SKKN Phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua tiết ôn tập môn Toán lớp 9 tại trường THCS Lương Thế Vinh – huyện Krông Ana – tỉnh Đắk Lắk

SKKN Phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua tiết ôn tập môn Toán lớp 9 tại trường THCS Lương Thế Vinh – huyện Krông Ana – tỉnh Đắk Lắk

Cơ sở lý luận

Theo hướng dẫn triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm học 2016 -2017, 2017 -2018 của PGD đào tạo Krông Ana:

Triển khai có hiệu quả phương pháp, hình thức và kĩ thuật dạy học tích cực; đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn góp phần hình thành và phát triển năng lực học sinh; đa dạng hóa các hình thức học tập.

Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học và vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh theo tinh thần Công văn số 3535/BGDĐT-GDTrH ngày 27/5/2013 của Bộ GDĐT về áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực khác.

Đa dạng hóa các hình thức học tập, chú trọng tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, sử dụng các hình thức dạy học trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (Dạy học trực tuyến, trường học kết nối.) Ngoài việc tổ chức cho học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập trên lớp, cần coi trọng giao nhiệm vụ và hướng dẫn học sinh học tập ở nhà.

Kết hợp một cách hợp lí giữa hình thức tự luận với trắc nghiệm khách quan, giữa kiểm tra lí thuyết và kiểm tra thực hành trong các bài kiểm tra; tiếp tục nâng cao yêu cầu vận dụng kiến thức liên môn vào thực tiễn; tăng cường ra các câu hỏi mở, gắn với thời sự quê hương, đất nước đối với các môn khoa học xã hội và nhân văn để học sinh được bày tỏ chính kiến của mình về các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội.

Để đáp ứng được các nhiệm vụ trọng tâm mà Phòng giáo dục đào tạo triển khai bản thân tôi thấy rằng trong giảng dạy các tiết học ôn tập, kiến thức cơ bản đã được giáo viên truyền đạt cung cấp cho học sinh nhưng vấn đề đặt ra là: Chúng ta phải hệ thống kiến thức cơ bản của chương như thế nào một cách logic, khoa học và đáp ứng được định hướng dạy học lấy người học làm trung tâm. Các kiến thức cơ bản của chương có mối liên hệ chặc chẽ trong tổng thể hoàn chỉnh nhằm giúp học sinh dễ nắm bắt kiến thức, củng cố và khắc sâu kiến thức trong chương.

Từ đó ta có thể thấy công việc của hệ thống kiến thức là cần làm nổi bật được kiến thức trọng tâm của chương, mối liên hệ chặt chẽ giữa các đơn vị kiến thức xung quanh. Từ đó giáo viên có thể chọn phương pháp hệ thống bằng sơ đồ, bằng hình vẽ, bằng kiến thức chọn lọc hoặc bằng sơ đồ tư duy.

Trong quá trình hệ thống kiến thức cơ bản, chúng ta cần giúp học sinh nắm bắt phương pháp nắm kiến thức tức là phương pháp học theo đặc trưng bộ môn, nếu không chỉ cho học sinh phương pháp nắm kiến thức thì học sinh sẽ lúng túng và kém hiệu quả.

Do vậy việc hệ thống kiến thức một chương cần chuẩn bị chu đáo: Giáo viên cần chọn lựa phương pháp hệ thống và chuẩn bị cho học sinh ôn lại kiến thức của chương, hoàn thành một số biểu bảng, chuẩn bị nội dung trả lời một số câu hỏi của các học sinh khác đặt ra và các dạng bài tập tổng hợp trong chương trình.

