SKKN Dạy tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường thông qua giảng dạy môn Sinh học 9 tại Trường THCS Quảng Hưng - Thành phố Thanh Hóa

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong môi trường ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng mà nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đã được xác định chủ yếu là do các hoạt động của con người như: Chặt phá rừng, sản xuất công, nông nghiệp, giao thông vận tải, sinh hoạt, dân số tăng nhanh, do các phong tục tập quán của người dân như: đốt nương làm rẫy, canh tác, việc săn bắt động vật hoang dã, tình trạng khai thác tài nguyên khoáng sản bừa bãi đã ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống trên Trái Đất, gây mất cân bằng sinh thái, tài nguyên thiên nhiên ngày một cạn kiệt, ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên trầm trọng, đe doạ chất lượng cuộc sống và sức khoẻ của con người; khí hậu toàn cầu đang thay đổi, hạn hán, lũ lụt, lỗ thủng tầng ôzôn, mất cân bằng sinh thái, làm tan băng, ... ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của xã hội.
 Trường THCS Quảng Hưng đóng trên địa bàn có khu công nghiệp lớn của thành phố nên vấn đề ô nhiễm môi trường do các nhà máy thải các loại khí thải, rác thải, nước thải không thể tránh khỏi. 
 Để ngăn chặn và cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay cũng như tương lai, chúng ta cần có một thế hệ có nhận thức đầy đủ hơn về tầm quan trọng của môi trường đối với đời sống con người và các loài sinh vật khác, cũng như trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ môi trường sống. Tuyên truyền giáo dục là giải pháp đem lại hiệu quả cao, trong đó giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường có vai trò quan trọng. 
Giáo dục môi trường được tích hợp vào nhiều môn học ở trường THCS, trong đó có bộ môn Sinh học. Tích hợp kiến thức giáo dục bảo vệ Môi trường cho học sinh nói chung và học sinh khối 9 nói riêng giúp giáo viên và học sinh dễ dàng tìm hiểu về tình trạng ô nhiễm môi trường qua các phương tiện thông tin đại chúng (sách báo, tivi, internet, các môn học khác, qua thực tế địa phương...). Học sinh có thể dễ dàng hình thành những thói quen, hành động cụ thể để bảo vệ môi trường sống và đỡ nhàm chán trong việc học tập tìm hiểu về môi trường. Hay nói cách khác là tích hợp kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh khối 9 là góp phần hình thành thái độ, hành vi ứng xử, quan niệm đạo đức, ý thức sống có trách nhiệm trước cộng đồng của các em học sinh trước xu thế phát triển của thời đại về môi trường. 
Là giáo viên đã nhiều năm được đứng trên bục giảng và cũng nhiều năm được phân công giảng dạy môn Sinh học lớp 9, tôi nhận thấy: Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em học sinh - những chủ nhân tương lai của đất nước qua các tiết dạy là một yêu cầu vô cùng quan trọng. Vì vậy,tôi đã chọn đề tài : “ Dạy tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường thông qua giảng dạy môn sinh học 9 tại Trường THCS Quảng Hưng - Thành phố Thanh Hóa” nhằm giúp các em nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của các vấn đề về môi trường.
1.2.Mục đích nghiên cứu.
* Đối với giáo viên : 
- Nêu lên các giải pháp bảo vệ rừng, phát triển rừng nhìn từ góc độ Sinh học (Bảo vệ hệ sinh thái, bảo vệ Tài nguyên thiên nhiên, chống sói mòn đất, hạn chế hiệu ứng nhà kính). Bảo vệ nguồn nước, bảo vệ nguồn tài nguyên đất, bầu không khí.Tuyên truyền bảo vệ môi trường, giữ vệ sinh môi trường nơi ở, nơi làm việc, học tập
- Giáo dục các em thành các tuyên truyền viên trong công tác bảo vệ môi trường.
* Đối với học sinh : 
- Các em HS lớp 9 hiểu và ý thức được một số vấn về đề môi trường đang được quan tâm hiện nay có liên quan trực tiếp tới quá trình học tập môn Sinh học ở trường THCS Quảng Hưng - TP Thanh Hóa.
