SKKN Một số kinh nghiệm nhằm gây hứng thú cho học sinh trong giờ thực hành môn Công nghệ 9 (mô đun lắp đặt mạng điện trong nhà)
Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII khẳng định: “Muốn tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển Giáo dục và Đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững”.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh hoá lần thứ XV cũng nêu rõ: “Phát triển qui mô đi đôi với chú trọng nâng cao chất lượng hiệu quả Giáo dục và Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, phục vụ phát trển kinh tế – xã hội của tỉnh”.
Như vậy, việc tạo hứng thú cho học sinh học tập môn Công nghệ nói chung và giờ thực hành Công nghệ nói riêng là một trong những yêu cầu quan trọng được đặt ra đối với các nhà trường.
Trong khi đó việc tiếp thu kiến thức môn Công nghệ nói chung và các thao tác thực hành Công nghệ nói riêng đối với học sinh THCS hiện nay vẫn còn mang tính chất thụ động, việc rèn luyện kĩ năng thực hành môn Công nghệ của học sinh còn rất nhiều hạn chế. Đặc biệt đối với phần thực hành Công nghệ 9, học sinh còn hạn chế một số kĩ năng như:
- Kĩ năng đo lường điện.
- Thao tác thực hành như: vạch dấu, khoan lỗ.
- Kỹ năng đấu dây dẫn dùng phụ kiện.
- Cách kiểm tra vận hành thử mạch điện.
Trong nhiều năm qua, mỗi giáo viên tự tìm tài liệu, tự lên lế hoạch dạy bài thực hành, có lúc dạy học sinh theo kiểu học sinh hổng kiến thức chỗ nào bù vào chỗ đó, không theo một hệ thống nhất định.
Bản thân tôi nhận thấy, là một giáo viên Công nghệ, để dạy các giờ thực hành có hiệu quả cần phải xây dựng giáo án thực hành một cách có hệ thống theo nội dung chương trình cụ thể, từ đó giáo viên định hướng cho học sinh thực hành theo kế hoạch.
Xuất phát từ thực tế của quá trình dạy học, Tôi mạnh dạn đưa ra đề tài: “Một số kinh nghiệm nhằm gây hứng thú cho học sinh trong giờ thực hành môn Công nghệ 9 (mô đun lắp đặt mạng điện trong nhà)”.
PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII khẳng định: “Muốn tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển Giáo dục và Đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững”. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh hoá lần thứ XV cũng nêu rõ: “Phát triển qui mô đi đôi với chú trọng nâng cao chất lượng hiệu quả Giáo dục và Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, phục vụ phát trển kinh tế – xã hội của tỉnh”. Như vậy, việc tạo hứng thú cho học sinh học tập môn Công nghệ nói chung và giờ thực hành Công nghệ nói riêng là một trong những yêu cầu quan trọng được đặt ra đối với các nhà trường. Trong khi đó việc tiếp thu kiến thức môn Công nghệ nói chung và các thao tác thực hành Công nghệ nói riêng đối với học sinh THCS hiện nay vẫn còn mang tính chất thụ động, việc rèn luyện kĩ năng thực hành môn Công nghệ của học sinh còn rất nhiều hạn chế. Đặc biệt đối với phần thực hành Công nghệ 9, học sinh còn hạn chế một số kĩ năng như: - Kĩ năng đo lường điện. - Thao tác thực hành như: vạch dấu, khoan lỗ... - Kỹ năng đấu dây dẫn dùng phụ kiện. - Cách kiểm tra vận hành thử mạch điện. Trong nhiều năm qua, mỗi giáo viên tự tìm tài liệu, tự lên lế hoạch dạy bài thực hành, có lúc dạy học sinh theo kiểu