SKKN Một số giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường ở trường THPT Quảng Xương 4

MỤC LỤC
Trang
I. PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................
1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................
1
2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................
1
3. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................
2
4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................
2
II. PHẦN NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.............................
3
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm................................................
3
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm...........................................................................................................................
4
3. Một số giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường ở trường THPT Quảng Xương 4.........................................................................
8
3.1. Xây dựng văn hóa nhà trường...............................................................
8
3.2. Giáo viên cần thay đổi mục tiêu, phương pháp giảng dạy, thói quen xấu để đạo đức nhà giáo tỏa sáng.............................................
9
3.3. Tâm lý giáo dục học đồng hành với phương pháp dạy học.......
10
3.4. Phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội................................
11
3.5. Trách nhiệm của hiệu trưởng và giáo viên chủ nhiệm lớp.........
12
3.6. Không một học sinh nào bị bỏ rơi........................................................
13
3.7. Trách nhiệm xử lý, ngăn chặn của bạo lực học đường của lãnh đạo nhà trường............................................................................................
14
3.8. Công tác truyền thông trong học đường.............................................
14
4. Hiệu quả của các giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường ở trường THPT Quảng Xương 4......................................................
15
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ................................................................
17
1. Kết luận....................................................................................................................
17
2. Kiến nghị................................................................................................................
18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
I. PHẦN MỞ ĐẦU
	1. Lí do chọn đề tài
 	Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thi trường, giáo dục - đào tạo ngày càng được đổi mới và nâng cao chất lượng. Bên cạnh những mặt tích cực của nền giáo dục thì tình trạng Bạo lực học đường bạo lực học đường vẫn đang trở thành vấn đề nhức nhối trong toàn ngành giáo dục nước ta. Hiện tượng bạo lực học đường không chỉ ở học sinh nam và còn có cả học sinh nữ.
  	Các vụ bạo lực học đường được học sinh quay thành clip và tung lên mạng công khai gây ra nhiều bức xúc trong xã hội. Bạo lực học đường đã trở thành mối quan tâm lo lắng của rất nhiều gia đình, nhà trường và là nỗi trăn trở của toàn xã hội bởi hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra.
 	Có thể thấy rằng vấn đề bạo lực học đường diễn ra gần đây là một trong những biểu hiện của tình trạng đạo đức học sinh đang xuống cấp. Nguyên nhân và những biểu hiện của tình trạng bạo lực trong nhà trường cần phải được nhận diện và phân tích một cách khoa học nhằm tìm ra những giải pháp hiệu quả để phòng tránh và ngăn ngừa cho các thế hệ học sinh trong nhà trường hiện nay.
	Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, từ thực tế quản lý nhà trường, tôi chọn đề tài nghiên cứu là: “Một số giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường ở trường THPT Quảng Xương 4”
	2. Mục đích nghiên cứu
	Tôi chọn đề tài “Một số giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường ở trường THPT Quảng Xương 4” nhằm mục đích sau:
  	Nâng cao trách nhiệm của Ban giám hiệu trong việc chỉ đạo, điều hành phối hợp hoạt động tuyên truyền giáo dục pháp luật nhằm xây dựng môi trường giáo dục
lành mạnh, góp phần giữ gìn an ninh trật tự trường học. Góp phần giáo dục thế hệ trẻ sống, lao động, học tập, làm việc theo pháp luật.
 	Tăng cường công tác giáo dục đạo đức HS từ giáo viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm và các bộ phận trong nhà trường.
 	Đảm bảo an ninh trật tự trường học và phòng chống hiện tượng kì thị, vi phạm giới, bạo lực học đường.
  	Kiềm chế việc vi phạm pháp luật, phòng, chống hiệu quả hành vi bạo lực trong nhà trường và các hành động tự phát của học sinh làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự an toàn xã hội.
	3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường trong trường THPT Quảng Xương 4.
	4. Phương pháp nghiên cứu:
	Đề tài sáng kiến kinh nghiệm đã được sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp để nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng phương pháp quan sát, đánh giá thực tiễn, tổng kết kinh nghiệm quản lý, điều tra thông tin.
- Phương pháp thống kê toán học.
II. PHẦN NỘI DUNG
	1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
 	Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc [3]
 	Nhà xã hội học người mỹ E.R.Park nhận định “ Người ta sinh ra không phải đã là con người, mà chỉ trở thành con người trong quá trình giáo dục”.
