SKKN Kinh nghiệm vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc nhằm gây hứng thú cho học sinh khi học phần khí hậu Việt Nam - Địa lý lớp 8

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GD&ĐT TRIỆU SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
KINH NGHIỆM VẬN DỤNG CA DAO, TỤC NGỮ VÀ ÂM NHẠC NHẰM GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH KHI HỌC PHẦN KHÍ HẬU VIỆT NAM - ĐỊA LÝ LỚP 8
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Nhài
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường TH & THCS Thọ Phú
 SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Địa lý
THANH HOÁ NĂM 2019
MỤC LỤC
Mục
Nội dung
Trang
1
Mở đầu
1
1.1.
Lí do chọn đề tài
1
1.2.
Mục đích nghiên cứu
1
1.3.
Đối tượng nghiên cứu
3
1.4.
Phương pháp nghiên cứu
3
2
Nội dung sáng kiến
3
2.1.
Cơ sở lí luận của sáng kiến
3
2.2.
Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
3
2.3.
Các giải pháp đã giải quyết vấn đề
5
2.4.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
11
3.
Kết luận, kiến nghị
12
3.1.
Kết luận
12
3.2.
Kiến nghị
12
Tài liệu tham khảo
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài.
Nói về phương pháp giáo dục nói chung và dạy học nói riêng đã có rất nhiều ý kiến của các nhà khoa học, nhưng Anh XTanh cho rằng “ Điều tồi tệ nhất đối với tôi là môi trường làm việc với phương pháp cưỡng bức, dọa nạt, quyền uy, giả tạo. Cách cư xử đó làm hỏng đi tình cảm đẹp, lòng chân thành và sự tự tin của học sinh”. [4] Vì thế trong dạy học làm sao việc truyền thụ để học sinh tiếp nhận kiến kiến thức như một “món quà” có giá trị. Vấn đề đặt ra phải có không khí học tập sôi nổi hấp dẫn lôi cuốn học sinh. Cho nên việc lựa chọn các phương pháp dạy, việc lồng ghép nội dung kiến thức và vận dụng những hình ảnh , ngôn từ mang sắc thái biểu cảm khác nhau để kiến thức được khắc sâu dễ nhớ, dễ hiểu là hết sức quan trọng.
	Luật giáo dục 2005, điều 28.2 “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm từng môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đẹp đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh”. [6].
Trong xu thế đổi mới của đất nước hiện nay, đổi mới giáo dục bắt đầu đổi mới từ cách dạy của thầy và cách học của trò, các phương pháp dạy học tích cực lấy học sinh làm trung tâm, dạy học từ truyền thụ kiến thức sang tiếp cận năng lực giúp cả người dạy và học phải tích cực chủ động tìm tòi nghiên cứu khám phá trải nghiệm thực tế mới mang lại hiệu quả cao.
Vì thế, bên cạnh các phương pháp dạy học truyền thống, có thể sử dụng nhiều phương pháp, cách thức và tư liệu khác nhau để dạy học. Sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc để sinh động hóa các nội dung kiến thức, làm cho học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ nhớ, dễ hiểu và thêm yêu thích môn học, tôi chọn đề tài “ Kinh nghiệm vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc nhằm gây hứng thú cho học sinh khi học phần khí hậu Việt Nam (Địa lý lớp 8) ở trường TH&THCS Thọ Phú”.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
 Ở các môn học đổi mới cần phải khai thác phát triển năng lực bộ môn, trong đó có Địa lý. Đối với học sinh trường trung học cơ sở Thọ Phú, việc tiếp cận phương tiện thông tin,vận dụng tư liệu (đài, báo, ti vi, máy chiếu) còn nhiều hạn chế và bên cạnh các phương pháp, phương tiện dạy học cơ bản như bản đồ, tranh ảnh, mẫu vật thì việc vận dụng ca dao tục ngữ vào bài giảng Địa lý là một cách làm đa dạng các phương pháp dạy học, tránh được hiện tượng học sinh bị nhàm chán với cách tổ chức lớp học; góp phần đa dạng hóa các kênh thông tin, làm bài học trở nên gần gũi với cuộc sống; nội dung kiến thức cũng được học sinh nắm bắt nhanh, hiểu sâu và dễ thuộc bài hơn.
