Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học hình học 8 nhằm góp phần phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh lớp 8 trường TH & THCS đông anh

PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO ĐÔNG SƠN 
TRƯỜNG TH&THCS ĐÔNG ANH
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC 8
NHẰM GÓP PHẦN PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH LỚP 8 TRƯỜNG TH&THCS ĐÔNG ANH 
Người thực hiện: Nguyễn Thu Hương
Chức vụ: P. Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường TH&THCS Đông Anh
SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Toán
ĐÔNG SƠN, NĂM 2018
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC 8 NHẰM GÓP PHẦN PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH LỚP 8 TRƯỜNG TH&THCS ĐÔNG ANH 
MỤC LỤC
TT
Nội dung
Trang
1. Mở dầu
2
1.1. Lí do chọn đề tài
2
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu
3
1.4. Phương pháp nghiên cứu
3
2. Nội dung 
4
2.1. Cơ sở lí luận 
4
2. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
5
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
6
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 
16
3. Kết luận
17
SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC HÌNH HỌC 8
NHẰM GÓP PHẦN PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, SÁNG TẠO 
CỦA HỌC SINH LỚP 8 TRƯỜNG TH&THCS ĐÔNG ANH
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Đổi mới phương pháp dạy học là một trong những yếu tố quan trọng để thực hiện mục tiêu của đổi mới giáo dục phổ thông. Nói đến đổi mới người ta cứ tưởng rằng là có một cái gì đó cao siêu quá, điều đó không phải hoàn toàn như vậy. Theo tôi, đổi mới là kết quả tất yếu, nó sẽ xảy ra, phải xảy ra và luôn xảy ra theo đúng quy luật phát triển của nó. Ở mỗi thời đại, mỗi giai đoạn lịch sử có một cách nhìn, một cách đánh giá khác nhau và ở các thời điểm khác nhau đó tất nhiên yêu cầu, mức độ đặt ra cũng rất khác nhau.
Theo bản thân tôi nhận thức: mục tiêu đào tạo là cái đích mà giáo dục phải đạt đến. Xuất phát từ mục tiêu đào tạo mà định ra chương trình, nội dung giáo dục và điều quan trọng là định ra phương pháp giáo dục. Một phương pháp giáo dục có một sản phẩm giáo dục tương ứng. Nhiệm vụ của mỗi thầy giáo, cô giáo hôm nay là phải làm thế nào để giúp cho học sinh nắm được kiến thức cơ bản của bộ môn trên cơ sở hoạt động học tập của chính các em dưới sự hướng dẫn của thầy để từ đó giáo dục cho các em tính độc lập suy nghĩ, tính sáng tạo, có đủ bản lĩnh để đi vào các lĩnh vực của cuộc sống.
Chúng ta đã được nghe nhiều về dạy học tích cực. Vậy dạy học tích cực là gì? Theo tôi dạy học chỉ trở thành tích cực khi người học có nhu cầu muốn hiểu biết về một vấn đề gì đó.... và khi người học sử dụng mọi biện pháp để hiểu về vấn đề đó, vận dụng kiến thức đó vào cuộc sống của mình có kết quả. Điều quan trọng là ở chỗ làm thế nào để học sinh có nhu cầu hiểu biết, muốn hiểu biết và làm thế nào để biết thì đó là công việc của mỗi một giáo viên. Vì vậy mới có câu: “Không thầy đố mày làm nên”. Người thầy phải bằng mọi cách để cho học sinh được hoạt động nhiều hơn, được đưa ra chính kiến của mình trong quá trình học tập.  
