Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 theo phong cách Bác Hồ

GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP 5 
THEO PHONG CÁCH BÁC HỒ
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
 Thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh với phương châm chuyển hình thức dạy học sinh biết những gì sang việc dạy học sinh làm được những gì?
Giáo dục Tiểu học có trách nhiệm xây dựng nền tảng ban đầu vững chắc để học sinh có được hành trang trên những bước đường tiếp theo: Học lên những lớp cao hơn hoặc đi vào cuộc sông. Bên cạnh việc dạy cho các em kiến thức cơ bản ban đầu thì việc dạy cho các em kỹ năng sống cũng hết sức quan trọng. Bởi vì mỗi con người phải biết tự thân vận động để có thể thích ứng với cuộc sông xung quanh. Nhưng trong thực tế hiện nay, đồng hành với sự phát triển của xã hội, mỗi gia đình có kinh tế tốt hơn thì việc chăm sóc con cũng theo đó mà nâng lên. Trẻ em được ăn ngon – mặc đẹp thậm chí với những gia đình chỉ có một con thì đứa trẻ được nuôi dưỡng như một cậu ấm – cô chiêu. Và việc quá yêu thương và nuông chìu của gia đình dẫn đến việc trẻ không được trang bị những kỹ năng sống cần thiết cho bản thân. 
Trong phạm vi nhà trường, có nhiều học sinh học giỏi nhưng chưa thực hiện được những kỹ năng sống cần thiết. Vì vậy, với vai trò là một giáo viên chủ nhiệm, nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của vấn đề giáo dục kỹ năng sống cho học sinh và có biện pháp thích hợp để hướng dẫn các em thực hành được những kỹ năng cần thiết nhất. Việc dạy học lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào các môn học đã được thực hiện nhiều năm nay, tuy nhiên kết quả vẫn chưa được như mong đợi. Vấn đề giáo dục kỹ năng sống học sinh trong nhà trường chưa được các thầy cô giáo nhận thức đúng với tầm quan trọng của nó và chưa thực hiện triệt để theo những yêu cầu sư phạm trong quá trình giáo dục.
 Mục đích giáo dục của chúng ta là dạy chữ và dạy người. Quá trình dạy học là đào tạo một con người phát triển toàn diện cả phẩm chất và năng lực.
 Theo thực tế cho thấy rằng phần đông các thầy cô giáo chưa nhận thấy tầm quan trọng của quá trình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Khi thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh còn qua loa, áp dụng chung chung cho tất cả các đối tượng học sinh. 
 Đặc biệt trong xã hội hiện nay hai vấn đề nổi cộm đi trái ngược nhau đó là: Điều kiện sống tốt hơn thì kỹ năng sống của con người càng dở hơn. Chính vì vậy, đối với giáo dục học sinh nói chung và học sinh tiểu học nói riêng càng cần phải nâng cao hơn nữa vai trò trách nhiệm của người thầy. Giáo viên chủ nhiệm sẽ là người thực hiện phần lớn công việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Giáo viên có vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý, tổ chức các hoạt động của học sinh ở lớp mình phụ trách, là người chịu trách nhiệm chủ yếu trong việc giáo dục kỹ năng sống cho cho học sinh và cũng là người trực tiếp đánh giá, xếp loại phẩm chất – năng lực của các em. Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa nhà trường và gia đình, giữa học sinh với nhà trường, giữa học sinh và xã hội.