- Giúp học sinh ham mê, yêu thích bộ môn sinh học, có tình cảm yêu quý , tôn trọng thiên nhiên. Có tình yêu quê hương, đất nước, tôn trọng di sản văn hóa. Có thái độ thân thiện với môi trường và ý thức được hành động trước vấn đề về môi trường nảy sinh . Từ đó có ý thức tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ môi trường.
1.3 Đối tượng nghiên cứu :
- Từ thực trạng môi trường ở địa phương tôi đã đề ra phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường có hiệu quả nhất vào môn sinh học 9 áp dụng tại trường THCS Quảng Hưng – Thành phố Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp điều tra thu thập thông tin.
- Phương pháp xử lý số liệu.
- Phương pháp thực nghiệm dạy tích hợp ở bộ môn sinh học 9.
2. NỘI DUNG
 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
 Bảo vệ môi trường là một trong những mối quan tâm của toàn cầu. Ở nước ta Thủ tướng chính phủ ra quyết định số 1363/ QĐ-TTG ngày17-10-2001: Đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân . Trong sách giáo khoa Sinh học 9 đã có đoạn nêu rõ : Mỗi quốc gia cần có biện pháp khôi phục môi trường, bảo vệ thiên nhiên để phát triển bền vững. Bộ GD & ĐT đã ra chỉ thị về việc tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường, xác định nhiệm vụ trọng tâm cho giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và bảo vệ môi trường bằng hình thức phù hợp trong các môn học và thông qua các hoạt động ngoại khoá, xây dựng mô hình nhà trường xanh- sạch - đẹp phù hợp với các vùng, miền.
 Hiện nay ở cấp học trung học cơ sở, giáo dục bảo vệ môi trường chưa phải là môn học chính khoá nên việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào môn học có liên quan đến kiến thức về môi trường là đều cần thiết. Nhưng kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường không phải muốn đưa vào bài học nào cũng được, mà phải căn cứ vào nội dung của bài học có liên quan với vấn đề môi trường mới có thể tích hợp được. 
 Mặt khác, chúng ta cũng được biết: Sinh học là một môn học giúp học sinh có những hiểu biết khoa học về thế giới sống, kể cả con người trong mối quan hệ với môi trường, có tác dụng tích cực trong việc giáo dục thế giới quan, nhân sinh quan nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống Môn sinh học trong trường phổ thông có khả năng tích hợp rất nhiều nội dung trong dạy học, trong đó việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường là một vấn đề quan trọng trong hoạt động dạy học.
 Hiện nay, môi trường đang bị huỷ hoại nghiêm trọng, gây nên sự mất cân bằng sinh thái, sự cạn kiệt các nguồn tài nguyên ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Một trong những nguyên nhân cơ bản gây nên tình trạng trên là do tiến trình công nghiệp hoá, sự yếu kém về khoa học xử lý chất thải, sự thiếu ý thức, thiếu hiểu biết của con người. Vì vậy, giáo dục bảo vệ môi trường là một vấn đề cấp bách có tính toàn cầu và là vấn đề có tính khoa học, tính xã hội sâu sắc. Đặc biệt vấn đề này rất cần thiết cho các em học sinh - những chủ nhân tương lai của đất nước. 
Việc tuyên truyền giáo dục về môi trường hiện nay đang diễn ra mạnh mẽ dưới nhiều hình thức khác nhau như: thi vẽ tranh về môi trường, thi hùng biện, thi văn nghệ, diễu hành, tổ chức ngày hành động vì môi trườngthế nhưng những hoạt động đó tác động tới đa số học sinh cũng chỉ mang tính chất phong trào, sau mỗi phong trào thì mỗi học sinh lại trở về với thói quen “xả rác” vô thức. Mặc dầu mỗi học sinh đều biết nguyên nhân và hậu quả của việc ô nhiễm môi trường nhưng ý thức tự giác bảo vệ môi trường của mỗi học sinh chưa cao. Như vậy, việc tích hợp giáo dục môi trường cho học sinh nói chung và học sinh lớp 9 nói riêng không dừng lại ở việc làm cho học sinh biết nguyên nhân và hậu quả của việc ô nhiễm môi trường mà đã làm cho học sinh có ý thức tự giác cao trong việc bảo vệ môi trường, bảo vệ bản thân trước những tác hại của môi trường.