Khi được tham gia đợt tập huấn về một số chuyên đề Bồi dưỡng cán bộ quản lí và giáo viên THCS, tôi đã được tiếp thu lại một số chuyên đề hay, trong số đó tôi tâm đắc nhất là chuyên đề “ Ứng dụng công nghệ thông tin và bản đồ tư duy hỗ trợ đổi mới PPDH và công tác quản lí nhà trường ”. Chuyên đề đã giúp tôi có thêm một giải pháp trong việc đổi mới PPDH. Tôi đã đầu tư tìm tòi, nghiên cứu tài liệu và được sự động viên của BGH, sự giúp đỡ của đồng nghiệp tôi mạnh dạn nghiên cứu thực nghiệm đề tài: “Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học Hình học 8 nhằm góp phần phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh lớp 8 trường TH&THCS Đông Anh.” 
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Nhằm nâng cao, mở rộng vốn hiểu biết cho các em học sinh. Từ đó giúp học sinh phát triển năng lực tư duy tích cực, chủ động, từ đó hình thành phẩm chất sáng tạo khi học toán. Đây cũng là động lực giúp các em tự tin trong quá trình học tập, hình thành cho các em sự yêu thích và đam mê bộ môn toán hơn. 
- Nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân, thông qua đó giới thiệu cho bạn bè, đồng nghiệp tham khảo vận dụng vào quá trình giảng dạy bộ môn toán ở trường THCS đạt hiệu quả cao hơn.
1.3. Phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu.
Phạm vi nghiên cứu: Chương I " Tứ giác " - Hình học 8.
Đối tượng nghiên cứu: Sử dụng bản đồ tư duy trong giảng dạy ở chương I – Hình học 8 nhằm góp phần phát huy tư duy tính cực, chủ động và sáng tạo của học sinh lớp 8A trường TH&THCS Đông Anh năm học 2016 – 2017.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Điều tra, khảo sát, theo dõi, thực hành, vận dụng .
- Nghiên cứu tài liệu, sách báo.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận 
2.1.1. Vai trò của bản đồ tư duy Ở mục 2.1.1: tác giả tham khảo từ TLTK số 1.
Bản đồ tư duy (BĐTD) còn gọi là sơ đồ tư duy, lược đồ tư duy, là hình thức ghi chép nhằm tìm tòi đào sâu, mở rộng một ý tưởng, hệ thống hóa một chủ đề hay một mạch kiến thức,  bằng cách kết hợp việc sử dụng đồng thời hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với sự  tư duy tích cực. Đặc biệt đây là một sơ đồ mở, không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết khắt khe như bản đồ địa lí, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, mỗi người vẽ một kiểu khác nhau, dùng màu sắc, hình ảnh, các cụm từ diễn đạt khác nhau, cùng một chủ đề nhưng mỗi người có thể “thể hiện” nó dưới dạng BĐTD theo một cách riêng, do đó việc lập BĐTD phát huy được tối đa năng lực sáng tạo của mỗi người.
BĐTD một công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó là một kĩ thuật hình họa với sự kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu sắc phù hợp với cấu trúc, hoạt động và chức năng của bộ não giúp con người khai thác tiềm năng vô tận của bộ não. Nó được coi là sự lựa chọn cho toàn bộ trí óc hướng tới lối suy nghĩ mạch lạc. Tony Buzan là người đi đầu trong lĩnh vực nghiên cứu tìm ra hoạt động của bộ não. Theo Tony Buzan “một hình ảnh có giá trị hơn cả ngàn từ” và “màu sắc cũng có tác dụng kích thích não như hình ảnh. Màu sắc mang đến cho BĐTD những rung động cộng hưởng, mang lại sức sống và năng lượng vô tận cho tư duy sáng tạo”. Cơ chế hoạt động của BĐTD chú trọng tới hình ảnh, màu sắc, với các mạng lưới liên tưởng (các nhánh). BĐTD là công cụ đồ họa nối các hình ảnh có liên hệ với nhau vì vậy có thể vận dụng BĐTD vào hỗ trợ dạy học kiến thức mới, ôn tập, hệ thống hoá kiến thức . . . và lập kế hoạch công tác [1].
2.1.2. Những ưu điểm của BĐTD trong việc đổi mới phương pháp dạy học
BĐTD giúp học sinh học được phương pháp học.
