SKKN Một số biện pháp tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán ở Lớp 1

1. MỞ ĐẦU
LÝ DO VIẾT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Trong thời đại ngày nay, khoa học kỹ thuật phát triển với tốc độ nhanh, thông tin khoa học ngày càng nhiều song thời gian giành cho mỗi tiết học trong trường phổ thông không thay đổi. Để theo kịp sự phát triển của xã hội và cung cấp cho học sinh những kiến thức mới nhất, đầy đủ nhất trong một thời gian có hạn, việc đổi mới phương pháp dạy học luôn là vấn đề bức xúc được nhiều người quan tâm. Thực tế cho thấy việc dạy học nói chung và dạy học ở Tiểu học nói tiêng đã có sự đổi mới nhiều về phương pháp. Những phương pháp dạy học kích thích sự tìm tòi, đòi hỏi sự tư duy của học sinh được đặc biệt chú ý. Song để cho giờ học thực sự đổi mới, việc sử dụng hợp lý các hình thức tổ chức dạy học là hết sức cần thiết. Nhất là hình thức tổ chức dạy học hợp tác. 
Có thể nói, hợp tác là biểu hiện văn minh của xã hội hiện đại. Muốn có được những người biết làm việc hợp tác, ngay từ bậc Tiểu học phẩm chất này phải được hình thành và rèn luyện. Lớp học với sự đa dạng của các đối tượng học sinh là môi trường tốt để hình thành và rèn luyện kỹ năng hợp tác cho mỗi người. 
Mỗi môn học ở Tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu, rất quan trọng của nhân cách con người việt Nam. Trong các môn học ở Tiểu học, cùng với môn Tiếng việt, môn Toán có vị trí quan trọng, vì:
Các kiến thức, kỹ năng của môn Toán ở Tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống; chúng rất cần thiết cho người lao động, rất cần thiết để học các môn học khác ở Tiểu học và học tập tiếp môn Toán ở Trung học.
Môn Toán giúp học sinh nhận biết những mối quan hệ về số lượng, hình dạng không gian của thế giới hiện thực. Nhờ đó mà học sinh có phương pháp nhận thức một số mặt của thế giới xung quanh và biết cách hoạt động có hiệu quả trong đời sống.
Môn Toán góp phần quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ,phương pháp suy luận, phương pháp giải quyết vấn đề; nó góp phần phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo; nó góp phần vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết của người lao động như: cần cù, cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nề nếp và tác phong khoa học.
Đặc biệt đối với học sinh Lớp 1, môn Toán lại càng quan trọng, vì: vào Lớp 1, lần đầu tiên trẻ em được tiếp xúc với toán học với tư cách là một môn học. sự kiện này sẽ quy định về đặc điểm quá trình nhận thức của trẻ em. Cụ thể hơn, trẻ em sẽ tiếp xúc với các đối tượng toán học, các quan hệ toán học, các phép toánban đầu làm nền tảng cho quá trình học môn Toán sau này. Đặc biệt lần đầu tiên trẻ em được làm quen và rèn luyện với các thao tác tư duy trong dạy học toán như là quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, chứng minhđặt nền móng và định hướng phát triển khả năng học tập toán của trẻ em trong các bậc học sau. Hơn nữa, đối với học sinh Lớp 1 khả năng tư duy của các em còn non nớt,việc tự hoàn thành nhiệm vụ học tập của một số em còn chậm, trong một lớp có nhiều đối tượng học sinh khác nhau , nên việc lựa chọn hình thức tổ chức dạy học hợp tác trong môn Toán cho học sinh Lớp 1 là hết sức cần thiết trong việc dạy học hiện nay. 
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Một số biện pháp tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán ở Lớp 1.
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: 
 Đề tài nghiên cứu về: Tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác ở môn Toán Lớp 1.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 
* Phương pháp nghiên cứu lý luận (xây dựng cơ sở lý thuyết): Nghiên cứu các tài liệu về nội dung, phương pháp hình thức tổ chức dạy học môn Toán ở Tiểu học; nghiên cứu nội dung chương trình, Sách giáo khoa, Sách giáo viên, Vở bài tậpToán Lớp 1.
* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
 + Phương pháp điều tra khảo sát thực tế học sinh Lớp 1C, trường Tiểu học Thiệu Nguyên.