  Các nguyên tắc đưa kiến thức GDMT vào bài học:
 + Phải dựa vào nội dung bài học, nghĩa là các kiến thức GDMT đưa vào bài học phải có mối liên hệ lôgic chặt chẽ với các kiến thức trong bài học. Các kiến thức trong bài học được coi là nền móng, là cơ sở cho kiến thức GDMT.          
+ Các kiến thức GDMT đưa vào bài học phải có hệ thống, và phải phù hợp với trình độ của học sinh, không gây quá tải làm hạn chế đến việc tiếp thu nội dung chính của bài học. Theo nguyên tắc này, những kiến thức đưa vào bài phải có sự sắp xếp đúng chỗ, hợp lý, làm cho kiến thức môn học thêm phong phú, sát với thực tiễn
+ Các kiến thức GDMT đưa vào bài học phải phản ánh được hiện trạng môi trường hoặc tình hình bảo vệ môi trường ở địa phương, giúp học sinh dễ dàng nhận thấy một cách cụ thể, không đưa ra những vấn đề xa lạ đối với các em
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
* Tình hình chung:
- Các bài học trong các chương: Sinh vật và môi trường, hệ sinh thái, con người dân số và môi trường , bảo vệ môi trường trong sách giáo khoa lớp 9 viết rất rõ ràng, đầy đủ và chi tiết .
- Các khái niệm: Môi trường, quần thể sinh vật, quần xã sinh vật, hệ sinh thái sách giáo khoa lớp 9 trình bày rõ ràng dễ hiểu.
- Luật môi trường đã được Quốc hội sữa đổi thông qua năm 2005.
- Tài liệu giáo dục bảo vệ môi trường trong môn sinh học trung học cơ sở được Bộ giáo dục đào tạo đưa về nhà trường rất đầy đủ.
* Tình hình địa phương.
Phường Quảng Hưng nằm ở phía Đông của TP Thanh Hóa, là địa phương có Khu Công nghiệp Lễ Môn đang có rất nhiều Xí nghiệp, nhà máy hoạt động.nên có khá nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế cũng như các lĩnh vực khác. Song song với việc phát triển về kinh tế thì nhiều thách thức lớn về ô nhiễm môi trường do chất thải, nước thải và khí thải công nghiệp cũng đang là vấn đề về môi trường rất đáng phải quan tâm. 
* Tình hình trường, lớp, học sinh.
Trường THCS Quảng Hưng là một ngôi trường nằm trên địa bàn Phường Quảng Hưng nên rất thuận lợi cho việc đến trường của học sinh. Bên cạnh đó xung quanh trường rất nhiều quan xá, số đông học sinh lại thường ăn sáng tại cổng trường trước khi vào giờ học nên rất khó khăn cho việc giữ gìn vệ sinh môi trường. Để khắc phục hạn chế đó, chỉ có cách là tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các bài học cho học sinh. Đặc biệt là học sinh khối 9, các em đã trưởng thành và một số em đã trở thành đoàn viên nên việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường có rất nhiều thuận lợi. Hơn nữa ở phần “ Sinh học và môi trường”( sinh học 9) có nhiều bài học có thể lồng ghép nội dung này để giáo dục cho các em.
- Thực trạng HS ít được tiếp xúc với thực tế nên chưa đánh giá hết mức độ ô nhiễm môi trường, còn thờ ơ trước sự ô nhiễm môi trường nói chung và sự ô nhiễm môi trường ở xung quang nói riêng.
- Bản thân một số học sinh là tác nhân trực tiếp gây ô nhiễm môi trường. Minh chứng cho điều này là hiện nay các em vẫn còn xả rác bừa bãi, bẻ cây, bẻ cành và thờ ơ trước những hành động gây ô nhiễm môi trường ....
