SKKN Một số kinh nghiệm hướng dẫn viết chữ đẹp, giữ vở sạch cho học sinh lớp 1 trường Tiểu học Đông Thịnh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa
Chúng ta biết rằng chữ viết có tầm quan trọng đặc biệt ở bậc tiểu học, học
sinh phải dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Ông cha ta từ xưa đến nay trong
bất kì thời đại nào, giai đoạn nào cũng luôn đề cao vấn đề chữ viết “Nét chữ, nết
người”. Viết đúng đã khó nhưng để rèn cho học sinh viết đẹp thì đó là cả một
nghệ thuật của người thầy. Rèn chữ viết là một vấn đề quan trọng đối với học
sinh Tiểu học. Chữ viết có liên quan mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn
học khác. Nếu viết đúng cỡ, đẹp và nắm được kĩ thuật viết thì học sinh sẽ viết
nhanh, đúng và đẹp, học sinh sẽ rèn cho mình kĩ năng ghi chép bài nhanh, nhờ
vậy kết quả học tập sẽ cao. Chữ viết xấu, kém, tốc độ chậm không có kĩ năng
viết sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng học tập của các em.
Rèn chữ viết còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh Tiểu
học những phẩm chất tốt đẹp như: tính cẩn thận, tinh thần kỉ luật, óc thẩm mĩ, tính
kiên trì,. Học chữ chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường. Vì vậy dạy
chữ chính là dạy người. Hiện nay trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
công nghệ 4,0 mọi người không còn đề cao đến chữ viết đẹp mà chỉ chú trọng vào
việc gõ trên bàn phím. Nhưng đối với tôi là người giáo viên Tiểu học đã gắn bó
trong nghề hơn 20 năm tôi rất đề cao vấn đề chữ viết và luôn trăn trở tìm ra các
biện pháp giúp học sinh phải viết đúng chính tả và viết đẹp.
Chữ viết thể hiện tính cách của người học trò. Chính vì vậy thầy cô giáo
ngoài việc truyền thụ kiến thức còn phải quan tâm đến việc rèn chữ viết cho học
sinh. Là một giáo viên dạy lớp 1 thì việc rèn kĩ năng viết chữ cho học sinh lớp 1
là vô cùng quan trọng và cần thiết. Tâm hồn các em như tờ giấy trắng, ở mầm
non các em mới chỉ vui chơi là chính. Bước vào Tiểu học, chuyển sang một giai
đoạn mới, để dạy các em biết viết là cả một công trình của người thầy in dấu ấn
đặc biệt quan trọng đối với các em.
1 MỤC LỤC STT Nội dung Trang 1 I. Mở đầu 1 2 1. Lí do chọn đề tài. 2 3 2. Mục đích nghiên cứu. 2 4 3. Đối tượng nghiên cứu. 3 5 4. Phương pháp nghiên cứu. 3 6 II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm. 3 7 1. Cơ sở lí luận. 3 8 2. Thực trạng chung của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến. 4 9 3. Những biện pháp thực hiện. 5 10 Biện pháp 1: Hướng dẫn học sinh tư thế ngồi viết và cách cầm bút đúng. 5 12 Biện pháp 2: Dạy học sinh viết đúng, viết đẹp, thành thạo các nét cơ bản, kĩ thuật viết. 7 11 Biện pháp 3: Hướng dẫn viết đúng các nhóm chữ cỡ vừa và cỡ nhỏ. 9 12 Biện pháp 4: Hướng dẫn học sinh thực hành luyện viết. 14 13 Biện pháp 5: Hướng dẫn học sinh giữ vở sạch. 16 14 4. Hiệu quả của sáng kiến đối với hoạt động giáo dục. 17 15 III. Kết luận, kiến nghị. 17 16 1. Kết luận. 17 17 2. Kiến nghị. 18 2 I. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Chúng ta biết rằng chữ viết có tầm quan trọng đặc biệt ở bậc tiểu học, học sinh phải dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Ông cha ta từ xưa đến nay trong bất kì thời đại nào, giai đoạn nào cũng luôn đề cao vấn đề chữ viết “Nét chữ, nết người”. Viết đúng đã khó nhưng để rèn cho học sinh viết đẹp thì đó là cả một nghệ thuật của người thầy. Rèn chữ viết là một vấn đề quan trọng đối với học sinh Tiểu học. Chữ viết có liên quan mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác. Nếu viết đúng cỡ, đẹp và nắm được kĩ thuật viết thì học sinh sẽ viết nhanh, đúng và đẹp, học sinh sẽ rèn cho mình kĩ năng ghi chép bài nhanh, nhờ vậy kết quả học tập sẽ cao. Chữ viết xấu, kém, tốc độ chậm không có kĩ năng viết sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng học tập của các em. Rèn chữ viết còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh Tiểu học những phẩm chất tốt đẹp như: tính cẩn thận, tinh thần kỉ luật, óc thẩm mĩ, tính kiên trì,... Học chữ chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường. Vì vậy dạy chữ chính là dạy người. Hiện nay trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công nghệ 4,0 mọi người không còn đề cao đến chữ viết đẹp mà chỉ chú trọng vào việc gõ trên bàn phím. Nhưng đối với tôi là người giáo viên Tiểu học đã gắn bó trong nghề hơn 20 năm tôi rất đề cao vấn đề chữ viết và luôn trăn trở tìm ra các biện pháp giúp học sinh phải viết đúng chính tả và viết đẹp. Chữ viết thể hiện tính cách của người học trò. Chính vì vậy thầy cô giáo ngoài việc truyền thụ kiến thức còn phải quan tâm đến việc rèn chữ viết cho học sinh. Là một giáo viên dạy lớp 1 thì việc rèn kĩ năng viết chữ cho học sinh lớp 1 là vô cùng quan trọng và cần thiết. Tâm hồn các em như tờ giấy trắng, ở mầm non các em mới chỉ vui chơi là chính. Bước vào Tiểu học, chuyển sang một giai đoạn mới, để dạy các em biết viết là cả một công trình của người thầy in dấu ấn đặc biệt quan trọng đối với các em. Viết là một trong bốn kĩ năng quan trọng nhất của chương trình dạy học mà các em cần phải thực hiện và lĩnh hội nghe - nói - đọc - viết. Thấy được được tầm quan trọng đó, tôi luôn lo lắng trăn trở và đã tìm ra "Một số kinh nghiệm hướng dẫn viết chữ đẹp, giữ vở sạch cho học sinh lớp 1 trường Tiểu học Đông Thịnh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa" góp phần nâng cao kết quả tập và chất lượng Vở sạch - Chữ đẹp trong nhà trường. 2. Mục đích nghiên cứu Trong chương trình Tiểu học và đặc biệt là đối với lớp 1, việc giúp các em viết đúng, viết đẹp sẽ giúp các em học tốt những môn học khác. Để biết được kết quả tiếp thu bài của một học sinh như thế nào các em phải trình bày được sản phẩm, kết quả kiến thức của mình qua bài viết. Với suy nghĩ, trăn trở như vậy trong quá trình giảng dạy tôi đã nghiên cứu tìm hiểu phương pháp làm thế nào để rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 1, với mục đích góp phần vào việc đổi mới phương pháp, nâng cao hiệu quả của giờ học nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh, giúp học sinh viết đúng và đẹp, đưa phong trào “Vở sạch, chữ đẹp” của trường Tiểu học Đông Thịnh ngày càng có chất lượng. 