BĐTD- giúp học sinh học tập một cách tích cực. Bộ não của con người sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in đậm cái mà do chính mình tự suy nghĩ, tự viết, vẽ ra theo ngôn ngữ của mình vì vậy việc sử dụng BĐTD giúp học sinh học tập một cách tích cực, huy động tối đa tiềm năng của bộ não.
BĐTD giúp học sinh ghi chép có hiệu quả. Do đặc điểm của BĐTD nên người thiết kế BĐTD phải chọn lọc thông tin, từ ngữ, sắp xếp, bố cục để “ghi” thông tin cần thiết nhất và lôgic, vì vậy, sử dụng BĐTD sẽ giúp học sinh dần dần hình thành cách ghi chép có hiệu quả. 
Chính vì vậy BĐTD sẽ góp phần giúp các em hiểu và nhớ lâu bài học.
2.1.3. Cách ghi chép trên bản dồ tư duy Ở mục 2.1.3: tác giả tham khảo từ TLTK số 1.
Ở vị trí trung tâm trong bản đồ tư duy là một hình ảnh hay một từ khóa, thể hiện một ý tưởng hay khái niệm chủ đạo. Từ ý trung tâm hay hình ảnh trung tâm tỏa ra các nhánh chính, ta gọi là nhánh cấp 1; từ các nhánh chính lại có sự phân nhánh đến các nhánh nhỏ hơn gọi là nhánh cấp 2 để nghiên cứu sâu hơn, Cứ thế, sự phân nhánh cứ tiếp tục và các khái niệm hay hình ảnh luôn được kết nối với nhau. Chính sự liên kết này sẽ tạo ra một “ bức tranh tổng thể ” mô tả về ý trung tâm một cách đầy đủ và rõ ràng.
 Tác giả Stella Cottrell đã tổng kết cách “ghi chép” có hiệu quả trên BĐTD: 
1). Dùng từ khóa và ý chính; 
2). Viết cụm từ, không viết thành câu; 
3). Dùng các từ viết tắt. 
4). Có tiêu đề. 
5). Đánh số các ý; 
6). Liên kết ý nên dùng nét đứt, mũi tên, số, màu sắc, 
7). Ghi chép nguồn gốc thông tin để có thể tra cứu lại dễ dàng. 
8). Sử dụng màu sắc để ghi [1].
2.1.4. Phương tiện thiết kế BĐTD
 Phương tiện để thiết kế BĐTD khá đơn giản, chỉ cần giấy, bìa, bảng phụ, phấn màu, bút chì màu, tẩy,hoặc cũng có thể thiết kế trên powerpoint hoặc các phần mềm bản đồ tư duy. Có thể vận dụng với bất kì điều kiện cơ sở vật chất nào của nhà trường hiện nay. Tuỳ theo nội dung của từng bài mà tôi sử dụng phương tiện để thiết kế BĐTD hợp lí. Với học sinh, bước đầu tôi đã và đang yêu cầu các em sử dụng bút, màu vẽ trên giấy, bìa.
2. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Hiện nay, chúng ta thường ghi chép thông tin bằng các ký tự, đường thẳng, con số. Với cách ghi chép này, chúng ta mới chỉ sử dụng một nửa của bộ não - não trái, mà chưa sử dụng kỹ năng bên não phải, nơi giúp chúng ta xử lý các thông tin về nhịp điệu, màu sắc, không gian ... và cách ghi chép thông thường khó nhìn được tổng thể của cả vấn đề.