- Hiện nay đa số học sinh trường THCS Quảng Hưng chưa có kỹ năng thu nhận thông tin từ các phương tiện thông tin đại chúng và từ thực tế làm vốn kiến thức để vận dụng kiến thức thực tế vào bài học. Vì vậy ý thức bảo vệ môi trường của học sinh là chưa cao.
* Về phía giáo viên.
	- Hiện nay đa số giáo viên bỏ qua phần liên hệ thực tế là do một trong các lý do như : Không căn chuẩn thời gian các phần, phần liên hệ được coi là phần phụ và kiến thức về thực tế ở một số giáo viên còn rất hạn chế
- Thường ở thông tin này giáo viên bỏ qua vấn đề ô nhiễm môi trường hoặc chưa có kiến thức thực tế sinh động nên học sinh chưa ý thức được sự nghiêm trọng của ô nhiễm môi trường.
- Theo cấu trúc chương trình SGK Sinh học nói chung và sinh học 9 nói riêng, phần có liên quan tới môi trường thường đưa vào mục cuối của bài nên người giáo viên hay chú tâm vào những nội dung chính của bài, nếu còn thời gian mới liên hệ đến phần cuối hoặc bỏ qua phần liên hệ thực tế cho các em.
- Thông thường giáo viên chỉ thiết kế nội dung bài học theo SGK học sinh sẽ cảm thấy chán học vì học sinh hiện nay có rất ít kiến thức thực tế: SGK nói những gì thì học sinh biết điều đó hoặc giáo viên phải cung cấp thông tin. Từ đó dẫn tới việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em chưa đạt được hiệu quả cao.
 - Giáo viên giảng dạy môn sinh học chưa được tập huấn nhiều về phương pháp tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong tiết học. Dẫn đến việc giảng dạy khai thác kiến thức môi trường hoặc dạy lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường và hướng dẫn học sinh thực hiện các hành vi bảo vệ môi trường còn nhiều hạn chế.
Từ những lý do đó mà giáo viên chưa nâng cao được ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. 
* Kết quả thực trạng trên.
 Qua quá trình theo dõi, đánh giá bằng phiếu học tập theo hình thức trắc nghiệm, bằng báo cáo tường trình trong giờ thực hành các giờ học ngoại khoá, tôi có kết quả như sau:
Lớp
SS
Ý thức bảo vệ môi trường của học sinh
Tốt - Khá
Trung bình
Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
9A1
42 em
15 em
35,7
19 em
45,2
8 em
19,1
9A2
39 em
13 em
33,3
18 em
46,2
8 em
20,5
Tổng cộng
81 em
28 em
34,5
37 em
45,7
16 em
19,8
 Từ thực trạng trên, trong quá trình giảng dạy của mình, tôi đã thử nghiệm một số phương pháp dạy học nhằm mục đích rèn luyện giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong hoạt động dạy và học bộ môn Sinh học 9 tại trường THCS Quảng Hưng – Thành phố Thanh Hóa.
2.3. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Tích hợp phương pháp giảng dạy bài học có liên quan tới môi trường.
Để giảng dạy kiến thức có liên quan đến môi trường, cần tích hợp một cách có hệ thống các kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường với kiến thức môn học thành nội dung thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau dựa trên mối liên hệ lí luận và thực tiễn đựơc đề cập trong bài học. Đối với môn Sinh học có thể áp dụng hai dạng khác nhau:
+ Dạng lồng ghép
 Ở dạng này, các kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường đã có trong chương trình SGK và trở thành một phần kiến thức môn học. Trong SGK Sinh học 9 nội dung này có thể chiếm một vài chương. 
Ví dụ: Chương I: Sinh vật và môi trương.
 Chương II: Hệ sinh thái.
 Chương III: Con người, dân số và môi trường.
 Chương IV: Bảo vệ môi trường.