3 3. Đối tượng nghiên cứu Một số kinh nghiệm hướng dẫn viết chữ đẹp, giữ vở sạch cho học sinh lớp 1A trường Tiểu học Đông Thịnh, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa. 4. Phương pháp nghiên cứu Khi tiến hành nghiên cứu tôi thường sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp lí luận: Tìm hiểu các sách tham khảo về luyện viết chữ đẹp cho học sinh, SGV, chương trình bồi dưỡng giáo viên Tiểu học, học các kĩ thuật viết đúng đẹp của đồng nghiệp, trên mạng INTENET. Học hỏi đúc rút kinh nghiệm từ các đồng nghiệp và trong quá trình giảng dạy. Điều tra học sinh, kiểm tra các loại vở tập viết, vở luyện viết chữ đẹp. - Phương pháp trực quan Đây là phương pháp vô cùng quan trọng đối với việc viết chữ của HS lớp 1. Giáo viên khắc sâu biểu tượng về chữ viết cho các em bằng nhiều con đường: kết hợp mắt nhìn, tai nghe, tay luyện viết. Đặc biệt việc quan sát chữ mẫu và theo dõi cô giáo viết mẫu là điều bắt buộc đối với các em. Đây là điều kiện đầu tiên để các em viết đúng. - Phương pháp đàm thoại Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở giai đoạn đầu của tiết học. Giáo viên dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ sẽ học bằng một hệ thống câu hỏi, từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái, độ cao, kích thước chữ cái đến việc so sánh nét giống nhau và nét khác biệt giữa các chữ cái đã học với các chữ cái phân tích. - Phương pháp luyện tập Giáo viên cần chú ý đến các giai đoạn của quá trình tập viết chữ. Việc hướng dẫn cho học sinh luyện tập thực hành phải tiến hành từ thấp đến cao để học sinh dễ tiếp thu.. Cho học sinh viết đi viết lại nhiều lần một bài để giáo viên dễ dàng nhận ra lỗi sai của học sinh đồng thời cũng dễ nhận xét sự tiến bộ của học sinh, tăng dần độ khó để học sinh dễ tiếp thu: viết đúng rồi viết nhanh viết đẹp. Việc luyện chữ phải được tiến hành một cách đồng bộ ở lớp cũng như ở nhà, Khi học sinh luyện tập viết chữ, giáo viên cần chú ý uốn nắn để các em cầm bút đúng và ngồi đúng tư thế. Nơi ngồi viết cần phải đảm bảo đủ ánh sáng, ghế ngồi viết phải phù hợp với chiều cao của học sinh - Phương pháp kiểm tra, đánh giá. Kiểm tra chất lượng chữ viết của học sinh ở từng giai đoạn. GV rút kinh nghiệm cho mình, tổng kết thành các bài học cơ bản. II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Cơ sở lí luận Đối với học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng, việc đọc thông, viết thạo là kĩ năng bắt buộc phải có. Nhưng để các em viết đúng, viết đẹp phải cần có một quá trình rèn luyện lâu dài, cần phải có sự nỗ lực của bản thân các em, đặc biệt là sự tận tâm uốn nắn, dạy dỗ của thầy cô để lại dấu ấn trong từng nét chữ của học trò. Nếu học sinh viết sai, không đúng sẽ ảnh hưởng đến cả quá trình học tập các môn học khác. Chính vì nhận thức được tầm quan trọng đó mà Bộ giáo dục luôn luôn quan tâm đến phong trào Vở sạch chữ đẹp 4 của giáo viên và học sinh. Phòng giáo dục đã tổ chức các cuộc thi viết chữ đẹp cho giáo viên và học sinh. động viên khuyến khích, khen thưởng những trường có phong trào Vở sạch - Chữ đẹp đạt chất lượng cao. Muốn học sinh nắm được các kĩ thuật viết thì ngay từ đầu giáo viên phải hướng dẫn, kèm cặp các em, nắm được tâm sinh lý và sự phát triển tư duy của các em, GV phải dạy theo một phương pháp khoa học, có kinh nghiệm đã được đúc