SKKN Một số kinh nghiệm giúp giáo viên nâng cao hiệu quả dạy học rèn kĩ năng sống trong tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh Trường tiểu học Định Tường
Mục tiêu của giáo dục ở Tiểu học là giáo dục học sinh phát triển nhân cách toàn diện. Bên cạnh việc nắm được các kiến thức khoa học cơ bản ban đầu, các kĩ năng sống cũng vô cùng cần thiết đối với học sinh. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu giáo dục ở trường tiểu học.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học của các môn học ở trên lớp. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là sự tiếp nối hoạt động dạy – học trên lớp, là con đường gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức với hành động của học sinh. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là việc tổ chức giáo dục thông qua hoạt động thực tiễn của học sinh về khoa học-kĩ thuật, lao động công ích, hoạt động xã hội, hoạt động nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẩm mĩ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, v.v. để giúp các em hình thành và phát triển nhân cách (đạo đức, năng lực, sở trường ). Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài thời gian học tập trên lớp. Đây là một trong hai hoạt động giáo dục cơ bản, được thực hiện một cách có tổ chức, có mục đích theo kế hoạch của nhà trường; là hoạt động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp, nhằm góp phần hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm hoạt động ngoại khoá, hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hoá; hoạt động bảo vệ môi trường; lao động công ích và các hoạt động xã hội khác. Giáo dục là quá trình kết hợp vai trò chủ đạo của giáo viên với sự tự giác tích cực, tự rèn luyện của học sinh nhằm hình thành ý thức, tính cách và chủ yếu là hành vi thói quen đạo đức với các chuẩn mực xã hội quy định. Chính từ những hoạt động như: lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt động xã hội đã góp phần rất lớn trong việc hình thành nhân cách của học sinh. Giúp các em biết tự giáo dục, tự rèn luyện, tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức cPác hoạt động ngoài giờ lên lớp là xây dựng cho các em các mối quan hệ phong phú, đa dạng, một cách có mục đích, có kế hoạch, có nội dung và phương pháp nhất định, gắn giáo dục với cộng đồng, giúp học sinh xử lý được các tình huống thực tế cụ thể trong cuộc sống hằng ngày. Hiện nay, các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được quy định cụ thể với mỗi khối học, tuy nhiên nội dung dạy học và cách thức tổ chức dạy học còn chưa được quan tâm. Chúng ta đã biết nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản: Con đường dạy học trên lớp và con đường hoạt động ngoài giờ lên lớp. Nhưng trong thực tế hiện nay, có rất nhiều học sinh tiểu học dù học rất giỏi các môn văn hóa nhưng khả năng giao tiếp, ứng xử bình thường, khả năng tham gia các hoạt động tập thể và khả năng nhận thức thế giới xung quanh lại rất yếu. Do những áp lực về thành tích, các em chỉ tích cực dành phần lớn thời gian vào học 2 môn Toán và Tiếng việt. Tình trạng học sinh ở nông thôn nhưng không biết phân biệt giữa rơm và rạ; trâu và bò, bê và nghé vv hay xử lý các tình huống đơn giản trong cuộc sống có rất nhiều.
Giáo viên dạy tiết học này chủ yếu cho học sinh chơi tự do, chưa chú trọng vào các hoạt động rèn kỹ năng sống cho học sinh. Để giúp đỡ và định hướng cho giáo viên dạy tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp bớt đi sự khó khăn và dạy học đạt hiệu quả hơn tôi đã chọn đề tài: Một số kinh nghiệm giúp giáo viên nâng cao hiệu quả dạy học rèn kĩ năng sống trong tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh Trường tiểu học Định Tường.