 

doc 32 trang hoathepmc36 01/03/2022 8445
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua tiết ôn tập môn Toán lớp 9 tại trường THCS Lương Thế Vinh – huyện Krông Ana – tỉnh Đắk Lắk", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. PHẦN MỞ ĐẦU
	1. Lý do chọn đề tài
	Một trong những thành tố cơ bản và trọng yếu của đổi mới giáo dục là công tác đổi mới phương pháp dạy – học. Chỉ có đổi mới phương pháp dạy – học chúng ta mới có thể tạo được sự đổi mới thực sự trong giáo dục.
Cốt lõi của đổi mới phương pháp dạy – học là hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động, được tổ chức thông qua phương pháp dạy học tích cực mà đặc trưng của nó là:
-	Dạy – học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh.
-	Dạy – học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học.
Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác.
Trong dạy – học môn Toán, việc tổ chức tốt tiết dạy – học ôn tập chương, hay ôn tập toàn chương trình môn học của một khối lớp là cực kỳ quan trọng. Tiết dạy – học ôn tập giúp học sinh hệ thống lại kiến thức của từng phần, từng chương từ đó vận dụng vào giải quyết các vấn đề toán học mới được đặt ra. Tiết dạy – học ôn tập là một mô hình thể hiện năng lực chuyên môn Toán học.
Việc đổi mới phương pháp dạy - học, phương pháp đánh giá phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, giáo viên gặp không ít khó khăn khi lựa chọn phương pháp, tình huống thích hợp để giải quyết vấn đề. Với việc giảng dạy môn Toán nói chung và việc dạy một tiết ôn tập nói riêng thì việc lựa chọn phương pháp, tình huống để giải quyết vấn đề mà một tiết ôn tập yêu cầu không phải là điều đơn giản.
Với thời đại hiện nay dạy học không còn là quá trình truyền thụ, chuyển giao kiến thức mà phải là một quá trình tổ chức, định hướng giúp người học từng bước có năng lực tư duy và năng lực hành động nhằm chiếm lĩnh các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các kỹ năng, các giá trị văn hóa; trên cơ sở đó có khả năng giải quyết được các bài toán thực tế trong toàn bộ cuộc sống của mỗi người học. Đó chính là lí do và cũng là mục đích của quan điểm "Lấy người học làm trung tâm".
Tư tưởng xem người học là trung tâm, là chủ thể của quá trình học tập đã được đề xướng từ lâu. Ở thế kỉ XVII A.Kômenski đã viết: "Giáo dục có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán, phát triển nhân cách hãy tìm ra phương pháp cho phép GV dạy ít hơn, HS học nhiều hơn". Cách đây khoảng 30 năm (1991), R.R.Singh cũng đã viết: "Làm thế nào cá thể hóa quá trình học tập để cho tiềm năng của mỗi cá nhân được phát triển đầy đủ đang là một thách thức chủ yếu đối với giáo dục". Ở nước ta, với khẩu hiệu "Biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo", học sinh là trung tâm đã được đặt ra trong ngành giáo dục từ những năm 1960. Tuy nhiên, thuật ngữ "Dạy học lấy người học làm trung tâm" chỉ mới xuất hiện và được sử dụng phổ biến trong những năm gần đây. Theo đó, bên cạnh xu hướng truyền thống thiết kế chương trình giảng dạy lấy logic nội dung môn học làm trung tâm đã xuất hiện xu hướng thiết kế chương trình học tập lấy nhu cầu, lợi ích của người học làm trung tâm.
Phát triển các phương pháp dạy học tích cực, học tập hợp tác có ý nghĩa không chỉ trong quá trình học tập ở nhà trường mà còn chuẩn bị cho các em tâm thế tốt để chuẩn bị cho tiền đồ của chính các em và đóng góp vào sự nghiệp xây dựng đất nước sau này.