+ Phương pháp thực nghiệm.
+ Phương pháp thống kê xử lý số liệu. 
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
2.1. Cơ sở lí luận:
 	Trong những năm gần đây cũng như các bậc học, ngành học khác, bậc Tiểu học quan tâm nhiều đến đổi mới phương pháp dạy học. Việc đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học được đổi mới đồng bộ về chương trình sách giáo khoa, thiết bị đồ dùng dạy học và đánh giá kết quả học tập của học sinh. Để đáp ứng được với những đổi mới như trên trong giáo dục thì việc chọn các hình thức tổ chức dạy học làm sao cho phù hợp và mang lại hiệu quả cao là hết sức cần thiết.
 	Theo lý luận dạy học hiện đại quan niệm rằng: Học sinh hình thành được kiến thức, rèn luyện được kỹ năng và tích lũy được vốn kinh nghiệm chủ yếu là do quá trình học tập, tương tác giữa thầy và trò, giữa trò và trò thông qua môi trường dạy học và giáo dục. Kết quả học tập cao hay thấp là do mỗi học sinh tích cực tương tác và trao đổi nhiều hay ít trong môi trường học tập. Vai trò quan trọng của nhóm học tập hợp tác thể hiện ở chỗ: tạo cơ hội để mỗi học sinh đưa ra giải pháp, trình bày cách giải quyết, hướng suy nghĩ về nội dung học tập mà không e ngại như khi trình bày trực tiếp với giáo viên trên lớp. Thông qua thảo luận, mỗi học sinh có thể tự so sánh biết được tính hợp lí, tính đúng đắn trong cách giải quyết, trình bày của mình và của bạn. Tự đưa ra những thông tin phản hồi nhanh thể hiện sự hiểu biết hoặc không hiểu biết về nội dung học tập. Từ đó so sánh đối chiếu với các thông tin từ bạn bè mà tự điều chỉnh nhận thức. 
 	Đối với học sinh Tiểu học nói chung, học sinh Lớp 1 nói riêng, việc lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác ở môn Toán là hết sức hợp lý. Vì hình thức tổ chức dạy học này vừa đáp ứng được yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay và vừa nâng cao được chất lượng học tập cho học sinh. 
2.2 Thực trạng:
2.2.1. Về phía nhà trường :
 	Ban giám hiệu đã quan tâm chỉ đạo sát sao đến công tác chuyên môn , đã phân công tương đối hợp lý các giáo viên trực tiếp đứng lớp. Nhưng do điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy còn chưa được đầy đủ, bàn ghế một số phòng học chưa chuẩn, chưa phù hợp cho việc tổ chức một số hoạt động dạy học.Bên cạnh đó, sự nỗ lực của giáo viên trong việc tìm phương pháp giảng dạy phù hợp với bộ môn đôi lúc chưa đồng bộ, vẫn còn có giáo viên đôi khi còn chưa linh hoạt trong việc lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng tình huống, từng thời điểm và từng đối tượng học sinh, nhất là hình thức tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác nên phần nào ảnh hưởng đến hiệu quả học tập và chất lượng môn Toán. 
2.2.2. Về phía gia đình :
 	Đa số phụ huynh học sinh là gia đình nông nghiệp, kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn. Trình độ văn hóa của một số phụ huynh cũng có phần hạn chế. Bên cạnh đó, công tác xã hội hóa giáo dục ở địa phương chưa cao nên ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh. Sự đầu tư về thời gian, vật chất phục vụ cho việc học tập của con em chưa hợp lý. Ngoài ra, còn một số phụ huynh do hoàn cảnh kinh tế gia đình phải đi làm ăn xa nên để con ở nhà với ông bà. Các ông bà về tuổi tác về hiểu biết tâm lý con trẻ còn hạn chế nên việc trao đổi giao tiếp với con trẻ cả về học tập và cuộc sống thường ngày cũng ảnh hưởng rất nhiều.