 	Tại buổi làm việc, đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất nhiều nhiệm vụ, giải pháp cho hai đơn vị Trung ương Đoàn cũng như Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc chung tay cùng các cơ quan, cấp, bộ ngành chung tay đẩy lùi bạo lực học đường. Bên cạnh các giải pháp truyền thống, tăng cường giáo dục pháp luật, đạo đức lối sống, ứng xử văn hóa, hai đơn vị đề ra nhiều giải pháp tận dụng sức mạnh mạng xã hội, công nghệ để tuyên truyền. Xây dựng các công cụ tuyên truyền về phòng, chống xâm hại, tai nạn, thương tích trẻ em, phòng chống bạo lực học đường trên mạng xã hội và gửi về tuyên truyền tại các nhà trường; triển khai xây dựng nội dung truyền thông về các tình huống ứng xử văn hóa, đạo đức, lối sống thông qua các clip, tình huống đăng tải trên Cổng Tri thức Việt (Itrithuc Việt: đẩy mạnh cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” trong khối THPT.
 	Đất nước ngày càng phát triển, xã hội ngày àng phát triển, kèm theo sự bùng nổ của công nghệ thông tin, học sinh được tiếp xúc nhiều, gia đình cũng được quan tâm đầu tư cho các con em học tập, chính vì thế mà các em ngà càng tiến bộ hơn, thông minh hơn nhờ sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Tuy nhiên mặt trái của nó cũng ảnh hưởng rất nghiêm trọng, các trang mạng nhiều, nội dung tốt, xấu đều có, các loại game bạo lực cũng xuất hiện ngày càng nhiều hơn, nếu các em không biết chọn lọc để xem, để học tập thì từ một học sinh ngoan, học tốt cũng bị ảnh hưởng và trở thành một con người hoàn toàn khác.
 Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “ Hiền dữ đâu phải là tính sẵn 
 Phần nhiều do giáo dục mà nên”.
	2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
	Với 9 năm làm Hiệu trưởng trường THPT Chu Văn An ( tức THPT Quảng Xương 3 cũ) và 1 năm học 2018-2019 tại trường THPT Quảng Xương 4. Tôi nhận thấy: Bạo lực học đường nó luôn rình rập và nguy cơ bùng phát lúc nào đó nếu chúng ta không được phát hiện, ngăn chặn kịp thời.
  	Bạo lực học đường là một dạng thức của bạo lực trong xã hội. Đó là những hành vi thô bạo, ngang ngược, bất chấp công lý, đạo lý, xúc phạm, trấn áp người khác nó ủ nung, bùng phát không báo trước (có thể dùng lời nói, hành động có hoặc không có vũ khí) gây nên những tổn thương tinh thần và thể xác ở phạm vi các mối quan hệ trong trường học.
 	Bạo lực học đường xuất phát từ bốn đối tường chính: như từ chính học sinh, từ giáo dục gia đình, từ giáo dục nhà trường và từ xã hội.
 	Đa số phụ huynh cho con đến trường dường như giao khoán cho nhà trường.-Việc rèn luyện nói năng lễ phép với người lớn của học sinh ở nhà còn thiếu kĩcương nề nếp, kiểm tra chưa chặt chẽ, nhiều gia đình còn thiếu cứng rắn, chưa nghiêm. Đời sống gia đình quá khó khăn họ cho lo bươn chải để tìm bát cơm manh áo cho gia đình, họ phải đi làm ăn xã nhà. Khôngcó thời gian để quan tâm đến học tập và rèn luyện hành vi đạo đức cho con. Sự kết hợp giáo dục giữa gia đình và phụ huynh còn hạn chế. Môi trường xã hội còn nhiều mặt chưa tốt.
     	Ảnh hưởng của các trang báo mạng đưa tin các VIDEO, CLIP về việc đánh hội đồng bạn bè, xé quần áo, sỉ nhục bạn học kể cả việc gây ra án mạng thương tâm.
       	Học sinh THPT là lứa tuổi đang trong thời kỳ phát triển nhạy cảm, cơ thể của các em đã là của người trưởng thành, sức khỏe thể lực đã như người trưởng thành khỏe mạnh nên việc sử dụng bạo lực càng dễ gây hậu quả nghiêm trọng hơn học sinh ở các cấp học dưới. Học sinh THPT đã bước qua lứa tuổi dậy thì, bắt đầu giai đoạn muốn khẳng định bản thân. Học sinh đang trong giai đoạn hình thành, phát triển tâm lý và thể chất cho nên luôn hiếu động và tìm mọi cách thể hiện cái tôi bản thân. Và khi phải chịu nhiều áp lực căng thẳng gây nên những rắc rối trong đời sống tâm lý, nếu không nhận được sự khuyên bảo, chỉnh đốn kịp thời, các em dễ rơi vào những hành động quá khích, khó bề kiểm soát. Với tâm lý muốn được thể hiện và muốn được công nhận, việc tiếp nhận những thông tin và những tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đều rất dễ rối nhiễu tâm lý lứa tuổi của các em. Vì thế, do đặc điểm tâm lý lứa tuổi, do người chưa thành niên thiếu kìm chế, không làm chủ được bản thân, khi các em quá khích có thể không xác định được những hành động mình gây ra có thể gây nguy hại cho người khác và cho chính bản thân mình.