kết cùng với sự kèm cặp thường xuyên, sâu sát của các bậc phụ huynh, sự nỗ lực kiên trì của mỗi học sinh. Rèn cho học sinh viết đúng, đẹp là nhiệm vụ của tất cả các thầy cô tiểu học. 2. Thực trạng chung của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến Học sinh lớp 1 có độ tuổi là 6 tuổi, đây là giai đoạn các em đang dần phát triển cả về tâm lý và thể chất. Ở mẫu giáo, các em mới được làm quen với đọc và tô các chữ cái, chưa có khái niệm về đường kẻ, dòng kẻ, chưa nắm được cấu tạo của các nét cơ bản, cấu tạo của các chữ cái, chưa nắm được độ cao, độ rộng, của từng con chữ, khoảng cách giữa các chữ ghi tiếng, cách viết các chữ thường, dấu thanh và các chữ số, chưa nắm được quy trình viết chữ cái. Nhiều em còn viết chữ ngược. Vì vậy, để đưa các em ngay vào khuôn khổ là điều rất khó, cần phải sự nỗ lực tận tâm đặc biệt của người thầy, người thầy cần phải có những kiến thức cơ bản và những kinh nghiệm nhất định mới giảng dạy lớp 1 đạt kết quả tốt nhất. Trong thực tế dạy học có một bộ phận giáo viên chữ viết chưa đẹp, chưa đúng mẫu, chưa chịu khó rèn luyện làm ảnh hưởng đến chất lượng chữ viết của học sinh. Vì vậy, suốt quá trình giảng dạy 20 năm qua cùng với việc dạy lớp 1 nhiều năm, tôi thấy muốn nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1, người giáo viên cần tìm hiểu điều kiện cần và đủ sau đây: Tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn trong quá trình dạy chữ cho học sinh lớp 1. a,Thuận lợi: - Nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện, chỉ đạo nâng cao chất lượng giảng dạy, nâng cao tay nghề cho giáo viên. - Giáo viên nhiệt tình trong công tác giảng dạy, phòng học đều được trang bị đầy đủ các thiết bị dạy học. - Học sinh lớp 1 mới đi nên các em rất thích học, ham học, ham viết. - Phụ huynh cho con đến trường ở đầu năm cũng rất quan tâm đến việc học tập của con em mình. - Nhà trường có thư viện với trang thiết bị đầy đủ: Bộ chữ mẫu của Giáo viên, những bảng chữ mẫu (với nhiều kiểu chữ) cho học sinh quan sát. - Nhà trường, phòng giáo dục quan tâm đến chất lượng chữ viết của các em ngay từ lớp 1. - Nhà trường kẻ bảng có ô ly cho GV viết mẫu. - Bản thân tôi đã có 20 năm công tác và đã nhiều năm dạy lớp 1. Đi thi nhiều cuộc thi viết chữ đẹp cấp huyện và có nhiều học sinh đạt giải Viết chữ đẹp cấp Huyện, cấp Tỉnh - Ánh sáng phòng học đảm bảo theo tiêu chuẩn học đường, có bảng chống loá, có dòng kẻ rõ ràng, bàn ghế đúng kích cỡ tiêu chuẩn đối với học sinh tiểu học.. . 5 b, Khó khăn: - Đông Thịnh là một xã thuần nông, nghề nghiệp chủ yếu là làm ruộng, đời sống kinh tế còn nhiều nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến điều kiện và chất lượng học tập của học sinh. - Nhiều gia đình bố mẹ đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài, gửi con ở nhà cho ông bà già yếu nên không quán xuyến được việc học tập của các em. - Một số giáo viên chữ viết còn chưa đẹp, không chịu luyện tập, một bộ phận GV lớp 1 chưa nắm vững tên gọi của các nét cơ bản để hướng dẫn học sinh. - Một số học sinh không đi học mầm non nên ra lớp còn rất bỡ ngỡ. - Qua nhiều năm dạy lớp 1 tôi nhận thấy các em học sinh lớp 1 gặp rất nhiều khó khăn vào giai đoạn