Việc tìm ra phương pháp, phương tiện và các tư liệu cho phù hợp với quá trình đổi mới môn học, với đặc điểm tâm sinh lí, hoàn cảnh và khả năng học tập của học sinh để tạo đam mê, hứng thú, khơi gợi tiềm năng còn ẩn chứa trong các học sinh nâng cao chất học được nâng lên.Thông qua việc vận dụng ca dao tục ngữ và âm nhạc vào, học sinh bị lôi cuốn vào tìm hiểu nghiên cứu các tư liệu vận dụng trực tiếp vào bài học nâng cao kiến thức và có thêm nhiều kĩ năng gắn với thực tiễn từ đó tinh thần hứng thú khi tham gia học và chuẩn bị bài tích cực hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
 Nghiên cứu việc vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc đối với 31 học sinh lớp 8 trường TH&THCS Thọ Phú
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
 Phương pháp khảo sát mức độ hiểu biết của học sinh về sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc.
 Phương pháp thu thập thông tin về sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc của học sinh.	
 Phương pháp tổng kết kinh nghiệm và đánh giá kết quả vận dụng ca dao tục ngữ và âm nhạc. 
1.5. Điểm mới của đề tài.
Thông qua sáng kiến kinh nghiệm lần này bên cạnh các phương pháp dạy học tích cực việc sử dụng tư liệu dạy nhằm giúp cho đồng nghiệp vận dụng có hiệu quả vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc tạo hứng thú học cho học sinh ở Trường THCS Thọ Phú.
Bản thân tôi muốn vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc để nâng cao trình độ chuyên môn cũng như giúp cho việc sử dụng các nguồn tư liệu để hình thành khái niệm, biểu tượng gây hứng thú học và nâng cao chất lượng dạy và học tại địa phương cũng như vận dụng kiến thức vào thực tế của học sinh ngày càng tốt hơn.
2. Nội dung sáng kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận sáng kinh nghiệm.
Đổi mới giáo dục nước ta hiện nay đổi mới từ chương trình, nội dung, phương pháp dạy học của các cấp học, ngành học chú trọng định hướng hình thành phát triển năng lực cho người học. Để giáo dục học sinh một cách toàn diện kết hợp học đi đôi với hành, lý thuyết gắn với thực tế, gia đình-nhà trường -xã hội ... Trong những đổi mới đó thì đổi mới phương pháp dạy học là một trong những yêu cầu cấp thiết để đáp ứng yêu cầu đổi mới về giáo dục, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục mà còn giúp đào tạo một thế hệ học sinh mới có khả năng tư duy sáng tạo, chủ động tích cực trong lĩnh hội tri thức, có năng lực tự giải quyết vấn đề. Mỗi môn học đều có những đặc điểm riêng về nội dung và các nguồn tri thức cũng như về phương pháp dạy và học. Địa lí là môn học có nội dung kiến thức sâu rộng và về tự nhiên và kinh tế xã hội có thể kết hợp với các môn học để làm sinh động hấp dẫn nội dung bài học để làm cụ thể hóa các con số, các khái niệm, biểu tượng thông qua sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc.
Ca dao, tục ngữ và âm nhạc gắn bó với mỗi con người Việt nam, từ buổi lọt lòng lớn lên qua lời kể của bà, lời ru của mẹ. Ca dao, tục ngữ là người thầy răn dạy con người đạo lí, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, khơi dậy tình yêu quê hương đất nước, yêu lao đông sản xuất, tác động tới tâm lí, tình cảm. Hiểu được ý nghĩa đó, các em hứng thú học, giờ học trở nên sinh động hơn.
Ca dao, tục ngữ được ví như “ máu mủ của Tổ quốc”. Ca dao là những bài hát ngắn lưu hành trong dân gian; ca dao như dòng sữa ngọt ngào, trong lành nuôi dưỡng con người từ bao đời nay ca dao luôn gắn bó với đời sống văn hóa tinh thần của người dân trên khắp đất nước. [1].
Tục ngữ là “câu nói có ý nghĩa có vần điệu lưu hành truyền miệng từ đời này sang đời khác” [1].Tục ngữ đúc kết kinh nghiệm dân gian mọi mặt tự nhiên, lao động sinh hoạt sản xuất, giải thích của nhân dân có liên quan đến thời tiết, khí hậu.
Âm nhạc ngôn ngữ sống động mang âm hưởng về mặt tinh thần dễ đi vào lòng người.Vận dụng âm nhạc trong dạy học Địa Lý cũng là món ăn tinh thần không thể thiếu trong phương pháp dạy học tích cực.