Thực tế cho thấy, một số học sinh học rất chăm chỉ nhưng vẫn học yếu, nhất là môn toán. Các em này thường học bài nào biết bài đấy, học phần sau đã quên phần trước và không biết liên kết các kiến thức với nhau, không biết vận dụng kiến thức đã học trước đó vào những phần sau. Phần lớn số HS này khi đọc sách hoặc nghe giảng trên lớp không biết cách tự ghi chép để lưu thông tin, lưu kiến thức trọng tâm vào trí nhớ của mình. Nhiều em chưa biết cách học, cách ghi kiến thức vào bộ não mà chỉ học thuộc lòng, học vẹt, thuộc một cách máy móc, thuộc nhưng không nhớ được kiến thức trọng tâm, không nắm được “sự kiện nổi bật” trong tài liệu đó, hoặc không biết liên tưởng, liên kết các kiến thức có liên quan với nhau. 
Trước đây, các tiết ôn tập chương bản thân tôi và một số đồng nghiệp cũng đã lập bảng biểu, vẽ sơ đồ, biểu đồ, và cả lớp có chung cách trình bày giống như cách của GV hoặc của tài liệu, chứ không phải do học sinh tự xây dựng theo cách hiểu của mình, hơn nữa, các bảng biểu đó chưa chú ý đến hình ảnh, màu sắc và đường nét. Chính vì vậy học sinh vẫn chỉ tiếp nhận kiến thức một cách thụ động. Khi đó học sinh chỉ cố nhớ những gì quan sát thấy trên BĐTD có sẵn của giáo viên mà không hề tư duy. Không phát huy được tính sáng tạo, năng khiếu hội họa, sở thích của học sinh. Sau khi tham gia đợt tập huấn (trong đó có nội dung thiết kế, sử dụng BĐTD hỗ trợ đổi mới PPDH ) tôi có thêm một giải pháp giúp cho việc đổi mới PPDH. Tôi đã tự nghiên cứu lại tài liệu và tìm hiểu thêm thông tin trên mạng để áp dụng Bản đồ tư duy ( BĐTD ) vào bài giảng của mình. Không những thế tôi cũng đã triển khai trong buổi sinh hoạt ở tổ chuyên môn và động viên đồng nghiệp cùng thực hiện. 
Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy: sử dụng tốt BĐTD cũng góp phần giúp các em học tốt hơn trong môn Toán. Sử dụng BĐTD sẽ giúp cho việc ghi chép và học tập một cách khoa học. Sử dụng thành thạo BĐTD trong dạy học, HS sẽ học được phương pháp học, tăng tính độc lập, chủ động, sáng tạo và phát triển tư duy.
Trong phạm vi của đề tài này tôi xin trao đổi với các đồng nghiệp một số kinh nghiệm nhỏ trong việc Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học chương I - Hình học 8 nhằm góp phần phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh lớp 8 trường TH&THCS Đông Anh.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề Ở mục 2.3: Các giải pháp được đề xuất dựa trên tham khảo từ TLTK số 1, TLTK số 2 và kinh nghiệm giảng dạy của tác giả.
Qua quá trình soạn giảng tôi nhận thấy rằng: những gì mà phấn trắng bảng đen làm được thì không cần thiết phải soạn thành giáo án điện tử hay đưa vào BĐTD trên máy chiếu ( có thể vẽ trực tiếp trên bảng để HS ghi nhớ). Trong thực tế không phải bài nào cũng có thể sử dụng giáo án điện tử, chúng ta cần phải biết chọn lọc các bài hoặc một số phần trong bài có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin đạt hiệu quả cao. Nhưng sử dụng BĐTD thì bài học nào cũng có thể đưa vào, ngay cả đối với một tiết học thông thường việc sử dụng BĐTD cũng rất có hiệu quả. 
BĐTD sẽ giúp HS trong việc phát triển ý tưởng, ghi nhớ kiến thức, từ đó sẽ nhớ nhanh, nhớ lâu, hiểu sâu kiến thức bằng cách tự ghi lại một bài học, một chủ đề toán theo cách hiểu của mình. Tuy nhiên chỉ khi nào các em tự mình thiết lập BĐTD và sử dụng nó trong học tập thì mới thấy rõ hiệu quả mà khó có thể diễn tả được bằng lời của BĐTD, sẽ thích học hơn và đặc biệt cảm nhận được niềm vui của học tập.
