Biện pháp Hướng dẫn học sinh giải dạng toán tìm số trung bình cộng dựa vào công thức

HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI DẠNG TOÁN TÌM SỐ TRUNG BÌNH CỘNG DỰA VÀO CÔNG THỨC 
Bộ sách Cánh diều 
Bố cục biện pháp 
1 
Lý do chọn biện pháp 
2 
Nội dung các biện pháp của tác giả đã thực hiện 
3 
Hiệu quả của các biện pháp đã thực hiện 
4 
Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình áp dụng các biện pháp 
5 
Những kiến nghị, đề xuất 
1. Lý do chọn biện pháp 
Chương trình GDPT 2018 
cần phát triển cả năng lực vận dụng kiến thức vào thực tế cho học sinh 
Chương trình môn Toán lớp 4 
dạy giải các dạng toán điển hình có vị trí đặc biệt quan trọng 
Dạng toán về tìm số trung bình cộng 
là một trong những dạng toán khó, mỗi bài toán là một bức tranh nhỏ của cuộc sống, học sinh phải biết rút ra bản chất toán học của nó để lựa chọn cách giải thích hợp 
Loại bài củng cố công thức tìm số trung bình cộng 
01 
Tìm trung bình cộng của các số dạng đơn 
Tìm trung bình cộng của các số dạng phức 
02 
03 
Các biện pháp 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 1: Tìm trung bình cộng của các số dạng đơn 
Giáo viên yêu cầu học sinh nắm vững quy tắc về tìm số trung bình cộng một cách ngắn gọn dưới dạng công thức để học sinh dễ nhớ 
Trung bình cộng = Tổng các số hạng : số các số hạng 
Giáo viên cũng cần sắp xếp hệ thống bài tập một cách hợp lý theo mức độ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 1: Tìm trung bình cộng của các số dạng đơn 
Bài 1: Tìm số trung bình cộng của các số sau: 36 và 38 
Ta có: Số trung bình cộng của 2 số là (36 + 38): 2 = 37 
Bài 2: Tìm số trung bình cộng của các số sau: 12, 23, 5 và 44 
Ta có: Số trung bình cộng của 4 số là (12 + 23 + 5 + 44) : 4 = 21 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 1: Tìm trung bình cộng của các số dạng đơn 
Bài toán 
Bài giải 
Trung bình mỗi bạn nặng là: 
(36 + 37 + 33 + 38) : 4 = 36 (kg) 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 2: Tìm trung bình cộng của các số dạng phức 
? 
Đối với loại bài này học sinh vẫn thường nhầm lẫn về tổng các số và số các số hạng 
Giáo viên cần yêu cầu học sinh tóm tắt đề, xác định dạng toán và phân biệt được đâu là tổng các số hạng, đâu là số các số hạng 
Giáo viên đặt câu hỏi làm thế nào để tìm được tổng các số? Làm thế nào để tìm được số các số hạng? 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 2: Tìm trung bình cộng của các số dạng phức 
Bài toán 1 
Cách 1: 
Bước 1: Tìm tổng số bát đã ăn: 3 + 1 + 1 + 1 = 6 (bát) 
Bước 2: Tìm trung bình giá mỗi bát ? 
Giá tiền: (35 000 x 3 + 40 000 + 30 000 + 35 000) : 6 = 35 000 (đồng) 
Cách 2: 
Trung bình mỗi người phải trả số tiền là: 
(35 000 x 3 + 40 000 + 30 000 + 35 000) : 6 = 35 000 (đồng) 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 2: Tìm trung bình cộng của các số dạng phức 
Bài toán 2 
Bước 1: Tìm số tiền điện trung bình mà chung cư tiết kiệm việc tắt đèn: 
3 500 x 98 = 343 000 (đồng) 
Bước 2: Tìm số tiền điện trung bình mà chung cư tiết kiệm việc rút phích cắm: 
2 000 x 98 = 196 000 (đồng) 
Bước 3: Tìm tổng số tiền điện trung bình mà chung cư tiết kiệm được trong 1 tháng: 
(343 000 + 196 000) x 30 = 16 170 000 (đồng) 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 3: Loại bài củng cố công thức tìm số trung bình cộng 
Bài 1: Tìm số hạng thứ nhất biết số hạng thứ hai là 68 và trung bình cộng của hai số là 75. 
Giáo viên cần yêu cầu học sinh áp dụng vào công thức: 
(TBC = Tổng các số hạng : Số các số hạng) 
Ta có: (SH1 + 68) : 2 = 75 
Từ đó suy ra: SH1 = 75 x 2 – 68 = 82 
2. Nội dung các biện pháp 
Loại 3: Loại bài củng cố công thức tìm số trung bình cộng 
Bài 2: Trung bình cộng của số bi đỏ, bi xanh, bi vàng là 12 viên. Số bi đỏ nhiều hơn tổng số bi xanh và bi vàng là 8 viên. Nếu bớt 6 viên bi xanh thì số bi xanh bằng số bi vàng. Hãy tìm số bi mỗi loại? 
Bài giải 
Tổng số bi 3 loại: 12 x 3 = 36 (viên) 
Số bi đỏ là (36 + 8) : 2 = 22 (viên) 
Tổng số bi xanh và bi vàng là 22 – 8 = 14 (viên) 
Số bi xanh là (14 +6) : 2 = 10 (viên) 
số bi vàng là 10 – 6 = 4 (viên) 
3. Hiệu quả của các biện pháp 
4. Những bài học kinh nghiệm 
Giáo viên lựa chọn áp dụng loại bài cũng như cách giải từng loại bài cho phù hợp với đối tượng học sinh lớp mình giảng dạy khi dựa trên sự phân loại bài tập từ dễ đến khó 
01 
Giáo viên hướng dẫn cách giải bài toán dễ hiểu, cụ thể, ngắn gọn. Từ đó học sinh cảm thấy dạng toán tìm số trung bình cộng không còn khó và phức tạp, tạo cho học sinh sự hứng thú khi giải bài. 
02 
5. Những kiến nghị, đề xuất 
Đối với nhà trường: Cần có thêm chính sách hỗ trợ cho giáo viên, cung cấp thêm những tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học, trang thiết bị, đồ dùng học tập cần thiết 
Đối với giáo viên: Cần nghiên cứu kỹ các dạng bài tìm số trung bình cộng, tập trung đổi mới phương pháp dạy học để tăng sự hứng thú, yêu thích, tự giác học tập cho học sinh. 
CẢM ƠN 
Q uý thầy cô đã lắng nghe!