2.2.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kinh nghiệm.
2.2.1. Khái quát về đơn vị.
Thọ Phú là xã nằm về phía tây bắc của huyện Triệu Sơn vốn có truyền thống và bề dày lịch sử hiếu học nhưng vốn là một xã thuần nông, điều kiện kinh tế nhiều gia đình còn khó khăn, nhiều gia đình đi làm ăn xa cũng ảnh hưởng không nhỏ tới việc học tập và rèn luyện của các em.
 Trường TH&THCS Thọ Phú với bề dày truyền thống dạy và học, có học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh ở các môn văn hóa : Địa lí, Văn học, Toán Hệ thống tổ chức đoàn thể nhà trường hoạt động tương đối có hiệu quả, đúng chức năng, nhiệm vụ và có tác dụng lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, trong đó có giáo dục đạo đức ý thức cho học sinh thông qua các hoạt động học và ngoại khóa về sử dụng thơ, ca và âm nhạc thông qua giờ học Địa lý.
2.2.2. Thực trạng dạy học Địa lý ở trường TH&THCS Thọ Phú.
 	Trước khi tiến hành áp dụng đề tài tôi đã sử dụng phiếu học tập khảo sát thực tế 31 học sinh lớp 8 ở trường về hứng thú khi được tiếp cận ca dao tục ngữ và âm nhạc trọng dạy và học Địa lý như sau.
 Phiếu thăm dò học tập1	
 Em hãy lựa chọn câu trả lời phù hợp nhất bằng cách đánh dấu nhân vào ô trống.
STT
Câu hỏi khảo sát
Kết quả khảo sát
Thỉnh thoảng
Chưa từng 
Thường
xuyên
1
Em đã bao giờ được hướng dẫn sử dụng ca dao, tục ngữ vào học Địa lý chưa
 Phiếu thăm dò học tập 2
STT
Câu hỏi khảo sát
Kết quả khảo sát
Rất thích
Thích thú
Bình thường 
1
Khi sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc vào học Địa lý em thấy như thế nào
Kết quả phiếu khảo sát 1: Khi được hỏi em đã bao giờ được hướng dẫn sử dụng ca dao, tục ngữ vào học Địa lý chưa có 26/31 em trả lời thỉnh thoảng (83,9%); 5/31 em trả lời chưa từng (16,1%); không có em nào trả lời thường xuyên .
Kết quả phiếu khảo sát 2: Khi sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc vào học Địa lý em thấy như thế nào có 1/31 em trả lời rất thích (3,2%); 4/31 em trả lời thích thú (12,9%); 26/31 em trả lời cảm thấy bình thường (83,9%).
Qua thực trạng khảo sát dạy và học môn Địa lý ở trường bản thân tôi nhận thấy:
Đối với giáo viên: Luôn tìm tòi, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Nhưng trong khuôn khổ một tiết học, việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc để gây hứng thú cho học sinh trong học Địa lý còn nhiều hạn chế.
Nguyên nhân: phương pháp dạy học chưa phù hợp; kinh nghiệm sống ít, chất lượng cuộc sống của người giáo viên dạy bộ môn ít giờ, mặt khác môn Địa lý không thi vào lớp 10 và nhiều lí do khác dẫn đến khả năng lôi cuốn sự đầu tư của người dạy và học một cách tích cực gặp nhiều khó khăn. 
Đối với học sinh: Phần lớn học sinh đều yêu thích môn học, có khả năng tư duy, một số học sinh đã có ý thức tìm hiểu vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc trong quá trình học tập nhưng chưa được đồng đều và tích cực.
Nguyên nhân: ý thức học của một số học sinh còn hạn chế; các phương tiện và thiết bị dạy học chưa đủ, học sinh chưa chủ động tự giác, tham gia học tập; những học sinh chăm học và chịu khó hơn một chút lại đầu tư vào các môn tự nhiên, các môn thi vào lớp 10; hoàn và đời sống của nhân dân còn gặp nhiều khó khăn nên ngoài giờ học học sinh còn phụ giúp gia đình làm nhiều việc để lo toan cuộc sống điều đó cũng làm ảnh hưởng đến thời gian chuẩn bị bài và học bài ở nhà của các em. Các em chưa giành thời gian tìm hiểu, chưa thấy và chưa hiểu được thực tiễn cuộc sống hàng ngày và các mối liên hệ giữa tự nhiên, qui luật của thới tiết và khí hậu, giữa lao động sản xuất lại được lí giải từ sự đúc rút kinh nghiệm từ cuộc sống hàng ngày.