Hứng thú và tự giác là hai yếu tố tạo nên tính tích cực. Tính tích cực sản sinh nếp tư duy độc lập. Suy nghĩ độc lập là mầm mống của sáng tạo. Ngược lại, phong cách học tập tích cực độc lập sáng tạo sẽ phát triển tự giác, hứng thú, bồi dưỡng động cơ học tập. Tính tích cực học tập biểu hiện ở những dấu hiệu như: hăng hái trả lời các câu hỏi của giáo viên, bổ sung các câu trả lời của bạn, thích phát biểu ý kiến của mình trước vấn đề nêu ra; hay nêu thắc mắc, đòi hỏi giải thích cặn kẽ những vấn đề chưa đủ rõ; chủ động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để nhận thức vấn đề mới; tập trung chú ý vào vấn đề đang học; kiên trì hoàn thành các bài tập, không nản trước những tình huống khó khănTính tích cực học tập thể hiện qua các cấp độ từ thấp lên cao như:
+ Bắt chước: gắng sức làm theo mẫu hành động của thầy, của bạn
+ Tìm tòi: độc lập giải quyết vấn đề nêu ra, tìm kiếm cách giải quyết khác nhau về một số vấn đề
+ Sáng tạo: tìm ra cách giải quyết mới, độc đáo, hữu hiệu.
Là giáo viên dạy toán ở trường THCS tôi nghĩ cần phải nghiên cứu làm thế nào để học sinh ngày càng phát triển về tư duy logic, tự chủ trong việc ôn tập kiến thức, kích thích trí tò mò, tính tích cực học tập, óc sáng tạo thông qua các dạng bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm mà học sinh được tiếp cận, được tìm tòi thông qua tiết ôn tập. 
Kiến thức trong các tiết ôn tập thường dài và đa dạng nếu giáo viên và học sinh không chuẩn bị chu đáo các đơn vị kiến thức cần nắm trong một chương, trong một học kỳ và các phương tiện dạy học phù hợp nhằm giúp tiết kiệm thời gian thì rất khó có thể hoàn thành được nội dung bài ôn tập một cách trọn vẹn.
Trong các tiết ôn tập giáo viên luôn đóng vai trò là người tổng hợp kiến thức đã học thông qua hình thức vấn đáp hoặc là giải bài tập, học sinh là người lãnh hội kiến thức và trả lời các câu hỏi, giải các bài tập của giáo viên. Tuy nhiên nếu học sinh học tập theo hình thức thụ động thì sẽ gây cho học sinh tâm lý nhàm chán, vậy làm thế nào để học sinh phát huy tích tích cực học tập của bản thân trong việc lĩnh hội kiến thức, nâng cao chất lượng học tập đối với tất cả các môn học. Từ thực tế dạy học ở trường THCS Lương Thế Vinh tôi thấy cần bổ sung thêm một số phương pháp dạy học sáng tạo hơn nữa của giáo viên giúp học sinh tích cực học tập nâng cao vai trò tự học, thích thú học tập bộ môn. Vì vậy tôi mạnh dạn đề xuất “Một số kinh nghiệm nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh thông qua tiết ôn tập môn Toán lớp 9 tại trường THCS Lương Thế Vinh – Huyện Krông Ana –Tỉnh Đắk Lắk”.
	2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
2.1. Mục tiêu
- Giúp học sinh có cái nhìn tổng quát hơn trong việc tổng hợp kiến thức của từng bài, từng chương thông qua hình thức giao nhiệm vụ.
- Rèn cho học sinh khả năng tư duy, khả năng tự học và tự mình kiểm tra được mức độ tiếp thu kiến thức thông qua việc trả lời các câu hỏi, các bài tập do bản thân hoặc các học sinh khác đặt ra. Từ đó giáo viên và học sinh có những điều chỉnh phù hợp trong việc truyền đạt và lĩnh hội kiến thức của môn học.
- Mặt khác khuyến khích học sinh phát huy tính tích cực học tập, tìm tòi các câu hỏi, các bài tập phù hợp cho từng đơn vị kiến thức vừa được lĩnh hội và các phương án trả lời khác nhau cho các bài tập hoặc cho các câu hỏi được đặt ra để tổng hợp được kiến thức cơ bản, trọng tâm sau mỗi bài học hoặc mỗi chương trong chương trình toán lớp 9 cấp THCS.
