRƯỜNG MN HOA PHƯỢNG
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
1. Lý do chọn đề tài:
Trong những năm qua, Bậc học Mầm non có những chuyển biến về chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, không chỉ ở thành phố, thị trấn mà ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng từng bước được quan tâm. Trong chương trình học của trẻ mầm non, trẻ 5 - 6 tuổi có sự khác biệt về môn học so với đội tuổi khác đó là môn học Làm quen chữ cái. Trường Mầm non là trường học đầu tiên nuôi trẻ lớn lên trên con đường học vấn. Việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi “làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành và phát triển ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ thái độ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen chữ cái. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện. Chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng Việt” vững chắc để trẻ tự tin, vững vàng khi bước vào lớp 1. 
Trường Mầm non Hoa phượng, đơn vị mà tôi công tác nằm trong vùng khó khăn và tỷ lệ học sinh là người dân tộc thiểu số chiếm đa số, khả năng tiếp thu của trẻ chậm, ngôn ngữ tiếng việt chưa rõ ràng, mạch lạc nên việc nhận biết, phát âm chữ cái và tham gia các trò chơi chữ cái còn nhiều hạn chế. Để học sinh mầm non lớp 5 – 6 tuổi vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhanh chóng tiếp thu tốt 29 chữ cái thì một điều cần thiết là cần đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức lồng ghép sao cho phù hợp, thích ứng với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, tổ chức nhiều hoạt động khác nhau giúp trẻ yêu thích, hứng thú trải nghiệm, khám phá và tìm tòi để trẻ hiểu về thế giới chữ cái, chữ viết và tiếp nhận tri thức mới một cách nhanh chóng thuận lợi hơn trong việc giao tiếp và tham gia vào các hoạt động ở trường lớp. Khắc phục những khó khăn giúp trẻ tiếp thu được kiến thức mới, đồng thời tạo hứng thú cho trẻ đến trường mạnh dạn, tự tin và tích cực hoạt động, nâng cao khả năng nhận thức cho trẻ. 
Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen chữ cái” với mong muốn góp phần đưa những kiến thức của mình trong việc nâng cao hiệu quả cho trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn Làm quen với chữ cái tại lớp lá 2 Trường Mầm non Hoa Phượng huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.
 Nghiên cứu cơ sở lý luận về một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi học tốt môn Làm quen chữ cái tại trường Mầm non Hoa Phượng.
Nghiên cứu thực trạng về cách làm quen chữ cái cho trẻ mầm non lớp 5 - 6 tuổi ở trường mầm non Hoa Phượng. 
Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 5 - 6 tuổi lớp lá 2 trường Mầm Non Hoa phượng.
Phạm vi nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn Làm quen chữ cái” tại lớp lá 2 phân hiệu chính Thôn 1 Thị Trấn Buôn Trấp. 
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/2018 đến 5/2019.
II. Mục đích nghiên cứu:
- Giúp trẻ nhận biết và phát âm đúng chữ cái, trẻ tự tin trong cách phát âm, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 
- Môn “Làm quen chữ cái” giúp trẻ 5-6 tuổi được phát triển toàn diện về các mặt: Đức, trí ,thể, mỹ, lao động và rèn luyện năng lực tiếp thu các hoạt động giáo dục khác ở trường Mầm Non và các môm học ở trường tiểu học sau này, nhất là môn tập đọc và viết.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
Trong Modul MN 3 có viết :“Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non. Hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết mà còn giúp trẻ phát triển tư duy, tình cảm. Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước vào thế giới đầy màu sắc của xã hội loài người. Trẻ có kỹ năng nói mạch lạc chuẩn bị sẵn sàng để vào lớp 1, là yêu cầu trọng tâm của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non”.
