Chuyên đề Làm thế nào để ứng dụng Công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Hóa học để đạt hiệu quả

PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, CNTT bước đầu đã được ứng dụng vào giảng dạy, học tập. Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng CNTT trong giáo dục còn rất hạn chế. Thực tế đó đòi hỏi cần phải nhanh chóng nâng cao chất lượng giảng dạy bằng cách phát huy những ưu thế của lĩnh vực CNTT, phải biết tận dụng nó, biến nó thành công cụ hiệu quả phục vụ cho sự nghiệp giáo dục.
Thực tế cho thấy trong lĩnh vực giáo dục đào tạo (GD-ĐT), công nghệ thông tin có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung, phương pháp dạy học,. CNTT là phương tiện để tiến tới “xã hội học tập”. Mặt khác, giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển của CNTT thông qua việc cung cấp nguồn nhân lực cho CNTT. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng dẫn học CNTT như là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học ở các môn”.
Thực hiện tinh thần chỉ đạo trên, nhận thức được rằng, việc ứng dụng CNTT phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học là một trong những hướng tích cực nhất, hiệu quả nhất trong việc đổi mới phương pháp dạy học và chắc chắn sẽ được sử dụng rộng rãi trong nhà trường phổ thông trong một vài năm tới, chúng tôi đã mạnh dạn tìm hiểu và đưa CNTT vào giảng dạy thí điểm một số tiết trong năm học trong các đợt sinh hoạt chuyên đề.
Tuy nhiên, trong quá trình ứng dụng CNTT trong dạy học - nhất là đối với môn Hóa học - vẫn còn gặp không ít những khó khăn. Chính vì thế, trong chuyên đề này tôi xin trình bày một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học Hóa học có sự hỗ trợ của CNTT mà cụ thể là “ LÀM THẾ NÀO ĐỂ ỨNG DỤNG CNTT VÀO GIẢNG DẠY BỘ MÔN HÓA HỌC ĐẠT HIỆU QUẢ?” để cùng trao đổi, thảo luận và đi đến những ý kiến thống nhất nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và dạy học Hóa học nói riêng trong thời gian tới. 
PHẦN II : NỘI DUNG
1. Những ưu điểm của PPDH bằng CNTT so với PP truyền thống là:
1. Môi trường đa phương tiện kết hợp những hình ảnh video, camera, với âm thanh, văn bản, biểu đồ.... được trình bày qua máy tính theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học tập đa giác quan.
2. Kĩ thuật đồ hoạ nâng cao có thể mô tả nhiều quá trình, hiện tượng trong TN, XH mà giáo viên không thể tạo ra trong ĐK nhà trường.
3. Công nghệ tri thức nối tiếp trí thông minh của con người, thực hiện những công việc mang tính trí tuệ cao của các chuyên gia lành nghề trên những lĩnh vực khác nhau.
4. Ngân hàng dự liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau qua mạng máy tính và Internet... có thể khai thác để tạo nên những ĐK cực kì thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học sinh học tập trong họat động và bằng hoạt động tự giác, tích cực sáng tạo.
5. Những thí nghiệm, tài liệu được cung cấp bằng nhiều kênh: Kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động làm cho HS dễ thấy, dễ tiếp thu và bằng suy luận lôgíc, có lý, HS có thể dự đoán được về các tính chất, quy luật mới. Đây là một công dụng lớn của CNTT trong quá trình đổi mới PPDH. Có thể khẳng định rằng, môi trường CNTT chắc chắn sẽ có tác động tích cực tới sự phát triển trí tuệ của HS và điều này làm nảy sinh những lý thuyết học tập mới.
Thông qua một thời gian giảng dạy, cùng với việc dự giờ học tập kinh nghiệm của một số đồng nghiệp có kinh nghiệm trong giảng dạy. Tổ Sinh - Hóa – Địa mạnh dạn đưa ra chuyên đề này nhằm cùng với các đồng nghiệp tìm ra một giải pháp tối ưu và hiệu quả cho bộ môn của mình. Việc ứng dụng CNTT vào dạy học cần được thực hiện theo hướng nào?
CNTT chỉ là phương tiện trợ giúp cho giáo viên chứ không phải là tối ưu, không thể thay thế được công việc của giáo viên. Ứng dụng CNTT không có nghĩa là không cần thiết phải sử dụng bảng đen; không cần sử dụng thêm các phương tiện, phương pháp dạy học khác; không có nghĩa là vai trò của giáo viên không còn quan trọng nữa mà ngược lại, vai trò của giáo viên trong quá trình dạy học càng to lớn hơn. 