        	Nguyên nhân tâm lý của bạo lực học đường ít được các nhà giáo dục, các nhà nghiên cứu, các nhà xã hội, các bậc cha mẹ quan tâm đúng mức, mỗi học sinh có một phong cách sống khác nhau. Không ai kiểm soát được diễn biến tâm lý xảy ra hằng ngày với học sinh đó. Do vậy không ai nghĩ đến việc cần ngăn chặn bạo lực học đường từ ngay các bạo lực từ đời sống nội tâm, có thể do việc tác động những nghịch cảnh bên ngoài, tác động bởi điều kiện không thuận lợi làm cho tâm con người xảy lên sóng gió cho chính mình. Nguyên nhân tâm lý bị người khác xem thường đó lại là nguyên nhân chính.
           Học sinh không thể phát triển tâm lý và học hành bình thường được nếu ngày nào cũng chứng kiến cha bạo hành mẹ trong gia đình, hoặc các em bị chính cha mẹ bạo hành. Khi bị tác động bởi những hoàn cảnh xấu, các em không được chia sẻ, dẫn dắt cách xử lý những băn khoăn, ức chế của mình, lâu ngày dễ hình thành nên tính dễ kích động và hành động bạo lực.
          Có thể thấy ngày nay việc học sinh ở trường, tiếp xúc với thầy cô, nhà trường nhiều hơn ở gia đình và xã hội. Ngoài học chính khóa các em còn học thêm, phụ đạo, luyện thi. Một số trường còn xem nhẹ việc giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, thiếu quyết liệt trong đấu tranh phòng chống tội phạm và các tệ nạn xã hội có nguy cơ xâm nhập học đường.
          Chương trình cho các cấp học còn nặng với học sinh, dẫn đến các em không có thời gian để tham gia hoạt động vui chơi, hoạt động tập thể. Để học sinh có được kỹ năng ứng xử, kỹ năng giải quyết tình huống khi mâu thuẫn xảy ra nhà trường cần phải huấn luyện cho các em. Thế nhưng, có thể thấy để theo đuổi kịp chương trình học, đảm bảo được tỉ lệ lên lớp, tốt nghiệp đã là một thách thức không nhỏ, nói gì đến việc coi trọng kỹ năng và sinh hoạt ngoại khóa. Các môn học đều chú trọng nội dung, chú trọng đến việc đảm bảo kiến thức theo sách giáo khoa để học sinh thi cử. Việc tích hợp những kiến thức về xã hội, kỹ năng chưa được coi trọng, những môn học góp phần hình thành nên thái độ, tình cảm đạo đức xã hội của học sinh.
 Ảnh hưởng của phim ảnh: cũng tác động vào kho tàng tâm thức chúng ta từng ngày từng giờ. Nếu cha mẹ không theo dõi kỹ lưỡng các biểu hiện của con em thay đổi về hành vi, hoặc để chúng quá tự do trong việc giải trí, phim ảnh mà phụ huynh không chú ý nội dung mà các em xem là cái gì, thì con em chúng ta sẽ tích nạp hướng tăng dần các hạt giống hành vi bạo lực. Khi vào lớp học chỉ cần một bất mãn nho nhỏ, bắt gặp một khiêu khích của bạn nào đó, hoặc một câu nói tức khí thôi các em sẽ thể hiện như là “một bản sao 50%, 70% thậm chí 100% từ những hình ảnh mà các em đã được thâu nạp qua phim ảnh, sách báo, qua các phương tiện truyền thông”.