	2.2. Nhiệm vụ
 Đề ra một số giải pháp, biện pháp nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh qua tiết ôn tập môn Toán.
Tăng niềm yêu thích học tập bộ môn, kích thích trí tò mò óc sáng tạo của học sinh thông qua các hình thức khuyến khích học sinh học tập khác nhau.
Đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường theo định hướng lấy học sinh làm trung tâm.
Khơi dậy lòng say mê học tập, không ngừng phấn đấu vươn lên của học sinh, để chất lượng giáo dục đại trà cũng như chất lượng giáo dục mũi nhọn được nâng lên một cách ổn định. 
	3. Đối tượng nghiên cứu 
Hệ thống kiến thức khái quát qua các câu hỏi ôn tập chương, ôn tập học kỳ của bộ môn Toán 9 cấp THCS.
Một số phương pháp dạy học tích cực: phương pháp làm việc theo nhóm, phương pháp đặt và giải quyết vấn đề, phương pháp đóng vai, phương pháp động não....
4. Giới hạn của đề tài
Học sinh lớp 9A1, 9A2 năm học 2016 -2017 và học sinh lớp 9A1, 9A3, 9A4 trường THCS Lương Thế Vinh học kỳ I năm học 2017- 2018. 
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu;
- Phương pháp thuyết trình vấn đáp;
- Phương pháp thực nghiệm;
	- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận 
Theo hướng dẫn triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm học 2016 -2017, 2017 -2018 của PGD đào tạo Krông Ana:
Triển khai có hiệu quả phương pháp, hình thức và kĩ thuật dạy học tích cực; đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; tăng cường kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực tiễn góp phần hình thành và phát triển năng lực học sinh; đa dạng hóa các hình thức học tập.
Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học và vận dụng kiến thức, kỹ năng của học sinh theo tinh thần Công văn số 3535/BGDĐT-GDTrH ngày 27/5/2013 của Bộ GDĐT về áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực khác.
Đa dạng hóa các hình thức học tập, chú trọng tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, sử dụng các hình thức dạy học trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (Dạy học trực tuyến, trường học kết nối...) Ngoài việc tổ chức cho học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập trên lớp, cần coi trọng giao nhiệm vụ và hướng dẫn học sinh học tập ở nhà. 
Kết hợp một cách hợp lí giữa hình thức tự luận với trắc nghiệm khách quan, giữa kiểm tra lí thuyết và kiểm tra thực hành trong các bài kiểm tra; tiếp tục nâng cao yêu cầu vận dụng kiến thức liên môn vào thực tiễn; tăng cường ra các câu hỏi mở, gắn với thời sự quê hương, đất nước đối với các môn khoa học xã hội và nhân văn để học sinh được bày tỏ chính kiến của mình về các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội. 
Để đáp ứng được các nhiệm vụ trọng tâm mà Phòng giáo dục đào tạo triển khai bản thân tôi thấy rằng trong giảng dạy các tiết học ôn tập, kiến thức cơ bản đã được giáo viên truyền đạt cung cấp cho học sinh nhưng vấn đề đặt ra là: Chúng ta phải hệ thống kiến thức cơ bản của chương như thế nào một cách logic, khoa học và đáp ứng được định hướng dạy học lấy người học làm trung tâm. Các kiến thức cơ bản của chương có mối liên hệ chặc chẽ trong tổng thể hoàn chỉnh nhằm giúp học sinh dễ nắm bắt kiến thức, củng cố và khắc sâu kiến thức trong chương.