học sinh hổng kiến thức chỗ nào bù vào chỗ đó, không theo một hệ thống nhất định. Bản thân tôi nhận thấy, là một giáo viên Công nghệ, để dạy các giờ thực hành có hiệu quả cần phải xây dựng giáo án thực hành một cách có hệ thống theo nội dung chương trình cụ thể, từ đó giáo viên định hướng cho học sinh thực hành theo kế hoạch. Xuất phát từ thực tế của quá trình dạy học, Tôi mạnh dạn đưa ra đề tài: “Một số kinh nghiệm nhằm gây hứng thú cho học sinh trong giờ thực hành môn Công nghệ 9 (mô đun lắp đặt mạng điện trong nhà)”. 2. Mục đích nghiên cứu Nhằm xây dựng cho học sinh phương pháp học tập, nghiên cứu, kĩ năng thực hành, tạo hứng thú, niềm tin cho học sinh trong giờ thực hành, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả giờ thực hành môn Công nghệ 9 (mô đun lắp đặt mạng điện trong nhà)”. 3. Đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng dạy và học, tinh thần, thái độ, sự hứng thú của học sinh trong giờ thực hành môn Công nghệ 9; Từ đó đưa ra những biện pháp nhằm gây hứng thú cho học sinh trong giờ thực hành môn Công nghệ 9, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả môn Công nghệ 9. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin; - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu; - Phương pháp phân tích, tổng hợp, đánh giá. PHẦN II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh ngiệm I.1. Vị trí – Vai trò của môn Công nghệ trong trường THCS: Sách giáo khoa Công nghệ 9 - Lắp đặt mạch điện trong nhà được biên soạn nối tiếp và phát triển liên thông với phần Kĩ thuật điện của Công nghệ 8. Sau khi học xong Công nghệ 8 học sinh đã có được những kiến thức cơ bản về đồ dùng điện và mạng điện trong nhà, hiểu biết ban đầu về thiết kế và lắp đặt mạch điện. Chương trình môn Công nghệ 9 được xây dựng dưới dạng mô đun kĩ năng nghề, trong đó có mô đun "Lắp đặt mạng điện trong nhà" nhằm mang lại cho học sinh những kiến thức, kĩ năng cơ bản cần thiết của từng lĩnh vực nghề nghiệp, hình thành và rèn luyện cho học sinh thói quen làm việc chính xác, khoa học, theo tác phong công nghiệp. Nội dung mô đun "Lắp đặt mạng điện trong nhà" được thiết kế chủ yếu là thực hành nhằm hình thành và rèn luyện cho học sinh một số kĩ năng lao động nghề nghiệp để học sinh làm quen với nghề điện. Với những kiến thức được học, học sinh có thể áp dụng trong sản xuất và cuộc sống hàng ngày, đồng thời góp phần giúp học sinh lựa chọn hướng đi thích hợp sau khi tốt nghiệp Trung học cơ sở. I.2. Mục tiêu của việc dạy học môn Công nghệ trong trường THCS: Môn Công nghệ là một trong những bộ môn khoa học tự nhiên tương đối khó đối với học sinh THCS, đặc biệt là các giờ thực hành. Để học sinh nắm vững nội dung kiến thức và biết vận dung kiến thức vào các bài thực hành một cách thuần thục thì giáo viên cần phải đúc kết kinh nghiệm hàng năm trong quá trình dạy học để tìm ra nguyên nhân và các giải pháp giúp học sinh có được những kĩ năng cần thiết trong giờ học Công nghệ nói chung và giờ thực hành Công nghệ nói riêng. II. Thực trạng của vấn đề Năm học 20114 – 2015 Tôi được phân công dạy môn Công nghệ 8, 9; Tôi nhận thấy lượng kiến thức thì nhiều nhưng việc phân phối cho các tiết thực hành còn ít, các thiết bị ở phòng thí nghiệm không đủ, vì vậy đa số giáo viên phải tự chuẩn bị. Khi thực hành chỉ một số ít học sinh tham gia, số còn lại hầu như không tập chung, nhất là đối với học sinh nữ. Trước khi thực hiện đề tài này Tôi đã khảo sát học sinh lớp 9A: Trước khi áp dụng đề tài Tổng số HS Làm được Không làm được 30 Tiết 1 Tiết 2 Tiết 3 Tiết 1 Tiết 2 Tiết 3 4 13,3% 5 16,7% 5 16,7% 26 86,7% 25 83,3% 25 83,3% III. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề III.1. Cơ sở đề xuất giải pháp Một là: Cho học sinh chuẩn bị bài và những dụng cụ cần thiết trong giờ thực hành, kiểm tra việc chuẩn bị kiến thức cũng như dụng cụ của học sinh trước giờ thực hành, từ đó tìm ra những ưu, nhược điểm của học sinh nhằm phát huy những mặt mạnh và khắc phục điểm yếu của học sinh. Hai là: Đề ra những phương pháp dạy học phù hợp với nội dung bài dạy, giúp học sinh rèn các kĩ năng thực hành một cách thành thạo, từ đó biết áp dụng vào cuộc sống hàng ngày. Ba là: Giáo viên phải tạo được giờ học sôi nổi, tạo ra không khí thi đua giữa các nhóm học sinh, kích thích sự hứng thú của học sinh trong giờ học. Bốn là: Sau giờ thực hành giáo viên phải đánh giá, khen thưởng đúng mức. III.2. Ví dụ bài soạn các tiết thực hành vận dụng các giải pháp trên. Tiết 13: THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN ỐNG HUỲNH QUANG (Tiết 1) I. MỤC TIÊU + Kiến thức : - Hiểu nguyên lý làm việc của mạch điện đèn huỳnh quang. + Kỹ năng: - Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện đèn ống huỳnh quang. + Thái độ: - Hứng thú học tập bộ môn. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH - Mạch điện đèn ống huỳnh quang lắp hoàn chỉnh. - Bóng đèn, tắc te, chấn lưu, máng đèn. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC + Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh I. Hướng dẫn ban đầu. HĐ1: Chuẩn bị và nêu mục tiêu bài thực hành. 1. Vẽ sơ đồ lắp đặt. - Vẽ đường dây nguồn. - Xác định vị trí để bảng điện, bộ đèn huỳnh quang. - Xác định vị trí các thiết bị trên bảng điện. - Xác định những phần tử của bộ đèn huỳnh quang. - Vẽ đường dây dẫn điện theo sơ đồ nguyên lý.( Xem hình 1) 2. Lập bảng dự trù (HĐ nhóm) - Chia nhóm (5 học sinh 1 nhóm). - Các nhóm thảo luận về mục tiêu bài, tiêu chí đánh giá kết quả thực hành. - Giáo viên chỉ định một số nhóm phát biểu và bổ xung. GV: Cho học sinh liên hệ thực tế, thảo luận câu hỏi? Vì sao trong thực tế hay dùng đèn ống huỳnh quang thay cho đèn sợi đốt.(Vì việc sử dụng đèn ống huỳnh quang để chiếu sáng sẽ tiết kiệm năng lượng do hiệu xuất phát quang lớn) - Lựa chọn công suất phù hợp với yêu cầu công việc để tiết kiệm năng lượng điện đó là sử dụng năng lượng tiết kiệm HĐ2: Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. - HS quan sát sơ đồ nguyên lý trong SGK trang 34. - Hoàn thiện sơ đồ lắp đặt theo các bước trên bảng phụ. - 1 học sinh lên bảng làm trên bảng phụ ? Mạch điện bao gồm những phân tử nào, tên gọi chức năng của các phân tử đó. ? Các phần tử nối với nhau như thế nào. Học sinh quan sát các thiết bị mà giáo viên đã chuẩn bị. HĐ3: Lập bảng dự trù vật liệu thiết bị - GV hướng dẫn học sinh lập bảng dự trù vật liệu, thiết bị. - Các nhóm thảo luận để lập bảng dự trù vật liệu, thiết bị dựa trên sơ đồ lắp đặt. Hình 1: Sơ đồ nguyên lý mạch điện CL O A IV. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ - Nêu cách vẽ sơ đồ lắp đặt mạch đèn huỳnh quang. - Một bộ đèn huỳnh quang, dây dẫn, 1 cầu chì, 1 công tắc, bảng điện. - Kìm, khoan, bút thử điện, tua vít * Rút kinh nghiệm sau bài thực hành: Tiết 14: THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN ỐNG HUỲNH QUANG (Tiết 2) I. MỤC TIÊU + Kiến thức: - Hiểu nguyên lý làm việc của mạch điện đèn huỳnh quang. - Các bước của qui trình lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang. + Kỹ năng: - Học sinh lắp được mạch điện theo đúng quy trình. + Thái độ: - Làm việc chính xác, khoa học, an toàn điện. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH - Mạch điện đèn ống huỳnh quang đã lắp hoàn chỉnh. - Bóng đèn ống huỳnh quang, tắc te, chấn lưu, máng đèn, công tắc, cầu chì, bảng điện, dây dẫn điện, băng dính cách điện. - Khoan tay, kìm điện, dao, tua vít, bút thử điện. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Kiểm tra: Sự chuẩn bị dụng cụ của học sinh. 2. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh II. Hướng dẫn thường xuyên HĐ1: Giáo viên nêu mục tiêu, bài thực hành: 1. Vạch dấu: - Vạch dấu vị trí lắp đặt các thiết bị điện (dùng thước, mũi vạch, bút chì) cần hợp lý và chính xác. - Vạch dấu đường đi dây và vị trí lắp bộ đèn. 2. Khoan lỗ bảng điện: - Khoan lỗ bắt vít (dùng khoan tay). - Khoan lỗ luồn dây. → Cần chính xác, thẳng. 3. Lắp các thiết bị điện vào bảng điện: - Nối dây các thiết bị đóng cắt bảo vệ trên bảng điện. - Lắp đặt các thiết bị điện vào bảng. 4. Nối dây bộ đèn huỳnh quang. - Nối dây dẫn của bộ đèn huỳnh quang theo đúng sơ đồ. - Lắp đặt các phân tử của bộ đèn vào máng đèn. Dùng kìm, tua vít. → Cần lắp các phần tử đúng vị trí, các bộ phận đèn chắc chắn. - GV nêu mục tiêu tiết thực hành. - Nội dung, tiến trình của giờ thực hành. - Các nhóm trưởng nhận dụng cụ, vật liệu cho nhóm mình. GV phân công nơi TH. HĐ2: Tổ chức thực hành. - GV hướng dẫn thực hiện các bước theo qui trình SGK trang 35. - Học sinh làm việc theo nhóm tiến hành thực hiện từng công đoạn theo sự hướng dẫn của GV. - GV đi kiểm tra, hướng dẫn chi tiết cho từng nhóm và giải đáp các thắc mắc của học sinh. - GV quan sát uốn nắn các thao tác cho từng nhóm. - Nhắc nhở về an toàn lao động và an toàn điện. - Hết thời gian GV cho HS ngừng thực hành giờ sau làm tiếp. IV. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ - Học sinh ngừng thực hành, thu dọn dụng cụ, vệ sinh nơi thực hành. - Cất, giữ dụng cụ, vật liệu để giờ sau thực hành tiếp. - GV cho các nhóm kiểm tra lại toàn bộ phần làm của nhóm mình để giờ sau làm tiếp. - GV nhận xét tiết thực hành. - Xem lại toàn bộ mạch điện để giờ sau hoàn thành. * Rút kinh nghiệm sau bài thực hành: Tiết 15: THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN ĐÈN ỐNG HUỲNH QUANG (Tiết 3) I. MỤC TIÊU + KIến thức: - Rèn luyện các kỹ năng sử dụng dụng cụ điện đúng kỹ thuật. + Kỹ năng : - Lắp đặt được mạch đèn ống huỳnh quang đúng quy trình và yêu cầu kỹ thuật. + Thái độ: - Đảm bảo an toàn điện. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH - Mạch điện đèn ống huỳnh quang đã lắp hoàn chỉnh. - Bóng đèn ống huỳnh quang, tắc te, chấn lưu, máng đèn, công tắc, cầu chì, bảng điện, dây dẫn điện, băng dính cách điện. - Khoan tay, kìm điện, dao, tua vít, bút thử điện. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Kiểm tra: - Sự chuẩn bị dụng cụ của học sinh. 2. Bài mới: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh I. Hướng dẫn kết thúc: HĐ1: HS thực hành tiếp nội dung tiết trước: 1. Nối dây mạch điện: - Nối dây từ bảng điện ra đèn, nối đúng sơ theo sơ đồ lắp đặt mạch điện. HĐ2: Kiểm tra và vận hành thử mạch điện đèn huỳnh quang. 2. Kiểm tra: - Lắp đặt các thiết bị và đi dây đúng sơ đồ mạch điện. - Nối nguồn. - Vận hành thử. * Những hư hỏng - nguyên nhân - cách khắc phục. + Đóng điện mà đèn vẫn không sáng do tắc te không làm việc, chấn lưu hỏng, mạch không kín. Cần thay mới, kiểm tra mạch. + Đèn phát sáng nhưng cường độ sáng quá yếu do không đủ điện áp, bóng đèn quá cũ, tắc te bị hỏng. Cần tăng điện áp thay mới. + Đèn tắt sáng liên tục và 2 đầu đèn lúc nào cũng đỏ, do mạch bị hỏng không đủ điện áp, bóng quá cũ. Cần kiểm tra lại mạch, tăng điện áp, thay mới. + Hai đầu đèn cháy đỏ không đều không phát sáng. Do tắc te bị hỏng tiếp xúc điện kém, do đèn quá già. Cần thay mới kiểm tra lại mạch điện. - GV hướng dẫn HS thực hành tiếp nội dung tiết trước - Học sinh tự kiểm tra trong nhóm. - GV kiểm tra lại và chỉ ra lỗi cho học sinh sửa nếu có. - Sản phẩm đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật. Giáo viên nối nguồn, vận hành thử mạch điện xem làm việc có đúng yêu cầu kỹ thuật không. - Nếu sản phẩm không vận hành đúng, tìm ra nguyên nhân khắc phục. - GV hướng dẫn kiểm tra đèn huỳnh quang bằng đồng hồ đo ôm kế, bằng bút thử điện. IV. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ: * Đánh giá bài thực hành. - GV nhận xét, tổng kết bài thực hành. + Kết quả thực hành. + Quy trình tiến hành. + Thời gian hoàn thành. + Thái độ tham gia thực hành. - Học sinh ngừng thực hành, thu dọn dụng cụ, vệ sinh nơi thực hành - GV cho HS kiểm tra sản phẩm chéo nhau dưới sự hướng dẫn của GV - Về nhà ôn tập để chuẩn bị kiểm tra học kỳ I. * Rút kinh nghiệm sau bài thực hành: Tiết 19: THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN 2 CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN 2 ĐÈN (Tiết 1) I. MỤC TIÊU - Kiến thức: + Hiểu được nguyên lí làm việc của mạch điện, vị trí lắp đặt các thiết bị của bảng điện. - Kỹ năng: + Vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn. + Biết cách lập bảng dự trù vật liệu. - Thái độ: + Làm việc nghiêm túc, khoa học, an toàn lao động. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của GV: -Nghiên cứu SGK, SGV bài 8 - Dụng cụ, vật liệu, thiết bị ( như mục I SGK) - Mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn lắp hoàn chỉnh. - Bảng phụ. 2. Chuẩn bị của HS: - Phiếu học tập - Giấy A4 III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Bài mới: HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS VÀ GHI BẢNG HĐ 1: Chuẩn bị và nêu mục tiêu bài. - Chia nhóm học sinh (8hs/1nhóm). - Học sinh thảo luận về mục tiêu bài học. - HS nêu các dụng cụ, vật liệu, thiết bị cần thiết cho tiết thực hành. - GV: Gợi ý HS nêu ý nghĩa