          Ảnh hưởng của các trò chơi điện tử: là một nguyên nhân khác dẫn đến việc bạo lực là nghiện các trò chơi điện tử mang tính bạo lực. Ngày nay các em đang sống trong hoàn cảnh gia đình cũng tương đối khá giả, được cha mẹ trang bị cho điện thoại đắt tiền, với nhiều tính năng khác và vô cùng hiện đại nên các em có thể tiếp cận trò chơi từ các cửa hàng game, hay điện thoại cá nhân của mình. Việc tiếp xúc với các trò chơi bạo lực này đã trở nên nguy hại cho các em và gia đình. Khi một em mải mê từ thái độ tâm lý muốn tìm hiểu cái gì mình chưa biết, một lý giải như là một phương tiện giúp cho mình thông minh hơn, nhanh nhẹn hơn trong việc ứng xử, các em dần dà trở thành một con nghiện của các trò chơi như thế. Nhiều bậc cha mẹ suy nghĩ rất đơn giản, thương con là có trách nhiệm nuôi con, đồng nghĩa là chu cấp cho con về vật chất, sự sống, học phí, tiền bạc chi tiêu như thế là đủ, mà không quan tâm về nhân cách, diễn biến tâm lý, hành động của các em. Cho tiền các em quá nhiều, mua laptop, mua điện thoại mà không sử dụng nhu cầu cho việc học tập, điều đó lại trở thành mối đe dọa, mà các em đã dần dà được các phương tiện trợ giúp, tiếp xúc bạo lực qua các trò chơi bạo lực online ở nhà. Rượu bia và chất gây nghiện việc tiêu thụ các loại độc tố có chất gây say như rượu bia, ma túy tổng hợp, có khả năng dẫn đến các hành vi bạo lực học đường ở giới trẻ. Một người không thể làm chủ hành vi của mình được, ngay sau khi đưa các loại chất gây say vào trong cơ thể như là một sự mua vui. Phần lớn người tiêu thụ chất gây say sẽ không thể kiểm soát hành vi và lời nói, nên dễ gây hấn, đánh đập, giết người. Từ các nguyên nhân cho thấy, từ nhà ra đường học sinh tiếp xúc với rất nhiều tình huống dễ nảy sinh bạo lực. Do vậy, để hạn chế bạo lực học đường, giải pháp tốt nhất chúng ta cần phải thay đổi nhận thức của học sinh, từ nhận thức đúng đắn sẽ nảy sinh những hành động đúng đắn, tránh được những gây hấn bạo lực, hạn chế những hậu quả do bạo lực học đường gây ra.
         Ảnh hưởng của rượu bia và các chất gây nghiện khác: Việc tiêu thụ các loại độc tố  có tính chất gây say như rượu bia, ma tính tổng hợp, có khả năng dẫn đến tình trạng bạo hành ở giới trẻ. Một người không thể làm chủ bản thân nếu những chất này đã xâm nhập vào cơ thể với sự mua vui. Phần lớn những người này sẽ không làm chủ được lời nói, hành động của bản thân, nên dễ dẫn đến gây hấn, đánh đập hoặc giết người.
 Trong nhiều năm qua, rất nhiều vụ việc bạo lực học đường giữa nữ với nữ, đánh hội đồng là do cả hai cùng yêu một bạn nam, rồi ghen và lên mạng xã hội chửi nhau, thuê người đánh bạn, xé quần áo, lột quần áo ( Có thể trong trường, có thể ngoài nhà trường) và có thể đến giết nhau, Khi nhà trường ngăn chặn trong trường thì các em lại lại giấu mặt và thuê người ngoài đánh sau ra khỏi cổng trường, hoặc ra khỏi công trường đánh hội đồng.
 Xuất phát từ các nguyên nhân trên hàng năm nhà trường đã chỉ đạo Đoàn trường phối hợp Nhóm GDCD tổ chức sân khấu hóa 1 lần /tháng HĐNGLL với 9 chủ đề nhằm nâng cao nhận thức của các em về các tai tệ nạn, tác hại của Ma túy HIV/AIDS, Thanh niên thời đại Hồ Chí Minh, Thanh niên thời kỳ hội nhập.
 	Nhà trường xây dựng được nhà trường trở thành nhà trường có môi trường văn hóa lành mạnh, cảnh quan sạch đẹp. Đội ngũ nhà giáo đoàn kết và phải thay đổi nhận thức, phải tu dưỡng bản thân về đức về tài.
 	Nhà trường giao cho Đoàn trường, Giáo viên chủ nhiệm phát hiện sớm các hiện tượng bạo lực để ngăn chặn không để xảy ra, bằng cách đối với GVCN phải thường xuyên gắn bó với lớp và phát hiện qua đội ngủ cốt cán. Giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu hoàn cảnh của từng học sinh (Bố mẹ làm xa ở với ông bà, Bố mẹ bỏ nhau, Bố mẹ bạo hành; Bố hoặc mẹ mất; mất cả Bố và Mẹ; Bố mẹ nương chiều,) 
	Đoàn trường phối hợp với tổ tâm lý học sinh để phối hợp với giáo viên chủ nhiệm để tuyên truyền, phát hiện và giúp đỡ các em học sinh.