MỤC NỘI DUNG TRANG 1 1.1 1.2 1.3 1.4 Mở đầu. Lí do chọn đề tài Mục đích nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu. 1 1 2 2 3 2 2.1 2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.4 Nội dung Cơ sở lý luận của vấn đề. Thực trạng của vấn đề Các giải pháp đã áp dụng. Giúp đỡ giáo viên xây dựng kế hoạch cụ thể theo chủ đề, chủ điểm cho từng tuần, từng tháng, học kỳ và năm học. Yêu cầu giáo viên xác định mục tiêu cần đạt của tiết học để xây dựng kế hoạch bài học và lựa chọn hình thức tổ chức dạy - học phù hợp. Tổ chức cho giáo viên dạy mẫu một số tiết sau đó khảo sát và phỏng vấn học sinh, góp ý và rút kinh nghiệm. Tổ chức các cuộc thi theo khối lớp với nội dung tìm hiểu kiến thức và rèn kỹ năng sống cho học sinh. Hiệu quả của sáng kiến khi áp dụng. 4 4 4 7 7 9 12 13 13 3 3.1 3.2 Kết luận và đề xuất Kết luận Đề xuất Phụ lục Một số hình ảnh tổ chức các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp rèn kĩ năng sống cho học sinh trường tiểu học Định Tường 15 15 15 I. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Mục tiêu của giáo dục ở Tiểu học là giáo dục học sinh phát triển nhân cách toàn diện. Bên cạnh việc nắm được các kiến thức khoa học cơ bản ban đầu, các kĩ năng sống cũng vô cùng cần thiết đối với học sinh. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu giáo dục ở trường tiểu học. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học của các môn học ở trên lớp. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là sự tiếp nối hoạt động dạy – học trên lớp, là con đường gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức với hành động của học sinh. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là việc tổ chức giáo dục thông qua hoạt động thực tiễn của học sinh về khoa học-kĩ thuật, lao động công ích, hoạt động xã hội, hoạt động nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẩm mĩ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, v..v. để giúp các em hình thành và phát triển nhân cách (đạo đức, năng lực, sở trường). Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hoạt động giáo dục được tổ chức ngoài thời gian học tập trên lớp. Đây là một trong hai hoạt động giáo dục cơ bản, được thực hiện một cách có tổ chức, có mục đích theo kế hoạch của nhà trường; là hoạt động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp, nhằm góp phần hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm hoạt động ngoại khoá, hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hoá; hoạt động bảo vệ môi trường; lao động công ích và các hoạt động xã hội khác. Giáo dục là quá trình kết hợp vai trò chủ đạo của giáo viên với sự tự giác tích cực, tự rèn luyện của học sinh nhằm hình thành ý thức, tính cách và chủ yếu là hành vi thói quen đạo đức với các chuẩn mực xã hội quy định. Chính từ những hoạt động như: lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt động xã hội đã góp phần rất lớn trong việc hình thành nhân cách của học sinh. Giúp các em biết tự giáo dục, tự rèn luyện, tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức cPác hoạt động ngoài giờ lên lớp là xây dựng cho các em các mối quan hệ phong phú, đa dạng, một cách có mục đích, có kế hoạch, có nội dung và phương pháp nhất định, gắn giáo dục với cộng đồng, giúp học sinh xử lý được các tình huống thực tế cụ thể trong cuộc sống hằng ngày. Hiện nay, các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được quy định cụ thể với mỗi khối học, tuy nhiên nội dung dạy học và cách thức tổ chức dạy học còn chưa được quan tâm. Chúng ta đã biết nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản: Con đường dạy học trên lớp và con đường hoạt động ngoài giờ lên lớp. Nhưng trong thực tế hiện nay, có rất nhiều học sinh tiểu học dù học rất giỏi các môn văn hóa nhưng khả năng giao tiếp, ứng xử bình thường, khả năng tham gia các hoạt động tập thể và khả năng nhận thức thế giới xung quanh lại rất yếu. Do những áp lực về thành tích, các em chỉ tích cực dành phần lớn thời gian vào học 2 môn Toán và Tiếng việt. Tình trạng học sinh ở nông thôn nhưng không biết phân biệt giữa rơm và rạ; trâu và bò, bê và nghé vv hay xử lý các tình huống đơn giản trong cuộc sống có rất nhiều. Giáo viên dạy tiết học này chủ yếu cho học sinh chơi tự do, chưa chú trọng vào các hoạt động rèn kỹ năng sống cho học sinh. Để giúp đỡ và định hướng cho giáo viên dạy tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp bớt đi sự khó khăn và dạy học đạt hiệu quả hơn tôi đã chọn đề tài: Một số kinh nghiệm giúp giáo viên nâng cao hiệu quả dạy học rèn kĩ năng sống trong tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh Trường tiểu học Định Tường. 