đầu năm. Các em chưa xác định đúng được dòng kẻ, viết không đúng mẫu chữ, ngồi viết chưa đúng tư thế. - Các em chưa biết cách cầm bút, xác định được điểm đặt bút, điểm dùng bút khi viết chữ. - Chưa xác định được khoảng cách viết giữa các con chữ và các chữ trong từ; Các em viết sai về độ cao, thế chữ chưa đúng mẫu. Từ thực trạng trên, tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng chữ viết của học sinh, từ đó biết những lỗi mà học sinh thường mắc để có biện pháp giúp đỡ. Đối tượng: Học sinh lớp 1A, trường Tiểu học Đông Thịnh, năm học 2018-2019 3. Những biện pháp thực hiện Để đạt được mục đích yêu cầu dạy Tập viết cho học sinh lớp 1, khắc phục được nhược điểm đã nêu, tôi đề ra những biện pháp sau: Biện pháp 1. Hướng dẫn học sinh tư thế ngồi viết và cách cầm bút đúng. a. Tư thế ngồi viết: Đối với tiết tập viết điều đầu tiên quan trọng là tư thế ngồi viết. Tư thế ngồi viết đúng tạo cho các em thành thói quen giúp các em tránh bệnh cân thị, cong vẹo cột sống,. Tôi luôn nhắc nhở các em ngồi đúng tư thế giúp em viết đẹp hơn. Muốn vậy, người giáo viên cũng phải có tư thế ngồi thật đúng để học sinh bắt chước. Ngay đầu giờ tập viết tôi đều nhắc nhở học sinh ngồi đúng tư thế. - Lưng thẳng - Đầu hơi cúi - Không tỳ ngực vào bàn - Mắt cách vở 25-30 cm - Tay phải cầm bút - Tay trái tì nhẹ lên mép vở để giữ - Hai chân để song song thoải mái Trong quá trình viết học sinh mỏi tay nên thường xuyên thay đổi tư thế ngồi, tôi đã kiên nhẫn chỉnh sửa cho từng em. Lặp đi lặp lại nhiều lần, các em cũng dần dần ngồi đúng, cầm bút đúng. Để viết dễ, chữ đẹp tôi còn hướng dẫn các em cách để vở hơi chếch bên trái, khi viết xuống những dòng dưới, các em Loại A Loại B Loại C SL TL SL TL SL TL 10 em 19, 2% 18 50% 8 30, 8% 6 tự đẩy vở lên trên để cánh tay luôn tì lên mặt bàn làm điểm tựa khi viết. Dặn học sinh không nên để vở ra khỏi mặt bàn vừa khó viết vừa làm quăn mép vở. Tư thế ngồi viết b. Cách cầm bút: Đối với học sinh lớp 1 việc cầm bút đúng là vô cùng quan trọng, giáo viên phải hướng dẫn các em tỉ mỉ cách cầm bút đúng và giáo viên làm mẫu nhiều lần cho học sinh làm theo. Ngay từ khi nhận lớp tôi đã rất chú trọng về vấn đề này. Tôi hướng dẫn các em cầm bút bằng ba ngón tay: ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa. Khi viết dùng ba ngón tay di chuyển từ trái sang phải. Mép bàn tay là điểm tựa của cánh tay phải khi đặt bút xuống bàn viết. Lúc viết điều khiển cây bút bằng các cơ cổ tay. Cán bút nghiêng về phía phải, khuỷu tay và cánh tay cử động mềm mại, tay hơi lỏng một chút để dễ di chuyển và viết nhanh, đều hơn. Không nên cầm bút tay trái và cầm bút quá chặt khó di chuyển.Tôi lưu ý khoảng cách cầm bút của học sinh từ ngón tay cầm bút (ngón trỏ) đến đầu bút sao cho hợp lý, khoảng cách tối thiểu không nhỏ hơn 2cm. Em nào chưa biết cách cầm và viết tôi trực tiếp cầm tay cho các con và hướng dẫn tỉ mỉ cách đưa bút. Cách cầm bút đúng Ở giai đoạn viết bút chì giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách gọt bút nhọn đúng tầm, nếu quá nhọn dẫn đến nét chữ quá mảnh có khi còn chọc thủng giấy. Biện pháp 2. Dạy học sinh viết đúng, viết đẹp, thành thạo các nét cơ bản, kĩ thuật viết. 7 