Từ đó ta có thể thấy công việc của hệ thống kiến thức là cần làm nổi bật được kiến thức trọng tâm của chương, mối liên hệ chặt chẽ giữa các đơn vị kiến thức xung quanh. Từ đó giáo viên có thể chọn phương pháp hệ thống bằng sơ đồ, bằng hình vẽ, bằng kiến thức chọn lọc hoặc bằng sơ đồ tư duy.
Trong quá trình hệ thống kiến thức cơ bản, chúng ta cần giúp học sinh nắm bắt phương pháp nắm kiến thức tức là phương pháp học theo đặc trưng bộ môn, nếu không chỉ cho học sinh phương pháp nắm kiến thức thì học sinh sẽ lúng túng và kém hiệu quả.
Do vậy việc hệ thống kiến thức một chương cần chuẩn bị chu đáo: Giáo viên cần chọn lựa phương pháp hệ thống và chuẩn bị cho học sinh ôn lại kiến thức của chương, hoàn thành một số biểu bảng, chuẩn bị nội dung trả lời một số câu hỏi của các học sinh khác đặt ra và các dạng bài tập tổng hợp trong chương trình. 
	2. Thực trạng
2.1. Thực trạng và nguyên nhân
a. Thực trạng
Trong quá trình giảng dạy bộ môn Toán ở các lớp tại trường THCS Lương Thế Vinh huyện Krông Ana tỉnh Đắk Lắk tôi nhận thấy môn học đã được: 
- Lãnh đạo nhà trường có sự quan tâm thiết thực đến tất cả các bộ môn trong
nhà trường. Đầu tư phương tiện dạy học cho giáo viên khá đầy đủ nhằm phục vụ tốt công tác giảng dạy. 
- Học sinh đa số có sự đam mê trong học tập, có ý thức tự học khá tốt, một số học sinh có năng khiếu, tố chất bộ môn rất tốt, lực học giỏi, có thể cùng các học sinh ở nhiều bộ môn khác tạo nên chất lượng mũi nhọn của nhà trường. 
	- Sự phối hợp nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm, ban cán sự các lớp 9A1, 9A2, 9A5 năm học 2016 -2017 và lớp 9A1, 9A3, 9A4 năm học 2017 - 2018 trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao.
- Kiến thức mà học sinh vận dụng để tự ra các câu hỏi và bài tập cho mình qua mỗi bài học thực ra là các kiến thức mà các em đã được lĩnh hội từ giáo viên, từ các bài tập tương tự sách giáo khoa và các em làm nhiệm vụ cụ thể hóa các kiến thức đó thông qua các câu hỏi tự đặt ra cho mình và phương án trả lời mà học sinh cần hướng tới là nội dung chính vừa được tiếp thu; tất cả kiến thức đều nằm trong chương trình học tập và giáo dục.
	- Đa số học sinh ngoan, có tinh thần học tập tốt nên dù việc tự đặt câu hỏi cho bản thân là tương đối mới và bước đầu khó khăn nhưng các em đã chịu khó tìm tòi qua sách vở, qua các trang thông tin và qua hướng dẫn của bạn bè, cô giáo.
- Trước khi thực hiện đề tài này tôi và hầu hết giáo viên đều tiến hành dạy tiết ôn tập thường theo một định hướng đó là :
1. Yêu cầu học sinh làm việc ở nhà: trả lời các "câu hỏi tự kiểm tra" và chuẩn bị các bài tập. 
2. Mục "Tóm tắt những kiến thức cần nhớ" trong SGK nhằm mục đích để cho học sinh tra cứu nếu cần thiết, ít khi giảng lại cho học sinh trong giờ học ôn tập. 
3. Tiết ôn tập không phải là để giáo viên nhắc lại các kiến thức đã học, mà là để giúp học sinh nhớ lại, làm lại và tìm ra mạch kiến thức cơ bản của một nội dung được học. 
4. Thường có các bảng hệ thống kiến thức thể hiện mối liên quan giữa các kiến thức trong chương. 
5. Trong tiết ôn tập trên lớp, giáo viên chọn một vài bài tập có nội dung tổng hợp liên quan đến nhiều kiến thức cần ôn tập và cùng làm việc với học sinh, qua đó nhắc lại, khắc sâu, hệ thống và nâng cao các kiến thức cần nhớ và phương pháp giải. Không nên đi sâu vào những tính toán cụ thể 
6. Luôn luôn thay đổi hình thức ôn tập sao cho phong phú, đa dạng và hiệu quả cho mỗi hình thức. Trong bất kì hình thức nào học sinh cũng phải được chủ động tham gia vào quá trình ôn tập kiến thức. 