Chiếm một mục, một đoạn trong bài học ( lồng ghép một phần): 
- Trong SGK Sinh học 9: Bài 29: Bệnh và tật di truyền ở người, trong bài này ở mục III có các biện pháp để hạn chế bệnh và tật di truyền ở người: “Đấu tranh chống sản xuất, thử, sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và các hành vi gây ô nhiễm môi trường. Sử dụng đúng cách các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc chữa bệnh”. Bài 30: Di truyền học với con người, trong bài này ở mục III có nêu lên “hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường”.
+ Dạng liên hệ
Ở dạng này các kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường không được đưa vào chương trình và SGK nhưng dựa vào nội dung bài học có thể bổ sung kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường có liên quan với bài học qua giờ lên lớp.
Trong SGK sinh 9 có nhiều bài có khả năng liện hệ kiến thức bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, cần xác định các bài học có khả năng lồng ghép và lựa chọn các kiến thức và vị trí có thể đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào bài một cách hợp lí. Muốn làm được điều này phải luôn cập nhật các kiến thức về môi trường. 
	Mặt khác, trong cấu trúc bài học nội dung có liên quan tới môi trường thường được đặt ở cuối mỗi bài nên chiếm một nội dung rất nhỏ trong bài, tuy nhiên người giáo viên nhất thiết không được coi là phần phụ mà dễ bỏ qua. Cần đưa vào mục tiêu giáo dục của bài. Giáo viên dẫn dắt gợi ý cho học sinh tự nói dựa trên hiểu biết của mình, sau đó giáo viên khuyến khích cho điểm đối với học sinh đưa ra những thông tin đúng ngoài SGK.
 Ví dụ: Bài 53:Tác động của con người đối với môi trường - SGK Sinh học 9. 
Giáo viên cho học sinh tự đọc thông tin tìm hiểu sự tác động của con người tới môi trường qua các thời kỳ phát triển của xã hội - học sinh sẽ hiểu được thời kì nguyên thuỷ môi trường ít chịu tác động của con người, thời kỳ xã hội nông nghiệp đã chịu sự tác động chủ yếu của con người do hoạt động phá rừng làm rẫy, xây dựng khu dân cư......đặc biệt đến thời kỳ xã hội công nghiệp thì việc cơ giới hoá nông nghiệp, đô thị hoá....dẫn tới suy giảm môi trường.
Tiếp theo, yêu cầu học sinh tự tìm hiểu những hoạt động của cộng đồng dân cư nơi mình đang sống có ảnh hưởng tới môi trường như thế nào? Cuối cùng tìm ra các biện pháp bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên.
 	Như vậy ta cứ tiến hành tích hợp ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh vào các bài học liên tục. Từ đó hình thành cho các em thói quen bảo vệ môi trường trước hết ở phương diện lý thuyết sau đó sẽ thành hành động cụ thể khi các em hiểu rõ vấn đề.
 Đối với học sinh THCS, cần giáo dục ý thức quan tâm đến môi trường, trang bị cho các em những hiểu biết và kĩ năng cần thiết để các em có khả năng sử lý một số vấn đề môi trường cụ thể. Việc lựa chọn phương pháp để giáo dục bảo vệ môi trường một mặt phụ thuộc vào môn học, mặt khác phụ thuộc vào điều kiện cụ thể của nhà trường.
 Để giảng dạy kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường đối với môn Sinh học lớp 9 có thể vận dụng nhiều phương pháp khác nhau sao cho phù hợp mục tiêu bài học như:
- Phương pháp tham quan, điều tra, khảo sát, nghiên cứu thực địa.
- Phương pháp thí nghiệm.
- Phương pháp khai thác kinh nghiệm thực tế để giáo dục.
- Phương pháp dạy học đặt và giải quyết vấn đề.
- Phương pháp tổ chức hoạt động nhóm của học sinh.
- Phương pháp hoạt động thực tiễn.
- Phương pháp nêu gương.
 Trong đó dạy học hợp tác nhóm nhỏ có ưu thế rõ rệt vì khi đó học sinh được thảo luận tìm ra kiến thức một cách chủ động.Chúng ta có thể chia nhóm hoạt động, mỗi nhóm thực hiện một nội dung bài học bằng cách giao nhiệm vụ.