2. Mục đích nghiên cứu. Nhà trường có nhiệm vụ “dạy chữ và dạy người”. Nếu nhà trường chỉ thực hiện hoạt động dạy - học các bộ môn văn hoá trên lớp thì nhiệm vụ dạy người sẽ không hoàn thành, vì học sinh sẽ thiếu môi trường hoạt động và giao tiếp, từ đó dẫn đến các em bị hạn chế về khả năng xử lý tình huống thực tế cuộc sống, hạn chế về nhận thức thế giới xung quanh. Đặc biệt trong xu thế hội nhập với một xã hội không ngừng biến đổi hiện nay đòi hỏi con người phải thường xuyên ứng phó với những thay đổi hàng ngày của cuộc sống, mục tiêu giáo dục không chỉ giúp con người học để biết, học để làm, mà còn học để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống. Do đó vấn đề giáo dục kĩ năng sống là vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết. Để học sinh có được các kỹ năng sống cơ bản như: giao tiếp, ứng xử, nhận thức thế giới xung quanh thì giáo viên dạy tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp đóng một vai trò hết sức quan trọng. Giáo viên phải nắm vững mục tiêu của giáo dục, đặc biệt là mục tiêu giáo dục ở tiểu học. Từ đó giáo viên xác định chủ đề, nội dung và các hình thức tổ chức dạy học phù hợp, hấp dẫn để đạt được mục tiêu. Với mong muốn giúp đỡ giáo viên bớt đi sự khó khăn trong việc tổ chức dạy học các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp và nâng cao hiệu quả dạy học quả hơn tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu và lựa chọ đề tài này. Từ đó đề xuất các biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học trong việc tổ chức dạy học các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp. 3. Đối tượng nghiên cứu. Cũng như các tiết học khác, hiệu quả dạy học của các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp phụ thuộc nhiều vào hình thức tổ chức dạy học của giáo viên. Vì thế tôi chọn đối tượng để nghiên cứu là các biện pháp quản lý, giúp đỡ để giáo viên dạy học tốt các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp. Giúp giáo viên lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học phù hợp, hấp dẫn để học sinh có được sự tiến bộ về các kỹ năng giao tiếp, ứng xử và sự tích cực học tập các môn học khác của. Nhân cách trẻ được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động có ý thức. Chính trong quá trình sống, học tập, lao động, giao lưu, vui chơi giải trí con người đã tự hình thành và phát triển nhân cách của mình. Vì thế, hoạt động ngoài giờ lên lớp có liên quan đến việc mở rộng kiến thức, tư tưởng, tình cảm , góp phần nâng cao thể lực, thể chất và tinh thần của học sinh ở cấp tiểu học. Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không phải là hoạt động "phụ" mà nó giữ một vị trí rất quan trọng trong các hoạt động giáo dục của nhà trường Tiểu học. Cũng giống như những tiết học khác, để đạt được hiệu quả trong dạy học, giáo viên đóng vai trò rất quan trọng trong tiết dạy Giáo dục ngoài giờ lên lớp. Vì vậy với mỗi nhà trường, nếu có được các biện pháp quản lý, giúp đỡ tốt thì giáo viên dạy học các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ nâng cao được chất lượng dạy học. Qua đó cũng sẽ động viên khuyến khích được học sinh ham thích tìm hiểu về thế giới xung quanh, ham thích đi học và tích cực học tập tất cả các môn học khác. Đây chính là vấn đề tôi trăn trở và đã tìm tòi, nghiên cứu. 4. Phương pháp nghiên cứu. Khi tiến hành nghiên cứu hiệu quả dạy - học của các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp, tôi đã sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp quan sát: Tôi tham gia dự giờ và quan sát về hình thức tổ chức dạy học của giáo viên, quan sát ý thức và thái độ học tập của học sinh - Phương pháp điều tra, phỏng vấn: Tôi tiến hành điều tra, thu thập thông tin nội