2.2.3. Về phía học sinh:
 	Các em đa số đều sinh ra trong gia đình nông nghiệp điều kiện kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn. Đặc biệt đối với học sinh Lớp 1, lần đầu tiên trẻ em được tiếp xúc với Toán học với tư cách là một môn học, lần đầu tiên trẻ em được làm quen và rèn luyện với các thao tác tư duy trong dạy học Toán. Bên cạnh đó, đối với học sinh lớp 1 khả năng tư duy của các em còn non nớt, việc tự hoàn thành nhiệm vụ học tập của một số em còn chậm. trong một lớp có nhiều đối tượng học sinh khác nhau.
 	Đứng trước thực trạng đó, tôi đã băn khoăn suy nghĩ và trăn trở phải làm thế nào để nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán. Vì vậy, ngay từ Tuần 9 của năm học, tôi đã cho kiểm tra chất lượng và tìm ra được một số nguyên nhân, từ đó đề ra các biện pháp khác phục.
 	Kết quả khảo sát đầu năm Lớp 1C, tôi thu được như sau: 
Sĩ số
HS hoàn thành
HS chưa hoàn thành
 28
 SL 
 SL 
 20
 71.4
 8
 28.6
 	Qua giảng dạy và theo dõi cho thấy, nguyên nhân chủ yếu là do tư duy của các em còn non nớt, khả năng phân tích, tổng hợp của các em rất hạn chế.
 	Nguyên nhân thứ hai là trong lớp có rất nhiều đối tượng học sinh, khả năng tiếp thu của một số em còn chậm, các em chưa thể tự mình hoàn thành được nhiệm vụ học tập của mình nếu không có sự hướng dẫn cụ thể của giáo viên và sự hợp tác của bạn bè. 
 	Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên, tôi xin mạnh dạn đề xuất một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác nhằm góp phần nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán ở Lớp 1. 
 2.3.Các biện pháp:
 Biện pháp 1: Tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác cần đảm bảo các điều kiện:
 - Tất cả các học sinh trong nhóm đều phải ý thức được mình là một thành phần của nhóm và tất cả đều phấn đấu vì mục đích chung hoặc giải quyết nhiệm vụ chung không có sự cạnh tranh cá nhân vì một mục đích riêng biệt nào.
 - Mọi học sinh trong nhóm phải nhận rõ sự thành công hay thất bại của nhóm là phụ thuộc vào mọi thành viên trong nhóm.
 - Các thành viên phải quan tâm suy nghĩ trao đổi hoặc thảo luận về nhiệm vụ của nhóm.
 - Sự nỗ lực đóng góp và hợp tác của mỗi cá nhân theo quy định chung của nhóm có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
 Để tổ chức thành công hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác, trong đó giáo viên là người tổ chức và điều khiển các hoạt động học tập hợp tác của nhóm học sinh, khuyến khích mối học sinh hợp tác tích cực theo khả năng của mỗi người để đạt được những yêu cầu nêu trên của học tập hợp tác, từ đó hình thành kiến thức, kỹ năng mới của bài học.
 Như vậy, dạy học hợp tác đòi hỏi sự hướng dẫn của giáo viên nhằm giúp đỡ học sinh nhận thức được nhiệm vụ, tạo động lực chung cho cả nhóm; phát triển các kỹ năng làm việc theo nhóm mà các học sinh cần phải có. Dạy học hợp tác còn tập hợp được sự đóng góp của mỗi thành viên trong nhóm và tạo ra được mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên trong nhóm.
Ví dụ : Khi dạy bài Luyện tập (phép trừ trong phạm vi 3), có bài tập: Số ?
với tình huống:
1
2
3
  +  = 	 
  +  = 	 
  -  = 
  -  = 
 Sau khi giáo viên hướng dẫn học sinh nắm yêu cầu của đề bài, chia nhóm, yêu cầu các thành viên trong nhóm phải thảo luận để tìm ra các số thích hợp cần điền vào chỗ chấm.
 	Để muốn rút ngắn thời gian, mỗi thành viên trong nhóm có thể suy nghĩ cách điền của một phép tính sau đó cả nhóm tổng hợp thống nhất kết quả để diền vào các phép tính.
 	Biện pháp 2: Tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác phải tuân thủ theo một số yêu cầu cơ bản.