Từ những ngày đất nước mới khai sinh, trẻ em luôn được Bác Hồ dành tình yêu thương nhiều nhất. Trong thư gửi thiếu nhi nhân tết trung thu năm 1946, Bác Hồ viết: 
Ai yêu các nhi đồng
Bằng Bác Hồ Chí Minh 
Tính các cháu ngoan ngoãn
Mặt các cháu xinh xinh
Mong các cháu cố gắng
Thi đua học và hành
Tuổi nhỏ làm việc nhỏ
Tùy theo sức của mình
 	Thực hiện theo sự kỳ vọng của Bác Hồ đối với thiếu niên, nhi đồng, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là một trong những mục tiêu cần đạt của ngành giáo dục. Bên cạnh công tác giáo dục đạo đức học sinh thì việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh luôn được quan tâm coi trọng. Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm bản thân tôi nhận thấy rằng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là công việc quan trọng và phải thực hiện xuyên suốt trong quá trình dạy học. Nhất là hiện nay các cấp, các ngành trong cả nước đang thực hiện việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thì tại sao chúng ta không đưa tinh thần đó vào công tác giáo dục học sinh. Dạy các em trong giờ học, giờ chơi, dạy cả khi các em ở trường và ở nhà. Muốn thực hiện được điều này giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng được một hình tượng vững chắc trong lòng học sinh. Không gì đẹp hơn cho học sinh học tập và noi theo Bác Hồ, một vĩ nhân của nhân loại, một lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam. 
II. NỘI DUNG:
	1. Thực trạng:
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xây dựng hoạt động trãi nghiệm là một trong những môn học giúp hình thành và rèn kỹ năng sống cho học sinh thiết thực nhất. Nhưng ở chương trình giáo dục phổ thông 2000 thì nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh được thực hiện với hình thức lồng ghép vào các môn học nên việc thực hiện giảng dạy nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh hết sức hạn chế, không đồng loạt và không thực hiện đến nơi đến chốn. 
Hiện nay phần lớn gia đình chỉ có một, hai con. Các em được cưng chìu từ gia đình, tạo cho các em tâm lý ỷ lại, không có kỹ năng tự phục vụ bản thân cũng như một số kỹ năng cần thiết trong cuộc sống. Ngay phụ huynh cũng muốn con mình đến trường cũng được cưng chìu như những cậu ấm, cô chiêu: muốn gì được nấy? Dần tạo trong tư tưởng các em chỉ biết hưởng thụ mà không biết tự thân vận động.
Các em học sinh lớp 1, 2, 3 vừa từ lứa tuổi nhi đồng, lên lớp 4, 5 phải thực hành một số kỹ năng của tuổi Đội viên, không tránh khỏi các em còn bở ngỡ. Nhiều em không biết tự soạn bài, tập vở, đồ dùng khi đến lớp theo đúng thời khóa biểu; không cầm đúng tư thế cây chổi để quét lớp, quét sân; không biết cầm dao làm cỏ cho an toàn khi lao động
Về phía các bậc cha mẹ học sinh: họ chỉ chú trọng đến việc con mình về nhà mà chưa đọc, viết chữ, hoặc chưa biết làm Toán thì lo lắng một cách thái quá mà không hiểu con đến trường học được những gì? Làm được những gì? Thậm chí chỉ đưa con đi học còn những buổi lao động họ sẽ điện thoại xin thầy cô cho con nghỉ ngay vì sợ con vất vả. Cha mẹ quá nuông chìu, cung phụng con cái khiến trẻ không có kỹ năng tự phục vụ bản thân. Ngược lại, một số phụ huynh vì bận nhiều công việc nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết
 	2. Nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 theo phong cách Bác Hồ:
* Mục tiêu của giáo dục: Là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mĩ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (Luật Giáo dục - 2005).
Bậc học tiểu học là bậc học nền tảng tạo cơ sở cho HS phát triển học tiếp các bậc học tiếp theo. Vì vậy, bên cạnh việc trang bị cho học sinh những vốn kiến thức cơ bản trong học tập, lao động còn cần phải chú ý đến việc rèn kỹ năng sống cho học sinh, dạy học sinh cách “làm người”, để học sinh có thêm vốn kinh nghiệm thích ứng với môi trường mới, yêu cầu mới.
Bên cạnh đó mục tiêu của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh còn giúp cán bộ, giáo viên, cha mẹ học sinh cũng như các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương thấy rõ tầm quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng toàn diện, thực hiện phương châm mà Bác Hồ định hướng: Học đi đôi với hành.