dung dạy học của giáo viên. Phỏng vấn giáo viên để tìm ra các vấn đề khó khăn mà giáo viên hay gặp phải trong các tiết dạy . Phỏng vấn học sinh để tìm hiểu xem các em thích học các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp vì sao? Qua các tiết học này các em thu được điều gì? - Phương pháp thực nghiệm giáo dục: Tiến hành dạy thực nghiệm ở một số lớp để kiểm nghiệm sự tích cực học tập của học sinh. - Phương pháp thống kê, so sánh để xử lí số liệu: Dùng để thống kê, so sánh đối chiếu giữa học sinh thực nghiệm và học sinh đối chứng. II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được quy định cụ thể tại Điều 29 Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo: “Hoạt động giáo dục bao gồm hoạt động giáo dục trong giờ lên lớp và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm rèn luyện đạo đức, phát triển năng lực, bồi dưỡng năng khiếu, giúp đỡ học sinh yếu phù hợp đặc điểm tâm lí, sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học. Hoạt động giáo dục trong giờ lên lớp được tiến hành thông qua việc dạy học các môn học bắt buộc và tự chọn trong Chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hoá cũng đã ban hành công văn số 1075/SGDĐT-GDTH ngày 22 tháng 6 năm 2012 và Phòng Giáo dục và Đào tạo Yên Định cũng đã có công văn hướng dẫn cho các trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở Tiểu học Điều này cho thấy các cấp lãnh đạo đã rất quan tâm và chú trọng đến việc hình thành nhân cách cho học sinh thông qua việc dạy học các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp ở cấp Tiểu học. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm hoạt động ngoại khoá, hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hoá; hoạt động bảo vệ môi trường; lao động công ích và các hoạt động xã hội ”. Giáo dục ngoài giờ lên lớp có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Thông qua những hoạt động trong các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp học sinh giảm căng thẳng trong học tập, tạo cho các em có được tính tự tin trong giao tiếp, đồng thời giúp các em có được tâm thế thoải mái, sẵn sàng hoạt động, học tập. Từ đó kết hợp với hoạt động trên lớp thúc đẩy các em học tập đạt kết quả cao nhất. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp còn giúp các em nhận thức, định hướng đúng đắn về công việc làm của mình; có kĩ năng giao tiếp, ứng xử một cách chủ động sáng tạo; biết hợp tác, biết yêu tập thể,...Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giúp củng cố, khắc sâu những kiến thức các em đã được học qua các môn học; phát triển sự hiểu biết của học sinh trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, từ đó làm phong phú thêm vốn tri thức của các em. Các hoạt động này hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng ban đầu, phù hợp với sự phát triển của trẻ như kỹ năng giao tiếp ứng xử có văn hóa, kỹ năng tham gia các hoạt động tập thể, kỹ năng nhận thức, từ đó rèn luyện tính tự giác cho học sinh trong việc tham gia các hoạt động, có thái độ đúng đắn trước các hiện tượng tự nhiên và xã hội. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là cơ hội hợp tác giữa các lực lượng trong và ngoài trường, là điều kiện, là phương tiện để phát huy sức mạnh của cộng đồng cùng tham gia vào quá trình giáo dục của nhà trường. 2. Thực trạng của vấn đề. Thực trạng của công tác dạy học Giáo dục ngoài giờ lên lớp ở các trường Tiểu học ở huyện Yên Định - Thanh Hóa hiện nay đã có nhiều sự chuyển biến rõ nét, đã được các cấp quản lý giáo dục, các trường, đội ngũ giáo viên cũng như cộng đồng quan tâm và có các giải pháp tích cực nhằm nâng cao chất lượng. Các nhà trường đã đưa các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp vào dạy chính thức. Tuy nhiên vẫn còn những hạn chế như: - Cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên chưa quan tâm đúng mức đến công tác dạy học Giáo dục ngoài giờ lên lớp. Do áp lực về thành tích nên còn dành nhiều thời gian cho 2 môn học là Toán và Tiếng việt, vì hầu như năm học nào cũng giao