 	Dạy học hợp tác cũng như các hình thức tổ chức dạy học khác, muốn đạt hiệu quả không thể sử dụng một cách tùy tiện mà cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản:
 	- Dạy học hợp tác phải tạo một quy tắc chung cho một lớp hoặc một nhóm hợp tác, mọi người đều phải tuân theo quy tắc chung đó một cách bình đẳng. Nếu trong lớp, trong nhóm có sự cách li, sự cạnh tranh cá nhân thì dạy học hợp tác sẽ không đem lại kết quả tốt.
 	- Dạy học hợp tác trên cơ sở khai thác tốt các nội dung dạy học và dự tính các năng lực cá nhân của đối tượng học sinh. Việc khai thác tốt nội dung dạy học để dạy học hợp tác theo các cấp độ khác nhau, các phương thức phù hợp với từng nội dung bài học sẽ đem lại hiệu quả cao hơn.
 	Ví dụ: Cùng học tập hợp tác để luyện kỹ năng giải toán có lời văn nhưng có các mức độ khác nhau.
 	Chẳng hạn với bài toán: a, giải bài toán theo tóm tắt sau:
 Tóm tắt:
 	 Đoạn thẳng AB: 5cm
 	 Đoạn thẳng BC: 4cm
 	Cả hai đoạn thẳng:  cm?
 b, Vẽ đoạn thẳng AB, Rồi vẽ đoạn thẳng BC nêu trong phần a.
 	Một số học sinh có thể trao đổi thể hiện kỹ năng trình bày bài giải và vẽ hai đoạn thẳng AB và BC. Còn một số học sinh cũng trao đổi thể hiện kỹ năng trình
bày bài giải và vẽ hai đoạn thẳng AB và BC nhưng với các cách vẽ khác nhau. 
 	- Dạy học hợp tác dựa trên cơ sở là tính đa dạng (không đồng nhất) của các đối tượng học sinh và các quan hệ bình đẳng của các học sinh trong nhóm. Chẳng hạn, sự không đồng nhất các thành viên trong nhóm về trình độ, về kỹ năng xã hội, tính cách, giới tính nếu giáo viên có sự cân nhắc kỹ về tính đa dạng này sẽ tạo nên một nhóm làm việc hợp tác hiệu quả và ăn ý.
 	- Dạy học hợp tác phải đảm bảo sự tham gia tích cực của tất cả các đối tượng học sinh. Dạy học hợp tác nếu không tạo được sự tham gia tích cực của các thành viên trong nhóm thì không có hiệu quả. Các yếu tố chủ yếu quyết định vệc tham gia tích cực đối với các thành viên, đó là sự phân chia công việc và trách nhiệm đối với từng cá nhân. Điều này đòi hỏi giáo viên ngay từ khi thiết các nhiệm vụ giao cho các nhóm phải tính đến đặc điểm của nhóm, tạo ra sự linh 
hoạt trong vai trò của mỗi cá nhân, mọi thành viên trong nhó đều có thể tham gia ở một thời điểm cụ thể. Ví dụ: Trong khi thực hiện các phép tính hoặc giải một bài toán, các học sinh bình đẳng trong vai trò kiểm tra, người viết kết quả, người trình bày giải pháp của nhóm
 	Tóm lại, trên cơ sở khai thác tính đa dạng của các đối tượng trong nhóm, các cấp độ khác nhau của nội dung dạy học, trong dạy học hợp tác việc phân chia trách nhiệm tới từng cá nhân, sự bình đẳng của mỗi cá nhân trong các vai trò ở nhóm, sự hợp tác tích cực vì mục đích chung của mỗi thành viên là chìa khóa đảm bảo tính hiệu quả của hình thức tổ chức dạy học theo nhóm trong dạy học hợp tác.
 	Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác cần sử dụng theo quy trình phù hợp. 
 	Dạy học hợp tác có thể sử dụng ở nhiều thời điểm khác nhau trong một tiết học, thường gồm một số bước:
 	Bước 1: Làm việc chung cả lớp:
- Nêu vấn đề, xác định yêu cầu nhiệm vụ.
 	- Phân chia nhóm, giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm.
 	- Hướng dẫn cách làm việc theo nhóm, trách nhiệm của mỗi thành viên trong nhóm.
 	Bước 2: Làm việc theo nhóm:
- Cá nhân làm việc độc lập.
- Trao đổi ý kiến – thảo luận nhóm.
 - Thống nhất các kết luận, trình bày các kết quả của nhóm.