Tiếp tục nâng cao ý thức tự giác, tự phục vụ, thích ứng với hoàn cảnh sống trong mỗi HS về thực hiện các kỹ năng cần thiết, ứng dụng những kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống ở mọi lúc, mọi nơi và biết cách tuyên truyền cho những người xung quanh; biết trân trọng, giữ gìn, phát huy những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, sống trung thực, tự trọng, lành mạnh, can đảm, nổ lực, vượt khó khăn.
	* Nội dung giáo dục cụ thể: Từ những câu chuyện kể về Bác Hồ, giáo viên xây dựng trong học sinh lòng kính trọng, biết ơn và ý thức sẽ học tập noi gương theo Bác. Từ đó, việc giáo dục kỹ năng sống của cho các em rất nhanh và chắc chắn. Gieo vào lòng các em một mục tiêu phải đạt được: Bác Hồ bận trăm công nghìn việc mà còn làm được những việc như vậy tại sao mình không làm được? Và chính giáo viên là người hướng dẫn, giúp đỡ các em hoàn thành mục tiêu đó. Các kỹ năng cần giáo dục:
	- Kỹ năng tự phục vụ 
+ Câu chuyện: Hai bàn tay; ba chiếc ba lô; Bác có phải là vua đâu; Bác Hồ tăng gia rau cải; quyền lao động của Bác; .....
- Kỹ năng giao tiếp, ứng xử; văn hoá; hòa đồng, thân thiện, quan tâm đến mọi người:.
+ Câu chuyện: Tôn trọng luật lệ; Nước nóng nước nguội; Bữa cơm gia đình; Bác Hồ thăm trại nhi đồng; Chú ngã có đau không.....
- Kỹ năng thực hành tiết kiệm thời gian – tiền của:
+ Câu chuyện: Từ đôi dép đến chiếc ô tô; Bài học về sự tiết kiệm; Bữa ăn tối của Bác; Một lần nhớ mãi; Bác Hồ thích ăn món gì nhất; vừa đẹp vừa đỡ chói mắt đồng bào.....
* Phương pháp giáo dục: Sử dụng thời gian 15 phút đầu giờ của mỗi buổi học; giờ sinh hoạt lớp và tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp tổ chức cho học sinh kể lại những câu chuyện về Bác Hồ. Thông qua mỗi câu chuyện giáo viên hướng dẫn học sinh tự rút ra những bài học giáo dục, liên hệ bản thân, hình thành những kỹ năng cần thiết cho bản thân mình sẽ làm theo Bác.
3. Biện pháp giáo dục kỹ năng sống học sinh lớp 5 theo phong cách Bác Hồ:
3.1. Thầy – trò cùng thực hành.
 	Khi được giao trách nhiệm làm chủ nhiệm một lớp, người giáo viên chủ nhiệm phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về mọi quyền lợi cũng như nghĩa vụ học tập, rèn luyện của từng học sinh trong lớp mình trước nhà trường về lớp mình phụ trách. Từ khâu định kế hoạch cho đến khâu điều hành thực hiện đều từ giáo viên chủ nhiệm. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm phải có năng lực tổ chức, phải có tình thương và trách nhiệm cao thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Kỹ năng sống không thể nói suông, không thể hình thành bằng lý thuyết giáo điều mà phải từ những hành vi thực tế. Để học sinh nghe và làm đúng những yêu cầu của giáo viên, trước hết các em phải có niềm tin yêu vào thầy cô giáo, mà muốn tạo được uy tín đó thì rõ ràng thầy cô giáo không chỉ có năng lực là đủ mà phải thực sự gương mẫu, là tấm gương sáng về mọi mặt để các em noi theo. Sự mẫu mực không phải chỉ trong chuyên môn nghiệp vụ mà cả trong lời ăn tiếng nói, mọi hành vi trong cuộc sống hằng ngày. 