 Chính vì lẽ đó, bản thân là người giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn Địa lý nhiều năm tôi nhận thấy việc truyền thụ kiến thức để học sinh tiếp nhận một cách tự nhiên phải tạo được hứng thú trong mỗi giờ học, phải thực sự lôi cuốn và tạo niềm đam mê để học sinh tích cực, tự giác chủ động từ chỗ ít để ý đến môn Địa lý đến chủ động lĩnh hội tiếp thu kiến thức môn Địa lý thêm yêu thích môn học, tích cực chuẩn bị bài học bài làm cho giờ học trở nên sôi nổi hấp dẫn.
2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 
2.3.1. Một số định hướng sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc nhằm gây hứng thú cho học sinh khi học Địa lý.
 * Nâng cao nhận thức và sự hiểu biết về sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc trong môn Địa lý.
Trước hết, giáo viên vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc làm lời giới thiệu ngay khi mở tạo nên sự lôi cuốn ngay từ ban đầu; sau đó sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc để khắc sâu kiến thức lôi cuốn sự khám phá tìm tòi nội dung kiến thức để học sinh hiểu, nhớ bài học; tiếp đó sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc để kiểm tra đánh giá học sinh qua nội dung kiến thức bài học để củng cố khắc sâu kiến thức từ đó học sinh có thể thuộc bài, nhớ lâu và khắc sâu kiến thức ngay trên lớp. Sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc không chỉ là phương pháp, là ví dụ mà trong quá tình tư duy sẽ gắn kết kiến thức với ngôn ngữ ca dao, tục ngữ và âm nhạc làm tăng hiệu quả của cả người dạy và học, cho bài học trở nên sinh động
 * Hình thành thói quen biết nghiên cứu tìm hiểu thực tế từ đó xây dựng kĩ năng liên hệ với thực tiễn xung quanh và biết vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc vào cuộc sống.
Khả năng liên hệ thực tế cuộc sống vào bài học của các em chưa tốt, trong kho tàng ca dao tục ngữ các em được nghe qua lời kể của bà, lời ru của mẹ mang đậm tình yêu quê hương đất nước rất dễ đi vào lòng người phản ánh trong lao động sản suất, giáo viên sử dụng phương pháp dạy học tích cực hơi dậy khả năng tìm hiểu và vận dụng vào thực tế bài học cụ thể sẽ kích thích trí tò mò, khám phá. Điều đó làm thay đổi thói quen từ thụ động nắm kiến thức sang chủ động lĩnh hội kiến thức của học sinh hình thành tính tự giác tích cực tự khám phá biết liên hệ vận dụng kiến thức có liên quan đến bài học thêm yêu thích môn học và dành thời gian chuẩn bị và học bài tốt hơn.
 * Nâng cao trình độ nhận thức và khả năng tiếp thu vận dụng kiến thức ca dao, tục ngữ và âm nhạc của học sinh một cách đồng đều bằng cách taọ hứng thú trong giờ học Địa lí.
Do mức độ tư duy tiếp thu kiến thức của học sinh không đều nên việc giáo viên phải vận dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc một cách linh hoạt coi đó là phương pháp dạy học cụ thể chứ không chỉ là ví dụ minh họa bài học, lựa chọn tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu sưu tầm, vận dụng và việc sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc vào bài học phải phát huy tính hiệu quả cao nhất không sa đà làm mất tính đặc thù bộ môn. Phải sử dụng triệt để các đồ dùng, kết hợp văn học với đồ dùng trực quan để hình thành khái niện mang tính trực quan cao. Từ đó lôi cuốn học sinh tham gia xây dựng bài, tăng cường tự nghiên cứu, tự khám phá môn học chịu khó sưu tầm ca dao tục ngữ nói về thiên nhiên đất nước con người Việt Nam.
Để tiến hành các giải pháp có hiệu quả.
Đối với giáo viên cần lưu ý một số vấn đề sau: 
- Lập kế hoạch dạy học cụ thể cho bài học.
- Thiết kế bài học sử dụng ca dao tục ngữ và âm nhạc một cách hợp lí.
- Sử dụng phương tiện thiết bị và phương pháp dạy học phù hợp.