2.3.1. Tổ chức cho học sinh “làm quen”, tập “đọc hiểu”, tập vẽ và thực hành vẽ BĐTD
a) Tổ chức cho học sinh “làm quen”, tập “đọc hiểu”.
- Trước hêt cho học sinh làm quen với BĐTD bằng cách giới thiệu cho HS một số “BĐTD” cùng với sự dẫn dắt của giáo viên để các em nhận biết.
- Tiếp theo cho học sinh tập “đọc hiểu” BĐTD, nghĩa là tập cho các em thuyết trình, diễn giải mạch nội dung kiến thức hàm chứa trong BĐTD đó. Khi các em đã thành thạo thì chỉ cần nhìn vào BĐTD cũng có thể thuyết trình được nội dung một bài học hay một chủ đề, một chương theo mạch lôgic của kiến thức. 
Với các bài §1, §2 của chương I vào cuối các tiết học tôi đã sử dụng BĐTD để tiểu kết lại kiến thức cơ bản, trọng tâm của bài. Thông qua đó giúp học sinh làm quen và tập đọc hiểu BĐTD. 
Học sinh tập vẽ BĐTD bằng cách hoàn thiện BĐTD do giáo viên vẽ sẵn nhưng còn thiếu nhánh, thiếu nội dung.
Sau khi HS được “ làm quen”, tập “ đọc hiểu” BĐTD, tôi cho học sinh tập vẽ BĐTD bằng cách sử dụng BĐTD chưa đầy đủ để học sinh vẽ tiếp, viết tiếp. 
Chẳng hạn, sau khi học xong bài Hình thang cân tôi đưa ra BĐTD đang còn thiếu nhánh, thiếu nội dung ( Hình 1 ) và yêu cầu học sinh hoạt động nhóm: dùng bút chì, bút màu để vẽ thêm nhánh, điền thêm kiến thức để hoàn thiện BĐTD.
HINH THANG CÂN
. 
Hình 1
- Cho đại diện các nhóm lên báo cáo thuyết minh vê BĐTD mà nhóm vừa hoàn thiện.
- Tổ chức cho học sinh thảo luận, bổ sung, chỉnh sửa để hoàn thiện BĐTD về Hình thang cân.
- Cuối cùng GV giới thiệu một BĐTD về Hình thang cân đã chuẩn bị sẵn.
- Vì BĐTD các em tập thiết kế trên lớp vào cuối giờ học, thời gian ít nên tôi cũng không yêu cầu các em quá chi tiết về nội dung và cầu kì về hình thức, bố cục, chỉ cần nêu được kiến thức trọng tâm của bài và có thể dùng kí hiệu để viết.
- Yêu cầu mỗi HS về nhà tự mình vẽ một BĐTD, các em tự do chọn màu sắc (xanh, đỏ, vàng, tím,), đường nét ( đậm, nhạt, thẳng, cong), để thể hiện rõ cách hiểu, cách trình bày kiến thức của mình về hình thang cân, chuẩn bị tiết sau học tốt tiết luyện tập. 
* Khi học sinh tập vẽ BĐTD tôi lưu ý học sinh:
+ Dùng bút chì mà vẽ (để có thể tẩy, xoá, điều chỉnh một cách dễ dàng nếu chưa ưng ý) và dùng màu tô lại sau. 
+ Nên dùng đường cong thay vì các đường thẳng, vì đường cong sẽ kích thích não và mắt tiếp nhận tốt hơn.
+ Nhánh màu nào thì viết chữ cùng màu với nhánh đó để dễ phân biệt. 
+ Viết cụm từ, không viết thành câu (có thể dùng các từ viết tắt). Nên chừa khoảng trống để có thể bổ sung ý (nếu sau này cần). 
+ Mỗi cụm từ hay hình vẽ  liên quan đến nhánh nào nên đứng độc lập và được nằm gần với đường cong của nhánh đó. 