	Khi người thầy giáo dục học sinh thực hiện theo phong cách Bác Hồ thông qua những câu chuyện kể về Bác, phải chỉ cho học sinh thấy được bản thân giáo viên đã học tập và làm theo Bác những gì để xây dựng trong học sinh một niềm tin tuyệt đối. Chẳng hạn: Giáo dục học sinh kỹ năng sống hòa đồng, biết quan tâm đến mọi người, biết tôn trọng những quy định chung, ứng xử có văn hóa, tự phục vụ.. Với mỗi kỹ năng cần giáo dục cho học sinh giáo viên phải chỉ rõ cho học sinh thấy mình đã làm như thế nào và phải nhớ rằng chính bản thân giáo viên phải thực hiện xuyên suốt. Cũng có nghĩa là đi đôi với giáo dục kỹ năng sống cho học sinh người thầy phải tự rèn luyện bản thân mình từng ngày.	
Tuy nhiên để đạt được mục tiêu giáo dục không thể chỉ dựa hoàn toàn vào một giáo viên chủ nhiệm. Muốn thành công còn phải biết dựa vào chính các em học sinh. Vì vậy xây dựng nền nếp tự quản trong học sinh là biện pháp không thể thiếu được trong công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
3.2. Xây dựng lớp học thành một tập thể có ý thức tự quản.
 	Trước hết phải hiểu “ý thức tự quản” của học sinh là gì? Đó là tinh thần tự giác thực hiện mọi qui định của người học sinh, là ý thức trách nhiệm cao, là sự gắn bó với tập thể, biết lo cái chung của tập thể, cộng đồng trách nhiệm với bạn bè để giúp nhau cùng tiến bộ. Ý thức tự quản tốt còn là sự chân thành, trung thực, sự tự nguyện hoàn thành mọi công việc được giao không chờ sự nhắc nhở, thúc ép của người khác. Học sinh phải biết tự phục vụ bản thân mình, tự ghép mình vào khuôn khổ kỷ luật của lớp và tự quản lẫn nhau, cùng giám sát, giúp đỡ nhau, tạo điều kiện cho nhau phấn đấu tốt để trở thành con ngoan trò giỏi.
 	Xây dựng nền nếp tự quản tốt trong học sinh là biến ý thức thành thói quen hành vi, thành một nền nếp tốt có tác dụng tích cực trong việc góp phần phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập cũng như trong mọi hoạt động của tập thể. Đồng thời đối với các em có biểu hiện xấu về ý thức kỉ luật, giáo viên chủ nhiệm và tập thể lớp cũng kịp thời phát hiện, ngăn chặn và giúp đỡ bạn sữa chữa lỗi lầm bằng tất cả tình thương và trách nhiệm của mình. Cứ như vậy, dần dà các em hình thành thói quen tốt và không chờ đợi, ỷ lại vào người khác mà ý thức được là phải vươn lên để hoàn thiện bản thân mình.
Từ những câu chuyện kể về Bác Hồ mà các em được học, được nghe cho các em thấy được ý thức trách nhiệm cao của Bác trong mọi việc. Dù Bác là một vị Chủ tịch mà vẫn tuân thủ luật lệ như mọi người, Bác cũng tự làm những việc phục vụ bản thân, cùng lao động chân tay, tự trồng rau nuôi cá.sẽ gợi trong học sinh ý thức tự giác, hình thành dần thói quen thực hành các kỹ năng sống tích cực. Khi có ý thức con người sẽ thực hiện tốt mọi việc.