- Đảm bảo tính hệ thống và thực tiễn.
- Tình huống sử dụng ca dao, tục ngữphải phù hợp với học sinh.
- Hướng dẫn học sinh sưu tầm ca dao, tục ngữ theo chủ đề
Đối với học sinh:
- Phải có đủ sách giáo khoa và tài liệu tham khảo.
- Biết sưu tầm ca dao tục ngữ theo chủ đề.
- Sưu tầm qua báo chí, phương tiện thông tin và người thân
2.3.2 Một số ví dụ cụ thể có sử dụng ca dao tục ngữ và âm nhạc trong dạy học Địa lý nhằm gây hứng thú cho học sinh.
 Ví dụ1: Bài 31. Đặc điểm khí hậu Việt Nam
Tên bài
Địa chỉ tích hợp nôi dung sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc.
Nội dung sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhạc để gây hứng thú cho học sinh.
Mức độ tích hợp
Đặc điểm khí hậu Việt Nam
2.Tính chất đa dạng và thất thường
Sự phân hóa đa dạng của khí hậu bằng bài hát “Sợi nhớ, sợi thương”, “Gửi nắng cho em" .
Liên hệ
 Khi dạy về khí hậu Việt Nam 
Để nói đến sự khác biệt của thời tiết và khí hậu nước ta giáo viên hướng dẫn học sinh xem đoạn clip bài hát “Gửi nắng cho em" phổ nhạc, nhạc sĩ Phạm Tuyên. “Sợi nhớ, sợi thương”, của nhạc sĩ Phạm tiến Duật. [2].
“Anh ở trong này chưa thấy mùa đôngmuốn gửi cho em một chút nắng vàng..”
“Hải Vân đèo lớn vượt qua, mưa xuân nay đã đổi ra nắng hè”.
Giữa miền Nam và miền Bắc thời tiết và khí hậu khác nhau như thế nào?
“Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây. Bên nắng đốt, bên mưa quây”[2].
? Nguyên nhân nào dẫn đến sự khác biệt về khí hậu miền bắc và nam
 Ví dụ 2: Bài 23. Vị trí , hình dạng, kích thước lãnh thổ Việt Nam
Tên bài
Địa chỉ tích hợp nôi dung sử dụng ca dao, tục ngữ
Nội dung sử dụng ca dao, tục ngữ để gây hứng thú cho học sinh
Mức độ tích hợp
Vị trí hình dạng, kích thước lãnh thổ Việt Nam
I.Vị trí và giới hạn lãnh thổ
Em hãy xác định điểm cực Bắc, Nam của nước ta qua hai câu thơ.
Liên hệ
 Khi dạy mục I vị trí và giới hạn lãnh thổ Việt Nam giáo viên nêu ai câu thơ:
 “ Đầu trời ngất đỉnh Hà Giang
 Cà Mau mũi đất mỡ màng phù xa” [1].
? Em hãy xác định điểm cực Bắc, Nam của nước ta qua hai câu thơ trên.
 Ví dụ 3 : Bài Đặc điểm sông ngòi Việt Nam
 Bài Gửi em ở cuối sông Hồng “ Anh ở biên cương, nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt[2].
 Bài hát: Anh ở đầu sông, em cuối sông “Anh ở đầu sông, em cuối sông uống chung dòng nước Vàm cỏ Đông thương nhau đã chín bao mùa lúa, chưa ngày gặp lại nhớ mênh môngNước quê ta dập dềnh tôm cá”[2].
? Các sông được nhắc đến trong bài hát trên, giá trị kinh tế của sông.
 Kế hoạch này có thể thực hiện ở phần củng cố bài học, hoặc xen lẫn trong phần kiểm tra đánh giá học sinh.
 Ví dụ 4. Bài: Vùng biển Việt Nam.
 Giáo viên sử dụng ca dao tục ngữ để khắc sâu kiến thức.
 Giáo viên chia lớp thành 3 nhóm
 Bước 1: Giao nhiệm vụ cho các nhóm.
 Nhóm 1: Đọc mục 1 cho biết ảnh hưởng của biển Đông đến khí hậu nước ta?
 Câu ca dao nói đến ảnh hưởng của biển Đông đến khí hậu nước ta như thế nào?.
 “ Mây kéo xuống biển thì nắng chang chang
 Mây kéo lên ngàn thì mưa như trút” [1].