lưu ở 2 môn học này. Có quan điểm còn cho đây là họat động vui chơi nên không quan trọng, không cần thiết. - Việc định hướng nội dung, hình thức tổ chức dạy học các tiết dạy Giáo dục ngoài giờ lên lớp ở một số trường chưa có sự sáng tạo, năng lực tổ chức hoạt động ngoài giờ của một số giáo viên vẫn còn hạn chế. Khá nhiều giáo viên thường dành thời gian của tiết dạy Giáo dục ngoài giờ lên lớp để ôn kiến thức, kĩ năng, giải quyết các phần việc về lĩnh vực dạy học. Nhìn chung, các tiết dạy Giáo dục ngoài giờ lên lớp vẫn còn chưa phát huy được hết ý nghĩa thực chất của nó đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Do thiếu kĩ năng sống nên những hành vi lệch chuẩn của các em có chiều hướng gia tăng với những biểu hiện rất đa dạng. Các em thường nhút nhát, ngại giao tiếp, thiếu tự tin, lúng túng khi giải quyết một số vần đề đơn giản gặp phải thường ngày * Khảo sát sự đánh giá của giáo viên về mức độ cần thiết của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp đó là: - Có 12/20 (đạt 60%) giáo viên cho rằng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ là rất cần thiết. - Có 4/20 (đạt 20%) giáo viên cho rằng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ là cần thiết. - Có 2/20 (đạt 10%) giáo viên cho rằng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ là bình thường. - Có 2/20 (đạt 10%) giáo viên cho rằng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ là không cần. Học sinh tiếp thu ở nhà và xã hội đã là đủ. Như vậy phần lớn giáo viên đều thấy được sự cần thiết phải giáo dục KNS cho học sinh tiểu học. *Khảo sát về thực trạng học sinh - Nhiều học sinh tỏ ra nhút nhát, ngại giao tiếp, lúng túng khi đặt vào tình huống có vấn đề yêu cầu cần giải quyết. - Học sinh có những biểu hiện về cách giao tiếp ứng xử hạn chế như: gặp giáo viên không chào hỏi hoặc chánh mặt để khỏi phải chào, nhìn thấy bạn bị ngã đau thản nhiên đi qua bỏ mặc bạn, có hành vi nói tục, bày tỏ thái độ hùng hổ khi va chạm với bạn. Cụ thể như sau: Có đến 60% học sinh tỏ ra dễ hòa hợp với người khác; bình tĩnh, lịch sự khi giao tiếp; chân thành trong giao tiếp; hướng về phía người giao tiếp; biết an ủi, động viên, chia sẻ; tự tin trong giao tiếp, biết sử dụng ngôn ngữ không dùng lời.. - Có 45% học sinh biết xử lí và giải quyết được mâu thuẫn theo cách tích cực, chủ động. - 65% học sinh có những kĩ năng sống cơ bản, bước đầu bày tỏ và thể hiện ra hành vi, ứng xử trong cuộc sống hàng ngày. Tóm lại, đa số học sinh tiểu học chưa có những kĩ năng sống cơ bản. Rất ít học sinh được tiếp cận ở mức độ thường xuyên với các thông tin về kĩ năng sống nói chung, từng kĩ năng cụ thể nói riêng. Mặc dù giáo viên đã nhận thức được bản chất, mức độ cấn thiết phải giáo dục kĩ năng sống cho học sinh nhưng các đồng chí giáo viên còn lúng túng về phương thức, biện pháp để thực hiện. Kết quả điều tra cho thấy, tỷ lệ giáo viên có quan điểm đúng về mục đích thực hiện giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp, mức độ thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp không cao. Các giáo viên chưa ý thức đầy đủ về việc tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh với hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp. Ở trường Tiểu học Định Tường, ngay từ đầu năm học 2017 -2018. Ban giám hiệu nhà trường đã phân công công tác dạy học Giáo dục ngoài giờ lên lớp cho các giáo viên theo đúng số tiết ở mỗi khối lớp đã quy định tuy nhiên sau một tháng thực hiện, qua kiểm tra, ban giám hiệu nhà trường nhận thấy Giáo viên còn gặp lúng túng trong việc xác định nội dung, hình thức tổ chức dạy học các tiết dạy Giáo dục ngoài giờ lên lớp. Năng lực tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp của các giáo viên vẫn còn hạn chế. Việc tổ chức các hoạt động chỉ mang tính hình thức, đối phó chưa phong phú về hình thức và có sức hấp dẫn học sinh tham gia học tập. Giáo viên chưa đầu tư thời gian cho việc tìm tòi tư liệu, phương thức và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nên chưa thu hút được học sinh tham