Chính vì vậy để chuẩn bị tốt cho trẻ 5 tuổi vào lớp 1 thì việc cho trẻ làm quen với chữ cái là hết sức cần thiết. Nội dung này chỉ có trong chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Từ đó phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Như chúng ta đã biết trẻ mầm non sự tập trung chú ý chưa bền vững trẻ thích những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc và khô khan. Nếu như trong tiết dạy cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sự sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế.
Trẻ cần được hành động với các đối tượng, tác động vào các đối tượng, trải nghiệm trực tiếp và tiếp tục hành động cho đến khi trẻ hài lòng với kết quả thu được. Ở lứa tuổi này trẻ tích lũy được vốn từ khá lớn nên giáo viên thường xuyên động viên khuyến khích trẻ được giao tiếp để phát triển ngôn ngữ mạch lạc và nhận biết chữ cái xuyên suốt thông qua trò chơi chữ cái, các buổi tham quan, đọc thơ, kế chuyện, tranh ảnh có gắn các chữ cái, các trò chơi động, tĩnh với làm quen chữ cái...giúp trẻ dần hình thành trong tâm hồn trẻ về thị hiếu cảm nhận thơ, chuyện, chữ cái, qua đó giúp trẻ biết cách thể hiện, biểu diễn nhẹ nhàng đơn giản thông qua từng giai điệu, cách đối thoại trầm bổng trong thơ, chuyện. Có thể nói Làm quen với chữ cái là nền tảng đưa trẻ đến hoạt động giao tiếp trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
II. Thực trạng vấn đề 
Tình hình của lớp: Tổng số trẻ trong lớp 28, Nữ 8, Dân tộc 20, Nữ dân tộc 6
Trong thực tế lớp lá 2 phần đa trẻ là người đồng bào dân tộc thiểu số, phụ huynh chưa nhận thức hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này. Một số phụ huynh lại nôn nóng trong việc học chữ của trẻ nên đã bày dạy trước, tập viết trước nên dẫn đến việc tiếp thu bài của tiết học không đồng đều, có trẻ đã biết chữ rồi nên không chú ý đến tiết học, còn khi viết do phụ huynh bày viết trước ở nhà nên trẻ viết sai nét chữ, những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường. Trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy tỷ lệ trẻ có khả năng tiếp thu khi làm quen chữ cái rất thấp. Vì vậy, tôi thường xuyên tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái theo các chủ đề, theo những chuyên đề trọng tâm hoặc những lễ hội nổi bật trong năm.
Để biết được chính xác khả năng học tập của trẻ về môn làm quen chữ cái ngay từ đầu năm tôi đã làm khảo sát lớp tôi chủ nhiệm như sau:
Bảng 1 : Khảo sát kết quả đầu học năm 2018 – 2019
Nội dung khảo sát
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ
Tỷ lệ %
Số trẻ
Tỷ lệ %
 Số trẻ nhận biết, phát âm đúng 29 chữ cái.
6/28
21,4
22/28
78,6
Số trẻ hứng thú tham gia tích cực vào hoạt động LQCC
7/28
25
21/28
75
 Số trẻ nhận biết, phát âm được chữ cái qua các trò chơi, mọi lúc mọi nơi, trong tiết học. 
8/28
28,6
20/28
71,4
Số trẻ có khả năng ghi nhớ các chữ cái.
9/28
32,1
19/28
67,9
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
*Giải pháp: Từ thực trạng mà bản thân tôi là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy nên tìm ra những giải pháp hữu hiệu để cải thiện giúp trẻ nhận biết và phát âm chuẩn 29 chữ cái, nhận biết chữ cái được thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi...cần kích thích trẻ sử dụng Tiếng Việt một cách thành thạo mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp...
Biện pháp 1. Tạo môi trường và các thủ thuật gây hứng thú cho trẻ làm quen với chữ cái.
Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Vì thế việc tạo môi trường chữ cái trong và ngoài lớp là rất cần thiết để làm nổi bật bộ môn và mục đích ý đồ của giáo viên trong họat động làm quen với chữ cái cho trẻ, nhưng không cưỡng ép hay bắt buộc trẻ phải chú ý mà để trẻ tự nhiên đi vào hoạt động.