của việc sử dụng mạch điện này như: Mạch điện 2 công tắc điều kiển 2 đèn giúp người sử dụng chủ động trong việc sử dụng mỗi bóng đèn khi cần thiết, tiết kiệm năng tiêu thụ. - GV: Cho HS quan sát mạch điện đã chuẩn bị. HĐ 2: Xây dựng sơ đồ lắp đặt mạch điện. * Tìm hiểu sơ đồ nguyên lí mạch điện - GV treo bảng phụ sơ đồ nguyên lí mạch điện (H8-1sgk). - Các nhóm quan sát sơ đồ trả lời các câu hỏi sau: ? Nêu tên và chức năng các phần tử của mạch điện. (Cầu chì, công tắc, bóng đèn) ? Các phần tử được nối với nhau ntn. ? Hai bóng đèn mắc với nhau ntn. ? Nhìn vào sơ đồ cho biết cầu chì, công tắc mắc vào dây nào. ? Em hãy nêu phương án lắp đặt các thiết bị đóng cắt,bảo vệ và phương án đi dây.. - Đại diện nhóm trả lời – nhóm khác nhận xét- GV kết luận. * Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện - GV ch 1 HS nhắc lại các bước vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. - GV hướng dẫn HS sử dụng phương pháp kĩ thuật “khăn phủ bàn” kết hợp giữa hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện vào giấy A4.( Lưu ý HS về thời gian hoàn thành) - Cá nhân, nhóm hoàn thành nội dung GV đã hướng dẫn. - Các nhóm lên bảng gián giấy trình bày cách vẽ của nhóm mình- nhóm khác nhận xét bổ xung- chấm điểm chéo nhau. - GV kiểm tra sơ đồ lắp đặt của các nhóm để chọn ra phương án lắp đặt hiệu quả nhất. HĐ3: Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu, thiết bị. - GV hướng dẫn học sinh điền vào bảng dự trù vật liệu, dụng cụ, thiết bị. - Các nhóm thảo luận để lập bảng dự trù chính xác đầy đủ. I. Dụng cụ, vật liệu và thiết bị : 1. Dụng cụ: - Kìm điện - Kìm tuốt dây - Dao nhỏ, thước kẻ - Tua vít, bút thử điện - Khoan tay, mũi khoan - Búa 2.Vật liệu và thiết bị: - Dây dẫn điện - Bóng đèn - Đui đèn - Công tắc hai cực - Cầu chì - Phụ kiện đi dây - Bảng điện - Băng cách điện - Giấy ráp II. Nội dung và trình tự thực hành 1. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lí mạch điện SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ A O b. Vẽ sơ đồ lắp đặt: - Vẽ đường dây nguồn. - Xác định vị trí để bảng điện, bóng đèn SƠ ĐỒ LẮP ĐẶT o o o o • • A O • - Xác định vị trí các thiết bị trên bảng điện. - Vẽ đường dây dẫn theo sơ đồ nguyên lý. 2. Lập bảng dự trù dụng cụ, vật liệu. TT Tên dụng cụ,vật liệu và thiết bị Số lượng Yêu cầu kĩ thuật 1 Kìm tuốt dây, kìm cắt 1 cái còn tốt 2 Tua vít (to, nhỏ) 1 cái còn tốt 3 Bút thử điện 1 cái còn tốt 4 Khoan tay 1 cái còn tốt 5 Mũi khoan F2,F5mm 2 cái nhọn,sắc 6 Bút chì, thước 1 cái còn tốt 7 Bảng điện 1 cái còn tốt 8 Công tắc 2 cực 2 cái còn tốt 9 Cầu chì 2 cái còn tốt 10 Bóng đèn 2 cái còn tốt 11 Đui đèn 2 cái còn tốt 12 Dây điện 2m Không hở, nứt 13 ốc vít 10cái còn tốt 14 Băng cách điện 1cuộn còn tốt 15 Giấy ráp 1tờ còn tốt IV. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ: - GV treo bảng phụ có các câu hỏi sau: + HS chọn phương án đúng trong các phương án sau: A. Các thiết bị dùng để lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn là: 1. Dây dẫn, 1bảng điện, 2 cầu chì, 2 công tắc 2 cực, 2 đèn và 2 đui đèn. 2. Dây dẫn, 2bảng điện, 2 cầu chì, 2 công tắc 2 cực, 1 đèn, 1 đui đèn. 3. Dây dẫn, 1bảng điện, 2 cầu chì, 1 công tắc 2 cực, 1 đèn, 1 đui đèn. 4. Dây dẫn, 2bảng điện, 1 cầu chì, 2 công tắc 2 cực, 1ổ cắm , 1đèn. B. Mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển 2 đèn hoạt động như thế nào? 1.Bật đèn nơi này, tắt ở nơi kia. 2.Hai công tắc 2 cực phải đóng cùng lúc. 3. Bật công tắc này, ngắt công tắc kia. 4. Mỗi công tắc điều khiển 1 đèn riêng biệt. - GV nhận xét tiết học về: Tinh thần học tập, thái độ - Xem lại cách vẽ sơ đồ lắp đặt, tìm hiểu qui trình lắp đặt mạch điện để tiết sau học tiếp. * Rút kinh nghiệm giờ dạy: Tiết 20: THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN 2 CÔNG TẮC HAI CỰC ĐIỀU KHIỂN 2 ĐÈN (Tiết 2) I. MỤC TIÊU - Kiến thức: + Phân tích được nguyên lí làm việc, vị trí lắp đặt các thiết bị của bảng điện. - Kỹ năng: + Lắp đặt được mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn đúng qui trình, bố trí mạch cân đối, sáng tạo (ở 3 bước đầu của qui trình). - Thái độ: + Đảm bảo an toàn laọ động, giữ vệ sinh môi trường xung quanh. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của GV: - Nghiên cứu SGK, SGV bài 8 - 3 bảng điện, 6 công tắc 2cực, 6 cầu chì, dây điện, băng cách điện ...3 bộ dụng cụ, 4 khoan tay, mũi khoan. - Mạch điện 2 công tắc 2 cực điều khiển 2 đèn lắp hoàn chỉnh. - Bảng phụ. 2. Chuẩn bị của HS: - Theo dặn dò ở tiết trước. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Bài mới: HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS VÀ GHI BẢNG HĐ 1:GV nêu mục tiêu giờ thực hành: - Nêu mục tiêu tiết thực hành - Phân nhóm- cử nhóm trưởng nhận dụng cụ thực hành. HĐ 2: Giai đoạn hướng dẫn. - Các nhóm học sinh nghiên cứu quy trình lắp đặt mạch điện trong SGK T38-HS trả lời. - GV treo bảng phụ. - HS điền vào bảng tên các bước của qui trình. - GV phân tích làm mẫu các bước 1-2-3 của qui trình, GV thao tác chậm để HS quan sát. - GV phân tích chỉ ra các sai sót dễ mắc phải khi thực hiện như: +Bóc vỏ cách điện vừa đủ để nối dây chắc, không để phần dẫn điện thừa ra ngoài. HĐ 3: Giai đoạn thực hành. - Học sinh làm việc theo nhóm tiến hành thực hiện 3 bước GV vừa hướng dẫn . - GV đi kiểm tra hướng dẫn chi tiết cho từng nhóm và giải đáp các thắc mắc của học sinh. - GV quan sát uốn nắm các thao tác cho từng nhóm. - GV nhắc nhở về an toàn lao động và an toàn điện trong khi thực hành. * GV: Lưu ý HS tiết kiệm vật liệu, làm việc đúng qui trình và giữ gìn vệ sinh phòng thực hành là bảo vệ môi trường xung quanh. HĐ 4 Giai đoạn kết thúc: - Hết thời gian –GV cho HS ngừng thực hành. - Các nhóm thu dọn dụng cụ, vật lịệu, dọn vệ sinh nơi thực hành. - Nộp sản phẩm. - Các nhóm nhận xét chéo nhau. - Giáo viên nhận xét, tổng kết bài TH. + Kết quả thực hành. + Quy trình tiến hành. + Thời gian hoàn thành. + Thái độ tham gia TH của hs. 3. Lắp mạch điện. - Vạch dấu. - Khoan lỗ bảng điện - Lắp thiết bị điện của bảng điện - Nối dây ra đèn - Kiểm tra Giai đoạn thực hành. 1. Vạch dấu: - Vạch dấu vị trí lắp đặt các thiết bị điện. - Vạch dấu đường đi dây và vị trí lắp đặt đèn, dùng thước và mũi vạch, bút chì. 2. Khoan lỗ bảng điện. - Khoan lỗ bắt vít (dùng mũi khoan 2mm). - Khoan lỗ luồn dây (dùng mũi khoan 5mm). * Yêu cầu: Khoan lỗ
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_nham_gay_hung_thu_cho_hoc_sinh_trong.doc