 	Từ những thực trạng trên cho thấy trên đường từ nhà đến trường học sinh tiếp xúc với nhiều tình huống gây bạo lục học đường. Do vậy để hạn chế tình trạng bạo lực học đường thì chúng ta phải có biện pháp thay đổi nhận thức của học sinh, từ sự thay đổi nhận thức đúng đắn sẽ dẫn đến hành động đúng đắn để tránh tình trạng bạo lực học đường. 
	3. Một số giải pháp quản lý phòng, chống bạo lực học đường ở trường THPT Quảng Xương 4
	3.1. Xây dựng văn hóa nhà trường:
	+ Để xây dựng văn hóa nhà trường trong điều kiện xã hội hiện nay, trước hết hiệu trưởng phải là tấm gương sáng về đạo đức văn hóa nhà giáo, đồng thời cần phải hướng tới những giá trị văn hóa có tính biểu tượng, thể hiện mục tiêu, khát vọng mà tập thể nhà trường hướng tới”.
	+ Hiệu trưởng phối hợp với đoàn thể trong, ngoài nhà trường; sự đồng lòng và hành động đồng bộ của thầy trò. Văn hóa nhà trường có nội dung tương đồng và có điểm khác biệt giữa các cơ sở giáo dục.
	+ Trong quá trình phát triển văn hóa nhà trường, việc nêu gương, tuân thủ các giá trị chung của hiệu trưởng vô cùng quan trọng. Hiệu trưởng phải trở thành một biểu tượng nhan cách văn hóa tiêu biểu trong việc thực hành các giá trị văn hóa nhà trường để mọi thành viên tin tưởng đi theo con đường đã được lựa chọn.
	+ Để phát triển văn hóa nhà trường, hiệu trưởng vừa thực hiện vai trò của một người quản lý vừa thực hiện vai trò của một nhà lãnh đạo. Với vai trò lãnh đạo nhà trường Hiệu trưởng chính là người định hướng và tiêu biểu cho văn háo nhà trường, là tâm điểm thống nhất các giá trị trong trường học.
	+ Sức mạnh của khối đại đoàn kết thống nhất là nhân tố quyết định thắng lượi của một nhà trường. Trong một môi trường sư phạm, giá trị đoàn kết là sức mạnh quan trọng. Nó tạo ra bầu không khí vui vẻ thoải mái, kihchs thích sự khám phá sáng tạo trong dạy học và nghiên cứu. đồng thời tạo ra một trường thi đua lành mạnh. Phát huy đươc các khả năng của cá nhân và của tập thể.
	+ Mỗi nhà trường đều có lịch sử tồn tại và phát triển. Sự tồn tại và phát triển qua thời gian đã tạo ra những giá trị văn hóa nhất định. Hiệu trưởng cần phải nhận ra đâu là giá trị văn hóa đích thực, cốt lõi có giá trị đăng trưng của nhà trường tạo nên khác biệt về bản sắc với các trường khác để nuôi dưỡng, vun trồng.
	3.2. Giáo viên cần thay đổi mục tiêu, phương pháp giảng dạy, thói quen xấu để đạo đức nhà giáo tỏa sáng
  	Các thầy, cô giáo phải thực sự là tấm gương sáng để mọi thế hệ học trò noi theo và để làm tròn sứ mệnh cao cả “trồng người”, mỗi nhà giáo phải luôn tu dưỡng phẩm chất đạo đức nghề nghiệp để xứng đáng với sự tôn vinh và niềm tin yêu của xã hội.
 	Giáo viên cần thay đổi mục tiêu, phương pháp giảng dạy, thói quen xấu để đạo đức nhà giáo tỏa sáng. Đây là điều kiện đặc biệt quan trọng xây dựng trường học an toàn, tích cực, thân thiện. Con đường để nhà giáo thay đổi là tự học, tự bồi dưỡng.
 	Nhà giáo phải tự học, cập nhật kiến thức, thêm vốn sống, kỹ năng để thay đổi phương pháp, làm chủ thiết bị công nghệ. Có như thế, hoạt động giáo dục luôn mang đến sự năng động, tự tin, thoải mái cho học sinh. 
 	Mặt khác, đội ngũ nhà giáo phải không ngừng học tập và tự học tập để nâng cao trình độ về mọi mặt, phải luôn tìm tòi, sáng tạo và đổi mới trong nghiên cứu, giảng dạy. Những thói quen theo kiểu lối mòn, nếp cũ không còn phù hợp cần được thay đổi, không được bằng lòng hay thoả mãn với trình độ hiện có của mình.
 	Đổi mới phương pháp d