Giáo viên luôn tạo ra những tình huống bất ngờ đối với trẻ, tạo ra các trò chơi sáng tạo để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học. 
Ví dụ: Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay giờ rảnh rỗi tôi và trẻ thường cắt ghép chữ cái, các loại con vật trang trí góc theo chủ đề. 
Môi trường trong lớp học: Ở góc học tập tôi gắn các hình và kèm chữ cái. 
Ví dụ: Hình cái ca, có chữ “Cái ca” kèm theo, hoặc mỗi bài thơ trong chủ đề, cho trẻ tô màu vào các chữ cái đã học, trên các đồ dùng của trẻ như cái cốc, khăn mặt, kệ bỏ cặpcó chữ cái ký hiệu tên của từng trẻ (viết bằng chữ in thường), thường xuyên cho trẻ chơi ở góc thư viện để trẻ thường xuyên được nhìn thấy, tiếp xúc với chữ cái. Hoặc cô giáo vẽ các hình ảnh về vườn hoa cúc mùa xuân trong bài thơ “ Hoa cúc vàng” cô giáo viết chữ in thường hết cả bài thơ, cho trẻ làm quen l,m,n thì cô tô màu sắc khác nổi bật để trẻ dễ nhìn thấy, để tránh sự nhàm chán và kích thích sự khám phá ham muốn học hỏi nơi trẻ.
Môi trường ngoài lớp học: Ở góc thiên nhiên các loại cây, đồ dùng đồ chơi ngoài trường đều có bản ghi tên của loại cây, đồ chơi đó để lúc trẻ tiếp xúc thiên nhiên, vui chơi ngoài trời cũng là lúc trẻ tiếp xúc với chữ cái. 
Ví dụ: ở góc thiên nhiên lớp tôi có “Hoa Hồng” tôi dán lên cây hao chữ hoa hồng” để lúc trẻ chăm sóc hoa trẻ sẽ thấy được những chữ cái này.
Trong môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái tôi luôn tích hợp sao cho phù hợp với từng chủ đề để cung cấp đầy đủ kiến thức và nội dung cho trẻ.
Ví dụ : Chơi ở các góc chủ đề động vật trẻ tôi cho trẻ làm quen chữ cái i,t,c ở góc xây dựng : “Xây vườn bách thú” trong vườn bách thú có các con vật mang tôi dán chữ cái i lên con khỉ, chữ cái t lên con thỏ, chữ c lên chồn và kết hợp ôn lại những chữ cái đã học như chữ u lên hưu, chữ ê lên tê giácTrước lúc chơi tôi thỏa thuận với trẻ: chọn những con vật theo yêu cầu người thợ xây thì mới đạt danh hiệu người thợ xây giỏi.
Qua trò chơi này tôi thấy kết quả rất khả quan hơn, trẻ hứng thú chơi, khả năng nhận thức chữ cái của trẻ có tiến triển, khả năng ghi nhớ chữ cái lâu hơn. Kết quả áp dụng các biện pháp này đạt 90%
Với biện pháp tạo môi trường, gây hứng thú cho trẻ làm quen với chữ cái tôi thấy trẻ hứng thú, tránh được sự nhàm chán không mệt mỏi sau một ngày hoạt động ở trường mầm non. Bằng biện pháp này trẻ được ôn một cách tự nhiên bất ngờ, môi trương cho trẻ làm quen với chữ cái trở nên đa dạng và phong phú hơn.
Biện pháp 2. Cho trẻ Làm quen chữ cái thông qua hoạt động chủ đích. 