Học sinh thực hành vẽ BĐTD
Bước đầu chủ yếu tôi yêu cầu học sinh sử dụng bút, màu vẽ trên giấy, bìa, bảng nhóm. 
Trước khi học sinh thực hành vẽ BĐTD tôi dành một khoảng thời gian để hướng dẫn các em các bước vẽ BĐTD Trong trang này: Các bước vẽ BĐTD được tham khảo từ TLTK số 1.
 :
Bước 1. Chọn từ trung tâm (từ khoá) là tên một bài hay một chủ đề hay một nội dung kiến thức cần khai thác ( cụm từ “Hình thang cân”, “Hình bình hành”, “Hình chữ nhật” . hoặc một hình ảnh, hình vẽ mà ta cần phát triển (hình bình hành, hình thoi .).
Bắt đầu với một cụm từ hay hình vẽ đã chọn để ở trung tâm cho to, rõ rồi bắt đầu vẽ đi các nhánh.
Bước 2. Vẽ nhánh cấp 1. Các nhánh cấp 1 là các nội dung chính của chủ đề đó ( hay tên các mục của bài trong đó SGK ), chẳng hạn như với chủ đề “ Hình thang cân” thì ta nên vẽ 3 nhánh cấp 1 đó là: định nghĩa, tính chất, dấu hiệu nhận biết.
Bước 3. Vẽ nhánh cấp 2, 3, . và hoàn thiện BĐTD. Các nhánh con cấp 2, 3, . Chính là các nhánh con của nhánh con trước nó hay nói rõ hơn ý của các nhánh con trước đó (nếu cần) [1].
Chẳng hạn, nhánh cấp 1 “ Tính chất ” của hình thang cân nên có hai nhánh con của nó (nhánh cấp 2) để nêu tóm tắt tính chất về cạnh và về đường chéo của Hình thang cân.
+ Tôi cũng lưu ý học sinh vận dụng “phương pháp ghi chép hiệu quả Trong trang này: “Phương pháp ghi chép hiệu quả” được tham khảo từ TLTK số 1.
” để ghi nội dung ở các nhánh của BĐTD: 
1). Dùng từ khóa và ý chính; 
2). Viết cụm từ, không viết thành câu; 
3). Dùng các từ viết tắt. 
4). Có tiêu đề. 
5). Đánh số các ý; 
6). Liên kết ý nên dùng nét đứt, mũi tên, số, màu sắc, 
7). Ghi chép nguồn gốc thông tin để có thể tra cứu lại dễ dàng. 
8). Sử dụng màu sắc để ghi [1]..
* Nhắc nhở các em điều cần tránh khi ghi chép trên BĐTD Trong trang này: Điều cần tránh khi ghi chép trên BĐTD được tham khảo từ TLTK số 2.
Ghi lại nguyên cả câu dài dòng.
Ghi chép quá nhiều ý vụn vặt không cần thiết.
Dành quá nhiều thời gian để ghi chép.
Tránh cầu kì ( tô vẽ nhiều quá ) hoặc đơn giản quá không có thông tin, chỉ có các đề mục[2].
Sau 5 tiết đầu của chương I-Hình học 8, học sinh lớp 8B do tôi trực tiếp giảng dạy đã được làm quen, tập đọc hiểu, tập vẽ BĐTD và thực hành vẽ BĐTD trên giấy. Ở đầu tiết 5 - Luyện tập tôi đã tiến hành kiểm tra nhanh các BĐTD về Hình thang cân mà các em tự thiết kế ở nhà (theo yêu cầu ở tiết trước), kết quả cho thấy: gần 50% học sinh của lớp đã “sáng tạo” thiết kế BĐTD theo ý thích cả về nội dung và hình thức trình bày, không theo khuôn mẫu BĐTD đã trình bày ở tiết trước. Số học sinh còn lại của lớp các em cũng vẽ lại được BĐTD mà các em đã biết ở tiết trước.