Trước tiên, giáo viên hướng dẫn học sinh nắm được các thuật ngữ dòng kẻ: “Dòng kẻ ngang 1, ngang 2, ngang 3; ngang 4, ngang 5. Ô li 1, ô li 2ô li 5. Đường kẻ ngang trên, ngang dưới của một ô li. Dòng kẻ dọc 1, dòng kẻ dọc 2, dòng kẻ dọc 5” trong vở ô li, Vở Tập viết, trên bảng con, bảng lớp. Tiếp theo, giáo viên hướng dẫn cho học sinh nắm chắc và viết tốt các nét cơ bản của chữ. Nắm được tên gọi và cấu tạo của từng nét cơ bản: Tên gọi các nét cơ bản: Nét thẳng, nét ngang, nét xiên trái, nét xiên phải, nét móc trên, nét móc dưới, nét móc hai đầu (là kết hợp của nét móc trên và nét móc dưới), nét cong hở phải, nét cong hở trái, nét cong khép kín, nét khuyết trên, nét khuyết dưới, nét thắt, nét khuyết đôi. Một số nét ghi dấu phụ của chữ cái có thể gọi như sau: Nét trên đầu của chữ cái ê, ô, â gọi là dấu mũ; nét ở chữ cái ơ, ư gọi là nét râu; nét trên đầu chữ i gọi là nét chấm. Việc nắm chắc cách viết, viết đúng, viết đẹp thành thạo các nét cơ bản sẽ nắm được cấu tạo của từng chữ cái giúp cho việc nối các nét thành chữ cái sẽ dễ dàng hơn. Sau đó, dạy học sinh cách xác định toạ độ của điểm đặt bút và điểm dừng bút phải dựa trên khung chữ làm chuẩn. Hướng dẫn học sinh hiểu điểm đặt bút là điểm bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái hay một chữ. Điểm dừng bút là vị trí kết thúc nét chữ. Điểm dừng bút có thể trùng với điểm đặt bút (chữ o) . Để chữ viết không bị rời rạc, đứt nét, giáo viên nhấn mạnh hơn chỗ nối nét, nhắc các em viết đều nét, liền mạch đúng kĩ thuật. Dạy cách rê bút: Là nhấc nhẹ đầu bút nhưng vẫn chạm vào mặt giấy theo đường nét viết trước hoặc tạo ra vệt mờ để sau đó có nét viết khác đè lên. Dạy cách lia bút: Là dịch chuyển đầu bút từ điểm dừng này sang điểm đặt bút khác, không chạm vào mặt giấy. Khi lia bút, ta phải nhấc bút lên để đưa nhanh sang điểm khác, tạo một khoảng cách nhất định giữa đầu bút và mặt giấy. Dạy cách viết liền mạch: Kĩ thuật viết liền mạch các chữ cái trong chữ ghi tiếng là kĩ năng quan trọng giúp học sinh có thể viết nối chữ và đảm bảo tốc độ viết. Viết liền mạch là viết tất cả các hình cơ bản của chữ cái trong một chữ ghi tiếng rồi sau đó mới đặt dấu (kể cả dấu phụ của chữ cái và dấu thanh) theo trình tự: dấu phụ trước (từ trái sang phải), dấu thanh sau. Ví dụ như cách viết các chữ “uông”, “ruộng”, ” đường” như sau: Viết vần uông: Viết liền mạch các hình cơ bản của chữ cái thành uong, sau đó đặt dấu mũ (dấu phụ) trên o để thành uông.Viết chữ ghi tiếng ruộng. Đường kẻ dọc Đường kẻ ngang 8 Viết liền mạch cách hình cơ bản của chữ cái thành ruong, sau đó đặt dấu mũ trên o và dấu nặng dưới ô để thành ruộng. Viết chữ ghi tiếng đường: Viết liền mạch các hình cơ bản của chữ cái thành duong, sau đó viết nét thẳng ngang ngắn ở chữ cái đ rồi đến dấu ư (dấu phụ), dấu ơ (dấu phụ), cuối cùng là dấu huyền (dấu thanh) trên ơ để thành đường. Dạy cách đặt dấu thanh trong Tiếng Việt: Dấu thanh bao gồm các dấu: huyền, hỏi, ngã, sắc, nặng. Dấu thanh được đánh ở âm chính như: “hóa”, “thủy” , “khỏe”, “Huế”,Khi âm chính là một âm đôi, xuất hiện trong âm tiết mở (không có âm cuối) thì dấu thanh được đánh ở yếu tố đầu của nguyên âm đôi đó như: “bìa”, “bùa”, “bừa”,Khi