Hình thức cho trẻ làm quen với chữ cái thông qua hoạt động học tập là hình thức cơ bản và chủ yếu, vì nó thực hiện được mục đích yêu cầu của môn học. Kiến thức mà trẻ thu nhận được có hệ thống lôgíc. Để tiết học đi vào tâm hồn trẻ một cách sống động, không khô khan, cứng nhắc thì điều đầu tiên là cô giáo thực sự phải có một tài nghệ dẫn dắt. Hoạt động học làm quen với chữ cái đưa thế giới chữ viết đến với trẻ bằng nhiều phương pháp, hình thức khác nhau. Các phương pháp, hình thức đó gắn liền với nhau một cách chặt chẽ. Mỗi phương pháp, hình thức đều có ưu thế và hạn chế nhất định. Vì vậy khi dạy trẻ làm quen với chữ cái cô giáo cần lựa chọn các phương pháp, hình thức phù hợp với yêu cầu của từng tiết dạy, để thu hút sự tập trung chú ý tạo hứng thú của trẻ trong tiết học, giúp cho giờ học đạt hiệu quả cao. Muốn vậy cô giáo phải:
+ Lấy trẻ làm trung tâm.
+ Phát huy tính tích cực của trẻ.
+ Dạy trẻ theo hướng lồng ghép tích hợp. 
Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ "Làm quen chữ cái" là các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, tuyệt đối tránh hình thức, dập khuôn, luôn sáng tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy "Làm quen chữ cái" tôi phải chuẩn bị đồ dùng, soạn bài và nghiên cứu kỹ bài soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy, chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc động, tĩnh phù hợp. Ngoài ra, để tạo hứng thú thì cô phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ diễn đạt ngắn gọn để hấp dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi vào bài tôi thường kể chuyện (dựa trên chủ đề) hoặc sáng tác thơ, vè hay những trò chơi luôn cuốn hút trẻ vào thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu tránh gò bó. 
Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ b,d,đ chủ điểm "Mùa xuân" tôi giới thiệu: Hôm nay chúng mình tổ chức hội hoa xuân, các loài hoa về dự hội rất là đông đủ. Nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì? (Trẻ đi và hát bài "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm.... lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ b,d,đ). 
Biện pháp 3. Lồng ghép tích hợp các môn học khác: 
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp các môn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ tích cực chủ động say mê trong tiết học. Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào tiết học phù hợp với chủ đề.
* Tích hợp hoạt động ngoài trời
Cô cho trẻ thi đua tạo chữ cái bằng cách viết trên không hoặc trên cát, viết phấn trên sân trường, vừa viết vừa đọc nét của chữ, tạo chữ bằng hột hạt. Có nhiều trò chơi vận động, tại thời điểm này tôi đã vận dụng ôn chữ cái vào các trò chơi để tăng thêm phần sinh động tạo sự hứng thú về các chữ cái cho trẻ. Ví dụ: Trò chơi vận động “đi cà kheo trên đường dích dắc” 
+ Cách chơi: Sử dụng những lon sữa làm cà kheo cho trẻ đi, trên những lon sưa chứa chữ gì trẻ phải khéo léo di chuyển đôi cà kheo của mình vào những ô vuông có chứa chữ cái được sắp xếp theo đường dích dắt trên sân chơi, ví dụ trẻ chọn đôi cà kheo có chứa chữ cái u thì phải lừa chọn ô vuông có chữ u để đi chuyển theo đường dích dắt.
+ Luật chơi : Không bị ngã trên đường đi, đội nào về đích nhanh hơn đội đó thắng cuộc
u
ư
ư
ư
ư
ư
u
u
u
u
* Tích hợp văn học:
Một tiết học làm quen chữ cái tôi thường tích hợp bộ môn văn học vì nó phù hợp với bộ môn chữ cái. Đây là một mà bộ môn bà Bộ giáo dục chọn làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu chuyện hay một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có chứa chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen 
Ví dụ: Câu chuyện “Sự tích hồ gươm” cô kể cho trẻ nghe câu chuyện sau đó đưa tranh “Rùa vàng” ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô sẽ dạy các con chữ cái v và r. 