Khi học sinh đã biết lập BĐTD thì hầu như tiết nào tôi cũng yêu cầu lập BĐTD vào những thời điểm thích hợp, phù hợp với yêu cầu, mục tiêu của bài. học sinh dần dần được nâng cao kĩ năng vẽ BĐTD. 
Sau khi học xong chương Tứ giác (Hình học 8) mỗi em có một tập BĐTD: hình thang cân, hình bình hành, hình chữ nhật, hình thoi, hình vuông, và cuối chương có BĐTD hệ thống kiến thức của cả chương. 
Việc học sinh tự vẽ BĐTD có ưu điểm là phát huy tối đa tính sáng tạo của HS, phát triển năng khiếu hội họa, sở thích của học sinh, các em tự do chọn màu sắc (xanh, đỏ, vàng, tím,), đường nét (đậm, nhạt, thẳng, cong), các em tự “sáng tác” nên trên mỗi BĐTD thể hiện rõ cách hiểu, cách trình bày kiến thức của từng học sinh và BĐTD do các em tự thiết kế nên các em yêu quí, trân trọng “tác phẩm” của mình.
Để vẽ được một BĐTD ứng ý có thể sẽ mất rất nhiều thời gian nhưng càng làm học sinh sẽ càng thấy cuốn hút, hứng thú và nảy sinh thêm được những ý tưởng mới. Điều đó đã giúp cho học sinh hiểu bài sâu hơn, ghi nhớ tốt hơn, càng phát triển tư duy cho bản thân học sinh, từ đó học sinh càng có hứng thú học tập, tích cực hơn.
2.3.2. Thiết kế, sử dụng BĐTD giúp ôn tập, củng cố kiến thức một bài, một chủ đề
- Cuối mỗi tiết học, tôi yêu cầu học sinh sử dụng bảng nhóm và phấn màu tóm lược toàn bộ kiến thức trọng tâm của bài vừa học dưới dạng BĐTD rồi thuyết trình cho cả lớp nghe cùng đóng góp ý kiến bổ sung. 
- Sau đó giáo viên kết luận và có thể giới thiệu BĐTD mà giáo viên đã chuẩn bị sẵn.
- Với các BĐTD các em thiết kế trên lớp vào cuối giờ học, chủ yếu là theo nhóm và thời gian ít nên tôi cũng không yêu cầu các em quá chi tiết về nội dung và cầu kì về hình thức, bố cục, chỉ cần nêu được kiến thức trọng tâm của bài. Hết giờ học tôi tiếp tục yêu cầu mỗi HS về nhà tự mình vẽ một BĐTD, các em tự do chọn màu sắc (xanh, đỏ, vàng, tím,), đường nét (đậm, nhạt, thẳng, cong), để thể hiện rõ cách hiểu, cách trình bày kiến thức của mình về bài vừa học, chuẩn bị tiết sau học tốt tiết luyện tập (ở chương I – Hình học 8 sau mỗi tiết lý thuyết đều có một tiết luyện tập ). 
- Qua thực tế giảng dạy tôi thấy rằng tiết luyện tập là nhằm củng cố, khắc sâu kiến thức đồng thời rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức giải bài tập có liên quan. Vì vậy, nếu học sinh không nắm vững kiến thức cơ bản thì sẽ không giải quyết được bài tập liên quan. Và đầu tiết Luyện tập nếu giáo viên chỉ đơn thuần nêu câu hỏi kiểm tra bài cũ - học sinh trả lời, thì hiệu quả cách dạy này không cao.
Phần kiểm tra bài cũ của các tiết Luyện tập tôi thường cho học sinh thuyết trình về một BĐTD mà các em tự lập ( theo yêu cầu của ở cuối tiết tiết trước ) hoặc một BĐTD có sẵn ( do giáo viên chuẩn bị ), học sinh cả lớp