Tuy nhiên, để có được tiết dạy Hóa học bằng ứng dụng CNTT có chất lượng thì giáo viên phải tốn nhiều thời gian, công sức.
Dưới đây là một số ví dụ:
** Tiết 21: Định luật bảo toàn khối lượng (Hóa học 8)
** Tiết 55: Nước(tt) (Hóa học 8)
2. Dạy môn Hóa học bằng giáo án điện tử có cần ghi bảng không?
 Đây là vấn đề mà nhiều giáo viên dạy môn Hóa học băn khoăn. Khi sử dụng giáo án điện tử mà vẫn ghi bảng sẽ làm mất thời gian của giáo viên và học sinh.
 Vậy vấn đề đặt ra là thiết kế giáo án điện tử như thế nào để không cần ghi bảng?
 Chúng ta nên tham khảo một số cách sau:
a. Luôn giữ trên màn hình các đề mục của bài dạy:
 Trên màn hình luôn hiển thị các đề mục đã và đang giảng của bài dạy bởi các mục này được thiết kế lặp lại ở các Slide một cách hợp lý. Học sinh có thể nhận ra bố cục cơ bản của bài trong suốt quá trình diễn ra tiết học.
Dưới đây là một số ví dụ:
** Tiết 21: Định luật bảo toàn khối lượng (Hóa học 8)
** Tiết 55: Nước(tt) (Hóa học 8)
b.Hướng dẫn học sinh cách ghi vào vở:
 Nếu không ghi bảng, giáo viên phải hướng dẫn học sinh cách ghi vào vở. Giáo viên thống nhất với học sinh các kí hiệu trước những nội dung cần ghi vở. Có nhiều cách, tùy theo lựa chọn của giáo viên.
Dưới đây là một số ví dụ:
 * Dùng các kí hiệu: @, *, #,  trước nội dung cần ghi.
 * Thống nhất màu chữ (trên màn hình):
	- Màu đen/màu đỏ: kiến thức cơ bản, cần ghi vào vở.
	- Màu xanh/ màu vàng: câu hỏi hoặc kiến thức bổ sung để học sinh tham khảo, có thể ghi hoặc không tùy khả năng tiếp thu của từng em.
3. Ứng dụng một số tiện ích trong CNTT để thiết kế bài giảng Hóa học:
a. Chèn hình ảnh, video clip:
 - Giáoviên tìm tư liệu ở băng đĩa, mạng Internet sau đó chọn lọc và cắt, chuyển đổi, chèn sao cho phù hợp với bài học.
Dưới đây là một số ví dụ:
 * Bài “Định luật bảo toàn khối lượng ” có thể cho học sinh xem đoạn video clip về thí nghiệm kiểm chứng định luật bảo toàn khối lượng.
	* Bài “Nước” có thể cho học sinh xem một số hình ảnh về ô nhiễm môi trường nước.
b. Kết hợp trò chơi ô chữ:
 - Khi sử dụng giáo án điện tử, giáo viên nên thiết kế thêm trò chơi để tăng hứng thú cho học sinh, những nội dung kiến thức trong bài mới hoặc cả những bài trước đó sẽ được tích hợp trong trò chơi này.
Dưới đây là một số ví dụ:
PHẦN III : KẾT LUẬN
Để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục Đức - Trí - Thể - Mỹ và nhiệm vụ năm học 2016-2017, chúng ta đã tiến hành đổi mới nội dung sách giáo khoa và phương pháp dạy. Ứng dụng CNTT trong giảng dạy các môn học nói chung và Hóa học nói riêng giúp học sinh có hứng thú và niềm say mê học tập, trau dồi kiến thức. 
Tổ chuyên môn đã triển khai nhiều giờ dạy thao giảng, chuyên đề với những hình thức ứng dụng khác nhau: + Ghi bảng kết hợp minh họa bằng CNTT.
	 + Sử dụng CNTT hoàn toàn.
Việc ứng dụng CNTT vào bài dạy đã đem lại có nhiều ưu điểm, như: gây hứng thú hoạc tập cho học sinh, thuận lợi cho giáo viên có những hình ảnh, thí nghiệm minh họa, bài tập phong phú, chuyển tải được nhiều kiến thức cho học sinh....
Tuy nhiên vẫn còn gặp một số khó khăn: trình độ CNTT của giáo viên còn hạn chế, thời gian soạn giáo án mất nhiều thời gian, việc bố trí thời gian để mượn và sử dụng còn khó khăn... 
Vì vậy, chúng tôi rất mong nhận được những lời góp ý chân thành từ các thầy cô đồng nghiệp để chuyên đề ngày một hoàn thiện hơn.