gia vào hoạt động. - Nội dung của tiết học còn đơn điệu chưa khắc sâu vào ý thức học sinh nên dẫn đến chất lượng và hiệu quả giáo dục của một tiết học chưa cao. - Học sinh thích được học tiết học này chỉ vì lý do duy nhất là được chơi. Hiệu quả của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chưa cao, chưa thu hút học sinh tham gia vào hoạt động và phát huy vai trò của hoạt động ngoài giờ lên lớp như trong việc giáo dục học sinh theo yêu cầu hiện nay. Từ thực trạng nói trên, tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu và đưa ra một số kinh nghiệm giúp giáo viên nâng cao hiệu quả dạy học rèn kĩ năng sống trong tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp cho học sinh trường tiểu học Định Tường. Đề tài nghiên cứu để đưa ra một số giải pháp nhằm góp phần phát triển lí luận về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học và bước đầu thiết lập cơ sở lí luận về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh theo định hướng tích hợp với hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp. Những vấn đề trên được thể hiện qua các luận điểm sau: - Giáo dục kĩ năng sống được xác định là nhiệm vụ của giáo dục tiểu học nhằm phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh tiểu học trong bối cảnh hội nhập quốc tế. - Tích hợp là phương thức có hiệu quả để thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học đồng thời góp phần giảm tải cho giáo dục phổ thông. - Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học thông qua hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp và vận hành đồng thời các thành tố đó theo mục tiêu giáo dục đã xác định. - Học sinh tiểu học rất hạn chế về kĩ năng sống. Một trong những nguyên nhân của thực trạng này là do giáo dục phổ thông chưa quan tâm thỏa đáng đến vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học sinh; chưa xác định được phương thức hiệu quả để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. - Tích hợp mục tiêu của giáo dục kĩ năng sống với mục tiêu của hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp; thiết kế các chủ đề giáo dục kĩ năng sống phù hợp với nội dung, hoạt động để thực hiện chủ đề của chương trình hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp là những biện pháp thực hiện phương thức tích hợp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh một cách có hiệu quả. Với cương vị là hiệu trưởng làm công tác quản lý nhà trường, tôi đã tìm tòi suy nghĩ và tìm ra một số biện pháp giúp đỡ giáo viên dạy các tiết học Giáo dục ngoài giờ lên lớp nâng cao hiệu quả của tiết học, rèn kĩ năng sống cho học sinh và qua đó cũng khơi dạy ở học sinh lòng ham mê học tập. 3. Các giải pháp đã áp dụng. 3.1. Giúp đỡ giáo viên xây dựng kế hoạch cụ thể theo chủ đề, chủ điểm cho các tháng. Các chủ đề, chủ điểm dạy Giáo dục ngoài giờ lên lớp được xây dựng theo nội dung và hình thức hoạt động thực hiện chủ đề của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Cần yêu cầu giáo viên bám sát vào nội dung chương trình dạy học để lập kế hoạch theo chủ đề, chủ điểm cho mỗi tiết dạy trong tuần. Ngoài ra cũng cần đưa vào kế hoạch dạy học những tiết học giáo dục về môi trường, giáo dục một số kỹ năng cơ bản về tham gia giao thông, phòng tránh đuối nước, phòng cháy chữa cháy, lồng ghép kỹ năng sống và những cách ứng xử trong các tình huống hay gặp trong cuộc sống thường ngày. Một số chủ điểm của năm học như: Tháng Chủ đề 9 Mái trường thân yêu của em 10 Vòng tay bạn bè 11 Biết ơn thầy cô giáo 12 Uống nước nhớ nguồn 1 Ngày Tết quê em 2 Em yêu tổ quốc Việt Nam 3 Yêu quý mẹ và cô giáo 4 Hòa bình và hữu nghị 5 Bác Hồ kính yêu Các bước xây dựng kế hoạch dạy học cụ thể theo chủ đề, chủ điểm bao gồm: - Bước 1: Trước hết, giáo viên cần phải xác định chủ đề của hoạt động, vì chủ đề chứa đựng nội dung hoạt động và định hướng cho việc lựa chọn hình thức hoạt động phù hợp với lứa tuổi và điều kiện cụ thể của nhà trư
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_kinh_nghiem_giup_giao_vien_nang_cao_hieu_qua_day.doc