 	Bước 3: Thảo luận – Tổng hợp giữa các nhóm:
- Các nhóm báo cáo kết quả.
 - Thảo luận chung: Bình luận, đánh giá các kết quả của các nhóm.
 - Giáo viên tổng kết, đặt vấn đề tiếp theo.
 	Trong các bước trên cần áp dụng linh hoạt, chẳng hạn ở giai đoạn đầu dạy học hợp tác có thể cần thực hiện công phu việc chia nhóm và hướng dẫn làm việc trong nhóm. Còn sau khi các nhóm đó được điều chỉnh và ổn định theo từng nội dung học tập thì sẽ rút ngắn việc tổ chức và hướng dẫn làm việc ở các nhóm. Khi trình bày kết quả, các nhóm có cùng kết quả giống nhau có thể gọi một nhóm đại diện trình bày, các nhóm còn lại bổ sung làm rõ ý tưởng dẫn tới kết quả chung đó.
 	Thông qua quá trình học tập hợp tác, học sinh được rèn luyện các kỹ năng làm việc độc lập trên tinh thần hợp tác để tự hoàn thiện các kiến thức và kỹ năng của mình. Việc thảo luận nhóm, trình bày các giải pháp trước tập thể - nhóm lớp là cơ hội rèn luyện cách diễn đạt, cách giao tiếp, ứng xử và thể hiện bản lĩnh cá nhân.
 	Tuy nhiên dạy học hợp tác cần sự kiểm soát chặt chẽ của giáo viên, nếu không có thể dẫn tới một số học sinh ỷ lại, lười biếng, dồn việc cho một số cá nhân có năng lực. Ngoài ra, dạy học hợp tác cũng bị hạn chế bởi không gian và thời gian của tiết học. Nên để thực hiện việc dạy học hợp tác mang lại hiệu quả cao nhất, giáo viên cần khéo léo trong việc chia nhóm, tinh tế khi giao nhiệm vụ và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động của nhóm. 
 	Biện pháp 4: Cần tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học hợp tác theo từng tình huống cụ thể.
 	Trong dạy học môn toán ở Lớp 1, có thể áp dụng một số tình huống cụ thể như sau:
 	- Tình huống 1: Hoàn thiện kiến thức cũ:
 	Khi có bài tập khó, ví dụ sau khi học bài: Luyện tập chung – Trang 41 – SGK Toán 1. Có bài tập : Xếp hình theo mẫu.
 Giáo viên có thể yêu cầu học sinh thực hành xếp hình theo mẫu. Hoặc giáo
viên có thể tố chức cho học sinh học tập hợp tác, bằng cách yêu cầu học sinh thảo luận cách xếp, qua đó sẽ giúp học sinh hoàn thiện được biểu tượng hình vuông, hình tròn và củng cố về số đếm từ 0 đến 10.
 - Tình huống 2: Phát triển các kiến thức và kỹ năng mới của bài học.
 Khi hình thành kiến thức và kỹ năng mới của bài học, giáo viên có thể cung cấp kiến thức tới một mức độ nhất định sau đó yêu cầu học sinh thảo luận để phát triển làm rõ mối quan hệ giữa kiến thức cũ và kiến thức mới, giữa các kỹ năng đã có và kỹ năng cần hình thành. Đây cũng là một tình huống thích hợp để áp dụng dạy học hợp tác.
 	Ví dụ: 
- Khi cung cấp biểu tượng về hình vuông, hình tròn. Giáo viên có thể yêu cầu học sinh thảo luận và chỉ ra các đồ vật xung quanh lớp học có dạng hình vuông, hình tròn.
 	- Hay khi giới thiệu các ví dụ, Phép cộng trong phạm vi 100 ( khong nhớ), qua 3 ví dụ: 35 + 24 = 
 35 + 20 = 
 35 + 2 = 
 	Giáo viên có thể yêu cầu học sinh thảo luận về các thao tác cơ bản phải thực hện ở mỗi phép tính. Từ đó giúp học sinh rút ra được cách thực hiện phép tính và hình thành kỹ năng thực hiện phép tính.
 	Tình huống 3: Luyện tập, củng cố lý thuyết hoặc ôn hệ thống hóa các kiến thức đã có.