3.3. Thực hiện hiệu quả giáo dục lồng ghép trong từng tiết học.
	Giảng dạy hiệu quả mục tiêu giáo dục lồng ghép kỹ năng sống cho HS trong các môn học; khắc sâu và khơi dậy trong HS ý thức kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của ông cha ta; phát huy ý thức tự lực, tự cường; khả năng thích ứng với mọi hoàn cảnh để tự tạo ra giá trị bản thân như Bác Hồ trãi qua muôn ngàn khó khăn, gian khổ, làm những việc nặng nhọc, vất vả, nguy hiểm chỉ để hoàn thành khát vọng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
	Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện để trang bị cho HS không chỉ có kiến thức văn hoá mà còn có kỹ năng sống trong thực tiễn. Tập trung giáo dục HS kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng giao tiếp trong gia đình, nhà trường và cộng đồng, kỹ năng ứng phó với biến đổi khí hậu....Chú trọng, nâng cao giáo dục HS kỹ năng giao tiếp, ứng xử với những người xung quanh, với thiên nhiên, môi trường; trong đó những hành vi như biết chấp hành pháp luật, bảo vệ môi trường, thực hiện văn hoá giao thông, nói lời cám ơn, xin lỗi, biết thông cảm và sẽ chia cần được giáo dục thường xuyên, đánh giá cụ thể theo nội quy nhà trường để khen, chê rõ ràng đạt hiệu quả giáo dục cao. 
Tổng phụ trách Đội – Thầy cô giáo phải là người truyền cảm hứng cho học sinh từ phong trào “ Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” cho các em hiểu rằng không chỉ các em mà mọi người đều học tập và làm theo Bác. Hình ảnh Bác Hồ vừa vĩ đại, vừa gần gũi với tất cả mọi người. Sự hy sinh cả cuộc đời của Bác cho Tổ quốc đáng được các thế hệ ghi nhớ và trân trọng giữ gìn thành quả Người đã để lại cho chúng ta. Học tập và rèn luyện theo người đó là niềm vinh dự lớn lao khi chúng ta là người Việt Nam.
3.4. Chiếc cầu nối giữa nhà trường và gia đình học sinh:
 	Phối hợp với Hội khuyến học, Ban đại diện cha mẹ HS, thiết lập mối quan hệ chặt chẽ giữa 3 yếu tố gia đình – nhà trường – xã hội. Từ đó giáo dục HS ý thức xây dựng gia đình hiếu học, gia đình văn hoá mới, tạo môi trường giáo dục tốt cho HS. 
Đây là mối quan hệ mật thiết và không thể thiếu được bởi giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức, tác phong học sinh không chỉ là công tác của giáo viên chủ nhiệm mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội đối với thế hệ trẻ, mầm non tương lai của đất nước. Vì vậy, trong quá trình làm công tác của nhiệm của mình, Tôi luôn ý thức rằng sự quan hệ chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm và gia đình học sinh là rất cần thiết. Thường xuyên liên hệ với giáo viên bộ môn để trình bày kế hoạch của mình, tìm biện pháp kết hợp để cùng giáo dục. Hằng ngày ngoài giờ các em đến trường, số thời gian còn lại hầu như các em không có sự kiểm soát của thầy cô giáo, của nhà trường mà là ở trong sự kiểm soát của gia đình và xã hội. Vì vậy giáo dục kỹ năng sông cho các em cần phải có sự phối hợp chặt chẽ của phụ huynh. 
Để bản thân các em khẳng định được giá trị bản thân, hoàn thiện phẩm chất và năng lực một cách tốt nhất là chính cha mẹ, ông bà sẽ hợp tác cùng thầy cô tạo điều kiện cho kỹ năng các em được thực hành hàng ngày (không làm thay cho các em). Tránh hiện tượng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Phải kiểm tra thường xuyên để đánh giá mức độ tiến bộ của học sinh. Đó cúng chính là cách giáo dục hiệu quả theo hình thức Gia đình – nhà trường – xã hội.
	 4. Kết quả đạt được:
 Qua nhiều năm thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, Tôi thấy rằng: 
 - Học sinh kể được câu chuyện về Bác Hồ. Biết cách liên hệ bản thân hình thành các kỹ năng sống cần thiết.
	- Học sinh có ý thức bảo vệ của công, bảo vệ môi trường; xây dựng môi trường Xanh - Sạch - Đẹp, góp phần tích cực vào phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực – Lớp học hạnh phúc.