âm chính là một âm đôi, xuất hiện trong âm tiết đóng (có âm cuối) thì dấu thanh được đánh ở yếu tố cuối của nguyên âm đôi đó như: “tiếng”, “vượn”, “buồn”,Riêng đối với các chữ cái â, ê, ô (có dấu mũ) các dấu huyền, sắc được đặt về phía bên phải của dấu mũ. Ví dụ: huyền, chấm, xuồng, Khi hướng dẫn các em viết từ ngữ ứng dụng, giáo viên cũng cần quan tâm nhắc nhở các em lưu ý về khoảng cách giữa các chữ sao cho đều đặn, hợp lí.Thông thường khoảng cách giữa các chữ ghi tiếng thường được ước lượng bằng chiều rộng của một chữ cái o viết thường. Biện pháp 3. Hướng dẫn viết đúng các nhóm chữ cỡ vừa và cỡ nhỏ. Thứ nhất: Chữ cỡ vừa 9 Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo nét và mối quan hệ về cách viết các chữ cái, để học sinh viết đúng kĩ thuật, viết đẹp, nắm chắc mẫu chữ. Giáo viên chia chữ viết thành các nhóm và xác định trọng tâm đại diện cho mỗi nhóm chữ gồm những nét nào, những nét chữ nào học sinh hay viết sai, học sinh gặp khó khăn gì khi viết các nhóm chữ đó để khắc phục nhược điểm giúp học sinh viết đúng và đẹp mẫu chữ trong trường tiểu học cỡ vừa như sau: - Chữ 2 ô li: o, ô, ơ, a, ă, â, c, e, ê, i, n, m, u, ư, v, s, x. - Chữ 2,25 ô li: s, r. - Chữ 3 ô li: t. - Chữ 4 ô li: d, đ, q, p. - Chữ 5 ô li: l, h, k, b, y, g Nhóm 1: Gồm các chữ: m, n, u, ư, i, t, v, r, p. Các lỗi học sinh hay mắc: Viết chưa đúng nét nối giữa các nét, nét móc thường hay bị đổ nghiêng, nét hất lên thường bị choãi chân ra không đúng. Cách khắc phục: Cho học sinh luyện viết nét sổ có độ cao 2 ô li, sau đó mới viết nét móc xuôi, nét móc ngược, nét móc hai đầu có độ cao 2 ô li thật đúng,thật thẳng. Khi học sinh viết thành thạo các nét đó mới cho học sinh ghép các nét thành chữ. Khi ghép chữ luôn chú ý điểm đặt bút, điểm dừng bút, độ cao, độ rộng của mỗi nét để chữ viết cân đối, đẹp. Nhóm 2: Gồm các chữ: b, l, h, k, y. Các lỗi học sinh hay mắc: Học sinh hay viết sai điểm giao nhau của nét, chữ viết còn cong vẹo. Cách khắc phục: Trước tiên, giáo viên cho học sinh viết nét sổ có độ cao 5 ô li một cách ngay ngắn, thành thạo để rèn tư thế cầm bút chắc chắn cho học sinh, sau đó dạy học sinh viết nét khuyết trên có độ cao 5 ô li, độ rộng trong lòng 1 ô li. Trong dạy tập viết, hướng dẫn học sinh viết đúng và đẹp nét khuyết và nét cong kín ( chữ O) là vô cùng quan trọng, nó là nét chữ sử dụng nhiều nhất xuyên suốt cả quá trình viết, giúp cho chữ các em viết đúng và đẹp, nên tôi luyện cho học sinh viết nét khuyết rất nhiều để giúp học sinh viết đúng điểm giao nhau của các nét khuyết, hướng dẫn học sinh đặt một dấu chấm nhỏ vào sát đường kẻ dọc, trên dòng kẻ ngang 2 của li thứ tư và rèn cho học sinh luôn đưa bút từ điểm bắt đầu qua đúng chấm rồi mới đưa bút lên tiếp viết nét khuyết trên có độ rộng bằng 1 li. Tương tự như vậy, dạy học sinh viết nét khuyết dưới có độ cao 5 ô li, độ rộng 1 ô li. 10 Ví dụ 1: Khi viết chữ l các em thường viết nét khuyết to quá, nhỏ quá hoặc điểm giao nhau của nét khuyết chưa đúng, nét móc thường rộng 1 ô ly (Nét móc đúng là rộng 1,5 ô ly) . Học sinh xác định được chữ l gồm nét khuyết và nét
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_huong_dan_viet_chu_dep_giu_vo_sach_c.pdf