Khi sử dụng biện pháp này bài học làm quen chữ cái “v và r” rất tự nhiên và nhẹ nhàng lại thu hút được sự chú ý của trẻ mà lại cung cấp cho trẻ được thêm kiến thức văn học rất nhẹ nhàng và tinh tế. Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hò vè câu đố để gây hứng thú
* Tích hợp môn âm nhạc: 
Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ môn âm nhạc vào bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ môn làm quen với chữ cái tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp với từng chủ điểm. 
Ví dụ: Nhóm chữ O, Ô, Ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài "chữ O tròn""Chữ O là chữ O tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng, chữ Ô là chữ Ô cô dạy chúng em biết được bài khác”. Qua những bài hát đó tăng thêm sự chú ý ở trẻ. 
* Tích hợp môn môi trường xung quanh: 
Bộ môn này thường gặp ở mọi tiết và nhất là tiết chữ cái, muốn cho trẻ làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mô hình vật thật có chứa các chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen, những cái đó đều xuất phát từ môi trường xung quanh. 
Ví dụ: Khi dạy một tiết chữ cái h, k. Tôi cho trẻ tìm hiểu chữ h qua từ "Hoa hồng" trẻ được quan sát bông hoa, trẻ nói rõ cấu tạo, đặc điểm hương thơm, màu sắc của loại hoa.... làm như thế tăng thêm sự hiểu biết vừa nhớ được chữ cái vừa khắc sâu được hình ảnh về thế giới xung quanh, về các biểu tượng và sự hứng thú ở trẻ.
* Tích hợp bộ môn tạo hình: 
Mỗi tiết học của trẻ thường xen kẽ động và tĩnh mà trong tiết học trẻ được hoạt động nhiều rồi thì sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì môn tạo hình rất phù hợp với trạng thái tĩnh (bộ môn tạo hình rất phù hợp với trạng thái tĩnh). 
Ví dụ: Tôi cho trẻ tô màu khoảng trống có chứa các chữ cái gì đó theo yêu cầu của cô hoặc trẻ được cắt ra dán, xé dán các chữ cái. Vậy là cùng một hoạt động mà trẻ đã luyện tập được hai lĩnh vực ngôn ngữ và thẩm mỹ.
* Tích hợp bộ môn làm quen với toán:
Bộ môn này đối với tiết chữ cái thường được đưa vào trò chơi như: "Thi đội nào nhanh" trẻ thi đua nhau gắn chữ đó đếm số lượng và kiểm tra kết quả. Đội nào nhiều hơn, nhiều hơn là mấy? Đối với trẻ mầm non thì học phải đi đôi với hành kết hợp với cuộc sống, không những trên tiết học mà tôi thường dùng kiến thức, kỹ năng ở mọi lúc, mọi nơi để rèn luyện sự khéo léo của đôi tay.
Biện pháp 4. Sử dụng một số trò chơi chữ cái
Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho trẻ dựa trên hình thức nói theo cô, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. Do đó có nhiều lỗi phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy tôi đã xây dựng các trò chơi luyện phát âm đúng các âm phù hợp. 
Ví dụ: Các trò chơi "Bắt chước tiếng kêu của các con vật" để rèn luyện phát âm cho trẻ như: Gà con kêu "chiếp chiếp", “ếch kêu" ộp ộp", vịt con kêu "vít vít"... để trẻ phát âm theo cô một cách tự nhiên và cô không cần phải giải quyến cho trẻ cách khép môi, bật hơi. Tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ đề có những trò chơi như. 
* Sử dụng những câu vè, câu đố để ôn luyện chữ cái cho trẻ
Ví dụ 1 : Nói đến chữ o,ô,ơ
 O tròn như quả trứng gà 
 Ô thời đội mũ Ơ thời mang râu
Những câu đố vui trên giúp trẻ nhận ra chữ cái trong trí tưởng tượng của trẻ và hình ảnh mà trẻ liên tưởng đến chứ cái sẽ khắc sâu vào trí nhớ trẻ.