	- Học sinh có ý thức sống đẹp: Biết vâng lời thầy cô, ông bà - cha mẹ, lễ phép với mọi người. Biết quan tâm đến bạn bè, đồng cảm với người không may, tự giác ủng hộ bạn có hoàn cảnh khó khăn. Biết tôn trọng lời hứa, có trách nhiệm với việc làm của mình.
- Thực hiện thành thạo các kỹ năng sống cần thiết: Kỹ năng tự phục vụ; kỹ năng sống an toàn; kỹ năng sống đúng nhiệm vụ học sinh 
	- Xây dựng thành công lớp học tự quản góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Số học sinh đạt kết quả học tập và rèn luyện xếp loại hoàn thành xuất sắc – hoàn thành tốt chiếm tỉ lệ hơn 80%.
5. Bài học kinh nghiệm:
 - Để thực hiện tốt công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, giáo viên phải thật sự hết sức yêu quý học sinh, đặt hết tâm huyết vào công việc, quyết tâm giáo dục đến nơi đến chốn.
 	- Việc giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh cần sự kiên trì, nhẫn nại, thường xuyên, liên tục.
- Trong công tác chủ nhiệm ngoài sự nhiệt tình của người giáo viên còn đòi hỏi phải có những phương pháp giáo dục thích hợp.
 	- Luôn bám sát theo dõi sự thay đổi của từng học sinh, những biểu hiện thái độ, hành vi sai trái nhằm uốn nắn kịp thời cũng như phát hiện gương người tốt việc tốt để biểu dương khuyến khích động viên. 
 	- Phải biết kết hợp giáo dục học sinh từ nhiều phía.
 	- Giáo viên chủ nhiệm phải biết tổ chức được một tập thể lớp đoàn kết. 
 	- Giáo viên phải gương mẫu, chuẩn mực, bình tĩnh xử lý trong các tình huống Đôi lúc phải có tấm lòng bao dung vị tha, hạn chế việc hành động theo suy nghĩ chủ quan nóng vội, tránh gây cho các em cảm giác bị mặc cảm, phải có khơi dậy những mặt tốt của các em để giúp các em có động cơ phấn đấu.
- Giáo viên phải tự học tập tìm hiểu thêm từ mọi nguồn tài liệu để bổ sung vốn kiến thức cá nhân để có thể giải đáp thắc mắc, giúp đỡ, hỗ trợ học sinh khi các em cần. Nhất là kể cho các em nghe những câu chuyện về Bác Hồ khi cần nội dung giáo dục phù hợp. 
 	Trên đây là những công việc mà tôi đã thực hiện trong thời gian làm công tác chủ nhiệm, thực hiện việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đã gặt hái nhiều thành công. Nói đến công tác này có lẽ ai cũng rất băn khoăn, lo lắng bởi lẽ nó đòi hỏi ở người giáo viên quá nhiều công sức mới thực hiện đúng vai trò trách nhiệm của mình. Để giáo dục cho từng học sinh cụ thể có hiệu quả thì không có một phương pháp nào là hoàn thiện, tối ưu. Thế nhưng nói về công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thì thật sự rất khó, bởi công việc của người giáo viên là những việc làm phức tạp, vụn vặt qua từng ngày, qua từng giờ mà kết quả của nó thật khó định lượng. Sự tiến bộ của học sinh, chuyển biến của học sinh cũng thật khó nhận thấy nếu như chúng ta không thật sự chú tâm.
 Với tôi sự nổ lực của thầy cô giáo nói chung không ngoài một mục đích nào khác mà chỉ vì lương tâm nghề nghiệp, tất cả vì học sinh thân yêu. 
Trên đây chỉ là một số biện pháp trong chuỗi các biện pháp về công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Rất mong được lãnh đạo nhà trường, đồng nghiệp góp ý để công tác này ngày càng hoàn thiện hơn và được nhân rộng trong đơn vị; cụm trường. Thế hệ con em chúng ta sau này sẽ là những con người đủ đức, đủ tài, đáp ứng yêu cầu của xã hội.
 Ninh Quới A, ngày 20 tháng 9 năm 2022
 Người viết
 QUÁCH NGỌC CHI