 Nhóm 2: Quan sát bản đồ và dựa vào hiểu biết cho biết đoạn thơ sau nói đến tiềm năng nào của biển Đông đến nước ta
 “ Tổ quốc tôi ba nghìn cây số biển
 Móng Cái- Cà Mau hình lưỡi câu
 Những túi vàng đen, mỏ dầu trong lòng đất” [7].
 	( Tổ quốc tôi ba nghìn cây số biển- Nguyễn Trọng Phú).
 Giáo án cụ thể minh họa giáo dục sử dụng ca dao, tục ngữ và âm nhac
 Bài 31. ĐẶC ĐIỂM KHÍ HẬU VIỆT NAM.
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức:
- Trình bày và giải thích được đặc điểm chung của khí hậu VN (2 đặc điểm chính của khí hậu VN)
2.Kỹ năng:
- Sử dụng bản đồ khí hậu Việt Nam hoặc Atlat Địa lý để làm rõ một số đặc điểm của khí hậu nước ta và của mỗi miền
- Phân tích về nhiệt độ, lượng mưa của một số địa điểm. 
Rèn luyện cho Hs một số kỹ năng sống như: giải quyết vấn đề,tự nhận thức, quản lý thời gan, Làm chủ bản thân...
3.Thái độ: Bảo vệ môi trường khí hậu
4.ĐHPTNL - NLC: giao tiếp,hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, tính toán.
 - NLR Sử dụng bản đồ khí hậu (mức 1,2), phân tích bảng số liệu thống kê.
II.Chuẩn bị 
Giáo viên: Bản đồ khí hậu VN (Phụ lục 1)
 Ảnh một số dạng thời tiết(Phụ lục 4 và 5)
 Bảng số liệu H31.1 (Phụ lục 2)
2. Học sinh: Sưu tầm ca dao, tục ngữ và các bài hát nói về thời tiết khí hậu
III.Tổ chức các hoạt động 
1.Ổn định và kiểm tra bài cũ(5 phút)
3.Bài mới: (35 phút)
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cần đạt
HĐ1 . (20 phút) Cá nhân/ cả lớp.
B1: Giao việc cho Hs
 ? Nhắc lại vị trí nước ta. Với vị trí đó nước ta nằm trong đới khí hậu nào? (Thuộc đới khí hậu nhiệt đới của BBC)
 Dựa vào bảng số liệu 31.1 (phụ lục 2), Bản đồ khí hậu (phụ lục 1)rút ra nhận xét : 
Cho biết nhiệt độ trung bình năm ở nước ta?
Nhiệt độ có sự thay đổi như thế nào từ Bắc vào Nam? 
 KG.Vì sao nhiệt độ trung bình năm lại cao như vậy? Những tháng nào, nhiệt độ giảm dần từ Nam - Bắc? 
B2: Hs tìm hiểu trình bày nội dung.
B3: HS nhận xét câu trả lời của bạn.
B4: GVKL và chuẩn xác kiến thức.
Nội dung tích hợp ca dao, tục ngữ ( bộ phận)
B1: Giao việc cho Hs. 
- Giáo viên cho học sinh xem đoạn bài hát “ Em ở phương xa, nghe đài báo gió mùa đông bắc, em thương anh nơi chiến hào gặp rét, mà em thương anh chiều nay đứng gác canh giữ đất trời áo ấm có lạnh không người chiến sĩ biên thùy [2].
 ( Gửi em ở cuối sông Hồng)
Em hãy cho biết:
? Gió mùa Đông bắc thổi vào thời gian nào, thổi từ đâu tới, tính chất và những vùng chịu ảnh hưởng trực tiếp.
? Vùng nào không chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông bắc. Vì sao? (người con gái đang ở miền nào của đất nước trong bài hát trên).
? Loại gió thổi trong mùa hè, đặc điểm thời tiết.
? Vì sao hai loại gió trên có đặc tính trái ngược nhau.
? Nhận xét lượng mưa, ẩm độ?
B2: Hs tìm hiểu trình bày.
B3: HS nhận xét.
B4: GV sử dụng bản đồ khí hậu để kết luận.
KG. - Tại sao miền Bắc nước ta nằm trong vòng đai nhiệt đới lại có mùa đông giá rét, khác với nhiều lãnh thổ khác?
- Vì sao các địa điểm: Bắc Quang, Hoàng Liên Sơn, Huế, Hòn B