 2.3.2.Tích hợp kiến thức bảo vệ môi trường dưới dạng các trò chơi, hội thi tìm hiểu.
Các trò chơi, hội thi tìm hiểu có ý nghĩa hết sức to lớn trong việc hình thành ý thức bảo vệ môi trường vì:
- Gây hứng thú cho HS khi nghiên cứu vấn đề về bảo vệ môi trường.
- Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh đối với những vấn đề về BVMT.
- Giúp học sinh mở rộng và nâng cao kiến thức về bảo vệ môi trường.
- Phát triển khả năng giao tiếp, khả năng làm việc hợp tác nhóm nhỏ.
- Hình thành khả năng tự học, tự nghiên cứu.
 Để tổ chức giáo dục bảo vệ môi trường dưới hình thức này cần tuân thủ các bước sau đây:
Bước 1: Xác đinh tên chủ đề.
Bước 2: Xác định mục tiêu, nội dung.
Bước 3: Xác định thời gian, địa điểm.
Bước 4: Thành lập nhóm giám khảo
Bước 5: Tuyên truyền phát động trò chơi, hội thi.
Bước 6: Thiết kế chương trình.
Bước 7: Chuẩn bị cơ sở vật chất - thiết bị
Bước 8: Tiến hành trò chơi, hội thi.
Bước 9: Tổng kết, rút kinh nghiệm.
Ví dụ: Dạy bài 62: Thực hành vận dụng luật bảo vệ môi trường vào việc bảo vệ môi trường ở địa phương (Sinh học 9)
Hoạt động 1: Giáo viên nêu mục tiêu và yêu cầu bài học
Hoạt động 2: Tổ chức thực hành.
- Giáo viên chia học sinh làm 4 tổ.
- Giao nhiệm vụ cho mỗi tổ.
+ Tổ 1: Thảo luận nội dung: Không đổ rác bừa bãi gây mất vệ sinh.
+ Tổ 2: Thảo luận nội dung: Không gây ô nhiễm nguồn nước.
+ Tổ 3: Thảo luận nội dung: Không sử dụng phương tiện giao thông cũ nát
+ Tổ 4: Thảo luận nội dung: Không sử dụng thuốc nổ để đánh bắt cá.
- Giáo viên yêu cầu mỗi tổ đưa ra các tình huống có vấn đề trong nội dung của tổ và chuẩn bị giải quyết tình huống của các tổ còn lại.
- Giáo viên cho học sinh bốc thăm để đưa tình huống của các tổ và giải quyết tình huống ở các tổ.
Hoạt động 3: Học sinh tiến hành thảo luận.
Hoạt động 4: Đại diện các nhóm đưa ra tình huống và giải quyết tình huống theo sự sắp xếp bốc thăm.
- Ví dụ một số câu hỏi bốc thăm:
Em xử lý như thế nào khi gặp người đổ rác bừa bãi, Sử dụng thuốc nổ đánh cá ở địa phương ? 
Hoạt động 5: Đánh giá.
- Giáo viên cho học sinh đánh giá chéo giữa các tổ và cho điểm.
- Giáo viên đánh giá và cho điểm các tình huống.
- Kết quả đưa tình huống và giải quyết tình huống là nội dung của bài học.
 2.3.3. Tăng cường ngoại khoá thực tế trong giờ thực hành, hướng dẫn học sinh thu thập thông tin thực tế.
- Địa bàn Phường Quảng Hưng Thành phố Thanh hóa thuộc vùng có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao do là nơi có khu công nghiệp Lễ môn với các nhà máy, xí nghiệp đang hoạt động và thêm vào đó là số lượng công nhân , người lao động từ nhiều địa phương khác tập trung về để lao động và công tác nên trong những năm gần đây dưới sự tác động của con người môi trường tại đây có nhiều thay đổi cả tích cực và tiêu cực. Vì vậy tổ chức ngoại khoá cho cho học sinh đi đến những nơi có thay đổi tích cực, tiêu cực là một dịp để các em nắm chắc nội dung bài học, từ đó tìm ra phương pháp bảo vệ môi trường hiện tại v