Tuy nhiên nếu tiến hành tiết ôn tập rập khuôn theo cách trên thì học sinh sẽ rất nhàm chán và việc định hướng cho học sinh tiếp cận với các dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan là rất khó vì nội dung được ôn tập mang tính chung chung và khó khăn hơn nữa là các đối tượng học sinh có lực học yếu sẽ không xác định được nội dung cơ bản cần lưu ý để hoàn thành tốt bài kiểm tra đánh giá sau mỗi chương, mỗi học kỳ và không thể hình dung được cấu trúc đề kiểm tra mà giáo viên sẽ ra trong bài kiểm tra sắp tới. Dẫn đến kết quả kiểm tra đánh giá không đạt mục tiêu đề ra. 
 Do thời gian dành cho các câu trắc nghiệm là ít nên các học sinh thường vội vàng suy nghĩ chưa kỹ đã vội khoanh vào đáp án sai nên dẫn đến chất lượng bài kiểm tra không cao.
Vậy làm thế nào để cả giáo viên và học sinh đều có những phương pháp giảng dạy và học tập bộ môn tốt nhất? Dựa trên thực trạng nghiên cứu của đề tài kinh nghiệm năm học 2016-2017 của bản thân về việc sử dụng một số phương pháp giúp học sinh phát huy tính tích cực học tập thông qua tiết ôn tập môn Toán cấp THCS tôi rút ra được một số nhận định cụ thể như sau:
	Thứ nhất, không có một biện pháp nào là tối ưu trong dạy học để nâng cao chất lượng bộ môn. Mặt khác, người giáo viên trong giai đoạn hiện tại là người đóng vai trò hướng dẫn học sinh học tập, còn các em mới chính là trung tâm của quá trình dạy học, là người trực tiếp phải học, phải lĩnh hội kiến thức tốt nhất. Do đó, điều này phụ thuộc phần lớn vào học sinh chứ không phải là giáo viên trên lớp. Từ đó có thể khẳng định khó khăn lớn nhất đòi hỏi người giáo viên muốn nâng cao chất lượng bộ môn phải luôn tự học, tự rèn, nâng cao kiến thức, kinh nghiệm từ học hỏi đồng nghiệp, luôn có ý thức phấn đấu không tự bằng lòng với cái mình đã đạt được, luôn rút kinh nghiệm, sáng tạo hơn trong dạy học và dần dần đúc kết lại để trang bị cho mình những bài học cần thiết trong giảng dạy.
Thứ hai, mặc dù giáo viên tâm huyết với nghề, nhiệt tình trong giảng dạy song hiệu quả chất lượng lại không như mong muốn. Bởi lẽ, theo lối mòn cũ, học sinh chỉ biết tiếp thu trên lớp mà không có thói quen học bài cũ trước khi đến lớp, học qua loa, đại khái không khắc sâu kiến thức , học đối phó để lấy điểm kiểm tra. 
Mặt bằng chất lượng bộ môn phụ thuộc nhiều vào các em nên càng thấy nếu học sinh tích cực học tập góp phần rất quan trọng chất lượng bộ môn. Do đó, phải làm sao cho các em thích học, học chủ động, sáng tạo, học tự nguyện, học để nâng cao kiến thức cho bản thân chứ không phải học vì điểm, vì để đối phó với thầy cô, cha mẹ, mà học vì em muốn được học, được khẳng định ưu thế của mình trong nhận thức bộ môn. 
Trong quá trình học tập nâng cao trình độ chuyên môn, tập huấn, trải nghiệm thêm các phương pháp trong dạy học và xuất phát từ thực tế dạy học tại trường THCS Lương Thế Vinh, bản thân tôi thấy cần bổ sung thêm một số kinh nghiệm hướng dẫn của giáo viên giúp các em có thêm một số phương pháp tự học phát huy tính tích cực học. Chính điều này làm cơ sở cho tôi tiếp tục mở rộng thêm nội dung đề tài trước đó.
b. Nguyên nhân
Có nhiều nguyên nhân từ thực trạng nói trên nhưng có thể chia thành hai nhóm chính đó là nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.