Tôi sử đã sử dụng bài đồng dao luyện phát âm cho trẻ chuẩn hơn về chữ cái.
“ Đi cầu đi quán 	 Mua một đàn gà	
 Đi bán lợn con 	 Về cho ăn thóc
 Đi mua cái soong 	 Mua lược chải tóc 	 
 Mang về đun nấu 	 Mua cặp cài đầu
 Mua quả dưa hấu 	 Đi mau về mau
 Về biếu ông bà 	 Kẻo trời sắp tối”
Việc sử dụng bài đồng dao trên giúp trẻ phát âm chuẩn và luyện chữ cái n, l cho trẻ không bị nói ngọng, hình thức này sử dụng linh hoạt mọi lúc mọi nơi.
* Trò chơi “Tìm lá cho hoa tìm hoa cho lá”
Trẻ chơi dưới hình thức vừa đi vừa hát bài Hoa lá mùa xuân, khi cô yêu cầu tìm lá cho hoa tìm hoa cho lá thì trẻ phải chạy thật nhanh và chọn đúng theo yêu cầu của cô. Ngoài những trò chơi truyền thống của hoạt động làm quen với chữ cái tôi đã sưu tầm, xây dựng được một số trò chơi khi cho trẻ làm quen với chữ cái để trẻ tăng hứng thú và cũng cố kỹ năng cụ thể như sau: 
* Trò chơi “Chiếc nón thần kỳ”
+ Cách chơi cô gắn thẻ chữ vào vòng quay như hình minh hoạ, cho trẻ lên quay khi kim chỉ vào chữ nào trẻ phát âm nói cấu tạo chữ đó.
+ Luật chơi: trẻ nào nói chưa đúng cấu trúc, nhận dạng chưa đúng chữ cái đã học thì bị mất lượt chơi.
Trò chơi trên đã giúp cho trẻ sự nhanh nhạy khi nhận dạng chữ cái, kích thích phát triễn trí nhớ, sự ghi nhớ hình dạng của chữ cái, giúp trẻ khắc sâu kiến thức hơn
* Trò chơi: “Hộp quà kỳ diệu”(có thể áp dụng được mọi lúc mọi nơi).
+ Cách chơi: cô chuẩn bị những chữ cái bằng xốp cứng cho trẻ bịt mắt lại sờ lên các đường bao chữ cái nói được các nét cơ bản của chữ cái và đoán tên chữ cái.
+ Luật chơi: bạn nào đoán chưa đúng thì mất lượt chơi.
Trò chơi này nhằm phát triển tính tư duy và tưởng tượng, hồi ức lại trí nhớ hình dạng chữ cái nhằm làm cho trẻ nhớ lâu hơn cấu tạo hình dạng của chữ cái đó. 
Sau khi sử dụng biện pháp “Giúp trẻ làm quen với chữ cái bằng các trò chơi, câu đố” tôi thấy thái độ của trẻ khi làm quen chữ cái đã thay đổi, trẻ vui vẻ, hứng thú, hoạt bát nhanh nhẹn hơn trong hoạt động với làm quen chữ cái. Và kết quả thu lại khả quan hơn so với thực trạng trước khi chưa áp dụng đề tài.
Trẻ nhỏ vốn hiếu động, thích tò mò, ham hiểu biết và nhạy cảm nên tiếp thu công nghệ thông tin chẳng mấy khó khăn. Muốn thực hiện được ứng dụng công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục trẻ thì trước tiên giáo viên phải biết sử dụng máy vi tính. Tôi đã dạy được nhiều tiết giáo án điện tử cho chị em trong trường dự. Qua các tiết dạy giáo án điện tử đa số trẻ rất hứng thú tham gia và kết quả đạt được trên trẻ cũng rất cao.
* Trò chơi “Ai tinh mắt”
Cô dùng các thủ thuật như câu đố và cho trẻ xem trình chiếu một số bông hoa có chứa chữ cái theo yê

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_giup_tre_5_6_tuoi_hoc.doc