 	Hoạt động thực hành và ôn tập thường xuyên có ý nghĩa quan trọng trong dạy học toán đối với học sinh tiểu học nói chung, học sinh lớp 1 nói riêng. Nó giúp học sinh hiểu rõ những nội dung lý thuyết và hoàn thiện các kỹ năng hình 
thành kỹ xảo. Việc hướng dẫn thực hành và ôn tập môn toán có hiệu quả cũng là
một tình huống thích hợp để áp dụng dạy học hợp tác.
 	Ví dụ: Khi học bài: Xăng-ti-mét. Đo độ dài. Trong phần lý thuyết giáo viên có thể giới thiệu nguyên tắc xác định độ dài của một đoạn thẳng bằng thước có vạch xăng-ti-mét. Tuy nhiên, có được kỹ năng sử dụng thước có vạch Xăng-ti-mét, học sinh cần thảo luận trong khi thực hành để hiểu rõ các trường hợp cụ thể: Đo độ dài của đoạn thẳng cho trước; so sánh độ dài của các đoạn thẳng
 	Trong quá trình ôn tập, sau khi học sinh thực hành giải các bài tập được giao, thay cho việc chữa bài và đưa ra đáp án, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh cùng nhau thảo luân về những kết quả của bài làm hoặc về các cách giải khác nhau, từ đó giúp học sinh đưa ra cách giải hay nhất. Điều đó thực sự bổ ích vì có nhiều bài toán học sinh làm đúng đáp số nhưng chưa thực sự hiểu hết ý nghĩa của bài toán và các bước giải.
 	Biện pháp 5: Sử dụng kỹ thuật chia nhóm và điều khiển nhóm hợp lý.
 	* Kỹ thuật chia nhóm học tập hợp tác trong dạy toán ở lớp 1 có thể có nhiều cách, tùy theo yêu cầu nhiệm vụ học tập của mỗi nhóm và tùy theo dụng ý sư phạm trong dạy học của giáo viên, tuy nhiên, trong dạy học toán ở tiểu học nói chung, dạy học toán ở lớp 1 nói riêng, chúng ta có thể chia nhóm theo các hình thức sau:
 	- Nhóm ngẫu nhiên: Trong dạy học toán, kiểu chia nhóm này thường dùng để tổ chức trò chơi học tập nhằm củng cố kiến thức, kỹ năng hoặc thăm dò các lỗi sai của học sinh. Khi đó sẽ có nhiều khả năng ngẫu nhiên bộc lộ trong khi chơi làm cho trò chơi thêm vui vẻ hứng thú. Giáo viên dễ thu được phản hồi nhanh từ các nhóm học tập. Với hình thức chi nhóm này,giáo viên cần giao nhiệm vụ có trình độ đại trà với một số mức độ yêu cầu khác nhau để học sinh tự phân công theo trình độ cá nhân.
 	Ví dụ: Khi giải một bài toán, trong nhóm có thể phân công: một số học sinh
tìm câu lời giải; một số học sinh tìm cách tính; một số học sinh thực hiện tính và tìm đáp số; một số học sinh tổng hợp, ghi kết quả; thống nhất kết quả và trình bày.
Chia nhóm ngẫu nhiên có ưu điểm là khả năng giao tiếp rộng giữa các đối tượng trong lớp. Các em thấy cơ hội phân vào các nhóm là như nhau. Các nhóm tương đối đồng đẳng về số lượng người, về trình độ chung của các nhóm. Tuy nhiên, chia nhóm ngẫu nhiên có nhược điểm là sẽ có nhóm có một số học sinh không hợp nhau, không biết cá tính của nhau vì vậy trong giai đoạn đầu học tập hợp tác có thể chưa thật ăn ý, cũng có thể có nhóm toàn học sinh có khả năng tiếp thu tốt hoặc ngược lại, như vậy trình độ giữa các nhóm không đều nhau.
 	- Nhóm đủ trình độ: Chia mỗi nhóm có đủ 3 trình độ học sinh: Hoàn thành tốt, hoàn thành, chưa hoàn thành.
 	Trong dạy học toán, hình thức chia nhóm này phát huy được tác dụng tốt khi muốn học sinh cùng nhau hợp tác tìm tòi, phát hiện kiến thức mới hoặc giải quyết nhiệm vụ nhằm củng cố, khắc sâu ki