Nguyên nhân khách quan là do Toán học là một môn học khó, đòi hỏi người học phải có kiến thức xuyên suốt từ lớp dưới lên lớp trên thì mới đáp ứng được những đòi hỏi cần đạt về kiến thức của bộ môn. Hoàn cảnh gia đình của một số em học sinh còn tương đối khó khăn, bố mẹ đi làm xa nên việc giành thời gian quan tâm nhắc nhở học sinh học tâp nghiên cứu, tìm tòi kiến thức chưa được quan tâm đúng mức.
Do thời gian dành cho các câu trắc nghiệm là ít nên các học sinh thường vội vàng suy nghĩ chưa kỹ đã vội khoanh vào đáp án sai nên dẫn đến chất lượng bài kiểm tra không cao.
 Nguyên nhân chủ quan là còn một số ít giáo viên tính sáng tạo trong dạy học chưa nhiều, dạy học còn theo lối mòn cũ, kiểm tra đánh giá còn dễ dãi, chưa chú ý hướng dẫn cho học sinh thói quen tự học và cách học đối với từng dạng bài, từng kiểu bài lên lớp nên phần nào ảnh hưởng đến chất lượng bộ môn. Học sinh chưa xác định được vai trò của bộ môn trong học tập cũng như chưa chủ động trong việc lĩnh hội kiến thức còn học theo lối mòn, học thụ động, dựa dẫm, ỷ lại và xem nhẹ bộ môn.
	 Do học sinh chưa quen với cách tự ra đề kiểm tra cho bản thân và vốn từ của học sinh về bộ môn chưa nhiều nên tính chính xác khoa học trong bài thu hoạch ôn tập chương thực sự chưa cao, vẫn có những sai sót. 
	 Tư duy logic của học sinh còn hạn chế nên nhiều khi các em chưa biết vận dụng những kiến thức đã biết để ra các câu hỏi vận dụng vào những bài tập tương tự.
	 Kiến thức của một số học sinh về hình học nói riêng và về Toán học nói chung còn hạn chế nên việc tự ra các câu hỏi kiểm tra và các bài tập vận dụng của một số học sinh còn nhờ vào sự trợ giúp của các tài liệu tham khảo sẵn có trên thị trường.
	 Thời gian dành cho các tiết ôn tập chỉ là hai tiết học nên việc sửa chữa các sai lầm của học sinh đôi lúc chưa được triệt để.
	2.2. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
	Bất cứ đề tài nghiên cứu khoa học nào đều gặp những thuận lợi và khó khăn nhất định. Với đề tài này, tôi cũng gặp một số khó khăn khi nghiên cứu, tuy nhiên những khó khăn này có thể khắc phục dần theo thời gian bằng nhiều cách thức khác nhau:
	Với những học sinh có lực học yếu, học sinh dân tộc thiểu số ta chỉ cần yêu cầu các em nắm bắt được những kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa rồi tự đặt cho mình các câu hỏi vừa với lực học của bản thân và mở rộng hơn nữa là những bài tập có vận dụng kiến thức lý thuyết cơ bản của chương.
	Với những học sinh có lực học khá trở lên thì yêu cầu các em từ kiến thức cơ bản sách giáo khoa phải tư duy để khái quát hóa trở thành bài tập tổng quát từ dễ đến khó và khi vận dụng cần nhận biết được đây là dạng bài tập nào để vận dụng sơ bản vào làm bài tập một cách nhanh chóng, phát triển được trí thông minh, khả năng vận dụng kiến thức, óc sáng tạo của học sinh. Đối với các câu hỏi trắc nghiệm ngoài yêu cầu các học sinh này về độ chính xác khoa học cần khuyến khích các em xây dựng các câu hỏi mang tính khái quát, vận dụng kiến thức từ cấp độ thấp đến cao.
	Và để khuyến khích học sinh học tập giáo viên có thể chấm điểm các bài thu hoạch ôn tập chương vào điểm 15 phút hay điểm miệng.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Phát triển năng lực tự học, phát huy tính tích cực học tập của học sinh.
Phát triển kỹ năng ra đề trắc nghiệm khách quan phục vụ cho việc tổng hợp, khắc sâu kiến thức và xây dựng cho mình một cấu trúc đề kiểm tra đáp ứng yêu cầu cần đạt của giá

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_phat_huy_tinh_tich_cuc_hoc_tap_cua_hoc_sinh_thong_qua_t.doc